Ontwikkeling van televisie geremd door gebrek aan geld f Tekko Taks en de nieuwe uitvinding 7eefc/e*f 1 jood wilt Waar zijn onze schepen? it Het moeilijke offer PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT ZATERDAG 25 JULI 1959 HALF MILJOEN T.V.-TOESTELLEN IN ONS LAND befaamde televisiedemonstratie op de Utrechtse jaarbeurs in 1938. Fien de la Mar trad op niet aan de piano Han Beuker. Erik de Vries stond achter <le camera. N.T.S. moet eigen produktiestaf hebben Als er minder zendtijd is dan dertig uur per week, behoeft niet gedacht te worden aan een vruchtbare ontwikkeling van het medium televisie. Aldus een uitspraak, die de Unesco deed, nadat een uitgebreid onderzoek was ingesteld in tal van landen naar de ontwikkelingsmogelijk heden van het nieuwe medium voor massacommunicatie. De Nederlander heeft deze uit spraak in ,de afgelopen jaren beschaamd. Het aantal zend uren is hier beperkt gebleven tot de helft van de „noodzake lijke" dertig en desondanks is het aantal toestellen in luttele jaren gegroeid tot een half mil joen. ERIK DE VRIES ...verplichting.... Onze regering heeft In het verleden om redenen van algemeen politieke aard een doelbewust streven aan de dag gelegd, deze ontwikkeling zoal niet te remmen, dan toch op z'n minst niet te stimuleren. Deze gang van zaken heeft het Nederlandse volk er niet van kunnen weerhouden om toch een half miljoen toestellen te kopen. Dat legt op de regering de (zware) verplichting om haar poli tiek te herzien. De basis !s aan naar oorspronkelijke politiek ontvallen. Zij zal nu op een geheel nieuwe basis moeten gaan reageren. Dit is het zeer nuchtere en reële standpunt van Erik de Vries, de man, die met recht aanspraak kan maken op de eretitel „vader van de Neder landse televisie". Hij stond aan de wieg van het toverkastje; bijna een kwart eeuw heeft hij zijn Impone rende gestalte (ruim twee meter lang) gebogen over het wiegje, waar het borellngske langer dan enig an der kind in heeft moeten doorbren gen. De Nederlandse televisie is nog niet de kinderschoenen ontgroeid. Het ia ze ker niet in de laatste plaats het geld- Srobleem, dat de ontwikkeling remt. [et geldprobleem, dat terug te voe ren is tot de tot op heden gevolgde politiek van „klein houden". Wat de algemene richting betreft, die de televisie in ons land zal moe ten en ook kunnen gaan, heeft de heer Erjk de Vries enkele opmerkingen gemaakt. „We hebben niet alleen wat het aantal kijkers be treft veel bereikt, maar ook op an der terrein zijn we fiks gegroeid", aldus Erik de Vries. „We mogen daarom niet mopperen. Per slot van rekening is de start van de televisie hier eigenlijk maar contre coeur ge gaan. De algemene regeringspolitiek impliceerde, dat men de groei niet te snel en niet groot wenste. Men Erobeerde doelbewust de televisie lein te houden. Klein wat Jiet aan tal zenduren betreft, klein ook waar het ging om liet budget, dat besteed mocht worden. Het geld, dat thans gefourneerd wordt, is beslist te weinig om er iets goeds mee te doen. Er zijn heel veel plannen en mogelijkheden, die in Bussum niet eens in overweging ge nomen kunnen worden, omdat men geen kans ziet die te "realiseren. En zelfs van do plannen, die men wel gaat overwegen, moeten nog vele naar de ijskast, omdat er geen vol doende financiën zijn. Dat is een hoogst ernstige zaak. Aan luisterbijdragen komt dit jaar vijftien miljoen gulden bin nen. Dat