Besprekingen over harmonisering verkeersregels in Europese landen Première van Toon Hermans' film „Moutarde van Sonansee" KLANKBORD M0TIE-SUURH0FF OVER LOONBELEID VERWORPEN VRIJDAG 23 OKTOBER 1959 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT 3 ZEVENTIENDE VERKEERSDAG K.N.A.C. Minister Korthals tegenstander afsluiten van binnensteden In zijn openingswoord tot de zeventiende verkeersdag van de KNAC lieeft de minister van verkeer en waterstaat, de heer H. A. Korthals, medege deeld, dat de Benelux-besprekingen over liarmonisering van de voornaam ste verkeersregels onlangs zijn uitgebreid tot een aantal andere West- Europese landen. In het. begin van deze maand zijn de eerste besprekingen te dien aanzien gehouden tussen de vertegenwoordigers dezer landen. De harmonisatie-idee vond algemene instemming. Besloten is dit overleg voort te zetten. Hij verklaarde zich tegenstander van het afsluiten van binnensteden om een eind te maken aan verkeerscon- gesties. Het meest logische is nu een maal vaak niet het beste, zo zeide hij. Het aanleggen van ringwegen, die het doorgaande verkeer in staat stellen het stadscentrum te vermij den, het stimuleren van openbaar vervoer, het instellen van één-rich- tingverkeer, het aanleggen van par keergarages onder of boven de grond, 't weren van „langparkeerders'* door invoering van parkeerschijven of par- keermeters, zijn mogelijkheden, wel ke tot verlichting kunnen bijdragen. Het is echter zo, dat indien de ver keersintensiteit zodanig blijft toene men, dat zij alle prognoses achter zich laat, men noodgedwongen diéper ingrijpende maatregelen zal moeten overwegen, aldus minister Korthals- De voorzitter van de KJN.A.C. jhr. mr. J. Th. M. Smits van Oyen noem de het onderwerp van de dag „ste delijke verkeersvraagstukken" het grootste verkeersprobleem vol be angstigende en gecompliceerde moei lijkheden. Het is niet duidelijk hoe het verkeer, elke prognose achterha lend, in de grotere agglomeraties op gang kan worden gehouden. Gelet tenminste op de tegenwoordige aan pak, zo voegde jhr. Smits van Oyen hier aan toe. Voor elke 10 voor de sloop bestem de personenauto's komen er onge veer 34 bij, voor elke 10 vrachtwa gens 30, voor elke 10 autobussen. 40 en voor elke 10 motoren en scooters 35. In tal van gemeenten is geen geld om versleten verkeersinst-allaties te vervangen. De verkeerstechnische en stedebouwkundige aspecten van het vraagstuk werden aan de orde ge steld door prof. dr. ir. Mas-Erich Feuchtinger, hoogleraar te Ulm, die voor tal van steden, ook voor Utrecht, uitvoerige verkeersplannen heeft gemaakt. Hij stelde, dat het thans mogelijk is op wetenschappelijke basis progno ses te maken over de ontwikkeling van economie en verkeer, die meer zijn dan twijfelachtige schattingen. Loon (Slot van pag. 1) J. Witteveen, een beschouwing gepu bliceerd over de miljoenen-nota I960. Het kritische geluid, dat deze libe rale politicus laat horen over die no ta, kan hier goeddeels buiten be schouwing worden gelaten. Hij geeft echter ook zijn mening over de vrijere loonvorming en die verdient wel de aandacht. Prof. Witteveen zegt, dat het crite rium van de produktiviteit zeer moeilijk bruikbaar is, omdat nauw keurige en betrouwbare gegevens over de stijging van de produktiviteit in de meeste bedrijfstakken" ontbre ken. Er moet gegoocheld worden met cij fers, die een volkomen onvoldoende basis hebben. Hij berekent aan de hand van wat er ln de metaalindustrie is gebeurd per 1 april 1960 de gemiddelde loonstijging op 11 waarbij dan is inbegrepen de nog komende compen satie voor de huur en melkprijsver hoging. Dat is 5 meer dan de Sociaal-Eco nomische Raad mogelijk achtte op grond van de produktiviteitsstijging. Er ontstaat dus gevaar van prijsstij ging. Prof. Witteveen acht