In de kaken van
een haai
Dr. Hans Hass vertelt
zijn liefdesa vontuur op
de bodem van de zee
ZATERDAG 26 SEPTEMBER 1959
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
van onder de indruk zou komen.
Nu wist ik op dat ogenblik een
heleboel over haaien. Zo herinner
de ik mij, dat een haai gewoon
lijk zijn kop niet zover kan om
draaien, dat 'hij zijn staart kan
bereiken. Normaliter is het dus
absoluut veilig om zijn staart te
grijpen teneinde aan zijn kaken
te ontsnappen.
Aangevallen
Ik trok mijzelf dus snel langs de
lijn van de harpoen naar hem
toe en greep zijn gewonde staart
met mijn rechterhand vast. Mijn
bedoeling was zo lang te blijven
Lotteblijf weg
PLOTSELING zag ik Lotte op
korte afstand' van mij boven
komen. „Wat is er aan de
hand?" schreeuwde zij, terwijl ze
naar me toezwom.
„Blijf weg!" schreeuwde ik. „Blijf
waar je bent!"
Zij aarzelde niet. Voelende dat er
gevaar was, bleef zij op veilige
afstand totdat ik ondiep water had
bereikt. Mahmoed hoorde ons toen
roepen en roeide naar ons toe.
Lotte hielp mij in do boot.
Zij verbleekte toen zij mijn arm
zag, maar zij bleef bij haar po-
hangen totdat de haai vermoeid
zou worden en ik hem naar de
boot kon slepen om hem af te
maken.
Maar deze haai was anders. Hij
was ongewoon dun en vlug. Nau
welijks had ik zijn staart gegre
pen of als een bliksemstraal
keerde hij zich om en beet
3k voelde een snerpende pijn in
mijn rechterarm. Verschrikt keek
ik toe. De naaldscherpetanden van
de haai sneden door een gedeelte
van mijn arm. Het bloed spoot
ei-uit:
De situatie was bijzonder gevaar
lijk geworden. In de eerste plaats
had ik maar één arm beschikbaar
om mezelf in veiligheid te stellen.
Maar erger dan dit en andere din
gen was, dat haaien op een fan
tastische afstand bloed kunnen
ruiken. Bloed maakt haaien wild,
zodat zij alles aanvallen wat zij
in zicht krijgen.
Hachelijk moment
Ik wist, dat de zee waar
schijnlijk binnen enkele mi
nuten zou krioelen. En ik zou
hun mikpunt zijn!
Zo vlug als ik maar kon,
worstelde ik mij naar boven.
Ik wist, dat dit gevaarlijk was,
omdat een haai sneller aanvalt
als iemand vlucht. Maar ik
had geen keus. Het was vluch
ten of een bijna zekere dood.
Ik kwam driehonderd meter van
de roeiboot boven. In eerste in
stantie wilde ik Mahmoed roepen
om naar mij toe te roeien, maar
ik kon zien dat hij sliep. Voorts
kwam de wind uit de verkeerde
richting en zou hij mijn hulpge
roep niet hebben gehoord.
Grimmig zwom ik met mijn lin
kerarm in de richting van de boot.
Mijn zwemvliezen en mijn voeten
werkten op topsnelheid. Rondom
mij kleurde de zee zich bloedrood.
Ik keek naar mijn rechterarm. Zij
zag eruit, alsof ze door een vlees
molen was gehaald. De spieren
waren tot op het been verwond.
In het zoute water deed de arm
mij verschrikkelijk veel pijn, maar
ik vergat dit bij de gedachte hoe
veel haaien zich in mijn kielzog
verzamelden.
Zwemmende in het warme wa
ter van de Rode Zee gaat Lotte
nieuwe avonturen in de onbe
kende diepten van de see te
gemoet.
Zes weken
DE doktoren daar vertelden
mij, dat het minstens zes we
ken zóu duren voordat de
wonden zouden zijn geheeld en ik
weer in staat zou zijn om te dui
ken.
Zes weken, en die in de warmste
periode van het jaar!
De hitte werd een kwelling. Het
was pijnlijk om op de gloeiend
hete grond te lopen en het werd
moeilijk om normaal te denken.
Ik kon mij nu voorstellen, dat
mijn Duitse cameraman een week
of twee eerdei- krankzinnig was
geworden.
