PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Zuivelproduktschap staat uitvoer
van melk naar Frankrijk toe
Openhartige reactie van Waterleidingmij is
nu gewenst
BILT
MACHTIGING VOOR 200 TON PER DAG
ZONSVERDUISTERING DOOR
WOLKENDEK NIET TE ZIEN
KONINGIN FELICITEERDE
CHRISSEMEUJE (110 JAAR)
202e jaargang - no. 233
Dagblad, uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant.
Directie: F. v. d. Velde en F. B.
den Boer. Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdredacteur: W. Leertouwer.
Adjunct-hoofdred.: G. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 56 cent per
week, 7.00 p. kw.; fr. p. p. 7.25
per kw. Losse nummers 15 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESSE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Zaterdag 3 okt. 1959
ADVERTENTIEPRIJS 25 cent per
mm. Mtnim. p. advertentie 4.—.
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (max. 8 tegels)
23 cent per regel met een minimum
van 1.—. „Brieven of adres
bureau v. d. blad" 25 cent meer.
Giro no. 359300 P.Z.C., Middelburg.
Bureaus: Vllsslngen Walstr. 58-60, tel. 2355 4 lijnen (b.g.g. 3508 of 3516); Middelburg, Markt 51, tel. 3841; Goes, L. Vorststr. 63, tel. 2475 (b.g.g. adv. 2234); Oostburg, G. F. de Pauwstr. 9, tel.
Temeuzen, Brouwerijstraat 2; Zierikzee, red. tel. 2425, adm. tel. 2094.
Na uren vergadering werd besluit genomen
(Van onze Haagse redacteur)
Het produktschap voor zuivel heeft vrijdag, na een besloten ver
gadering, die uren duurde, het besluit genomen uitvoermacliti-
gïngen voor de export van 200 ton consumptiemelk per dag naar
Frankrijk af te geven. Aan de verlening van deze uitvoermachti-
gingen zullen geen voorwaarden worden verbonden. De vaststel
ling van de prijs en de bepaling van het vetgehalte van de uit te
voeren melk, laat het produktschap geheel aan het bedrijfsleven
over. Het systeem van uitvoermachtigingen wil het produkt
schap echter handhaven, opdat voor de toekomst de melkvoor-
ziening in Nederland zelf gewaarborgd zal zijn.
De uitvoer van melk kan dus altijd worden stopgezet. Omgekeerd is het
ook mogelijk, dat meer dan 200 ton per dag zal worden geëxporteerd in
het geval de Fransen aan nog meer melk behoefte zullen hebben en Neder
land aan deze stijgende vraag zal kunnen voldoen. Dit werd meegedeeld
door de voorzitter van het produktschap, ir. B. van Dam, tijdens een na
de vergadering gehouden persconferentie.
Vervoer mogelijk
in Nederlandse
handen
Het produktschap stond voor een
moeilijke beslissing, aldus de heer
Van Dam, omdat aan deze zaak vele
problemen zitten. Wanneer de grond
stof voor de zuivelindustrie wordt
weggehaald, komt ook de werkgele
genheid in deze sector in gevaar. Het
E.E.G.-verdrag schept echter allerlei
verplichtingen waar Frankrijk aan
heeft voldaan, door een contigent van
93.000 ton voor invoer open te stellen.
Wij kunnen ons niet onttrekken aan
deze verplichtingen. In dit verband
deelde de heer Van Dam mee, dat
Frankrijk ook de invoer heeft open
gesteld van kaas uit Nederland.
Over de prijs, waartegen de melk
zal worden geleverd, kon de heer
Van Dam niets zeggen, daar dit
een zaak is voor het bedrijfsleven.
Hij nam echter aan, dat het be
drijfsleven bij het vaststellen van
de prijs rekening zal houden met de
onderbezetting in de zuivelindu
strie, die van deze levering het ge
volg zal zijn en tevens met de nood
zaak de goede vakmensen aan te
houden, vooral daar aan deze melk-
export geen continuïteit is verbon
den.
