Interessante expositie te Utrecht
over periode van Paus Adrianus VI
TEKKO TAKS en de Atoompantoffels
VLOED VAN SENTIMENTELE
ONZIN OVER KONINKLIJKE BABY
/Af BIRMINGHAM BEGIN MET
STEREOPLATEN UIT BIBLIOTHEEK
12
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
VRIJDAG 23 OKTOBER 195®
VIJFHONDERD JAAR GELEDEN GEBOREN TE UTRECHT
Sobere, strenge en
hardwerkende man
Wellicht zal het velen niet be
kend zijn dat op de lijst van de
pausen, onder de 262 namen,
ook die van een Nederlander
prijkt. Paus Adrianus VI, ge
boren in 1459 te Utrecht, was
de eerste en laatste Nederlan
der die de tiara droeg en het is
ter gelegenheid van het feit dat
het vijfhonderd jaar geleden is,
toen deze burger van Utrecht
geboren werd, dat in het Cen
traal Museum te Utrecht een
belangrijke en interessante
tentoonstelling wordt gehouden
(tot 15 november).
Welk een volharding-, grote liefde en
veel arbeid gaan achter deze exposi
tie schuil Zowel rooms-katholieken
als protestanten mogen de organisa
toren wel zeer dankbaar zijn.
Immers de période van Adrianus' le
ven (14591523) behoort wel tot
één van de meest boeiende en be
langrijke in de geschiedenis der
mensheid, in het bijzonder van de
Europese historie.
Gewoonlijk staan wij daar niet zo
bij stil. Maar een bezoek aan Utrechts
Centraal Museum doet ons daar weer
iets van gevoelen.
Alleen al een blik op de eigenhandig
door Columbus getekende kaart kan
ons hiervan overtuigen. Adrianus
was 33 jaar oud toen Columbus
Amerika ontdekte.
Welk een herinneringen ook aan
onze eigen vaderlandse geschiedenis
roepen de schilderijen van bijvoor
beeld Karei V niet wakker. En dan
te bedenken dat het Adrianus was
die benoemd werd om de zevenjarige
Karei cjp latere keizer Karei V
op te voeden.
Deze periode gaat léven. Hoe insnij-
dend op het denken van de massa's
was niet de boekdrukkunst, die kort
voor Adrianus' geboorte werd uitge
vonden en waardoor de ideeën van
een man als Erasmus in vele landen
ingang kon vinden. Een prachtig por
tret van deze grote geleerde, van
Diirer's hand, is op deze tentoonstel*
ling te vinden.
Maar veel meer nog dan Erasmus
was het Luther die de Kerk van Ro
me vermaande. Ook zijn portret
evenals dat van zijn vrouw, Catha
rine van Bora gesigneerd door
Lucas Cranaclij is hier ten toon ge
steld.
Hoe anders zou de geografische en
godsdienstige kaart van Europa er
thans uitzien als d^ geestelijke en
wereldlijke leiders van die tijd elk
aar" méér begrepen hadden.
Luther's strijd om hervorming van
de Kerk van zijn tijd ontvangt een
nieuw accent als wij op de gravure
van het grafmonument van paus
Adrianus lezen Proh Dolor... He
laas. Want deze paus hééft in zijn
korte ambtsperiode (15221523) zo
bitter weinig medewerking gehad bij
de verwezenlijking van zijn rege
ringsprogramma.
Toen Adrianus paus werd, bevond
de Kerk van Rome zich in een
weinig rooskleurige toestand. Zijn
voorganger, paus Leo X, had on
gehoorde schulden gemaakt en de
Kerk van Rome in diskrediet ge
bracht. Door de banbul, die Lu
ther vogelvrij verklaarde, waren
miljoenen aan de kant van de
Hervorming gebracht.
Zou de sobere, hardwerkende, god
vruchtige, strenge noorderling, die
als geleerde, bisschop, pedagoog en
kardinaal al een grote carrière ach
ter de rug had, erin slagen de zo
noodzakelijke hervormingen door te
het zelf niet meer kunnen meema
ken zijn getuigenis en vroomheid
hebben doorgewerkt en bijgedragen
tot inwendig herstel van zijn Kerk.
Mede door zijn visie zijn op de duur
vele misstanden uit de Kerk van Ro
me gebannen.
Zeer overzichtelijk is op deze expo
sitie alles opgesteld. De verschillen
de perioden van zijn leven komen
ons nader Utrecht (geboortestad),
Leuven (studietijd en professoraat),
Spanje (bisschopstijd), Rome (ponti
ficaat). Vele musea en bibliotheken
in de gehele wereld hebben hun kost
baarheden hiervoor beschikbaar
steld. Men zal niet zo gauw meer
alles, wat op deze periode betrekking
heeft, bij elkaar zien en daardoor is
deze tentoonstelling uniek. Ook om
dat achter de schilderijen, penningen,
wandtapijten, oorkonden, boeken en
documenten ons iets van de méns
Adrianus tegemoet treedt.
