EAAYENS
GOES dankt zijn ontstaan aan
In recordtempo kreeg
straat „nieuw gezicht"
het „Slot Ostende"
De laatste van de 130.000
OjifaaQ^lLKampm
camera s en
projectoren
S. BIRKHOFF Zn.
DONDERDAG 15 OKTOBER 1959
PROVINCIALS ZEEUWSS COURANT
19
Foto-actie
Ter gelegenheid van de officiële
opening van „hun" straat heb
ben de zakenlieden uit de Lange
Vorststraat te Goes de hoofden
bijeengestoken en een foto-actie
uitgeschreven, die van 16 tot 24
oktober zal duren. Aan deze ac
tie nemen bijna 50 van de 60
middenstanders uit deze straat
deel.
In de etalages van de verschillende
winkels zullen foto's worden ge
plaatst die op het oog een enigszins
vreemde indruk maken. Zo zal men
bijvoorbeeld in de etalage van meneer
X de foto van diens winkelpui zien,
terwijl het bovenste deel van de foto
uit de gevel van zijn buurman be
staat. Het publiek zal moeten uitma
ken welk „onderste" deel van de foto
bij welk „bovenste" deel behoort.
Enig houvast heeft men aan het feit,
dat iedere deelnemer aan de actie een
foto etaleert van zijn eigen etalage
(pui). Alleen de „bovenbouw" is van
een ander. Van wie Het woord is
thans aan het kopend publiek, dat
met een goede oplossing op één van
de vele prijzen beslag kan leggen.
Ter waarde van f 400,worden bon
nen gegeven, die bij de deelnemende
zakenlieden besteed kunnen worden.
Middeleeuwse bakker
gaf naam aan straat
Het is algemeen bekend, dat de stad Goes zijn ont
staan heeft aan de nederzetting, die zich in de mid-
déleeuwen onder bescherming van „Slot Ostende
stélde. Minder bekend is echter hoe men aan de naam
Lange Vorststraat is gekomen. Een duik in de rijke
geschiedenis van Goes geeft echter wel enig houvast.
Een zestiende eeuwse bakker zou ongewild voor de
naam hebben gezorgd Blijkens een rekening van de
schutterij van de Edele Handboog was er in 15^6 een
bakker „in de Vorst". Verondersteld mag worden, dat
de zaak van deze bakker gelegen was aan de ingang
van de straat, welke naar dit huis, „De Vorst" gehe
ten, haar naam zou hébben ontvangen. Het middel
eeuws woordenboek van prof. J. Verdam zegt hier
over het vólgende
vorstvorste, veurst, voerst(e) is de nok of spits
van het dak, het hoogste punt van een bouwwerk.
Wellicht werd het huis dus zo genoemd in verband
met zijn hoog uitstekend (langetopgevel. Deze wijs
heid deden wij op in het stadhuis, waar de gemeente
archivaris, de heer G. Stadermann zo bereidwillig
was, ons enige litteratuur over de oude geschiedenis
van Goes ter beschikking te stéllen. Hoewél in het
gemeente-archief velé gegeveyis zijn te putten uit de
geschiedenis van Goes, wordt de naam Lange Vorst
straat slechts een enkele maal genoemd.
KORTSTONDIGE, MAAR HEVIGE PIJN
Werk binnen twee
maanden gereed
DE „PIJN" is kortstondig,
maar hevig geweest voor de za
kenlieden.... Twee maanden lang
hebben een opengebroken weg
dek, diepe putten, hopen zand en
steen het winkelcentrum Lange
Vorststraat te Goes tot een wa
re woestenij gemaakt. Twee
maanden lang is ook deze straat
een onaantrekkelijk oord ge
weest voor het kopend publiek,
dat bij het zien van al die hin
dernissen maar het liefst een
straatje omging. Thans is het
leed geleden en dient de Lange
Vorststraat zich mooier en scho
ner aan dan ooit tevoren.... Door
verbreding van de trottoirs en
vernieuwing van het wegdek is
de Lange Vorststraat eerst
recht een winkelcentrum van
allure geworden
Dank zij een bijzonder goed samen
spel tussen de directeur van gemeen
tewerken in Goes en de zakenlieden
uit de Lange Vorststraat is de datum
voor deze werken zodanig gekozen,
dat de middenstand zo weinig moge
lijk schade werd berokkend. Direct
na de bouwvakvakantie, op 18 augus
tus j.l., werd begonnen met vernieu
wing van de riolering in de Lange
Vorststraat, de Ganzepoortstraat en
de Klokstraat. Een werk, waarvoor
precies twee maanden was gepland
en dat uiteindelijk in drie weken ge-
Wat men kopen kan...
