PAGIM
3
van ,/Pro ^uveniuie is
maar een enkel voorbeeld
dc ergernis chi'ü
„Kopen op postorder"
om uiteenlopende redenen..
Dan ozena)
Q tot ozena)
ZATERDAG 29 AUGUSTUS 1959 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
U kent wel die ,veelal uit Ierland af
komstige» theedoeken met vrolijke te
keningen van vruchten, bloemen, com
plete kalenders, en aanmoedigingen als
„laat die vaat zo vuii niet staan!" We
zagen nu ook tafellakens van deze soort.
Ze kwamen uit Frankrijk, er stonden
vrolijke plaatjes op met bijschriften als
„boertje heb Je mijn koetje ook gezien"
en „Gans, je hoeft niet bang te zijn, 't
is nog lang geen Kerstfestijn". Maar dan
allemaal ln 't Frans natuurlijk. U ser
veert het woordenboek maar bij soep of
toetje.
„Kinderbeschermers"
werken ongemerkt,
maar daarom niet
minder actiei!
(Van onze redactrice)
Onder het motto „Uw kind re
deloos? üzelf radeloos? en toch:
niet reddeloos!" geeft het Ne
derlands Verbond der vereni
gingen „Pro Juventute" een fol
dertje uit, waarin door middel
van een aantal tekeningetjes de
geschiedenis uit de doeken
wordt gedaan van het jongetje
Piet, dat eenzaam is en brokken
maakt, dat „de ergernis thuis"
is, tot wanhoop van zijn ouders,
maar ook tot zijn eigen wan
hoop. Op één van die tekeninge
tjes ziet men tenslotte Piet met
zijn ouders „de moeilijke weg"
gaan naar een gebouw van „Pro
Juventute", en het laatste plaat
je toont Piet mèt ouders in har
monie verenigd rond de huiselij
ke haard: ouders en kind heb
ben elkaar gevonden, liever ge
zegd hèrvonden.
Men denke niet, dat met deze folder
meteen alles is gezegd over het kin-
derbeschermingswerk in het alge
meen en over het werk van de ver
eniging „Pro Juventute" in het bij
zonder. De historie van dit imaginai
re Pietje vertegenwoordigt maar een
enkel facet van die werkzaamheden
en de leek, die zich op zeker ogenblik
eens gaat verdiepen in het kinderbe-
schermingswerk zoals dit ook in onze
provincie heden ten dage wordt ver
richt, zal bemerken dat hij een uitge
breid en voor de buitenstaander tot
nu toe eigenlijk teveel onbekend ge
bleven gebied betreedt.
Diezelfde leek immers associeert
het begrip „kinderbescherming"
dikwijls nog met voorbije tijden;
met tijden waarin het kind nog
beschermd moest worden tegen
bijvoorbeeld uitbuiting door mid
del van kinderarbeid; met situa
ties uit het verleden die in onze
hecht georganiseerde moderne sa
menleving niet meer voorkomen...
Dat in deze moderne samenleving de
verenigingen tot kinderbescherming
nog wel degelijk een uitgebreide taak
hebben, kan men bijvoorbeeld ont
dekken in een gesprek met de bureau
secretaresse van de vereniging „Pro
Juventute" te Middelburg, mejuf
frouw A. W. Bos, wier bureau geves
tigd is in het gebouw Londense Kaai
17. Zij kan de historie van „Pietje"
aanvullen met een reeks praktijkge
vallen; gevallen die echter voor de
buitenstaander pas werkelijk relief
krijgen tegen de achtergrond van de
geschiedenis der vereniging „Pro Ju
ventute". Die geschiedenis begint in
1896, het jaar waarin te Amsterdam
de eerste vereniging „Pro Juventute"
werd opgericht, met als doelstelling
„wangedrag bij kinderen te voorko
men en te bestrijden".
Tot dan toe was het slecht gesteld
met de zorg voor kinderen die onder
ongunstige omstandigheden opgroei
den; vóór 1886 bijvoorbeeld kon elk
kind, hoe jong het ook was, voor de
rechter worden gebracht, en soms
brachten kinderen een groot deel van
hun jeugd door in de gevangenis te
midden van volwassen misdadigers.