Van dé mens, die door alle eeuwen
heen, teleurstellingen kende en
vreugde, streed voor dat wat hem
dierbaar en heilig was.
Is dat niet het meest waardevolle
van een tentoonstelling als deze in
Utrecht's Centraal Museum 7
Breda Ds. H. Johannes.
Grensdocumenten van
Ambonezen
Aan bepaalde groepen van in Neder
land verblijvende groepen Indone
siërs, in het bijzonder aan die van
Ambonese herkomst, die zich uit
hoofde van hun beroep regelmatig
naar het buitenland moeten begeven,
en die geen reisdocumenten van de
Indonesische vertegenwoordiging in
Nederland kunnen ontvangen, wordt
een Nederlands paspoort voor vreem
delingen uitgereikt.
Aan deze vreemdelingen, die zich
voor vakantie of om andere persoon
lijke redenen naar het buitenland
willen begeven wordt een laissez-pas-
ser verstrekt. Dit heeft de minister
van buitenlandse zaken geantwoord
op schriftelijke vragen van het Twee
de Kamerlid dr. J. Meulink (a.r.).
De minister zegt voorts dat van de
uitreiking van een laissez-passer
een document, dat in tegenstelling
tot een vreemdelingenpas, de na
tionaliteit, of het ontbreken er
van vermeldt aan een vreemde
ling van Ambonese herkomst nimmer
mededeling gedaan is aan de Indone
sische vertegenwoordiging in Neder
land.
In zijn vragen had dr. Meulink geïn
formeerd of de regering bereid is te
bevorderen, dat op de aan Zuid-Mo-
Iukkers uit te reiken vreemdelingen
paspoorten vermeld wordt dat zij
staatloos zijn. De "minister zegt ech
ter dat de tekst van de desbetreffen
de bepaling in de Indonesische na-
tionaliteitswet niet zodanig duidelijk
is, dat vaststaat dat een Indonesisch
staatsburger die van een buitenland
se mogendheid een reispapier ont
vangt, de Indonesische nationaliteit
van rechtswege verliest.
Gedrang om Maasgrint
(Van onze correspondent.)
De vraag naar Maasgrint is in dc
laatste dagen zodanig toegenomen,
dat de grintbedrijven niet meer aan
de aanvraag kunnen voldoen. Op de
midden-Limburgse Maas, tussen
Neer en Stevens weert ligt ongeveer
een twintigtal baggermolens, die bij
de grintproduktie zijn ingeschakeld
en wekelijks ruim 100.000 ton grint
uit de Maas-oever halen. Door de
lage waterstand op de Rijn, waar
door de zand- en grïntschippers nog
slechts kleine en daardoor nauwe
lijks meer lonende vrachten kunnen
innemen, komen steeds meer van de
ze schippers de Maas op om hier een
grintlading te bemachtigen. Bij elke
molen liggen nu schepen te wachten
op een lading en deze wachtduur be
draagt momenteel reeds meer dan
een week.
De vraag naar grint is zo groot,
dat met ingang van de komende
week een rantsoenering wordt in
gesteld, waarbij de schippers nog
slechts 60 procent van de afname
van vorige perioden krijgen toe
gewezen. Het grintgebrek is zo
froot dat men vreest dat dit te-
ort ccn bedreiging gaat vormen
voor de bouwbedrijvigheid in ons
land. Omvangrijke grintwinnïng
baart ook de provinciale water
staat in Limburg grote zorgen,
omdat jaarlijks ongeveer tachtig
hectare van de midden-Limburg
se Maasoevers worden ontgrint.
(Advertentie)
Advertentie
De geschiedenis heeft bewezen dat
men in Rome niet van hem ge
diend was. Zijn pontificaat, dat
maar kort duurde, is een aaneen
rijging geweest van teleurstellin
gen. zijn pogingen met betrek
king tot een verzoening van de
grote rivalen Karei V en Frans I
van Frankrijk, leden schipbreuk.
De voormalige grootinquisiteur
tijdens zijn Spaanse periode als
bisschop vermocht het vertrou
wen van Luther's en Zwingli's
volgelingen niet te winnen.
Opnieuw wordt nu op deze 'ten
toonstelling iets voelbaar van de
tragiek die er ligt in de kloof Rome-
Reformatie. Wat zou déze paus tóen
velen hebben kunnen winnen, als
iets van het „Sola Fide Alléén
door het geloof" van de Hervormers
verstaan was. Nu moesten echter alle
goedbedoelde en ijverige pogingen
doodlopen.
