Conflict tussen dr. Adenauer en prof. Erhard is weer opgelaaid Opmerkingen van het woord over de betekenis Jeek" KLANKBORD A.R. WIL SAMENSPEL MET CHR. DEMOCRATISCHE PARTIJEN EERSTE DEEL VAN NIEUWE TELEFOONGIDS VERSCHENEN ZATERDAG 20 JUNI 1959 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT 8 NA INTERVIEW IN NEW YORK TIMES Weer stukje afgebrokkeld van voetstuk waarop bondskanselier staat (Van onze correspondent in Bonn) „Komt U vandaag1 maar liever niet op de vergadering van de C.D.U.- C.S.U.-fractie", telefoneerde gisteren fractieleider dr. Heinrich Krone Westduitslands bondskanselier dr. Konrad Adenauer, 's Morgens hadden de Westduitsers via hun kranten ken nis kunnen nemen van enkele nieuwe denigrerende uitlatingen van de bondskanselier over zijn vice-kanse- lier en minister van economische za ken, prof. Ludwig Erhard. Zij stonden in een interview dat dr. Adenauer dinsdag al had gegeven aan de Duitse correspondent van de New York Times. Daarin had dr. Adenauer te verstaan gegeven dat prof. Erhard voor het kanseliersvak nog niet over voldoende politieke ervaring beschikt en dat de professor in de C.D.U.- C.S.U.-fractie geenszins de meerder heid achter zich heeft, zodat hij afgezien van ervaring toch niet voor de „troonopvolging" in aanmer king zou zijn gekomen. Bondskanselier dr. Adenauer is dan ook niet op de fractievergadering verschenen. Des te opvallender echter was de verschijning van de sigaar- rokende 61-jarige vice-kanselier prof. Erhard, die van „de ouwe'1 weer eens en voor de derde maal een tik op het hoofd had gehad, nadat de vo rige week in Bonn roerende verzoe ningsscènes waren opgevoerd, die evenwel niet konden verdoezelen, dat de verhouding tussen de beide leiders der Westduitse regering ernstig had geleden En n" heeft dr. Adenauer er in zijn New York Times' interview nog eens een schepje bovenop gedaan, zodat vele poliiteke waarnemers in de aan sensaties de laatste weken zo rijke bondshoofdstad zich afvragén wat de bondskanselier heeft bezield en waar- ORDER VAN MINISTER: Kastjes van militairen niet zonder geldige reden open De minister van defensie, S. J. van den Bergh heeft in een door hem uit gegeven land- en luchtmachtorder bepaald, dat slechts onder bepaalde ■voorwaarden aan militairen order kan worden gegeven om bij hen in ge bruik zijnde kasten, kisten, koffers e.cL te openen, teneinde de inhoud daarvan to onderzoeken. De ministeriële order luidt: „Aangezien het is voorgekomen, dat zonder geldige redenen militairen or ders werden gegeven om bij hen in gebruik zijnde kasten, kisten, kof fers e.d. te openen, om de inhoud daarvan te laten onderzoeken, bepaal ik, dat, onverminderd de bevoegdhe den van hen, die met- het onderzoek naar strafbare feiten zijn belast, een dergelijke order slechts door of na mens de commandant van een com pagnie of overeenkomstige eenheid mag worden gegeven. 1. om vast te stellen, dat de uitrus ting die zich in een kast bevindt, op de voorgeschreven wijze is op geborgen; 2. indien er verdenking bestaat, dat er zich in een kast geschriften of afbeeldingen bevinden als bedoeld in art. 19 c van het reglement be treffende de krijgstucht." Volgens de luchtmacht-voorlichtings dienst bestaat er geen verband tussen deze order en de zaak-Meerholz. De sergeant-vlieger Meerholz van de vliegbasis Woensdrecht had gewei gerd te voldoen aan een bevel van de veiligheidsofficier zijn kastje met zijn prive-correspondentie te openen, om dat hij er van verdacht werd een be richt over een noodlanding aan de pers te hebben doorgegeven. Sergeant Meerholz was daarop een verzwaard arrest