ZELANDICA Niemand kon het geloven; maar de helikopter landde in Katern ZO DENkT MEN IN NET BUITENLAND ER OVER GEOLOGISCHE PLOEG OP WEG HAAR ANTARES-GROEP E BEJAARDENTEHUIS GEEN REGEL MAAR UITZONDERING DONDERDAG 25 JUNI 1959 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT 11 EXPEDITIE STERRENGEBERGTE De expeditie naar het Sterrengebergte is weer op gang gekomen. Het eerste bericht over de activiteiten van buiten kwam van het A. N. P., dat meldde dat vliegers en mecano's gereed waren om uit Neder land te vertrekken ter vervanging van de zieke bemanningen. Voorts waren door Brongersma maatregelen getroffen om een dropping te laten uitvoeren, dat wil zeggen, dat een vliegtuig voorraden zou ko men uitwerpen op Sibil. Door het uitvallen van de vliegtuigen die ge bruik konden maken van de zeshonderd meter lange vliegstrip op Si- bil, moet men zijn toevlucht zoeken tot deze methode van bevoorra ding. Wachten De dagen gingen eentonig voorbij. In betrekkelijke isolatie kon ik weinig anders doen dan afwachten hoe de reacties van» buitenaf zou den zijn. Dagelijks had ik twee maal verbinding met Brongersma, die ik een beetje moest beklagen, omdat hij daar met zeker twintig man zat die vol suggesties zaten en van alles zouden willen doen, terwijl wachten nu het parool moest zijn. Hoewel alle vliegtuigen en heli kopters uitgeschakeld waren, was de situatie in de gegeven omstan digheden beslist gunstig. Er was op alle bivaks en ook op de hoofd basis aan de Sibil voldoende voe ding om het ruim een maand uit te zingen. En hoewel de weten schappelijke staf te kampen had met een gebrek aan uitrusting, was er toch voldoende werk te ver richten. Gelukkig was het op. een dag te vernemen dat twee vliegers en een van de mecano's uit het ziekenhuis in Hollandia waren ont slagen. Uit Tanah Merah kwam de bood schap dat de nieuwe vlieger, War man, eveneens gearriveerd was, èn reeds een vlucht naar Kloofkamp had gemaakt. Hij zou wachten in Tanah Merah totdat een van de oude vliegers daar gearriveerd den, een soort mannetjesputter bij me had, die me er onder alle om standigheden wel uit zou halen. Ik ben nog nooit in Nieuw-Guinea ge weest en ook nooit in een land met zoveel bomen". Ze waren omstreeks een uur of drie geland. Nauwelijks tien minuten later zei Warman tegen De Wijn: Zullen we nog even kijken of we in Sibil kunnen binnenkomen? Het weer lijkt me nogal aardig". ,,'t Is nogal laat in de middag. Grote kans dat de toegang tot de vallei in de wolken zit", waar schuwde ik. „Laten we het maar proberen", zei hij. Ik mocht deze doorzetter wel. Hij leek me uitstekend geschikt voor dit land. Een half uur later keerden ze te rug. „Inderdaad geen doorkomen aan", was zijn commentaar. De volgende dag begreep ik pas goed hoe ik dat moest opvatten. Ik pak te mijn "bagage en was maandag morgen al vroeg klaar om mee naar hoven te gaan. Tot verdriet van De Wijn, die een vlucht naar de Sibil wel bijzonder leuk gevon den zou hebben. Een kwartier later hingen we voor een geheel door wolken gesloten vallei-ingang. Met de drijvers praktisch door de boomtoppen zocht Warman naar een gaatje om door te kruipen. In korte, scherpe bochten cirkelde hij langs de berg rand. Potdicht „Ik zie geen gat!" riep ik hem toe. Hij haalde de schouders op. „Is er nog een andere kant waar we binnen zouden kunnen ko men?" schreeuwde hij even hard terug. ..Door de grote kloof naar het noorden". Ik gebaarde met mijn vingers op de kaart. „Klim nog maar duizend meter terwijl we daar doorvliegen. Als het open is kunnen we dat net over de bergrand zien". Ik had niet veel hoop. De bewol king was nog te aaneengesloten en bedekte