Toch wilde de heer Van Dam een ze
kere continuïteit niet uitsluiten, want
afgezien van de gevolgen van de
droogte, kampt men In Frankrijk ook
met allerlei structurele moeilijkhe
den. Zo levert een gebied van eeii
straal van 150 kilometer rond Parijs
minder melk dan voorheen, omdat
grond is gebruikt voor wegenaanleg
cn men hier en daar ook op de tuin
bouw is overgestapt.
Titels
Chrissemeuje de oudste dame
van Nederland is gisteren 110
jaar geworden. Ze is dat gewor
den in eenvoud en bescheidenheid.
Zelf zegt ze er alleen maar van:
„Het is alsof Onze Lieve Heer me
vergeten heeft".
Het merkwaardigste aan deze oude
dame van Nederland is behalve haar
leeftijd, misschien wel haar naam. Ze
wordt door iedereen Chrissemeuje ge
noemd, of in hedendaags Nederlands:
tante Chrisje.
Dat oud-Nederlandse woord meuje is
in onbruik geraakt, want in de vori
ge eeuw is er een soort revolutie ge
weest onder de „tantes". Zij wilden
niet langer in het Nederlands worden
aangesproken door neefjes en nicht
jes. Dat moest Frans worden en het
is Frans geworden, omdat de tantes
zichzelf heel voornaam zagen!
Die taalrevolutie beroerde overigens
niet alleen de tantes. Zij beïnvloedde
ook andere familierelaties en andere
menselijke verhoudingen.
De vaders werden pa en de moeders
werden ma... De juffrouwen werden
zoveel mogelijk mevrouw en de
oude dames wensten niet langer met
„opoe" aangeduid te worden. Ze wer
den „oma".
Op dit ogenblik is het zó, dat men
slechts met grote behoedzaam
heid al deze titels kan hanteren,
want de titulatuur is nog in leven
dige beweging en zeker wordt niet
aan iedereen maar alles toegestaan!
Juist dezer dagen werden nog de con
ducteurs van de Amsterdamse tram
(lijn 13) op de vingers getikt, omdat
ze de bewoners van een bejaarden
centrum pleegden te begroeten met
do eerbiedwaardige titel „opa" of
„opoe". De bejaarden namen die vrij
moedige hulde aan hun leeftijd niet.
Ze schreven een brief aan de tram-
(Zie slot pag. 3 kol. 1
Bijna heel Nederland.heek gis
ter (te) diep in het zwarte
glaasjeGewapend met een
stuk beroet glas of enkele
foto-negatieven sloegen name
lijk duizenden Nederlanders de
gedeeltelijke zonsverduistering
gade. In Nederland had men
gelukde hemel was zo helder,
'dat de toeschouwersduide
lijk konden zien hoe een schijf
van de zon afgeknabbeld
werd. Op de foto een groen
Amsterdammers, die een deel
van hun koffie-uurtje offerden
om dit natuurverschijnsel te
zien.
Het Franse bedrijfsleven dacht dan
ook al aan het kopen van Nederland
se melk toen er nog geen sprake was
van minder melk als gevolg van de
droogte. Ir. Van Dam verwacht, dat
in ieder geval de levering van de Ne
derlandse melk aan Frankrijk wel tot
februari zal voortduren.
Van Franse zijde is bepaald, dat de
melk bestemd zal zijn voor men
selijke consumptie en vervoerd zal
worden in tanks over de weg of per
spoor. Ter tegemoetkoming in de
kosten van transport zal Frankrijk
aan de Franse importeurs een sub
sidie geven.
Of de Fransen ook zelf zullen trans
porteren is nog niet duidelijk. Waar
schijnlijk zal het vervoer in Neder
landse handen zijn, aldus de heer Van
Dam, die verger nog- meedeelde, dat
de verantwoordelijkheid voor de kwa
liteit van de melk bij de Franse im
porteur berust.
