Rapport aan Verenigde Naties over Ned. Nieuw Guinea in 1958 Veertigduizend man ingeschakeld voor veiligheid van Kroesjtsjew Belangrijke positie van Papoea bij bestuur KLANKBORD KAMERLID BERKHOUWER TERUG MET TRIESTE INDRUKKEN WOENSDAG '9 SEPTEMBER 1959 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT 3 EXPORT VOORTDUREND GESTEGEN In liet „rapport over Nederlands Nïeuvv-Guïnea over 1958" door de Ne derlandse ministeries van zaken overzee en buitenlandse zaken uitge bracht aan de Verenigde Naties, wordt o.a. gewag gemaakt van de sa menwerking tussen de Australische en de Nederlandse besturen in Nieuw- Guinea, de wederzijdse detachering van liaison-ambtenaren en van een at taché voor Nieuw-Guinea bij de Nederlandse Ambassade te Canberra. Nog altijd werken de moeilijke toegankelijkheid van grote gedeelten van het gebied, de sterke fragmentatie van de schaarse bevolking en haar so ciale structuur, belemmerend op het tempo waarin de ontwikkeling van het gebied kan geschieden. Hoewel in absolute zin reeds veel is verricht op het gebied van exploratie en wetenschappelijk onderzoek, zal nog veel werk moeten worden verzet om het inzicht in de economische ontwikke lingsmogelijkheden op langere termijn, af te ronden en te verdiepen. De belangrijke positie, die de Pa poea thans reeds bij de bestuursvoe ring inneemt, blijkt, aldus het ver slag, uit de toename van het aantal autochtone bestuursambtenaren, dat aan het eind van het verslagjaar 87 bedroeg, van wie 28 waren belast met de leiding van een der 66 distric ten. Ook in de andere sectoren groeit het aantal bij de opbouw van hun land ingeschakelde Papoea's. De ruim 1900 autochtone maand- en dagloners niet meegerekend, vervul den eind 1958, 1568 Papoea's orga nieke functies in dienst van het gou vernement. Op dorpsniveau wordt getracht te komen tot eenvoudige, voorlopig nog informele dorpsraden, die een eerste stap betekenen in de rich ting van het zelfbehartigen van lokale belangen. In 1958 werd daaraan verdere uitbreiding ge geven. Prof. Heuss opende in Bonn nieuwe Beethovenhal De Westduïtse president, Theodor Heuss, heeft gisteren in Bonn de nieuwe Beethovenhal, een in moder ne stijl opgetrokken concert- en ope ra-gebouw aan de oevers van de Rijn, geopend. Het gebouw is in de Dlaats gekomen van het perfecte houten gebouw dat in 1871 werd gebouwd voor het eer ste Beethoven-festival en dat in 1943 door brand werd verwoest. Het gemeentebestuur van Bonn heeft een Beethovenprijs van 5000 mark ingesteld, die om de twee jaar voor een belangrijk muzikaal werk zal worden toegekend. Drie bomontploffingen in Little Rock Ju Little Koek, de hoofdstad van Ar kansas die het brandpunt is van de strijd in het zuiden van de Verenigde Staten over de opheffing van rassen scheiding op scholen, hebben zich in de nacht van maandag op dinsdag drie bomontploffingen voorgedaan. De meeste schade is aangericht aan het bureau van de burgemeester van Little Koek, Werner Knoop. De politie heeft de straten in de om geving van vier openbare middelba re scholen afgezet. Twee van deze scholen zijn op 12 augustus ook voor negers toegankelijk geworden. Woekeraar veroordeeld tot boete van f 4000,- De rechtbank in Den Haag heeft gisteren de 83-jarige geldschieter J. de J. uit 's-Gravenhage veroordeeld tot een voorwaardelijke gevange nisstraf van acht maanden, met een proeftijd van drie jaar en een geldboete van 4000 subsidiair vier maanden hechtenis. Deze geldschieter, die de bijnaam „de Shylock van het Bezuidenhout" had gekregen, leende sinds het einde van de oorlog bedragen variërende van tien tot vijftienhonderd gulden uit tegen een exorbitante rente. De officier van justitie had een ge vangenisstraf van een jaar gevor derd, maar de rechtbank legde de geldschieter een voorwaardelijke straf op omdat de man oud en ver lamd is en aan een hartkwaal lijdt. GISTEREN, VANDAAG EN MOR GEN. Een Belgische automobilist, die dezer dagen in Rotterdam op