Vlootscfiouw op Oosterschelde
Nederlandse bevolking bezig
„welstandiger" te worden
KLANKBORD
BELGISCHE MINISTER VOOR
DE KONGO AFGETREDEN
VRIJDAG 4 SEPTEMBER 1959
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
3
JAARBEURSVOORZITTER
Vrijere loonvorming vraagt
vrijwillige prijsdiscipline
Dr. G. van der Wal, voorzitter van de raad van beheer der Koninklijke
Nederlandse Jaarbeurs, heeft gisteren op een te Utrecht gehouden pers
conferentie ter gelegenheid van de aanstaande voorjaarsbeurs, enkele pro
blemen belicht waarvoor ondernemend Nederland zich op het ogenblik
gesteld ziet en wel met name die problemen, die zich voordoen rond de
prijsvorming ten opzichte van de consumptie.
Dr. Van der Wal constateerde dat
het Nederland in het algemeen weer
goed gaat, al heeft, naar zijn mening,
de ontwikkeling wel een zeer geva
rieerd beeld te zien gegeven. De
graad van industriële bedrijvigheid
ligt hoog en de arbeidsmarkt ver
toont zelfs een zekere overspanning.
Ons land, aldus dr. Van der Wal,
leent weer geld aan het buitenland
maar verkoopt tegelijkertijd een
deel van zijn fondsenbezit.
Dit tegen prijzen, die naar Neder
landse maatstaven veel te hoog zijn,
maar die de buitenlanders, gemeten
naar hun maatstaven, veel te laag
schijnen. Wiens maatstaven achter
af de juiste zullen blijken, zal de
toekomst uitwijzen, aldus de jaar
beursvoorzitter, die voorts meent dat
juist deze hoge koersen de Neder
landse ondernemers toch beïnvloeden
in hun beleidsbeslissingen.
Sprekende over de resultaten en
vooruitzichten in de verschillende be
drijfstakken, zei de heer *Van der
Wal, dat de scheepvaart nog zeer la
ge vrachten vertoont, terwijl de or
derportefeuille van de scheepsbouw
sterk terugloopt of afgewikkeld
wordt op een wijze waarover men
bepaald niet kan juichen.
De Nederlandse bevolking, zo meent
dr. Van der Wal, is bezig „welstan
diger" te worden en het gaat haar
als bestedend volk beslist niet slecht.
Toch zal het, naar zijn mening, van
groot belang zijn dat in de komende
tijd de tering naar de nering wordt
gezet. In de komende maanden zal
veel gevraagd worden van de zelf
discipline in bedrijftak en onderne
ming.
Bij een gedifferentieerde loonvor
ming, zo zei dr. Van der Wal, zal
iedere bedrijfstak de eigen tering
naar de eigen nering moeten zetten
en geen riemen moeten willen snij
den uit de consument zijn leder. Wil
vrijere loonvorming tot economisch
verantwoorde differentiatie in de lo
nen leiden, dan zullen de loonsverho
gingen in harmonie moeten blijven
met de ontwikkeling van de eigen
produktiviteit. Dat wil zeggen, dat
iedere bedrijfstak de eigen loonsver
hogingen op de eigen gang van zaken
zal dienen af te stemmen. Dit kan
slechts werkelijk verantwoord ge
schieden als men deze niet in de prij
zen gaat doorberekenen en ze niet op
de consument afwentelt. Vrijere
loonvorming bij vrijere prijsvorming
vraagt om vrijwillige prijsdiscipline.
Deze vrijwillige piijsdiscipline is,
naar de mening van de heer Van
der Wal, de enige waarborg dat
de loonsverhoging ook werkelijk
uit de produktiviteitsverbetering
wordt betaald en dat de loonsver
betering ook door de produktivi
teitsverbetering is verdiend.
De coördinatie van het loonbeleid zal
ervoor dienen te waken dat de diffe
rentiaties niet te grote spanningen
uit sociaal oogpunt gaan oproepen,
aldus dr. Van der Wal. In dit verband
legde hij er de nadruk op, dat in onze
nationale arbeidsmarkt de C.A.O.-
grootmetaal gemakkelijk als „price-
leader" kan gaan werken, waarom
heen zich de lonen van de andere be
drijfstakken gaan groeperen. Onder
de huidige omstandigheden, zo zei
hij, zullen de bedrijfstakken wel zeer
nauwkeurig de eigen ruimte moeten
volgen wil er enige speelruimte voor
loondifferentiatie rond deze „price-
leader" ontstaan. Voor vele bedrijfs
takken en ondernemingen zal dit, vol
gens hem, de nodige spanningen kun
nen geven.
