Modelonderzoek voor de afsluiting
van het Veerse Gat
Abdul Jahai draagt voor het eerst westerse
kleding
PLAN OM AARDSATELLIETEN
TE LATEN PATROUILLEREN
ENGELAND EN ITALIË WORDEN
GETEISTERD DOOR STAKINGEN
12
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
DONDERDAG 18 JUNI 1959
IN WATERLOOPKUNDIG LABORATORIUM:
Bestudering tracé en
vormgeving landhoofden
In het Waterloopkundig Laborato
rium „De Voorst" in de Noordoost
polder zijn twee modellen gebouwd
van het -Veerse Gat om na te gaan
welk tracé voor de afsluitdam dient
te worden gekozen en waar het sluit
gat in dit tracé dient te komen.
Een juiste keuze van het tracé is
vooral ook van belang in verband
met de stroomaanval op de oever
van Walcheren direct ten zuiden van
het tracé. In de loop der jaren zijn
daar namelijk gedeelten van deze
oever sterk achteruitgegaan door
oevervallen, met het gevolg, dat
thans nog slechts een smalle lage
duinregel het achterliggende polder
land beschermt.
Een tweede probleem, dat aldus
het driemaandelijks bericht van de
Deltadienst met behulp van model
onderzoek moest worden opgelost,
was de vormgeving van de land
hoofden van het sluitgat. Een zorg
vuldig onderzoek hiernaar was nood
zakelijk, omdat het sluitgat geduren
de de winter 196(>-'61 open zal blij
ven en dus bestand zal moeten zijn
tegen de stroom- en golfaanval, die
tijdens een winterstorm moeten wor
den verwacht.
Er werden twee modellen gemaakt,
namelijk een niet samengetrokken
model met een schaal van 1 50 dat!
alleen een deel van het Veerse Gat
omvat en een samengetrokken mo
del van een deel van de Roompot en
het Veerse Gat. De lengtescliaal hier
van bedraagt 1 150 en de hoogte
grondingen zo gering mogelijk zul
len zijn. Nu zullen voor do aanslui
ting met de in het sluitgat te plaat
sen doorlaatcaissons, de landhoofden
plaatselijk worden voorzien met ver
ticale wanden, waartoe twee grote
dichte z.g. AX-caissons worden ge
bruikt, zoals dit ook bij de dichting
van stroomgaten na 1953 geschiedde.
Bij deze en vroegere afsluitingen en
ook bij het modelonderzoek is ge
bleken, dat de scherpe hoeken en
de tot op grote diepte doorlopende
verticale wanden van deze caissons
aanleiding geven tot een sterke con
tractie van de hoofdstroom beneden
strooms van het sluitgat. Op de grens
van de hoofdstroom en de randneren
ontstaan dan als gevolg van werve
lingen grote verdiepingen in de bo
dem, waardoor de stabiliteit van de
dam in gevaar kan worden gebracht.
Ter beperking van dit gevaar moet
dan een uitgebreide bezinking wor
den toegepast.
In het ontwerp van het sluitgat in
het Veerse Gat is nu getracht dit te
vermijden door op de hoeken van de
landhoofden kribben uit te bouwen.
Hierdoor ontstaan minder sterke
wervelingen dan in het geval van
een tot op de volle diepte doorlopen
de verticale wand. De kribben wer
pen de stroom zodanig uit, dat deze
juist langs de AX-caissons trekt.
Hierdoor is bereikt, dat de volledige
opening door de stroom wordt be
nut, terwijl tevens de grootste con
tractie en daarmee de grootste snel-
werd een onderzoek uitgevoerd naar heid, in het zwaar verdedigde sluit-
schaal 1 50.
Tijdens de uitvoering van de werken
zullen de resultaten van beide mo
dellen worden vergeleken met de uit
komsten van stroommetingen en pei
lingen in de natuur. Men verwacht
dat hiermee voldoende inzicht wordt
verkregen om te zijner tijd de scha
len van de zoveel grotere modellen
van het Brouwershavense gat en de
Oosterschelde optimaal te kunnen
kiezen.