bedrag is hoog genoeg BINNENVERINGBED SCHUIMRUBBERBED om een ruimere bijdrage aan de televisie mogelijk te maken dan de tien miljoen, die de regering thans verstrekt. Met meer geld zouden betere programma's te maken zijn, En ia het zo gek, dat d© regering als zij dan iets rui mer in de geldbuidel tast, bepaal de voorwaarden stelt voor de be steding van da subsidies Een onevenredig groot deel van het beschikbare bedrag wordt in ons land uitgegeven aan de technische sector. In Engeland is dat deel on geveer op een derde gefixeerd. Voor het programmatische werk Is daar de helft beschikbaar, Een ruimere sub sidiëring zou hier een gezondere toe stand kunnen scheppen. Want de kosten voor techniek e.d. zouden gelijk blijven, waardoor het volle bedrag van de grotere subsidie aan de programma's ten goede zou kunnen komen en de verhoudingen rechtgetrokken worden. Men kan stellen, dat een subsidieverhoging met twee miljoen gulden het pro grammabudget van de heren in Bus sum bijna zou verdubbelen. Met twee miljoen meer zou men werkelijk aanzienlijk betere programma's kun nen malton en plannen kunnen reali seren, waaraan men nu niet mag den ken. Voor zover deze zaken niet door het systeem zelf moeilijk of onmoge lijk gemaakt worden. Want dat is en hier duikt toch even het zuilen systeem op een van de problemen van onze Nederlandse televisie, dat men door de verdeling van de zend tijd over de omroepverenigingen soms niet beweeglijk genoeg in program masamenstelling kan zijn. Nuttig en nodig zou zijn, dat de NTS een eigen produktiestaf zou krijgen, ir dat zullen niet alle omroepver- jingen willen toestaan. Inmiddels moet de N.T.S. toch minstens veer tig procent van de zendtijd vullen". De Nederlandse televisie heeft wel jen bijzonder snelle groei door gemaakt. Het is nog maar kort geleden, dat er geregelde uitzen dingen kwamen in ons land. Phi lips had kort voor en direct na de jorlog geëxperimenteerd met eigen programma's in Eindhoven. Op 31 mei 1951 kreeg de televisie in ons land evenwel pas een officieel tint je, toen de N.T.S. werd opgericht. De uitzendingen begonnen in Bus sum op 2 oktober 1951 Precies twee jaar later werd het televisie werk toevertrouwd aan de ver schillende radio-omroepen. Er was toen in Nederland nog maar een handjevol mensen met een eigen televisietoestel. Nu is hun aantal gegroeid tot een half miljoen. En de groei zet nog steeds door. Insectenverdelger AMSTERDAMSE EFFECTENBEURS Philips was aan de vaste kant BEURSOVERZICHT. Gezien de houding van Waistreet van donderdag, waar de koersen tegen het slot onder druk werden gezet, waren aandelen Philips vrijdagmiddag op het Damrak aan de vaste kant en trokken de overige Internationale waarden mee naar boven. De Philipspapieren liepen op van 649 tot 654 tegen 647 als slotprijs van donderdag. De vaste tendentie voor dezé aandelen werd veroorzaakt door een publikatie over de belangrijke samen voeging van de PhlUpsbelangen in Ame rika. De vraag kwam hoofdzakelijk van speculatieve zijde terwijl daarnaast de arbitrage wat stukken mee naar huis nam ondanks het aanstaande weekéinde. A.K.U.'s lagen aanvankelijk op 369% wat zwak in de markt doch stegen ln het verder beursverioop op lokale vraag tot 372'/j bij een vorige siotkoers van 371. "Unilevers liepen op van 571 tot 572% en handhaafden hiermede het slotnlveau van donderdag. De arbitrage nam in deze hoek wat positie aan de