Soekarno in de toekomst hoofd
van staat en leider van regering
Luchtmacht had ziekenhuis vergeten
KLANKBORD
BOTERMARKT IN NEDERLAND
AL EEN MAAND IN BEWEGING
TELEURSTELLENDE VEILING VAN
FRANSE IMPRESSIONISTEN
DONDERDAG 2 JULI 1959
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
8
VERKLARING VAN NASOETION
Chef-staf wil meer
wapens uit Amerika
De chef van de Indonesische leger
staf, luitenant-generaal Nasoetion,
heeft woensdag verklaard, dat presi
dent Soekarno „in het volgende kabi
net" tegelijk hoofd van de staat en
leider van de regering zal zijn.
Nasoetion die dit verklaarde op een
persconferentie voor westelijke
nieuwsbureaus zei, dat de constitu
tionele positie van de Indonesische
president van dezelfde aard zal zijn
als van de Verenigde Staten en de
Verenigde Arabische Republiek.
Soekarno zal formeel worden herin-
stalleerd als president van de repu
bliek Indonesië op 4 juli, tijdens een
plechtigheid in het „Merdeka paleis"
in Djakarta.
Dit is, volgens het persbureau „An-
tara", bekendgemaakt door de voor
zitter van het Indonesische parle
ment, Sartono, die tijdens de wereld
reis van president Soekarno waarne
mend president is geweest.
Volgens „Antara" verklaarde Sarto
no dat Soekarno „de functie van pre
sident der republiek Indonesië zal be
houden".
Generaal Nasoetion heeft woensdag
op zijn persconferentie verklaard, dat
president Soekarno „in de komende
dagen" maatregelen zal treffen om
de consistutionele crisis, die ontstaan
is als gevolg van het verwerpen door
het parlement van de grondwet van
1945, op te lossen.
President Soekarno had de volksver
tegenwoordiging verzocht de grond
wet voor „geleide democratie" van
1945 opnieuw van kracht te doen zijn.
Hij zou hierdoor nagenoeg onbeperk
te volmachten verkrijgen.
De chef van de legerstaf zei, dat
een bijeenkomst van legeroversten
besloten heeft drastische maatre
gelen te nemen tegen corruptie en
bureaucratie. Door de grondwet
van 1945 opnieuw in te stellen zou
de president handelen volgens de
wens van een grote meerderheid
der bevolking, aldus Nasoetion.
Het leger, aldus Nasoetion, zal in
het kabinet deelnemen als een
functionele groep. Hij zal geen po
litieke partij worden.
Andere kostenregeling voor
plaatsing gerepatrieerden
Ter bestrijding van de kosten die de
Nederlandse gemeenten moeten ma
ken voor de plaatsing van gerepa
trieerden en oorlogsslachtoffers op
objecten van de gemeentelijke werk
voorzieningsregelingen, worden thans
nog uitsluitend door het ministerie
van sociale zaken en volksgezond
heid subsidies verstrekt. Tot voor
kort ontvingen de gemeenten subsi
dies van het ministerie van sociale
zaken en van het ministerie van
maatschappelijk werk.
In een brief aan de gemeenten heeft
de staatssecretaris van sociale za
ken meegedeeld dat om praktische
redenen en in overeenstemming met
het ministerie van maatschappelijk
werk is besloten dat in de bedoelde
kosten uitsluitend vanwege sociale
zaken zal worden bijgedragen. De
bestaande subsidies van dit ministe
rie worden uiteraard verhoogd.
Overeenstemming over
C.A.O. grafisch bedrijf
Het Centraal bureau voor de grafi
sche bedrijven maakt bekend, dat
tussen de werkgevers- en de werkne
mersorganisaties iu het grafisch be
drijf algehele overeenstemming over
de vernieuwing van de collectieve ar
beidsovereenkomsten, met inbegrip
van de loonbepalingen, is bereikt.
Het ligt in het voornemen van de
partijen binnen de kortst mogelijke
tijd de werkgevers en werknemers
volledig in te lichten, opdat zij hun
goedkeuring aan alle overeengeko
men wijzigingen in de arbeidsvoor
waarden kunnen hechten.
