„Dit is uw leven" met „Zeeuwse
episoden" van W. Metzelaar
Voorzitter Louwes: boerenstand
wacht een moeilijke winter
IN BLIK
20 STUKS f. 2.80
1
HEINZ
«te;
DONDERDAG 15 OKTOBER 1959
PROVINCIAL hl Z hl E U W 8 L COURANT
9
VOORLICHTINGSMAN VAN RIJKSWATERSTAAT
Radioprogramma voerde verschillende
Zeeuwen naar Singerzaal in Laren
Het bekende V.A.R.A.-radiopro
gramma „Dit is Uw leven" was
woensdagavond gewijd aan de fi
guur van de heer W. Metzelaar,
thans hoofd van de afdelingen in
lichtingen en documentatie van de
Deltadienst van Rijkswaterstaat.
Maar het was niet zozeer daarom,
dat de meeste van de vijfentwin
tig minuten, die Bert Gartliof's
presentatie een uiteraard on
verwacht Zeeuws aspect kre
gen.
Een confrontatie met de Zierik-
zeese stadsarchivaris, de heer P.
van Beveren leverde weliswaar
aardige opmerkingen rond het
pro en contra van de afsluiting
van de Oosterschelde op, maar de
tijd, die de heer Metzelaar als
voorlichtingsman van Rijkswater
staat op het Schouwen-Duiveland
van na de ramp en niet te verge
ten kort na de Bevrijding op Wal
cheren doorgebracht, leverde toch
de meeste „Zeeuwse stof" voor dit
met vaart en allure gebrachte pro
gramma.
Want als zovele waterstaatsmen
sen is de heer Metzelaar „Walche-
ren-yeteraan", een veteraan nog
wel, die in 1952, toen hij aan een
heel ander project werkzaam was,
het Amsterdam-Rijnkanaal, werd
benoemd tot Ridder in de Orde
van Oranje-Nassau.
Toen Walcheren na de Bevrijding
een aan het water prijsgegeven
eiland was, diende de heer Metze
laar zich op Walcheren bezig te
houden het problemen, die direct
niet, met waterbouwkunde te ma
ken hadden: hij was het namelijk,
die met de distributie van voedsel
en kleding was belast van het le
gertje dijkwerkers, dat het water
van Walcheren zou verjagen.
Bert Garthoff liet dit alles gister
avond nog eens aan het oor voor
bijtrekken, nadat de heer Metze
laar eerst nog was geconfronteerd
met oude bekenden uit zijn
Delftse lagere school en m.t.s.-
tijd. En daarbij kwam hij ook op
het punt „verstrooiing", de ver
strooiing, die de heer Metzelaar
de dijkmensen moest bezorgen,
Levende herinnering
Veel steun kreeg hij daarbij van
het comité „Walcheren moet
droog". Er werd iets gezegd over
de ziel van dat comité, de naam
Piet Castenmiller viel en zoals ge
bruikelijk in Bert Garthoff's pre
sentaties, bleek de Middelburgse
meneer P. Castenmiller in de La-
rense Singer-Concertzaal aanwe
zig, een levende herinnering uit
het leven van W. Metzelaar
Hoe levend deze herinnering was,
bleek wel, toen Garthoff's „slacht
offer" zich de stem van „Pet" Cas
tenmiller herinnerde, die het ope
ningslied jubelde van een show,
die ten tijde van de dichtingen op
Walcheren voor de dijkwerkers
werd gegeven, een stoer en na
vrant lied. dat met de leuze „Hou
je kop boven water" begon
De heer Metzelaar wist het nog
allemaal. Ook van die keer, toen
do heer Castenmiller bij Ramme-
kens in een gat was gevallen en
enige minder opgewekte dingen
debiteerde
Het hele Walcherse waterstaats-
beleid uit die dagen kwam weer
tot leven, toen de voorlichtings
man verhaalde van zijn onderko
men aan de Middelburgse Loska-
de, waar de dichtingsgemeenschap
woonde en werkte. En waar de
dames „Tien" en „Mien" de Vos
uit Westkapelle de keukenprinses
sen waren
Geboren optimist
Ze waren er uiteraard beide; de
heer Metzelaar aarzelde niet om
te zeggen, dat haar kookkunst had
bijgedragen tot de droogmaking
van Walcheren! De grootste
triomf van de dames De Vos be
stond er in die dagen uit, bij de wa
terstaat-heren vestjes te ontwa
ren, die na eeii maaltijd aan de
Loskade met geen mogelijkheid
meer dicht te krijgen waren.
