Wetsontwerp herindeling van
Schouwen-Duiveland ingediend
Zeeuwse Almanak
Jaarverslag Zeeuws-
Vlaamse Kamer van
Koophandel 1958
DIT JAAR WEINIG MOSSELEN
VAN DE WADDENZEE-PERCELEN
DE KERK MAG NIET ZWUGEN
OVER DE ATOOMBEWAPENING
De laatste zwemmorgen....
SCHILDER ZELF MET
Agenda
2
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
DONDERDAG 1 OKTOBER 1959
VAN 18 NAAR 6 GEMEENTEN
Datum van ingang: 1 januari 1961
Bij de Tweede Kamer is thans liet wetsontwerp ingediend tot
gemeentelijke herindeling van het eiland Schouwen-Duiveland.
Het is de bedoeling, dat deze herindeling op 1 januari 1961
ingaat.
In de toelichting op het wetsontwerp merkt minister Toxopeus
onder meer op. dat van de achttien gemeenten op Schouwen-
Duiveland slechts twee gemeenten meer dan 2000 inwoners tel
len, t.w. Zierikzee met 7271 en Bruinisse met 2395 inwoners. De
zestien overige gemeenten tellen gemiddeld ongeveer 860 in
woners. Het ligt volgens hem voor de hand, dat met een derge
lijke gemeentelijke indeling aan de gemeentelijke bestuurs
kracht op Schouwen-Duiveland weinig inhoud kan worden ge
geven.
Na de watersnoodramp in 1953 heeft
zich op het eiland een algehele re
constructie voltrokken. De gemeen
ten, die met haar geringe inwonertal
uiteraard niet bij machte waren de
verbeteringen zelve tot stand te bren
gen, zullen evenmin in staat zijn,
deze op peil to. houden c.q. daaraan
de noodzakelijke uitbreiding te geven,
zo wordt in de toelichting verder op
gemerkt. De wegens het geringe in
wonertal zwakke financiële positie
der gemeenten staat daaraan in de
weg. Bovendien laten in verschillen
de kleine gemeenten de personele be
zetting en de staat waarin de ge
meente-administratie verkeert, te
wensen over.
De gemeentelijke autonomie zal op
Schouwen-Duiveland eerst tot ont
plooiing kunnen komen, indien de
huidige miniatuurgemeenten tot
krachtiger bestuurseenheden wor
den verenigd. Met name is het van
belang, dat door samenvoeging van
de kleine gemeenten een aanzien
lijke besparing op de bestuurskos-
fen kan worden verkregen, waar
door ruimere middelen voor de be
hartiging van andere gemeentelijke
belangen op het eiland beschikbaar
komen.
Het merendeel van de gemeente
raden van de op te heffen gemeen
ten heeft begrip voor de reorgani
saties getoond, zo zegt minister
Toxopeus.
Enige gemeenteraden, vrezende, dat
daaromtrent in de nieuwe gemeenten
en bepaaldelijk ook in de raden dier
gemeenten, moeilijkheden zullen ont
staan, hebben de wens uitgesproken,
de zetel van het plaatselijk bestuur
(het centrum) van de nieuwe gemeen
ten ih de wet aan te wijzen.
De minister is van. gevoelen, dat aan
dit verzoek niét kan worden voldaan,
vooreerst omdat de wetgever daar
mede in een incidenteel geval een
autonome bevoegdheid van het plaat
selijk bestuur tot zich zou trekken
'en voorts omdat alsdan een uitslui
tend bij de wet te wijzigen bestuurs
centrum zou worden aangewezen,
dat in de toekomst, bijvoorbeeld door
een ontwikkeling na het tot stand ko
men van de Deltadammen, qua lig
ging voor deze functie wellicht min
der geëigend zou blijken te zijn.