Met het bereiken van algehele over
eenstemming is een langdurige perio
de van onderhandelingen waarbij
de wens van werknemerszijde tot
verkorting der arbeidstijd van 48 tot
45 uur een der knelpunten was
afgesloten.
WAT ZE ZEGGEN. De Brit Ted Hill:
„De werkweek is in Duitsland met
vier uur bekort en soms vraag ik me
af wie de vernietigende oorlog ge
wonnen heeft". Mr. Randolph Church
ill, de journalistieke zoon van sir
Winston, die onlangs een boek over
de Britse ex-premier Eden schreef:
.Ik heb altijd de meest plezierige be
trekkingen onderhouden met sir An
thony Eden tot onlangs.
GEPARAFEERD. Een huisvrouw
eist van dr. John C. Farrell in Sacra
mento, Californië, een schadevergoe
ding van 50.00 dollar. Zij beschuldigt
hem ervan, dat hij haar bij een huid-
onderzoek van zijn initialen voorzag.
VRIENDELIJK VERZOEK. Al zes
keer was ingebroken in het restau
rant van Joe Molino in Concord, even
eens in Californië. De zevende inbre
ker vond de safe leeg en dit briefje
erop bevestigd: „Proneer het alstu
blieft ergens ^nders. Wij zijn het nu
werkelijk beu".
De stafchef van het Indonesische le
ger, generaal Nasoetion, heeft giste
ren ook meegedeeld dat hij opdracht
heeft gegeven in de Verenigde Sta
ten navraag te doen over de door In
donesië aangevraagde leverantie van
Amerikaanse wapens voor zestig ba
taljons.
De Amerikaanse regering heeft, ge
ruime tijd geleden, toestemming ge
geven voor de uitvoer van Ameri
kaanse wapens waarmee twintig ba
taljons uitgerust kunnen worden. De
toestemming voor de overige wapen
zendingen komt niet snel af, aldus
Nasoetion, en daarom is reeds ge
vraagd er spoed mee te betrachten.
Indonesië heeft behoefte aan nog
meer begrip van de zijde der Ver
enigde Staten, zei hij. De wapen
leverantie voor zestig bataljons is
de basis waarop het Indonesische
leger, ter sterkte van 250.000 man,
zal worden gemoderniseerd, aldus
de stafchef.
Kans waargenomen
De achttienjarige Jeremy Baker in
Bedford, (Engeland), meende in de
huidige drukkersstakingen een
goede kans voor eigen initiatief te
zien en begon met behulp van een
vermenigvuldigapparaat een krant
je uit te geven om het hiaat in de
nieuwsvoorziening van zijn woon
plaats op te vullen.
Hij heeft echter al gauw de uitgave
van zijn „The Bedford Broadsheet"
moeten staken omdat het hoofd
van zijn school dreigde hem anders
van school te zullen sturen. Het
schoolhoofd sprak aantijgingen, dat
hij onder druk van vakverenigings
zijde gehandeld had, tegen.
Het was slechts een kwestie van
schooltucht, zei hij. En de vader
van de jongen was het met hem
eens. Een groep burgers wil nu de
uitgave van „The Bedford Broad
sheet" toch voortzetten.
VERDERE VERHOGING NIET UITGESLOTEN
Prijsstijging brengt
afzet in gevaar
Het Wereldgebeuren
„Koning"
(Van een onzer redacteuren)
Ruim een maand lang is de boter
markt in Nederland in beweging en
steeg de kiloprijs met 1, terwijl een
verdere verhoging niet uitgesloten
lijkt. Deze stijging heeft ten dele een
speculatief karakter en wordt door
de producenten en ook door een deel
van de handel betreurd. Men vreest
nl. dat de boterprijs meer is gestegen
dan markttechnisch verantwoord is.
De botermarkt in Nederland heeft
drie pijlers: de binnenlandse afzet, de
export naar Engeland en de afzet
naar enkele varia-markten. De prijs
stijging brengt de afzet naar al deze
drie markten in gevaar. Reeds is de
Nederlandse boterprijs in Engeland
55 cent per kilo boven die van Dene
marken.
