Gehoond
door de Australiërs
Dr. Hans Hass vertelt
zijn liefdesavontuur op
de bodem van de zee
WOENSDAG 14 OKTOBER 1959 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Maar dit! Een creatuur, onzicht
baar voor het oog en met een
steek, waarvoor geen medicijn be
kend is! Ik kan mij niets ergers
voorstellen.
Lotte en ik spraken lange tijd
over de zeewesp. Tenslotte beslo
ten wij het erop te wagen. Per
slot was ons leven één lange serie
risico's. Een meer zou niet veel
verschil maken!
Held
Wij vertrokken naar Cairns,
vanwaar wij zouden afva
ren. De plaatselijke krant
begroette ons op do gebruikelijke
cynische manier, door te zeggen,
dat „wij ernaar verlangden zo
stand een grijze haai op de bodem
van de oceaan zagen liggen. Zijn
jong zwom in de nabijheid rond.
De grijze „nurse" is een vnn de
zes gevaarlijkste haaiensoorten.
Hij heeft tanden als scheermessen.
Op het ogenblik, dat wij de haai
zagen, richtte hij zich op en kwam
met grote snelheid op ons ai'.
Haastig plaatste ik mij tussen
Lotte en de haai. Maar de haai
deed vreemd. Hij negeerde mij en
zwom om mij heen naar Lotte.
Telkens plaatste ik mij tussen die
spoedig mogelijk haaien te ont
moeten".
Ik besloot de Australiërs voordat
wij zouden vertrekken, van onze
bekwaamheid te overtuigen. Ik
kreeg daartoe een unieke kans,
toen net buiten de pier van Cairns
een hamerhaai werd opgemerkt.
Ik trok mijn duikersuitrusting
aan en sprong voor de verbaasde
ogen van de plaatselijke bevolking
te water. Trouwens, ik had altijd
graag eens een hamerhaai willen
filmen.
Ik ontmoette de haai, maar hij
bleek banger voor mij dan ik voor
hem. Hij zwom weg en gaf mij
geen kans hem te filmen.
Maar ik werd op de pier als een
held ontvangen. De gebeurtenis
kreeg de volgende dag een grote
publiciteit en wij wonnen het res
pect van de sarcastische Austra
liërs.
Welgemutst vertrokken wij in een
kleine boot naar de Great Barrier
Reef. Het was prachtig, een
sprookjesland onder de golven.
Wij werkten hard aan onze films
en tussen het filmen "door deden
wij ons best met iets anders: het
verzamelen van schelpen.
Lotte beweert, dat zij de mooiste
schelpenverzameling ter wereld
heeft. Ik ontken dit Ik zeg, dat
de mijne beter is. Schelpen verza
melen is een passie van ons en wij
wedijveren met elkaar om de bes
te te vinden.
Op een dag gingen wij naar be
neden om te zien of wij iets van
onze gading konden vinden. Wij
zochten schelpen en fotografeer
den koraal, toen wij op enige af
komen op elkaar aangewezen en
tijdens ons werk groeide een bij
na telepathisch begrip. Lotte was
nog maar 23, maar zij was een
bijzonder belangrijk onderdeel
van mijn werkgemeenschap ge
worden. Toen ik mijn nieuwe
expeditieschip, de Xarifa kocht,
verzorgde zij de inrichting en
deed dit voortreffelijk.
Toen ik bezig was met de voorbe
reiding voor 'n expeditie naar de
Indische Oceaan bemerkte ik dat
Lotte niet zo vrolijk was als an
ders. Het reizen en trekken had
den haar zo vermoeid, dat zij rust
nodig had.
Korte tijd later kwam er groot
nieuws in ons gezinnetje. Lotte
verwachtte een baby. Dit beteken
de dat zij mij niet kon vergezel
len op mijn expeditie naar de In
dische Oceaan, maar de vreugde
over de baby overwon haar te
leurstelling.
Ik vertrok uit Cannes. Lotte
kwam daar naar toe om afscheid
van me te nemen en het laatste
wat ik van haar zag was het
kleine figuurtje wuivende op de
kade. Terwijl ik de zon opzocht
ging Lotte terug naar haar
ouders in Wenen om de voorbe
reidingen te treffen voor de gro
te gebeurtenis.
Op onze route naar de Indische
Oceaan passeerde de Xarifa de
Rode Zee.
Wie stopten daar om wat
wetenschappelijk werk te doen en
drie weken lang bleven we zon
der post: Vervolgens gingen we
naar Aden om een geleerde op
te halen, die zich bij mijn team
zou voegen.
Hij kwam aan boord en greep
mijn hand.
„Van harte gefeliciteerd!", zei hij.
„wat een prachtig nieuws,
moet wel een gelukkig man zijn!"
Ik keek hem verbaasd aan. „Par
don?". zei ik.