een ver boden plaats zijn auto had neergezet vond bij zijn terugkeer een briefje tussen zijn ruitenwisser, dat een sur veillerende agent er bevestigd had. Hij las erop dat hij in overtreding was geweest en dat een bezoek aan het hoofdbureau met overlegging van het briefje plus drie rijksdaalders een strafvervolging kon voorkomen. De Belgische automobilist had geen gelegenheid om naar het bureau te gaan, maar schreef bij thuiskomst een geestig briefje, waarin hij het gi ronummer vroeg om aan zijn finan ciële verplichtingen te kunnen vol doen. Hij voegde er aan toe „Uw stad van morgen heeft wel weinig parkeer plaats. maar misschien zal dat mor gen meer zijn". De Belg kreeg het volgende briefje terug: „Het door U gisteren in „de stad van morgen" op uw auto aange troffen briefje kunt U vandaag als waarschuwing beschouwen, hoewel dit uiteraard niet impliceert, dat de Rotterdamse politie morgen, bij her haalde overtreding van gisteren zal zijn. Op streeknïveau is begonnen met een aantal adviserende raden, in 1958 met een uitgebreid, die een oefenter rein vormen voor de uitoefening van lokaal bestuur door eigen organen. In 1958 is intensief gewerkt aan de voorbereiding van de instelling van de eerste streekgemeenschap met een eigen, voor het grootste deel te ver kiezen streekraad voor Biak-noem- foor, ter vervanging van de bestaan de adviserende raad. In brede lagen van de bevolking is belangstelling fewekt voor de vraagstukken, die aarmede verband houden. Eind 1958 bestonden in Nederlands- Nieuw Guinea, de niet-gesubsidieerde scholen inbegrepen, in totaal 1203 scholen, waaronder begrepen 42 vak- en dienstopleidingen en cursussen. Onderwijs werd genoten door ruim 53.000 leerlingen, waarvan ruim 46.000 autochtonen, t.w. ruim 26.000 jongens en ruim 19.000 meisjes. On derwijs werd gegeven door 1940 leer krachten, waarvan 1035 autoochto- toneri, waaronder 13 vrouwen. Het aantal primaire middelbare scho len waaraan voortgezet algemeen vormend onderwijs wordt gegeven, in het bijzonder aan Papoea's steeg in 't verslagjaar van één tot vier. Een twintigtal Papoea's bezoekt thans onderwijsinrichtingen in Nedei-land. In 1958 werd de eerste Papoea voor studie aan de rijksuniversiteit te Lei den ingeschreven. Op een groot aan tal plaatsen worden cultuurtuinen aangelegd met proefaanplantingen van verschillende gewassen. Van cacao kwam vast te staan, dat dit handelsgewas in verschillende stre ken goede vooruitzichten biedt. De export van bevolkingsproduk- ten is in de afgelopen jaren voort durend gestegen en bedraagt thans in gewicht het twee- en in waarde het drievoudige van de export in 1950, De ontwikkelings projecten, welke erop gericht zijn lret land op het gebied van rijst- en houtvoorziening self-suppor ting te maken, vorderden bevredi gend. Drie beelden van het koninklijk bezoek aan Amsterdam'. Links: h.m. de koningin en burgemeester mr. G. tan Hall, gefotografeerd tijdens de modeshow in de confectiefabrieken van Dooyes. Rechts boven: De vorstin gefotografeerd tijdens een bezoek aan de hogere technische school voor confectieindustrie'. Rechts onder: z.k.li. de prins bekijkt een in matrijs gesmede plaquetteivelke gemaakt werd tijdens zijn bezoek aan de fabriek van Du Croo ei\ Brauns. TWEE WEKEN ACHTER „IJZEREN GORDIJN" Polen zelfbewuster dan Tsjechen (Van onze correspondent.) „De Polen zijn ongetwijfeld zelfbe wuster dan de Tsjechen. Hun houding tegenover het Sowjet-regime is dan ook veel minder passief, maar dat betekent niet, dat ze er naar hun keren op zo kort mogelijke termijn los te komen van het Sowjet-blok. Dat heb ïk bepaald niet kunnen bespeuren". Dit is de mening van het Tweede Ka merlid, de heer mr. dr. C. Berkhou wer (wd) uit Alkmaar, die voor de conferentie van de interparlementaire Unie veertien dagen achter het IJze ren Gordijn heeft vertoefd en is te ruggekeerd met een verzameling, voor het merendeel trieste indrukken. Hoewel het Sowjet-regime ook op