PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
DE GAULLE: PAS NAAR TOP IN LENTE '60
Hij zal wellicht eerst
Kroesjtsjew ontmoeten
Amerikaans leger uit
de ruimtevaart
Chessman krijgt weer
uitstel van executie
Oefening en vermaak' te Oostburg
staat al een eeuw op de planken
BILT
KONINGIN JULIANA BRACHT
BEZOEK AAN NIJMEGEN
202e jaargang - no. 249
Dagblad, uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant.
Directie: F. v. d. Velde en F. B.
den Boer. Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdredacteur: W. Leertouwer.
Adjunct-hoofdred.: G. A. de Kolc.
ABONNEMENTSPRIJS 56 cent per
week, 7.00 p. kw.; fr. p. p. 7.25
per kw. Losse nummers 15 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESSE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Donderdag 22 okt. '59
ADVERTENTIEPRIJS 25 cent per
mm. Minim, p. advertentie 4.—.
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (max. 8 regels)
23 cent per regel met ccn minimum
van 1.—„Brieven of adres
bureau v. d. blad" 25 cent meer.
Giro no. 359300 P.Z.C.. Middelburg.
Bureaus: Vlissingen Walstr. 58-60, tel. 2355 4 lijnen (b.g.g. 3508 of 3546); Middelburg, Markt 51, tel. 3841; Goes, L. Vorststr. 63, tel. 2475 (b.g.g. adv. 2234); Oostburg, G. F. de Pauwstr. 9, tel. 20; Temeuzen, Brouwerijstraat 2; Zierikzee, red. tel. 2425, adm. tel. 2f?4.
„Geen overhaaste vergadering van westelijke leiders"
President De Gaulle van Frankrijk heeft gisteren meegedeeld,
dat hij de voorkeur geeft aan het houden van een topconferen
tie in het voorjaar van 1960. Engeland en Amerika willen, naar
gemeld is, de conferentie eerder houden, bijvoorbeeld in de
cember.
De Franse regering „gelooft", aldus het door minister van
voorlichting Roger Frey op een persconferentie te Parijs voor
gelezen communiqué, „dat een conferentie van regeringschefs
eerst zorgvuldig moet zijn voorbereid door de westelijke mach
ten en in het bijzonder zal moeten worden voorafgegaan door
vergaderingen tussen de westelijke leiders op een niet overhaas
te manier."
Uit de omgeving van de Franse regering is voorts vernomen,
dat De Caulle voor Kerstmis een ontmoeting met premier
Kroesjtsjew van de Sowjet-Unie zal hebben, vermoedelijk in
Parijs.
„Net als Macmillan
en Eisenhower"
De Franse pers is algemeen van oor
deel dat De Gaulle een topconferentie
van de Grote Vier wil uitstellen tot
ook hij, evenals Macmillan en Eisen
hower, een persoonlijke ontmoeting
heeft gehad met Kroesjtsjew.
Bezoeken die de Sowjetambassadeur
Vinogradow dinsdag aan De Gaulle
en gisteren aan premier Debré heeft
gebracht, zouden in deze richting
wijzen.
Officieel is niets meegedeeld over de
Frans-Russische contacten. Voorts
wordt de mening verkondigt, dat de
Sowjet-regering De Gaulle poogt te
bewegen het Amerikaans-Engelse
standpunt te aanvaarden in casu in
te stemmen met een spoedige top
conferentie.
Britten: Liever eerder
Diplomatieke waarnemers in Lon
den zijn van mening, dat door de
Franse bekendmaking de voorbe
reiding van de topconferentie op
losse schroeven is komen te staan.
Het Engelse ministerie van bui
tenlandse zaken heeft een verkla
ring uitgegeven naar aanleiding
van het Franse regeringscommuni
qué.