„Iedereen is zo blij", ging hij
vérder. „We waren er allen ver
heugd over!"
„Waar hebt U het nu eigenlijk
over?'",' vroeg ik.
„Over de baby natuurlijk!"
Terwijl ik in de Rode Zee was,
had Lotte een baby
twee, maar telkens ontweek de
haai mij en trachtte Lotte te be
reiken.
Ik probeerde hem met mijn speer
te steken. Hij nam er geen noti
tie van. Ik schopte naar zijn ka
ken. Hij kwam terug.
Ik was ten einde raad. Als hij op
deze manier zou doorgaan, zou
hij het zeker winnen. De haai
kon zich sneller bewegen en het
langer volhouden dan ik.
Opnieuw kwam hij met een do
delijke glans in zijn oog op ons
af. Toen, plotseling whöesh!
Van achter me schoot een licht
flits op. De haai stopte onmid
dellijk, draaide zich om en schoot
weg. Ik had nog nooit een haai
zich zo snel zien terugtrekken.
Ik draaide mij verwonderd om.
Lotte grijnsde, en wees op de
flits van haar camera. Per onge
luk had zij op het knopje van
haar flitsapparaat gedrukt en het
licht had de haai verschrikt!
Ik realiseerde mij toen wat in
eerste instantie zijn aandacht had
getrokken: de weerschijn van de
flitsspïegel. Van dat ogenblik af
zorgden wij ervoor de spiegel te
gen liet lichaam gedrukt te hou
den als wij de camera niet ge
bruikten. Onder de golven leer
je altijd iets!
Zo leerde deze ervaring mij, dat
wij onder water eigenlijk nipt
elkaar zouden moeten kunnen
spreken. Dus begonnen Lotte en
ik de taal der doofstommen te
leren. Wij beheersen deze thans
vrij goed en kunnen hele ge
sprekken in stilte huden.
Xarifa
e Reer-expeditie bracht Lpt-
te en mij nog nader tot elk
aar. Wij waren thans vol-
Alle kranten .hadden het blijde
nieuws gepubliceerd en ontelbare
foto's van Lotte en Meta, ons
dochtertje, waren in Europa ver
schenen. Iedereen wist het nieuws
over. mijn dochter. Absoluut
iedereen. Behalve ik!
Ik rende naar een postkantoor en
zond Lotte een telegram. Spoe-
werkten wij even hard en namen
wij evenveel risico's als tevoren.
In feite doken wij dieper dan ooit.
Primitief
De Nicobars zijn mogelijk de
meest primitieve eilanden
ter wereld. De inboorlingen
leven zo verscholen in het oer
woud, dat tenzij je hun paden
kent, je voor een ondoordringbare
muur staat. Zij dragen geen kle
ren en hun leven wordt beheerst
door een geheimzinnig en angst
aanjagend bijgeloof.
Wij kwamen slechts eenmaal na
der in contact met hen en dat
was voldoende. Het gebeurde kort
na een zogenaamde „duivels-
moord" op een van hun verschrik
kelijke medicijnvrouwen. De in
boorlingen op haar eiland waren
ervan overtuigd geraakt dat zij
bezeten was van een duivel. Daar
was maar een oplossing voor: ze
moest gedood worden. Ze namen
haar gevangen en brachten haar
in een kano naar een naburig on
bewoond eiland. En daar wérd zij
in een gruwelijke ceremonie ver
moord.
Nu hebben de inboorlingen van de
Nicobar een vreemde traditie. Als
een van hen sterft, of gedood
wordt dan blijft zijn of haar hut
intact,- maar wordt nimmer meer
door iemand betreden. Toen Lot
te het verhaal van de vermoorde
medicijnvrouw hoorde, vertelde ze
mij:
„Ik moet trachten enige souve
nirs uit haar hut te bemachtigen.
Dit is een prachtige kans om eni
ge van hun gesneden afgodsbeel
den te krijgen. Ik twijfel of er
ooit een blanke is geweest die de
hocus pocus, welke door medi
cijnmannen wordt gebruikt, heeft
gezien".
Lotte, uitgerust met'zwemvlie
zen, maakt, een ritje op een
waterschildpad op het strand
van de Great Barrier Reef in
Queensland Australië
dig hoorde ik dat zij en Meta liet
uitstekend maakten'.
Kort daarop voegde Lotte zich
weer bij de expeditie, Meta bij
haar grootouders latende, zodat
wij samen konden werken op de
Nicobareilanden.