hausse-zijde. Kon. Olies bleven Ingevolge Wallstreet, driekwart dollar lager, onder de prtjs van donderdag en noteerden circa f 154.50. K.L.M. die in Amerika dollar hoger noteerde, werden hoger geadviseerd Van de scheepvaartwaarden bleven vrij dag aandelen Scheepvaart Unie wat ach ter en verloren ca. 1 punt. De overige fondsen ondergingen geen veranderin gen van enige betekenis, In de cultuur afdeling lagen certificaten Dell één gul den onder de slotprijs van donderdag. Amsterdam Rubber, H.VA. en Senem- bah praktisch onveranderd. Aandelen Transatlantics werden een paar punten hoger geadviseerd. Ook de prijs voor de Scrips lag hoger. Acht Scrips kunnen omgeruild worden In 1 aandeel van no minaal f 100 Transcatlantdca. Staatsfond sen praktisch onveranderd. Dell drukkerij blijven goed lp de markt liggen en waren wederom een paar pun ten hoger. De hogere netto winst over het eerste halfjaar van 1959 van de Am- sterdamsehe Bank had op de koers van de aandelen een gunstige Invloed. Oost- Ja va rubber werd niet genoteerd in ver band met de terugbetaling van 5 pet. op A*VWWVV\WVWWWWV\* Amsterdamse wisselmarkt CONTANTE PRIJZEN. Londen 10.59%—lC.60'/8, New York 3.76f8—3.77A, Montreal 3.92(8—3.93f0, Parits 76.85—76 95, Brussel 7,65%- 7.55%, Frankforu 90.14%—90.19% Stockholm 72.87%—72.92%, Zürich 87.47—87.52, Milaan 6O.73V2—60.78%, Kopenhagen 54.72%—54.77%, Oslo 52.94%—52,99%, Wenen 14.61%- 14.02%, Lissabon 13.21%—13.23, An kara 3.76%—3.77%, Praag 52.84- 52.94. -VWWWVWWVV de aandelen. Het publiek dient hiervan eerst goed op de hoogte te zijn, aldus de hoeklieden Walvisvaarten eerder wat beter. Internationale Viscose donderdag 27 punten hoger op 292 kreeg een advies prijs van 300 pet. Prolongatie 3 procent. Nederland 1951 (3%) Nederland 1948 (3%) Nederland 1955 (3%) Nederland 1947 (3%) 3 Nederland 1937 8 Dollarlening 1947 3 Investeringscert. 3 Nederland 19G2-64 3 Ned. Indië 1937 3 23 jll 24 juli 93% 93% gb. 88% 88% 86,5„ 86H - 92% 90% 90% 8911 89% 96% 96% gb. 98f« 98,^ gb. D3ft 95% 6 pet. Woningbouwlening '57 109% 109 HYDRA 24 Pto Ordar. KARA 33 v. «»lgon n. langhc KENIA 33 W ■•ton Rous». KCNNEMERLAHD *3 R*etf». ALWAKI 23 v, Hambur Anlworpan. AMSTELDIJK 33 R'dan APPINGEDIJK S ARNEDIJK 33 Svvottonham, AVCRDUK 34 to Phiadolphla. CALAMARI 33 Nw. Orleans n. KOROVINA 34 t» Rio Brando do Sul. KREEFT 23 V. R'dpm n. LEERSUM 83 V. Bouthampton II. Limerick. LAARDERKERK 34 to Dubai. LEUKERKERK 33 Pt. Bald. LELYKERK 33 Mufatta- LEI71STERKERK 24 to B'dam V. CELEBES 33 v, Surabaja Pladju. CHARis 23 cumana. COLVTTO 34 v. London DICMERDIJK 33 to Cril DRENTE 34 te Ealik Paf ENA >24 to Cristobal. KSSO NEDERLAND 33 MAASKERK 34 I MEERKERK 33 V MELISKERK 34 MERVVEDE *3 to MOORDREOHT 3- 33 v. N.sYork n. Southampton. SALATIQA 24 to London. SAMARINDA 23 to Momba»a. SARPEDON 33 v. MiraQoanon Baltimoro. SCHERPENDRECHT 33 V, 3. Nlcolao, 3-8 Montovldoo. BTAD UTRECHT 33 ta VloarDIngon. STATENDAM 23 v. Southampton n. Lo Havre. ST. TALANB AKAR 33 «O •uatan. STRAAT COOK SS to Melbourne WIELORECHT 33 I n. Pto. la Crux. WILLEMSTAD 23 BROOTE KERK 33 OOSTKERK 33 Wiimar n. ORANJE 33 Caublanu i ORANJEFONTEIN 23 A'dl ZAANKERK 33 V. R'dü Antwerp» n. ZEELAND 34 te Tripoll. ZUIDERKRUIS 33 54. „Hoor eens professor!" zei Tekko vastberaden. „We hebben nu geen tijd om liet voor en het tegen van die rirovitatabletten te bespreken. De medische kant ervan interesseert de politie niet. Zij