„Wij verwelkomen in de Franse
verklaring de bevestiging te willen
deelnemen aan een spoedig te hou
den topconferentie", zo wordt ge
zegd. „Echter, wij zijn altijd van
oordeel geweest, dat deze topcon
ferentie eerder dan in de lente van
Haarlemse bakkers
verlagen broodprijs
Met ingang van vandaag, zullen alle
Haarlemse bakkers de prijs van het
wit- en bruinbrood met vijf cent ver
lagen. Dit betekent dat men dan in
Haarlem voor een witbrood geen 41
cent maar 36 cent zal behoeven te
betalen. Een week geleden zag het
er naar uit dat er een einde aan de
broodoorlog zou komen. Maar maan
dag jl- kondigde een bakker uit
Haarlem-Noord aan er toch toe te
zullen overgaan de broodprijs te ver
lagen. Een dag later volgden vijf
tien andere, kleinere bakkersbedrij
ven zijn voorbeeld. Dit is voor de
grote bakkcrsbedi-ijven en andere
bakkers in Haarlem aanleiding ge
weest ook met ingang van morgen
tot verlaging over te gaan.
De Joto toont Chessman tijdens een
persconferentie nadat het besluit van
de gouverneur bekend was geworden
volgend jaar moet worden gehou
den, en natuurlijk zullen over de
juiste datum besprekingen moeten
worden gevoerd".
Handige manoeuvre
President Elsenhower, die van De
Gaulle mededeling over de topconfe
rentie tevoren in kennis was gesteld,
zal het verschil van mening met ge
neraal De Gaulle over het tijdstip
van een topconferentie niet in het
openbaar brengen, aldus is van zeer
betrouwbare zijde in Washington
vernomen.
Diplomatieke kringen in Washing
ton beschouwen het uitgeven van
een publieke verklaring als een
handige manoeuvre, waardoor
Londen en Washington in een vrij
machteloze positie zijn gedwongen.
Wanneer Engeland en de Verenig
de Staten een verklaring van an
dere strekking afleggen, bedreigen
zij het westelijk bondgenootschap
met een openlijke breuk.
In Washington is men geneigd te
veronderstellen, dat De Gaulle het
pleit heeft gewonnen, en dat de wes
telijke regeringsleiders premier
Kroesjtsjew niet voor volgend jaar
lente zullen ontmoeten.
President Eisenhower heeft gister
avond meegedeeld, bereid te zijn op
elk gewenst ogenblik aan westelijk
topoverleg deel te nemen. Een West-
duitse regeringswoordvoerder heeft
gisteren gezegd, dat Bonn met elke
datum zal instemmen.
Vijfling overleden
Woensdagmorgen waren alle baby's
die tot de dinsdagmiddag in het hos
pitaal van een militair vliegveld bij
San Antonio in Texas geboren vijf
ling behoorden, overleden. Vóór de
geboorte had een onderzoek reeds
aangetoond dat de levenskans van de
drie maanden te vroeg geboren kin
deren zeer gering was. Alle vijf
meisjes wogen minder dan twee
pond.
BEVEL VAN EISENHOWER
Wernher von Braun
overgeplaatst
President Eisenhower heeft
woensdag de overplaatsing be
volen van dr. Wemher von
Braun en diens staf van ruim
tevaartdeskundigen van het
Amerikaanse leger naar het
Burgerlijk Nationaal Bureau
voor Lucht- en Ruimtevaart
(National Aeronauaics and Spa
ce Administration-Nasa)
Dit besluit zal in januari aan
BESLUIT HOOGGERECHTSHOF
Hij mag om
herziening van
proces vragen
Het Amerikaanse hooggerechtshof
heeft woensdag Caryl Chessman
weer uitstel va.it executie verleend.
Dit. besluit werd genomen door het
volledige hof. Slechts één van de ne
gen leden nam aan de stemming niet
deel.
Chessman zou zonder dit besluit vrij
dag a.s. zijn leven in een gaskamer
in de St. Quentin-gevangenis in Ca-
lifoniië hebben beëindigd.
De bedoeling van het hof is de ver
dedigers van Chessman de gelegen
heid te geven vóór 3 november een
officieel verzoek tot herziening van
het proces in te dienen. Zoals bekend
is Chessman in 1948 op beschuldi
ging van 17 misdrijven ter dood ver
oordeeld. In do dodencel heeft hij
drie boeken geschreven, die veel
succes hebben gehad. In twee ervan
wordt de doodstraf veroordeeld.