Met behulp van de bij het onder
zoek met het samengetrokken
model verkregen gegevens, is een
ontwerp tot stand gekomen,
waarvan mag worden aangeno
men dat de stromingstoestand in
het sluitgat zo gunstig mogelijk
zal zijn, terwijl de stroomaanval
op de Walcherse oever niet ster
ker zal worden dan thans.
Landhoofden
In het niet samengetrokken model
de vormgeving van de landhoofden
van het sluitgat. Deze moesten zo
danig worden ontworpen, dat de ont-
gat optreedt. In aansluiting op dit
onderzoek is het uitvoeringsschema
voor de aanleg van de damgedeelten
De gekozen sluitgat-vorm met
sterkste contractie van de stroom
boven de drempel in het sluitgat.
„Bijbelgebruik laat iii
Nederland te wensen over"
Op de gisteren tc Amsterdam gehou
den 144e algemene jaarvergadering
van het Nederlands bijbelgenootschap
heeft de algemeen secretaris, rur. F.
L. S. F. baron van Tuyll van Seroos-
kerken, in een toelichting op het
jaarverslag meegedeeld, dat het bij
belgebruik in Nederland te wensen
overlaat. Dit is gebleken uit dö eer
ste resultaten van een onderzoek
dienaangaande in een aantal gemeen
ten. Het hoofdbestuur beraadt zich
over te nemen stappen, die ertoe kun
nen bijdragen dat de bijbel meer
wordt gelezen.
De onlangs uit Indonesië terugge
keerde taaiafgevaardigde, dr. J. L.
Swellengrebel, deelde de aanwezige
landelijke afgevaardigden mee dat
het werk van de bijbelvertaling in het
moderne Indonesisch rustig voort
gang vinden thans geheel onder ver
antwoordelijkheid van het Indone
sisch bijbelgenootschap staat.
aan weerszijden van het sluitgat
vastgesteld.
Beide damvakken worden gedeelte
lij^ uitgebouwd met behulp van
mijnsteenkaden en overigens met
eenheidscaissons. De lengte waar
over mijnsteenkaden kunnen worden
toegepast en de periode waarin de
caissons kunnen worden geplaatst,
is in het model onderzocht. Voor de
aanleg van het westelijke damvak
moest men hierbij rekening houden
met het bagger- en zinkwerk, in
het sluitgat, dat eveneens in 1959
zal worden uitgevoerd. Aan de oost
zijde wordt het werkschema voor
1960 in hoofdzaak bepaald door de
toenemende stroomsnelheden in op
volgende bouwfasen.
Kritiek van Nei Gemeenten
op financiële regeling.
Het bij de Tweede Kamer ingediende
wetsontwerp met betrekking tot de
regeling van de financiële verhouding
tussen het rijk en de gemeenten is
voor de vereniging van Nederlandse
gemeenten een ernstige teleurstelling,
blijkens een adres, dat deze vereni
ging tot de Tweede Kamer heeft ge
richt. In dit adres wordt gehekeld de
misprijzende klank welke in de toe
lichting van het ontwerp tot uiting
komt jegens het financiële beleid der
gemeenten.
Het adres kritiseert in de eerste
plaats de achteruitgang van om
streeks 53 miljoen inkomsten voor de
gemeenten. Voorts geeft het ontwerp
geen uitzicht op uitbreiding van hét
gemeentelijk belastinggebied.
De bezwaren der vereniging richten
zich in het bijzonder tegen het voor
stel met betrekking tot het aandeel,
dat het gemeentefonds in de algeme
ne middelen zal hebben. Dat aandeel
percentage aldus het adres is zó
gesteld, dat in geen enkele vorm
nieuwe middelen aan de gemeenten
worden toebedeeld, zelfs niet waar
hét regeringsbeleid de gemeentebe
sturen inpliciet naar een hoger uitga
ven-niveau drijft.
Een poging om door middel van het i
aandeelpercentage een iets ruimere i
7U&& nieeutfT ?n£&>i z>ctZèd^- Ae* eu.