Ik zei tot haar: „We zijn thans
ouders en we moeten voorzichtig
zijn. Wij moeten om der wille van
Meta minder risico's nemen en er
voor zorgen dat wij niet gewond
raken, of erger". Lotte was het
hier natuurlijk mee eens. Toen
wij echter samen weer op de bo
dem van de oceaan afdaalden
kreeg het oode gevoel van ver
rukking ons weer te pakken en
Beelden
Behoedzaam naderden wij het
eiland van de vermoorde
vrouw. De inboorlingen wa
ren vriendelijk en vaardigden hun
hoofdman al. We gaven hem een
broek, want hoewel zij nooit kle
ren dragen, willen zij ze toch
graag hebben als een teken van
waardigheid. Hij had er geen be
zwaar tegen, dat wij de hut van
de medicijnvrouw zouden bezoe
ken. Ilt veronderstel. dat hij dacht
dat als wij de kwade geesten, die
daar nu leefden wilden riskeren,
wij dat zelf moesten weten.
Hij bracht ons naar de hut en
Lotte verzekerde zich van twee
gesneden beelden. Een grote
vondst.
Lotte zou echter nog meer over
dit primitieve volk leren. Die
avond ankerden wij bij een ander
eiland.
We gaven drie inboorlingen die per
Op de Great Barrier Reef la
den wij onze spullen uit.
kano op ons schip af peddelden
verschillende geschenken.
Een liet het oog vallen op de
bolero die Lotte droeg. We gaven
hem het kledingstuk. Een ander
wilde een van mijn sigaretten
proberen. Toen ik hem een siga
ret gaf, at hij hem op. Zc raak
ten steeds meer in verrukking.
Plotseling maakten zij ons duide
lijk dat zij het op prijs zouden
stellen als wij hun eiland zouden
bezoeken. Wij volgden hen. Een
bleef bij ons op het strand terwijl
de. andere twee in het dichte oer
woud verdwenen. Na lange tijd
kwamen die twee weer te voor
schijn. Zij droegen een levend
varken. Ze gaven het ons en ta
melijk onhandig nam ik het ge
schenk aan.
Lotte was nog steeds besloten
een fotoreportage te maken van
hun dorp. Ik maakte dus geba
ren dat wij gaarne het oerwoud
zouden willen intrekken. Ze
pleegden enkele ogenblikken
overleg en vertelden mij toen in
gebarentaal, dat zij Lotte wel
mee wilden nemen, maar dat ik
achter moest blijven.
Lotte aarzelde geen ogenblik.
„Ik verbied het je", zei ik vast
besloten. „Of we gaan heiden of
er gaat niemand. Ik laat je in
ieder geval niet alleen gaan. Je
zou er niet levend uitkomen".
Lotte was volkomen in de war.
„Ik kan wel op mezelf passen",
zei ze. Maar ik liet me niet van
m'n stuk brengen. De inboorlin
gen bleven bij hun weigering. Ik
mocht niet met haar mee. Ik
haalde vervolgens mijn schouders
op en leidde Lotte terug naar het
schip.
Gevaarlijk
Soms vragen mensen mij wel
eens: „Wat was nu uw ha-
chelijkste avontuur?" Zij
verwachten dan een verhaal over
haaien of walvissen of een ander
gevaarlijk dier. Maar mijn ge
vaarlijkste ogenblik had niets met
haaien en dergelijke te maken.
Het kwam door een volkomen on
schuldig visje, dat de Engelsen
een „razorfish" noemen.
Het gebeurde op onze laatste
expeditie. Op de terugweg doken
mijn collega-cameraman en ik bij
Singapore om te zien of er iets te
filmen viel. We vonden een school
van deze „razorfish", die zo ge
noemd worden omdat ze erg dun
zijn. Zij hebben de gewoonte on:
met de kop omlaag in het
water te dansen. Wij waren zo
gelukkig om zo'n „bal" mee te
maken en begonnen te filmen. In
onze verrukking over dit buiten
kansje vergaten wij dat er ter
plaatse een sterke stroom staat.
Blind voor het gevaar volgden
wij de vissen. Toen wij weer bo
ven kwamen, met een unieke film
in onze camera's, schrokken wij.
Wij waren een mijl van onze
boot verwijderd. De stroom had
ons afgedreven.
Er zat niets anders op dan die
mijl te zwemmen, tegen de stroom
in. beladen met onze zware uit
rusting en reeds vermoeid door
het werk onder water. Die mijl
was het zwaarste karwei dat ik
ooit in al die jaren dat ik onder
water film. heb moeten verrich
ten. Telkens weer stond ik op het
punt mijn uitrusting te laten val
len en zo de last te verlichten.
Maar grimmig zette ik door en
„kroop" naar de boot. Mijn col
lega weigerde eveneens zijn
vracht achter te laten.
Toen wij de boot bereikten, wa
ren we zo uitgeput, dat wij ons
alleen nog maar met de groot
ste moeite in de boot konden hij
sen.
Toen ik echter de film zag wist
ik dat zij deze hachelijke tocht
waard was. En Lotte vergaf mij
dat ik zo'n groot risico had ge
nomen.
