In september keuze van type voor
a-reactor in Geertruidenberg
STUDENT BEUKES ZOU AFRIKA
ILLEGAAL HEBBEN VERLATEN
RENTESPAARBRIEFLENING
VAN BANK VOOR GEMEENTEN
KLANKdORd
Maison Dior inderdaad in
de (modieuze) oppositie
VRIJDAG 31 JULI 1959
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
t
BOUW NEEMT VASTE VORM AAN
Kosten worden geraamd
op 250 miljoen gulden
(Van onze Haagse redactie)
De Samenwerkende Electriciteits Producenten (S.E.P.) zullen eind sep
tember een besluit nemen over het type van de atoomreactor, die de basis
zal vormen voor de eerste Nederlandse atoomenergie-centrale welke in
Geertruidenberg bij de Amer zal worden gebouwd.
Volgens mededelingen welke prof. Van Staveren van de K.E.M.A. ons
dezer dagen deed, heeft de S.E.P. negen aanbiedingen gekregen van Ame
rikaanse, Britse en Franse maatschappijen welke zich bezighouden met
de bouw van atoomreactors. In de afgelopen maanden hebben drie teams
van Nederlandse deskundigen, alle staande onder leiding van de Neder
landse atoomdeskundige prof. dr. J. J. Went, bezoeken gebracht aan En
geland, Frankrijk en Amerika om met de maatschappijen die offertes
hebben gemaakt de details van de aanbiedingen te onderzoeken.
Er zijn thans voldoende gegevens
verzameld om een advies op te stel
len voor het bestuur van de S.E.P.,
dat zijn beslissingen in de loop van
september zal moeten nemen. Wat
dat betreft is het bestuur aan een
zekere tijdslimiet gebonden. Op 20
oktober loopt namelijk de termijn af,
waarbinnen bij Euratom in Brussel
aanvragen moeten worden ingediend
voor steun bij de financiering van
de bouw van atoomcentrales op
grond van de tussen Euratom en de
Verenigde Staten gesloten overeen
komst.
Expeditie Nieuw-Guinea
Geld overgemaakt
naar
dr. Brongersma
(Van onze Haagse redacteur).
De stichting expeditie Nederlands
Nieuw Guinea heeft, na het telefo
nisch contact van woensdag, telegra
fisch geld overgemaakt naar de lei
der van de expeditie, dr. Brongersma.
Het betreft een vrij gering be
drag, dat echter voldoende is om
voorlopig de expeditie voort te
zetten. Van het geld zullen de
kosten worden betaald, die ver
bonden zijn aan het gebruik van
een vliegtuig van de mij. „Kroon-
duif." Deze kosten moeten voor
uit worden voldaan.
Inmiddels is bekend geworden, dat
een groep leden van de expeditie een
tocht zal maken naar het Juliana-
gebergte. Ook is er een plan voor een
doorsteektoeht van de Antares naar
Hollandia. Deze tochten staan echter
niet op het programma van de ex
peditie en zullen dan ook uit andere
fondsen moeten worden betaald. De
tocht naar het Juliana-gebergte zou
het begin zijn van een grote geologi
sche inventarisatie van Nederlands
Nieuw Guinea. Deze tocht zal onder
leiding staan van de geologen Bar
en Eseher.
Explosie in vuurwerk
fabriek: negen doden
Bij een explosie in de Hamburger
vuurwerkfabriek bij Oberriel zijn ne
gen arbeiders gedood en werden zes
anderen ernstig gewond. Het grootste
gebouw van het complex, dat tot aan
de nok gevuld was met vuurwerk,
werd volledig vernield.
Het voornaamste voordeel van de
hulp v/elke het verdrag tussen de
Verenigde Staten en Euratom moge
lijk maakt bestaat uit het verstrek
ken van langlopende kredieten tegen
lage rente. Bevoegde zegslieden ver
klaarden ons echter, dat deze rente
aan Nederland geen bijzondere voor
delen biedt. Zij is vastgesteld op
4% procent en dat is een basis waar
op in Nederland wel krediet kan
worden verkregen, terwijl dan niet
het nadeel optreedt dat rente en af
lossing in dollars moeten worden
betaald. Toch is inmiddels uit een
bekendmaking van Euratom geble
ken, dat van Nederlandse kant wel
al reeds het recht is gereserveerd om
een claim voor dit jaar in te dienen.