De wilde prijsbeweging is in eerste
instantie veroorzaakt door een vrij
wel algemene produktiedaling in
West-Europa. Engeland produceerde
in het eerste kwartaal van dit jaar
ruim 80 procent minder dan vorig
jaar, Nederland 25 procent. Het vo
rig jaar gaf echter een sterke ge
stegen produktie te zien bij enorme
voorraden die sedert 1957 de koel
huizen verstopten. In mei 1959 be
gonnen de prijzen op te lopen, juist
op het moment dat een daling ver
wacht mocht worden. De droogte in
West-Europa gaf waarschijnlijk een
nieuwe stoot aan de prijs en toen
vorige week bekend werd dat Frank
rijk voor tweeduizend ton boter aan
de markt zou komen was het hek
van de dam. Er zou tijdelijk een bo-
tertekort kunnen optreden; de prijs
vloog nog eens met 40 cent omhoog.
Ingevolge het verdrag voor de Euro
pese Economische Gemeenschap moet
Frankrijk (eigen produktie 300.000
ton) bij een eventueel tekort op zijn
boterbalans preferentiële rechten ge
ven aan EJE.G.-landen. Praktisch be
tekent dit dat het boter moet invoe
ren uit Nederland, dat op het ogen
blik het enige boterexporterende land
van de zes E.E.G.-landen is. Zodra
Frankrijk met de importen zijn eigen
boterprijs weer teruggedrukt heeft,
is het echter met de Nederlandse ex
port weer gedaan. Nederland zou de
prijsstijging misschien hebben kun
nen voorkomen door een uitvoerhef-
fing van 40 cent op te leggen, doch
dit is in het kader van de E.E.G.
thans niet meer geoorloofd. Dit valt
te betreuren, want de Nederlandse
boterprijs staat nu bloot, aan zeer
wisselvallige invloeden die de boter
markt in Nederland verstoren. Vorig
jaar om deze tijd had de regering
een' voorraad boter van ongeveer
18.000 ton, waarmee zij regulerend
kon werken, doch de voorraden (on
geveer 4000 ton) zitten nu bij de
handel.
Deze handel voelt zich niet geroepen
om de botervoorziening van Neder
land te financieren. De handel zal
verkopen op het moment, dat het
haar het beste past, zo verzekerde
men ons van handelszijde. Het hangt
van de sterkte van de handen, waar
in de boter zit, af, wat er in de eerst
komende maanden gaat gebeuren.
De boterprijs is nog niet op het ni
veau gekomen van voor de prijsver
laging van 1958. Op zichzelf is dat
reeds een bewijs dat de zuivelmarkt
nog niet in orde is en zelfs al zou dit
prijspeil bereikt worden dan nog
komt de boterprijs en in het algemeen
evenmin de prijs van zuivel niet
overeen met de melkprijs, die de boer
krachtens de melkprijsgarantie ont
vangt. Daarnaar gerekend is de bo
ter in Nederland ook nog goedkoop
met ƒ1,20 per pakje.
De Nederlands-Noorse kernreactor
in Halden, in Zuid-Noorwegen aan de
Zweedse grens, is in gebruik gesteld.
Deze reactor zal gebruikt worden
door 11 Europese landen volgens een
O.E.E.S.-overeenkomst. Op de foto
ziet men de controlekamer van de
reactor, met staande achter de con
troletafel (Se v. t) onze landgenoot
Henk Buis, lid van de internationale
staf, die met de reactor proeven
neemt.
Tijdens de receptie in de Hofplein-
kerk te Middelburg, kwamen gister
middag véle leden van de geref. kerk
de jubilerende predikant, ds. P. van
Til en zijn familieleden gelukwensen
(Foto P.Z.C
Kozlow had onderhoud met
Eisenhower en Herter
De Sowjetrussisclie vice-premier Koz
low, die een bezoek brengt aan de
Verenigde Staten en begin deze week
te New-York een Russische handels
tentoonstelling opende, heeft woens
dag met de Amerikaanse minister
van buitenlandse zaken Herter op het
ministerie van buitenlandse zaken
een uur lang gesproken, waarna hij
zich naar het Witte Huis begaf.