„Pro Juventute" heeft zich vooral in
de beginperiode toegelegd op een goe
de voorlichting van de rechter in kin
derzaken, heeft het verband tussen
jeugdcriminaliteit en jeugdverwaar-
lozing aangetoond, en de heropvoe-
SfS
J
ding van het kind in eigen milieu ge
propageerd waarbij de ouders steun
konden krijgen van een „patroon",
een toezichthouder die door de ver
eniging werd aangewezen. In de loop
der jaren begon men meer en meer
naar een preventief beleid te streven,
temeer daar de wettelijke regelingen
op dit gebied steeds gunstiger wer
den. Do kinderwetten van 1901, later
gevolgd door diverse andere wetten
die aanvullingen en verbeteringen
brachten, hebben tot gevolg gehad
dat de werkzaamheden van een ver
eniging als „Pro Juventute" zich
enorm uitbreidden. Thans, ruim zes
tig jaar na de oprichting van de eer
ste vereniging, overkoepelt het lande
lijk P. J.-Verband tweeëntwintig re
gionale zelfstandige verenigingen
„Pro Juventute".
In Zeeland begint de historie van
„Pro Juventute" in 1923, toen in Mid
delburg een regionale vereniging
werd opgericht, waarvan de werk
zaamheden drieëndertig jaar later
om precies te zijn: op 1 januari 1956
resulteerden in de oprichting van
een eigen bureau, dat gevestigd werd
te Middelburg, maar waarvan de
werkzaamheden zich over de hele
provincie Zeeland uitstrekken. Van
die datum dateert ook de medewer
king van mejuffrouw Bos, die
steunend op een langdurige ervaring
als maatschappelijk werkster de
eerste „bureau-secretaresse" in Zee
land werd; een taak waarin ze tegen
woordig wordt gesteund door een
jeugd-maatschappelijk werker en een
bureau-assistente („de jongste die we
in het Verbond hebben!").
Wat de taak van een „bureau-secre
taresse" (en van een jeugd-maat-
schappelijk werker) omvat? Wel iets
meer dan alleen het behartigen van
het welzijn van het denkbeeldige
„Pietje" uit de aanhaf van dit arti
kelOnderdeel van die taak is bij
voorbeeld het zoeken van en het ge
ven van aanwijzingen aan gezins
voogden, het onderhouden van con
tacten (onder meer door voorlich
tingsavonden) en het voeren van ge
sprekken met die gezinshoofden,
wanneer zich op zeker ogenblik pro
blemen voordoen „dergelijke con
tacten komen beslist niet neer op een
kopje thee drinken en zo nodig een
standje uitdelen!" het zoeken
naar geschikte pleeggezinnen en
pleegouders („een moeilijk en om
vangrijk werk waarvoor we dikwijls
buiten .Zeeland moeten gaan"); het
zoeken van geschikt werk voor pupil
len, iets dat in samenwerking met de
arbeidsbureaus geschiedt. „En heel
belangrijk is uiteraard ook het onder
houden van contacten met allerlei
vormen van maatschappelijk werk",
zegt juffrouw Bos, die in aansluiting
hierop één van haar wensdromen be
kent: een maandelijkse bijeenkomst
van de maatschappelijke werksters
en werkers van alle gezindten en
diensten in onze provincie, naar voor
beeld van enkele andere Nederlandse
provincies.
Ook zonder dergelijke bijeenkom
sten hebben echter de functiona
rissen van „Pro Juventute" hun
tijd wel bezet! Er zijn de spreek
uren van de vereniging (op het bu
reau Middelburg worden ze ge
houden woensdagavonds van ze
ven tot acht, donderdagmiddags
van half twee tot drie en donder
dagavonds van zeven tot acht
uur), er is de jaarlijkse organisa
tie van dc verkoop van de bekende
„Pro Juventute kalender" (die,
naast de vrijwillige bijdragen, nog
altijd een der bronnen van inkom
sten voor de vereniging is), er is
de zorg voor kinderen die in inter
naten worden (of reeds zijn) ge
plaatst. Van tijd tot tijd zijn er
dan nog spreekbeurten te vervul
len voor de bureausecretaresse:
voor de vrouwenverenigingen in
onze provincie, dikwijls ook voor
andere organisaties.