het op zichzelf juist, dat de regering geen prijsver hoging wil toestaan, maar lüj twij felt er aan of dit verbod na verloop van enige tijd nog effect zal sorte- ren. Gedetailleerde en werkelijk ef fectieve prijscontrole is onmogelijk en ook zelfs ongewenst. Op de duur zal men niet kunnen be letten, dat de prijzen zich bij de kos ten aanpassen. Prof. Witteveen voorziet dan ook in 1960 een sterk inflatoire loonontwik keling, waarvan iedereen de schade moet dragen. Zijn betoog komt daarop neer, dat het huidige vrije loonbeleid een illu sie schept, die niet te verwerkelijken zal zijn. Niemand zal namelijk be reid zijn zichzelf de vrijwillige be perkingen op te leggen, die zo'n be leid op dat ogenblik nog vereist- mt5t. In Japan is de politiee van me ning dat de wet tot-en-met dient te worden nageleefd. Vijf groente ven ters die een knobbeltje maakten om te bepalen wie' de rekening van 3 gulden in een restaurant zou moeten betalen, werden gearresteerd wegens; gokken en moesten een nacht in de cel vertoeven. Film. Mogen wij de Londense „Dai ly Telegraph" geloven en waarom niet.? het is een nette krant dan heeft woensdag, bij de 154ste ver jaardag van Nelsons zeeslag bij Tra falgar, een functionaris van de B.B C. de admiraliteit opgebeld om te vra gen of er in het archief misschien een film van dat zeegevecht voor radig was. Hij wou die film wel voor «S televisie hebben— In Nederland rijden veertig auto's per duizend inwoners. In 1980 moet men rekenn op 100 auto's per 1000 inwoners. De verkeers dichtheid in Nederland met een entwintig auto's per kilometer be schikbareweg (Europees gemid delde zeventien) is echter groot. In 1980 zal daarom drie-en-een- half maal zoveel wegruimte be schikbaar moeten zijn als thans. Bij deze berekening zijn bevol kingsgroei en overgang van twee op vierwielige voertuigen in aan merking genomen. Een prognose over motorïsering is nog geen verkeersprognose. Voor steekhoudende uitspraken is het ma ken van verkeersprognoses in be trekkelijk eng afgebakende gebieden nodig. Daartoe dienen verkeers- research en inventarisatie van plan nen voor verkecrsvoorzienïngen. Sprekende over bestrijding van be staande noodsituaties gaf prof. Feuchtinger als remedies onder an dere het scheiden van langzaam en snelverkeer, vergroting van kruis punten, instellen van een-richting- verkeer en rationalisatie van par keerruimte aan- In afwachting van structurele wijzigingen van stads plattegronden' is- er voorlopig genoeg te doen. Prof. Feuchtinger acht het sluiten van stadscentra onjuist. Le vende stadskernen moeten ontlast worden met ringwegen (tangenten), die in grote steden kruisingsvrij moeten zijn. Hij verwacht de Ame rikaanse methoden van verkeerssa- nering door het reconstrueren van gehele stadsdelen nog niet in Euro pa. Toch moet het de stedebouw zijn die het verkeer gaande houdt. Een stad met een minimum aan verkeer en met een open kern is een gezón de stad, aldus prof. Feuchtinger. De financiële en economische aspec ten van ..het verkeer in de bran ding" werden belicht door de oud president-directeur van de herstel- bank J. F. Posthuma ec. drs. Het verkeer zal in de toekomst een groot beroep moeten doen op de ka pitaalmarkt. De heer Postuma on derschrijft daarbij echter niet de conclusie van het rapport „verkeer en welvaart" van de Nederlandse maatschappij voor nijverheid en handel, dat voor de verkeersexpan- sie tussen 1959 en 1970 een investe ring van 11.5 miljard gulden nodig acht. Bij een kapitaalaanbod van ander half miljard gulden per jaar kan men volgens de heer Postuma een vraag Aan achthonderd miljoen uit de verkeerssector verwachten. Men zal moeten trachten deze vraag te verminderen om de markt niet te ontwrichten. Het slagen van een be roep van driehonderd miljoen gulden