Of daar werkelijk toe zal worden
overgegaan zal in september door de
S.E.P. op basis van het rapport van
de commissie-Roodenburg worden be
slist.
Er zijn inmiddels sterke aanwijzin
gen, dat de Nederlandse keuze voor
de centrale te Geertruidenberg zal
worden bepaald op een reactor van
Amerikaans type. Welke maatschap
pij het meest voor levering in aan
merking komt is nog niet bekend,
omdat niet onthuld is welke inschrij
vingen er van Amerikaanse zijde
zijn binnengekomen. Wel staat vast,
dat General Electric, de enige maat
schappij die op ervaring met een nor
maal werkende energieproducerende
reactor kan bogen ae atoomcen
trale te Dresden Point zeer gun
stige papieren heeft.
Een groot deel van de werkzaamhe
den welke voor de bouw van de
atoomcentrale te Geertruidenberg
nodig zijn buiten de bouw van de
reactor zelf, zal door de Nederlandse
ondernemingen kunnen worden ver
richt. Volgens een betrouwbaar zegs
man zal er met het gehele project
niet minder dan 250 miljoen gulden
zijn gemoeid. Een belangrijk deel
daarvan buiten de aankopen van
grond zal aan het Nederlandse be
drijfsleven ten goede komen.
De bouw van de centrale te Geertrui
denberg zal waarschijnlijk reeds in
3.960 kunnen beginnen. Indien gebruik
zal worden gemaakt van de facili
teiten van V.S.-Euratom-akkoord zal
de centrale overeenkomstig het plan
van Euratom uiterlijk eind 1963 in
gebruik moeten komen.
Inmiddels is bekend geworden, dat
er reeds plannen zijn voor de bouw
van een tweede atoomcentrale in
Nederland. Dit is gebleken uit me
dedelingen van de Provinciale Gel
derse Eleetriciteitsmaatschappij,
die in haar jaarstukken onlangs
melding maakte van de plannen
voor de reservering van fondsen
ten behoeve van de bouw van een
atoomcentrale.
HIJ MOCHT PLOTSELING NIET NAAR OSLO
Sinds vorige
week spoorloos
Naar iu Kaapstad verluidt heeft
Hans Beukes, de Afrikaanse student,
die een beurs kreeg voor de univer
siteit van Oslo maar niet mocht ver-
treliken, Zuid-Afrika illegaal verla
ten. Beukes kreeg een maand gele
den bericht dat hij als een der meest
belovende Afrikaanse studenten van
de universiteit van Kaapstad drie
jaar in Oslo mocht studeren. Enkele
uren voor zijn vertrek trok de poli
tie om niet gepubliceerde redenen
zijn paspoort in.
Sinds vorige week is Beukes spoor
loos. Het is ïiiet onmogelijk dat hij
voor dè Commissie voor Zuidwest
Afrika van de Verenigde Naties, in
New York, zijn zaak persoonlijk wil
bepleiten. Hij is namelijk afkomstig
uit Zuidwest Afrika.
Ook de studentenraad van de Univer
siteit van Kaapstad heeft geen con
tact meer met hem gehad. Zij be
heert een bedrag van 112 pond ster
ling voor hem, dat werd ingezameld
toen bekend werd dat de reis naar
Noorwegen niet doorging.
VOOR EEN BEDRAG VAN 50.000.000
Voor bepaalde data niet
naar keuze aflosbaar
De Bank voor Nederlandse Gemeen
ten deelt mede, dat zij zeer binnen
kort zal overgaan tot uitgifte van een
nieuwe rentespaarbrieflening. Binnen
VOORBEELDIG. Mevrouw T. R.
Foster te Dallas (Texas), die nooit
een auto-ongeluk heeft veroorzaakt,
kreeg een indrukwekkend certificaat
van een verzekeringsmaatschappij
vanwege haar voorbeeldig chauffe
ren. Mevrouw Foster rijdt niet.