Herindeling
Het wetsontweip noemt in de eerste
plaats een wijziging van de weste
lijke grens van de gemeente Brui
nisse. Vervolgens voorziet het in de
volgende wijzigingen:
De gemeente Nieuwerkerk, uitgezon
derd gedeelten dier gemeente, welke
onderscheidelijk naar de gemeente
Zierikzee en naar de gemeente Brou
wershaven ovèrgaan, de gemeente
Oosterland, uitgezonderd een gedeel
te, dat naar de nieuwe gemeente
Brouwershaven overgaat en de ge
meente Ouwerkerk, uitgezonderd een
gedeelte, dat naar de gemeente Zie
rikzee overgaat, worden samenge
voegd tot een nieuwe gemeente, ge
naamd Duiveland.
Aan de gemeente Zierikzee worden
toegevoegd gedeelten van de gemeen
ten Kerkwerve, Nieuwerkerk, Noord-
gouwe en Ouwerkerk, terwijl gedeel
ten der gemeente Zierikzee naar de
nieuwe gemeenten Brouwershaven en
Middenschouwen overgaan.
De gemeenten Brouwershaven, uitge
zonderd een gedeelte, dat naar de
nieuwe gemeente Middenschouwen
overgaat, Dreïschor, Noordgouwe,
uitgezonderd gedeelten, die naar de
nieuwe gemeente Middenschouwen en
naar de gemeente Zierikzee overgaan,
en Zonnemaire in haar geheel, met
gedeelten van de gemeenten Duiven-
dijke, Kerkwerve, Nieuwerkerk, Oos
terland en Zierikzee worden samen
gevoegd tot een nieuwe gemeente, ge
naamd Brouwershaven.
De gemeente Duivendijke, uitgezon
derd een gedeelte, dat naar de nieuwe
gemeente Brouwershaven overgaat,
de gemeente Eikerzee, de gemeente
Ellemeet, uitgezonderd een gedeelte,
dat naar de nieuwe gemeente Wester-
schouwen overgaat, de gemeente
Kerkwerve, uitgezonderd gedeelten,
die naar de gemeente Zierikzee en
naar de nieuwe gemeente Brouwers
haven overgaan, met gedeelten van
de gemeenten Brouwershaven, Noord-
gouwe, Noordwelle en Zierikzee, wor
den samengevoegd tot een nieuwe ge
meente, genaamd Middenschouwen.
De gemeente Burgh, de gemeente
Haamstede, de gemeente Renesse, de
gemeente Serooslterke (Sch.) en de
gemeente Noordwelle, uitgezonderd
een gedeelte, dat naar de meuwe ge
meente Middenschouwen overgaat,
met een gedeelte van de gemeente
Ellemeet, worden samengevoegd tot
een nieuwe gemeente, genaamd Wes-
terschouwen.
Benoemingen bij
visserijpolitie
Tot opzichter in vaste dienst bij de
visserijpolitie op de Zeeuwse Stro
men is benoemd de heer C. C. P. Ver-
meirssen te Yerseke, thans nog schip
per te Tholen.
Tot controleur in vaste diens't werd
de schipper L. P. Duinkerke te Yer
seke aangesteld.
Voorts werden tot schipper in
vaste dienst benoemd de heer K.
Goudzwaard te Bruinisse. thans mo
tor drijver-dekknecht te Zierikzee en
de heer D. C. Abrahamse te Yerseke.
thans motordrijver-dekknecht te
Wemeldinge.
VAN
jvin
TOT
JZijpe
MOLEN SPRUIT
Dertienhonderdvijftig kilo woog de
13 metèr lange spruit, die in Ooster
land werd gebracht. Wie nu onmid
dellijk denkt aan een flink uit de
kluiten gewassen baby heeft het na
tuurlijk mis. Want het woord
„spruit", met de vermelding van der
gelijke formidabele afmetingen, is
een vakterm voor de grote eiken
balk, die molenmaker J. v. d. Hamer
bij de restauratie van de Oosterland -
se windkorenmolen heeft gebruikt.
Op elf meter, hoogte werd het ge
vaarte horizontaal in de molenkap
geschoven en daarbij kwam heel wat
vakmanschap en ervaring te pas.