voor het verkeer is veeleer mogelijk- Daarnaast zal de overheid vijfhon derd miljoen beschikbaar moeten stellen om een tienjarenplan te ver wezenlijken in overeenstemming met de wensen uit de verkeerssector. Amortisering van tien 40-jarige leningen zou uit de motorrijtui genbelasting kunnen worden op gebracht. Theoretisch zou één percent van de vennootschapsbe lasting kunnen worden afgezon derd' om devijfhonderd miljoen per jaar te verkrijgen. (Vervolg van pag. 1 tijk van de komende maanden zal moeten aantonen, in hoeverre de si tuatie zich zal voordoen, dat er voor verdere verbeteringen als de huur en melkprijsverhogiitg uit de pro duktiviteitsstijging is gevonden geen ruimte is. De heer Van Eibergen (a.r.), die spi'ak van een wat gedifferentieerde geleide loonpolitiek, gewaagde voorts van enige ongerustheid bij zijn frac tie, omdat er al te veel tijd verspild is met debatten over spelregels. Hij hield de regering voor. dat als zij bang is voor ove'rbesteding, alle be stedingscategorieën onder de loep ge nomen behoren te worden en niet al leen de lonen. De heer Van Mastri<rt (c.h.) stelde het teleur, dat de regering blijkbaar met enige vrees meer vrijheid en verantwoordelijkheid aan het be drijfsleven heeft gegeven. Jammer, noemde hij het. dat in het bedrijfs leven moeilijkheden zijn gere zen, maar hij vroeg zich af. of daar om door de regering gegrepen moest worden naar een wapen uit het arsenaal van de geleide loonpo litiek. Men moet beginnen met ver trouwen te stellen in de werkgevers en de werknemers, die met een C.A.O. komen. De heer Andriessen van de K.V.P., die hier en daar lichte kritiek oefen- Koningin Julianafonds verstrekt subsidies De raad van beheer van het Konin gin Juliana Fonds heeft tijdens zijn laatste vergadering besloten opnieuw aan een groot aantal instellingen, welke zich alle op het terrein van het maatschappelijk werk bewegen, sub sidies te verlenen tot een bedrag van in totaal f 144.033. Voor het algemeen maatschappelijk werk werd een bedrag van f 20.950, toegewezen, ten behoeve van het jeugdzorgwerk f 35.703, voor buurt en clubhuiswerk f 8.170, ten behoeve van de geestelijke volksgezondheid f 25.500, voor de zorg voor minder- validen f 11.000 en voor studie en opleiding 24.950. Met de toewijzing van verschillende kleinere subsidies is nog een bedrag van f 17.750 ge moeid. de -hij vond, dat de loonpolitiek dichter bij de werkgevers gebracht dient te worden nam de regering in het algemeen in bescherming te gen de socialistische aanvallen- Hij vond de heer Oorver aan zijn zijde, doch de heren Baart (p.v.d.a.) Bakker (c.p.n.) en v. d. Veen (p.s.p.) tegenover zich. In een van kennis A an zaken getui gende, slagvaardige speech ging de staatssecretaris op de gemaakte on- merkingen en a'ooral op de geleverde kritiek in. Daarbij ging het een en kele maal heftig toe. Bijvoorbeeld toen dc heer Roemers en Baart van de P-a-.d.A. herhaaldelijk interrum peerden bij het a'oorlezen door de lieer Roohink a'an een passage uit de notulen Aan de bespreking van de Stichting a'an de Arbeid met de regering. De voorzitter probeerde met liamergeroffel de interrupties te oa'erstemmen. Het enige geA'olg Avas. dat nog luider geïnterrumpeerd aa'erd. Met enkele harde kwade ha merslagen maakte dr. Ivortenhorst een einde aan de Ai'oordemvisseling. De Kamer verwierp tenslotte de mo tie. Het Wereldgebeuren In België minder geld voor leger, meer voor de Kongo De Belgische minister van financiën, Van Houtte, heeft aangekondigd, dat België in verband niet de financiële steun, Avelke liet aan de Kongo Aer- strekt, zijn militaire inspanning moet herzien. De minister van lands verdediging, de lieer Gilson, heeft in tussen verklaard, dat de begroting a'an zijn ministerie door de kabinets raad met een