De een na de ander capituleerden
de leden van mijn expeditie voor
de hitte. Zij vertelden mij eenvou
dig, dat zij het niet langer kon
den volhouden en gingen naar
huis. Ik kon het hen nauwelijks
kwalijk nemen.
Maar Lotte was bewonderens
waardig. Ze zag er altijd frisser
uit dan ze zich moet hebben ge
voeld. Terwijl ik met een zeker
fanatisme aan het filmscenario
werkte, kwaad op mezelf, dat ik
me door een haai had laten bijten,
deed zij haar best om mij op te
vrolijken.
Ze had altijd een glimlach klaar
en verraste mij met kleine atten
ties. Soms bijvoorbeeld, als ik bij
zonder slecht gehumeurd was.
kwam zij plotseling met een zak
toffees aandragen.
Ik begon mijn bezwaren tegen het
meenemen van een vrouw op een
sitieven. Snel scheurde zij een
handdoek, die wij in de boot had
den, aan stukken en bond mijn
arm af. Hiermede stopte zij het
bloeden. Zonder haar zou ik zeker
zijn doodgebloed.
Vreemd genoeg had ik de harpoen
vastgehouden totdat ik in de boot
was. Mahmoed nam hem van me
over, sleepte de haai binnenboord
en knuppelde hem dood.
Twintig minuten later bereikten
wij Soeakin. Hier begon het geluk
mij weer toe te lachen. Toevallig
waren juist drie personen op een
uitstapje in Soeakin gearriveerd
en onder hen bevond zich een ver
pleegster. Zij reden mij onmiddel
lijk naar het ziekenhuis.
expeditie als deze te verliezen. In
plaats van dat zij een slechte uit
werking op de mannen had, had
ze juist een goede invloed. Zij
hanteerden nu iedere ochtend het
scheermes, omdat zij wisten, dat
Lotte niet van stoppelbaarden
hield. Vroeger was het hun ge
woonte om de wildste baarden
te laten groeien.
Ook mijn persoonlijke gevoelens
voor Lotte veranderden. Ik kreeg
respect voor haar als vrouw en
niet alleen als lid van mijn expe
ditie. Ik durfde echter mijn ge
voelens niet nauwkeurig te onder
zoeken. Toegegeven aan een ro
mantische affaire op dit ogenblik,
met do expeditie onderweg, zou
m
Het was een prachtige dag. De
zon zond haar hete stralen op
de verlaten spookstad Soea
kin, het hoofdkwartier van mijn
expeditie in de Soedan en het wa
ter was blauw en lokte tot een
bad.
Het was zondag. En op zondag
kunnen de leden van mijn expedi
tie doen, waar zij plezier in heb
ben. Zelf besloot ik wat sport te
beoefenen. Een beetje vissen met
behulp van mijn speer zou mijn
eetlust opwekken. Misschien kon
ik zelfs de lunch bij elkaar spiet
sen.
Ilc stapte met Lotte en Mahmoed,
een Soendanees die met ons werk
te, in een roeiboot. Ik besloot om
Lotte eens te leren hoe zij het een
speer in de hand vis kon vangen.
Als ik er voor zou zorgen dicht
onder de kust te blijven, zou het
tamelijk veilig zijn. Het was on
waarschijnlijk, dat daar haaien
waren.
We voeren tot even buiten de ha-
van van Soeakin, waar het water
stil en helder was en sprongen
overboord.
Er was voldoende vis beneden,
maar ik was niet in vorm. Steeds
ontsnapten de vissen mij, voordat
ik kans zag hen aan mijn speer
te prikken. Het begon Lotte spoe
dig te vervelen en ze zwom dan
ook weg om eens een kijkje te
nemen bij een koraal. Eigenlijk
was dit tegen mijn voorschriften.
Ik had er namelijk altijd op ge
staan, dat niemand alleen ging
zwemmen, omdat als hij of zij in
gevaar zou komen, er niemand
zou zijn om te helpen. Maar ik
dacht dat het water hier veilig
zou zijn. Lotte noch mij kon iets
overkomen.
Het bleek spoedig een oerdomme
gedachte te zijn!