Wat de spreekuren betreft, vindt de
bureau-secretaresse het alleen maar
jammer, dat ouders die moeilijkheden
hebben met hun kinderen, nog zo dik
wijls schromen om die moeilijkheden
te komen voorleggen op zo'n spreek
uur. Onnodige schroom, want bij het
kinderbeschermingswerk timmert
men heus niet aan de weg „liever
gezegd: we zétten onze cliënten niet
Aan alle maagden en weegschalen
Let op
Als uw eerste voornaam Olga is
en alsu bovendien geboren bent
onder het teken van de maagd
of de weegschaal, doch in ieder
geval in de maand september
schrijf dan nog heden aan
de N.V. LEIDSE
MATRASSENFABRIEKEN
Afd. 10 Postbus 16, Leiden
en u krijgt een charmante ver-
jaardagssurprise! Opgeven per
briefkaart: naam, voornamen,
geboortedatum, adres.
matrassen V.g.g.V.
Op bijna elke bladzijde van de radio-
gidsen komt men de „postorderaan
biedingen" tegen: alles voor de lin
nenkast, de keuken, de slaapkamers,
kortom, voor het hele huis. Spullen
voor de vakantie, mantels, japonnen,
horloges, camera's het staat er
allemaal in, gemakkelijk leesbaar en
bijna altijd aantrekkelijk gemaakt
door duidelijke en goed lijkende te
keningen. Kopen op postorder is aan
de orde van de dag.
Op de vraagwie schaft er zich nu
op deze wijze artikelen aan en waar
om, lijkt het antwoord vrij voor de
hand liggend. Wie Mensen, die in
kleinere plaatsen wonen en niet di
rect winkel in, winkel uit kunnen lo
pen. Waarom? Waarschijnlijk omdat
de manier van betalen voor velen zo
aantrekkelijk is.
Natuurlijk: die betaling in termijnen
is en blijft wel een trekpleister. Het
kopen op afbetaling, waar tegenwoor
dig ook al heel anders naar wordt ge
keken dan vroeger, blijft toch voor
veel mensen een genante zaak. Heel
wat kopers vinden het verre van pret
tig in hun eigen dorp of stad zich iets
op afbetaling aan te schaffen. Mede
om die reden wordt het postorderbe
drijf vaak geprefereerd boven de win
kel of het warenhuis, waarbij de ren
te op afbetalingsgoederen ook nog een
woordje meespreekt. Doch dat is het
niet alleen, integendeel. Want, wat
die betaling betreft: vele kopers stor
ten in één keer het hélé bedrag, zodat
ze net zo goed naar een winkel in hun
woonplaats hadden kunnen gaan om
hun keus te doen. Waarom ze dan
toch via het postorderbedrijf iets be
stellen
„Dat is soms heel moeilijk te zeg-
fen", vertelt de directeur van een van
e grootste bedrijven op dit gebied.
Toch kan hij wel heel wat aardige
voorbeelden geven.
Daar was bijvoorbeeld de mevrouw,
die het zo aardig vond nu eens
een pakje over de post te krijgen. Zij
was overigens niet de enige, die om
die reden een bon instuurde. Voor
meer vrouwen dan wij wel denken,
schijnt zo'n pakje een zekere attrac
tiviteit te bezitten.
aan de weg", verbetert mejuffrouw
Bos en de (begrijpelijke) angst
dat men met zo'n stap zijn moeilijk
heden „openbaar" maakt, is dus on
gegrond.
Inderdaad: „kinderbescherming" tim
mert niet aan de weg vandaar dat
de doorsnee-buitenstaander maar zo
weinig afweet van de werkzaamhe
den van een vereniging als „Pro Ju
ventute", die overigens niet de enige
vereniging in Zeeland is, welke zich
de „bevordering van het welzijn van
het kind" ten doel stelt, om het even
plechtig te zeggen. De vereniging
„Kinderzorg" (met tehuizen in Mid
delburg en Serooskerke) en de „R.K.