Kozlow zei bij het verlaten van het
ministerie van buitenlandse zaken dat
Herter en hij van gedachten hadden
gewisseld over de standpunten van
hun regeringen ten aanzien van de
kwesties die te Genève besproken
worden. Op de vraag of er verande
ring was gekomen in het standpunt
van de Amerikanen of de Sowjet-
Unie antwoordde hij slechts: „Wij
zullen nog gelegenheid krijgen om la
ter daarover met U te praten".
De woordvoerder van het ministerie
gaf later een verklaring uit in de
zelfde zin als de mededeling van Koz
low. Hij voegde daar echter aan toe
dat voorzover hem bekend was er
niet gesproken was over de kern-
proeveneonferentie van Genève.
Later had Kozlow een onderhoud met
president Eisenhower.
De veiling van Franse
impressionisten in So
theby's veilingzalen is
betrekkelijk teleurstel
lend geweest hoewel
zeer hoge bedragen
werden geboden. Van
de 141 kunstwerken die
onder de hamer werden
gebracht behoorde een
groot gedeelte tot de
collectie van de 50-jari-
ge Walter P. Chrysler
jr., de Amerikaanse au
tomobielmagnaat.
Een van de voornaam
ste werken, „Femme a
la mandoline" van Ge
orges Braque, ging
naar een Zwitserse
kunsthandelaar die er
36.000 pond (381.600
gulden) voor neertelde.
De laatste keer dat het
schilderij werd ver
kocht was in 1934 en
bracht iets meer dan
twaalf dollar op. Het
was een recordprijs
voor een Braque, een
van de oorspronkelijke
kubisten.
Paul Cezanne's portret
van zijn vrouw giiig
naar dezelfde köpèr
voor het teleurstèliénde
bedrag van 40.000 pond
(420.000 gulden). Som
mige experts hadden
voorspeld dat het doek
meer zou opbrengen.
Cezanne's „Jongen in
rode jas" bracht bij de
veiling van de collectie
Goldschmidt in oktober
verleden jaar 200.000
pond op (2.100.000 gul
den). En experts acht
ten Chryslers Cezanne
van even hoge kunst
waarde als die van
Goldschmidt.
De 29 schilderijen van
Chrysler brachten in
totaal 219.020 pond
(2.29&000 gulden) op,
nog lange na niet liet
record van de bijna
een miljoen pond die in
oktober voor Franse
meesters werden neer
geteld.
Chrysler had 29 schil
derijen en 35 aquarel
len. tekeningen en
schetsen, alle van Fran
se impressionisten, op
de veiling gebracht.
Andere schilderijen die
onder de hamer kwa
men, waren afkomstig
uit collecties van ande
re particulieren. Er
zijn acht Renoirs, drie
Cezannes, een of meer
oliedoeken van Van
Gogh, Gaugin, Toulou
se-Lautrec. Hatisse,
Braqe, Pissarro, Degas,
Monet en bijna alle an
dere leden van de im
pressionistische school
bij-
Hongerstaking van
Algerijnen geëindigd
De hongerstaking van 700 Algerij
nen, die in verband met verzetsacties
in Franse gevangenissen worden
vastgehouden, is .feitelijk geëindigd",
zo hebben functionarissen van het
ministerie van justitie te Parijs
woensdag) bekendgemaakt. „Een
paar gevangenen in de Parijse Santé-
gevangenis, die zich in het afgelopen
weekeinde bij de stakers voegden,
zetten hun actie nog voort", zo werd
hieraan toegevoegd.
De Algerijnen wensen behandeld te
worden als politieke gevangenen en
zij willen niet met gewone misdadi
gers in één cel zitten. Hun eis is
echter niet ingewilligd.
Dinsdag werden 150 gevangenen, die
zeer verzwakt waren, naar het ge
vangenishospitaal overgebracht. Het
was niet direct bekend of ook Ben
Bella, de vice-premier van de Alge
rijnse regering in ballingschap, die op
een eilandje in de Golf van Biskaje
gevangen wordt gehouden, zijn hon
gerstaking heeft beëindigd.