zo te zien het hele ge bergte. De kloof liep als een geweldige tunnel in onze vliegrichting. War man begon te klimmen. De rivier, diep beneden ons, maakte een vrij scherpe bocht naar het noord westen. Een loodrechte wand van meer dan duizend meter zag ik recht beneden me. Aan de linker kant, waar we door moesten, al leen maar wolken. Ik keek War man aan en haalde mijn schouders op, ten teken dat ik er geen gat in zag. ,,Ga maar terug". We draaiden ons weer naar het zuiden toe. Drie kwartier later stonden we weer in Katern. Nog net op tijd voor een bord erwten soep. Veel tijd ora rustig te eten kreeg ik niet. Nauwelijks had ik de laat ste hap binnen, of de vlieger stond op en zei laconiek dat 't nu waar schijnlijk wel zou lukken. Hij vond dat de bewolking al aardig opge trokken was. Dit keer lukte het. Historisch Onze aankomst in de vallei had iets weg van een historisch gebeu ren. Handen werden geschud, vra gen werden afgevuurd. „Blijf je hier overnachten?" vroeg ik de vlieger. ..Als U er geen bezwaar tegen hebt, ga ik meteen weer te rug", antwoordde hij. „Ik zou graag nog wat benzine willen la den". Ik had nog1 juist de tijd om het verlanglijstje van Oosterman af te werken en in een paar dozen te pakken toen hij zich al weer klaar maakte om te starten. Met een laatste rondje boven het bivak nam hij afscheid en ver dween enige ogenblikken later in het niet. Die middag zat De Wijn weer in Tanah Merah zijn maga zijn te beheren. En ternauwernood vierentwintig uur later vertrok de geologische ploeg naar het doel: de Antares en zijn omgeving. Het volledige plan voor de eerstvolgende maand was gereed en de uitvoering was be gonnen. De expeditie was weer op gang. En tussen alle bedrijven van tegenslag en voorspoed door gaat het wetenschappelijk werk door. „Studiemateriaal" voor de linguinsten is voldoende ter plaatse beschikbaar. Dr. Anceaux is met twee vertegen woordigers van de Sibil-bevol- king in een geanimeerd „ge sprek" gewikkeld. Illllllllllllllllllllllllllll was om hem in het moeilijke ge bied tussen Kloofkamp en Sibil de weg te wijzen. De geheel tot stil stand gekomen activiteit scheen plotseling een injectie van energie te hebben gekregen. Nauwelijks was ait laatste bericht tot mij doorgedrongen, of er kwa men berichten binnen over succes volle bevoorradingen met Dakota's. En terwijl ik wachtte op de tele grammen. die mij de nauwkeurige gegevens zouden mededelen, klonk vrij Iaat in de middag van zondag 7 juni de bekende kreet „Kopter.... kopter.... kopter!"- Het was waar! Er -kwam in het bivak op deze kreet van de bevolking verrassend weinig" reactie. Ieder bereidde zich kennelijk voor op een teleurstel ling. Een meevallertje was na alle tegenslag van de laatste weken nauwelijks te verwachten. In ge dachten formuleerde ik al de scher pe opmerking die ik straks de flau we grappenmaker zou toevoegen die op een rustige zondagmiddag iets dergelijks in zijn hoofd haalde. Toen drong het bekende geronk tot hein door. Het was de lndikopter! Zelden was een vlieger met meer vreugde ontvangen dan thans het geval was met Warman. Zelden zag ik iemand met. een bredere gnjns dan zijn passagier, de ser geant der mariniers De Wijn, die hem de weg had gewezen. Mannetjesputter „Ik wist niet dat jij deze route al eerder gevlogen had", merkte ik „Lat heeft hij ook niet", viel War man in, ,,maar ik dacht zo bij me zelf. dat het wel heel prettig zou zijn' wanneer ik, ingeval ik op een van de clearings zou moeten lan- Opdrachten van Man W eigenaar stichting Het bestuur van de Johan-Wage- naarstichting heeft de volgende op drachten verleend: aan Herman Strategier voor een opdracht