PAGIM Van „Brave Saartje" „Stoute en zoete naar kinderen" Voor weetgierige kindertjes: Réuzeboek-van-de-wetenschap K Huisvrouwen en haar „koopgewoonten" VRIJDAG 4 SEPTEMBER 1959 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT 9 [(Van een medewerkster)] Wat wilt U zien: het „Komisches Metamorphosen Spiel für Knaben", de achttiende-eeuwse toe-slee, met ijzers die door een beroeps-smeerlap worden ingevet, of een prachtige eikenhouten glazenkast vol Maisner, Delfts en ander aar dewerk in dwergformaat? U kunt het allemaal gaan bekijken, verdeeld over twee tentoonstellingen. De ene is „Het Brave Saartje", in Dor drecht, en de andere „Stoute kinderen, zoete kinderen", in Schiedam. Groot opgezet en voorzien van duidelijke toe lichtingen, biedt de Schiedamse expositie een prachtig overzicht van boeken, speelgoed en lesmateriaal, voorna melijk uit de achttiende en negentiende eeuw, maar aan gevuld en volledig gemaakt met de nieuwste typen raket ten en met een kostelijke verzameling moderne kinder boeken. Die laatste alleen al zouden een ten toonstelling waard zijn. Ze komen uit alle denkbare, boeken-producerende landen, geven misschien een wat een zijdig Deeld omdat ze eigenlijk zonder uitzondering erg goed eruit zien, en zijn een lust voor het oog. Elk boek Is heel duidelijk op het land van her komst geïnspireerd en voor de kin deren uit dat land geschreven en ge tekend. Toch lijkt het of ze iets ge meenschappelijks hebben, een zeker collectief aanvoelen bij de schrijvers en tekenaars, van wat het kind van onze tijd kan boeien, vertederen of spelenderwijs op het spoor brengen van wat werkelijk mooi is. Er zijn Zweedse boekjes bij, Noor se, Russische, Poolse, met tekenin gen die aan oud Pools borduurwerk doen denken en toch „modem" zijn, Yoego-Slavische, Bulgaarse, Ja panse (over een Japans Reintje de Vos), Indonesische, Amerikaanse (ojn. over „wat er onder de grond zit", zeker even interessant als wat er door het heelal vliegt, en een heel poëtisch verteld verhaal over een klein huisje, dat zich in de gro te stad niet gelukkig voelt), Tsje chische, Deense, Spaanse, Duitse boekjes. Omdat de kwalijke strip verhalen helemaal ontbreken, en de kinderen die de tentoonstelling be zoeken zich zo geruisloos en braaf gedragen, krijgt men er bijna de overtuiging, dat déze generatie ons te zijner tijd toch wel de vrede brengen kan Dat kan men trouwens ook in de achttiende en negentiende eeuw ge hoopt hebben, toen de poppen er heel fijntjes, en de kruiwagens er heel ambachtelijk-degelijk, rustig uitza gen. Maar tóen had men al „griezel- plaatjes". De tentoonstelling Is, met haar proe_ ven van oude schrijfkunst, school boeken, Robinson Crusoë in wel twin tig verschillende versies, bijbelse kin derboeken („IK bid U Goeden Lieven Heer, Om Uwen Zeegen in mijn Jeugd, Dat ik opwas in Eere en Deugd"), met de vlieger van 1815, de houten trein van 1840, een heerlijk, uitgebreid kijkspul geworden, waar men dan nog veel van leren kan ook. Dat kan men ook zeggen van „Brave Saartje" in het Mr. Simon van Gijn Museum te Dordrecht, maar U moet een speciale tong voor sfeer hebben, om met het ware genot te kunnen proeven van de overeenkomsten en de verschillen tussen de twee exposi ties. In Dordt beslaat de collectie poppen en speelgoed maar één, be scheiden, zaal. De poppen zitten aan een gedekte tafel, of bij een wieg, of in een miniatuursalonnetje, zo van zelfsprekend en zo in harmonie met de hele omgeving, dat de bezoeker het haast als een onbescheidenheid voelt, ze te moeten bekijken. Elk kopje is van de grootte van onze eierdopjes, de staande Friese