ZUÜSCttïètiZ&L. 0*
7é
KERKNIEUWS
NED. HERV. KERK
Ds. I. J. Wisse te Grijpskerke, ont
ving toezegging van beroep naar
Almkerk.
armslag aan de gemeenten te geven,
waardoor 't geheel der voorgestelde
regelingen soepeler-en meer tot wer
kelijk herstel der financiële zelfstan
digheid zou kunnen worden toegepast,
is niet ondernomen. Het adres dringt
aan op vaststelling van het aandeel
percentage op 15.72 in paats van op
12.3.
Voorts wordt teleurstelling uitge
sproken over het ontbreken van
een voorstel met betrekking tot de
financiering van de wegen buiten
de bebouwde kommen. Het ont
werp geeft adressante nog op tal
van punten aanleiding tot" opmer
kingen en vragen. Zij heeft deze
in een nota samengevat, welke aan
de Tweede Kamer is overgelegd.
Rijkswaterstaat heeft in de Maas bij
Roermond een Duitse tank aan wal
gezet. Het bleek een viermans tijger-
tank te zijn, die vermoedelijk bij de
grote terugtocht, eind 19/rf, to water
is geraakt. Bij opening van de tank
bleken er de resten van drie omge
komen Duitse manschappen iti te zit
ten
VOOR CONTROLE KERNPROEVEN
Zij kunnen echter geen
GESCHILLEN OVER LOON
plaats aanduiden
Een commissie van vijftien deskun
digen zal de volgende week immens
dc Amerikaanse regering In Genèvc
de Russische delegatie bij het overleg
inzake stopzetting der kernproeven
een plan aanbieden voor het in onder
linge samenwerking door Engeland,
Amerika en de Sowjet-TJnie lanceren
van twaalf oai-dsateUieten.
Deze zullen voorzien zijn van instru
menten die ogenblikkelijk reageren
op kernoxplosies in de hogere lucht
lagen of in de ruimte, en dienen om
de naleving van een eventueel verbod
op kernproeven te controleren. Het
plan, dat in Genève de volgende week
door de leider van de commissie de
natuurkundige prof. Wolfgang Pa-
nofsky, van de Standford Universiteit
zal worden ingediend, voorziet in
het lanceren van zes satellieten naar
een baan op omstreeks 1000 km. van
de aarde, terwijl de andere zes banen
op omstreeks 60.000 km van de aarde
gaan beschrijven, hoger dan ooit een
satelliet nog gekomen is.
De voorbereiding van de lancering en
de bouw van de benodigde satellieten
zal in de Verenigde Staten hoogstens
drie jaar duren. De zes satellieten die
in de hoogste banen komen zullen op
doeltreffende wijze de ruimte tussen
de zon en mars kunnen surveilleren,
daarmede garanderend dat alle moge
lijke plaatsen voor clandestiene kern
explosies bewaakt worden.
Het gehele systeem zal ogenblik
kelijk waarschuwen bij een kern
explosie. Een plaatsaanduiding
Britse typografen hebben
arbitrage afgewezen
In Groot-Brittannië zijn circa 220.000
arbeiders bij arbeidsgeschillen be
trokken. Zij staken, bereiden een sta
king voor of zijn uitgesloten.
Do leiders van bijna 200.000 typogra
fen hebben een verzoek van de werk
gevers om het geschil over lonen en
arbeidstijd aan arbitrage te onder
werpen, afgewezen. Vijfduizend be
drijven zullen mogelijk moeten slui
ten. De besprekingen om een zeven
weken oude staking van 1750 ketel-
makers van een scheepswerf te Bir
kenhead te beëindigen, zijn dinsdag
mislukt, nadat de directie een aanbod
van de vakvereniging tot een voor
waardelijke werkhervatting had af
gewezen.
De Standard Motor Company heeft
geweigerd 117 ontslagen arbeiders,
die meer loon eisen, terug te nemen.
Mogelijk zal hier 10.000 man perso
neel in staking gaan.
De British Motor Corporation heeft
dinsdag bijna 3000 arbeiders van twee
fabrieken naar huis gezonden als ge
volg van een staking van' 600 kraan
machinisten en chauffeurs van haar
carosseriefabriek te Birmingham. Dit
aantal .zal mogelijk spoedig met 1600
worden uitgebreid.