Dr. Van der Wal pleitte voor een
duidelijke en snelle informatie met
alle hulpmiddelen der moderne com
municatietechniek, als pers, radio en
televisie. Dit is, zijns inziens, ook
voor de arbeidsmarkt een gebiedende
eis geworden, nu reeds gebleken is
dat bij enige hapering in de commu
nicatie grote onzekerheid en daarmee
gepaard gaande ongerustheid kan op
treden.
Dr. Van der Wal heeft ook op deze
najaarspersconferentie, evenals hij dit
in 1958 deed. een lans gebroken voor
de commerciële televisie. De keuze of
men de reclame wil onderbrengen bij
de bestaande omroepen of in handen
wil geven van een daarvan losstaan
de organisatie, is het bedrijfsleven,
volgens dr. Van der Wal, gemakkelij
ker geworden, nu grote delen van
oostelijk Nederland zien wat van te
levisiereclame terechtkomt wanneer
men het Duitse systeem volgt.
Dr. Van der Wal vroeg zich aan het
eind van zijn betoog over de commer
ciële televisie af, of het niet aanbe
velenswaardig zou zijn om op be
trekkelijk beperkte schaal commer
ciële televisie, via de zender Lopik in
de gelegenheid te stellen te tonen wat
ze waard is en zich in de praktijk
voor. te bereiden op verdere expansie.
Een beeld van de jubileum-tentoon
stelling van het Nederlands rund
veestamboek op de terreinen van de
veemarkthallen in Den Bosch.
De foto toont een aantal prachtexem
plaren in een van de ringen waar de
keuringen werden verricht.
NIET AKKOORD MET COMPROMIS
Melkinrichting voor
f 2000,- benadeeld
In de afgelopen dagen heeft de Haag
se politie zes personeelsleden van een
grote melkinrichting chauffeurs,
melkbezorgers en slijters aange
houden.
Zij worden verdacht de melkinrich
ting te hebben opgelicht voor een be
drag van ongeveer f 2000. De aange
houdenen hebben op hun afrekenings-
staten een groter aantal lege melk
flessen in rekening gebracht dan zij
in werkelijkheid hadden ontvangen.
Pijnlijke vergissing
§g Een vierkante plaat hardboard,
waarop een schilder placht zijn
kwasten af te vegen, heeft te
Stockholm twee weken op een
tentoonstelling van de Zweedse
H federatie voor culturele kunst
gehangen.
m Schilder Oyvind Fahlström
H had de plaat gebruikt voor zijn EE
kwasten. Toen hij twee aqua-
rellen inzond, gebruikte hij de
plaat om zijn schilderijen te
p steunen, maar de organisatoren eê
H dachten met een kunstwerk te p
doen te hebben en hingen het p
stuk hardboard op. Als Fahl-
p strom woensdag j.l. niet naar p
p de tentoonstelling was geko- s
men, hing het er nog. De voor-
zitter van de federatie voor
cultui'ele kunst, Lars Erik As-
trom, zegt dat de ovganisato- p
s ren zich niet behoeven te scha- p
men. „Er wordt zo veel geëx- p
Derimenteerd op dit gebied en
H daardoor kunnen zulke dingen
p gebeuren", was zijn verweer. p
WllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllliÜ
QUARANTAINE. Bingo is een hond
zonder land. Hij is Australiër ge
weest, maar geen land wil hem thans
hebben. Bingo's moeilijkheden begon
nen in Sydney, toen hij de loopplank
van het" Nederlandse schip „Johan
van Oldebarneveldt" opliep. Bingo
snuffelde op het voorschip en het ach
terschip, stelde kennelijk vast dat
alles in orde was en liep de loop
plank weer af.
De Australische douane greep hem in
zijn nekvel. Men duwde Bingo aan
boord terug en vertelde aan de
scheepsofficieren, dat een hond die te
Sydney aan land komt in quarantaine
moet met een prijs van 43 pond
voor kost en inwoning. De bemanning
protesteerde. Zij was niet de baas van
Bingo. De douane beval dat Bingo
aan boord moest blijven. Het schip
vertrok met Bingo aan boord. Het
•noet op 30 september in Southamp
ton arriveren. De douane zegt dat
Bingo niet aan land mag, tenzij
:emand 45 pond betaalt voor een Brit
se quarantaine van zes maanden.