klok is niet te hoog voor de achttiende eeuw- se dame met haar porceleinen wange tjes, die nu bij haar pasklaar schrijf tafeltje zit. De antieke eikenhouten glazenkast staat vol van het mooiste porselein en aardewerk, op de ge- Nieuwe Engelse club „Vrouwen achter 't stuur T Londen, september. Nog al- 'f. tijd heeft het overgrote deel Ijs pan het publiek een wat won- derlijke opvatting over vrou- welijke chauffeurs. En nog al- tijd is het aantal mopjes over 'f. dit onderwerp legio. En on- si- danks alle tegenspraak door :i: auto-instructeurs, verkeerspo- litie en automobielclubs veran- dert hier vrijwel niets aan. De Engelse vrouwen begon dit te ij! vervelen: zij richtten de „Guild of Lady Drivers" op, waarvan ie contributie van anderhalf S pond per jaar recht geeft op jp gratis technische en juridische .j. hulp en op tien procent korting op verzekeringspremies. Ver- der geeft de nieuwe club een 2 reisgids voor Engeland uit en ijj organiseert zij gemeenschappe- lijke tochten, waarop mannen 9lechts geduld worden. De club, die reeds driehonderd leden heeft, zal te zijner tijd collectief toetreden tot de Ko- ninklijke Britse Automobiel- itj ijs club. Voor het aannemen van nieuwe leden stelt zij slechts Èén voorwaarde: zij moeten drie jaar geregeld gereden heb- t ij! ben zonder in een ongeval door Ij. ■Jit haar eigen schuld betrokken te zijn geweest. Het verenu gingsinsïgne Is een speldje met T jen getal: het aantal schade- vrije jaren! Zolang de zomer duurtdenken wij maar liever aan bikini's dan aan bont maar onvermijdelijk komt het ogenblik waarop het bont zijn rechten weer gaat opeisen! Engelse ontwerpers hebben, in afwachting van dat tijd stip, hun bontcoUecties voor de komende winter allang gereed; twee voor beelden uit die collecties staan hierboven afgebeeldLinks ,fDomino", een driekioart mantel van zwart lamsbont, afgezet met een witte rand; rechts uMont Blano", een sportief jasje van wit lamsbont. Antiek speelgoed: een vlieger, in 1815 gemaakt (en gebruikt SNOEP: „verbotten wticLi tier bescl\t\vmg De hoeveelheid conserveringsmidde len, kleurstoffen en andere potentieel giftige stoffen die aan het voedsel van de mens wordt toegevoegd i9 de laatste 25 jaar zo sterk toegenomen dat naar het oordeel van een Engelse huisarts schadelijke gevolgen niet kunnen uitblijven. In „Medical World" schrijft dokter Richard Mackarness dat vooral in fabrieks- ijsjes, snoep en bepaalde conserven veel van die stoffen aanwezig zijn. Op ziehzelf zijn ze niet giftig, doch volgens dokter Mackarness zijn zij „vreemden" voor het menselijk lichaam. Kunstmest, insekten- en onkruidbe strijdingsmiddelen, emulseringsoplos- singen, kunstmatige kleurstoffen, conserveringsmiddelen en talrijke andere chemische verbindingen wor den op het voedsel van de mens los gelaten. Het kan niet anders of het menselijk lichaam moet hierop rea geren, terwijl het aantal „vreemde invloeden" jaarlijks nog toeneemt, gelijke trea houdend met de „mo dernisering" van de voeding. Dokter Mackarness heeft als mid del tegen de naar zijn verwachting in hoofdzaak psychosomatische, maar ook funktionele gevolgen van „be smetting" een dieet aanbevolen dat bestaat uit veel rundvlees, gevogelte, eieren, melk en boter. Snoep, ijsjes uit de fabriek, en bepaalde conserven acht hij verboden vruchten der be schaving. Bent U er ln de schoenwinkel niet helemaal zeker van, of U deze maat nu Wel hébben kunt of toch maar liever een .half maatje groter zult nemen, blijft U dan eens een paar minuten als een ooievaar op één voet (met nieuwe schoen) staan. Het volle lichaamsgewicht drukt dan op die ene