PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT DE GAULLE: PAS NAAR TOP IN LENTE '60 Hij zal wellicht eerst Kroesjtsjew ontmoeten Amerikaans leger uit de ruimtevaart Chessman krijgt weer uitstel van executie Oefening en vermaak' te Oostburg staat al een eeuw op de planken BILT KONINGIN JULIANA BRACHT BEZOEK AAN NIJMEGEN 202e jaargang - no. 249 Dagblad, uitgave van de firma Provinciale Zeeuwse Courant. Directie: F. v. d. Velde en F. B. den Boer. Adjunct: W. de Pagter. Hoofdredacteur: W. Leertouwer. Adjunct-hoofdred.: G. A. de Kolc. ABONNEMENTSPRIJS 56 cent per week, 7.00 p. kw.; fr. p. p. 7.25 per kw. Losse nummers 15 cent. WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESSE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN Donderdag 22 okt. '59 ADVERTENTIEPRIJS 25 cent per mm. Minim, p. advertentie 4.—. Ing. mededelingen driemaal tarief. Kleine advertenties (max. 8 regels) 23 cent per regel met ccn minimum van 1.—„Brieven of adres bureau v. d. blad" 25 cent meer. Giro no. 359300 P.Z.C.. Middelburg. Bureaus: Vlissingen Walstr. 58-60, tel. 2355 4 lijnen (b.g.g. 3508 of 3546); Middelburg, Markt 51, tel. 3841; Goes, L. Vorststr. 63, tel. 2475 (b.g.g. adv. 2234); Oostburg, G. F. de Pauwstr. 9, tel. 20; Temeuzen, Brouwerijstraat 2; Zierikzee, red. tel. 2425, adm. tel. 2f?4. „Geen overhaaste vergadering van westelijke leiders" President De Gaulle van Frankrijk heeft gisteren meegedeeld, dat hij de voorkeur geeft aan het houden van een topconferen tie in het voorjaar van 1960. Engeland en Amerika willen, naar gemeld is, de conferentie eerder houden, bijvoorbeeld in de cember. De Franse regering „gelooft", aldus het door minister van voorlichting Roger Frey op een persconferentie te Parijs voor gelezen communiqué, „dat een conferentie van regeringschefs eerst zorgvuldig moet zijn voorbereid door de westelijke mach ten en in het bijzonder zal moeten worden voorafgegaan door vergaderingen tussen de westelijke leiders op een niet overhaas te manier." Uit de omgeving van de Franse regering is voorts vernomen, dat De Caulle voor Kerstmis een ontmoeting met premier Kroesjtsjew van de Sowjet-Unie zal hebben, vermoedelijk in Parijs. „Net als Macmillan en Eisenhower" De Franse pers is algemeen van oor deel dat De Gaulle een topconferentie van de Grote Vier wil uitstellen tot ook hij, evenals Macmillan en Eisen hower, een persoonlijke ontmoeting heeft gehad met Kroesjtsjew. Bezoeken die de Sowjetambassadeur Vinogradow dinsdag aan De Gaulle en gisteren aan premier Debré heeft gebracht, zouden in deze richting wijzen. Officieel is niets meegedeeld over de Frans-Russische contacten. Voorts wordt de mening verkondigt, dat de Sowjet-regering De Gaulle poogt te bewegen het Amerikaans-Engelse standpunt te aanvaarden in casu in te stemmen met een spoedige top conferentie. Britten: Liever eerder Diplomatieke waarnemers in Lon den zijn van mening, dat door de Franse bekendmaking de voorbe reiding van de topconferentie op losse schroeven is komen te staan. Het Engelse ministerie van bui tenlandse zaken heeft een verkla ring uitgegeven naar aanleiding van het Franse regeringscommuni qué. „Wij verwelkomen in de Franse verklaring de bevestiging te willen deelnemen aan een spoedig te hou den topconferentie", zo wordt ge zegd. „Echter, wij zijn altijd van oordeel geweest, dat deze topcon ferentie eerder dan in de lente van Haarlemse bakkers verlagen broodprijs Met ingang van vandaag, zullen alle Haarlemse bakkers de prijs van het wit- en bruinbrood met vijf cent ver lagen. Dit betekent dat men dan in Haarlem voor een witbrood geen 41 cent maar 36 cent zal behoeven te betalen. Een week geleden zag het er naar uit dat er een einde aan de broodoorlog zou komen. Maar maan dag jl- kondigde een bakker uit Haarlem-Noord aan er toch toe te zullen overgaan de broodprijs te ver lagen. Een dag later volgden vijf tien andere, kleinere bakkersbedrij ven zijn voorbeeld. Dit is voor de grote bakkcrsbedi-ijven en andere bakkers in Haarlem aanleiding ge weest ook met ingang van morgen tot verlaging over te gaan. De Joto toont Chessman tijdens een persconferentie nadat het besluit van de gouverneur bekend was geworden volgend jaar moet worden gehou den, en natuurlijk zullen over de juiste datum besprekingen moeten