Uonka Karoly, artieste door
aanleg en doorzetting
OMA BECKER NEGEERDE
HET IJZEREN GORDIJN
AMBTENAREN WILLEN UIT SFEER
VAN GEMILLIMETERD COMPROMIS
Haar grootste ervaring als cir
cusartieste heel't ze opge
daan in het circus RLnglmg
Bros and Bamurn and Bailey.
Het leek meer op een groot
bedrijf dan op een klein,
maar intiem circus waar men
elkaar kent". We (Honka heeft
de Amerikaanse reis gemaakt
niet haar moeder) vertoef den en
sliepen in een trein, waar een
verblijf was ingericht voor de da
mes. Koken hoefden we zelf niet;
er werd gegeten in het z.g. kook
huis". Maar één ding vond Honka
Karoly erg vervelend „men had
geen eigen leven".
WOENSDAG SO SEPTEMBER 1959 PROVINCIALE ZEEUW SE COURANT
GISTEREN IN NOORWEGEN, VANDAAG IN ZEELAND, MORGEN WEER TREKKEN
(Advertentie)
Radio-telefonieproeven
voor radarloodsdienst
B. en W. van Botterdam vragen de
gemeenteraad 28.000 beschikbaar te
stellen onder meer ten behoeve van
proeven, die de P.T.T. zal gaan ne
men met het radio-telefoniesysteem
van de radarloodsdienst voor de Nieu
we Waterweg.
Reeds geruime tijd, zo zeggen B. en
W. in een toelichting, ontwikkelt de
industrie nieuwe toestellen om op
korte afstand draadloze verbindingen
tot stand te kunnen brengen, welke
ontwikkeling ook voor de zeescheep
vaart van belang is. Reeds lang
wordt daar de behoefte gevoeld een
dergelijk toestel op schepen te plaat
sen, waardoor het mogelijk zal wor
den verbindingen tot stand te bren-
gep tussen schepen, die elkaar op
korte afstand passeren, overleg te
plegen met havenautoriteiten bij het
naderen van de kust en gesprekken
te voeren met kantoor- óf andere
adressen aan de wal.
Bloedproef in
België verplicht
Belgische, maar ook buitenlandse
automobilisten die in België zijn be
trokken bij een verkeersongeval, zijn
sinds kort verplicht de „bloedproef"
te ondergaan, indien de politie rede
nen aanwezig acht te veronderstellen,
dat de bestuurder onder invloed van
alcohol is. Een weigering om deze
proef, die door een arts moet wor
den verricht, te ondergaan is straf
baar.
Deze maatregel is ingegaan op 1 sep
tember, nadat in het Belgische staats
blad de voorschriften waren bekend
gemaakt voor de wijze, waarop het
bloed dient te worden afgetapt.
In tegenstelling met Nederland heeft
de wettelijke regeling van de „bloed
proef" in België weinig principiële
bezwaren ontmoet. Bij de behande
ling in het parlement werden des
tijds slechts drie stemmen tegen het
wetsontwerp uitgebracht en onthiel
den acht Belgische volksvertegen
woordigers zich van stemming.
Het dorpje Kleinensee
ligt maar 500 meter
van Grossensee. Maar
om er te komen moet
men een 100 km. rei
zen. Want Kleinensee
ligt in West-Duitsland
en Grossensee in Oost-
Duitsland. En 't dichts-
bijzijnde controlepunt
ligt 50 km. van Klei
nensee. Wie dus naar
Grossensee wil, moet
twee maal, die vijftig
kilometer afleggen.
Maar de S4-jarige Ma
ria Becker had daar
helemaal geen zin in.
Ze wilde bij haar 78-
jarige neef in Grossen
see alleen maar een
kopje koffie drinken.
En daarom besloot
overgrootmoeder Bec
ker op een goede dag
om de kortse weg naar
Grossensee te nemen,
dat wil zeggen onder
het prikkeldraad van
het IJzeren Gordijn
door.
Ze liep dwars door de
tien meter omgeploeg
de strook aangelegd
door de communisti
sche autoriteiten om
eventuele voetsporen
gemakkelijk terug te
vinden en ging bij haar
neef op visite. Geen en
kele Oostduitse grens
wacht had haar in de
gaten.
Maar de terugreis ver
liep minder fortuinlijk.