Hij was deze actie enige dagen gele
den begonnen uit sympathie met zijn
landgenoten. Zelf geniet hij de voor
rechten van politiek gevangene.
Een merkwaardig geval
van hoe het geld van
Amerikaanse belasting
betalers wordt gebruikt
is onlangs aan het licht
gekomen bij besloten zit
tingen van de commissie
van toewijzingen van het
Huis van Afgevaardig
den.
De verhoren betroffen
een ziekenhuis dat dooi
de Amerikaanse lucht
macht in Evreux (Frank
rijk), was gebouwd ten
koste van 5.708.500 doISar
(meer dan 21 miljoen
gulden) maar nimmer
werd gebruikt.
De republikeinse afge
vaardigde Meivin R.
Laird inspecteerde in
Frankrijk een huisves
tingsproject voor Ame
rikaanse militairen toen
hij het gloednieuwe zie
kenhui scomplex zag.
waarvan het terrein was
begroeid met onkruid en
gras. Het enige perso
neel dat er aanwezig-
was, bestond uit een
brandweerploeg en zij
konden Laird niet vertel
len waarom het zieken
huis niet werd gebruikt.
Generaal John K. Cullen,
directeur van de afdeling
ziekenhuizen van de
luchtmacht, probeerde
hiervoor een verklaring
te geven. Hij zei dat het
Congres in 1952 zijn
sanctie had gegeven tot
de bouw van het zieken
huis.
Men had zich toen voor
gesteld twee ziekenhui
zen met elk 500 bedden
te douwen, een in
Evreux, en het andere
in de buurt van Parijs.
Het project voor Parijs
werd geschrapt en het
project-Evreux werd ge
reduceerd tot 300 bed
den.
Hij gaf thans verzeke
ring dat de luchtmacht
voornemens is het zie
kenhuis deze zomer of in
het najaar als een regio
naal hospitaal in gebruik
te nemen, De reden
waarom het hospitaal
niet eerder werd ge
opend was, dat de troe
pensterkte intussen
„aanmerkelijk was ge
daald".
Toen men erop aandrong
dat liij getallen zou ge
ven, zei hij tot de com
missieleden dat de lucht
macht op het tijdstip dat
het contract voor Evrenx
werd toegewezen 19.850
manschappen in Frank
rijk had, en dat de hui
dige sterkte 19.766 be
draagt»,,
David Ben Goerion is onbetwist
baar de machtigste en meest
populaire politicus in Israël. De
Israëli's, wie het aan gevoel voor
humor niet ontbreekt, hebben wel
eens gefluisterd, dat zijn enige reden
om zich niet tot koning te laten uit
roepen is geweest, dat hij dan „Ko
ning David de Tweede" zou moeten
heten... Hij heeft zijn populariteit
weten te behouden dwars door alle
moeilijkheden waarmee de nieuwe
staat Israël in zijn elfjarige geschie
denis te maken heeft gehad en on
danks het feit dat zijn politieke te
genstanders (waaraan het hem óók
niet ontbreekt), menige gelegenheid
hebben aangegrepen om zijn „troon"
aan het wankelen te brengen. Hij zit
er nog steeds, al ziet het er na de
moeilijkheden die gisteren in een ver
trouwensvotum van het parlement
resulteerden, naar uit dat hij het eer
der door hem gebruikte dreigement
van aftreden nu binnenkort in daden
zal omzetten. Een viertal ministers
heeft namelijk meegedaan aan (ove
rigens mislukte) pogingen, hem in
zijn hemd te zetten en dat is niet
volgens afspraak. Dat viertal heeft
gebroken met de traditie, dat alle
ministers gezamenlijk de verantwoor
delijkheid op zich nemen voor kabi
netsbesluiten, ook wanneer zij zich
daartegen bij de beraadslagingen met
hun collega-ministers hebben verzet.