voet, Is de schoen aan de krappe kant, dan zal U dat over duidelijk blijken. dekte tafel ligt het bestek al klaar, bij het bordje staat een wijnglas. Straks konden al die poppen, met hun houten, gipsen of porseleinen ge zichten wel eens wakker worden, en niet gesteld blijken op de inbreuk, die reuzen maken op hun intieme le ven in klein formaat. Bij hen vindt U een kanten mutsje, jurken van damast, een reticuletje van kraaltjes met een zilver beugel- tje, beschilderde kinderstoelen voor kinder-poppen. Wie denkt, dat dit zaaltje nog maar het begin is, loopt er veel te snel doorheen, om er, na de ontdekking dat dit alles, maar toch heel veel, is, aandachtiger terug te keren. De directies van de twee musea dat in Schiedam, en dat in Dordrecht hadden ertoe moeten besluiten, een autobusje of nog liever een oude diligence te laten rijden tussen „Bra ve Saartje" en „Stoute kinderen, zoe te kinderen", want eigenlijk horen ze bij elkaar...... Bij het zien van het geruite kostuum op deze tekening denkt men onwillekeurig aan het woord „gemakkelijk". En een gemakkelijke soepele dracht is het ook, dit herfstpakje van Duitse makelij dat vooral in de garderobe van jonge vrou wen een uitstekend figuur zal slaan. Een kostuum om „in te wonen", zoals men dat in mode-jargon wel eens noemt.—. Van het Parijse modehuis Grès is de mantel, die als over- gangs jas bedoeld is en uit een lichtgewichtstof vervaardigd werd. De kleur is oranje; de mantel heeft een pas waaruit de stof geplooid naar beneden valt, om in de taille weer te worden opgevangen door een geknoopt ceintuurtje, dat aan de binnenzijde van de mantel in de zijnaden bevestigd is. (Van een medewerkster) \A/ eet U veel van troposfeer, stra- f tosfeer en ionosfeer, van de Njggarawatervallen, van leisteen, kiztksteen en zandsteen, van mossen, zeewier en paardestaarten, van diep- zeevissen en van de speelgoedachtige koalabeer, die zijn jong op zijn rug draagt Als U als ouder of als onderwij zeres of jeugdleidster, of als tante of nóg anders veel omgaat met weet gierige kinderen, kunt U hen en uzelf een heleboel wijzer maken met „Ilet houden. Het ,Jieuzeboek" geeft, be- schap", een boek van inderdaad nog al reusachtige afmetingen, dat is uitgegeven door de Zuid-Nederlandse Uitgeverij N.V. Antioerpen en ,JDe Bezige Bij" in Amsterdam en dat snel en doeltreffend kan helpen als wij willen weten hoe snel de aarde om de zon draait, hoe dat vreemde tandenborstelachtige insect heet dat zich aan bloembladen hecht (een plakkerwat in de scheikunde nu precies verstaan wordt onder een ele ment en wat onder een verbinding, of hoe ook weer de Poolster in de he mel staat ten opzichte van de Grote Beer. leinere kinderen hebben er even eens veel aan, omdat het boek vol staat met duidelijke, kleuri ge illustraties, die het gemakkelijk maken de bijbehorende namen te ont houden. Het geuzenboek" geeft, be halve feiten, ook wezenlijk inzicht. Dat gebeurt naar onze smaak vooral in de hoofdstukken ,,ffoe oud is oud", jHoe groot is groot", ,(Hoe snél is snel", Hoe ver is verén „Hoe heet ist heet''. Daarin wordt de betrekkelijkheid van de genoemde begrippen verhelde rend gedemonstreerd: Een sprink- haan van zes maanden is een oude sprinkhaan, maar een reuzenschild- pad is niet oud te noemen voordat hij meer dan honderd jaar is. Ofschoon een olifant op geen stukken na zo groot is als een walvis, is liet zéker een reus, vergeleken bij een muis. Maar een muis is heel wat keren groter dan een vlo. Het snelheidsre cord van raketten is meer dan 2500 km per uur. Maar zelfs de Snelste ra ket is vergeleken bij de aarde een