Ze werd nog voor ze
het prikkeldraad had
bereikt door de Oost
duitse politie aange
houden. Twee uur lang
werd ze ondervraagd.
Maar zelfs de commu
nisten achtten de 84-
jarige overgrootmoeder
niet staatsgevaarlijk en
tot verbazing van de
voorbijgangers aan de
westelijke kant van het
prikkeldraad hield een
Oostduitse politieman
heel galant het prik
keldraad voor mevrouw
Becker omhoog, zodat
ze er in tweeërlei op
zicht zonder kleer
scheuren afkwam.
In Londen is de Britse humorist Gerad
Hoffnung aan een hersenbloeding overle
den. Hij is 34 jaar geworden. Hoffnung
won faam met zijn „gekke muziekfestivals",
waarvoor de componist Malcolm Arnold o.a.
een ouverture voor orkest, orgel, geweren,
drie stofzuigers en een elektrische vloerwrlj-
ver heeft geschreven.
NAVO-oefening Sidestep
is geslaagd
Naar aanleiding van de van 17 tot
25 september j.l. gehouden oefening
„Sidestep" die van zuiver admini
stratieve aard is geweest, heeft ad
miraal Yeraul Wright, opperbevel
hebber van de NAVO-strijdkrachten
in de Atlantische Oceaan, de volgen
de verklaring uitgegeven
„Het probleem om In oorlogstijd, en
wel in het bijzonder in een atoomtijd
perk, het geallieerde convooi tegen
ondcrzeebootaanvallen te bescherm
mén, is zeer groot. Deze oefening
heeft ons echter geleerd, hoe de ge
allieerde koopvaardij in oorlogstijd
kan worden beschermd".
Admiraal Wright sprak zijn waarde
ring uit over de wijze waarop allen
hebben meegewerkt om deze „papie
ren oefening" te doen slagen.
Admiraal Sir Manleyy Power, r.n.,
geallieerd opperbevelhebber van de
NAVO-strijdkrachten in het Engelse
Kanaal, voegde aan deze verklaring
toe, dat de oefening „Sidestep" heeft i
bewezen, bijzonder waardevol te zijn
geweest, vooral wat betreft de trai-
ning van het personeel, werkzaam op i
de divers© hoofdkwartieren van het
Kanaalcommando, I
Do Britisch Overseas Airways gaan vol
gend jaar herfst met straalvliegtuigen tus
sen Londen en San Francisco vliegen, vla
de Pool. Dit is door de directeur van de
maatschappij te San Francisco meegedeeld.
CHR. BOND VAN OVERHEIDSPERSONEEL
Grote aandacht voor lonen
in bedrijfsleven
Ter gelegenheid van het gisteren in
Botterdam begonnen tweejaarlijks
congres van de Nederlandse Christe
lijke Bond van Overheidspersoneel
heeft de bondsvoorzitter, de heer P.
Kapinga, in zijn openingsrede ge
zegd, dat het ledental sedert mei
1957 was gestegen van 40356 tot
40423 op 31 december 1958.
De drie vakcentrales, N.V.V., K.A.B.
en C.N.V., hebben samen slechts 40
k 42 pet. van do Nederlandse werk
nemers georganiseerd. Het percen
tage georganiseerden onder het
overheidspersoneel binnen deze vak
centrales ligt zeker niet hoger.
Spreker vond het onbegrijpelijk, dat
duizenden christelijke overheidsdie
naren in neutrale organisaties zitten.
Spreker was ontevreden over de
personeelspolitiek van het vorige
kabinet. Hij hoopte, dat het nieu
we kabinet een naar zijn smaak
bevredigender christelijk-sociale
Voor verduistering
20 maanden geëist
,,'t Goede Heertje in zakformaat" zo
had een der getuigen do 43-jarige F.
A. H. uit Hilversum genoemd, die als
knecht in algemene dienst werk
zaam was bij <le N.V. Phonogram. De
officier van justitie bij de rechtbank
te Amsterdam heeft gister tegen H.
terzake van verduistering meermalen
gepleegd ten nadele van de bassist
Ger Daalhuizen voor een totaal be
drag van ruim elf mille één jaar en
acht maanden gevangenisstraf met
aftrek van het voorarrest geëist.
Verdachte, die bekende, was naast
zijn technisch werk o.m. ook belast
met het uitbetalen van de honoraria
aan de musici, die voor Phonogram
optraden voor het maken van opna
men. Hij moest per maand wel zo'n
25.000 gulden uitbetalen.