Toch is Adrianus' pontificaat van be
tekenis geweest. Want al heeft hij
Verlies van 32.1 miljoen
Dm. voor Luftiiausen
Blijkens de gepubliceerde jaarcijfers
van de Westduitse luchtvaartmaat
schappij Lufthansa, werd in 1958 een
netto verlies geleden van 32,1 miljoen
P.M., tegenover een verlies van 24,7
miljoen over 1957.
Het aantal vervoerde passagiers steeg
ïn 1958 met 44,8 procent vergeleken
met het voorgaande jaar, het vracht
vervoer met 68,5 procent en het post
vervoer met 36,5 procent. De inkom
sten stegen met 38,3 procent en de
uitgaven met 36 procent.
In het Jaarverslag wordt medege
deeld. dat de investeringsplannen tot
einde 1961 voorzien in de aanschaffing
van negen VInkers Viscount 814 tur-
bD-prop-toestellen, waarvan er reeds
vijf zijn afgeleverd, èn van vier Boe
ing 707-straal vliegtuigen, waarvan er
aceds een Js afgeleverd.
lêrs),
raag uw"dFogisl.
helpen! Er zijn
W hoofdpijn, kics-
Jrarrhee. influenza,
icid bij gevatte kou,
r.,enz. Verkrijgbaar
etuis met 6 poeders maar ook in
een handige plastic HUISAPOTHEEK
(met 6 verschillende etuis a 6 poeders),
zonder prijsverhoging. Vraag uw drogist.
MEENK'S POEDERS helpen! Er zijn
prijsverhoging, i
MEENK'S POEDfij
Meenk's Poeders «g
pijn, hoest, gricp.^
rhcumatick, koorfsiP
periodieke pijnen q
9 De vakverenigingen in Oostenrijk heb
ben verkiezingen gehouden voor verte
genwoordigers in de Kamers van Arbeid.
De verdeling der zetels voor het gehele
land is (met tussen haakjes de uitslag
in 1954): socialisten 562 (570), volkspartij
160 (139), communisten 33 (50). liberalen
32 (19) en partijlozen 10 (19).
Vier 'Duitse leden van het Franse
vreemdelingenlegioen zijn per roeiboot
uit Algerije gevlucht. Zij werden door
een Noors vrachtschip opgepikt, dat hen
naar Suez bracht. Met behulp van de
Westduitse ambassade te Caïro zullen zij
naar hun land terugkeren.
Toen enkéle maanden
geleden bekendge
maakt werd dat ko
ningin Elizabeth haar
derde kind verwacht
te, waarschuwde een
vooraanstaand Engels
blad dat men zich
moest voorbereiden op
een „zondvloed van
sentimentele onzin".
Het blad heeft gelijk
gekregen. Degenen, die
menen dat het iets
heel natuurlijks is als
een jonge vrouw een
kind krijgt, hebben
met verbazing en nu
en dan enige walging
van vele publikaties
kennis genomen. Ook
de vorstin zelf, zal
vermoedelijk vaak een
glimlach, of een gevoel
van wrevel, niet heb
ben kunnen onderdruk
ken. Haar optreden is
echter waardig en
charmant gebleven, en
zij voelt zich volgens
hofkringen gelukkig en
gezond.
„Baby's groeien in
Buckingham palace
even snel op' als elders"
heeft een der velen, die
over de aanstaande
blijde gebeurtenis hun
licht lieten schijnen, in
alle ernst geconsta
teerd.
„Wat zijn de kansen op
een jongen of een meis
je? De dokters zeggen,
dat die kansen onge
veer gelijk zijn." Dit
wereldschokkende
nieuws was in een an
der tijdschrift te lezen
Weer een ander blad
verkondigde aan zijn
lezers: „De eerste
woorden, die prins
Charles sprak, waren
„mum-mum", „pappa"
en „nannans". Vreemd
genoeg verdiepte de
schrijver zich niet in
de vraag wat de eerste
woorden van de nieu
we baby zullen zijn.
Een weekblad is bezig
met een campagne
„om de koningin té
helpen een naam voor
de baby te vinden".
Alsof zij niet de keus
heeft uit de namen van
voorouders in tien eeu
wen.
„Op wie zal de baby
lijken"? is een andere
belangrijke vraag. Het
blad dat deze kwestie
opwierp is tot de con
clusie gekomen dat het
kind „waarschijnlijk
blond zal zijn en blau
we ogen zal hebben
net als prins Charles
en prinses Anne".
Een damesweekblad
heeft verklaard, dat,
ondanks de verrassing
van de mededeling in
dertijd, „miljoenen
vrouwen het in haar
hart reeds wisten." Als
dat waar is, hebben die
miljoenen dat geheim
wonderwel goed be
waard.