van acht dagen opgelegd. Hieraan had hij zich echter onttrokken door onmiddel lijk ervan door te gaan. Een week later meldde hij zich weer op Woensdrecht. Hij werd toen in ar rest gesteld en tot heden is hij nog niet vrijgelaten. BRIEVENBUS. Een verslaggever van een blad in Buenos Aires ging een brief posten bij het hoofdpost kantoor in La Plata, de hoofdstad van La Plata, dat zoals de meeste postkantoren in Argentinië voorzien is van afzonderlijke bussen voor bin nenland, buitenland, federale hoofd stad, enz. Hij deponeerde zijn brief in de daai-- toe bestemde bus en wilde weggaan toen hij een postbeambte zag aanko men. Hij besloot te wachten en te kijr ken. De beambte opende de bus voor bui tenlandse post en wierp de inhoud in een zak. Vervolgens opende hij de bus met post voor de federale hoofd stad.... en deed de brieven in dezelf de zak. „Bedoel je dat je de post waarvoor de mensen zich de moeite hebben ge nomen die in de juiste bus te werpen gewoon met elkaar vermengd", vroeg de verslaggever verbaasd. De beambte haalde de schouders op, en antwoordde,: „Wat wil je, dat is de enige zak dia ik heb"a PROF, ERHARD ...in conflict... om hij het de minister van economi sche zaken, prof. Erhard, bijna on mogelijk maakt om in de regering te blijven. In de notulen van het gesprek staat wel niet letterlijk dat prof. Erhard voor het kanselierschap niet deugt, maar het komt er toch wel ongeveer op neer. En prof. Erhard zal met dit zijdelings dementi dan ook ditmaal geen genoegen nemen. En evenmin de C.D.U.-C.S.U.-fractie, die gisteren zo geladen was, dat fractiechef dr. Krone het beter vond om de bondskanselier tè verzoeken weg te blijven, aangezien er anders misschien «daverende herrie zou zijn ontstaan. Met blote verklaringen zal prof. Er hard zich ditmaal niet tevreden stellen. Hij eist van de C.D.U.- C.S.U.-fractie de garantie dat zij hem verder in bescherming zal ne men tegen de aanvallen en brus- keringen van de bondskanselier. De stok achter de deur is, dat prof. Erhard zich anders genoodzaakt zal zien eventueel zijn portefeuille neer te leggen. En dat zal de C.D.U.-CjS.U., voor wie prof. Er hard in 1961, bij de volgende alge mene verkiezingen, vermoedelijk een krachtiger stemmentrekker zal zijn dan de dan 85-jarige bonds kanselier dr. Adenauer (die toch uit de politiek gaat) nooit toelaten. Gisteren was de stemming in de frac tie zo, dat wanneer er nu eventueel zou moeten worden gekozen en men hoopt een dergelijke strijd te kunnen voorkomen wanneer men aan staande maandag opnieuw zal trach ten de twist bij te leggen dr. Ade nauer wel eens aan het kortste eind zou kunnen trekken. Voor prof. Er hard, die de vorige week in het belang van de partij maar al te snel bereid bleek om zich voor de wil van de kanselier te buigen» heeft op nieuw het uur geslagen om door een krachtige handelwijze met flink ge drag te bewijzen, dat hij in tegen stelling tot de beweringen van dr. Adenauer in de New York Times toch wel uit het goede kanseliershout is gesneden. Meer nog dan de vorige week ver wacht de fractie nu van hem leiding. En dat betekent, dat er weer een stukje is afgebrokkeld van het voet stuk, waarop de C.D.U.-C.S.U. de laatste tien jaar dr. Konrad Adenauer had geplaatst. Het treurige is, dat dr. Adenauer zelf de beitel weer heeft gehanteerd. De Anti-Revolutionaire Partij heeft gehoopt dat thans een kabinet op basis van de cliristelijk-democrati- sche partijen mogelijk zou fcijn ge* weest. De uitslag van de verkiezin gen heeft de weg daartoe helaas niet geopend. Ter verkrijging van de noodzakelijke vruchtbare samen werking met de volksvertegenwoor diging is een verbreding van de ba sis der drie christelijke partijen bij de formatie gezocht en gevonden in een combinatie met de liberalen. Dit verklaarde gisteren dr. W. P. Berghuis, voorzitter van de Anti- Revolutionaire Partij, in zijn ope ningsrede ter gelegenheid van het in Utrecht gehouden A.R.