„In de schaduw van het Drie Eilandenplan Recreatieve mogelijkheden in een welvarend Wolphaartsdijk De veerdienst op Kortgene zal verdwijnen DOMINERENDE, BIZARRE BYZANTIJNSE KERK VOORLOPIG NOG EEN BESCHEIDEN TAAK ZATERDAG 6 JUNI 1959 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT In het centrum van Wolphaartsdijk pronkt temidden van welig groen de monumentale Nederlands hervormde kerk, een op het oog wat vreemd en bizar bouwwerk, dat voor een g-root deel uit be ton en hout is opge trokken. Bijna 100 jaar oud is deze kerk, waar van de eerste steenleg ging in 1861 gebeurde en de opening een jaar latër geschiedde. De kerk is gebouwd in een periode, dat er van enige „stijl" geen spra ke was. In die dagen volstond men vaak met een eenvoudig gebouw, dat meer op een schuur dan op een kerk leek. De hervormden van Wolphaartsdijk, die fi nancieel geen nood hadden, wilden toch wel wat meer dan zo'n eenvoudig bouwwerk. -Zij schreven dan ook een prijsvraag uit. De beste oplossing zou de kerk-op-papier zijn. De inzending van de Am sterdamse architecten Hana en Smits, die werd ingezonden onder het citeren van een spreuk uit II Kronie ken 2, vers 6: „Wie ben ik, dat ik voor Hem een huis zou bou wen, dan alleen om reukwerk voor Zijn aangezicht aan te ste ken", werd De architecten betoog den, dat zij de kerk in „Byzantijnsc"-stijl hadden opgezet, maar of hun gezegde op waarheid berust is ei genlijk nooit goed dui delijk geworden. Niette min is de kerk een „bi zar" bouwwerk gewor den, dat domineert in de omgeving. Ook het inwendige van het ge bouw, is de moeite van het bezichtigen waard. Er zijn niet minder dan 700 zitplaatsen; 450 be neden cn 250 op de „gaanderij", die als een ring om de preekstoel ligt. 3tiyil!Uillllll!l!llll!!>!!!!:!ll!!llllllllllllllllllllillllllllllllllllllllllllllllllUi H Stoer en onverzettelijk staat M M boven op de kruin van de Mo- H landelijk in Wolphaartsdijk de- ze molen. Bijna 20 meter hoog M H „priempt" het gevaarte de |l H lucht in. De molen werd in ff 1808 gebouwd als een grond- ff zeilermaar 60 a 70 jaar la- ff ff ter noopten de vele bomen in |f omliggende polders de mole- if ff naars een stuk op de koren- H molen te bouwen en de wiek etl M op hoger niveau" te brengen. Molenaar is thans de 31- jarige J. de Visser, die ons verteldedat de molen nog slechts sporadisch wordt ge- f bruikt voor het malen van het koren van de boeren, zoals vroeger het geval was. „We f zijn thans meer op de handel aangewezen", voegde de mole naar eraan toe. (Foto P.Z.C.) 1 WOLPHAARTSDIJK is evenals bij voorbeeld Vrou wenpolder waar wij veertien dagen geleden een reportage aan wijdden een van die gemeenten, die op het ogenblik leven in de schaduw van het Drie EUandenplan. „In de schaduw" is misschien niet zo gelukkig uitgedrukt, want men ziet van dit plan over het algemeen vooral de zonzijde en dat is ook het ge val in Wolphaartsdijk. Het gemeentebestuur houdt ernstig rekening met de ontwikkeling in de nabije toekomst en zo ging juist dezer dagen de definitieve opdracht uit aan de Ned. Heide Maatschappij tot het maken van een „structuurschets voor recreatieve mogelijkheden en voorzieningen in de gemeente Wol phaartsdijk". Het toverwoord van deze dagen „RECREATIE" is het toverwoord van déze dagen het volgt direct op dat andere toverwoord, „industrialisatie". Men raene overigens niet, dat het welvarende Wolphaartsdijk nu helemaal in de ban -van dat eerste tover woord leeft dat men er met de hoofden vér in de wolken rond zou lopen en dat het gemeentebestuur alleen nog maar zou denken in jachthavens, zeilsport, tennisbanen en kampeerterreinen Overigens heeft men in Wolphaarts- Vanzelfsrpekend zijn we er in de geest veel mee bezig, maar het is nu ook weer niet zo, dat we er dag en nacht van wakker liggen", aldus de burgemeester, de heer B. H. G. ter Haar Romeny; een jeug dig man, die vlot en makkelijk spreekt en die in een snel tempo een groot aantal feiten en bijzon derheden over zijn gemeente „ter tafel brengt". Met enkele feiten en cijfers schetst hij het Wolphaartsdijk, zoals zich dat na de februariramp