voor een suite voor 3 blokfluiten (2 so pranen en 1 alt), aan Gerrit de Marez Oyens een opdracht voor een sonatine voor gitaar en blokfluit. De componisten Hugo van Dalen en Jurriaan Andrïessen werden uitge nodigd ieder een duo voor mandoline en accordeon te schrijven. Cor de Groot ontving een opdracht voor een piano-concert voor de linkerhand. De componisten hebben allen de hun verstrekte opdracht aanvaard Sigarettensmokkel van Nederlands schip De Argentijnse douane-politie heeft dinsdagavond voor ongeveer 250.000 gulden aan sigaretten in beslag ge nomen, die in de liaven van Buenos Aires werden overgeladen uit een Nederlands schip, de „Parkhaven." De politie zag drie auto's met de lichten uit naar het schip komen en greep in, toen iemand aan boord sigaretten naar de wal begon te brengen. De wagens probeerden te ontkomen, maar de politie, die ge- ■hruik maakte van haar vuurwapens wist twee wagens met vier inzitten den tot staan te brengen, de derde wagen, met een inzittende ontkwam. Kind gestikt in ijskast Een vijfjarig zoontje van een in Engeland gestationeerde Ameri kaanse sergeant, Richard Cox, is dinsdag in Bedford gestikt in een draagbare ijskast. De jongen was erin gekropen, toen de ijskast in de tuin stond en toen viel het slot dicht. Mogelijk wordt doodstraf geëist tegen blanke aanrander De politie heeft dinsdag in de Ame rikaanse sta&t Noord-Carolina een 36-jarige blanke man gearresteerd' op beschuldiging van verkrachting van een elfjarig negérmeisje. Een openbare aanklager zei later van plan te zijn de doodstraf voor de man te eisen. Te Chicago is dinsdag een 24-jarige neger tot levenslange gevangenis straf veroordeeld wegens verkrach ting van een 19-jarig blank meisje. uïst weet op een prettige manier de aa/n- f—j dacht opeich te vestigen. Steeds meer men' sen komen een kijkje nemen naar dit voor- beeld van vestingbouw, zoals er niet veel te vin den sijn. Binnen de wallen valt er ook veel te genieten en er is een sfeer, die vele mensen doet besluiten hun bezoek te herhalen. en voorbeeld van de wijze waarop het de aandacht wil trek ken is het Hulst-nummer van Heemschut, Orgaan van de ge lijknamige Bond (2e afl. 1959). Schatgraver Brand opent het nummer met ons in vogelvlucht de geschiedenis van Hulst te ge ven. Er is een document van 1108 waarin over de kapel te Hulst wordt gesproken. De haven bracht een levendig handelsverkeer en het is de graaf van Vlaanderen, Filips van de Elzas, die in 1180 de plaats stadsrechten verleent. De voltooiing van de ommuring, het graven van grachten en het bouwen van vier zware poorten na de toestemming hiertoe van graaf Jan zonder Vrees in 1413 doet Hulst „onwinbaer" heten. Maar dit onoverwinbaar is zeer betrekke lijk en eigenlijk is het verwonderlijk dat de stad steeds uit haar as is verrezen. En na iedere verrijzenis komen facetten naar voren, zoals de St. Willibrordbasiliek waarvan de toren in 1944 gedeeltelijk werd vernield. Een moderne spits bekroont nu dit staal van gotiek. Er zijn mensen die speciaal naar Hulst komen voor deze spits en er zijn maar twee meningen mogelijk, of men vindt haar foeilelijk, of men vindt het een gedurfde en geslaagde aanpassing, een tus senweg is er niet. e bij uitstek deskundige kolonel Schukking beschrijft de ves- Dting, die van rond 1620 dateert, toen men besloten had de oude vesting te slopen en eén geheel nieuw vestingstelsel op te bou wen. In 1702 staan hier twee beroemde vestingbouwers tegenover elkaar. In Hulst bevond zich de beroemde Menno van Coehoorn, militair gouverneur van Staats-Vlaanderen van 1701 tot zijn dood in 1704, die in het stadje zijn residentie had. Een