Maar zij herinnerden zich met de
heer Metzelaar, dat er één keer,
toen het bij de dichting van het
gat in de Nolletlijk mis dreigde
te gaan, niet gegeten was
„Tien" en „Mien" kwamen terecht
in A. den Doolaard's „Het ver
jaagde water" en alleen omdat
Den Doolaard zijn (schuil)naam
weer eens eer aandeed en ergens
in Europa zwierf, kon Bert Gart
hoff hem niet tevoorschijn „tove
ren". De stem van Den Doolaard
klonk echter wel in deze uitzen
ding, zodat de opgave, waarvoor
do heer Metzelaar zich in die da
gen geplaatst zag: het verdelen
van vierhonderd onderbroeken
onder zestienhonderd dijkwerkers,
weer tot anekdotisch leven werd
gebracht, waarbij Den Doolaard
niet verzuimde, Metzelaar een „ge
boren optimist te noemen
Als voorlichtingsman van Rijks
waterstaat keerde de heer Metze
laar na de ramp terug naar Zee
land, waar hij ondermeer op het
„eiland" Ouwerkerk belandde,
waar het de zusters Bep en Marie
Slager waren, die hem koffie
schonken. Ook zij waren in de
studio en toen de heer Metzelaar
de naam van burgemeester J. Ro-
meijn van Ouwerkerk durfde te
laten vallen, kwam ook deze hem
de hand schudden. Het was een
merkwaardige herinnering, die
waterstaatsman aan burgemees
ter Romeijn had.
Hij ontwaarde hem namelijk een
keer bij de nadering van het
„eiland" Ouwerkerk, waar de heer
Romeijn nagenoeg alleen verbleef,
staande op 'n steiger, zo deftig ge
kleed als men van een burgemees-
ter-op-hoogtijdagen mag ver
wachten. „Ik vier vandaag m'n 25-
jarig ambtsjubileum" moet de
heer Romeijn hem toen hebben ge
zegd
Zes november 1953, de dag waarop
het laatste dijkgat op Schouwen
werd afgesloten, werd opgehaald:
een fragment van de reportage,
die Jan de Troye en Guus Weitzel
van de sluiting maakten, ver
mengd met het gebeier van de
klok van Ouwerkerk, volgde
Waterstaatsman Metzelaar ves
tigde de aandacht van heel de we
reld op Zeeland en verscheen
mede daardoor in Dit is uw 7e-
Kleintje-koffie
Bert Garthoff vond, dat de heer
Metzelaar op dat moment wel een
aan een kleintje-koffie toe was.
De ober van het Zierikzeese „Mon-
dragon", de heer Velthoven, kwam
er bereids mee aandragen!
Actueel werd de uitzending, toen
stadsarchivaris Van Beveren van
Zierikzee, ook al een goede beken
de van de heer Metzelaar, hem
kwam zeggen, dat hij fel tegen de
afsluiting van de Oosterschelde is,
waarbij de heer Van Beveren
dacht aan het verlies van de oes
tercultuur.
„Maar ik geloof niet, dat je die
ilichtkrijgt!" zo voegde de heer
Van Beveren er aan toe, „het is
daar 51 meter diep!"
In rustige, voorlichtende trant
vertelde de heer Metzelaar hem,
dat Rijkswaterstaat zijn best doet
voor de verschillende cultures.
„Het beeld van Zeeland zonder
vissersman is inderdaad een ver
arming" zo zei hij, „maar econo
misch gezien, als je het afweegt
tegen de recreatie en de industria
lisatie, dan is het geen probleem
meer".
Voor de 51 meter van de heer Van
Beveren wees hij op de vele twij
felaars, die zich aandienden, toen
Lely in 1918 zei: „We gaan de
Zuiderzee afsluiten".
Mannen en dijken
„Dat", zo vervolgde de heer Met
zelaar zijn repliek, „is misschien
een moediger daad geweest dan
het besluit van 1954, het Delta
plan uit te voeren. Bij Veere zijn
we bezig nieuwe werkmethoden
te ontwikkelen, een mooie proef
voor de afsluiting van de grotere
gaten. We zullen het beslist kla
ren, daar is geen twijfel aan".