zoeken de dader, zoals zij dat noemen. De politie heeft een aanwij zing gekregen en het zal niet lang meer duren of zij zullen hier komen. Iemand heeft namelijk gezien, dat U de paarden wat gegeven hebt in het park!" „Alle mensen!" schrok de profes sor. „Dat is waar!" Daar heb lk helemaal niet bij ge dacht. Ik wou die dieren alleen maar iets ge ven. Ik vond ze aardig, zo mooi, zo edel, zo..!" „Ja, ja!" viel Tekko zijn vriend in de rede. „Ik begrijp het. „Rirovitatabletjes. Doet U die dingen nu maar zo vlug mogelijk weg, anders zijn we erbij!" Starreveld, die nu geheel over stuur was. beloofde dit en bracht zijn vriend trillend en bevend naar de deur. Nauwelijks weer op straat, zag Tekko hoe de politieauto met de inspecteurs en zijn helpers kwam aan rijden en vlak voor het huis van de professor stopte. Nat. Handelsbank Ned. Handelmij. Alg. Kunstzijde Unie Berghs' en Jurgens Calvé-Delft Hoogovens n.r. Ned. Kabelfabriek Philips Unilever Wllton-Feijenoord Billlton Kon. Petroleum Mij. Amsterdam Rubber Holland Amerika Lijn Kon. Paketvaart Rotterdamse Lloyd Scheepvaart Unie Stv. Mij. Nederland Ver. H.V.A. Mij. N.V. Deli Mij. Bank van Ned. gem Bank van Ned. gem. 0-5-10 Van Berkels Patent Centrale Suiker Kon- Mij. De Schelde N.B. Intern. Nickel American Motors Anaconda Baltimore en Ohio Bethlehem Steel General Motors Kennecott Missouri K.T. New York Central 150% 153% 249 246 4% 370% 872% 279 278 gl, 552 549% 653 560 gb. 392 893 gb, 046% 656% 572 574% gl. 209 209% 334 334 b. 156.80 158.40 93 9J% 158 157% 123 138% 138 134»i 133 gb, 154% - 152% 150% 180 gb. 179.50 - 98% 128 268 270 gb, 248 247 230 236 102,\ 102% 47% 46% 63 62% 47% b. 55% 55% 55 55ft 103 102% Pennsylvania 17% 18 Republic Steel 70% 76% Shell Oil Comp. 76% b. 76% Tide Water 25 25% U.S. Steel 101% 100% Nat. Can. Corp. 10% PREMIELENINGEN. Amsterdam 1051 86 86% Breda 1054 81% 80% Eindhoven 1054 80% 80 Enschede 1954 80% Den Haag' 1952 I 89 Den Haag 1952 II 86 Rotterdam 1952 I £3 88% Rotterdam 1952 u 88% 88% Rotterdam 1957 96% 96% Utrecht 1952 89 88% Amsterdam 1956 I 80% 80% 99 Amsterdam 1956 II 99 Amsterdam 1956 Hl 98% 98% Amsterdam '33 (C. en A.) 96 87 Dordrecht 1956 80 79% Alkmaar 1956 80 80 74 A.N.P.-C.B.S. BEURSINDIOES. 22-7 23-7 24-7 Intern, concerns 430.18 424.62 426.41 Industrie 218.78 217.57 217.41 Scheepvaart 152,80 153.46 152.36 Banken 185.87 184.08 183.42 Indon. fondsen 128.56 128.25 128.15 Algemeen 298.50 295.46 296.11 Een heel klein café'tje in Asten, Bezweek bijna onder zijn lasten. Er kwam TIP van BOOTZ Thans ls het Iets groots, Het is een hotel vol met gasten. n TIP VAN BOOTZ Inz. Hr. M. W-, A-dam ontv. 1 fl. TIP 1 Lfl, Bootz' Oude Genever. Nwe. lime ricks inz. aan H. Bootz Amsterdam. FEUILLETON DOOR DA VIL) HOWARTH J5 Maai* hoe moest hij het aanpakken om (ie graaf te doen toestemmen m die vernieling van zijn bezit? Julian probeerde zich te herinneren wat luj van de man afwist, maar veel was dit niet. Anton had wel eens over 'hem gesproken met een mengeling van vertrouwen en eerbied, die men bij een oude dienaar als hij kon ver wachten. Hij was nog bij de vader van de graaf in dienst geweest en had de zoon als het ware zien gebo ren worden; deze kon dus nog niet erg bejaard zijn. Hij scheen ook een vrouw te hebben, zijn tweede al, had iemand beweerd; wat betekende, dat de gravin misschien eveneens een stem in het kapittel had. Ziedaar het weinige, dat hij, Julian, zo