Het fraaie zomerweer heeft ook
zijn steentje bijgedragen aan de
restauratie van het exterieur. De
wieken hebben een nieuw verflaag-
je gekregen. En met het aanbren
gen van een geheel nieuwe „baard"
heeft de molenmaker zijn artistie
ke aanleg kunnen tonen. Het is een
fraai uitgesneden plaat hardhout
geworden, waarop de letters
ANNO 1752 en de wapens van
Oosterland en Sirjansland zijn aan
gebracht. Dit alles omgeven door
TAALLES
De kinderen in die schoolklas te Sta
ven isse hadden „taal"; een moeilijke
materiezoals ge weet, waar mei
name dagbladschrijvers dagelijks
mee worstelen. Nou ja, worstelen
Maar goed die. kinderen hadden
dus „taal" en aangezien ze het stadi
um van aap-noot-mies al geruime
tijd achter de rug hadden, ging juf
iets dieper op de zaak in- Die middag
behandelde ze onder meer het werk
woord „kuieren", dat zo op het eerste
gehoor nogal een vaag begrip is voor
kinderen. Daarom gaf ze voorbeel
den. „Ik ga vanmiddag met mijn
móeder een eindje kuieren"; betoog
de ze onder meer en toen begrepen
de meesten wel, dat kuieren te verge
lijken valt met wandelen.
„Dus, Jantje, wat betekent kuieren
Vroeg juf tenslotte nog eens om de
proef op de som te nemen. Zonder
dok maar één ogenblik te aarzelen
gaf Jantje antwoord. Met veel over
tuiging verklaarde hij: Een bakker
in Aalsmeer, juffrouw"
Het was een verrassende verklaring
die pas duidelijk werd, toen juf hud
uitgevist dat Jantje vroeger in Aals
meer had gewoond, alwaar een bak
ker was gevestigd, luisterend naar
de naam „Van Kuieren..."
sierlijke krullen en geverfd in de
originele klem-en. Een ingemetsel
de gevelsteen aan de voorzijde her
innert aan de stichters van de mo
len.
FEESTMUZIEK
Er heeft deze week in België weer
Vlissingse accordeonmuziek geklon
ken. Het Jeugd Accordeonorkest is
naar Zottegem getrokken om er met
aardige melodietjes een wijkfeest op
te luisteren. Dat gebeurde op twee
plaatsen in de stad. En wel met zo
veel succes, dat dirigent W. Meul-
meester onmiddellijk zijn handteke
ning heeft gezet onder een schrifte
lijke belofte, volgend jaar terug te
zullen komen voor een groter feest.
MUZIEKFEEST...
We blijven nog even in de accorde-
onseetór en te melden wat er op
dit terrein in Terneuzen zo al te
koop is. Corrie Vermeulen, enthou
siast lid van de Phil-Harmonicaclub
„Flandria", is naar het landelijk
accordeonconcours in Zeist geweest
en niet met lege handen terugge
komen. Figuurlijk gesproken na
tuurlijk. Zij presteerde het om met
226 punten een eerste prijs en het
reserve-kampioenschap te behalen.
„De karhpioen wist haar slechts
met een halve punt verschil te
overvleugelen", zo vertelt onze cor
respondent er nog bij.
...EN NOG EENS MUZIEK
Als muziek klinken ook de cijfers
over de aanvoer van vis uit de
Zeeuwse stromen over dc maand au
gustus. Zo is er in totaal 5.280.495
kg voor een bedrag van f 836.616
binnengehaald tegen vorig jaar in de
zelfde maand 948.763 kg. Deze meer
dan vijfvoudige vooruitgang van het
aantal kilo's is voor het grootste deel
te danken aan de mosselen. Niet min
der dan 4.465.400 kg voor het lieve
„sommetje" van f 512.499 werd aan
gevoerd. Een respectabele hoeveel
heid, als men dit vergelijkt met de
429.800 kg van vorig jaar. Zo is het
ook met de consumptie-garnalen ge
gaan. Want daar geven de cijfers het
volgende beeld te zien: 100.628 kg
voor een bedrag van f244.227 (vorig
jaar 50.376 kg).