-Partijcon- vent. Om de praktische bijdrage in ehris- telijk-politieke zin reële gelding te verschaffen, dient, volgens dr. Berg- VAN LODEN NAAR PAPIEREN ZETSEL (Van onze speciale verslaggever) j Het eerste deel van de nieuwe in- terlokale telefoongids is uitgeko- men. P.T.T. en Staatsdrukkerij hopen nog dit jaar de gehele serie van zes boeken uit te brengen. Of dit zal lukken is nog niet zeker. Wel is zeker, dat het nieuwe tech nische systeem dat hierbij ge bruikt wordt, vele mogelijkheden inhoudt. Zo denkt men ook aan het ver vaardigen van de giro-gids op de zelfde wijze als de interlokale tele foongids. Waar het systeem bij uitstek geschikt is voor het snel vervaardigen van lijsten, die aan voortdurende wijziging onderhevig zijn, is het zeer wel mogelijk, dat ook de strijdkrachten ervan ge bruik zullen maken voor bijvoor beeld onderdelenüjsten van vlieg tuigen. Met dit eerste deel „deel IV A t/m G zonder Amsterdam en 's-Gravenhage" is het begin er van een algehele „sanering" van ons interlokale telefoonboek, na melijk de opruiming van een hele boekenplank omvangrijke gidsen, die men nodig had, wilde men ieder nummer in Nederland kun nen vinden. En zelfs dat was nog gebrekkig en bovendien duur. Wie straks van heel Nederland, inclu sief zijn eigen district, de num mers „in huis" wil hebben, kan volstaan met zes delen, drie voor Amsterdam, Den Haag en Rotter dam en drie voor de rest van het land (tezamen voor negen gul den), terwijl hij dan bovendien gratis de gids van zijn eigen dis trict krijgt. De oplossing voor het technische vraagstuk kwam van de heer Oltheten, directeur van de Staats drukkerij, die in de Verenigde Staten en Canada een systeem op het spoor was gekomen van „fo tografisch zetten", dat voor het vervaardigen van telefoongidsen en eigenlijk alle omvangrijke pu- blikaties die aan voortdurende mutaties onderhevig zijn. Inplaats van een loden zetsel is er een papieren zetsel gekomen, dat fotografisch wordt gereprodu ceerd en in offset wordt gedrukt. Dat betekent niet alleen een enor me besparing aan zetkosten, het wegvallen van een loden en dus loodzwaar en. onhandelbaar kaartsysteem, waarin mutaties moeilijk zijn aan te brengen en de mogelijkheid de wijzigingen in dit „papieren zetsel" van dag tot dag bij te houden. Waar men bovendien de foto's naar believen kan vergroten en verkleinen is het niet meer nodig, de districtsgidsen, de gids die iedereen dus bij zijn telefoon krijgt, opnieuw te zetten. Men geeft voor het dagelijks gebruik in de eigen woonplaats en omge ving namelijk de voorkeur aan drie kolommen en een wat grotere letter, terwijl het noodzakelijk was, de gids van het geheel land in vier kolommen te zetten. SLECHTS EEN MAAND ACHTER. Men heeft in de nieuwe gids de abonnees naar plaatsnaam geru briceerd en niet meer naar net nummer. In de gevallen, waar de ze plaatsnaam niet samenvalt met het netnummer, wordt het net nummer voor het abonneenummer aangegeven. Dit systeem betekent een grote vooruitgang tegenover het vroegere, waar men soms een abonnee op een groot aantal ver schillende plaatsen moest gaan zoeken. huis, de A.R.P. samenwerking te zoe ken met die groeperingen waarmee een beleid op basis van de door haar beleden uitgangspunten in het natio nale en het internationale