Bij de Rover autofabriek in Birming
ham zijn 250 man in staking gegaan
wegens een loongeschil.
Bij de Mulliner carosseriefabriek te
Birmingham zijn 300 empolyés naar
huis gezonden als gevolg van 'n pro
teststaking van 24 uur door onder-
houdspersoneel.
kan er echter met mee verkregen De bouw van een raffinaderij bij Mil-
worden. Nochthans zijn do Ann;- i ford-haven ligt stil door een staking
rikaanse geleerden van mening van 55 man, die zonder opgaaf van
dat de ^satellieten, als zij gecom- reden het werk hebben neergelegd,
blneerd worden met het net van
180 waarnemingsposten verspreid; Italië wordt door een steeds groter
over de wereld, de controle op de
naleving van éen overeenkomst
inzake uitbanning van kernproe
ven en kernwapens „waterdicht'
kunnen maken.
Tijd voor preventief toezicht
op melkprijs is voorbij
He produktschap voor zuivel heeft
gistermorgen besloten een brief aan
de minister van Economische Zaken
to sturen, waarin het de minister
vraagt de vorming van dc consump-
tiemelkprijzen aan het bedrijfsleven
over te laten.
Het produktschap meent dat dit
prijsbeleid meer in overeenstem
ming moet worden gebracht met de
gewijzigde conjuncturele omstandig
heden. Het acht het niet redelijk dat
de bij de consumptïemelkvoorziening
betrokkenen gebonden blijven aan
een stringent systeem van prijsbé-
waking, dat dateert uit een inmid
dels afgesloten periode, waarin
de regering een zo ingrijpend prijs
beleid noodzakelijk oordeelde. Het
produktschap geeft voorts in dc
brief enige voorbeelden van de om
slachtige gang van zaken bij de
werkwijze van preventieve prijsbe-
waking.
wordende stakingsgolf geteisterd.
De belangrijkste staking is op het
ogenblik die van scheepspersoneel,
waardoor ruim 12.000 passagiers
zijn getroffen. Er zijn naar schat
ting meer dan 70 schepen bij be
trokken.
De banken werken met een kleine
staf daar- ook de bankemployé's in
staking zijn gegaan.
Uitzettingsbevel tegen
De Wit ingetrokken
Dc regeringsvoorlichtingsdienst van
de Nederlandse Antillen heeft be
kendgemaakt, dat con AutUlluans
iandsbesluit is verschenen, waarbij
liet uitzettingsbevel tegen de heer
A. de Wit door de regering is inge
trokken.
In de overwegingen op dit besluit
wordt gezegd, „dat veranderingen in
do persoonlijke omstandigheden van
appellant grond oploveron om dc be
volen uitzetting niet in stand te la
ten blijven."
De heer A. de Wit is do voormalige
hoofdredacteur van 't ie Willemstad
verschijnende blad Beurs- en Nieuws
berichten.
0 De Zwitserse commissie voor coördi
natie van de technische hulp aan ten
achter gebleven lanclen heelt zich uitge
sproken voor uitbreiding van de Zwit
serse hulp in deze.
Koning Boudewijn
reed fietser aan
De auto waarmee koning Boude
wijn dinsdag van Namen naar
Brussel reed, kwam in botsing met
een fietser die uit een zijstraat
kwam. De koning remde uit alle
macht maar de fiets werd geraakt
en de berijder werd licht gewond.
De koning nam hem in zijn auto
mee naar een apotheek waar een
dokter de fietser behandelde, In
middels hadden zich voor de apo
theek vele mensen verzameld en
voordat de koning zijn weg naar
Brussel vervolgde, reikten ver-
scheidenen hem de hand.
Peuter door bus overreden
Het 1'/6-jarige jongetje Simon Tie-
mersma uit Leeuwarden is gisteren
ln Schoorl tegen het achterwiel van
een juist vertrekkende autobus op
gelopen en kort daarop aan een sche-
delbasisfractuur overleden. HIJ was
even aan de aandacht van zijn moe
der ontsnapt. Het gezin Tiemersma
was in Schoorl met vakantie.