s4\
waar warmte helpt,
helpt PHILIPS tnfraphil heter
denk daaraan ook bij rheumatiek en verkoudheid
Prijzen': en
In druk is verschenen het verslag
overhet jaar 1958 van de
Kamer van Koophandel en Fabrieken
voor Zeeuwsch-Vlaanderen te Terneu
zen. Hierin wordt een uitvoerig en
gedegen overzicht gegeven van de
werkzaamheden van de Kamer in '58
en wordt tevens een overzicht gege
ven betreffende het vervoer te water
uit Zeeuwsch-Vlaanderen in het ver
slagjaar. In het werkje is ook de
jaarrede opgenomen, die de voorzit
ter van de Kamer, ir. C. A. L. Horst-
mann 29 januari jl. uitsprak. Verschil
lende interessante tabellen met ver
gelijke cijfers over de economie in
Zeeuwsch-Vlaanderen completeren dit
jaarverslag, waarvan tenslotte zij
vermeld, dat uit do eveneens daarin
opgenomen verlies -en winstrekening
blijkt, dat 1958 kon worden afgeslo
ten met een batig saldo van 2214,49.
Eau de Cologne Parfum
Een geur vol romantiek en mef een
betoverend eigen karakter
Een unieke creatie
van'het Wereldhuis'4711
(Slot van pag. 1)
zijn, geen beste kwaliteit hebben en
waarvan het vispercentago slechts
18 bedraagt. Slechts bij hoge uit
zondering wordt de D-soort in dc
handel gebracht. In normale geval
len zou men daar nog een half jaar
mee wachten.
Zeeuwse mosselen
De handelaren in Zeeland kunnen toch
aan de vraag van Belgen en Fransen
om mosselen voldoen. Enerzijds heeft
men dit jaar een bijzonder hoge pro-
duktie van Zeeuwse mosselen tot
nu toe rond 15.000.000 kg en an
derzijds worden Deense en Duitse
mosselen geïmporteerd: in totaal rond
4.000.000 kg. Men verwacht dat deze
hoeveelheid in het seizoen 1959-1960
belangrijk hoger zal zijn dan vorig
jaar. Het feit, dat Zeeland als pro-
duktiegebied langzamerhand weer
zijn oude plaats gaat innemen, geeft
reden,tot optimisme. De yerwachting
Zie voor Zeeuws nieuws S
ook de pagiua's 5, 7 en 8 v
VVWWAW/AVVWMWW
is, dat dit seizoen rond 20.000.000 kg
mosselen in Zeeland worden ge
kweekt, hetgeen al weer aardig gaat
in de richting van het kwantum, dat
vóór de mosselparasietperiode in Zee
land werd geoogst: ongeveer
35.000.000 tot 40.000.000 kg. De kwa
liteit van de Zeeuwse mosselen is bij
zonder goed. Er zijn B- en C-soorten
met een vispercentage van 25 ëi 26.
Intussen is de vraag naar dit zee
banket zodanig toegenomen, dat én
des goede Zeeuwse produktie én dc
slechte opbrengst van de Waddenzee-
percelen niet toereikend zijn hieraan
te voldoen. Om deze reden heeft men
4.000.000 kg mosselen uit Denemar
ken en West-Duitsland geïmporteerd
en na ze verwaterd te hebben bij
Yerseke. weer doorverkocht naar
Frankrijk en België.
Deze „transitohandel" bevredigt de
handelaren echter niet. „Als er niet
spoedig verbetering komt, zullen de
Denen en Duitsers dié overigens
niet de beschikking hebben over
goede verwaterplaatsen zelf de
mogelijkheden tot export naar Bel
gië en Frankrijk aangrijpen", vertel
de ons een mosselexporteur. „Nu kij
ken ze nog door onz.e bril", voegde
hij eraan toe..