Zo kwam de „Dit is Uw levend-
uitzending rond de In 1908 te Delft
geboren heer Metzelaar tot een
einde. Een uitzending, die de toe
passelijke ondertitel „Mannen en
dijken" meekreeg en waarin Jan
de Troye hem aankondigde als een
„dijk van een man, die deze avond
tot U zal spreken". Want de heer
Metzelaar wist op dat moment
nog niet, dat hij voor een ander
doel dan het vervullen van een
spreekbeurt naar de Larense Sin-
ger-zaal was gekomen
Garthoff wist dat wel uiteraard en
speels wees hij hem er op, dat
Waterstaat veel geheim kan hou
den „maar wij nog meer
Garthoff heeft bij zijn keuze ook
geweten, dat Metzelaar als voor
lichtingsman een enorme goodwill
heeft gekweekt voor de Neder
landse waterbouwkunde. Hij was
een van de mannen, die na de Be
vrijding en in de ramptijd, toen
hij gastheer was van tal van film
operateurs, radio-reporters en
krantenmensen, de belangstelling
van de gehele wereld op Zeeland
wisten te vestigen.
Vendetta na dood
van jongen
In augustus heeft de 19-jarige Alba
Sbrighi in Bracciano (Italië), een 16-
jarge jongen die haar wilde aanran
den, Benedetto Argenti, neergestoken.
Gisteren is haar 28-jarige broer Um-
berto dichtbij de plaats waar zijn zus
ter haar aanvaller doodde, door onbe
kenden aangevallen en ernstig ge
wond.
De politie twijfelt er niet aan of de
vendetta, de weerwraak, is hier in
het spel gekomen en de daders wor
den derhalve gezocht onder de fami
lieleden en bekenden van Argenti.
Umberto Sbrighi, die treinmachinist
is, werd gisteren onderweg naar huis
overvallen en afgeranseld. Verzwakt
door bloedverlies is hij naar huis ge
strompeld.
Zijn zuster is indertijd vrijgesproken,
omdat de rechtbank haar daad als
legitieme zelfverdediging beschouwde.
Zij was reeds meermalen lastig ge
vallen door een groepje kwajongens
en. had een mes bij zich gestoken.
Van de kerk terugkerend naar huis
werd zij voor de zoveelste keer aan
gehouden. Argenti trachtte haar aan
te randen, waarop het meisje haar
mes trok en hem neerstak;
„Rode hand" opereert
ook in Spanje
Woensdag is voor een rechtbank in
Toledo het proces begonnen tegen
een 22-jarige Spanjaard, die in begin
juni een 25-jarige Spaanse, die voor
het Algerijns Bevrijdingsfront in
Madrid werkte, heeft vermoord. De
verdachte, Luis Exquerecoccha,
heeft gezegd dat hij het meisje moest
vermoorden in opdracht van „De
Rode Hand", de ook in andere lan
den (België, West-Duitsland en Ita
lië) reeds gesignaleerde Franse ter
reurgroep. Een Algerijn, Ali Lhaken,
staat eveneens terecht doch wegens
medeplichtigheid aan de moord.
De openbare aanklager heeft de
doodstraf geëist. In totaal zal de
rechtbank 34 getuigen horen. Het
proces zal vermoedelijk enkele dagen
in beslag nemen.
Spoedig ontnaasting van
Volkswagenfabrieken
De Volkswagen-automobielfabrieken
zullen spoedig ontnaast worden en
aandelen zullen aan het Duitse pu
bliek worden verkocht.
Een woordvoerder van de regering
heeft woensdag verklaard dat de
Westduitse regering en de staat Ne-
der-Saksen, die lang om het eigen
dom van deze fabrieken hebben ge
streden, het eens zijn geworden over
de ontnaasting. Krachtens deze over
eenkomst zal de meerderheid der
Volkswagen-aandelen aan het pu
bliek worden verkocht- De regering
en Neder-Saksen behouden minder
heidsrechten.
(Advertentie)
i»
Filmuitwisseling tussen Jaarlijkse rouwdag voor
Rusland en Amerika
De „Motion Picture Association of
America" heeft medegedeeld dat tien
november een Amerikaans-Russische
filmuitwisseling begint, waarbij tien
Amerikaanse films in de Sowjet-Unie
en zeven Russische in Amerika ver
toond zulen worden.
0 Vijf mensen zijn omgekomen en 23
gewond doordat nabij Bogota een blik
benzine van een autobus viel, in brand
raakte en ook de bus in lichterlaaie zette
Advertentie
1
Sandwich
Spread
altijd lekker op
s-'':
de boterham
mlddelpot o.9B
1 vt /|sandwioS5
-SlU SPREAD nfè-
grote pot 1.45
GARANTIE
':2|l
volledige vergoeding door Uw
t/everoncier, Indien een Heinz
k S7 product niet voldoet. f
verkeersslachtoffers?