van '53 ontwik kelde: met een fraai raadhuis, een gloednieuw dorpshuis, een wijkge- bouw, een badhuis en met vier lagere scholen (ruim 300 leerlingen 10 leerkrachten), waarvan éèn nieuwe openbare en twee nieuwe bijzondere scholen een christelijke kleuter school met tachtig leerlingen en ver der drie kerken „die goed bezocht worden" .aldus de burgemeester en ter toelichting nog even: „We leven hier vreedzaam naast elkaar, de ver standhouding in de raad is goed en Wolphaartsdijk is in menig opzicht een ideale gemeente". Dat is het dus, in kort bestek, het huidige Wolphaartsdijk. de agrari sche gemeente met de rond 2500 in woners, die straks ook met vreemde lingenverkeer te maken zal krijgen. Een modern georiënteerd dorp „nog deze zomer in D.A.C.W.-verband de realisering van een rioleringsplan volgens een heel nieuw systeem" met een gezonde fianciële positie, een redelijke "mate van zelf verzorging en waar men nog dit jaar de bouw van een nieuw bejaardencentrum hoopt aan te besteden. Dit laatste project kon, evenals enkele andere, tot stand komen dank zij de medewerking van o.m. het Rampenfonds. Velerlei activiteiten derhalve in een gemeente, waar zo op het eer ste gezicht alleen maar de geza pige rust van een plattelandsdorp heerst. Waar de stilte zo volkomen is. dat de zware hoefslag van een traag stappend paard straten ver opklinkt tegen de propere huizen en waar alleen de verkeersstroom van en naar het veer dagelijks voor periodieke bedrijvigheid zorgt. Na voltooiing van het Drie Eilanden plan zal deze bedrijvigheid tot het verleden behoren „dan komt Wol phaartsdijk van de herfst tot het voorjaar in een uithoek te liggen", merkt burgemeester Ter Haar Rome ny op. Dit ziet hij, samen met het feit dat de uurdlenst voor de bus naar Goes zal verdwijnen, als de keerzijde van de „afsluitihgsmedaïlle', die aan de goede zijde evenwel prettige pers- pectieven biedt dijk bepaald niet de verwachting, dat zich hier op kofte termijn 'n overstel pend druk toeristenverkeer zal ont- Na afsluiting van de Zandkreek zal de veerdienst naar Kortgene verdwijnen en het is op deze plaats, waar nu de steigers liggen, dat men het toerisme in de toekomst wil concentreren. Het waterschap „De Breede Watering van Zuid-Beveland" heeft in princi pe reeds medewerking toegezegd voor het beschik baar stellen van een rond 5 ha groot sehorrengebied ten oosten van de huidige aanlegsteigers. Op dit ter rein denkt men zich, dan de aanleg van onder meer oen zwemgelegenheid, kampeer- en caravanterrein, tennisbanen en bij voorbeeld een theeschenkerij. Voorts houdt men rekening met de mogelijkheden tot het doen exploiteren van een jachthaventje. wikkelen endat is ook helemaal de bedoeling niet. Vooralsnog hoopt men in de gelegenheid te komen om straks „de Bevelanders" en vooral ook de Goesenaren rustige recreatie te kunnen bieden binnen het kader van het „raamplan" voor de recreatie in het Drie Eilandengebied, waarin alle gemeenten min of meer een eigen taak hebben. „Het zou wel aanbeve ling verdienen wanneer de lokale plannen als het ware „aaneengere gen" zouden kunnen worden, zodat er een zekere eenheid zou ontstaan", meent de heer Ter Haar Romeny. ff Hei centrum van Wolphaarts- dijk, met links de „bizarre By- zantijnse kerk" en rechts het raadhuis, gezien van de molen M af, waarvan men elders op de- H ze pagina een foto aantreft. p Sinds de watersnood, in febru- =f art 1853 is er inWolpliaarts- 1| dijk veel tot stand gekomen. p Het is een rustig dorp, maar rie activiteiten zijn er vele en thans bereidt men zich ook p hier' voor op de ontwikkeling, p die er na realisering van het, Drie Eilandenplan mogelijk wordt. Foto P.Z.C.) M IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIÜÜI Wolphaartsdijk ziet \ijn taak voorlo pig dus als een bescheiden taak in dit geheel. Niettemin hoopt men toeh wel bepaalde ideeën te kunen ver menlij ken, zoals bij voorbeeld de exploitatie van een jachthaventje. Rijkswater staat overweegt op hot ogenblik het graven van een geheel nieuwe laml- bomvhaven, omdat Scaks na de af sluiting 'het huidige