Op het hoofdbureau van politie tc Rotterdam
bestond gisteren voor dc pers gelegenheid óm
kennis tc maken met „de drenkeling van dc
Franse tanker Ashtarak", dc jongeman die,
zoals bekend, op 23 mei in dc Indische Oce
aan opgepikt werd, sinds 14 juni in Rotter
dam verblijft, en voor iedereen onverstaan
baar bleek tc zijn. Nadat de eerste berichten
in de kranten waren verschenen meldde zich
de 34-jarige machinist grote vaart B. S. J.
Clayton, een in Rotterdam wonende Brits-In
diër.
Deze kan er. op bogen bijna alle dialecten
van India te spreken en dat zijn er (naast de
negen hoofdtalen) zo'n 20. Hij benaderde dc
onbekendo jongeman in een soort „grond-In
diaas" en vond het tenslotte in een dialect dat
Konkons heet en een mengeling is van Sans
kriet, Indiaas en Portugees. De jongen bleek
zijn naam te kunnen schrijven: Mohammed
Abdul Jahai. En heel langzaam aan kwamen
ook de verdere gegevens los. Hij kwam van
de Maledlvenellanden (Brits protectoraat) en
woont in Fadljur bij Mahalc. Hij kon zelfs het
eiland tekenen met de dorpen or op.
Het kostte de heer Clayton eerst veel moeite
hem tot spreken te krijgen. De jongen was
erg bang en vertrouwde niemand. Hij had
angst voor wat er met hem zou gaan gebeu
ren en had eigenlijk teveel gezien en meege
maakt in korte tijd. Dc heer Clayton heeft
geprobeerd hem gerust te stellen door uit te
leggen, dat hij naar huis teruggebracht zal
worden, en dit begrijpt hij nu wel. Dc jongen
bleek dol te zijn op zoetigheid en op een si
garetje. En ook daarmee probeert men „een
goede indruk" te maken.
De vreemdelingenpolitie is nog met hem naar
Den Haag geweest naar de Indiase ambassa
de en de Moskee. Maar ook daar kon men
hem niet verstaan. Wanneer de heer Clayton
met hem spreekt ls er ook eigenlijk geen „ge
sprek". Met enkele losse woorden en veel ge
barentaal begrijpt men elkaar en soms
ook niet.
Totaal beduusd zat hij gisteren in de grote
kring van vreemden. Voor het eerst van zijn
leven in westerse kleding (op zijn eiland
wordt alleen een lendedoek gedragen), met
een hoed waarop hij erg trot* Is, op het
hoofd. Voorzichtig maakte hij een suikerzak
je open om de inhoud In zijn koffie te gieten.
Hoewel hij tot nog toe alleen vis en rijst,
heeft gegeten, kan hij het Nederlandse voed
sel goed verdragen. Hij eet zclts flinke hoe
veelheden. Veiligheidshalve gaat men echter
maar weer op vis en rijst over.
Van wat er in hem omgaat kan ook dc heer
Clayton zich alleen maar een vage voorstel
ling maken. Ziet hij auto's en treinen voor het
eerst? Do vis die de bevolking van zijn ei
land (dat zo groot is als Terschelling) vangt,
brengt men naar Ceylon. Mogelijk heeft hij
daar wel een en ander gezien. De jongeman
is getrouwd hij is zeventien jaar en
heeft twee kinderen.
Maandag heeft de vreemdelingenpolitie een
telegram gestuurd naar de gouvernements
vertegenwoordiger van de Malediven in Co
lombo, met de mededeling dat de jongeman
hier verblijft. Men vermoedt daarginds waar
schijnlijk dat; hij evenals zijn vriend in de
storm omgekomen is.
Op de tanker, die hem oppikte, nadat hij vijf
dagen rondgedobberd had in zijn bootje, heeft
men geprobeerd hem aan land te zetten in
Suez. Maar dat lukte niet.
Do vreemdelingenpolitie is nog steeds bezig
een boot voor hem te vinden, die bijvoor
beeld naar Colombo gaat. Ook moet hij dan
oen voorlopig paspoort hebben. Tot zolang
moot hij nog op bot hoofdbureau van politic
logeren, niet ai' en toe een wandelingetje. Ook
staat hem nog een bioscoopje te wachten.
