Britse luchtmacht verbeterde eigen
Kanaalrace-record
klankbord
Kerkelijke gezindten en wijze
van vrije tijdsbesteding
KAMERLID STELT VRAGEN
OVER DRAMA TE PUTTE
VERGETEN RENTEKAART LEVERT
HAAGSE DAME f 6000,- OP
ZATERDAG 18 JULI 1959
PR O V 1 N C I ALE ZEEUWSE COURANT
MARINE DEED VERWOEDE AANVALLEN MAAR
John Volkers liet
42 min. 34 sec.
noteren
De twintigjarige John Volkers
van de Britse luchtmacht is er
gisteren in geslaagd, het record
van luclitmachtman Charles
Maugham in de Blériotrace over
het Kanaal te verbeteren. Hij
bracht het record met de combi
natie motorfiets-hefscliroef-
Schaalvergroting
(Slot van pag. 1
ren daarmee is men er nog niet,
want dit streven naar samenwerking
en „schaalvergroting" zal niet alleen
bij de overheid maar óók bij de be
volking merkbaar moeten worden.
Met andere woorden: hier ligt een
duidelijke taak in de toekomst voor
de ontwikkelingscommissie van West
Zeeuwsch-Vlaanderen, die deze za
ken behartigt. Het werk van deze
commissie valt dus in twee delen uit
een, namelijk een externe opdracht:
het bekend maken van de mogelijk
heden en verlangens van deze streek;
voorts een interne taak: de streekbe-
volIcing in al haar geledingen klaar
maken voor de „schaalvergroting".
Dit laatste werk betekent ook het
zich bewust woi-den van de plaats,
die West Zeeuwsch-Vlaanderen in het
grotere geheel van Zeeland inneemt.
Het is overigens tevens duidelijk,
dat dit alles allerminst beperkt
is tot het landje van Cadzand.
Vrijwel gelijktijdig ziet men in
Zeeland op vele plaatsen het zich
bewust worden van grotere verban
den, het zich realiseren van de kan
sen en de moeilijkheden daarvan.
Men denke b.v. in dit verband aan het
werk van een commissie op Tholen,
terwijl nu ook in Zuid-Beveland acti
viteiten in deze richting worden ont
wikkeld. Ook Schouwen-Duiveland is
in dit opzicht aan het werk. Maar te
vens moet worden vastgesteld, dat
bij deze acties geen uniformiteit
wordt nagestreefd en dat soms ver
schillende instanties aan hetzelfde
werk bezig zijn. Nu is het verre van
ons om hier te pleiten voor een uni
formiteit, een soort eenheidsorgani
satie voor geheel Zeeland, doch wel
mag de vraag worden gesteld of het
niet juist zou zijn deze activiteiten in
zoverre te combineren, dat verspil
ling van krachten is uitgesloten.
Want het is duidelijk, dat liet hier
niet alleen gaat om zaken van be
stuur of van middenstand, niet alleen
om landbouw of tuinbouw. Het gaat
hier om een totaliteit met vele aspec
ten. De thans in West Zeeuwsch-
Vlaanderen gevolgde methode in
schakeling van deskundigen op deze
terreinen schijnt navolgenswaar
dig. In dit verband lijkt ons in geheel
Zeeland enige eenheid van werkwijze
en aanpak toch .wel gewenst. Het ver
dient derhalve naar onze mening stel
lig overweging eens na te gaan of de
thans nog gescheiden acties (Beve
land en Tholen werken b.v. geheel an
ders dan Schouwen en W. Zeeuwsch-
Vlaanderen) niet onder één noemer
waren te brengen.
Het zou tot een betere „schaalvergro
ting" leiden
UNIFORM'. De Londense „Daily
Sketch" heeft een zijner timide ver
slaggevers in gen fraai uniform als
off icier-vlieger van de (niet bestaan
de) Patagonische luchtmacht naar
een bal gestuurd. Een tweede ver
slaggever constateerde dat de verle
gen „officier uit Patagonië,L uitslui
tend door de fraaiheid van zijn uni
form een bijzondere aantrekkings
kracht op de andere sekse uitoefende,
ook al was hij dan een verlegen type.