Indien het hooggerechtshof besluit 't
verzoek om herziening van het pro
ces niet in behandeling te nemen, be
tekent dit dat het doodvonnis wordt
gehandhaafd. Maar het is zeker dat
met de procedure die nu volgt ten
minste een langdurig uitstel van de
executie wordt verkregen.
De rechter, die niet aan de be
slissing van woensdag deel had,
was opperrechter Earl Wanen,
die het niet juist oordeelde dat hij
aan de behandeling van de zaak
zou deelnemen, aangezien hij gou
verneur van Californië is ge
weest. In deze provincie zou
Chessman het hem ten laste ge
legde hebben gepleegd cn daar
werd hij ter dood veroordeeld.
Maandag j.l. had de tegenwoor
dige gouverneur van Californië,
Brown, een verzoek om gratie
afgewezen.
Het nieuwe beroep zal waarschijnlijk
zijn gebaseerd op het door Chess
man vaak aangeroerde argument,
dat hij geen eerlijk proces heeft
gekregen. Chessman werd indertijd
te Los Angeles als de „bandiet met
de auto met het rode licht" schuldig
bevonden aan acht gevallen van roof,
vier ontvoeringen, twee gevallen van
sexuele perversie, een poging tot be
roving, een poging tot aanranding
en de diefstal van een auto. Hij heeft
steeds ontkend schuldig te zijn aan
de sexuele misdrijven, die aan „de
man met de auto met het rode licht"
werden toegeschreven. Wel gaf hij
da gevallen jtan beroving io€*
Zeven maal is er een datum voor zijn
terechtstelling vastgesteld. Zes keer
deed hij met succes een beroep op
een plaatselijke rechtbank, het hoog
ste hof in Californië en zelfs op het
hooggerechtshof te Washington. Zijn
verzoek om een nieuw proces werd
echter steeds afgewezen.
Chessman hoorde het nieuws van 't
uitstel zonder een spier van zijn ge
zicht te vertrekken. „Dank U" was
het enige dat hij zeide tot de bewa
ker die hem het besluit van het hof
mededeelde.
Op 10 juli vertelde Chessman een
verslaggever goede hoop te hebben
dat hij uitstel van executie zou krij
gen.
het congres worden voorgelegd
als een onderdeel van een reor
ganisatieplan, maar de over
plaatsingsprocedure begint nu j
dadelijk al.
Dit werd gisteren door de pers- j
chef van de president, James
Hagerty meegedeeld op het pre- j
sidentieel buitenverblijf te Au- j
gusta. Op een vraag of deze i
overplaatsing betekent, dat het
Amerikaanse leger verdwijnt
uit de ruimtevaart, antwoord
de Hagerty bevestigend.
De overplaatsing houdt tevens in,
dat de verdere ontwikkeling van al
le speciale ruimtevaartuigen, zoals
de saturnusraket, ook onder de Nasa
komt té resorteren.
Het besluit van de president werd
kort ha diens aankomst in Augusta,
waar hij een lang weekeinde zal
doorbrengen, bekendgemaakt. Vlak
voor zijn vertrek uit Washington
had hij een bespreking van ruim een
uur gehad met de belangrijkste re
geringsfunctionarissen die bij de
ruimtevaart betrokken zijn.
In het communiqué over de over
plaatsing werd het werk van Von
Brauü en diens medewerkers zeer ge
prezen. De overplaatsing was ech
ter noodzakelijk, aldus het commu
niqué, om de inspanningen op het
gebied van de ruimtevaart hoger op
te voeren en om tegemoet te komen
aan de zich wijzigende behoeften op
dit gebied.
De Amerikaanse minister van het
leger, Wilbur Brucker, heeft woens
dag na de wetenschappelijke confe
rentie in liet Witte Huis meegedeeld
dat generaal Medaris, directeur van
het raketcentrum te Huntsville, geen
ontslag heeft genomen maar eigenlijk
met pensioen zal gaan. Medaris had
Brucker verzekerd dat zijn heengaan
niets van doen heeft met zijn kritiek
op het Amerikaanse ruimteprogram
ma. Hij was van mening het recht
te hebben na 38 jaar dienst met pen
sioen te kunnen gaan.