Nieuwe percelen
l Teneinde de Waddenzee-produktie op
I te voeren, zullen nieuwe gronden in
(Advertentie)
de regenjas met de herkenbare snit
VERKRIJGBAAR IN DE BETERE HERENMODEZAKEN
CLASSIS GOES HERV. KERK
Boeiende lezing
van ds. J. J. Meuzelaar
Tijdens de woensdag in „De Prins
van Oranje" te Goes gehouden ver
gadering van de classis Goes der Ne
derlands Hervormde Kerk heeft ds.
J. J. Meuzelaar te Amsterdam ge
sproken over „De Kerk en de Atoom
bewapening". Spreker noemde het
hachelijk, dat beslissingen liggen in
het politieke vlak, waar mensen ver
antwoordelijkheid moeten dragen
over zaken die zij niet kunnen over
zien. Ais wetenschapsmensen, die het
atoomvraagstuk kunnen overzien,
ernstig waarschuwen voor de gevol
gen van een atoomoorlog, zal dan de
kerk over deze dingen kunnen en mo
gen zwijgen? Zo stelde ds. Meuzelaar
de vraag.
De kerk zal steeds moeten bedenken,
dat liet om mensen gaat en niet om
stelsels. Zij zal er mede voor moeten
zorgen, dat op realistische wijze be
kend wordt, waarvoor wij staan als
een atoomoorlog uitbreekt, aldus de
inleider. De wereldraad van kerken
heeft hierover reeds gesproken, maar
zijn boodschap vindt te weinig weer
klank in de wereld en ook in de ker
kelijke gemeenten, zei de Amster
damse predikant. In het begin van
zijn causerie had hij erop gewezen,
dat het oorlogsvraagstuk nog klem
mender is geworden, dan het al was.
Een atoömbom is iets anders dan een
knots, waarmede onze voorouders elk
aar vele eeuwen geleden te lijf 'gin-,
gen. Eén commissie uit het Ameri
kaanse congres heeft over de gevol
gen van een atoomaanval op de V.S.
rapport uitgebracht. Ds. Meuzelaar
citeerde uit dit rapport enkele cij
fers.
Bij de aanvang van de vergadering,
na afloop van de gebedsdienst in de
hervormde kerk te Goes, sprak de
praeses, ds. A. Postma uit Kamper
land, een openingswoord. De voorzit
ter van de stichting Protestants
Christelijke Streekziekenhuis te Goës,
oud-burgemeester S. A. N. van Oeve-
ren van Wolphaartsdijk, deed enkele
mededelingen over het te bouwen
ziekenhuis. Hij noemde de bedragen,
waarvoor de kerkelijke gemeenten
garant moeten zijn. Nadat mevrouw
J. A. Jebbink-Paap een goed woord
had gesproken voor de Hervormde
Vrouwendienst, deelde ds. H. G. Be
neder, namens de ingestelde commis
sie, mede, dat alle gemeenten van de
classis deelnemen aan het Classicaal
Steunfonds voor de kleine gemeen
ten. Aan de commissie is het beheer
opgedragen. De regelen en voorwaar
den voor hulp, die kleine gemeenten
kunnen ontvangen, werden aanvaard.
Ds. A. J. Mooy bracht verslag uit
van de laatste zitting van de Generale
Synode en ds. S. J. M. Hulsbergen
vertelde een en ander over de provin
ciale kerkvergadering. Ds. F. Don
deed mededelingen over de kerkdag
1960, die voor de classis Goes waar
schijnlijk zal worden gehouden in
Kapelle. Tot commissielid werden
voorts benoemd mej. P. Stok te Kat-'
tendijke en ds. J. Bronsgeest te Hans-
weert. Van de voorstellen van de
Generale Synode tot wijziging van de
kerkorde werd de wijziging in ordi
nantie 1-20 aanvaard. Betreffende de
overgangsbepaling 238 d meende men
geen beslissing te kunnen nemen in
verband met het ingewikkelde van
deze zaak.
Overdracht uitbreiding
asiel te Middelburg
Vanmiddag (donderdag) om half vijf
zal de uitbreiding van het asiel aan
de Industrieweg te Middelburg wor
den overgedragen aan' het bestuur
van de stichting „Zeeuws dieren
asiel". De gelden voor deze uitbrei
ding werden verkregen door het hou
den van een bazaar.