In de afgelopen drie jaren had ver
dachte de honoraria van de bassist in
bewaring gekregen en het was de be
doeling geweest, zo bleek ter zitting,
dat hij deze gelden op een bank zou
beleggen. De bassist had twee keer
een bedrag van het totaal tegoed van
ruim 17.000 gulden bij verdachte op
genomen.
politiek zal voeren „en ons voor
het overheidspersoneel ook uit de
sfeer van de gemillimeterde com
promissen zal brengen".
„Wij zullen er rekening mee moeten
houden, dat de nauwe binding aan de
metaalionen van de baan is, en dat
voortaan de „trend" zal gelden
Daarom zullen wij vanaf heden re-
felmatig en heel nauwkeurig het
jstje bijhouden van de verhogingen,
die zich in de komende weken in de
diverse bedrijfstakken voltrekken".
Aan het slot van zijn rede ontvouw
de spreker een program van actie,
waarvan hij als voornaamste punten
opsomde: dé "vèrbetering van de lo
nen' en salarissen van het overheids
personeel, waarbij volgens hem de
positie van de laagst bezoldigden, de
vermindering van de gemeenteklas
se-aftrek en de incorporatie in de sa
larisschalen van de in 1957 verleende
huurcompensatie ter sprake moeten
komen; het inhalen van de achter
stand van de bezoldiging van een
groep middelbare ambtenaren; een
herziening van het bezoldigingsbe
sluit voor de rijksambtenaren (o.a.
de jeugdloonregeling, de schrijvers
carrière en de aanvangssalarissen
van de lagere administratieve amb
tenaren); verhoging van het percen
tage van de prestatiebeloning; ver
betering van de werkwijze van het
rijksoverleg; de behandeling van de
voorstellen van de staatscommissie
Van Poelje inzake de herziening van
de pensioenwet 1922; de definitieve
ziektekostenregeling voor de rijks
ambtenaren; de vaststelling van het
verplaatsingskostenbealuit en de in
voering van de gepremieerde spaar
regeling.
illillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllP
H De verlichte Nederlandse oor- i§
H logsschepen in de Duitse haven
Hamburg bieden een sprook-
H jesachtige aanblik. Het zijn v.l.
H n.r. de onderzeeboot ,,Zioaard- ij
=e vis", de jager ,J)rentlieen het e=
M vliegdekschip „Karei Door-
man".
Je mag geen artieste worden",
hadden ze tegen Honka Ka
roly gezegd. En dat was
meer dan het vijfjarige meisje
kon venverken. Dat zou voor
haar betekenen: geen paardrijden
en niet meer oefenen in de piste.
Bedroefd sloop ze weg en trippel
de naar de kermis, die reeds ge
sloten was. Daar op de kennis
stond een draaimolen, wist ze,
met paardjes, al waren die dan
van hout. Ze klom op het paardje
klemde zich vast aan de houten
nek en fluisterde lieve woordjes
in de oren, die niet konden luiste
ren. Lang heeft ze daar gezeten,
dromend over het artiestenleven
zoals een kleutertje zich dat voor
stelt.
Ze wist niet dat haar ouders met
de politie haar aan het zoeken
waren en eindelijk kwam iemand
op het idee dat ze wel eens op het
houten paardje zou kunnen zitten.
Daar hebben ze haar gevonden.
Ilonka ging mee naar huis. De
volgende dag oefende ze weer,
want dat was het enige wat haar
kon bekoren: rijden op die leuke
pony. Ze oefende steeds alsof ze
nooit moe werd. Ze oefende dik
wijls, net zolang totdat haar va
der Emile Karoly zelfs met een
tik er een einde aan moest ma
ken. „Ik was een dwingelandje",
zegt ze zelf.
Een paar jaar later maakte ze
haar debuut in Scala in Den
Haag. Het werd een succes. „Veel
kan ik me er niet meer van her
inneren. Nee, zenuwachtig was ik
geloof ik niet. Alles was schitte
rend, het was druk en er waren
mooie bloemen. De prinsesjes
zouden ook komen kijken, maar
die konden uiteindelijk niet om
dat ze ziek waren geworden. Nog
jaren zou Honka moeten werken,
hard en schijnbaar eindeloos, tot
dat een foto van haar op 't voor
ste blad van een programma zou
staan.