vijandelijke aanval geleid door de niet minder beroemde Franse vestingbouwkundige, Vauban, werd afgeslagen. Een dieptepunt in de geschiedenis van Hulst is het jaar 1747 toen de vesting lafhartig aan de Fransen werd overgegeven. De heer Brand zou geen Brand heten als in dit nummer niet gesproken werd over de ontgraving van de oude „Dobbele Poort". Een foto geeft een goede indruk van het grote gewelf boven de voormalige waterdoorgang. Deskundigen van Mo numentenzorg, de heren Stapper en Canneman, beschrijven resp. „Hulst in zijn omwalling" en „De restauratie van het Raadhuis" (waarom geen stadhuis?). In het midden van de vorige eeuw werd het stadhuis zo drastisch verbouwd, dat van de oorspronkelijke opzet van Laureis Keldermans en Willem van Sassen weinig is overgebleven. Van een restauratie van de gevels in de oorspron kelijke vorm moest bij gebrek aan voldoende gegevens worden af gezien. Architect Canneman heeft daarom de klassieke houten kroonlijst geheel gehandhaafd, evenals de in 1844 gewijzigde kap met flauwe dakhelling. De sombere houten vensters werden vervan gen door ramen van een wat meer elegante vorm. Van de toren bleef het bakstenen achtkant uit 1844 eveneens gehand haafd, maar het houten dak werd vervangen door een andere be kroning. De aangebrachte kleine wijziging bedoelden het sombere karakter van de uiterst verminkte gevel weg te nemen. Met de ver andering van het uiterlijk ging een gehele verbouwing van het interieur gepaard om er een uitêrst bruikbaar en representatief stadhuis van te maken. Architecten G. J. Sturm en ir. H. de Lussa- net de Sabliopère hebben dit omvangrijke werk tot stand gebracht. De heer Peeters besluit het nummer met een bijdrage over de Wil- lebrordsbasiliek. De bouwgeschiedenis weerspiegelt min of meer de ups en downs van de stad. VVVVVVVVWWAV*\\\**V\%VW*AVWW**'VVVV*VVW*/* DR. KLOMPË IN UTRECHT: In ons land één miljoen 65-jarigen Mejuffrouw dr. M. A. M. Klompé, minister van maatschappelijk werk, heeft gisteren tijdens de jaarverga dering van de Vereniging-Katholieke Bejaardentehuizen, die in Utrecht is gehouden, gezegd dat het aantal Ne derlanders, dat de 65-jarige leeftijd heeft bereikt, dit jaar het miljoen heeft overschreden. Tezamen vor men deze 65-jarigen en ouderen ne gen procent van de bevolking. De minister merkte op, dat het is alsof iedereen voelt, dat onze samenleving voor een nieuwe uitdaging gesteld is en bereid is het hare er toe bij te dragen, deze te beantwoorden. De minister vestigde er de aandacht op, dat de grote meerderheid der be jaarden niet meer persoonlijke pro blemen heeft dan jongere mensen. Men wil dit nog wel eens over het hoofd zien en is dan teleurgesteld Sfeer Het Britse blad „The Times" is van oordeel, dat de sfeer op de Geneefse conferentie beter is geweest dan bij de meeste andere ontmoetingen tus sen oost en west. Het westen moet blijven voorgaan in soepelheid en ge duld. Als de conferentie enkel moet worden beschouwd als een inleiding tot een onvermijdelijke topconferen tie, behoeft de huidige impasse niet al te tragisch te worden genomen, al dus het blad, dat evenwel rekening houdt met de mogelijkheid dat Kroesjtsjews geestdrift voor een top- gesprek-ouder-alle-omstandigheden wordt overschat. Hij kan tot de slotsom zijn gekomen dat Adenauers terugkeer tot de ac tieve politiek overeenstemming met of over Duitsland vrijwel onmogelijk maakt. Het westen kan gedurende het reces niet beter doen dan er blijk van geven dat het bereid is het mogelijke te blijven doen, aldus de Times. Het conservatieve Britse blad „Daily Telegraph" schreef: Het is welhaast onvermijdelijk, dat Eisenhower en zijn