Hetgeen hem tot een meer vernomen
conclusie bracht: de kleren maken de
man.
vliegtuig-straaljager op 42 mi
nuten 34 seconden. Maugliams
recordtijd voor de afstand van
de Are de Triomphe (Parijs)
naar Marble Arch (Londen)
was donderdag 43 minuten en
36 seconden. Ook de Britse ma
rine deed gisteren twee pogin
gen, maar die mislukten. Zij was
sneller dan de luchtmacht wat
de tocht per vliegtuig betreft
maar langzamer op de begane
grond.
Ian Martin, een officier van de
Britse marine-luchtvaartdienst,
die op de ruim 50.000 gulden
mikte welke als hoogste prijs voor
deze race beschikbaar is gesteld
door de „Daily Mail", raasde vrij
dag van de Are de Triomphe naar
Marble Arch in de tijd van 43 mi
nuten en 58 seconden. Na hem
startte de marinepian William C.
Cartel*. Hij deed 44 minuten en 14
seconden over dit traject. John
Volkers die bij de Britse lucht
macht in opleiding is deed de der
de poging. Hij startte in Londen
en kwam na 44 minuten en een
seconde aan bij' de Are de
Triomphe. Op de terugweg slaag
de hij in zijn opzet met de in de
aanhef genoemde tijd. Hij viel bij
na flauw toen hij in Marble Arch
aan kwam. Zijn hand zat vol bloed.
Hij werd onmiddellijk naar het
ziekenhuis gebracht. Gebleken is
dat zijn hand verward is geraakt
in een lier toen men hem te Chel
sea uit de helikopter op de oever
van de Theems trok. Alle drie
mannen maakten gebruik van de
combinatie motorfiets-hefschroef-
vliegtuig-straaljager.
Martin, die volgens zijn zeggen circa
een minuut had verloren in het Lon
dense verkeer, „sprong" over het Ka
naal in een supersonische Scimitar-
straaljager, die sneller is dan de Hun-
ter-straaljager, waarop de lucht
macht heeft gewed. Martin schatte
dat de Scimitar wel 1130 km per uur
had gevlogen.
De Brit Derek Motfc deed aanzienlijk
langer over liet traject Londen-Parijs.
Hij reed van Londen naar Sonthend
aan de monding van de Theems in
een door hem en zijn vrienden ge
bouwde auto, vloog daarna naar
Beauvais in een dito vliegtuig en
reed vandaar naar de Are de Triom
phe wederom in een auto van eigen
fabrikaat. Hij deed over de afstand
lier uur en 56 minuten. Mott schijnt
echter een goede kans te hebben op
de „prijs voor originaliteit".
De oudste mededinger was donderdag
de 71-jarige Brit Vivian Hewitt. Hij
maakte de reis per auto en lijnvlieg-
tuig en deed er vier uur 13 minuten
en 21 seconden over.
De heer en mevrouw Dixon uit Lon
den maakten vrijdag voor de tweede
maal de overtocht naar Parijs. Zij
gingen per invalidenwagen naar Lydd
vlogen daarna naar Le Tourquet en
werden vandaar weer per invaliden-
wagen naar de Are de Triomphe ge
reden. Zij deden 9 uur, 30 minuten
en 14 seconden over het traject.
Het Wereldgebeuren
Andere tijd
AAN MINISTER VAN JUSTITIE
Kende marechaussee de
familie Testers?
Het lid van de Tweede Kamer, de
heer Beernink heeft aan de minister
van justitie de volgende schriftelijke
vragen gesteld:
1. Heeft de minister kennis geno
men van de berichten, volgens
welke op donderdagmorgen 9 juli
in een landhuis op de „Koude
Heide" onder Putte (N.B.) de stof
felijke overschotten zijn aange
troffen van een vrouw en twee
mannen, die door pistoolschoten
om het leven waren gekomen
2. Heeft de minister bovendien ken
nis genomen van de mededelingen,
die zeer kort nadien aan de pers
- verstrekt zijn door de officier van
justitie bij de rechtbank te
Had het gerechtelijk onderzoek
toen inderdaad reeds zodanige re
sultaten opgeleverd, dat over de
Plus wezenrente en
kinderbijslag
Dezer dagen zal een Haagse dame,
die al tien jaar weduwe Is, cfen
uitkering van 6000 gulden van de
Raad van Arbeid in ontvangst
kunnen nemen. De weduwe wier
man al bijna 10 jaar geleden
gestorven, herinnerde zicli dezer
dagen, dat korte tijd voor haar
huwelijk door haar werkgever
rentezegels waren geplakt. Sedert
meer dan 80 jaar had zij geen
aandacht meer aan haar rente-
kaart geschonken en mede daar
door had zij vèrznimd direct na
het overlijden van haar echtge
noot op grond van haar verzeke
ring, krachtens de invaliditeitswet,
wezenrente ten behoeve van haar
vijf kinderen aan te vragen.