to hooi en te gras had gehoord, over de man die hij straks zou ontmoeten. Ten slotte bereikte hij door een soort overwelfde gang een volkomen stille, in het maanlicht badende binnen plaats die geheel verlaten leek. De vensters lieten geen enkel schijnsel naar buiten door en zelfs geen hon dengeblaf deed zich horen. Er heerste een onmiskenbare, alles overheersen de sfeer van vergane grootheid. Om wat op adem te komen bleef hij een ogenblik staan en wierp een blik over de moeizaam afgelegde weg. Een spookachtig oord als zeker maar weinige! Buiten de gang maakte de weg een scherpe bocht naar links en verloor zich dan in een leegte, met de zilvergrijze mist beneden en het eveneens ziverkleurige uitspansel er boven. Daartussen slechts een smalle donkere streep: de heuvels aan weerszijden van het dal, waar hij met zijn geestesoog Christian zag zwoegen, zijn wagen en vee koorts achtig voortjagend naar de rivier, steeds luisterend of de Russische grenswacht hem ook op het spoor was gekomen. Maar eensklaps begon er in het kasteel zacht en rustig een klok te slaan: eindelijk dsu een teken van leven. Julian telde de slagen: Ne gen uur! Er viel geen tijd te verlie zen. Afgaande op het geluid van de klok liep hij langs de rand van de binnen plaats rechtsom, zoekenci naar do voordeur. Er bleken vele deuren te zijn, maar alle schenen sinds jaren en jaren gesloten; geen ervan had bel of klopper. De van binnen met luiken afgedekte vensters weerkaat sten zwijgend het maanlicht; over de gehele omgeving lag een geheimzin nig, bijna onheilspellend waas. Tenslotte bereikte Julian toch een brede, dik bemoste trap, die hij on geduldig opsnelde. Bovenaan stonden twee door de maan grillig beschenen beelden en daarna volgde een dubbe le deur, steviger en zwaarder dan de andere. Hij klopte zo hard mogelijk, maar het geluid stierf weg in ae ijle ruimte van de binnenplaats en op het dikke eikenhout. In arren moede trok hij een van zijn schoenen uit en ha merde met de hiel op de deurpanelen Plotseling werd de deur enige centi meters geopend en vroeg een klagen de stem: „Wie is daar?" „Een Engelse officier", antwoordde Julian. „Een Engelse officier?" herhaalde de stem wat ongelovig. Meteen ging de deur iets wijder open en scheen een lantaarn Julian in de ogen. „U ziet er niet uit als een officier". „Maar ik ben het tóch", zei Julian, zich eensklaps ervan bewust, dat hij een beetje zonderling figuur sloeg. „Wilt U alstublieft meneer de Graaf dadelijk van mijn komst op de hoogte stellen". „O, heel goed, heel goed", klonk het en nu vertoonde zich een kleine, ver schrompelde man, helemaal kaai en schijnbaar stokoud, gehuld in een versleten, ouderwets Butler-kostuum.' Waarschijnlijk boezemde Julian's uiterlijk, meer van nabij gezien, hem enig vertrouwen in, want hij vroeg beleefd: „Wil meneer de officier zo goed zijn hier te wachten, terwijl ik vraag of meneer de Graaf hem kan ontvangen?" Toen schuifelde hij weg. Julian bleef alleen in de ruime maar lege hall, spaarzaam verlicht door een klein tinnen paraffinelampje op een aan de randen verguldo tafel. In do halve duisternis onderscheidde hij de omtrekken van een marmeren trap, Harnassen prijkten langs de wanden en onderaan de trapleuning zag hij twee nimfen-figuren, die een paar, nelaas niet brandende, fakkels omhooghielden. Terwijl hij daar zo stond te wachten, kwam het doel van zijn komst hem nog fantastischer