drie westelijke collega's elkaar ontmoeten, maar dat moet bij voor keur in Washington zijn. Een'bezoek van Eisenhower aan Europa kan be ter worden bewaard tot de werkelijke crisis, dis Kroesjtsjew ongetwijfeld voor het einde van het jaar zal ver wekken. „De kwestie van een staking der kernproeven is volgens dit blad het enige punt waarop tussen oost en west vorderingen mogelijk zijn ge bleken en dat een korte topconferen tie wettigt. Het onafhankelijke rechtse blad „Daily Express" zei: de zes weken van vruchteloos praten in Genève hebben éénding bewezen namelijk dat alleen wanneer de staatshoofden het overnemen, er vorderingen zullen worden gemaakt. Niets bereikt De New York Herald Tribune vroeg zich in een hoofdartikel af, wat Kroesjtsjew nog van een top conferentie verwacht, nu er in Ge nève niets is bereikt.. Of de Sowjet- Unio moet er enig blijk van geven dat zij bereid is in goede trouw over Berlijn te onderhandelen, of het gehele complex van onderhan delingen moet worden verlaten, meende het blad. De New York Times schreef dat het besluit van de ministers tot een reces een wijs besluit is onder de gegeven omstandigheden. Dat de Sowjets er mee hebben ingestemd, kan volgens dit blad betekenen dat zij terugdein zen voor een botsing die de ernstig ste gevolgen voor hen en voor de rest van de wereld zou kunnen hebben. Wel is het blad van mening dat als Kroesjtsjew in zijn overwinnaarshou- ding volhardt, het westen zich ernstig moet afvragen of het zichh kan ver oorloven de onderhandelingen voort te zetten. Onder de kop „Nieuwe Hoop", wijdde het Westduitse christen-democrati sche blad „Kölnische Rundschau" een hoofdartikel aan de verdaging van de conferentie te Genève. Volgens het blad zou instemming met de jongste Russische voorstellen, die slechts er° kenning van het Oostduitsa bewind beogen, neerkomen op zelfmoord. De Russen schijnen dit gelukkig te begrijpen en blijken er helemaal niet op te rekenen dat wij zonder meer in het aas bijten. Het feit, dat niemand ondanks het ontbreken van re sultaat bereid is om de verant woordelijkheid van een eventueel mis lukken van de conferentie op zich te nemen, wettigt nieuwe hoop. „Der Mittag'een blad dat dikwijls de mening van de industriëlen uit het Roergebied weergeeft, schreef dat het uitstel van de conferentie beschouwd kan worden als een nieuwe concessie van het westen. Conflict Verscheidene Westduit-se bladen dron gen er op aan dat er een einde wordt Semaakt aan het conflict tussen denauer en Erhard. Zoal bekend heeft dit conflict vrijdag weer acute vormen aangenomen toen Erhard met kracht protesteerde tegen de beklad, ding van zijn persoon door de bonds- kansellër. De Kölniscbe Rundschau schreef in dit verband dat Adenauers kritiek op minister Erhard in een vraaggesprek met een vertegenwoordiger van een buitenlands blad de New York Times niet ten goede zal komen aan het prestige van de federale rege ring en de politiek van de bondsrepu bliek. De „Frankfurter Aligemeine" meent dat aan de publieke twist tussen Adenauer en Erhard een einde moet komen, omdat de buitenlandse en de binnenlandse politiek van de bonds regering anders ernstig gevaar zullen lopen. Het geschil tussen beide man nen zal waarschijnlijk wel niet spoe dig bijgelegd worden. Men kan hen met dwingen zich te verzoenen, maar het publiek kan wel eisen dat zij de handen weer aan de ploeg slaan, aldus Kritiek Het Amerikaanse tijdschrift „Look" schreef dat koningin Elizabeth op haar reis door Canada met onverholen nieuwsgierigheid maar met beperkt enthousiasme zal worden begroet. Niet alle Canadezen en mogelijk niet eens de meerderheid zijn erg blij