Een woordvoerder van de rederij ver
klaarde dat soortgelijke douane-be-
ualingen Bingo te wachten staat in
edere haven, v/elke de ..Johan" zal
aanlopen, „tenzij iemand de kosten
van quarantaine wil dragen. Anders
zal Bingo de rest van zijn dagen op
volle zee moeten slijten; een wit-
.varte hond zonder stamboom en
zonder land.
Uiteenvallen van
regering voorkomen
De Belgische minister voor de Kon
go, Maurice van Hemelryck, is don
derdag afgetreden wegens menings
verschillen in het kabinet over de
snelheid waarmee in Kongo politieke
hervormingen moeten worden inge
voerd.
Toen zijn aftreden bekend werd,
vroeg men zich in goedingelichte
politieke kringen in Brussel af of
koning Boudewijn wellicht om het
aftreden van de gehele regering
zou vragen, doch premier Eys-
kens verklaarde, nadat hij bij de
koning op audiëntie was geweest,
dat er geen sprake is van een al
treden van het gehele kabinet.
Van Hemelryck, die ook minister van
Roeanda-Oeroendi was, werd door
minstens vier ministers gesteund.
Premier Eyskens zou er donderdag
middag, bij overleg over een opvol
ger voor Van Hemelryck, echter in
geslaagd zijn een uiteenvallen van
de regering te voorkomen. Hij ver
klaarde na dit overleg tegenover de
pers, dat „noch de politieke partijen,
nocht het volk een legeringscrisis
als gevolg van de Kongolese vraag
stukken wensen".
De meningsverschillen over de Kon
golese poliitek broeiden reeds enige
tijd. De zaak werd echter acuut toen
Van Hemelryck vorige week vrijdag
verslag uitbracht over de toestand
in de Kongo en, naar verluidt, aan
drong op instelling van een grond
wetgevende vergadering en een voor
lopige regering na de provinciale ver
kiezingen, die in maart in de Kongo
zullen worden gehouden.
Hij zou gewezen hebben op groeiende
ontevredenheid onder de Afrikaanse
politieke partijen wegens de volgens
deze partijen te trage uitvoering van
de verklaring der Belgische regering
van 13 januari over de toekomst van
de Kongo.
De regering verklaarde woensdag
dat na dat provinciale verkiezin
gen in maart een algemene en een
wetgevende raad zullen worden
ingesteld, als voorlopers van een
huis van afgevaardigden en een
senaat, doch dit compromis ging
voor Van Hemelryck kennelijk
niet ver genoeg.
De Schrijver opvolger van
Van Hemelrijck
De 55-jarige Belgische minister van
staat August de Schrijver is benoemd
tot minister van Kongo en Roeanda-
Eoroendi.
Eervol ontslag voor
burgemeester van
Roosendaal
Bij Koninklijk Besluit is aan A. M.
F. Freijters op zijn verzoek met in
gang van 1 oktober 1959 eervol ont
slag verleend als burgemeester dei-
gemeente Roosendaal en Nispen. met
dankbetuiging voor de als zodanig
bewezen diensten.
Prinses Beatrix bezocht
oud-president Coty
Prinses Beatrix heeft gisteravond,
enkele uren na aankomst van de
„Rotterdam" in Le Havre, een be
zoek gebracht aan de Franse oud-
president, de heer Coty. Het voorma
lig Franse staatshoofd woont in Le
Havre in een flatgebouw, nabij de
haven.
De prinses heeft aan boord van de
„Rotterdam" een aantal Franse ge
meentelijke en havenautoriteiten ont
vangen.. Zij heeft in de avond in de
stad gedineerd.
Volgens schema zou de „Rotterdam"
om half elf donderdagavond de reis
naar de Verenigde Staten voorzetten.
Aan boord bevindt zich dan ook mr.
Luns, die na zijn besprekingen in
Parijs naar New-York gaat ter bij
woning van de algemene vergadering
van de Verenigde Naties.
Nieuwe Chinese
infiltraties gemeld
Volgens het Indische persagentschap
heeft de regering van Kasjmier don
derdag bericht ontvangen over Chi
nese infiltraties in drie gebieden van
Ladak in Kasjmier en de bezetting
van de Indische enclave Minsar
Tibet, 160 km van de grens.