REÜNIE. „Dat is vreemd", zei Ja
mes Brown, 55 jaar oud, tot een gast
die woensdag het hotel waar hij als
bedrijfsleider werkt, binnentrad, „U
lijkt precies op mijn broer, maar hij
werd in de oorlog gedood."
„Wat vreemd", antwoordde Ernest
Brown, 48 jaar oud, „U lijkt precies
op mijn broer, maar hij werd in de
oorlog gedood."
De broers die elkaar dood waanden,
vierden donderdag hun reünie.
WAT ZE ZEGGEN. Dr. P. J. Plat-
teel, gouverneur van Nederlands
Nieuw-Guinea op Schiphol: „In de
streek van het Sterrengebergte had
men nog nooit een Europese vrouw
gezien en uit dien hoofde toonde het
opperhoofd van de Papoedastam,
toen wij er waren, bijzondere belang
stelling voor mijn echtgenote. Ten
slotte kwam het hoofd met het voor
stel, mijn vrouw te ruilen voor drie
van de zijne. Ut heb mijn beslissing
over dit voorstel opgeschort;"
enige dagen zal het prospectus ver
schijnen. Het bedrag der lening is be
paald op een zodanig totaalbedrag als
t./m. 30 september 1959 zal worden
geplaatst, met dien verstande, dat de
verkoop voor die datum zal eindigen
op de dag, waarop een totaalbedrag
van 50.000.000,is geplaatst.
De bank belioudt zich voor na aan
kondiging per advertentie het uit
te geven bedrag te verhogen. De ren-
t.espaarbrieven zullen tegen een koers
van uitgifte van 99 pet. verkrijgbaar
zijn uitsluitend in series van 5 stuks
van elk 100,nominaal, gemerkt
a, b, c, d en e.
Hoofdsom en rente (met rente op
rente) zullen aflosbaar zijn voor ren-
tespaarbrief a op 1 mei 1965 met
125,rentespaarbrief b op 1 sep
tember 1969 met 150,rente
spaarbrief c op 1 maart 1973 met
175,rentespaarbrief d op 1 fe
bruari 1976 met 200,en voor ren
tespaarbrief e op 1 augustus 1978
met 225,in totaal 875,
Voor de genoemde data zijn zij niet
naar keuze van de houder aflosbaar.
De uitkeringsdata van de thans uit
gegeven rentespaarbrieven zijn zo ge
kozen, dat voor de serie van 5 stuk
ken betaling van aflossing en rente
(met rente op rente) van 1965 af zal
plaatshebben in een reeks van jaren
welke plus minus 4 tot 3'/2 jaar uit
een liggen.
Eij de vaststelling van de koers
van terugbetaling van de rente
spaarbrieven a t./m. e, die respec
tievelijk 5 jaar en 9 maanden, 10
jaar en 1 maand, 13 jaar en 7
maanden, 16 jaar en 6 maanden
en 19 jaar lopen, is uitgegaan van
een rente over de hoofdsom van
respectievelijk 4, 4%, 4%, 4% en
4% procent, terwijl voor de bereke
ning van rente over de rente is uit
gegaan van- 4> procent.
Op 24 juni werd Beukes' paspoort
ingetrokken, op 15 juli wendde hij
zich telegrafisch tot de commissie
voor Zuidwest Afrika met het ver
zoek de kwestie te behandelen. Sinds
dien is niets meer van hem verno
men, maar niettemin heeft de com
missie vrijdag gereserveerd om Beu
kes eventueel te hóren.
Het is niet onmogelijk dat de in
trekking van zijn paspoort is ge
schied naar aanleiding van een
brief die hij op 29 juni tot de com
missie richtte. Hij verzocht o.m.
hem te helpen een zo gunstig mo
gelijk gebruik te maken van zijn
Noorse studiebeurs.