TELEURSTELLING IN FUERTE VENTURA
Amateurs konden geen
waarnemingen doen
Op vele plaatsen in de wereld heeft
men vrijdag de zonsverduistering
goed kunnen waarnemen. Op de
Canarische eilanden, Zuid-Marok-
ko en het zuidelijk deel- van de Sa
hara zou zij totaal zijn en zo
waren vele geleerden uit de hele
wereld voor een bestudering van
het fenomeen naar deze streken
getrokken.
In Las Palmas, de hoofdstad van de
Canarische eilandengroep, bofte
men, want juist tegen de tijd van
de maximumstand schoof er een
gat in het zware wolkendek en
kon men dan ook allerwegen op
daken en in de straten mensen
met berookte glaasjes naar de zon
zien kijken. De tientallen geleer
den echter die naar het naburige
eiland Fuerte Ventura waren ge
reisd, konden door het dichte wol
kendek niets anders waarnemen
dan dat de duisternis inviel.
Een toestand, die echter slechts twee
minuten aanhield, waarna het
geleidelijk weer lichter werd. De
vogels lieten zich door de inval
lende schemering misleiden en
zochten hun nesten op.
De twee Nederlandse expedities naar
de Canarische eilanden hebben te
legrammen naar Nederland gezon
den, waaruit blijkt dat het resul
taat van de waarnemingen te
leurstellend is. De beroepsastrono
men hebben te kampen gehad met
een gesluierde hemel en „losse
wolken", terwijl de amateurs ir.
het geheel geen waarnemingen
hebben kunnen doen door zware
wolken.
Prof. dr. M. G. J. Minnaert, hoog-
Kelner omgekomen
door gasvergiftiging
De 66-jarige kelner L. Sikking uit
Haarlem is gisteren aan de gevolgen
van gasvergiftiging overleden. De
man was des nachts thuisgekomen
en heeft water gekookt op een gas
komfoor om zijn haar te verven.
Vermoedelijk heeft hij een der
kraantjes waaraan geen gasslang
was verbonden opengestoten, waar
door gas in het huis stroomde.
leraar aan de rijksuniversiteit te
Utrecht en leider van de beroeps
astronomen telegrafeerde uit Pu
erto del Rosario (Fuerte Ventu
ra) op de Canarische eilanden aan
de organisatie voor zuiver weten
schappelijk onderzoek te Leiden:
„sluiers, losse wolken, gedeeltelijk
geslaagd, instrumenten feilloos".
Het tweede telegram werd verzon
den door de Nederlandse ama
teur-astronomen expeditie op het
zelfde eiland en ondertekend door
dr. C. de Jager en baron van He-
xnert tot Dingshof: „Door zware
wolken eclips niet waarneembaar.
Teleurstellend".
De teleurstelling voor de amateurs
is wel bijzonder groot omdat de
deelnemers voor het overgrote
deel zelf hun reis- en andere kos
ten hebben betaald. Het instru
mentarium dat zij gebruiken is
door hen zelf gebouwd, werk dat
vaak jaren kostte. Het is de twee
de keer dat de amateurs een zon
eclips gadeslaan. De vorige expe
ditie ging naar Zweden. Toen
brachten wolken ook teleurstel
ling.
Granaat ontploft:
arbeider gewond
In de draaierij van de munitie- en
wapenfabriek „Hispano Suisa" aan
de Terheijdenseweg te Breda is don
derdag een scherpe granaat ontploft,
waarvan de rondspringende scher
ven de Bredase machinebediende L.
Nooijen vrij ernstig hebben gewond.
Het projectiel was ongemerkt be
land tussen de niet gevulde granaten
in de munitie-afdeling en explodeerde
op het moment, dat Nooijen er de
kop afdraaide. Het verwijderen van
koppen behoort tot zijn normale
werkzaamheden in de draaierij. Het
bedrijfsonderzoek naar de oorzaak
van de fout is nog niet beëindigd.
Het is niet uitgesloten, dat de betrok
ken granaat tussen de niet gevulde
is geraakt door onachtzaamheid van
de controle-afdeling.