bedrag A'an 500.000.000 Belgische francs (37.500.000 gulden) is besnoeid. De totale uitgaven a'oor 1960 bedragen thans 21.4 miljard. Minister Van Houtte zei nog. dat België zich ervan bewust is, dat het, wanneer het de nodige offers, brengt om een gezonde economische en so ciale toestand in het hart van Afrika te handhaven, aan de zaak van de wereldvrede en a'an de verdediging van het westen een bijdrage levert, die tenminste zoveel whard is als zijn militaire inspanningen. „Die mi litaire inspanning zal dus. met rech ten reden, moeten worden herzien", zo voegde liij hieraan toe. Belgiës steun aan Kongo zal in 1960 ongeveer 5 miljard Belgische francs bedragen. Disconto in Duitsland verhoogd Het bankdisconto is gisteren in W. Duitsland van 3 op 4 procent ge bracht. Op een vergadering in Frankfort, Avaaraan werd deelgenomen door minister van economische zaken Ludwig Erhard, heeft het centrale comité van de Federale Bank het disconto van 3 op 4 proeent ge bracht. de rente op leningen niet on derpand van 4 op 5 procent en de rente van leningen die aan de rege ring en deelstaten Avorden verstrekt \ran 3 op 4 procent. In de Londense havenwijk heeft prin ses Margaret aan verscheidene jeugd clubs een- bezoek gébracht. Toen de prinses met bisschop Mervyn Stock- wood (deuropening achtergrond) een zaaltje betrad van een club werd zij door niemand opgemerkt. De jeugd was aan het dansen en dus in trance. „Topoverleg maar geen janboel" Eisenhower en Kroesjtsjew voor december-conferentie President "Eisenhower heeft gisteren op zijn persconferentie Aerklaard van mening te zijn, dat het een goed idee is om een topconferentie tussen oost en Avest te houden tegen het einde a'an het jaar. „Maar ik heb nooit een bepaalde datum ge noemd", zo zei hij. (Gisteren heeft do Russische ambassadeur in Parijs laten Aveten, dat ook premier Kroesjtsjew voor topoverleg in de cember is). Hij legde er de nadruk op dat er aan deze topconferentie een ontmoeting tussen de westelijke leiders a ooraf moet gaan, opdat de a'crschillcndc standpunten gecoördi neerd kunnen AAorden. „Anders zou de topconferentie weieens een jan boel kunnen aa'orden." Een conferentie tussen de westelijke leiders moet naar zijn mening zo spoedig mogelijk worden gehouden. Over het Amerikaanse raketpro gram en de overheveling van Wern- her Von Brauns rakettenafdeling van het leger naar de burgerlijke dienst de Nasa, zei hij onder meer dat Amerika nu beschikt oA'er inter continentale projectielen die voor operationeel gebruik gereed zijn. Hij verklaarde dat de bouw a'an grote aanjaagraketten („boosters") op een gegeven tijdstip noodzakelijk bleek. Omdat deze raketten op het ogen blik van geen belang meer zijn voor het ministerie van defensie, heb ik besloten de raketgroep van het leger naar de Nasa over te hevelen, zo zei Eisenhower. Hartelijke huldiging in Citytheater (Van een speciale verslaggever) Na afloop a'an de gala-première van Toon Hermans' film „Moutarde van Sonansee" donderdagaAond Iaat in het Citytheater te Amsterdam heeft een hartelijke huldiging plaatsgevon den van hen die op enigerlei Aiïjze bij dit fibiiAverk betrokken AAaren. De achttien aan Avie een kleine of grote rol was toebedeeld kwamen op de Bühne, de man die de a'ierduizend meter film inkortte en monteerde tot 2600 meter, die Ave deze avond te zien kregen, orkestleider Dolf van der Linden, die de arrangementen verzorgde en dan tenslotte de seena- rioschrijver-componist-regisseuri- hoofdrolspeler Toon Hermans. De acteur Guus Ostcr bood allen bloemen aan en Toon kreeg een krans om de nek. Tot de laatste zei Guus vervolgens: „Ik kan me persoon lijk geen betere hulde a'oor je inden ken dan te Avensen dat ik geen Os- ter maar Oscar zou heten, dan zou ik je nu mezelf kunnen aanbieden voor de