leven zo goed mogelijk wordt benaderd. Dr. Berghuis vestigde er de aandacht op, dat dit niet betekent, dat als doel stelling voor de toekomst zou moe ten worden gedacht aan de oprich ting, ook in ons land, van een chris- télijk-democratische partij in de zin van de Westduitse C.D.U. Wat in het na-oorïogse Duitsland zegenrijke gevolgen heeft, past. daarom, volgens hem, voor ons, land nog niet. De eigen en zelf standige organisatorisch-politieke gestalte van de reformatie, is, zij'ns inziens, historisch en feite lijk in het staatkundig bestel van ons land een wezenlijk element. Wat gezocht dient te worden is het, onder vooropstelling van de eigen zelfstandigheid, bevorderen van een doelbewust samenspel en het op elkander afstemmen van het beleid der drie daarvoor in aanmerking ko mende chfistelijk-démocratisehe par tijen. Boricki tot levenslang veroordeeld Boris Boricki, die bekend heeft zijn schoonzoon Pierre Galland te heb ben gedood is veroordeeld tot levens lange gevangenisstraf. Zijn andere schoonzoon, Marcel Guedj, die beschuldigd werd van medeplichtigheid, kreeg vijf jaar. De jury deed uitspraak na een pro ces van drie dagen. Boricki zeide voor de rechtbank ervan overtuigd te zijn dat Galland verantwoordelijk was voor de dood van zijn vrouw, Bóricki's 21-jarige ^dochter Frida. De temiisploeg van Neunkirchen had een voor Zeeuwse tcnnisbegrippen, imponerende speler in de gelederen. Het was de kampioen van Saarland, dn Steigleiter, die bijzonder sterk tennis speelde(Roto P.Z.C.) (Voor verslag zie pag. 8) Nederlands-Duits overleg komt in kritieke fase. De Nederlands-Duitse onderhandelin gen, die op 3 juni te Bonn de (voor lopig) laatste ronde zijn ipgegaan, en die sedert maandag in Den Haag worden voortgezet, verkeren in een kritieke fase. Het heeft zelfs al wei nig gescheeld of de Duitse delegatie onder leiding van ambassadeur Ro bert Lahr was niet naar Den Haag gekomen, als protest tegen het feit, dat de Nederlandse onderhandelaar dr. H. R. van Houten naar Duits oor deel over onvoldoende onderhande- lings-vrijheid beschikte. Het was de Duitsers bij de besprekin gen in Bonn gebleken, dat de Neder landse delegatie-leider op grond van een besluit genomen door het kabi- net-Drees en gehandhaafd door de kabinetten-Beel en -De Quay, voor wat de grenscorrecties betreft niet kon spreken over de teruggave van andere gebieden dan Elten en Tudde- ren. De Duitse delegatie achtte ver der onderhandelen zinloos, omdat zij onverkort zal vasthouden aan de eis, dat ook zeven andere ih 1949 onder Nederlands beheer gestelde stukken grond, waar tezamen 500 Duitsers wonen, zullen worden teruggegeven in ruil voor wat de Duitser een res pectabel aantal concessies aan Ne derland achten. Een tweede ernstig punt van ge schil wordt gevormd door het be drag van de totale Duitse schade loosstelling aan Nederland. De Nederlandse delegatie eist, vol gens inlichtingen welke wij in doorgaans goed ingelichte kringen kregen, honderd tot honderdvijf- entwintig miljoen gulden meer dan de bondsrepubliek vooralsnog bereid is te betalen. Naar het zich laat aanzien zal het lot van de nu al jaren slepende. Neder lands-Duitse onderhandelingen door de uitkomst van deze twee strijdpun ten worden beslist. STEMMEN UIT DE KERKEN Over de doopsgezinden en de broederschap in Taizé Na hetgeen we de vorige week schreven over de betekenis van het woord „leek", welke betekenis weer aan het veranderen is, zijn een paar reacties binnengekomen en aangezien de opmerkingen van enkelen misschien de zelfde zijn geweest die ook anderen hebben gemaakt, willen we daarop