Haar echtgenoot was nimmer in het
bezit van een rentekaart geweest.
Thans blijkt dat de weduwe niet
temin nog aanspraak kan maken
op een uitkering van ruim 6000.
Verder zal zij ook nog wezenrente
en kinderbijslag ontvangen, ten
minste totdat haar jongste kind
16 jaar is geworden. De voorzitter
van de Raad van Arbeid te Den
Haag merkt bij dit bericht op,
dat dit voorbeeld bewijst, dat het
goed is, indien degenen, die in
soortgelijke omstandigheden ver
keren, zich wenden tot de Raad
van Arbeid, waar zij zijn inge
schreven of indien hun dat niet
Onder groot enthousiasme van
bevolking malcèn koning 'Olaf en zijn
dochter prinses Astrid van Noorwe
gen op het ogenblik een tocht door
het. noorden van het land. De foto
toont koning' en prinses bij een klein
monument, opgericht op de plaats
waar een verkeersweg de Poolcirkel
snijdt.
bekend is. tot de Raad van Ar
beid van de plaats hunner inwo
ning.
Nog steeds zijn velen niet voldoende
op de hoogte van de voordelen,
welke verbonden zijn aan het be
zit van een rentekaart. Herhaal
delijk komt het voor, dat men
meent, dat bij overlijden van de
vader voor zijn kinderen beneden
16 jaar slechts dan recht op we
zenrente bestaat, indien de vader
een rentekaart had.
Ook aan de rentekaart van de niet-
överleden moeder kan in zulk een
geval echter vaak recht op we
zenrente ontleend worden, zelfs in
dien zij na haar huwelijk de pre
miebetaling niet voortzette, mits
althans op de datum van het over
lijden van haar echtgenoot ten
minste 40 zegels waren geplakt.
achtergronden van het voorval en
de beweegredenen der betrokke
nen met enige zekerheid kon wor
den geoordeeld?
4. Zo neen, mag dan worden aange
nomen, dat op dit ogenblik een on
derzoek in gang is, waaromtrent
te bestemder tijd gegronde mede
delingen kunnen worden ver
wacht?
Bovenstaande vragen zijn waarschijn
lijk èen gevolg van steeds sterker
wordende geruchten, dat er een rela
tie zou hebben bestaan tussen de be
trokken marechaussee van der H. en
de familie Testers.
Van de zijde der justitie werd even
wel bij herhaling verzekerd, dat de
marechaussee de familie Testers niet
zou hebben gekend, doch uit mede
delingen die direct na liet onderzoek
werden verstrekt doch later wer
den ingetrokken zou het tegendeel
zijn gebleken. Ook de familie van de
verloofde van de marechaussee zou
geheel op de hoogte zijn van de be
trekkingen tussen Van der H. en het
echtpaar -Testers.
Ondervragingen van degenen, die
in dit opzicht wellicht klaarheid
zouden kunnen brengen, hebben
echter geen enkel nieuw gegeven
opgeleverd, dat tot de conclusie
zou moeten leiden, dat er zö'n re
latie wellicht toch is geweest, al
dus, werd ons gisteren van de zijde
vaii'de politie te verstaan gegeven.
Met name de leden van het per
soneel van de familie Testers zijn
zeer stellig in hun verklaringen,
dat de marechaussee nimmer in de
woning is geweest en dat zij de
marechaussee ook nooit hebben
gezien.
Andere gegevens zijn tot dusverre
niet houdbaar gebleken, aldus deze
zegsman. Het onderzoek wordt ech
ter nog met volle kracht voortgezet.