Dat de explosie Nooijen niet levens
lang heeft verminkt, is te danken aan
diens snelle reactievermogen. Niet zo
dra sloeg een enorme steekvlam uit
de kop van de „scherpe" of hij dook
onder zijn werkbank. Zo snel kon hij
echter niet zijn, of onder enorme
druk sloegen hem tientallen metaal
splinters in ogen, gezicht, borst en
armen. Met spoed werd hij naar het
St.-Ignatiusziekenhuis te Breda ovei--
gebracht, waar de splinters uit zijn
ogen werden verwijderd. Ze waren on
het hoornvlies blijven liggen en heb
ben het gezichtsvermogen niet noe
menswaard beschadigd.
In haar aan de Duitse grens te Holterhoek (gemeente Eibergen)
gelegen woning, vierde Nederlands oudste inwoonster, de weduwe
Christina Karnebeek-Backs oftewel Chrissemeuje, gisteren haar
110de verjaardag. Door pastoor Hegge uit Eibergen werd gisteren,
evenals de tien voorgaande jaren door zijn voorganger pastoor
Kaeter, ten huize van de jarige een mis opgedragen. Alvorens men
zich hierna aan het ontbijt begaf werd door burgemeester L. H.
H. R. van Wensen een telegram van koningin Juliana voorgelezen,
dat luidde als volgt
„Met hartelijke gelukwensen ter gelegenheid van uw 110de ver
jaardag. 2 oktober 1959, Juliana".
Ook had de koningin een grote taart laten bezorgen. Voorts ont
ving Chrissemeuje een televisietoestel. Er kwamen in de loop van de
dag nog tal van bloemen, geschenken en zeer veel post binnen.
De belangstelling was dit keer wel zeer groot, om niet te zeggen
te groot. Vooral 's morgens beleefde de anders zo rustig gelegen
woning van Chrissemeuje een invasie van radio-, televisie-, film
en persmensen en verdere belangstellenden. Chrissemeuje zelf was
verkouden en zag er niet zo goed uit als anders. Gelaten liet zij de
drukte langs zich heen gaan.
DE KRITIEK IN TERNEUZENSE RAAD
DE DIRECTEUR der waterlei
dingmaatschappij „Zeeuwsch-
Vlaanderen", ir. G. P. M. Diköt
ter, hebben wij om commentaar
gevraagd op de kritiek, die deze
week in de raad Temeuzen werd
uitgeoefend op deze maatschap
pij. Zoals gemeld heeft donder
dagavond de heer R. Vrieling
(v.v.d.), die namens de gemeen
te Temeuzen lid is van de ver
gadering van aandeelhouders
der waterleidingmaatschappij,
een uitvoerig verslag uitge
bracht over de handelingen van
deze maatschappij, waarin liij
o.m. ernstige kritiek uitoefende
op bepaalde aspecten van het fi
nancieel beheer der maatschap
pij.
De heer Dikötter verklaarde ons
nu desgevraagd, dat hij geen
commentaar kon leveren omdat
hem het rapport slechts uit de
dagbladverslagen bekend was
geworden. „Maar aangezien,
naar het mij bleek, de kritiek in
hoofdzaak is gericht tegen do
raad van commissarissen, zal
dit college waarschijnlijk het
rapport-Vrieling behandelen",
aldus de heer Dikötter. Overi
gens verklaarde hij nog, dat het
in 1957 gepubliceerde rapport
over de zoetwatervoorziening in
Zeeuwsch-Vlaanderen een uit
voerig inzicht had gegeven, tot
in onderdelen gedetailleerd,
over alle investeringen, de ex
ploitatie en andere kosten der
maatschappij.
Tot zover de mededelingen van ir.
Dikötter. De opmerkingen in de Ter-
neuzense raad geven ons nog aanlei
ding tot het volgende commentaar.