Koulngin Juliana heeft gisteren een
officieel bezoek gebracht aan Nijme
gen. In de hoge Schepenhal van het
stadhuis bood het vierjarig dochter
tje Monique van de Nijmeegse wet
houder A. van der Borg, bloemen
aan Hare Majesteit aan. Hierna wer
den wethouders en raadsleden, ver
tegenwoordigers uit culturele, socia
le en wetenschappelijke leringen van
Nijmegen, en ongeveer vijftien werk
nemers bij grote industriële bedrij
ven uit de stad aan de koningin
voorgesteld.
De burgemeester herinnerde in zijn
toespraak aan de geschiedenis van
Mariken van Nieumeghen. Op de
Grote Markt te Nijmegen staat het
monument van Mariken, vervaardigd
door de jonge beeldhouwster Vera
Tummers-van Hasselt. Dit beeld is
tweemaal in brons vereeuwigd door
deze kunstenares, een groot en een
klein exemplaar. „De kleinere Ma
riken staat voor U klaar", zei de
burgemeester en bood de koningin
dit beeld als geschenk van de ge
meente Nijmegen aan ter gelegen
heid van het bezoek en als bewijs
van trouw en aanhankelijkheid van
de Nijmeegse bevolking aan het Huis
van Oranje.
TEGENWOORDIG MÉT DE DAMES
Rederijkers doen
beroep op jeugd
Wanneer lionderd jaar geleden
de Oostburgse rederijkers naar
hun „buitengewone vergaderin
gen" togen, dat deden ze dat
alleen, zónder hun dames. Op
„buitengewone vergaderingen",
zoals de. voordrachts- en mu
ziekavonden van de rederijkers
kamer gewoonlijk werden ge
noemd, werd op de aanwezig
heid van het zwakke geslacht
geen prijs gesteld. Lang heeft
dat niet geduurd. Nog geen ze
ven jaar hebben de rederijkers
het tegen de vrouwen volgehou
den, toen hadden die hun plaats
je in de zaal veroverd. Op het
toneel hadden zij voorlopig
nog geen stem in het kapittel.
Deze bijzonderheden zal voorzitter A.
de Koning van de rederijkerskamer
„Oefening en Vermaak" op 30 okto
ber^ .vranneen da hefc-
honderdjarig bestaan viert, zeker niet
onvermeld laten in zijn jubileumtoe
spraak. Er is nog al wat veranderd in
de eeuw, dat men in Oostburg de dra
matische kunst beoefent. In 1859 moet
men er mee zijn begonnen, in georga
niseerd verband althans. Veel weet
men er niet meer van, want de op
richting van „Oefening en Vermaak"
is „pre-historie": er zijn geen ge
schreven berichten over in het archief
van de vereniging. De eerste bijeen
komst moet echter in oktober zijn ge
weest en omdat men het vijfennegen
tigjarig jubileum op de dertigste heeft
gevierd, zal ook ditmaal de oprich
ting op die datum worden herdacht.
Met een receptie 's middags in „De
Eenhoorn", waar men al jaren de re
petities en de uitvoeringen houdt en
met een grote jubileumuitvoering in
het „Ledeltheater", dat misschien net
ruimte genoeg zal bieden.
Om op de eerste jaren van het to
neel in Oostburg terug te komen,
er was aanvankelijk van toneel
spel helemaal geen sprake. De rede
rijkers declameerden en musiceer
den en het eerste blijspelletje da
teert pas uit 1863. Het bestond uit
één bedrijf en vermoedelijk was het
niet meer dan een schets. Do titel
luidde „Jan Sukkel", de opvoering
werd voorafgegaan door declama
tie, die zelfs de hoofdschotel vorm
de en na „Jan Snkkel" was het
pauze.