Op de Vlaamse poëziedagen, die
dit jaar op zaterdag 25 en zondag 26
juli te Wemmei worden gehouden, zal
onder andere worden herdacht dat hon
derd jaar geleden Helena Swarth werd
geboren, 1
Ook in Canada is het warm, vandaar
dat HM. koningin Elizabeth van
Engeland, toen zij met prins Philip
een bezoek bracht aan de Canadese
Rockies, dankbaar gebruik maakte
van haar parasol. De tocht werd in
een open auto gemaakt.
Plannen voor reünie
van schrikkeljarigen
Er worden thans plannen uitgewerkt
om In 1960 in het Noordhollandse
Pu mierend een internationale Schrik-
keljarigenreünie te houden. De
Schrikkeljarigen. die slechts éénmaal
ïn de 4 jaar echt hun geboortedag
kunnen vieren, willen dit feest zo
goed mogelijk doen slagen.
Er zijn bij de organisatoren onder
leiding van de heer M. G. Haring
man uit Hilversum reeds ongeveer
200 aanmeldingen voor het bijwonen
van deze reünie binnengekomen,
waaronder circa dertig uit het buiten
land. Tijdens de reünie wil men een
tentoonstelling inrichten over het
schrikkeljaar, zoals de folkloristische
bijzonderheden er van, figuren uit de
historie, die schrikkeljarigen zijn enz.
Voorts vil men een vereniging van
schrikkeljarigen oprichten. Momen
teel reeds worden pogingen in het
werk gesteld om een contactblad tot
stand te brengén, waarmee onder
meer een fonds gevormd kan worden
ter bestrijding van de onkosten.
Jongetje verdronken in
riool Bergen op Zoom
Gistermiddag omstreeks vijf uur is
liet vijfjarig zoontje van de familie
Hagenaars, wonende aan de,: Rijke
buurtstraat te Bergen op Zoom, in
het stadsriool verdronken.
Het jongetje is aan de achterzijde
van het huis in de Moeregrebstraat
in de open ingang van „De Grebbe",
het hoofdriool van Bergen op Zoom
geraakt. Toen het kind in het riool
water werd gevonden, bleek het
reeds te zijn overleden. De politie on
derzoekt waarom de rioolingang niet,
zoals-dit behoort, was afgesloten.
Arrestant Podola lijdt
aan uitputting
De Canadees Podola, die donderdag
door de Londense politie is gearre
steerd in verband mee moord op re
chercheur Purdy is in een ziekenhuis
opgenomen en lijdt, naar verluidt,
aan uitputting. Een woordvoerder
van de politie zei dat Podola een
ruggemergpunctie heeft ondergaan.
STEMMEN UIT DE KERKEN
Interessante enquête van
Centraal Bureau voor de Statistiek
We herinneren ons eens iets gelezen te hebben over de huiskamer van
een rooms katholiek gezin, een kerkelijk meelevend protestants gezin
en een gezin dat buiten-kerkelijk was geraakt. Er werden allerlei dingen
opgemerkt die er in die huiskamer al of niet waren en die een indruk
gaven van de aard van het gezin, ook al kende men het in het geheel niet.
Dat was ïn de tijd toen de statistiek nog niet die omvang had als nu het ge
val is. Een van de opmerkingen die er gemaakt werden, was dat men In de
gezinnen van protestanten, al dan niet kerkelijk meelevend, meestal een
boekenrekje aan de wand vond en dat dit meubel over het algemeen ont
brak in rooms-katholieke gezinnen. Zo'n rijtje boeken zegt inderdaad iets
van een gezin. Men heeft er geld voor over gehad om ze te kopen en men
heeft er de tijd voor genomen om ze te lezen. Waar boeken zo maar voor
het grijpen aan de wand hangen, zullen de opgroeiende kinderen er spoe
diger naar grijpen dan wanneer een boek uit een bibliotheek geleend moet
worden. Dat rijtje hoeken duidt op een_cultureel hoger niveau.