treuzelaar, die per minuut bijna 1800 km aflegt! re moeilijk denkt U, voor kinde rent Wij vroegen aan een jon gen van acht (kenner en en thousiast lezer van dit boek!) of hij het niet vreemd vond, dat icij met ons allen niet van die snel rond draaiende aarde worden afgesmeten. Natuurlijk niet", zei hij, „want de aarde trekt alles naar zich toe en we draaien allemaal tegelijk en niet apart. Daarom merk je er niks van". Hij vond het wél vreemd dat een groot mens daar nog vragen over had. Een heerlijk boek ondanks en kele onnauwkeurigheden, die uw kin deren er trouwens wel voor U uitha len. De zomer raakt op, het wordt weer tijd voor gezellige avondjes en leerza me cursussen. Hebt U al eens kennis gemaaikt met die van de Commissies voor Huishoudelijke en Gezinsvoorlichting, die overal ln het land te vinden zijn? Ze organiseren natuurlijk niet In elke plaats precies dezelfde cursussen, maar U hebt toch altijd wel kans dat II niet al te ver weg, II kunt bekwamen In naaien, koken, zélf geschenken maken, planten en bloemen verzorgen, spelletjes beden ken (en doen) met kinderen. ENQUÊTE VAN INSTITUUT VOOR MIDDENSTAND „In nieuwe stadswijken is de positie van de zelf standige bakker, melk boer en kruidenier zwak ker dan in oudere wij ken. De positie van het grootwinkelbedrijf is in de nieuwe wijken ster_ ker, en er wordt in oude re wijken een trek van klanten naar het groot winkelbedrijf in nieuwe re gedeelten waargeno- Dat is één van de con clusies uit het rapport over koopgewoonten in een drietal stedelijke woongebieden, dat zo juist is uitgegeven door het Economisch Instituut voor de Middenstand. Het rapport is gebaseerd op de resultaten van een onderzoek, gehouden in drie wijken van verschil lende aard en samenstel ling: de vooroorlogse „Indische buurt" in Am sterdam, de geheel nieu we „Moerwijk" te 's-Gra- venhage en de gedeelte lijk voor-oorlogse, ge deeltelijk nieuwe wijk Overschie te Botterdam. In het voorwoord tot het rapport wordt vermeld, dat er sinds 1945 onge veer 700.000 woningen zijn gebouwd in Neder land en het vermoeden uitgesproken, dat de bouw voorlopig nog wel in gelijk tempo zal door gaan. De nieuwe woon wijken eisen voorzienin gen op het gebied van de detailhandel en het ambacht, en dus een zekere planning. Het on derzoek diende om als grondslag van de winkel, planning o.m. de be schikking te krijgen over zoveel mogelijk gegevens over de koopgewoonten van de consument. In de koopgewoonten, heersend in die drie wij ken van verschillende sa menstelling, werden geen grote verschillen aange troffen. Wel kopen de bewoners van de nieuwe wijk meer in winkels buiten de eigen wijk, dan die van oudere wijken. De oorzaak zoekt men in sterke bindingen met de vroeger# woonomgeving. Bovendien zijn het in het algemeen gezinnen met weinig jonge kinderen en lagere inkomens, die buiten de wijk kopen. Brood en melk koopt bij na elke huisvrouw aan 'de deur. Alleen in de Am sterdamse (oudere) buurt bleek men liever brood in de winkels te kopen. De leveranciers in de nienwe wijken, zo con stateerde men, verzor gen veel minder uitbreng en verkoop aan de deur dan in de oudere wijken het geval is, met name bij aardappelen, groente en fruit. Er bleek uit het onder zoek, dat veel vrouwen, vooral uit nieuwe wijken, vlees kopen buiten hun eigen wijk (als oorza ken werden kwaliteit en prijs opgegeven); vlees waren worden in hoofd zaak bij de slager be trokken, maar ook wel bij kruidenier en zuivel bedrijf. Een andere con clusie: het boodschap- penpakkot, dat maa door de kruidenier thuis laat bezorgen, bevat minder vleeswaren en zuivelpro- dukten dan