worden gevoerd". Handige manoeuvre President Elsenhower, die van De Gaulle mededeling over de topconfe rentie tevoren in kennis was gesteld, zal het verschil van mening met ge neraal De Gaulle over het tijdstip van een topconferentie niet in het openbaar brengen, aldus is van zeer betrouwbare zijde in Washington vernomen. Diplomatieke kringen in Washing ton beschouwen het uitgeven van een publieke verklaring als een handige manoeuvre, waardoor Londen en Washington in een vrij machteloze positie zijn gedwongen. Wanneer Engeland en de Verenig de Staten een verklaring van an dere strekking afleggen, bedreigen zij het westelijk bondgenootschap met een openlijke breuk. In Washington is men geneigd te veronderstellen, dat De Gaulle het pleit heeft gewonnen, en dat de wes telijke regeringsleiders premier Kroesjtsjew niet voor volgend jaar lente zullen ontmoeten. President Eisenhower heeft gister avond meegedeeld, bereid te zijn op elk gewenst ogenblik aan westelijk topoverleg deel te nemen. Een West- duitse regeringswoordvoerder heeft gisteren gezegd, dat Bonn met elke datum zal instemmen. Vijfling overleden Woensdagmorgen waren alle baby's die tot de dinsdagmiddag in het hos pitaal van een militair vliegveld bij San Antonio in Texas geboren vijf ling behoorden, overleden. Vóór de geboorte had een onderzoek reeds aangetoond dat de levenskans van de drie maanden te vroeg geboren kin deren zeer gering was. Alle vijf meisjes wogen minder dan twee pond. BEVEL VAN EISENHOWER Wernher von Braun overgeplaatst President Eisenhower heeft woensdag de overplaatsing be volen van dr. Wemher von Braun en diens staf van ruim tevaartdeskundigen van het Amerikaanse leger naar het Burgerlijk Nationaal Bureau voor Lucht- en Ruimtevaart (National Aeronauaics and Spa ce Administration-Nasa) Dit besluit zal in januari aan BESLUIT HOOGGERECHTSHOF Hij mag om herziening van proces vragen Het Amerikaanse hooggerechtshof heeft woensdag Caryl Chessman weer uitstel va.it executie verleend. Dit. besluit werd genomen door het volledige hof. Slechts één van de ne gen leden nam aan de stemming niet deel. Chessman zou zonder dit besluit vrij dag a.s. zijn leven in een gaskamer in de St. Quentin-gevangenis in Ca- lifoniië hebben beëindigd. De bedoeling van het hof is de ver dedigers van Chessman de gelegen heid te geven vóór 3 november een officieel verzoek tot herziening van het proces in te dienen. Zoals bekend is Chessman in 1948 op beschuldi ging van 17 misdrijven ter dood ver oordeeld. In do dodencel heeft hij drie boeken geschreven, die veel succes hebben gehad. In twee ervan wordt de doodstraf veroordeeld. Indien het hooggerechtshof besluit 't verzoek om herziening van het pro ces niet in behandeling te nemen, be tekent dit dat het doodvonnis wordt gehandhaafd. Maar het is zeker dat met de procedure die nu volgt ten minste een langdurig uitstel van de executie wordt verkregen. De rechter, die niet aan de be slissing van woensdag deel had, was opperrechter Earl Wanen, die het niet juist oordeelde dat hij aan de behandeling van de zaak zou deelnemen, aangezien hij gou verneur van Californië is ge weest. In deze provincie zou Chessman het hem ten laste ge legde hebben gepleegd cn daar werd hij ter dood veroordeeld. Maandag j.l. had de tegenwoor dige gouverneur van Californië, Brown, een verzoek om gratie afgewezen. Het nieuwe beroep zal waarschijnlijk zijn gebaseerd op het door Chess man vaak aangeroerde argument, dat hij geen eerlijk proces heeft gekregen. Chessman werd indertijd te Los Angeles als de „bandiet met de auto met het rode licht" schuldig bevonden aan acht gevallen van roof, vier ontvoeringen, twee gevallen van sexuele perversie, een poging tot be roving, een poging tot aanranding en de diefstal van een auto. Hij heeft steeds ontkend schuldig te zijn aan de sexuele misdrijven, die aan „de man met de auto met het rode licht" werden toegeschreven. Wel gaf hij da gevallen jtan beroving io€* Zeven maal is er een datum voor zijn terechtstelling vastgesteld. Zes keer deed hij met succes een beroep op een plaatselijke rechtbank, het hoog ste hof in Californië en zelfs op het hooggerechtshof te Washington. Zijn verzoek om een nieuw proces werd echter steeds afgewezen. Chessman hoorde het nieuws van 't uitstel