Een haai
Ik zwom een tijdje rond, humeu
rig, omdat ik er maar niet in
kon slagen mijn lunch bij elkaar
te „jagen". Plotseling zag ik een
vis, die zich half achter een rots
blok had verborgen. Dit was mijn
kans, dacht ik. Ik sloeg mijn
zwemvliezen uit en zwom naar
hem toe. Toen ik echter dichtbij
was, kreeg do vis mij in de gaten
en verdween. En in zijn plaats
verscheen vanachter het rotsblok
een haai.
Het was een kleine bruine liaaï,
ongeveer 1.80 meter lang. Onder
normale omstandigheden zou ik
er zelfs niet aan denken een haai
aan te vallen. De beste tactiek is,
om ze alleen te laten, tenminste
als zo jou met rust laten. Maar
het falen van mijn visvangst had
mij geïrriteerd. Daarbij kwam, dat.
ik niet wenste, dat de haai Lotte
zou opmerken.
Ik besloot hem aan te vallen.
Te haastig en te klungelig zwom
ik op de haai toe en stootte mijn
harpoen in zijn richting. Ik raak
te hem, doch op een slechte plaats,
de staart.
De haai sloeg wild in het rond.
Ik wist, dat als hij hiermee zou
doorgaan, de punt van de harpoen
zou losraken en hij zou kunnen
wegzwemmen. Hij zou zich zelfs
tot mij kunnen wenden en ik zou
dan geen harpoen meer hebben om
mezelf te verdedigen. Voorts wil
de ik dit exemplaar tonen aan
Lotte. Ik dacht, dat zij er wel
Ik besloot de haai aan te val
len...
(Nadruk verboden
DE HAAI draaide zich
met zijn messcherpe
tanden naar mij toe. Eni
ge ogenblikken later sloten
zijn wrede kaken zich om
mijn rechterarm. Ut kron
kelde van pijn. Gedurende
vijf minuten, die een on
voorstelbare nachtmerrie
waren, kleurde de Rode
Zee zich op deze zonover
goten dag werkelijk rood.
Rood van mijn bloed. En
als een groenogige engel,
Lotte Baierl het meisje
dat later mijn vrouw zou
worden niet bij de hand
was geweest, dan zou ik
mijn verhaal vandaag niet
hebben kunnen vertellen.
Zij redde mijn leven.
LANGZAMERHAND was zij
een eerste klas duiker gewor
den. Aanvankelijk wilde ik
haar niet blootstellen aan de ge
varen van de Rode Zee, maar ze
had aanleg voor onderzee-fotogra
fie en ik maakte haar lid van ons
duikteam. Enige dagen later had
ik bijna reden dit besluit ernstig to
betreuren. Op een dag gingen Lot
te en ik naar beneden om met een
ervaren duiker, genaamd Gerry.
te kijken naar het wrak van een
schip. Terwijl we onder water wa
ren, weigerde mijn camera en ik
haastte mij terug naar de boot om
een nieuwe te halen. Lotte achter
latende in de goede zorgen van
Gerry.
Toen ik bij het wrak terugkeerde,
trof ik Lotte alleen aan. als een
zeemeermin zittend op een stuk
roestig ijzer. Ze beduidde mij wan
hopig, dat ze onmiddellijk naar de
oppervlakte wilde. Samen gingen
we naar boven, waar ik haar
vroeg wat er gebeurd was.
„Waarom zat je daar alleen bene
den? En waar is Gerry?"
„Hij zag een interessante vis en
zwom er achteraan", legde zij me
uit. „Ik bleef achter om het wralc
te bekijken en ik zwom wat rond
toen ik een paar ogen in mijn rug
voelde. Ik draaide mij om en daar
was een Jiaai! Hij was bijna drie
meter lang en keek me verschrik
kelijk venijnig aan. Ik was zo van
streek, dat ik me niet kon bewe
gen. Ik wist, dat ik geen angst
moest tonen, want anders zou hij
me aanvallen, dus besloot ik om
stil te blijven zitten en te wach
ten totdat hij .weg zou gaan. Ik
was bang, dat hij mijn hart zou
horen kloppen en dichterbij zou
komen. Hij zwom op een paar cen
timeter afstand langs mijn ge
zicht en bekeek mij van alle kan
ten. De hemel weet wat voor
moeite ik heb gedaan om niet in
paniek te geraken. Na een paar
minuten bleek hij tevreden ge
steld te zijn en zwom weg. Maar
ik beefde zo, dat ik niet alleen
naar boven kon zwemmen. Ik ben
daarom blijven wachten totdat U
beneden zou komen".