Polen zijn onmiskenbaar stempel heeft gedrukt, overheerst daar toch nog het elan van de mensen om de welvaart van het land te vergroten. Maar de levensstandaard is laag en het leven .niet van uitbundigheid ver vuld, aldus de heer Berkhouwer. Hij heeft de meest sombere herinne ringen aan zijn tocht door Oost- Duitsland en Tsjecho-Slowakije. Praag noemde hij een vrouw, wier jeugdige schoonheid vroegtijdig is vervallen bij gebrek aan verzorging. „Nergens zie je mensen glimlachen of met elkaar praten. Warschau, dat nog duidelijk de lit tekens van de oorlog vertoont was de zetel van het congres, waar ruim 600 parlementariërs uit 51 landen bijeen waren gekomen. Hier was het, dat de heer Berkhouwer een pleidooi hield voor de rechten van de mens en in discussie raakte met enkele Russi sche afgevaardigden. De Alkmaarse advocaat had tenslotte het genoegen, dat een resolutie werd aangenomen, waarin zijn stelling door het congres werd aanvaard. Ook zijn opmerkingen over de Chi nese agressie in Tibet werden door de westerse afgevaardigden met instem ming begroet. De afgevaardigden uit Rusland en zijn satellietstaten deden er echter het zwijgen toe. Eenzelfde houding bespeurde de heer Berkhou wer in persoonlijke gesprekken. Kri tiek op Moskou werd door de Polen zwijgend aangehoord. Zij lieten zich niet verleiden tot een debat. Groot is er de waardering voor het Russische potentieel, al beziet men dit waarschijnlijk niet al te objec tief. Dat Warschau wel een enorm stadion voor 100.000 bezoekers heeft kunnen bouwen, maar nog- altijd ge bukt gaat onder een bittere woning nood, geeft te denken en in dat licht bezien doet het suikertaartachtige paleis voor cultuur en wetenschap, een geschenk van de Russen, ook wel wat vreemd aan. Maar de Polen laten zich hierover niet uit hun tent lok ken. Al deze beklemmende indrukken zijn niet weggewist op de excursies die de parlementariërs ondernamen. Ze zagen een grote armoede op het platteland waar het kleinbe drijf overheerst, nieuwe fabrieks- Braziliaanse roeier werd doodgeschoten Ronaldo Duncan Araentes, (26), 'n Braziliaanse roeier die aan de Pan- amerikaanse spelen heeft deelgeno men, is in Naperville doodgeschoten, nadat hij dc groep roeiers had ver laten om een afspraak met een meis je na te komen. De zakken van zijn jas en vest wa ren opengescheurd en men vond slechts 70 cent in het bezit van het slachtoffer, hoewel hij in de "Vere nigde Staten zou zijn gearriveerd met 2000 dollar op zak, die hem ter hand waren gesteld door vrienden om revolvers te kopen. Veiling van goederen van Handelaars en souvenirjagers bevolkten dinsdag het grote herenhuis van wijlen koning Feisal van Irak nabij Londen s Airport waar auto's, meubelen en tapijten van de vermoorde n monarch werden geveild. -= Een Londense handelaar kocht voor ruim 50.000 gulden een Rolls Royce die voor kroon- prins Abdoel Illah, oom van de koning, was gemaakt. De kroonprins werd evenals zijn neef tijdens de revolutie ver- |f moord. ee Een Jaguar van 1958 van Fei- M sal zelf bracht ongeveer 17.000 ee gulden op. Meubilair voor een r: suite in de stijl van Louis H Quinze ging voor ruim 20.000 ff gulden weg. ee De opbrengst van de veiling zal worden beheerd totdat is H uitgemaakt aan wie het geld toekomt. p iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiuiiiii Het Wereldgebeuren Opgewektheid De staatshoofden, de minister-pre sidenten en de ministers zijn m •et algemeen nu wel van hun va kanties teruggekeerd, zodat de be- stuursapparatuur van onze goede we reld op volle toeren kan gaan draai en. De Duitse bondskanselier Adenauer beleefde de vakanticvreugd in Cade- nabbia, terwijl zijn ministers het tot in Griekenland en Turkije zochten. President Eisenhower hield het bij golfspel en Nikita Kroesjtsjew zat aan de Zwarte Zee. Drie weken lang vertoefde Nikita in hetzelfde buitenhuis, waar wijlen Stalin zich overgaf aan vreugdevolle ontspanning alvorens hij aan nieuwe