Vereniging voor gezinsvoogdij en pa
tronage" verrichten in onze provincie
ook een belangrijk deel van het kin
derbeschermingswerk, al heeft de
naam „Pro Juventute", mede doordat
dit de oudste vereniging van Neder
land is, voor velen wellicht de meest
bekende klank.
De Italiaanse Diode-ontwerpers zijn
I met het vrijgeven van hun fotomate-
jj riaal altijd wat vlotter dan hun Pa-
rijse collega's; vandaar dat U op
nevenstaande fotocombinatie al enke
le Italiaanse najaarsmode-nieuwtjes
kunt bewonderen.
Links: avondjapon van Fabiani van
purperen damast. De gedrapeerde
voorzijde wordt bijeengehouden door
een grote clip.
Midden: Twee modellen van Maru-
celli, met originele kragen. De lin
ker jurk is in wit en grijs met
een brume ceintuur, heeft een in
j zachte plooien afhangende rok en
driekwart mouwen. De rechter jurk is
i van groen-zwarte wol met een bont
kraag, die op een stola lijkt.
Rechts: Bertoli brengt deze damas
ten jurk met rood-sijden appliques
van hetzelfde dessin als de smalle
ceintuur.
Dan zijn er ook de dames, die
eerst alle termijnen willen betalen en
dan pas het bestelde wensen te ont
vangen. Zoals de mevrouw, die een
royaal maandgeld ontving, waarvan
ze eigenlijk best wat over kon hou
den. En toen 's winters eens werd ge
sproken over een vakantie in zo'n
grote luxe tent, ging ze op een dag
in zo'n postorderbedrijf kijken om te
zien, of men daar wel van die mooie
tenten had. Héél trots was deze me
vrouw toen ze haar verbaasde huis
genoten ineens zo'n enorme tent kon
laten zien. „Waar heb je dat van ge
daan?" vroeg de heer des huizes.
„Gespaard" zei ze tevreden, ofschoon
haar man overigens zonder enige
moeite het geld voor zo'n aanwinst
had kunnen gireren.
Een ander niet te verwaarlozen facet
dit postordersysteem is zeker ook
geringe interesse van menig man
en vader voor het winkelen. Als man
en vrouw zoals dat in de meeste
gevallen is alleen op de zaterdag
middag zijn aangewezen om de zo
genaamde grote stukken te kopen,
betekent dat voor de man soms een
kwelling.
Nee, dan bestelt hij liever het ser
vies, dat nodig is, op z'n gemak via
die advertentie, dan heeft hij geen
enkele zaak binnen en kan hij het
samen met z'n vrouw eerst eens rus
tig bekijken.
Dan is er nog de "besluiteloosheid van
sommige vrouwen, die nu de kans
hebben eerst die keukenuitzet aan de
vriendinnen en de familie te laten
zien, eer ze hem kopen. Ook mag men
de mensen niet vergeten, die geen
tijd kunnen vinden om naar een win
kel te gaan.
En nu de vraag: wie koopt er op deze
manier? Zeker niet alleen mensen die
weinig zaken in de onmiddellijke om
geving hebben. Niets is minder waar.
De verhouding stad-platteland ligt ge
lijk. Of ze nu in of bij een drukke
winkelstraat wonen, voor gezellige
koopcentra maar een enkele stap hoe
ven te lopen, dan wel ergens op een
afgelegen boerderij hun huis hebben:
hte postorderbedrijf blijft aantrek
kingskracht op hen uitoefenen. Dat
bewijst wel het feit, datongeveer
40 procent van de Nederlandse ge
zinnen wel eens iets via de postorder
koopt. Zo'n percentage is zeker niet
gering.