zonder een spier van zijn ge zicht te vertrekken. „Dank U" was het enige dat hij zeide tot de bewa ker die hem het besluit van het hof mededeelde. Op 10 juli vertelde Chessman een verslaggever goede hoop te hebben dat hij uitstel van executie zou krij gen. het congres worden voorgelegd als een onderdeel van een reor ganisatieplan, maar de over plaatsingsprocedure begint nu j dadelijk al. Dit werd gisteren door de pers- j chef van de president, James Hagerty meegedeeld op het pre- j sidentieel buitenverblijf te Au- j gusta. Op een vraag of deze i overplaatsing betekent, dat het Amerikaanse leger verdwijnt uit de ruimtevaart, antwoord de Hagerty bevestigend. De overplaatsing houdt tevens in, dat de verdere ontwikkeling van al le speciale ruimtevaartuigen, zoals de saturnusraket, ook onder de Nasa komt té resorteren. Het besluit van de president werd kort ha diens aankomst in Augusta, waar hij een lang weekeinde zal doorbrengen, bekendgemaakt. Vlak voor zijn vertrek uit Washington had hij een bespreking van ruim een uur gehad met de belangrijkste re geringsfunctionarissen die bij de ruimtevaart betrokken zijn. In het communiqué over de over plaatsing werd het werk van Von Brauü en diens medewerkers zeer ge prezen. De overplaatsing was ech ter noodzakelijk, aldus het commu niqué, om de inspanningen op het gebied van de ruimtevaart hoger op te voeren en om tegemoet te komen aan de zich wijzigende behoeften op dit gebied. De Amerikaanse minister van het leger, Wilbur Brucker, heeft woens dag na de wetenschappelijke confe rentie in liet Witte Huis meegedeeld dat generaal Medaris, directeur van het raketcentrum te Huntsville, geen ontslag heeft genomen maar eigenlijk met pensioen zal gaan. Medaris had Brucker verzekerd dat zijn heengaan niets van doen heeft met zijn kritiek op het Amerikaanse ruimteprogram ma. Hij was van mening het recht te hebben na 38 jaar dienst met pen sioen te kunnen gaan. Koulngin Juliana heeft gisteren een officieel bezoek gebracht aan Nijme gen. In de hoge Schepenhal van het stadhuis bood het vierjarig dochter tje Monique van de Nijmeegse wet houder A. van der Borg, bloemen aan Hare Majesteit aan. Hierna wer den wethouders en raadsleden, ver tegenwoordigers uit culturele, socia le en wetenschappelijke leringen van Nijmegen, en ongeveer vijftien werk nemers bij grote industriële bedrij ven uit de stad aan de koningin voorgesteld. De burgemeester herinnerde in zijn toespraak aan de geschiedenis van Mariken van Nieumeghen. Op de Grote Markt te Nijmegen staat het monument van Mariken, vervaardigd door de jonge beeldhouwster Vera Tummers-van Hasselt. Dit beeld is tweemaal in brons vereeuwigd door deze kunstenares, een groot en een klein exemplaar. „De kleinere Ma riken staat voor U klaar", zei de burgemeester en bood de koningin dit beeld als geschenk van de ge meente Nijmegen aan ter gelegen heid van het bezoek en als bewijs van trouw en aanhankelijkheid van de Nijmeegse bevolking aan het Huis van Oranje. TEGENWOORDIG MÉT DE DAMES Rederijkers doen beroep op jeugd Wanneer lionderd jaar geleden de Oostburgse rederijkers naar hun „buitengewone vergaderin gen" togen, dat deden ze dat alleen, zónder hun dames. Op „buitengewone vergaderingen", zoals de. voordrachts- en mu ziekavonden van de rederijkers kamer gewoonlijk werden ge noemd, werd op de aanwezig heid van het zwakke geslacht geen prijs gesteld. Lang heeft dat niet geduurd. Nog geen ze ven jaar hebben de rederijkers het tegen de vrouwen volgehou den, toen hadden die hun plaats je in de zaal veroverd. Op het toneel hadden zij voorlopig nog geen stem in het kapittel. Deze bijzonderheden zal voorzitter A. de Koning van de rederijkerskamer „Oefening en Vermaak" op 30 okto ber^ .vranneen da hefc- honderdjarig bestaan viert, zeker niet onvermeld laten in zijn jubileumtoe spraak. Er is nog al wat veranderd in de eeuw, dat men in Oostburg de dra matische kunst beoefent. In 1859 moet men er mee zijn begonnen, in georga niseerd verband althans. Veel weet men er niet meer van, want de op richting van „Oefening en Vermaak" is „pre-historie": er zijn geen ge schreven berichten over in het archief van de vereniging. De eerste bijeen komst moet echter in oktober zijn ge weest en omdat men het vijfennegen tigjarig jubileum op de