Bij de stemming van gisteren in
de Knesset ging het om de
vraag, of Israël er goed aan
deed. granaatwerpers uit zijn wapen
fabrieken te verkopen aan West-
Duitsland. Deze wapentransactie was
allang beklonken, maar nog niet tot
de openbaarheid uitgelekt voordat 't
Westduitse weekblad Der Spiegel
haar vorige week aan de grote klok
hing. Zowel uiterst rechts als uiterst
links maakten in Israël groot mis
baar. Men kon toch geen wapens le
veren aan een volk, dat in het jong
ste verleden miljoenen Joden heeft
omgebracht Ongetwijfeld beant
woordde deze kritiek aan de eerste
opwelling van verontwaardiging die
door het Israëlische land was gegaan,
maar die inmiddels bij een groot deel
van het volk had plaatsgemaakt voor
begrip voor de regeringsbeslissing,
die op Israëls behoeften voor dit
ogenblik was gebaseerd. Ben Goerion
vertolkte de opvatting van de meer
derheid in het kabinet, toen. hij gis
teren voor de stemming in het parle
ment de afgevaardigden verzocht, de
„pathetische anti-Duitse toon" te la
ten varen omdat die tot niets zou
leiden en geen rekening hield met de
internationale ontwikkeling en met
de positie van Israël.
„De Jodenvervolgers", zo sprak hij,
„zijn vernietigd of verdwenen en de
discipelen van Hitier moet men te
genwoordig in het Midden-Oosten
zoeken waar zij de naburige Arabi
sche landen leiden". Doordat Israël
niet met enig blok is verbonden, kon
het geen wapens tegen verminderde
prijs krijgen. Voor het geld, dat het
land van West-Duitsland zou ontvan
gen voor de levering van anti-tank-
wapens, kon het nieuwe wapens ko
pen voor zichzelf, zo betoogde hij.
Met 57 tegen 45 stemmen bij 6 ont
houdingen gaf de „Knesset" hem ge
lijk.
Men kan niet zeggen, dat Ben
Goerion het leed dat de nazi's
de Joden aandeden, heeft ver
geten. Weliswaar heeft hij persoon
lijk niets ondervonden van de Duitse
onderdrukking, maar wellicht beter
dan vele anderen kent hij de verhalen
van overlevenden, die nu tot zijn
landgenoten behoren. Meer dan vele
ander-en zal hij er ook van begrijpen,
omdat hij al in zijn jeugd, toen hij
nog David Grün heette, te Plonsk
(toenmalig Russisch deel van Polen)
enige progroms heeft meegemaakt,
die voor hem mede aanleiding waren
om als zeventienjarige naar het Be
loofde Land te trekken en er de op
bouw van een Joodse staat voor te
bereiden. Voor die Joodse staat is het
volgens hem aanbevelenswaardig za
kelijke beslissingen te nemen en niet
al te veel op gevoelens af te gaan.
Nuchter bezien, worden de Israëli's
nu voornamelijk lastig gevallen door-
Arabieren en het is Ben Goerions
voortdurende streven, om sterk te
staan tegen huidige bedreigingen van
die kant. Ben Goerions aandacht is
nu vooral gericht op de kwestie van
de Inge Toft, het in Israëlisch char
ter varende Deense schip, dat door
Egypte wordt vastgehouden in het
Suezkanaal. Egypte erkent niet het
recht van Israëlische schepen, om
door het Suezkanaal te varen omdat
tussen de twee landen nog altijd een
oorlogstoestand bestaat. Om die ac
tuele scheepvaartkwestie tot een
gunstige opiossing te brengen, heeft
Ben Goerion gisteren nog niet direct
toegegeven aan zijn opwelling om
het regeringsbijltje erbij neer te leg
gen nu het kwartet van rebellerende
ministers weigert om afzonderlijk de
laan uit te gaan. Ben Goerion wil
eerst nog afwachten of Dag Ham-
marskjöld, de secretaris-generaal der
Verenigde Naties die nu in Cairo on
der meer de scheepvaavtkwestie be
spreekt. ook naar Israël komt. Ook
in dit geval wil hij niet toegeven aan
gevoelens, maar blijk geven van
werkelijkheidszin. De 72-jarige gaat
terecht uit van de gedachte, dat
Hammarskjöld liever met een rege
rende, dan met een troonloze „ko
ning" praat.
V—O-.
DAVID BEN GOERION
k» nog geen troonsafstand