Als U bij geval na de geestelijke
luiheid van deze onvolprezen zo
mer in de koelte van de komen
de herfst iets te lezen zoekt, kan ik
U van harte een verschikkelijk boek
aanraden. Het is, dit vooropgesteld,
geen literair meesterwerk, hoogstens
een behoorlijk geschreven en gecom
poneerde reportage, behelzend de let
terlijke biecht van een uit de zwart
ste diepten van een mateloze drank
zucht omhooggekropen vrouw.
„Morgen zal ik huilen" door Lilian
Roth, al moet ik er dadelijk bijvoe
gen, dat het woord „door" hier niet
de strikte waarheid bevat. De hoofd
persoon heeft met eigen hand geen
letter hoegenaamd op papier gezet:
de letterkundig ervarene, die het
leest krijgt die indruk al op de eer
ste bladzijde.
In werkelijkheid heeft een auteur
met te weinig scheppend vermogen
voor een gefingeerd verhaal maar
met genoeg bedrevenheid en psycho
logisch inzicht voor een boeiende
weergave van de werkelijkheid het
chaotische, drukke en bij tijden hys
terische vertellen van Lilian Roth op
de band vastgelegd, door een secreta
resse stenografisch laten opnemen
en vervolgens typen.
Uit die honderden pagina's onsa
menhangend manuscript heeft hij
tenslotte het verbijsterend levensver
haal gecomponeerd van een revue
sterretje dat al op haar twintigste
de top van het succes had bereikt
en na drie mislukte huwelijken op
haar vierendertigste dermate tot
mateloos drinken was vervallen, dat
zij in een inrichting voor geesteszie
ken moest worden opgenomen, waar
uit zij met twee en een halve dollar
aan contanten wordt ontslagen om
prompt weer aan het drinken te
slaan
—0^
Moet ik dat nu gaan lezen?
vraagt U stellig verbijsterd.
Wie wint iets bij dit verhaal,
behalve, misschien, hier en daar een
andere drankzuchtige die er een beet
je moed en hoop uit put?
Als het een kwestie van winnen is:
dan geldt dat vooral de vrouw, die
het leest. Zelfs al onderhoudt zij met
sterke drank niet meer contact dan
het glaasje advocaat op haar verjaar-
T>e eezsten en ie Laatste»
Huishoudelijke encyclopedie
Wist U dat U vele tuinkruiden M
H in een bloempot in de keuken
kweken kunt? Wist U dat jf
teddyberen en andere beesten
van pluche zich laten schoon-
maken met een papje van
aardappelmeel met benzine;
maar dat U beeld-van-gips
H aardappelmeel met water van
H node kan hebben? En wist U M
----- dat uw granieten aanrecht
eigenlijk slechts schuurpoeder
verdraagt (omdat dat alle be-
schermende vet eraf haalt), B
dat kleine kamers groter lijken
door lichte kleuren, dat satinet
gesteven kan worden met gela-
tine en dat U van aangebran-
de vanille- of moccavla altijd
nog lekkere koffievla kunt ma-
ken? Eu hebt U bij het aan-
ee schaffen van U kook- en bak-
apparatuur wel overwogen, dat
een komfoor en een los oventje
ij samen vaak goedkoper zijn §1
dan een kompleet fornuis?
V vindt die huishoudelijke
H kennis en handigheid keurig en
overzichtelijk bijeengebracht f§
in de Prisma Huïshoudency-
clopedïe, uitgegeven door Het M
Spectrum. De encyclopedie (U
moet zich geen dikke pil voor-
eeee stellen, 't is een pocketboekje)
ij is samengesteld door het echt-
paar ir. Hans Voïlmar en C'or
s VollmarVan Wijk en U kunt
jjj haast geen voorwerp op huis-
i houdelïjk gebied bedenken of
er staat wel iets over in. H
llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll^
De Vereniging Textieletikettering voor
Was- en Strijkbehanöeling heeft, zoals U
waarschijnlijk weet. bereikt, dat er binnen
kort textielgoederen met etiketten ln de
verkoop zullen komen. Op die etiketten zal
niet een heel verhaal af te drukken zijn
daarom volstaat men met allerlei teken
tjes U kunt nu bij de Nederlandse Huis-
houdraad in Den Haag een wasboekje (35
cent) of een waskaart. (20 cent) bestellen,
om aan de weet te komen wat alle symbo
len betekenen. Het geld moet TT dan stor-
ten op girorekening 22.89.50 van de Neder
landse Huishoudraad. Op het strookje zet
TT, wat TT hebben wilt.
dag, en heeft zij van haar leven nog
niemand uit haar omgeving in ken
nelijke staat gezien. Want wat zij hij
deze lectuur als winst boekt is: be-
grip.