Het kooplustige publiek, dat van
heinde en ver naar Goes komt om
daar inkopen te doen, ontmoet in de
Lange Vorststraat vrijwel alle
branches. Er zijn weinig goederen en
artikelen, die men in de fraaie win
kels van deze pas vernieuwde straat
niet kan kopen. De branche-indeling
ziet er uit als volgt:
kleding 6
manufacturen/bedden/dekens 2
dameshoeden 2
radio/T.V ./verlichting 2
meubelen/gordijnen 2
groenten 4
bakkerij 2
optiek/foto 2
naaimachines 2
klokken;horloges/juwelier 3
huish. artikelen 2
schoenreparatie/pedicure 2
kruidenierswaren
bloemen/planten
slagerij
hobby's
timmerman-aannemer
drukkerij
dagbladen
da'meskapper
parfumerie/schoonheidssalon
kolen
haarden/kachels
tassen/paraplu's/koffers
borstels/zeven
gehoorapparaten
patates-frites
schoenen
boeken/papier
visartikelen/voeder
schilder
kunstartikelen
kantoormachines
sigaren/sigaretten
wol/breimachines
reed kwamHiervoor moest de
straat worden opgebroken, de riole
ring worden uitgegraven en opnieuw
gelegd en vervolgens de straat we
derom worden geplaveid.
Menig middenstander hield zijn
hart vast, toen op 18 augustus
mannen van de dienst gemeente
werken en het personeel van de
aannemer Boone Besuyen in de
Lange Vorst verschenen. „Dat
duurt wel een half jaar", mompel
den de pessimisten onder hen. Zij'
kregen ongelijk, want de riolering
kwam nog vóór het fruitcorso
21 september gereed en kort
daarna werd begonnen met het
voor de tweede maal overigens
met een nieuw soort steen pla
veien van de 260 meter lange
straat. Ook dat werk is in ijltem
po gebeurd, al kon dat naar 'de zin
van de zakenlieden niet vlug ge
noeg gaanGisteren werd de
laatste hand aan de Lange Vorst
straat gelegd, op het tijdstip dat
eigenlijk de riolering nog maar
gereed had moeten zijn
Stenendans
De door velen verafschuwde stoepjes
(opstapjes), die in hoogte soms meer.
dan tien centimeter verschilden, zijn
verdwenen. Niet minder dan 10.000
trottoirtegels, keurig in het gelid ge
plaatst, vormen thans een goed be
gaanbare wandelgelegenheid. Het
wegdek, dat voorheen golfde als de
zee bij een stevige bries, slingert zich
nu zonder oneffenheden langs de vele
tientallen winkels.
Door de handen van de straatmakers
zijn niet minder dan 130.000 stenen
gegaan. Een zelfde aantal werd ver
wijderd, hetgeen ook het geval was
toen de riolering werd gelegd. De to
tale verbetering van de Lange Vorst
straat en de aangrenzende straten,
kwam de gemeente op een uitgaaf
van rond f 100.000,Dat heeft men
er graag voor betaald, want deze ver
betering is een aanzienlijke verfraai
ing van een belangrijk gedeelte van
de Goese binnenstad.
De laatste loodjes in de Lange Vorst
Toen deze foto werd, gemaakt,
werd juist een van de laatste ladin
gen steen voor het nieuwe wegdek
van de Goese Lange Vorststraat aan
gevoerd. De „strijd" om het nieuwe
wegdek was toen bijna gestreden en
ook het „slotoffensief" was succes
vol
(Foto P.Z.CA)
Twee maanden lang hebben de mid
denstanders en het Goesè kopende
publiek het plaveisel van hunLan
ge Vorststraat af moeten staan aan
een legertje straatmakertjes, hand
langers en buizenleggers, die een
straat met een prachtig wegdek en
prettige brede trottoirs achterlieten.
Bovenstaand beeld is al weer herin
nering(Foto P.Z.Ó.)
DE STAD GOES,-de „hoofdstad van Zuid-Beveland" en sedert een halve
eeuw de zetel van de Zeeuwse landbouworganisaties en -diensten, kan
bogen op een rijke geschiedenis. Over het algemeen wordt aangenomen,
dat Goes ontstaan is door een nederzetting, die zich onder bescherming
stelde van „Slot Ostende". Het lot van deze mensen was nauw verbonden
met hetgeen zich op het slot afspeelde. Over het Goes van vóór de dertien
de eeuw is vrijwel niets bekend, maar na deze periode begint er al enig
licht te komen in de historie. Het „Slot Ostende" behoorde aan het mach
tige geslacht van de Van Borsseles, maar in 1315 werden de goederen
en bezittingen van dit geslacht verbeurd verklaard en door de Graaf van
Holland-Henegouwen aan diens broer Jan van Beaumont geschonken.
Van toen af is Goes opgekomen en uitgegroeid tot de stad die het nu is.
Het stadsrecht van Goes dateert on
geveer uit 1400. Enkele jaren later,
in 1423, weid de monumentale Ma
ria Magdalena kerk ingewijd en in
gebruik genomen. Men neemt aan,
dat deze kerk voor een ouder bede
huis in de plaats is gekomen. De Ma
ria Magdalena kerk is het begin ge
weest van de kerk, die in de loop der
eeuwen is uitgegroeid tot het indruk
wekkende monument, dat ook heden
ten dage in het stadsbeeld domineert.