een pakket, dat in de winkel wordt gehaald. Eén van elke 5 a 8 huisvrouwen betrekt haar vleeswaren en zui- velprodukten van de kruidenier. Jongere huisvrouwen en huisvrouwen met ver scheidene jopge kinderen eten minder vis dan oudere huisvrouwen en huisvrouwen met weinig kinderen, zo rapporteer den de onderzoekers. In het algemeen consta teerde men, dat de men sen voor duurzame goe deren (meubeles, kle ding, schoeisel e.d.) veel al bereid zijn aanzienlij ke afstanden af te leg gen, maar dat men de dagelijkse levensbehoef ten liever in de omgeving koopt. "Volgens de rapporteurs telde de markt alleen mee in de handel in vis, groenten en fruit en aardappel». Schuimrubber matras... op harde ondergrond! Als matrassen van schuimrubber en schuimplastic worden gebruikt op een harde onderlaag, voldoen ze uitstekend en hoeven ze beslist geen oorzaak te zijn van aandoeningen of vermoeidheid van de rug. De stich ting „Goed Wonen" te Amsterdam heeft bij de inrichting van een mo delwoning hier en passant de aan dacht op gevestigd. De inrichters plaatsten twee bedden naast elkaar, beide met een schuimrubber matras. De ene matras was echter op een spiraal gelegd, zoals die vrijwel al gemeen gebruikt wordt, de andere op een plaat hardboard, voorzien van een aantal luchtgaatjes. Wie wilde, mocht zich met eigen ogen èn eigen fewicht van het verschil overtuigen. !n dat verschil was overduidelijk: schuimrubber-met-spiraal zakte in tot een kuil, schuimrubber-op-hard board bleek lekker zacht en toch ste vig. Niet voor niets wordt lijders aan een hernia geadviseerd, hun ma tras maar gewoon op de grond te leggen! Pleidooi voor wet op „misleidende voorlichting" „De vraag is of in Nederland zo langzamerhand niet het ogenblik is gekomen, dat er een wet komt, die het mogelijk maakt tegen misleiden de voorlichting in het algemeen op te treden." Dit heeft mej. ir. M. Knot tenbelt, secretaresse-penningmeester- esse van de Nederlandse Huishoud- raad, geopperd in een artikel in het blad „Revue der Reclame." Aanleiding tot het schrijven ervan was een conferentie van de Stichting Kerk en Wereld over „de ethiek in de reclame." Ze bracht de redactie van „Revue der Reclame" op het idee een aantal personen, werkzaam op zeer verschillend terrein, te verzoe ken hun mening over dit onderwerp te geven. Mej. Knottenbelt schrijft ojn. in haar bijdrage, dat zelfs een klein percen tage van misleidende advertenties 't vertrouwen van de consument in de reclame in het algemeen kan schok ken. Het is daarom geen wonder dat in landen, waar men zich bewust is van de belangrijke functie van de re clame als oriëntatiemiddel voor de consument, wetten opgesteld zijn, die het mogelijk maken tegen misleiden de voorlichting op te treden. Mej. Knottenbelt noemt in haar ar tikel bepaalde soorten advertenties, waartegen bezwaar valt te maken. Dat zijn o.m. de advertenties met oneerlijke beweringen (volgens haar ervaringen weinig voorkomend), en ook advertenties, „die in grote let ters oneerlijke beweringen bevatten en op een onopvallende plaats in kleine letters in het gunstigste geval juiste feiten vermelden, maar als re gel vage nietszeggende feiten ver melden waaruit opgemaakt kan wor den, dat het artikel van mindere kwaliteit en soms ook duurder is, dan uit de opvallende tekst zou blij ken." De schrijfster wijst er overigens op, dat volgens haar de reclame in Ne derland zeker niet op een laag peil staat. „Er kan tegenover de minder gunstige voorbeelden een veelvoud van uitstekende advertenties ge plaatst worden."

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1959 | | pagina 5