haventje aan gepast zou moeten worden 'aan de nieuwe waterstanden. Mócht er een nieuwe haven komen, dan hoopt de gemeente gegadigden kunnen aan trekken om het bestaande haventje te exploiteren als jachthaven. Dat zou dan weer mooi aansluiten bij de plannen van een jachtenbouwer uit Breskens, die het voornemen heeft in Wolphaartsdijk een werf te vestigen, waarbij ook aan botenverhuur ge daan zou kunnen worden en zo zou er dus een watersportcentrum kunnen ontstaan. Op twee tot twee en een halve Idlomeer buiten de bebouwde kom van de gemeente, die tevens de buurtschap Oud-Sabbinge omvat, en die afstand vindt men wel plezierig. Want evenals dat in de andere ge meenten het geval is, Is ook in Wol phaartsdijk het streven er op gericht om zoveel mogelijk het eigen karak ter van de gemeente te handhaven. De burgemeester van Wolphaarts dijk, de heer B. H. G. ter Haar Ro meny, (links) op het bordes van het raadhuis in gesprek met de secreta ris, de heer J. P. J. Ruisaard. (FOTO P.Z.C.) ONDER DE GLOEIENDE ZON, die boog aan de hemel staat, koes tert het vriendelijke dorpje Wol phaartsdijk zich in de warmte van de zomerse dag. In de kleine huisjes zijn de huisvrouwen nog bedrijvig bezig, op de stoepen voor de wonin gen zitüen een paar bejaarde heren te dommelen in de zon. Een half opgerookte sigaar of een bijna leeg- gebrande pijp hangt achteloos in hun hand. Slechts hoge stemme tjes van niet schoolgaande kleuters verbreken bij tijd en wijle de stilte- Maar om het half uur precies doet het dorp even bedrijvig aan. Dan passeren de fietsen, bromfietsen, scooters, personen- en vracht auto's, die van de boot Kortgene Wolphaartsdijk komen en het dorp moeten passeren om de rijksweg GoesMiddelburg te bereiken. Af en toe snort er ook een auto door het dorp richting veer. Dit Is het beeld van alledag in Wol phaartsdijk. Op gezette lijden het gaan en komen van fietsen en auto's, die het dorp net uit zijn slaap weten te houden! Maar dit gezellige en in tieme beeld is voorbestemd om te ver dwijnen, want ook het Drie-Eilanden plan heeft zijn vat op Wolphaartsdijk. Door afsluiting van het Veerse Gat en de Zandkreek komt het veer Wol phaartsdijkKortgene te vervallen. Vèr oostelijk van het dorj» zullen naar men aanneemt begin 1961 de auto's voorbij razen, onzichtbaar en onhour. baar voor de inwoners van Wol phaartsdijk Voor de 63-jarige kapitein op de „Noord-Beveland" een van de twee veerboten, die de dienst Wolphaarts dijkKortgene onderhoudt de heer P. C. Schipeprs uit Kortgene, betekent het alleen, dat hij misschien een maand eerder met pensioen gaat, maar vijftien andere „bootmensen" zullen elders tewerk moeten worden gesteld. De schipper van de „Noord- Beveland" is een vriendelijk en jovi aal man, die een telg is uit een oud veermansgeslacht, dat tientallen jaren lang met een roeibootje passagiers overzette. „Mijn vader heeft dat ge daan en mijn grootvader", vertelde hij ons. Uit de verhalen van zijn vader herinnert de heer Schippers zich nog, dat men de moeilijkheden bij het overbrengen van een koe wel heel ra dicaal oploste. „Men deed het dier een touw om de hals, dat aan de roeiboot werd bevestigd. Op deze wijze werden de koeien vroeger overgezet Zelf heeft de kapitein een dezer da gen zijn 45-jarig jubileum gevierd als employé van de Provinciale Stoom bootdiensten. Twee jaar voer hij op de Westerschelde en de resterende 43 jaar bracht hij door op de Zandkreek. Geen wonder, dat de 63-jarige kapi tein Schippers de „Noor'd-Beveland" hij wijz van spreken met zijn ogen dicht kan meren. Het gaat allemaal als vanzelf. Hij vindt het wel jammer, dat hét veer moet verdwijnen. „Er De veerboot oord-Beveland'' |f aan de steiger in Wolphaarts- H dijk. Een vertrouwd beeld in p deze gemeente dat echter tot M verdwijnen gedoemd is. Na af- f| s sluiting van Veerse Gat en H Zandkreek zal de veerdienst overbodig zijn ff (Foto P.Z.C.) 1 lllllllllülillllllllllllllllllllllll ligt hier een stuk levenswerk en dat ziel; niemand graag verloren gaan", voegde hij eraan toe.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1959 | | pagina 5