éSnderS^L Tekko Taks en de nieuwe uitvinding C f Vakantie 'Ni ZÜIDZANDE EN NIEUWVLIET TWISTTEN OM EEN KERK EVEN NADENKEN P "N .J ZATERDAG 1 AUGUSTUS 1959 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT 11 ^-\n{fn vond een biionde vond een M\^ont\er raai schelt)' „En mijn fluitriep het mannetje en hij zwaaide 't schelpje met de zwarte en witte streepjes erop, „mijn fluit hoort hierJa, er Naar nee! Weken en toeken Jang had Anita dat In zich- K zelf gezegd. .Jïaar zee, ik ga naar zee!" Nog nooit J™ J® «nn Antfa eerder waren ze daar met vakantie geweest en Anita J®» had zelfs de zee nog nooit gezien. En nu zou het gebeuren. g oven. Drie weken lang zou se pootje baden, zwemmen en aan „Onder water, die woont het strand spelen. En wat misschien het heerlijkste toas: schelpjes zoeken, want daar verheugde de kleine Anita onder water zich het allermeest op. Van andere kinderen en ook wel in avonds als de vloed komt een wjnkel had se wél eens schelpjes gezien en altijd op- neemt hij mij en mijn win- nieuw moest se dan denken aan een strand waar je die zo maar zou kunnen oprapen. En nu was ze er en met een op de eerste dag onder een stralend blauwe lucht deed Anita wat ze zich voorgenomen had ze ging niet eerst het water in, niet spelen met de grote strand bal die ze gekregen had, nee ze liep op blote voeten vlak langs het water en zocht sohelpjes. Er waren er nog meer dan ze ver wacht had, soms lagen ze met wel duizend bij elkaar op een grote hoop. Anita knielde er bij neer en wist niet welke ze het eerst zou oprapen. Rose waren er en paarse, gele en sneeuwwit te. Anita lag er bijna met haar neus bovenop om de allermooiste uit te zoeken. Die daar... en die... „O, en die", riep ze weer. En toen zag ze een hele mooie, mooier nog dan alle andere die ze tot nu toe ge vonden had. Het was een langgerekt hoorntje, blauw met zwarte en witte streep jes erop het leek 'n beetje op een fluit voor een heel héél klein mensje. ,J)ie!", riep Anita en ze strekte er haar hand al naar uit. ,JJee, die niet", zei opeens een stemmetje en Anita voelde dat iemand haar in haar vinger prikte. „Watt" zei ze verbaasd en ze boog zich nog dichter over de schelpjes. Toen zag ze het mannetje. Het was niet groter dan een tucifers- houtje, maar als je er heel dicht bij kwam met je ogen kon je toch duidelijk zijn baardje van zeewier en zijn oogjes die glinsterden als het water van de zee, zien. Met twee heel kleine hand jes rukte hij aan het sohelpje dat op een hoorn leek. „Maar waarom niet Waarom mag Ik- dit schelp je niet vroeg Anita ver baasd met haar vingers r.cg altijd vlak bij het schelpje. „Dit", riep het mannetje, „dit is de fluit waarmee ik onze prinses in slaap moet zingen". „Prinses Welke prinses dan Het mannetje schndde zijn hoofd. „Dat kan ik je zo niet allemaal uitleggen, maar het is heus waar. Als ik mijn fluit niet meer heb, keltje mee naar beneden. Dan pak ik de fluit en speel de prinses in slaap. Nou, en Hé, roept het boerenveulentje, er is er eentje bij Er is opeens een jongen meer i op onze boerderij Hij komt dat zie je aan zijn kleur vast uit de grote stad. g Wat moet zo'n jongetje nou hier Hij zoekt vast iets. Maar wat Ik ga eens kijken wat hij wil. Nee maar, nou dat is sterk g Hij is net als een echte boer g in 't hooiland aan het werk. m De jongen met zijn hooivork lacht om de verbaasde snoet g van 't veulen dat maar niet begrijpt m wat of hij daar nou moet. Hij roeptvakantie, veulentje Vier lange weken vrij jj en al die weken vrij i en al die weken blijf ik fijn op jullie boerderij 1 Mies Bouhuys. iinininimmiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiniiiiiiiiiiiniii mag Ik vast niet meer op het paleis komen en