met deze koninklijke reis. Er worden meer protesten gehoord dan ooit te voren. Deze protesten betref fen niet de persoon van de koningin, wier poging te doen wat zij kan, alom eerbied en zelfs genegenheid heeft ge wekt. De kritische geluiden vloeien voort uit een mengeling van onver schilligheid jegens, ergernis over en wrok tegen een monarchie die de banden symboliseert waarvan de Canadezen zich sedert lang hebben bevrijd. Verder vloeien deze protesten voort uit een nieuw nationalisme dat ook verantwoordelijk is voor de toene mende verwijdering tussen de Ver enigde Staten en Canada- Van deze gevoelens van de Canade zen verschijnt nauwelijks iets in de bladen die altijd met eerbied en ge negenheid over de koninklijke fa milie schrijven. Nooit hebben ver ontwaardigde verslaggevers bij voorbeeld geschreven dat prins Phi- zich op zijn reis alleen in 1954 arro gant heeft gedragen, aldus „Look". over het resultaat van bepaalde ac tiviteiten. Als eenmaal is vastgesteld, zo ver volgde de bewindsvrouwe, dat de grote meerderheid van de hoven 65- jarigen niet met bijzondere proble men worstelt, moet ook de gevolg trekking gemaakt worden, dat er een minderheid is waarbij dit wel het ge val is. Deze minderheid, aldus is vast gesteld, beweegt zich rond de 25 pet. Relatief is dit niet zoveel, éen op de vier, maar in absolute cijfers is het toch een indrukwekkend getal, 250.000. De minister zeide verder, dat de ban den tusen ouders en kinderen over het algemeen veel hechter zijn dan men geneigd is aan te nemen, het wederzijds hulpbetoon tussen ouders en kinderen behoedt velen er voor een beroep op de gemeenschap te moeten doen. Indien dit hulpbetoon om wat voor reden dan ook ont breekt, moeten voorzieningen wor den getroffen om te voorkomen, dat een bejaarde in moeilijkheden ge raakt. Er schijnen heden ten dage nog mensen te zijn, zo zeide mejuf frouw Klompé, die dan maar één vol maakte oplossing weten, namelijk het bejaardentehuis. De minister betoogde tegenover deze zienswijze, dat in zulk een tehuis slechts behoren diegenen voor wie opname werkelijk de enige oplossing is. Zij stelde namelijk, dat een der uitgangspunten van het maatschap pelijk werk is, dat niet de cliënten zich hebben te richten naar de aan wezige hulpdiensten, maar andersom. Zij merkte voorts op, dat juist het belang van de bejaarden er mee ge diend is, indien een ingrijpende maatregel als de opname in een te huis nu eenmaal is, kan worden voorkomen. Dit omdat de meest vol maakte inrichting het natuurlijke leefmilieu van de mens nooit kan vervangen. Minister Klompé kwam tot de con clusie, dat het bejaardentehuis geen regel maar een uitzondering zal moe ten zijn. Dr. Klompé besprak vervol gens de waag of alle bejaarden die dit nodig hebben inderdaad wel een plaats in een bejaardentehuis kunnen krijgen. Ze zeide daarbij vooral te denken aan diegenen, die, ook al heb ben zij voldoende voorzieningen voor hun oude dag getroffen, toch de ex tra kosten welke het verblijf in een tehuis nu eenmaal meebrengt, niet kunnen dragen. Zij noemde het feit dat deze zich in dat geval tot de in stanties, aangewezen door de armen wet, kunnen wenden, een psycholo gisch zwaar te verteren zaak. Spreekster merkte op, dat in ver gelijking met de uitkeringen inge volgde de A.O.W. die dicht tot 't miljard gulden per jaar zijn gena derd de extra lasten die het in bejaardentehuizen plaatsen van die beiaarden die het zelf niet kunnen bekostigen, onbeduidend zijn. Zij zeide dat er op dat gebied zeker heid dient te komen en dat haar beleid daar op gericht zou zijn,

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1959 | | pagina 7