Begrip voor het voor haar waar
schijnlijk onbegrijpelijk lijden van de
alcoholist. Hij is een zieke, zegt Lili
an Roth ergens en haar verhaal
maakt het aannemelijk.
Wie „Morgen zal ik huilen" leest
met zijn huiveringwekkende visioe
nen ziet een nameloos gefolterde,
angstige zieke wankelen op de rand
van een zelfmoord in waanzin, om
met de schamele resten van iets dat
op bewustzijn en levensdrift lijkt
naar een laatste strohalm te grijpen.
0--
En dat brengt een tweede aan
grijpende waarheid aan 't licht:
hoe absoluut hulpeloos en van
allen verlaten zo'n stuk menselijk
wrakhout op de wrede zee van een
wereldstad rondzwalkt.
Dan zijn 't niet de officiële instan
ties. de familie, de goedwillende
laatste vriendinnen en de gezeten
echtgenoot, de managers, wie of wat
ook aan de fatsoenlijke kant van de
scheidslijn maar de uïtgeworoenen
zelf die dit treurig overblijfsel van
wat eens een knappe talentvolle ion-
ge vrouw was met eindeloos geduld
uit het moeras sleuren. De „Anonie
me Alcoholisten" houden haar om
beurten om zo te zeggen nacht en
dag stevig bij de hand.
Zij preken niet. zij verwijten noch
verbieden: zij geven haar zelfs één
borrel maar niet meer dan één
om op haar verhaal te komen na de
onbeschrijflijke inspanning van het
opstaan, zich aankleden, de deurknop
omdraaien en zich de trap afslepen
naar dat ene nog vaag bewuste
adres
De gewezen drinkers praten met
haar, gewoon en oppervlakkig maar
hardnekkig eindeloos, een soort be
dwelming die haar kwelt maar af
leidt tevens. Zij nemen haai- mee.
naar een bioscoop die 's nachts open
blijft (voor mensen die niet slapen
kunnenzij schuiven haar met
zacht geweld aan de ontbijttafel in
het „clubgebouw."
0—
Het is een hartverwarmend, vol
strekt onsentimenteel fragment,
dat. gelukkig, de balans van "t
menselijk zelfrespect weer in even
wicht tikt. En dat mag ook wel. want
het is de brug tussen de lichtschu
we eenzaamheid van de dronken
schap en het onbarmhartig gedrang
van de samenleving, waarin zij moet
proberen terug te keren.
Na die solidariteit van die moderne
kruisridders is dan de gedachteloze
of zelfs opzettelijke wreedheid van
de keurige medemens, die gelukkig
zijn méat weet, eens te afstotender.
Morgen zal ik huilen": het is
een heel erg Amerikaans re-
-* laas van een deerlijk afge
takelde en weer bii de wal opgekrab
beld Broadway-sterretje. dat eigen
lijk maar een oppervlakkig, ononl-
biijkif'd en Vr^ schepseltje
Maar zij zet in dit boek een deur
open die voor de meesten van- ons
vrijwel gesloten büjft. Zij leert ons
met deernis toezien waar wij tot nu
toe enkel afkeer gevoelden. Zij mag
wat mij betreft de anti-climax van
het knusse slottafereel in het kleine,
huisje met de man-die-eindelijk-bij-
haar-past rustig houden.
Ook zonder die laatste advertentie-
glimlach is haar verhaal tienmaal
jelangnjker om gelezen te worden
dan een gehele jaargang damesblad-
feuilletons bij elkaar.
Saskiifc