moet lk de hele dag en nacht aan het strand blijven". „Ik geloof niets van je ver haal", lachte Anlta, „en ik vind dit een mooi schelpje en neem het mee". Ze greep er naar, maar op datzelfde ogenblik begon 't mannetje zo treurig te hui len dat ze toch weer los liet. „Kom dan mee, kom dan toch mee", riep hij, „dan zal ik je alles laten zien". Hij rende op zijn korte beentjes tussen de schelpjes door en wees met een uit gestrekt armpje naar een fort van zand vlakbij het water. Het zag eruit zoals ieder fort dat kinderen die met vakantie zijn aan het strand bouwen, wallen van zand en die helemaal ver sierd met schelpjes. Maar het mannetje ging op één van de hoopjes zand bin- 's morgens bouw ik mim Klots klots kwam de zee gen haar oor hield, toen neilin Staan en riep S „Dit riii-M-nrhH «n mm pon ctnlr i» mijn winkel, mijn mu- «er weer op». JLÏ het jwinke°ïje en hit wist l,eel ziekwinkel". mannetje met de 'luit mee allemaal waar was. Uit het Het mannetje liep druk van en nog voor de zon hele- En ja, toen Anita beter he( ,natrument naar 't i» "as zag Anita Tl» k"ara va° keek, zag ze dat alle schelp- het hele winkeltje verdv- j- een heel klein orgeltje en jes wel een beetje op een f™' poe ,te on v»rhtaS Van onder water kionk haH muzlekinstrumentje leken «e, blies of trommelde hier zacht gefluit en het huilen verdnet had of slaap kleine ronde schelpjes en daar en je moest wel ge- was opgehouden. dan moest je wel stil zijn waarop je met heel kleine loven waf hii vprfpidp pn stokjes als op een trommel- J Anita geloofde de muziek- a's je die muziek hoorde, tje moest slaan mooi ge- ook Anita hoorde man voora, toen de v0,_ draaide die net trompetjes bet klonk er een huilend waren, fluiten klein en stemmetje uit zee „Mu- gende morgen wéér een groot en nog een heleboel Ziekman, man met je fluit, fort vond met wéér van die andere waarvan 3e 3a best kon voorstellen dat er mu- waar ben Je Ik sla" schelpjes. En toen ze er ziek uitkwam. pen 1" ba4 opgenomen en te- MIES BOUHUYS. 80. Aan het strand te Scheveningen zitten Flip en Flop heerlijk in de zon. Flop heeft lachend toe staan kijken hoc Flip moeizaam een kuil groef. Maar toen de kuil klaar was, nam Flop de b8ste plaats in en mocht Flip op een bobbel zitten. Flop sluit zijn ogen en gaat slapen. Flip slaapt niethij bedenkt een plan. „Als het lukt heb ik fijn de kuil voor mezelf..." denkt hij. Flip Êakt de schep en sluipt de kuil uit. >an loopt hij snel nar de zee en be gint snel een geul te graven. (Erva ren kinderen, die heel vaak op het strand zijn geweest, weten wel, wat Flip gaat doenniets verklappen hoor). Het water stroomt langzaam achter Flip aan het strand op, netjes door de pas gegraven geul. „Zo moet ik het hebben, denkt Flip en hij lacht bij voorbaat in z'n vuistje. DAN ge beurt het Flip is bij de kuil ge komen. Flop ligt nog steeds te sla pen. Het i laatste schepje zand wordt weg genomen en„Hellup Ik ver drink roept Flop. En hij is de hele middag niet meer op het strand ge- DRIE EEUWEN GELEDEN (II) Nieuwvliet ontstond door diverse inpolderingen H. Na het ontstaan van Zuidzande in een vorig artikel te hebben beschre ven is nu het aangrenzenden Nieuw vliet aan de beurt Als we de kaart van westelijk Zeeowsch-Vlaanderen bekijken, waar op de grenzen der gemeenten zijn ge tekend, dan zien wij, dat de gemeen te Nieuwvliet een eigenaardige vorm heeft. Zij bestaat uit een lange, smalle omgebogen strook grond, aan de bolle kant liggende naar Oostburg en Groede en san de holle zijde naar Zuidzande en Cadzand. De strook is aan de zeezijde het breedst al is zij hier nog maar een half uur gaans. Verder binnenlands zij zeer smal, soms nauwelijks 200 ..i. Met haar 028 ha oppervlakte