voor dan bij 't begin van de tocht en slechts de gedachte aan Liesel en Christian weerhield hem van een overhaaste vlucht. Na enkele minuten bespeurde hij licht in de deuropening Jicht dat gaandeweg sterker werd. Langzaam aan naderden gedempte, onzekere voetstappen en eindelijk verscheen de oude man opnieuw. „Wil meneer de officier mij maar volgen?" Bij deze woorden opende hij een paar geweldige vleugeldeuren rechts van de trap en ging Julian voor. Over een onder hun voeten krakende parket vloer liepen ze door een grote, lege, donkere zaal, waar het licht van de i lantaarn slechts even langs de wan den streek. Het vertrek zelf bleef vol komen duister, maar Julian zag bo ven zijn hoofd de glinstering van enorme kroonluchters. Aan het einde van de zaal hing een verweerde spie gel met vergulde roco lijst; de twee mannen leken, daarin gezien een paar wandelende geesten Na dit grote appartement voigae eei lange gang, tot de bediende eindelijk stilhield. Julian nog eens van hoofd tot voeten opnam en wéér een deur opende. Eensklaps stroomden licht en warmte paar buiten, in fel contrast met de kille duisternis van het deels vervallen gebouw. „De Engelse officier, meneer de Graaf", kondigde de oude butler" aan eh liet Julian binnen. Hij bevond zich in een kleine, war me en helverlichte kamer, met over al langs de wanden, van boven tot benedën, boeken en nog eens boeken. Het meubilair bestond ten dele uit comfortabele leunstoelen en een bu- reau-ministre, geplaatst op een tapijt van zachtrose en blauw. Voor de overwelfde open haard, waarin een flink houtvuur hoog oplaaide, stond de handen op zijn rug en gehuld in een kameelharen kamerjas, de Graaf von Riegersmark, een vrij kleine, tengere maar kaarsrechte man, met blauwe ogen en gladgeschoren ge zicht. Het hoge voorhoofd, dat door het wat terugwijkende, boven de sla pen grijswitte haar nog sterker uit kwam, gaf hem 't uiterlijk van een feleerde. Om zijn hals droeg hij een reed zwart lint, waaraan een pin- cenez bungelde. Hij maakte dè indruk van een man, die het belangwekken de boek, dat hij juist zat te lezen, met een zucht had neergelegd, na echter zorgvuldig een leesteken tus sen de bladzijden te hébben gesto ken. „Goedenavond" zei hij met een lichte buiging. „U wilt mijn huiselijk kos tuum wol voor lief nemen, hoop ik. We krijgen tegenwoordig zo zelden bezoek, dat men onwilleke irlg het gemakkelijkste kledingstuk aan trekt". „Het is niet aan U maar aan mij om verontschuldigingen te maken, om» dat ik op zulk een ongewoon uur bij U aanklop",^ antwoordde Julian, nu ook even buigend. „Goed dan", hernam de graaf, wat strak glimlachend. „Dus van weers kanten geen excuses meer. Gaat U zitten. Wacht, we zullen deze stoel bij het vuur schuiven, want U heeft het zeker koud gekregen". Julian nam plaats en stak zijn han den naar de vuurgloed uit. „Dank U zeer", zei hij, ,,'t is inderdaad koud vanavond". Na deze woorden trad een ietwat on verwachte stilte in. Onverwacht om dat de graaf niet iemand scheen, die ;een gesprek wist te beginnen. Een jlik op zijn gezicht overtuigde Juli an echter, dat de zenuwen van zijn gastheer tot het uiterste gespannen waren; dat hij moeite had zich te beheerson. Een ogenblik zagen ze elkaar in de ogen; die van Julian be helsden een vraag, die van de graaf een uitdaging. (wordt vervolgd),

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1959 | | pagina 6