In zijn jaarrede voor de algemene
vergadering van het verbond voor
Veilig Verkeer te Nijmegen, deelde
de voorzitter, jhr. Th. Röell, mee, dat
over door het door koningin Juliana
gesteunde initiatief van prinses Wil-
helmina om een jaarlijkse dag van
rouw en bezinning voor in het ver
keer gevallen slachtoffers te houden,
spoedig' nauw contact met de minis
ter van verkeer en waterstaat wordt
opgenomen. Dit is telegrafisch aan
de koningin en aan de prinses mede
gedeeld.
Jhr. Röell wees erop. dat het aantal
verkeersdoden in 1958 kleiner was
dan voorheen, dankzij de ingestelde
maximum snelheid. Er is op het ogen
blik echter verslapping gaande door
het slechte voorbeeld van hen, die
zich steeds minder aan het maximum
houden. Intensieve controle en stren
gere maatregelen zullen daarom no
dig zijn, zo meent hij. De ongeluk-
kencijfers van de laatste jaren geven
relatief een afname te zien. In rela
tie tot de verkeersintensiteit was het
aantal verkèersdoden in 1947 één op
213 motorvoertuigen. In 1957 was het
één op de 430 motorvoertuigen en in
1958 één op 486 motorvoertuigen.
Hieruit mag. aldus de heer Röell,
niet worden afgeleid, dat nu ook een
absolute afname van de verkeers
onveiligheid aan de gang is. Integen
deel zal de inspanning voor het berei
ken van veiliger verkeer nog groter
moeten worden.
Menzies: standpunt van
Soebandrio niet veranderd
l)e Australische minister-president.
Menzies heeft woensdag op een pers
conferentie Ie Canberra gezegd geen
reden te hebben om aan te nemen
dat de Indonesische minister van bui
tenlandse zaken, Soebandrio, van
standpunt is verat'lerd over de Indo
nesische aanspraken op Nederlands
Nieuw-Guinea.
Menzies gal commentaar op een be
richt volgens hetwelk Communistisch
China Indonesië steun heeft beloofd
communistisch-China's aanspraken op
Westelijk Nieuw-Guinea eu Indonesië
Bij een brand in een oude woning te
Heeze ten zuid-oosten van Eindhoven
zijn dinsdagavond drie hinderen om
het leven gekomen.
De foto laat zien wat er van het
huisje restte, waar deze tragedie
zich afspeelde.
Financiële gevolgen van droogte
catastrofe voor menig bedrijf ernstig
Van onze Haagse redacteur)
Voorzitter II. D. Louwes van het Lan dbouwschap is van oordeel, dat als
gevolg van de droogteramp onze boerenstand een moeilijke winter wacht.
Het perspectief is nog zeer donker. Wanneer er niet spoedig verandering
komt, gaan de weiden met een sterk beschadigde grasmat de winter in.
Deze winter kan mild en regenrijk zijn, zodat de grasmat kan herstel
len. Maar de winter kan ook strenge en vooral kale vorst brengen zonder
sneeuw en dan aan de grasmat de genadestoot toebrengen, aldus de heer
Louwes in een rede, waarmee hij woensdag de vergadering van het Land
bouwschap opende en waarin hij betoogde, dat de financiële gevolgen
van de huidige droogte-catastrofe voor menig bedrijf zeer ernstig zuljen
worden.
Na een woord van medeleven aan die boeren en tuinders, die onder de ge
volgen van de droogte te lijden hebben, wees de heer Louwes erop, dat
alom in den lande spontaan de hand aan de ploeg wordt geslagen om die
veehouders, die het'meest in nood zitten, althans het nodige voer voor hun
vee te verschaffen.
communistisch-Chiua's aanspraken
Formosa steunt.
Deze wederzijdse verklaringen kun
nen eenvoudig betekenen dat de lan
den elkaar morele steun geven, al
dus Menzies.
De premier herinnerde eraan dat Soe
bandrio dit jaar in Australië heeft ge
zegd dat Indonesië niet van plan is
geweld tegen Nederlands Nieuw-Gui
nea te gebruiken.
„Wij zullen ons evenwel toch bewust
moeten zijn, dat de nood langer zal
duren dan dat deze spontane actie
daarin kan voorzien en wij zullen ons
dus ook welbewust moeten afvragen
wat moet er verder gebeuren".