dertigste heeft gevierd, zal ook ditmaal de oprich ting op die datum worden herdacht. Met een receptie 's middags in „De Eenhoorn", waar men al jaren de re petities en de uitvoeringen houdt en met een grote jubileumuitvoering in het „Ledeltheater", dat misschien net ruimte genoeg zal bieden. Om op de eerste jaren van het to neel in Oostburg terug te komen, er was aanvankelijk van toneel spel helemaal geen sprake. De rede rijkers declameerden en musiceer den en het eerste blijspelletje da teert pas uit 1863. Het bestond uit één bedrijf en vermoedelijk was het niet meer dan een schets. Do titel luidde „Jan Sukkel", de opvoering werd voorafgegaan door declama tie, die zelfs de hoofdschotel vorm de en na „Jan Snkkel" was het pauze. Na de pauze werd opnieuw gedecla meerd en als toegift voerden de rede rijkers dan „Rosalie" ten tonele, een blijspel van eveneens maar één be drijf. Schoorvoetend had men de eerste schreden gezet op een nieuw pad, waarover men vandaag de dag ferm voorwaarts stapt. Op tournee De „openbare vergadering" van 1864 bracht nog steeds geen dames in de zaal. Wel gingen de rederijkers „op tournee" en brachten zij de vruchten van de cultuur in IJzendijke, dat enthousiast moet zijn geweest. i Om de reiskosten te dekken werd de toegangsprijs met twee (2) cent ver hoogden dat was in die tijd ruim voldoende. Het jaar 1866 bracht zoals reeds op gemerkt de emancipatie der rederïj- kersvrouwen, die in 1870 pas volledig werd, toen een toneelspel werd opge voerd met zegge en schrijve eén vrouwenrol. De naam van de vertolk ster werd echter niet genoemd, maar tussen de namen der acteurs aange geven met stippeltjes Negenentwintig jaar strijd heeft het de vrouwen gekost voor ook zij in de programma's met name werden ge noemd Voor hen moet 1899 een be langrijk jaar zijn geweest. De programma's uit die prille tijd (Zie slot pag. 2 koL, 2) Prof. dr. L. J. Rogier, docent in de algemene en vaderlandse geschiede nis van de nieuwe tijden aan de r.-k. universiteit, gaf hierna een korte verhandeling over „Oranje en Gel derland, inzonderheid Nijmegen". Na op de Grote Markt een aubade, uitgevoerd door honderden school kinderen aangehoord te hebben, maakte de koningin een autotocht door oud-Nijmegen. Omstreeks elf uur vertrok de stoet naar W. Smit en Co's transformatorenfabriek. Vier Hongaren, die in de fabriek werk zaam zijn, boden aan de koningin rode en witte anjers aan als dank voor de Nederlandse gastvrijheid. Aan het eind van het bezoek werd door de directie aan de koningin een in deze fabriek vervaardigde kleine elektrische pottenbakkersoven voor amateur-keramisten, bestemd voor prinses Margriet, aangeboden. Een half uur later dan verwacht werd, vertrok de stoet door de nieu we bovenstad weer naar het stad huis. In de Trèveszaal, waar in 1678 de vrede van Nijmegen werd geslo ten, werd met de plaatselijke over heid de lunch gebruikt. Na bezichtiging van de bejaarden tehuizen Julianaoord en Levens avond van de hervormde diaco nie bezocht de koning tenslotte de r.-k. universiteit. Op weg daar heen werden de koningin en haar gezelschap opgehouden door de leerlingen van het melsjesinter- naar Mariënboom, die op de d'Al- maransweg spontaan om de auto waarin de vorstin was gezeten, groepten. Een regen van confetti daalde op de vorstelijke auto neer. een huldeblijk waarvoor de konin gin glimlachend dankte. Op Heijendaal, waar de r.-k. univer siteit is gevestigd, werd het woord gevoerd door mgr. dr. B. Alfrïnk, aartsbisschop van Utrecht en dc rector-magnificus, prof. mr. L. C'. A. Schlichting. Vervolgens brachten de koningin en haar gevolg een be zoek aan het preklinisch instituut en het zusterhuis. Van de rector-magni ficus ontving de koningin een foto boek over de universiteit. Foto: de koningin verlaat de sche penhal ia Nijmegen en zwaait naar de enthousiast jubelende mensen. VERWACHT. Geldig tot hedenavond WISSELVALLIG Voornamelijk in het noorden van het land enkele opklaringen, maar in het zuidoosten van het land aanvanke lijk zwaar bewolkt met enige regen. Matige tot krachtige westelijke wind. Over het algemeen iets hogere temperaturen dan gisteren. ZON EN MAAN 23 oktober Zon op 7.17 onder 17.31 Kaan op 22.22 onder 13Ü.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1959 | | pagina 1