Lotte weet nu dat filmen onder
water niet zo maar een baan is.
niet zo maar een spel. Het is en
blijft altijd één groot risico.
Maar afdalen in de diepten van
de zee is ons leven. En zolang als
«•ij kunnen zullen «ij on avontuur
gaan in een wereld, die voor U
misschien onheilspellend is, maar
die ons zo vertromvd is geraakt
als de straat «-aar U woont.
rich, waar wij een korte
vakantie hadden doorge
bracht en reisden naar het
stadje Küssnach in de
Zwitserse Alpen. En daar,
in het raadhuis, met
slechts twee vrienden, die
geheimhouding gezworen
hadden, werd ons huwelijk
gesloten.
Het duurde drie maanden
voordat onze vrienden en
de buitenwereld ons ge
heim ontdekten. Toen wa
ren wij heerlijk uitgerust
van de vermoeienissen van
onze expeditie en waren
onze wittebroodsweken
voorbij. Wij waren klaar
voor de publiciteit en ik
moet zeggen, dat wij er
trots op waren ons geheim
zo goed te hebben be
waard.
V (slot)
Wij vestigden ons in Liechten
stein, een van de kleinste
landen ter wereld. Nauwe
lijks hadden wij ons huis inge
licht, of wij hoorden uit New
York, dat een filmmaatschappij
uit Hollywood een Amerikaanse
versie wilde maken van „Onder
de Rode Zee", de film, waarmee
ik een prijs had gewonnen op het
festival in Ventië.
Zij bood ons aan naar New York
te vliegen, om hen te helpen.
„Fijn!", zei ik tegen Lotte. „Dat
is tenminste halfweg Australië.
We kunnen vanuit New York
doorreizen om de Great Barrier
Reef in Australië te bestuderen en
we komen er voor de halve prijs".
Aldus geschiedde. Het was de
eerste reis, die Lotte en Ik alleen
maakten, als man en vrouw. Met
deze kans ging voor mij een le
venswens in vervulling, want de
Reef is een waar paradijs voor
een duiker. Het is boordevol fas
cinerende dingen.
In feeststemming kwamen wij in
Sydney aan, maar de vreugde
werd getemperd door het cyni
sche welkom, dat ons werd bereid.
Do publïciteitsmachine had onze
komst rondgebazuind en grote
aandacht geschonken aan onze
verhalen over het filmen van haai
en.
Nu is de haai dé doodsvijand van
de Australiër. Jaarlijks worden
dozijnen Australiërs door haaien
gedood of gruwelijk verminkt. De
Aussies haten haaien en vrezen
hen. En het voor te stellen, dat
een man en laat staan een vrouw
in zee duiken en haaien filmen
zonder er het leven bij in te schie
ten dat was een grap.
De dagbladen publiceerden vernie
tigende opmerkingen over ons. Er
waren smalende spotprenten en
enige journalisten, die ons nog
maar twëe weken te leven gaven,
drukten onze necrologie af.
Ik maakte me over deze dingen
geen zorgen, maar ik was bang,
dat zijindruk zouden maken op
Lotte. Het was van belang, dat zij
niet bang zou worden, want een
haai woelt als iemand angst heeft
en zal dan niet aarzelen om de be
trokkene aan te vallen.
Zeewesp
Wij vertrokken naar Brisbane, er
van overtuigd, dat wij het met de
haaien wel zouden klaarspelen.
Maai- daar vernamen wij iets, dat
ons meer zorgen baarde dan de
haaien.
Men noemt het de zeewesp en het
is mogelijk een soort kwalletje,
niet groter dan de nagel van de
pink. Ik zeg „mogelijk", want tot
tp deze dag is er niemand, die het
heeft gezien. Niettemin bestaat
het. En het draagt een verschrik
kelijk vergift bij zich. Er waren
verschillende gevallen van men
sen, die door dit onzichtbare crea
tuur waren gestoken. En allen wa
ren. na een martelende doods
strijd, binnen tien minuten gestor
ven.
Een haai kan je zien. Een haai
kan je bevechten. Een haai geeft
Als je dag en nacht door
de mensen van de pu
bliciteit wordt achter
volgd, bemerk je, dat je de
helft van je tijd verbruikt
met vluchten. Onze expe
ditie naar de Rode Zee
hadden Lotto en mij be
roemd gemaakt en toen
wij in Europa terugkeer
den, stonden wij doorlo
pend in de schijnwerpers
der publiciteit. Wij waren
echter vermoeid en wilden
met rust gelaten worden.
We wisten toen wij beslo
ten met elkaar te trouwen,
flat, tenzij wij het nieuws
geheim hielden, wij weken
lang door de pers zonden
worden achtervolgd en las
tig gevallen.
Wij besloten derhalve tot
een geheim huwelijk. Op
een dag verlieten wij Zü-
Een praatje met de inheemsen
x>p een eiland in de Stille Zuid
zee.