De heer Louwes zei hét daarom nodig
te achten, dat een overzicht wordt
verkregen, zij het een globaal over
zicht. van de huidige toestand. Ver
volgens moeten wij ons rekenschap
geven van wat ons nog te wachten
kan staan en in de derde plaats, al
dus de lieer Louwes. moeten wij ons
bezig houden met de financiële con
sequenties van deze droogtecatastro
fe.
Het Landbouwschap zal een even
tuele inventarisatie van de schade
met een zekere mate van nauwkeu
righeid en rechtsgelijkheid willen hel
pen uitvoeren. Wat het perspectief
betreft meende de heer Louwes, dat
we in ieder geval er rekening mee
moeten houden, dat er ook nog altijd
een kans is, dat het vee a.s. voor
jaar vroeg in de wei komt, maar dat
er zeker niet minder kans zal zijn,
dat dit laat wordt.
Daarnaast blijkt meer en meer,
aldus de heer Louwes, dat de grond
zo droog is, dat er bijna geen win
tergraan gezaaid kan worden; wan
neer dit met name voor rogge wel
het geval zou kunnen zijn, dan zou
er nog een mogelijkheid bestaan
a.s. voorjaar vroeg het vee met
snijrogge te voeren. Door de late
roggezaai zo die nog mogelijk
is wordt ook deze kans al klei
ner en kleiner.
Het knelpunt bij de veevoedering ligt
bij bet ruwvoer, bij hooi. stro, voeder
bieten. aardappelen en eventueel ook
suikerbieten. Juist hier, zo betoogde
de heer Louwes-verder, zullen wij zo
goed mogelijk een raming moéten
maken van wat er is, van wat er no
dig kan zijn en van wat wij eventueel
nog kunnen reserveren en aankopen.
In dit vel band valt dus te denken aan
de proef,'die met suikerbieten wordt
genomen, al zal iedere ervaren vee
houder, aldus de heer Louwes, zijn
hart vasthouden bij de complicaties,
die kunnen ontstaan door het voeren
van de dit jaar zoveel suiker bevat
tende bieten. Verder is er de moge
lijkheid van het niet verwerken van
stro. de normale hoeveelheid in de
strocartonfabrieken, aan een reser
veren van aardappelen, die anders in
de aardappelmeelfabrieken hun be-,
stemming vinden, en ook aan de aan
koop zo deze mogelijk is van
stro in het buitenland.
Wanneer er een redelijke hoeveel
heid ruwvoer aanwezig is, dan kan
met het zeker verkrijgbaar kracht
voer een mogelijkheid bestaan van
een redelijk voederen van het vee.
Op de ruwvoerpositie en met name
op de vergroting van de ter beschik
king staande hoeveelheid ruwvoeders
wordt onze volle aandacht gericht,.al
dus de heer Louwes.
Sprekend over de financiële gevolgen
van de droogteramp, stelde de heer
Louwes, dat wij moeten beginnen de
ze ramp ook te zien als een ramp,
die onze gehele agrarische gemeen
schap aangaat en dat wij moeten
trachten ook financieel in eigen kring
te doen wat wij kunnen, al zullen de-
1 ze uit de aard de zaak bescheiden
zijn.
Ongetwijfeld zal de overheid daar
naast willen helpen om zoveel moge
lijk nood te lenigen en om te voor
komen, dat de voortzetting van het
bedrijf voor meerdere boeren onmo
gelijk zal worden. De heer Louwes
durfde geen schatting te maken over
de omvang van de schade. Ervaring
bij vroegere rampen heeft aange
toond. dat men met de middelen, die
men heeft, nog het meest kan berei
ken, wanneer deze eensdeels dienen
als waarborgsom voor extra te verle
nen kredieten, anderdeels tot verla
ging van de rente daarvan.
In deze richting zullen onze gedach
ten ook moeten gaan. Wij hebben de
j stellige overtuiging, aldus de heer
Louwes, dat een zeer constructieve en
vertrouwensvolle samenwerking met
de minister van landbouw en visserij
plaats zal vinden, daar ook op zijn
departement de noodsituatie ten vól
le wordt onderkend.
Tenslotte betoogde de voorzitter van
het Landbouwschap, dat de veehou
ders zo nauwkeurig mogelijke voe
derbalansen voor hun bedrijven zul
len moeten opmaken, waarbij zij niet
optimistisch mogen denken over de
mogelijkheden in het volgende voor
jaar. Menigmaal zal dit ook leiden tot
de noodzaak een zekere hoeveelheid
vee af te stoten. Het produktscliup
voor vee en vlees en de overheid moe
ten in deze samenwerken om een in
eenstorting van de vleesmarkt te
voorkomen.