deze week nader ingaan. Allereerst een opmerking van doopsgezinde zijde. Daar had men de be tekenis van de „leek" in de kerk reeds lang ontdekt, zelfs van het begin af aan. Toen de hervormers nog vast zaten in de clericale orde van de kerk, hadden de dopersen al lang in de gaten dat het in de kerk niet aankwam op predikanten en wiè men verder als ambtsdragers heeft ge ordend, maar op de gemeenteleden als zodanig. De volgelingen van Memio Simons hadden wel vermeld mogen worden. .Wanneer wij s. breven dat men in de protestantse kerken het priesterschap van alle gelovigen kent, dan is dit meer theorie dan praktijk. Dit is ongeveer de korte sa menvatting van hetgeen ons in een persoonlijk gesprek werd gezegd. Dit laatste willen we onmiddellijk toegeven en dit des te gemakkelijker, omdat we zelf de vorige week geschreven hebben dat de praktijk in de protestantse kerken is> dat men „te veel geleefd heeft in de tegenstelling geestelijken-leken". De doopsgezinden zijn voort geko= men uit de wederdopers van de 16e eeuw. Op bijbelse gronden zijn zij op het punt van de kerk veel radicaler geweest dan de hervormers. Ook in politiek, sociaal en economisch op-, zicht hebben zij «eer'fadicala nJefBs* beelden gehad. Wanneer zij wel woi'- den genoemd de communisten van de 16e eeuw, is dit tot op zekere hoogte een te aanvaarden kenschetsing. Men- no Simons heeft de resten van de, na de debacle van Munster uiteenge slagen wederdoper^yeyzamejcï en daardoor heeft hij de Broederschap gered. De doopsgeanden stéllen, geen prijs op de naam „kerk", maar wel willen ze nadruk leggen op de „broe derschap", zoals hun officiële naam is. Zij willen vormen „een heilige ge meente van wedergeborene naar apostolisch voorbeeld en zonder strakke organisatie". Zij hebben met terdaad meer nadruk gelegd op het gewone gemeentelid dan dit in de an- dere kerken der Hervorming is ge schied. Hoe het momenteel in de Al gemene Doopsgezinde Sociëteit ligt, kunnen wij als buitenstaander moei lijk beoordelen, maar we hebben zo de gedachte dat ook hier veel zal worden overgelaten aan de predikan ten. De tweede reactie op het artikel van de vorige week was een vraag van iemand die gaarne iets meer zou wil len weten over de lekenbeweging in de r.-k. kerk. We hebben er het proefschrift van dr. J. H. van Beuse- kom, „Het experiment der gemeen schap", op na geslagen, in welk boek veel te vinden is ovef dit onderwerp. Hij vermeldt hier de studie van pater Y. Congar, Jalons pour une Theologie du Laïcat, dat in het Duits vèrtaald is onder de titel: Der Laie. Dr. van Beusekom noemt dit boek de op merkelijkste publikatie nog altijd. Zelf kennen we dit boek niet, maar we varen gaarne op het kompas van deze jongste doctor in de theologie uit onze eigen pc vincie. „Protestantse klooster" In de derde plaats werd onze aan dacht gevestigd op de broeder- (Zie slot pag. 4 kol. 4) Het Wereldgebeuren Prettig bezoek? De Russische premier Kvoesjtsjew heeft de vorige week tijdens een bezoek, dat hij met een Oost- duitse afvaardiging bracht aan Riga, de hoofdstad van de Sowjet-republiek Letland, in een grote rede o.a. enkele opmerkingen geplaatst die algemeen worden beschouwd als het begin van een propagandacampagne ten aanzien van de Skandinavische landen. Nadat Kroesjtsjew eerst een week lang in al zijn redevoeringen aandacht had geschonken aan de Balkan, waarvoor hij zoals bekend een atoomwapenvrije zone heeft voorgesteld, wijdde hij in Riga plotseling bijzonder veel aan dacht aan het gebied van de Oostzee. In de Skandinavische hoofdsteden houdt men er in elk geval reeds reke ning mee dat deze rede de inleiding vormt van een langdurig en intensief propaganda-offensief ter voorberei ding van de aanstaande tournee van Kroesjtsjew door Skandinavië. Opmerkelijk is dat de Sowjet-Rus- sische partijleider tegenover de Skandinavische landen een aan zienlijk mildere toon heeft aangesla gen dan tegenover Italië en Grieken land, welke laaiden hij immers tijdens zijn bezoek aan Albanië bijzonder bars en bruut heeft aangevallen over hun N.A.V.O.