Nixon sprak in
Swerdlowsk
Nabij de Siberische industriestad
Swerdlowsk heeft de Amerikaanse
vice-president Nixon donderdag een
kopermijn bezocht. Hij hield er, tij
dens de lunch die hem en zijn gezel
schap door de bedrijfsleiding werd
aangeboden, een toespraak waarin hij
onder meer opmerkte dat zijn bezoek
aan de Sowjet-Unie „een van de eer
ste stappen zal zijn op de weg naar
begrip en vriendschap door het uit
breiden van de contacten tussen lei
ders en volk van onze twee landen".
Men meent dat Nixon hiermee heeft
laten doorschemeren dat hij een be
zoek van Kroesjtsjew aan de Ver
enigde Staten voorstaat. Onder de
leden van zijn gevolg beeft deze ge
dachte reeds veel sympathie ontmoet.
<9 De Britse regering heeft bekendge
maakt van plan te zijn binnen twee jaar
met behulp van een Amevikaanes Scout
raket een satelliet de ruimte in te schie
ten. De kunstmaan zóu bijna 70 kilogram
moeten wegen.
Vandaag wordt in Parijs de H
grote herfst-wintercollectie van
H het modehuis Dior getoond. Eet
zijn weer drukke dagen voor n
§jj Yves Saint-Laurent. Op de foto n
H bekijkt hij hoe een zijner H
avondtoiletten, gedragen door
mannequin Alia, verrijkt kan
ivorden met een kostbaar hals- if
H snoer.
llllllllllllllllllllilllllilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll»
Grote brand in Napels
zonder water
Donderdagochtend is de „Santa Lu-
cia"-bloscoop iu Napels geheel uit
gebrand. Ondanks het gebrek s
bluswater kon de brandweer verhin
deren dat belendende percelen ook
vlam vatten. De 48 bewoners waren
uit voorzorg geëvacueerd.
Door een aardverschuiving is het
aquaduct waarmede eeu deel van de
stad van water wordt voorzien ge
blokkeerd. De drinkwatervooz'ziening
van ea. 800.000 personen is erristi;
in moeilijkheden.
Het Wereldgebeuren
Vreemd stormpje
Klaarblijkelijk is Georgios Grivas
niet tevreden met al het eerbe
toon dat hem in maart van dit
jaar ten deel viel en waarvan hij nog
blijvend de vruchten geniet. De door
hem geleide Grieks-Cyprische ver
zetsbeweging Eoka staakte haar ac
tiviteit nadat in Londen verdragen
voor de vorming van een zelfstandige
republiek Cyprus waren ondertekend
door de regeringen van Groot-Brit-
tannië, Griekenland, Turkije en de
Griekse en Turkse bevolkingsdelen
van Cyprus. Grivas zelf kon naar
Griekenland terugkeren en een grote
menigte (ministers incluis) stond hem
in Athene luidkeels te verwelkomen.
Hij werd op dezelfde dag bevorderd
van kolonel tot luitenant-generaal,
kreeg een ridderorde van de boven
ste plank en een „levenslange" ere-
soldij voor zichzelf en zijn gezin. Als
oud-guerillastrijder mag hij in de
overgangsperiode, nu de Engelsen er
nog de macht hebben, niet naar
Cyprus terug.
Grivas heeft deze week toch op
Cyprus weer stof doen opwaai
en, gelukkig niet opnieuw met
kogels uit zijn guerillageweer, maar
met woorden die hij uitsprak op een
bijeenkomst van Cyprische arbeiders
en studenten.
De bijeenkomst was ver weg, in
Athene, maar toch voor aartsbisschop
Makarios (leider van de Griekse Cy
prioten, toekomstig president van de
nieuwe republiek) van voldoende be
lang om er openlijk op te reageren.
Grivas liet op die bijeenkomst name
lijk weten, dat hij niets moest heb
ben van de verdragen die de toekomst
van Cyprus regelen. „Die verdragen
zijn getekend zonder dat ik wist wat
erin stond." Hij zou „niet aarzelen de
strijd te hervatten en desnoods te
sterven om de donkere machten hiel
en op Cyprus te vernietigen die het
eiland willen knechten." „Sommigen
hier en op Cyprus willen U geen vrij
heid geven en 140 vierkante mijl
vruchtbaar land aan de Engelsen ge
ven om als basis te worden ge
bruikt."