zuiveringen begon. Het gerucht wil, dat Kroesjtsjew bij zonder opgewekt van zijn vakantie heeft genoten. Hij is op dit ogenblik de vriendelijkheid zelve ook al wordt er dan in dc Veiligheidsraad nog met Russische veto's gewerkt. Bondskanselier Adenauer heeft zelfs een vriendelijk schouderklopje gehad van Kroesjtsjew, in antwoord op een verzoenende Duitse nota. En dat zegt heel wat, want tot op heden konden de bondskanselier en zijn geliefde Duitsland geen goed dóen bij de Russische eerste minis ter. Het zal dus een opgewekte Kroesj tsjew zijn, die op 15 september in Washington arriveert om een reis door de Verenigde Staten te ma ken en te praten met een al even op gewekte Eisenhower, die van zijn trip naar Europa ook alleen maar opgewekte gedachten heeft meege bracht. Hieruit blijkt hoe nuttig het voor staatshoofden en eerste ministers is om zich over te geven aan vakantie genoegens, een leuk reisje, een par tijtje golf of welke vorm van ont spanning dan ook, opdat zij de ijzer harde tegenstellingen in de wereld een ogenblik vergeten. Daarbij rijst dan de waag of niet alle staatshoofden en eerste mi nisters eenvoorbeeld moeten nemen aan de wijze eerste minister van de staat Israël, de heer Ben Goe- Deze wijze man, die een heel moeilijk staatje te besturen heeft, liet het en kele weken geleden plotseling afwe ten. Hij was verdwenen zonder dat hij zijn ministerraad, zijn volksverte genwoordiging en zijn ambtenaren korps had ingelicht. Alleen Golda Meir, zijn vrouwelijke minister van buitenlandse zaken, wist waar de eer ste minister vertoefde. Ben Goerion zat al met een piet- hemd aan op een schip, dat de Mid dellandse zee doorploegde in de richting van Marseille, toen men in Israël ontdekte, dat de premier ver dwenen was. De Franse zaakgelastigde snelde naar mevrouw Meir om opheldering. De pers en de buitenlandse gezanten verdiepten zich in beschouwingen over de raadselachtige verdwijning. Hier moest wel een hoogst ernstige zaak aan de orde zijn, want anders trekt een minister-president er niet zo onverwacht op uit. Het bleek allemaal heel eenvoudig te zijn. Waarom eigenlijk zou een minister-president aan Jan en Alleman vertellen, dat hij met va kantie gaat en waarom zou iedereen precies moeten weten, waar hij die vakantie doorbrengt Ben Goerion was naar de Franse Rivièra vertrokken om in een villa bij Le Lavandou enkele rustige dagen door te brengen. Het Israëlische departement van buitenlandse zaken aeelde mede, dat Ben Goerion zich bezig hield met „slapen, denken en zich nogmaals verdiepen in Socrates." Toen was men in Israël en daarbuiten gerustgesteld, want van slapen, den ken en verdiepen in Socrates, is de wereld nog nooit achteruitgegaan!! steden, waar 100.000 hoogoven arbeiders van de Leninwerken bij Krakau zijn ondergebracht, maar waar men tevergeefs naar een kerk moet zoeken „omdat er in Krakau (7 km verder) genoeg zijn". Ook bezochten ze het vroe gere concentratiekamp Ausch witz, waar zovele Nederlandse jo den en Polen in de gaskamers het leven hebben verloren. De Oostitaliaanse havenstad Ancona is getroffen door een hevige wervel storm. In doodsangst zochten inwoners en vakantiegangers een heenkomen, toen een enorme suil modder en wa ter door de straten van de stad werd gezogen. Er is voor miljarden lires schade aangericht. De chaos is zo groot, dat met geen mogelijkheid vast te stellen is hoeveel doden en ge wonden er te betreuren zijn. Nieuwe luchtvaartmaat schappij; Euravia Op 1 oktober begint op het vliegveld Beek bij Maastricht een nieuwe Ne derlandse luchtvaartmaatschappij tc draaien, de Euravia N.V. Begonnen wordt met een viermotorige Douglas dc-4, die 72 passagiers kan vervoe ren. Later hoopt men er nog twee van deze machines bij te kopen. De Eura via gaat vliegen met gepensioneerde K.L.M.