-bondgenootschap. Je gens Skandinavië wenst Kroesjtsjew zich kennelijk te bedienen van een tactiek van „vaderlijke" vermanin gen en „constructieve voorstellen" om zijn doel te bereiken. Een doel dat door het liberale Zweedse dagblad „Dagens Nyhéter" is gedefinieerd als „een militair zwak van zijn bondge noten geïsoleerd en daardoor volko men van de Sowjet-Unie afhankelijk Skandinavië". Kroesjtsjew heeft in Riga o.a. voorgesteld van het Skandina- visch schiereiland en de Oost zee een atoom- en raketwapenvrije zone te maken. Dit denkbeeld is op zichzelf niet nieuw maar ditmaal was de formulering, die Kroesjtsjew ge bruikte, duidelijker dan ooit tevoren. De Russische premier wenst verder een Skandinavië zonder buitenlandse militaire bases. Ogenschijnlijk heeft hij met deze wens een open deur in getrapt. Noorwegen en Denemarken immers hebben reeds bezetting van de zich in deze landende bevindende N.A.V.Ov-bases door buitenlandse troepen in vredestijd afgewezen. Maar Kroesjtsjew heeft kennelijk de N.A.V.O.-opslagplaatsen op het oog, die in deze beide landen zullen wor den opgericht met een bewakings detachement van Westduitsers. De Sowjet-premier ging echter in Riga nog een stap verder toen hij zonder omwegen de rol van het Atlantisch Pact in Skandinavië ter sprake bracht en de Skandinavi sche N.A.V.O.-leden min of meer di rect opriep uit de NA.V.O. te treden. Hij speculeerde daarbij op de tegen zin, die vele Noren en Denen hebben tegen samenwerking met de West duitse militairen. Het reeds geciteer de blad „Dagens Nyheter" vermoedt verder dat Kroesjtsjew met zijn uit spraak, dat "Skandinavië vrij' van mi litaire wolken, kernwapens en bond genootschappen zou moeten zijn, o.a. ook de Zweedsetegenstanders van atoombewapening ruggesteun heeft willen geven. Een frase over de Oost zee als „een vreedzame binnenzee" zou eveneens moeten appelleren aan die goedgelovigen, die blind zijn voor het feit dat Kroesjtsjews „vredespoli tiek" de Russische opzet verbergt om de Oostzee voor dewestelijke mo gendheden af te grendelen en daar mee de alleenheerschappij van de Sowjet-vloot in dit gebied zeker te stellen. Kroesjtsjews rede heeft intussen in Skandinavië een uitwerking ge had die hij zeker niet gewild heeft. Zijn opvattingen hebben in Stockholm, Oslo en Kopenhagen die pe onlustgevoelens en wantrouwen opgewekt. Met enige schrik heeft 1 men ontdekt dat Kroesjtsjews Skan dinavische tournee niet het onschul dige karakter zal hebben van een lou ter protocolair bezoek zoals men aan vankelijk had aangenomen. Boven dien had de Russische premier moei lijk een ongeschikter plaats voor het ontvouwen van zijn Skandinavië-po- litiek kunnen kiezen dan de hoofd stad van een dier Baltische staten, waarmee Moskou onder aanvoering van ongeveer dezelfde argumenten in dertijd een niet-aanvals- en vriend schapsverdrag afsloot om ze even la ter bij de eerste de beste gunstige gelegenheid, d.w.z. bij de verdeling van de invloedssferen zoals vastge legd In het Ribbentrop-Molotow-pact, rustig bij de Sowjet-Unie in te lijven. Noorse vliegvelden

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1959 | | pagina 13