filmprestatie die je hebt ge leverd". Toon Hermans antwoordde: „Ik vind het gemakkelijker een hele avond voor de televisie op te treden, dan een uur daar boA'en in de loge te moeten zitten. Vandaaruit a\ras het me onmogelijk al de reacties van de zaal te peilen". Woorden Aan dank sprak hij vervolgens tot de heer Wil ton, die het hem mogelijk heeft ge maakt dit filmpje te spelen, dank baar was hij ook de directie van het Citytheater, die prachtige bloem- versieringen in de zaal had geplaatst voor deze avond. En verder alle men sen die hem hielpen en beter dan wie ook weten, hoe dit filmpje werd ge maakt in die oude Zandvoortse bio scoop. Ei" is maar een jaar aan ge werkt, dat is niet zo bar lang. Zeer primitief was de outillage. „Ik had maar een schilder en een timmerman ter beschikking, terwijl de camera op een wankel karretje geplaatst moest worden. Je moet mij niet vragen hoe ik de film vind, ik lieb de film al een keer gezien", grapte Toon. In de laatste plaats wilde hij dank betui gen aan zijn vi-ouav Rita, die hem vele dagen en nachten heeft moeten missen. Voor het feit, dat hij Avel een paar mensen zal hebben 'vergeten, excuseerde hij zich vanwege zijn ze nuwen, vooral met die nieuwe schoe nen aan. Toon Hermans als chirurg - dr oomscènc uit „Sonaansee", Ten laatste richtte hij zich tot de aanwezigen en de nog a'olgende toe schouwers met de oprechte hoop dat hun ontvangst van zijn moutarde, a'oor hem een aanmoediging moge zijn om in deze richting voort te wer- ken, teneinde ook eens de film over de grenzen te kunnen brengen uit het land dat hij zo lief heeft. Terloops beloofde Toon ook nog wel eens een ontmoeting Ais a a'is in het theater". Een feestelijk gestemd publiek, dat niet alleen honderd minuten glim lachte om de capriolen a an monsieur „Moutarde a'an Sonansee", maar nu en dan zelfs schaterlachte, beloonde spelers en andere medeAverkers met een oAationeel applaus. Quasimodo wint Nobelprijs voor literatuur De Zweedse academie heeft de no- belprijs 1959 a-oor letterkunde toege kend aan de Italiaause dichter Sal- Aatore Quasimodo wegens zijn „ly rische diclitAverk dat met klassiek vuur de tragische erA-arïng van het leven in ouze dagen uitdrukt". Quasimodo is iu 1901 in Syracuse op Sicilië geboren. Hij is eigenlijk inge nieur en Averkte in Italiaanse over heidsdienst aan bruggen- en Avegen- bouAv. In die kwaliteit reisde Jxij ge heel Italië af en \estigde zich ten slotte te Milaan aa'aar hij zich wijdde aan de studie a'an de klassieke ta len. Quasimodo is Ieraar aan het Milaansc conservatorium. De drie landgenoten die a'oor Quasi modo de nobelprijs wonnen Avaren Cerducci, Deledda en Pirandello. Quasimodo is een man met commu nistische sympathiën en hij" is o.m. lid geweest van de communistische partij. In een recent gedicht. „De nieuwe maan" heeft hij vooral on der de Italiaanse rooms-katholieken veel verzet gewekt, bij alle erken ning die men heeft a'oor de poëtische talenten van Quasimodo, Overgeheveld Voor ruimtevaartenthousiast Wer ner von Braun zal het weinig uitmaken, of hij nu in dienst staat van het Amerikaanse leger, dan wel van het Burgerlijk Natio naal Bureau voor Lucht- en Ruim tevaart (National Aeronautics and Space AdministrationNasa). Het aa-oensdag door president Eisenhower genomen besluit om hem met zijn staf van ruimtevaartdeskundigen van het leger over te plaatsen naar dat burgerlijke bureau zal des te minder voor hem betekenen, omdat hij toch een andere baas zou krijgen. Generaal-majoor John Medaris, die commandant was a'an de „Army Bal- listic Missile Agency", heeft immers dezer dagen ontslag genomen, naar hij dinsdag zei omdat de achterstand van de Amerikanen in de ruimte op de Russen steeds groter zou worden als het programma niet werd ver sneld. Volgens de