Kennelijk was het zijn bedoeling, het
zojuist prijsgegeven ideaal van de
Griekse Cyprioten, „enosis" oftewel
vereniging van Cyprus met Grieken
land, nieuw leven in te blazen.
akarios gaf antwoord in de
beroemde kerk van Ayios Ni-
colaos in de buurt van Kako-
petria op Cyprus, waar hij vier jaar
geleden in het geheim met Grivas
de vorderingen van de „vrijheids
strijd" besprak en enige maanden la
ter een strijdlustige redevoering
hield waarin hij de Cyprioten opriep
het Britse juk af te werpen,
In zijn toespraak van deze week zei
de aartsbisschop: „Laten wij ons
met verachting afwenden van het ge
fluister en de kreten van demagogen
die onze strijd exploiteren. Die volks
misleiders moeten weten dat het volk
nimmer zal aanvaarden of toelaten
dat onze worsteling wordt uitgebuit
door wie dan ook voor welk doel dan
ook. Laten wij ons hiervan bewust
zijn, en speciaal van het feit dat
sommige kringen in Athene, om hun
eigen doeleinden te dienen, proberen
om het volk van Cyprus té verdelen
en verwarring te stichten."
LAATSTE NIEUWS
UIT PARIJS:
(Van onze redactrice)
De geruchten die eergis
teren reeds uit Parijs
kwamen overwaaien, zijn
gisteren bewaarheid ge
worden; het modehuis
Dior decreteert, in vol
strekte tegenstelling met
de overige bekende Fran
se couturehuizen, zeer
korte rokken die de knie
grotendeels vrijlaten. De
ontwerper van maison
Dior, Yves St.-Laurent,
gaat met deze nieuwe
modelijn dus wel lijn
recht in tegen de ideeën
van zijn voorganger, de
enkele jaren terug over
leden Christian Dior die
eens gezegd moet heb
ben: „Ik haat knieën..."
Wel, deze haat wordt
door St.-Laurent blijk
baar niet gedeeld! Hij
laat tenminste bijzonder
veel van het vrouwelijk
been zien met zijn „new-
new look", die ook „stijl
1960" genoemd mag wor
den.
Het publiek in de over
volle showrooms van
Dior, waaronder zich
Audrey Hepburn en de
hertogin van Windsor
bevonden, was dan ook
wel even geschokt bij
het aanschouwen van de
eerste modellen dezer
collectie, die voorts ge
kenmerkt wordt door
„lampekaprokken" en
brede ceintuurs en door
zeer korte spencers en
bolerojasjes. Soms is dc
taille wat verhoogd,
maar meestal zitten tail
le, buste en heupen op de
natuurlijke plaats. De
ontwerper heeft klaar
blijkelijk al zijn aan
dacht geconcentreerd op
de korte rokken die vaak
van stroken, plooien en
rimpels voorzien zijn.
Zelfs bij de avondjapon
nen zijn de rokken soms
heel kort, zoals bij een
groensatijnen avondjurk,
die een met stroken ver
sierde rok heeft waar
van de zoom boven de
knie eindigt. De avond
japonnen die wel tot de
vloer reiken, hebben
Mei rokken, die zéér veel van
het been laien zien
~k
toch vaak een split dat
tot de knieschijf reikt.
De rokken in deze collec
tie zijn nu eens nauw,
dan weer recht naar be
neden vallend vanuit de
taille of bolstaand van
uit de heupen.
En hoewel de mantels
vaak omvangrijk zijn, is
de schouderlijn nergens
overdreven geaccentu
eerd. Dat geldt ook voor
de schouderlijnen van tie
mantelpakken; de kra
gen die bij de meeste an
dere ontwerpers ditmaal
zoveel aandacht krijgen,
zijn door St.-Laurent na
genoeg verwaarloosd.
Daarentegen worden bij
vele creaties wel grote,
opvallende halssnoeren
gedragen. De meeste
Op deze foto staan twee modellen afgebeeld uit de
herfst-wintercollectie 1959 die het Parijse modehuis
Virginia tijdens de afgelopen dagen heeft gelanceerd.