Haar aanleg weet ze met door
zettingsvermogen en wilskracht
uit te buiten.
Op 18 augustus 1938 werd ze ge
boren in Hamburg op slechts ge
ringe afstand van het circus Pau
la Busch, waar haar ouders toen
optraden. Het verlangen om te
reizen, om te dansen, om paard
te rijden, naar 't applaus van het
publiek, naar de lichten tijdens
de voorstelling; naar mooie kos
tuums, had ze geërfd, want haar
vader stamt uit een bekende cir
cusfamilie en haar moeder, me
vrouw Mai-y Prescher, was een
kleindochter van de man, die het
circus Carpani leidde.
„Mijn vader leerde mij het eerst
hoe ik moest rijden. De pony,
Aranka heette ze, waarop 11c mijn
eerste lessen kreeg, leeft nog".
En haar moeder vertelde er bij
dat Ilonka net een klein rolmops-
je was toen ze op het paardje zat.
Ilonka Karoly is niet alleen
een charmante hogeschool
rijdster, maar ook een uitste
kende ballerina. „Mijn grootmoe
der, die ballerina is geweest in
het Boedapester Operahaus heeft
me het dansen geleerd. „Ik vond
het vroeger niets leuk, maar ik
moest wel". En thans gaat haar
voorkeur meer uit naar het bal-
letdansen op het paard dan naar
hogeschoolrijden. Als ballerina
wordt namelijk meer van jezelf
verlangd, en daardoor kan je iets
meer presteren dan bij het hoge
schoolrijden. Ik heb het idee om
liefde voor dieren en kostuums
ballerina op het paard
de ouderwetse stijl op een moder
ne wijze te brengen".
Daarbij denkt Ilonka aan de pan-
neau, een soort Bühne op de rug
van het paard. Op deze panneau
wil ze dan een tapdans uitvoe
ren. Een circus moet steeds wat
nieuws brengen", lacht ze.
Met de kostuums zoals die jaren
geleden werden gedragen is ze
niet tevreden. Ik draag kostuums,
die enigszins op de historie
zijn afgestemd en daarom wor
den ze steeds gemaakt naar mijn
aanwijzingen. Het is erg moeilijk
om de japonnen te maken voor
me, daar ik, omdat ik steeds trek,
geen kans heb ze te passen. Het
is één keer voorgekomen dat een
fraaie nylonjurk net toen ik op
mijn paard wilde stappen scheur
de. En het was een dure japon..."
Ilonka Karoly treedt thans
in circus van Bever te Vlis-
singen op, morgen in Goes en
op het einde van de week is ze in
Londen voor de televisie van de
B.B.C. Er zijn vergevorderde
plannen om met de twee hoge
schoolpaarden en het ballerina-
paard op het einde van dit jaar
naar Zuid-Afrika te gaan. De
contracten zijn reeds getekend,
maar ze wil niet gaan als daar
geen stal voor haar paarden is.
Het is n.l. niet de gewoonte om
in Zuid-Afrika een stal voor de
paarden te bouwen, men stelt zich
tevreden met de spoorwagon,
waarin de paai'den ook worden,
vervoerd.
Prettige herinneringen heeft ze
aan het Parijse circus Medrano.
„Statig, stijlvol en leuk". Ze ver
telt cr niet bij dat het optreden in
Medrano een soort erkenning be
tekent voor een artiest. Als men
eenmaal in dit Franse circus is
opgetreden, dan telt men mee.
Angst kende ze, toen ze moest op
treden in het circus Palais des
Sports in Marseille. Daar was de
piste twee meter hoog; er was
geen tapijt en geen zaagsel, alleen
kleine matjes waren op de plan
ken vastgetimmerd. „Mijn paard
wilde steeds naar beneden sprin
gen. Ik was vreselijk bang, maar
uiteindelijk is alles toch goed ver
lopen".
Het circus bracht haar ook
naar België, naar Noorwe
gen, naar Denemarken. Een
fotoboek, een boek met recensies
zijn de tastbare herinneringen aan
het opbouwen, afbreken en weer
verder trekken. En steeds vindt
ze weer tijd om te trainen. Met
liefde streelt ze een paard en laat
ze een kind op een pony rondrij
den, ook al staat het eten in de
wagen te wachten.
Dat is Ilonka Karoly, een meisje
dat van het echte circus houdt.