-vliegers, die om een of andere reden zijn afgekeurd voor de super- connies of cd-7c's, maar dikwijls ver over de 10.000 vlieguren met de dc-4 hebben gemaakt. Ook boordwerk tuigkundigen van de K.L.M. worden in dienst genomen. Directeur-eigenaar van de op 14 juli opgerichte Euravia is de heer A. J. D. Steenstra Toussaint uit Wasse naar, samen met de heer C. Bredius uit Aerdenhout. Sedert enige tijd is öe luchthaven Beek een belangrijke rol gaan spelen voor luchttoeristeu uit Engeland, Scandinavië en Noord-Duitsland. ALS DE RUSSISCHE PREMIER KOMT Voor het bezoek van de Russische premier Kroesjtsjew aan de Ver enigde Staten, dat dertien dagen duurt, zijn in totaal bijna 40.000 F.B.I.-mannen, politieagenten van staten en gemeenten, recher cheurs en militairen ingeschakeld om zorg te dragen voor de be veiliging, escortering en afzetting. De verantwoordelijkheid hier voor wordt gedragen door de veiligheidsdienst van het ministerie van buitenlandse zaken, een klein doch zeer efficient bureau. Het is niet bekend hoeveel me dewerkers deze dienst heeft. Veel van het voorbereidend werk wordt onder supervisie van het bureau uitbesteed. Wanneer de Russische premier zijn reis door de Verenigde Staten begint zal de voorbereiding uit veiligheidsoogpunt reeds afge werkt zijn. Elke lift, die Kroestjtsjew moge lijkerwijs zou kunnen gebruiken is dan getest. Alle koks. kelners en dienstmeisjes die deel hebben aan de bereiding van Kroesjts- jews voedsel of de servering, zijn dan op politieke betrouwbaarheid onderzocht. Elke auto, en elk vliegtuig dat Kroesjtsjew ge bruikt is dan „met de fijne kam" onderzocht en vanaf het onder zoek onder constante bewaking gehouden. Alle personen die een grief koes teren, of zouden kunnen koeste ren tegen Kroesjtsjew zijn opge spoord en onder surveillance ge steld. Alle straten of wegen waarlangs Kroestjtsjew komt zijn nagegaan, plaatsen daarlangs met een goed uitzicht, of goede dek king voor een moordenaar, zijn onder politiebewaking gesteld. Het programma van het bezoek is voorts nagelopen op mogelijke „flessenhalzen", waar opstoppin gen zouden kunnen ontstaan waarin Kroestjtsjew onbeweeg lijk wordt en dus een makkelijk doelwit is. En dan zal het bureau er nog voor zorgen dat altijd enkele van zijn mensen dichtbij Kroestjtsjew zijn. „Wij leveren in laatste in stantie ook het doelwit", merkte een functionaris grimmig op, want er zijn enkele beamten aan gewezen die als kogelvangers voor de Russische premier moeten dienen. Generaal-niujoor Zacharow, chef van de N.K.V.D.-afdeling die het zelfde werk doet als de veilig heidsdienst van het State Depart ment, heeft zijn goedkeuring ge hecht aan de voorbereidingen. Russische functionarissen, die zich tegen de Amerikaanse gron digheid hadden verzet en veel be wegingsvrijheid voor Kroesjtsjew wilden openlaten, krege nvan hem de waarschuwing dat hij achter alles stond wat de Amerikanen hadden geregeld BEN GOERION slapen in Le Lavandou Twee films voor de hervormde kerkbouwactie j I11 verband met de hervormde kerk- 1 bouwactie hoopt de oecumenische stichting filmcentrum nog deze maand een tweetal films uit te bren- gen. De eerste is een Nederlandse do- cumentaire van Tcd Logeman, die een beeld geeft van de betekenis van de kerk voor hef, gemeen schapsle- ven in onze tijd. Deze korte film zal worden opgenomen in de derde ker kelijke filmkroniek van filmcen trum. Deze filmkroniek wordt aan alle pro gramma's van filmcentrum toege voegd en zal dus in korte tijd in een groot aantal plaatsen kunnen worden vertoond. De tweede film is door filmcentrum uit Denemarken ingevoerd. Het is een speelfilm van 40 minuten lengte over de kerkbouwbeweging in Ko penhagen, waarin vooral wordt inge gaan op de problematiek van de groeiende grote stad met haar drei gend tekort aan kerken in voorsteden en buitenwijken. De film is gebaseerd op een scenario van de bekende Deense predikant en auteur Gerhard Rasmussen. Zij zal in Nederland wor den vertoond onder de titel„De kerk yopc de jyereld van morgen'1»

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1959 | | pagina 9