minister van het leger, Wilbur Brucker, liep het zo'n vaart niet: Medaris had hem verteld met pensioen te willen gaan omdat hij nu al 38 jaar in dienst van het leger aa'as en meende recht te heb ben op wat rust... Maar Von Braun heeft dezer dagen verklaard, dat de Verenigde Staten gevaar liepen, straks op weg naar de maan „Russische douane" te moe ten passeren. Nu het leger „uit de ruimtevaart" is, verandert er niet veel in Von Brauns positie. Alleen zal zijn nieuwe baas geen generaal zijn maar medeburger Keith Glennan, die al lang directeur van de Nasa is. En men krijgt de indruk dat de leger- ruimtevaartdeskundigen met deze overplaatsing in hun nopjes zijn; Me daris heeft althans reeds gisteren la ten weten, te geloven dat hij de ver andering met Glennan zonder moei lijkheden zou kunnen regelen. „De beslissing inzake Werner von Braun en zijn staf heeft mij opgelucht en doet mij plezier", zo zei hij. De op luchting sproot waarschijnlijk voor namelijk voort uit de ontdekking, dat deze afdeling die mede de trots van het Amerikaanse leger uitmaak te, niet werd ondergebracht bij de luchtmacht, die men eerder als een ruimteconcurrent dan als een mede onderdeel van de strijdkrachten ziet. Niet lang geleden was reeds in prin cipe de beslissing gevallen, dat de luchtmacht alle projecten die met de „grote" ruimtevaart te maken hadden, zou mogen overnemen; de marine zou zich dan tot navigatie- satellieten moeten beperken en 't le ger tot verbindings-satellieten. Ook 't trotse Saturnus-project, dat zal Averken met raketten van grotere stuwkracht dan alle tot dusver be kende Amerikaanse en Russische, zou dan onder de luchtmacht komen te resorteren. Door Eisenhowers besluit zullen Von Braun en de zijnen, zonder in lucht macht-dienst te komen, kunnen voortwerken aan Saturnus en derge lijke projecten. De eerste statische beproeving van de Saturnus is be paald op volgend jaar maart en de eerste lancering zal pas in 1961 zijn beslag kunnen krijgen. Von Braun had vroeger klaar willen zijn, maar enkele keren trad vertraging op. Hij verweet dat aan de beperktheid van de hem ter beschikking gestelde fi nanciële middelen. Intussen bad ook de Nasa zelf een indrukwekkend ruimteproject op stapel gezet, de Nova, eveneens 'n bijzonder krachtige raket die echter de eerste zeA'en jaren nog niet gereed zou zijn om in de richting A'an maan, Mars of Venus te worden afgescho ten. Leger, luchtmacht, marine en Nasa Averkten in Arele opzichten langs en „over" elkaar heen. Nu de legerprojecten a'oor de ruimte vaart bij het burgerlijke bureau zijn ondergebracht, zal tenminste een be gin kunnen worden gemaakt met het coördineren a'an het Saturnus- en het Nova-project. Als eén begin van de al te lang uit gestelde coördinatie der Amerikaan se ruimtevaartprojecten zal 't door hakken a'an de knoop door de presi dent-persoonlijk in brede kring \a'aar- dering rinden. Wernher Von Braun zal zijn niet-militaire staf waarA'an de kern bestaat uit mensen die 1 in Peenemunde met hem hebben sa mengewerkt, behouden. Tot die staf behoort ook de 64-jarige ruimte- a-aartpionier Hermann Oberth. die omstreeks 1925 zonder het zelf te weten de toen 13-jarige Von Braun. enthousiast maakte voor de ruimte vaart. Von Braun las in dat jaar- namelijk een artikel van Oberth, dat de reeds door zijn moeder in hem wakker geroepen belangstelling a'oor de sterrenkunde prikkelde doordat er een afbeelding van een ruimte raket bij stond. Sedertdien is Von Brauns leven be heerst door de hartstocht van de ruimtevaart. Hij heeft lang voor de reorganisatie, die Avoensdag bekend werd, gezegd, dat hij daarvoor kan Averken, „waar ook ter Avereld." wernher von braun -ala hij maar de ruimte krijgt...;

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1959 | | pagina 3