Naar het Indische persagentschap uit
Srinagar, de hoofdstad van Kasjmier
meldt, zouden de Chinezen op het
Aksa Itsjin plateau en in de strelien
Tsjang Tliang en Haule binnen ge
drongen zijn.
Volgens het Indische nieuwsagent
schap zouden de Chinezen de Tibe
taanse steden Roedok en Gartok als
bases voor hun operaties gebruiken.
De Chinezen zouden ten oosten van
Leh, in de Tsjang Thang zone waar
van een gedeelte Indisch gebied is,
een vliegveld aangelegd hebben. Zij
waren van Roedok naar Tsjoesoel,
waar een Indische buitenpost is, op
gerukt en in de Indische Tjans Thang
en Aksaitsjin zones binnengedrongen.
Naar gemeld wordt zouden de Chi
nezen een netwerk van wegen tus
sen Roedok en de aan Ladak
grenzende gebieden gebouwd heb
ben. In d estreek van Aksaitsjin
hadden zij de weg van Sikiang
naar Tibet aangelegd en zij zou
den in het bezit zijn van de grote
zoutmeren, die eens niet alleen La
dak maar ook Kasjmier van zout
voorzien hebben.
Bewoners van Capri willen
geen „Amerikaans" eiland
De weg van de Amerikanen
H die op Capri een film maken
met Sophia Loren leidt niet n
H over rozen. Hun pogingen om
Capri zo te maken voor de
filmcamera als het er naar
Amerikaanse begrippen moet
M uitzien, stuiten op verzet van ee
de burgerij. Voordat het fil-
men begon hadden zij voor een
stevige prijs een pittoresk ar-
M moedig huisje gehuurd aan de |j
§1 kust. Het eerste wat de eige-
naar deed, toen hij het geld in
ee handen had, was zijn huis een n
fris nieuw kleurtje te geven.
H Dadelijk erop togen Ameri-
ee Kaanse schilders aan het werk
om het huis weer even oud te
verven als voorheen. Dat
i§ stond de eigenaar niet aan en
de filmmannen hebben moeten
ee beloven, dat zij voor hun ver-
H trek het huis weer nieuw ver-
H ven.
j§ Met hogere winden kregen de
Amerikanen te maken, toen zij
in de centrumplaats de verf-
kwast gingen hanteren- en en-
kele neonlichten ophingen voor
een pikante achtergrond voor
het „achterbuurtmeisje" So-
ee phia Loren. Het burgercomité
H van Capri kwam nu in ver weer
omdat deze goedkope oma-
menten afbreuk deden aan de
M sfeer die de gewoonlijk defti- m
ge vakantiegangers op het ei-
et land zoeken. De burgemeester
is erbij gehaald en deze heeft m
verklaard, dat de verf en de ff
neonlichten eraf moeten, als de
burgers aanhouden.
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIM
Verolme neemt werf
in Noorwegen over
Het Noorse ministerie van nijverheid
heeft gisteren officieel toestemming
gegeven voor de overneming van de
scheepswerf Sarpsborg in de Oslo
fjord door de Nederlandse scheeps
bouwer C. Verolme.
Volgens de gisteren te Oslo gepubli
ceerde overeenkomst mag Verolme
de aandelen van de maatschapppij
met een totale nominale waarde van
800.000 kronen, kopen.
Verolme mag op de werf schepen
bouwen en herstellen. Indien hij zich
met andere activiteiten bezig houdt,
kan hem een boete van ten hoogste
500 kronen per dag worden opgelegd.
Als een kleurige armada", maar dan
een zeer vreedzamevrolijk gepavoi-
sèerde, „defileerde" de mossel- en
oestervloot van Yerseke donderdag
middag op de Oosterschelde. Aan
boord van de Yerseke 60 bevond zich
de commissaris der koningin jhr. mr.
A. F. C. de Casembroot, die met het
proeven van de eerste oester het mos
sel- en oesterseizoen 10591960 of
ficieel opende. Aan boord van de meer
dan honderd schepen bevonden zich
duizenden belangstellenden.
(Foto P.Z.C.).
ES -
Het Wereldgebeuren
Dansen
In de nieuwe industriële centra
van Centraal Afrika dansen de
negers de Kalela-dans. Dat is
een nieuwe dans, die vermoedelijk
nooit in Europa populair zal wor
den. De dansers imiteren namelijk
de westerlingen. Zo moeten zich pre
cies gedragen als de blanken en ze
moeten ook perfect Westers ge
kleed zijn.