is Nieuwvliet een der kleinste gemeen ten van westelijk Zecuwsch-Vlaande- ren. Eertijds was hier een der mon dingen van het Zwarte Gat, dat stroomde tussen Cadzand en Groede. Vanaf het begin der 16e eeuw tot het eind der 18e eeuw zijn hierin ver scheidene polders Ingedijkt, zodat Nieuwvliet van geen oude datum is. De naam zegt het trouwens ook. Wij zullen de namen dier polders met het jaartal der bedijking niet memore ren. De meeste zijn later weer over stroomd en bleven vele jaren met de zee gemeen tot zij weer inge dijkt werden. Van de oude Zwarte polder kon echter maar een zeer klein deel, n.l. 8 ha worden terug gewonnen. Filips de Schone gaf in zijn hoeda nigheid van graaf van Vlaanderen aan Willem van Croy en Jeronimus Lauwerijn in 1505 concessie tot in poldering der schorren in het Zwarte Gat. Zij hebben echter van dat recht geen gebruik gemaakt. Het ging ruim 20 jaren later bij verkoop over aan Jan van Ardonis, burgemeester van Brugge. Deze legde in 1527 de 60. Daar scheen Molly Mops gelijk in te hebben. Zij had namelijk nauwelijks het laatste woord gezegd of een verschrikte kreet klonk van- over de schutting. De buur man had zijn lachende kip pen ontdekt. Eerst keek de man domverbaasd, daarna geërgerd en ten leste laai end van woede. „Profes sor!" schreeuwde hij kwaad tegen de onthutste Starre- veld, die nieuwsgierig om de hoek van de deur geke ken had. „Wat heeft dat te betekenen Wat heeft U mijn mooie witte leghorns ingegeven, dat ze zo te keer gaan? Zeker de één of andere proef op mijn kippen? Ik zal U aanklagen wegens vivisectie. Ik zal„Kalm, kalm, boste vriend!" trachtte de geleerde zijn buurman te sussen, „Heus, het is ongevaarlijk! Slechts wat afval uit mijn laboratorium hebben zij tot zich ge nomen. Het kan werkelijk geen kwaad!" „Maar zij raken van de leg!" Het de buurman zich niet van de wijs brengen. „U moet niet zo onverantwoordelijk doen! Kijk die haan nu toch eens. Het beest lijkt we! dol. Oompleet een klppenkermis. Dat is toch niet gewoon!" En dat was het inderdaad niet. Ouw« trouwe merrie De kinderen en huisvrouwen van de Engelse plaats Louth hebben een actie ontketend om het leven te redden van de trouwe merrie „Daisy", die vijftien jaar lang de gemeentelijke vuilniswagen trok. De gemeenteraad veroordeelde zijn oude getrouwe, die nu 22 ia,ar ia, ter dood, toea de veearts had vastgesteld dat Daisy een zwak hart heeft en slechte poten. Hier op kwamen de kinderen van Louth in actie en zij hadden niet veel moeite hun moeders mee te krij gen. De dames gaan nu rond met een petitie voor Daisy waarop zij minstens duizend handtekeningen hopen te krijgen. Er zijn al men sen die aangeboden hebben voor Daisy een warme stal te bouwen voor de winter. |a? St. Janspolder droog, stichtte er een kapel of kerkje gewijd aan de heilige Petrus of Sint Pietor, waarbij enige huizen werden gebouwd. In 1532 werd de nieuwe polder reeds overstroomd, doch spoedig herdljkt door B. J. de Meij. Horizontaal: 1. gesnapt; 4. 2 Adam; 7. laatstleden; 8. o zoon van ongeveer, afk.; 9. reeks; 11. in relief gesn. siersteen; 14. foto; 16. laatst; 17. -ba ren: bep. lijnen o.e. landkaart; 18. koe; 20. hep. afbeelding; 21. afslui ting v. e. venster; 2. kraakbeenvis; 24. zeevogel; 25. loopvogel; 28. onze stamvader; 30. omroep veren., afk.; 31. Servische munt; 33. matrasvul ling; 34. element, afk.; 35. en ande ren; 36. maat; 37. meisjesnaam. Verticaal: 1. eens; 2. metaal; 3. dunne; 4. accoord; 5. zak; 6. gestalte; 9. sneeuwschaat8; 10. -iseren: op nieuw inrichten; 12, plant die verf stof levept; 13. zie 20, horizontaal; 15. gekke; 18. nagerecht; 19. lange afstand; 22. wiel; 23. het hatelijke; 26. wintel-sportcentrum; 27. verf; 29. deel