Als deel 9 van de uitgave van het
Centraal Bureau voor de Statistiek is
verschenen: „Kerkelijke gezindte en
vrije-tijdsbesteding. Onder vrije-tijds-
besteding kan een heleboel vallen dat
wordt samengevat onder de naam
„ontspanning". Heeft de kerkelijke
gezindte nu invloed op de wijze
waarop men ontspanning zoekt? Be
steedt een rooms-katholiek zijn vrije
tijd anders dan een kerkelijk meele
vend protestant en deze weer anders
dan hij, die tot geen kerkgenootschap
behoort. Het zijn een hele reeks inte
ressante vragen die hier aan de orde
komen. Gezien de bovenvermelde her
innering aan het boekenrekje, heb
ben we dè tabellen van het Centraal
Bureau voor de Statistiek eens nage-
neusd. In de staten 18 en 19 vinden
[we een overzicht naar leeftijdsgroe
pen. In de eerste zijn de ondervraag
de mannen in tabellen ondergebracht
en ïn de tweede de vrouwen. In de
leeftijdsgroep van 18—28 jaar leest
73 van de ondervraagde rooms-
katholieke mannen geregeld, 79
van de nederlands hervormden, 85
van de gereformeerden, en 78 van
hen, die tot geen kerkgenootschap
behoren. Bij de vrouwen zijn de pro
centen bij deze leeftijd: 71, 79, 86 en
79. Bij de vrouwen ligt dit percenta
ge dus een klein beetje hoger. Zij
grijpen voor hun ontspanning blijk
baar eerder naar een boek.
Wanneer wij nu nemen de leeftijd
van 60 jaar en ouder, dan zien wij de
volgende procenten. Van de onder
vraagde mannen uit Öeze leeftijd leest
bij de rooms-katholieken 44 gere
geld, bij de Ned. hervormden 58
bij de gereformeerden 77 en bij
hen, die tot geen kerkgenootschap
behoren 73 Bij de vrouwen uit
deze leeftijd zijn de respectievelijke
procenten 40, 64. 82 en 72. Vooral
bij de rooms-katholieken is voor de
ze leeftijd het percentage heel wat
lager dan bij de eerstgenoemde groep.
De toelichtende tekst tekent hierbij
aan dat het voor de hand ligt aan
te nemen „dat een en ander nauw
verband houdt met de reeds eerder
vermelde intellectuele emancipatie
van het rooms-katholieke volksdeel,
die nog in volle gang schijnt te zijn".
We veronderstellen dat de opmerking
over het boekenrekje van 50 jaar ge
leden, in de jonge rooms-katholieke
gezinnen wel niet meer zal opgaan en
dat ook daar wel een boekenkastje
te vinden zal zijn, die het rekje van
vroeger heeft vervangen.
VRIJE TIJDSBESTEDING.
Wat kan er zo al niet ouder vrije
tijdsbesteding vallen? Daaronder
kan men rekenen het bezoeken
van een opera en concert, maar
eveneens kaarten, schaken en
dansen. Men kan er toe rekenen
allerlei soorten van sport, maar
eveneens het knutselen thuis aan
een scheepsmodel of het maken
van speelgoed voor de kinderen.
Het gaat er maar om of de vrije
tijd die wij hebben zinvol wordt
gevuld en op welke wijze dat ge
beurt. Het naar de kerk gaan re
kent men er ook bij. Van de on
dervraagde rooms-katholieke man
nen rekent zich 92 kerks en
van de vrouwen 89 Bij de Ned.
Herv. Kerk komt 38 van de
mannen geregeld ter kerk en 41
van de vrouwen. Bij de Gere-
(Zie slot pag. 4 kol. 5)
jl ls maandag in Stockholm de be-
A langrijke vergadering begint
voor de vorming van een kleine
Europese vrijhandelszone, zal daar
een kersverse buitenlandse minister
present zijn die in de Zweedse hoofd
stad rondwandelt alsof hij cr thuis
hoort. Dat is Bruno Kreisky, die deel
uitmaakt van het nieuwe kabinet dat
de Oostenrijkse kanselier dr. Julius
Raab gisteren aan het parlement
heeft voorgesteld.
Van 1938 tot na de Tweede Wereld
oorlog heeft Kreisky in Zweden ver
toefd, toen niet in een hoge vertegen
woordigende functie, bijvoorbeeld ais
ambassadeur, maar als een symbool
van het leed dat toen in Oostenrijk
heerste.