Zeeuws bezoek aan
waterloopkundig
laboratorium
Drie leden van het college van Ged.
Staten van Zeeland, de heren C. Phi-
lipse, mr. A. J. van der Weel en A.
Schout, brachten woensdag met de
commissie van bijstand uit de Prov.
Staten, met betrekking tot de ont
wikkeling van Zeeland, de waarne
mend griffier, de heer J. van Tuinen,
en enkele leden van de werkgroep
Deltazaken, een bezoek aan het wa
terloopkundig laboratorium in de
Voorst (N.O.P.).
Doel van de tocht was het bezichti
gen van liet Sloemodel. De direc
teur van het laboratorium, ir. Bij-
ker, heeft voor het gezelschap een
toelichting op het model gegeven en
de werkwijze in het laboratoi'ium
uiteengezet.
cultuur moeten worden gebracht. Be
gin van dit jaar hebben de Zeeuwse
mossel kwekers voor een bedrag van
rond vier ton ongeveer 150 mossel
percelen in de Waddenzee van de
Harllnger vissers kunnen overnemen.
De eerste oogst op deze percelen is
echter niet vóór 1960 te verwachten.
Als de helft „beboerd" kan worden, is
men meer dan tevreden.
De laatste tijd zijn zelfs stemmen op
gegaan, die het in twijfel trekken of
de Waddenzee wel geschikt is voor de
mosselteelt. Het is volgens hen nog
de vraag of dc Waddenzee-percelen
door de jaren heen geschikt zullen
zijn voor deze cultuur. In Zeeland is
dat weHiet geval. Daar worden reeds
sedert 1870 mosselen geteeld.
Woensdag is, zoals op elke laatste
dag van september het zwemseizoen
van de Middelburgse zwemschool
weer gesloten. Zeer tot de spijt van
een groepje van ongeveer vijftien
Middelburgse huisvrouwen, dat nu al
verschillende jareu elke morgen van
de opening tot dc sluiting van het
seizoen een duik in het frisse nat
neemt. Er moet buiten vakantie of
ziekte wel een zeer bijzondere reden
zijn, die deze sportieve dames nit
het water van liet hoofdstedelijke
bad houdt
Oólc gisterén zwommen zij er nog
welgemoed rond, ondanks de tempe
ratuur van het water, dat met 15
graden met recht „fris" mocht wor
den genoemd. De „aanvoerster" van
het damesgroepje, ie 63-jarige
nievrouiv Brouwer, had besloten ter.
afsluiting van het seizoen er een ge
zellige morgen van te maken, waar
toe mevrouw Simons, de badjuffrouw
en gymnastiekleraar J. H. Koers
van wiens leerlingen er slechts en
kele het voorbeeld van de dames
durfden volgenonmiddellijk
het hunne bijdroegen door mevrouw
Brouwer gekleed en al in het water
te gooien. Kennelijk tot genoegen
van deze nog bijzonder vitale dame,
dié zich vervolgens de hoge wip op-
spoedde en vandaar in het water
sprong! (Foto P.Z.G.)
DE VERF VOOR HET SCHILDERGEEST
SIKKENS-TJ ALLE MA PR0DUKT.
VANDAAG.
Middelburg Electro: „Jane Eyre",
13.00 en 3143 uur, 14 jaar; Gouden
Pooide: Ledenvergadering A.N.A.B.,
2000 uur; Zaal v. cl- Berge: Inlich
tingen: omtrent emilgraitle, 19.3U—-
21.30 uur; Kunstmuseum: Expositie
Zeeuwse Kunstenaarskring, 15.00
10-00 en 20.00—22.00 uur.
Vlisslngen Alhambra: „Charles
Chaplin als de dictator", 19.00 en
21.00 uur, 14 jaar; Luxor: „Mara-
eaitoo", 20.00 uur, 14 jaar.
Goes Grand: „Charlie ChapHn als
dictator", 20.00 uur, 14 jaar; Dus-
seldorpstraal: Circus van Bever, 8