v. e. schip; 30 banier; 32. hert; 33. meisjesnaam. n.l. in 1536. Hij noemde de nieuwe polder naar zichzelf, de Ardonispol- der. Hij overleed in 1537. De in 1543 ingedijkte Mettenijepolder ontleent zijn naam aan zijn weduwe Cathari- na Metteny. Al het ingepolderde land werd een afzonderlijke heerlijkheid, Nieuwvliet geheten, met afzonderlijke rechten en lichten, evenals Breskens. o 1604 was het oude Zwarte Gat weer zo diep geworden, dat Prins Maurits hier met zijn vloot kon door varen om de gehele streek, voor zo ver die niet overstroomd was, te ver overen. Het ambacht Nieuwvliet heeft vaak vaa watervloeden te lijden gehad. Vooral 26 januari 1682 was een nood» lottige dag, ook voor geheel Zeeland. De Zwarte polder on de Grote en de kleine St. Annapolder liepen geheel onder. In de Grote St. Annapolder, bedijkt in 1602, was een dorpje ont staan, dal tot heden toe in de volks mond Sinte Pier wordt genoemd naar het vroegere dorpje in de St. Janspol der. 'De officiële naam is Nieuwvliet, zoals de ambachtsheerlijkheid heette. Door erfenis of verkoop heeft deze verschillende eigenaars gehad. Hun huis stond aan het einde van het dorp in de aangren zende Mettenijepolder Een der bewoners, Pieter de Vos, liet het in 1717 afbreken en geheel her bouwen. In 1790 werd het ambacht la het openbaar verkocht aan Johannes Fa rao, notaris en bierbrouwer te Groe de voor 20.000. Hij verkocht in 1792 het herenhuis voor afbraak. Door de verovering van Staats- Vlaanderen in 1794 door de Fransen werd heel de streek Frans gebied. Alle leenrechten in dit rijk werden afgeschaft. Zo verviel ook de am bachtsheerlijkheid Nieuwvliet, even als Breskens. Na de bevrijding in 1814 kregen de ambachtsheren in het oude Zeeland boven de Schelde voor een deel hun rechten terug, maar niet die van Nieuwvliet en Breskens. De bewoners van Nieuwvliet hadden niet hetzelfde geloof, al waren zij al len Protestant. Er waren ook Doops gezinden. Niet alleen waren deze rij ker dan de Hervormden, zij waren bovendien veel talrijker. Zij hadden in 1656 in de Grote St. Annapolder benoorden het tegenwoordige dorp een groot stenen huis gebouwd, dienst doende als kerk, meer bekend onder de naam van vermaanhuis. In deze omgeving woonden dan ook de mees te Doopsgezinden of Mennisten, zoals zij naar hun vroegere voorganger Menno Simons werden genoemd. Zij trachtten de Hervormden met min of meer succes tot hun geloof over te halen. De laatsten gingen naar het naburige Groede ter kerk. Om hun verdere afval tegen te gaan had de classis Walcheren, waartoe Staats- Vlaanderen behoorde, de proponent of candidaat Willem Hanselaar naar Nieuwvliet gezonden om daar te pre diken in een ruime hoerenkamer. Zo moest de aanwas der Doopsgezin den en de afval der Hervormden wor den tegengegaan. Door de prediking van de kandidaat Hanselaar moest de grond gelegd worden voor het stich ten van een kerkelijke gemeente, hoe klein deze in de aauvang ook zou zijn. (Slot volgt) 2 augustus Vlissingen Terneuzen Hansweert Zierikzee Wemeldinge 8 augustus Vlissingen Terneuzen Hansweert Zierikzee Wemeldinge HOOG EN LAAG WATER -f- nap uur meter 0.29 1.74 0.53 1.90 1.21 2.10 1.37 1.31 2.01 1.53 nap uur meter 1.11 1.89 1.85 2.04 2.09 2.22 2.25 1.36 2.46 1.60 nap uur meter 12.46 1.76 13.12 1.91 13.40 2.09 13.58 1.30 14.25 1.54 nap uur meter 13.26 1.90 13.50 2.05 14.24 2.20 14.43 1.35 15.0S 1.60 nap uur meter 6.48 1.60 7.15 1.77 7.47 1.90 7.32 1.44 7.50 1.66 nap uur meter 7.28 1.68 8.12 1.46 8.32 1.67 nap uur meter - 19.13 1.82 19.41 1.99 20.13 2.12 20.02 1.53 20.11 1.76 nap uur nieter 19.57 1.95 20.25 2.12 20.58 2.25 20.42 1.64 20.53 1.88

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1959 | | pagina 9