Afbraak, herbouw en branden heb
ben van de oorspronkelijke kerk
niets meer overgelaten.
De geschiedenis van Goes is ook on
verbrekelijk verbonden met de naam
van Jacoba van Beieren, de laatste
vorstin uit het Beierse huis, die Goes
in 1417 het recht schonk zich met
muren en poorten te versterken. De
legende verhaalt, dat de vorstin
graag in Goes vertoefde en dat zij
er behagen in schiep naar de pape
gaai te schieten.'
Hoe precies de staatkundige ge
voelens van de Goesenaren in die
tijd waren is moeilijk uit te ma
ken, maar vast staat, dat Vrouwe
Jacoba na 1428, toen zij haar lan
den aan haar machtige neef Fi-
iips van Bourgondië moest af
staan, bijzondere relaties heeft
gehad met de stad- In 1433 werd,
bij haar definitieve afstand, Zuid-
Beveland met de hoofdstad Goes
qan haar toegewezen. Eerst na
haar dood in 1436 keerden deze
landen aan de Bourgondiërs te
rug.
Langzamerhand ontwikkelde Goes
zich tot een stadje van allure. Zo
werd bijvoorbeeld in 1444 een gedeel
te van de Ambachtsheerlijkheid
Kloetinge gekocht, te weten 40 ha,
waarop de thans nog bestaande
Voorstad werd gebouwd. Onder de
Bourgondische vorsten kwam het
economische leven van de stad voor
spoedig tot ontwikkeling. Scheep
vaart was de oudste tak van bedrij
vigheid vooral druk verkeer op
Engeland.
Was de vijftiende eeuw een periode
van bloei, de 16e eeuw bracht een op
eenvolging van rampen. De grote wa
tervloed van 1530 teisterde ook Goes
en de toestand van een uitweg naar
zee baarde veel zorg. In 1554 ver
woestte een felle brand meer dan 75
procent van de huizen en enkele ja
ren later werd Goes betrokken in de
opstand tegen de Spaanse overheer
sing. In 1577 verdwenen de Spaanse
solohten uit Goes en in dat zelfde
jaar werd Willem van Oranje als
stadhouder erkend, maar dan als
stadhouder des konings. De regering
zou blijven bij de godsdienst, die zij
en de meerderheid der burgers bele
den (r.-k.). Deze voorwaarden hiel
den geen stand en reeds in 1578 brak
de reformatie door, na een verlate
beeldenstorm in de Grote Kerk.
Een belangrijke historische datum is
nog 11 september 1618, toen schip en
zijbeuken van de Maria Magdalena-
kerk instortten tengevolge van een
felle brand. In 1644 kreeg Goes van
de Staten van Zeeland verlof tot het
aanleggen van een nieuwe haven.
Wijkt in de economie de geschiedenis
van de hoofdstad van Zuid-Beveland
in de 17e en 18e eeuw vrij opvallend
af van de andere Zeeuwse steden, de.
staatkundige ontwikkeling van de
stad vertoont in grote lijnen dezelfde
kenmerken: familieregering en daar
mee gepaard gaande reacties in de ja
ren van bijzondere spanning. De Pa
triottentijd ging ook aan Goes niet
zonder beroering voorbij, maar erg
schokkende gebeurtenissen deden zich
toch niet voor. Na de Franse tijd
bracht de 19e eeuw een periode van
vooruitgang. De bevolking, die om
streeks 1750 op 3500 zielen werd ge
schat, bedroeo- bijna 5000 in 18-30 en
bijna 15.000 in onze tijd. Goes, het
geografische centrum van Zeeland,
is thans het centrum van alle land
bouwactiviteiten en ook op industrieel
gebied wordt deze stad van steeds
grotere betekenis.
NOOT REDACTIE: Deze historische
gegevens ontleenden wij aan het
jaarboekje 1957 van het Zeeuwsch
Genootschap der Wetenschappen.
In het hartje van
de vernieuwde
Lange Vorst
L,
voor dia's en smalfilm.
Vele hulpmiddelen.
Wij geven U gaarne voorlichting.
IN T I4ADTJE VAN DE L.VOBSTSTD.
GOES
57
Verzorging van geluidsprojectie
met de nieuwste films.
De
speciaalzaak
brcfel
|vooese«°°ca
Daarom voor
TEKENMATERIAAL
CAHIERS
VULPENNEN
BALLPOINTS
GLUTON
INKT enz.
BLOKS
PLAKKAATVERF
KAFTPAPIER
ECOLINE
KLEURPOTLODEN
VIERKLEUREN BALLPOINTS
ENZ.
NAAR FIRMA
LANGE VORSTSTRAAT 72-74
GOES