In 1935 was hij achter slot en grendel
gezet omdat hij bezig was, de ver
boden sociaal-democratische partij il
legaal tc organiseren. Dat verbod was
gevolgd op de bewogen februaridagen
van 1934, die gekenmerkt werden
door botsingen tussen de sociaal-de
mocratische Schutzbund en de meer
en meer fascistisch geworden Heim-
wchrroepen van de r.-k. partij te
Linz, het bevel van de r.-k. bondskan
selier Engelbert Doll fuss tot ontwa
pening van de rode gardes en de
korte burgeroorlog in het gehele land,
die tot vernietiging van de socialisti
sche krachten leidde.
Dollfuss had inmiddels ook last van
geheel andere zijde: nationaal-socia-
listische aanslagen, die uitliepen op
de grote mislukte staatsgreep van
25 juli 1934, welke hem het leven
kostte.
Sociaal-democraat Kreisky werd
in 1937 uit de gevangenis ont
slagen en kon teen zijn studie
in de rechts- en staatswetenschappen
aan de Weense universiteit hervat
ten. Maar niet lang gaf men hem ge
legenheid, vrij zijn kennis en inzicht
te vergroten. In 1938 de An
schluss bij Duitsland werd in dat
jaar een feit stelae de Gestapo
hem in arrest.
Toen hij na enige tijd werd vrijge
laten, vond Kreisky het welletjes. Hij
vluchtte haar Stockholm waar hij
evenals de Duitse vluchteling Willy
Brandt, thans burgemeester van
Berlijn vooral journalistiek werk
deed. Hij was er correspondent van
het Engelse blad „Tribune" en me
dewerker voor buitenlandse politiek
aan Zweedse kranten. Bovendien
deed hij publicistisch zoveel hij
kon voor Oostenrijkse nationale ver
zetsgroepen.
Na de Tweede Wereldoorlog is
Oostenrijk wijzer geworden.
Het land had alle aanleiding, om
af te zwenken van het pad dat het in
de jaren van dertig en in' de eerste
helft van de veertiger jaren had be
gaan. Geen felle botsingen deden
zich voor tussen de bevolkingsgroe
pen; men probeerde integendeel om
langs de weg van- overleg tot com
promissen te komen.
Na-oorlogse kabinetten zijn altijd
gevormd uit de vroeger zo onver
zoenlijke tegenstanders: r.-k. en so
cialisten.
Deze partijen zijn ongeveer even
sterk. Bij kabinetsformaties worden
kleine veranderingen in de onderlinge
krachtverhouding dan ook danig uit
gebuit, niet alleen voor de verdeling
van de portefeuilles, maar ook bij de
vaststelling van het regeringspro-
gram. De actieve liberale oppositie is
te klein om werkelijke invloed te
oefenen en zij zoekt haar kracht voor
al in het voortdurend bekritiseren van
de huidige toestand, die neerkomt op
regering door een „coaiitïecommissie"
uit de beide grote partijen. Uit het
feit. dat de kabinetsformatie door de
(r.-k.) kanselier dr. Julius Raab al
half mei kon beginnen en pas deze
week gereedkwam, blijkt overigens
wel dat de meningsverschillen tussen
de coalitiegenoten niet gering zijn,
zodat elk compromis met veel vin
dingrijkheid tot stand moet worden
gebracht.
Bij de nu voltooide formatie speel
de een grote rol het feit, dat de
socialisten van 74 op 78 zetels
waren gekomen, terwijl de r.-k. volks
partij drie zetels had verloren en er
79 bezette. De liberalen stegen van 6
naai- 8 zetels. De socialisten pro
beerden nu het onderste te halen uit
de voor hen zo smakelijke verkie
zingskan, terwijl de volkspartij niet
bereid was, dat onderste uit die kan
te geven omdat zij vreesde, bij vol
gende verkiezingen het liberale lid op
de neus te krijgen. Maar tenslotte is
dan toch een vergelijk bereikt, cn dat
Kreisky nu de portefeuille van bui
tenlandse zaken draagt, is daarvan
een gevolg. Terug in Stockholm zal
hij wel eens bepeinzen, welk een be
langrijke keer in Oostenrijks geschie
denis nu door zijn aanwezigheid
wordt gesymboliseerd.
JULIUS RAAB
—anders dan In dertiger jaren.