„De koningin breit
babykleertjes, de ko
ningin wil veel kinde
ren hebben, de koningin
verwacht de baby op 8
februari, de' koningin
wil de oude kinderwa
gen gebruiken, de ko
ningin heeft haar ja-
nnnnpn nit.fp.lp.fd..."
Birmingham is de eerste stad
Groot Brittannië, waarvan de stads
bibliotheek voor haar leden eeu uit
leendiscotheek heeft aangelegd met
stereoplateu. Op het ogenblik heeft
men reeds een collectie van vijftig
platen of series, waaronder werken
van Brahms, Wagner, Handel, Liszt,
Strauss en Tsjalkowski. Later wil
men aan de collectie ernstige muziek
ook nog een afdeling populaire toe
voegen.
Deze collectie zal de muziekliefheb
ber ter beschikking staan tegen een
bedrag van vijftien gulden per jaar,
baby verwachtte. „Ik minder dan de prijs van één stereo-
zou ze, die brutale langspeelplaat,
ellendelingen", was Voor een stereo-installatie moet men
haar commentaar. overigens wel wat dieper in de zak
I tasten. De bibliotheekdirectie heeft
ponnen uitgelegd...1
Dit alles, en nog veel
meer kunnen de Engel
sen vrijwel dagelijks
lezen.
Zij zijn er niet alle
maal bljj mee. Mevr.
Irene Smith, een jonge
Engelse, zelf moeder
van twee kinderen,
hebben wij gevraagd
wat zij ervan zou vin
den als de pers zo
schreef als zijzelf een
32-21. Op het bevel van de
burgemeester snelden direct
enkele agenten de kerktoren
binnen om te zien welke on
verlaat op dit uur van de
dag de kiok durfde te luiden.
Er was echter niemand te
zien in de toren. Wel slin
gerde het klokketouw ge
heimzinnig heen en weei
doch verder viel er niets ver
dachts te bespeuren. Hei
was een raar geval, die op
stand, vond iedereen en z-
ook de burgemeester. Na da
ene projectiel dat door het
raam van zijn kamer was
gevlogen en het luiden van
de torenklok, gebeurde er
niets schokkends meer. En toen de burgemees
ter na uren en nog eens urén. zonder dat er iets-
voorviel dat ook maar in het minst op een op
stand of revolutie duidde, eens voorzichtig naar
namelijk zeer strenge voorwaarden
opgesteld voor de apparatuur, die
men thuis heeft, zodat de platen niet
op minderwaardige draaitafels wor
den vernield. Elke klant van de dis
cotheek moet een verklaring onder
tekenen, dat zijn grammofooninstal
latie minstens 70 pond heeft gekost,
dat is dus ongeveer 700 gulden. De
bibliotheek van Birmingham hoopt
op grote belangstelling zodat uit de
contributies spoedig nieuwe platen
kunnen worden gekocht.
buiten keek, zag hij alleen maar hoogst ver
baasde burgers die nieuwsgierig naar de lijf-,
wacht voor het huis stonden te kijken. „In
rukken" beval hij vermoeid, terwijl hij zich af
vroeg wat men wel van hom denkon zou. Ma;
dat viel mee. want de dienstdoende inspecteui
verklaarde: „Het was een goed
oefening, burgemeester!"
Morfinehandelaren
werden gearresteerd
Do centrale recherche van de Am
sterdamse politic heeft dinsdagavond
in samenwerking met de dlstrictsre-
cherche van de rijkspolitie een uren
lange jacht gehouden op ccn complot
morfinehandelaren. Er zijn tot nu toe
vijf mensen gearresteerd. Het onder
zoek duurt nog voort.
Een groot aantal rechercheurs reed
met radio-auto's over de wegen in en
rondom de hoofdstad. In de loop van
de avond slaagde men erin de 43-jari-
ge fruithandelaar P. K. voor zijn wo
ning in Badhoevendorp te arresteren.
Hij was in het bezit van tien flesjes
morfine, die een ander lid van de
rep, de 36-jarige magazijnbediende
R. bij zijn werkgever, een bedrijf
in de hoofdstad, zou hebben weggenó
men. Later konden ook nog de 39-
jarige pompbediende H. B., de 22-ja-
rigo machinist J, V. en de 51-jarige
winkelier J. W. worden gearresteerd,
eveneens verdacht van de handel in
deze verdovende middelen. Zij zijn
mgesloten op hel: hoofdbureau van
>11 tie te Amsterdam.
Israëlische oudheidkundigen hebben
aan de zuidrand „n Jeruzalem een ge
heime onderaardse. Ingang gevonden
van de citadel van een koning van. Juda.