Verliefd
LOTTE had haar eerste ont
moeting met een haai gehad
op achttien meter onder de
zeespiegel en was alleen geweest.
Ik was woedend op Gerry en gaf
hem een geduchte schrobbering
voor het feit, dat hij mijn voor
schriften had overtreden en Lotte
alleen had gelaten. Ik was ver
wonderd over mezelf voor de hef
tigheid waarmee ik Gerry de re
primande gaf. Later, toen ik hier
nog eens over nadacht, kon ik mij
zelf niet langer voor de gek hou
den. Het had mij een gevoelige
schok gegeven, dat Lotte aan zulk
een gevaar was blootgesteld ge
weest. En het was niet alleen om
dat zij een lid van mijn expeditie
was. Het was omdat zij meer
voor mij begon te betekenen dan
iemand anders ooit betekend had.
Ik begon verliefd te worden.
Maar voor het welzijn van de
expeditie kon ik het haar niet la
ten weten. Ik kon haar hand niet
aanraken, noch in haar ogen blik
ken, noch haar vragen wat zij
voor mij voelde.
schreeuwend wakker. Maar ook
aan de kakkerlakken wende zij.
De dhow had een bemanning van
elf Arabieren. Het was een ruwe
troep en in het begin was ik bang
voor Lottes veiligheid. Zij bleven
echter op hun eigen gedeelte van
het schip en tot mijn grote op
luchting bemoeiden zij zich niet
met haar.
Aanslag
ZOALS zou blijken, was niet
Lotte, maar ik in gevaar. Een
Arabier, genaamd O Sheikh,
trad op als onze tolk. Op een dag,
gedurende een pauze tijdens ons
werk, klonk plotseling een rauwe
kreet uit het ruim. In snelde er
heen en vond O Sheikh liggende
op de vloer wild om zich heen
slaande. Hij had schuim op de
mond en de rest van de beman
ning kon hem met moeite in be
dwang houden. Nadat zij hem
hadden vastgebonden, vertelde
Mahmoed mij, dat O Sheikh has
hish had ingenomen, een verdo
vend middel, dat hij gek was ge
worden en van plan was geweest
zich op mij te werpen. Mahmoed
haalde een lang mes te voorschijn.
„Hij was op weg om U hiermee
neer te steken", vertelde hij. Ik
huiverde. Ik ben er nooit achter
gekomen waarom O Sheikh mij
plotseling had willen doden. Wij
waren steeds goede vrienden ge
weest. Maar één ding was duide
lijk. Hij moest vertrekken. In de
volgende haven zette ik hem dan
ook aan wal.
Kort na dit incident kreeg de
stuurman van de dhow een door
de zon getaande Soendanees, last
van epileptische toevallen. Soms
loerde hij naar Lotte met een
krankzinnige glans in zijn ogen.
De bemanning begon dan te bid
den, dat do duivelse geest zijn li
chaam zou verlaten, maar Lotte
vertrok geen spier van haar ge
zicht.
Lotte treft voorbereidingen om
in de Rode Zee af te dalen.
desastreus zijn geweest. Het was
belangrijk voor de discipline, dat
ik alle leden van mijn team ge
lijkelijk zou behandelen. Ik kon
er geen favorieten op na houden.
Weer onder zeil
TOEN ik hersteld was, zeilden
wij met een Arabische dhow
een schoener van 12 meter,
naar de koraalriffen. Het was
oen primitief schip, normaliter in
gebruik voor de schelpenvangst
en verschrikkelijk oncomfortabel.
Maar het was alles wat ik had
kunnnen vinden. De andere vier
mannen. Lotte en ik, sliepen naast
elkaar op het kleine dek.
Het schip was vergeven met kak
kerlakken en zij maakten er hun
gewoonte van om op ons te vallen
als wij sliepen. Om de een of an
dere vreemde reden prefereerden
zij Lotte en dit was het enige, dat
op haar zenuwen werkte. Vaak
werd zij midden in de nacht