Daarin uit zich dan het verlangen
van de dansers om precies zo welva
rend en zo „rijk" te zijn als de bui
tenlanders. die het thans nog in gro
te delen van Afrika voor het zeggen
hebben.
Over de vraag hoe lang die bui
tenlanders het nog voor het
zeggen zullen hebben, verschilt
men niet van mening. Elke neger
student van een der hogescholen zal
antwoorden: „Tegen de tijd, dat
mijn universitaire studie afloopt zijn
wij rijp voor zelfbestuur".
Zij zien dat alles dus op korte ter
mijn en ze verschillen' grondig van
mening met de meeste buitenlan
ders, die voor de gebieden, waar nu
nog geen zelfbestuur bestaat dat
zelfbestuur pas over een reeks van
jaren ingevoeld willen zien.
Een groep buitenlanders is er, die
ook zelfbestuur op korte termijn
voorstaat.
Dat zijn de (r.-k.) missionarissen en
de (protestantse) zendelingen. Zij
willen niet, dat hun arbeid vereen
zelvigd wordt en ook hun kerk
met het koloniale bestuur. Zij
zien grotere kansen voor verbrei
ding van het Christendom als ze de
verwijten te torsen krijgen, die de
negerbevolking eigenlijk wil richten
tegen de blanke bestuursambtena
ren, de blanke mijn-eigenaren, plan-
tagebezitters enz.
De missionarissen in Belgisch
Congo waren diep getroffen,
toen op 4 januari van dit jaar
oproerige benden in Leopoldstad bij
het plunderen, moorden en vernielen
juist de missiegebouwen tot doel
wit van hun wandaden kozen. Niet
minder dan 7 missiescholen en 11
missieposten werden vernield.
Dit heeft er toe geleid, dat men in
België de vraag van de Congolese
onafhankelijkheid grondig ging be
studeren. De minister voor de Con
go, de heer Maurice van Hemel
rijck ontplooide een grote activiteit
en hij bracht herhaaldelijk bezoek
aan Afrika.
Daarbij bleek, dat hij wel gevoelde
voor versneld zelfbestuur. Hij is niet
een man, die zich nauw verbondon
gevoeld aan het Belgische koloniale
bestuur en evenmin aan de Belgische
kringen, welke grote mijn-belangen,
plantages enz. in de Kongo hebben.
"•Van Hemelrijck was oorspronkelijk
landmeter, daarna studeerde hij rech
ten, werd advocaat in 1936 (op 35-
jarige leeftijd) en later werd hij ook
nog docent aan de Leuvense univer
siteit.
Tijdens zijn bezoeken aan de Con
go werd hij door de leidende fi
guren uit de negerwereld vrien
delijk ontvangen, maar grote groe
pen Belgen, die in dit land hun be
staan vinden, begroetten hem met
afgrijzen. Zelfs werd hij door zijn
landgenoten in een dorpje bekogeld
met rotte vruchten. Hoewel zoiets
afkeurenswaardig is. blijkt daaruit
toch wel heel duidelijk, dat de Bel
gische eigenaren van grotere en klei
nere bedrijven in de Kongo beducht
zijn voor het verliezen van hun bezit
eri hun bestaan als de plannen van
minister van Hemelrijck voor
zelfbestuur op korte termijn wer
kelijkheid zouden worden.
j tt 7 elnu gisteren donderdag
VV heeft de Belgische regering
j zich in meerderheid uitgespro-
j ken tegen de plannen van Hemel-
j rijck en deze minister is dan ook af
getreden.
Een dag tevoren had hij zich nog
optimistisch uitgelaten over de mo
gelijkheid om binnen het Belgische
kabinet tot een vergelijk te komen.
Dat vergelijk kwam niet tot stand
De meerderheid van de Belgische re
gering wil een langzamer tempo dan
van Hemelrijck. Zij heeft vermoede
lijk rekening willen houden met de
enorme investeringen, welke de Bel
gen in de Kongo hebben gedaan.
Meestal menen "de „jongere" volke
ren bij het verkrijgen van de onaf
hankelijkheid dat ook het sein wordt
gegeven om al het buitenlands bezit
hetzij direct, hetzij geleidelijk aan
de buitenlanders te ontnemen. De
meerderheid van de Belgische minis
ters wil blijkbaar het risico van dat
ontnemen iiog even uitstellen.
Maurice van Hemelrijck
...afgetreden...