Links een jeugdig ensemble met bolero, gemaakt uit
staalgrijze tweed; rechts een wollen mantel in een
zwdrt-groette ruit met. een bijpassende-omslagdoek.
Dieprood en blauw zijn
de kleuren bij Dior, bij
de mantels is er de nieu
we kleur „antilope" die
op beige-bruin lijkt. Grijs
en olijfgroen worden ook
toegepast, zwart is dik
wijls gecombineerd met
rood, citroengeel en wit.
Er zijn japonnen in prin-
sessenlijn met lichte vul
lingen op de heupen,
soms gecombineerd met
kleine uitstaande jasjes;
een aantal jurken heeft
een deux-pièces-effeet
door een los blousend bo
vendeel, weer andere ja
ponnen hebben tunieken
van driekwart lengte.
Zelf had St.-Laurent en
kele dagen geleden al
verklaard dat zijn nieu
we lijn „moeilijker te
dragen zou zijn dan
ooit", en zijn manne
quins hebben deze ver
klaring volmondig beves
tigd. Desondanks werd
St.-Laurent na afloop
bestormd door toe
schouwsters die hem op
getogen complimenten
maakten, maar wellicht
geldt dit enthousiasme in
de eerste plaats de ern
stige en innemende per
soonlijkheid van deze
jonge ontwerper, die
vandaag 23 jaar wordt.
Het modehuis Lanvin-
Castillo lieeft gisteren
een najaarscollectie ge
lanceerd die overeen
komt met de modellen
van de meeste Franse
couturiers: lange rokken
dus. en brede schouder
lijnen. De japonnen val
len hier soepel om het fi
guur van de draagster,
zijn vaak zonder cein
tuur en recht van de
schouder vallend. Soms
doen ze even denken aan
de „ligne sac" van enke
le seizoenen terug, maar
ze zijn beter draagbaar
en veel mooier, al zijn de
kleuren wat somber. Ook
hier ziet men langere
mantelpakjasjes, grote
opstaande bontkragen en
mantels met cape-kra
gen.
M
Zy schaarde de aartsbisschop zich
aan de zijde van degenen die van
mening zijn dat het de in Cyprus
geboren maar de Griekse nationaliteit
bezittende 61-jarige luitenant-gene
raal Grivas nu vooral erom te doen
is, politieke invloed te verkrijgen in
Griekenland. Grivas zou zijn zoge
naamde bewogenheid met het even
tuele toekomstige lot van de Griekse
C\'prioten willen uitspelen in het po
litieke kansspel om daarmee niet zo
zeer aartsbisschop Makarios alswel
de Griekse premier Constantine Ka-
ramanlis (die zich immers ook bij 't
compromis heeft neergelegd) in moei
lijkheden te brengen. De rol die hij
wil spelen in de Griekse politiek zou
een. bijzonder rechts-radicale zijn.
Zijn politieke opvattingen zijn zo
„ultra", dat hij na cle Tweede We
reldoorlog bijvoorbeeld niet werd op
geroepen om zijn officierscarrière
voort te zetten in het nieuwe Griekse
leger. Voor een groot deel moet het
ook aan de persoonlijke invloed van
Grivas worden toegeschreven, dat de
politieke organisatie van de Cypri
sche Eoka fascistische trekken ver
toonde.
Minder bekende Grieken uit diezelfde
hoek willen nu van de wijdverbreide
verering voor en de buitengewone eer
zucht van Grivas gebruik maken om
politieke stormen te ontketenen in de
hoop dat zij bij toekomstige verkie
zingen de vruchten ervan zullen pluk
ken. Tegen die rechts-radicale èn te
gen een eveneens opstekende felle
ultra-linkse oppositie stelt premier
Karamanlis zich teweer door een zo
constructief mogelijke politiek te
voeren, waartoe ook zijn aanvraag
om toelating tot de Euromarkt moet
worden gerekend.
Makarios heeft op zijn eigen wijze
gereageerd met waarschuwende
woorden. Het is waarschijnlijk dat
de intelligente Cyprioten die waar
schuwing niet in de wind zullen slaan.
GEORGIOS GRIVAS
o t politieke aspiraties t