De spoorwegmannen dreigen dat zij
eveneens in staking zullen gaan in
dien hun eisen om hogere lonen en
een kortere werkweek vrijdag niet
zijn ingewilligd.
De vakbonden hebben ongowoon hoge
eisen gesteld en tonen grote vastbe
slotenheid om hun eisen kracht bij te
zetten. De industriëlen beweren dat
er politieke motleven liggen achter de
„onrealistisch hoge eisen".
Arrestatie na
verdrinking van man
Donderdag is in de Beilervaart het
stoffelijk overschot van de 67-jarige
C. Meerink te Blokzijl gevonden.
Voor de justitie is dit aanleiding ge
weest een uitgebreid onderzoek in
te stellen naar de oorzaak, waardoor
M. om het leven is gekomen. Maan
dag is voor de officier van justitie
te Assen geleid de 4I-jarigc hande
laar H. M. uit Annen (gein. .Almelo)
omdat uit het onderzoek is bewe
zen dat M. vermoedelijk het laatste
contact met de overledene heeft ge
had.
Uit het onderzoek is gebleken dat
H. M. te Annen op de bewuste avond
met Meerink schijnt afgesproken te
hebben dat Meerink per auto weer
naar Blokzijl (Ov.) gebracht zou
worden. De bromfiets werd in de
laadbak van de auto gezet, Meerink
nam plaats in de wagen, maar daar
na ging het niet in do richting
Blokzijl, doch in noordelijko richting,
langs de Drentse Hoofdvaart. De
bromfiets is waarschijnlijk onvol
doende vastgebonden gewoost, want
deze is zeer korte tijd later op de
straat gevallen. Dit hebben zes jon
gelieden, die in de buurt woonachtig
zijn, gehooid en zij zijn dan ook op
het lawaai afgekomen. Zij hebben
do bromfiets weer in de laadbak van
de auto geplaatst en de 67-jarige
Meerink, die rondom do auto rond
scharrelde, weer geholpen ln dc auto
te komen.
Dit verklaarden de zes jongelui,
doch merkwaardig Is, dat de be
stuurder van dc auto, H. M. uit An
nen, zich hiervan niets herinnert. Hij
weet niet of Moerink is ingestapt
of later weer uit de auto ls geval
len. Doch wel staat vast dat Meerink
enige tijd later uit de Beilervaart
is opgehaald. M. uit Annen is met
de bromfiets naar Blokzijl gereden
en heeft ter plaatse gevraagd waar
de woning van Meerink was. Daar
na is dc auto teruggereden naar
Smilde waar de bromfiets weer is
geplaatst bij het café, waar het eer
ste contact tussen heide mannen
werd gelogd. Het onderzoek heeft
ook geleerd, dat de zakken van
Meerink's kostuum binnenste bulten
waren gekeerd, terwijl men op het
stoffelijk overschot geen portefeuille
of portemonnee heeft gevonden Vast
staat ook, dat Meerink verleden week
een vrij groot bedrag, men noemt
800 heeft ontvangen. Dc .man die
voor de officier van justitie is ge
leid ontkent echter iets met Meerink
te maken te hebben.
Nagekomen advertentie
Heden overleed, tot on
ze diepe droefheid, on
ze lieve vader, be
huwd-, groot- en over
grootvader
PI ETER WILLEM
DEN HERDER,
weduwnaar van
Maatje Maria
Engclblik,
in de ouderdom van
ruim 89 jaar.
's-Gravenhage
M. E. den "Herder.
Beverwijk
G. M. den Herder.
M. den Herder
Machielse.
Goes
E. M. Schrijver
den Herder.
J. Schrijver.
J. den Herder.
S. J. den Herder
Blanker.
L, F. de Ronde—
den Herder,
G. P. A. de Ronde.
Utrecht
F. Simonse
den Herder.
S. Simonse.
Kleinkinderen cn
achterkleinkind.
Goes, 17 juni 1959.
Oostsingel 134.
De teraardebestelling
zal plaatsvinden op za
terdag 20 juni a.s. om
13.30 uur.