Men kan niet yerbelen, dat de op
merkingen van het raadslid Vrieling
een gevoel van onbehagen hebben
achtergelaten, nog afgezien van de
vraag of zijn kritiek juist is. Op deze
vraag kan pas een antwoord worden
gegeven, wanneer men beschikt over
alle stukken en wanneer men op de
hoogte is van de gang van zaken in
het bedrijf. Maar wanneer een verte
genwoordiger van een gemeente
aandeelhouder meent in overigens
nogal kleurrijke taal te moeten
wijzen op een aantal door hem on
juist geachte zaken in het beheer van
de waterleidingmaatschappij
„Zeeuwsch-Vlaanderen", dan is er re
den om volledige opening van zaken
te vragen.
JTet rapport van de heer Vrieling
zal thans volgens het besluit
van de Terneuzense raad aan de
(Zie slot pag, 2 kol, 3)
Ook Charleston (Ver. Staten) is ge
troffen door een wervelstorm, die met
windsnelheden van soms meer dan
200 km/u dood en vernieling zaaide.
Op de foto ziet men hoe het zieden
de zeewater over de boulevard werd
Meisje na trap van paard
overleden
Het negenjarige meisje W. van der
Zon uit Barwoutswaarder bij Woer
den, is gisteren in het r.-k. zieken
huis te .Woerden overleden als ge
volg van ce.n trap van een paard,
woensdagavond opgelopen in een
weiland van haar oom.
KORTE PREDIKATIE
HOE ZIET U ISRAEL f
De eerste zondag van oktober is sinds
een tiental jaren bestemd tot gebeds
zondag voor Israël. Dat is niet over
bodig. Velen leven ook in de chris
telijke gemeente met de gedachte,
dat Israël heeft afgedaan en de chris
telijke gemeente in haar plaats is ge
komen.
Paulus denkt daarover anders. Hij
worstelt in de hoofdstukken Romei
nen 9-11 met de vraag, waarom zijn
volk Israël Jezus niet als de Messias
aanvaardt, terwijl aan de andere
kant het evangelie wel gehoor vindt
bij de heidenen. Overal in het heiden-
land ontstaan gemeenten die Jezus
Christies loven en prijzen.
Paulus tracht op deze vragen een
antwoord te vinden. Hij komt tot de
gevolgtrekking, dat de heUsstroom
over een andere bedding is gelegd Is
raël staat om zo te zeggen op een
dood spoor.
Maar.... zo zal het niet blijven. Er
komt een tijd waar de woorden van
het schriftgedeelte dat U hieronder
vindt aangegeven werkelijkheid zul
len worden. Nu is door de val van Is
raël het heil naar de heidenen ge
gaan. Daardoor mogen U en ik we
ten van Jezus Christus; mogen U
en ik ons bevrijd toeten van de demo
nen en de machten.
Deze omlegging van de heilstroom is
tijdelijk. Er komt een ogenblik t«aar-
op Israël weer in deze heilstroom zal
zijn opgenomen. Israël zal dan Jezus
Christus belijden als ook zijn Heer
en Heiland Paulus. Hij noemt dat
niet anders dan een leven uit de do
den.
Israël heeft dus niet afgedaan. U
kunt dit aan verschillende verschijn
selen in deze tijd ook zien. Daar is
de staat Israël. Na 2000 jaar van
rondzwerven komt Israël voor een
deel weer tot rust in het land Palesti
na. Israël krijgt weer een nationaal
tehuis. Israël gaat het Nieuwe Testa
ment lezen. Het heeft dit in die 2000
jaar steeds geweigerd. Wanneer wij
dat zien en horen, kunnen wij alleen
maar vurig bidden dat Israël de weg
tot Jezus Christus moge vinden en zo
de volheid der tijden moge worden
ingeluid.
Lezen Romeinen 11 vs. 11-56.
Scharendijke, ds. Alb. van dett Ban.
VERWACHT.
WA KM WEER
Droog en zonnig weer, maar aan
vankelijk hier en daar mist. Warm
weer met weinig wind.
ZON EN MAAN
4 oktober
Zon op 6.44 onder 18.13
Maan op 9.03 onder 19.24
5 oktober
Zon op 6.46 onder 18.11
Maan op 10-21. onder- 20.03