Na de pauze werd opnieuw gedecla
meerd en als toegift voerden de rede
rijkers dan „Rosalie" ten tonele, een
blijspel van eveneens maar één be
drijf. Schoorvoetend had men de
eerste schreden gezet op een nieuw
pad, waarover men vandaag de dag
ferm voorwaarts stapt.
Op tournee
De „openbare vergadering" van 1864
bracht nog steeds geen dames in de
zaal. Wel gingen de rederijkers „op
tournee" en brachten zij de vruchten
van de cultuur in IJzendijke, dat
enthousiast moet zijn geweest. i
Om de reiskosten te dekken werd de
toegangsprijs met twee (2) cent ver
hoogden dat was in die tijd ruim
voldoende.
Het jaar 1866 bracht zoals reeds op
gemerkt de emancipatie der rederïj-
kersvrouwen, die in 1870 pas volledig
werd, toen een toneelspel werd opge
voerd met zegge en schrijve eén
vrouwenrol. De naam van de vertolk
ster werd echter niet genoemd, maar
tussen de namen der acteurs aange
geven met stippeltjes
Negenentwintig jaar strijd heeft het
de vrouwen gekost voor ook zij in de
programma's met name werden ge
noemd Voor hen moet 1899 een be
langrijk jaar zijn geweest.
De programma's uit die prille tijd
(Zie slot pag. 2 koL, 2)
Prof. dr. L. J. Rogier, docent in de
algemene en vaderlandse geschiede
nis van de nieuwe tijden aan de r.-k.
universiteit, gaf hierna een korte
verhandeling over „Oranje en Gel
derland, inzonderheid Nijmegen".
Na op de Grote Markt een aubade,
uitgevoerd door honderden school
kinderen aangehoord te hebben,
maakte de koningin een autotocht
door oud-Nijmegen. Omstreeks elf
uur vertrok de stoet naar W. Smit
en Co's transformatorenfabriek. Vier
Hongaren, die in de fabriek werk
zaam zijn, boden aan de koningin
rode en witte anjers aan als dank
voor de Nederlandse gastvrijheid.
Aan het eind van het bezoek werd
door de directie aan de koningin een
in deze fabriek vervaardigde kleine
elektrische pottenbakkersoven voor
amateur-keramisten, bestemd voor
prinses Margriet, aangeboden.
Een half uur later dan verwacht
werd, vertrok de stoet door de nieu
we bovenstad weer naar het stad
huis. In de Trèveszaal, waar in 1678
de vrede van Nijmegen werd geslo
ten, werd met de plaatselijke over
heid de lunch gebruikt.
Na bezichtiging van de bejaarden
tehuizen Julianaoord en Levens
avond van de hervormde diaco
nie bezocht de koning tenslotte de
r.-k. universiteit. Op weg daar
heen werden de koningin en haar
gezelschap opgehouden door de
leerlingen van het melsjesinter-
naar Mariënboom, die op de d'Al-
maransweg spontaan om de auto
waarin de vorstin was gezeten,
groepten. Een regen van confetti
daalde op de vorstelijke auto neer.
een huldeblijk waarvoor de konin
gin glimlachend dankte.
Op Heijendaal, waar de r.-k. univer
siteit is gevestigd, werd het woord
gevoerd door mgr. dr. B. Alfrïnk,
aartsbisschop van Utrecht en dc
rector-magnificus, prof. mr. L. C'.
A. Schlichting. Vervolgens brachten
de koningin en haar gevolg een be
zoek aan het preklinisch instituut en
het zusterhuis. Van de rector-magni
ficus ontving de koningin een foto
boek over de universiteit.
Foto: de koningin verlaat de sche
penhal ia Nijmegen en zwaait naar
de enthousiast jubelende mensen.
VERWACHT.
Geldig tot hedenavond
WISSELVALLIG
Voornamelijk in het noorden van het
land enkele opklaringen, maar in het
zuidoosten van het land aanvanke
lijk zwaar bewolkt met enige regen.
Matige tot krachtige westelijke
wind. Over het algemeen iets hogere
temperaturen dan gisteren.
ZON EN MAAN
23 oktober
Zon op 7.17 onder 17.31
Kaan op 22.22 onder 13Ü.