Snelle opbouw in nieuwe staat
Winnaar van race naar Grote Meren terug in
Rotterdam
frvw» ^SL, CaL\
DONDERDAG 28 MEI 1959 PROVINCIALE ZEEXJWSE COURANT
Nieuwe ziekenhuizen en honderder
scholen werden gebouwd, sociale
verzekeringen ingevoerd. Bijzon
dere zorg werd besteed aan de min
derheden, aan de Arabieren en de
Druzen, die geprofiteerd hebben van
do opbloei van het land, vooral toen
het irrigatiesysteem werd ingevoerd
op de landerijen der kleine Arabische
boeren.
Nog blijft het land open voor alle Jo
den in de wereld en dat betekent nieu
we moeilijkheden om de „nieuwelin
gen" onder dak te brengen, te voeden,
te scholen en aan het werk te krij
gen. De problemen worden nog geac
centueerd door het feit dat de Oost-
europese landen aan de wegtrekken
de Joden geen vergunning geven om
hun bezittingen mede te nemen, laat
staan geld over te maken.
De mogelijkheid bestaat dat ook Rus
land binnen afzienbare tijd de Jood
se bevolking zal toestaan naar Israël
te emigreren. De wijsgerige leider
van Israël, minister-president David
Ben Goerion, die zich nu en dan uit
het politieke leven terugtrekt om als
een eenvoudige schaapherder in een
kiboets te leven en te filosoferen, ver
wacht een open stellen van de Rus
sische grens, waarachter meer dan
drie miljoen Joden leven.
De spanningen in het land zijn ont
staan door het bijna onoplosbare
probleem om van honderdduizenden
Joden, zo verschillende van aanleg
en milieu, van ontwikkeling en po
litieke rijpheid, die meer dan 70
verschillende talen spreken, een
eenheid te maken. Het was 'n pro
bleem, waarmede men in de afge
lopen elf jaar heeft geworsteld en
dat voorlopig niet verdwijnt.
De Duitse Joden met hun gevoel voor
ordening, merendeels afkomstig uit
de vrije beroepen, moesten zich om
schakelen op landbouw en veeteelt.
Hun komst naar Israël, vóór de Hit-
Ier-periode was een harde noodzaak.
De Polen met hun mystieke aanleg,
vormden in de steden van Israël een
nieuw ghetto. Zij hokten bij elkaar en
nu nog kan men in de wijk Reehor
Mea Sjreariem van Jeruzalem deze
vrome Joden met hun lange haarlok
ken, de platte zwarte hoed en de lan
ge jassen tegenkomen.
Zacht zingen zij hun gebeden en zeg
gen de teksten op uit het Oude Testa
ment. De Nederlanders, die naar Is
raël kwamen, zijn economisch voor
meer dan tachtig procent geslaagd;
zij kwamen minder uit noodzaak dan
uit idealisme naar het Land van Be
lofte. De Joden uit Irak vormen uit
historisch oogpunt een merkwaardige
groep. Zij zijn eeuwen geleden uit Is
raël verdreven; geboeid werden zij
door de woestijn weggevoerd, de Ba
bylonische ballingschap tegemoet. Als
een herinnering uit een der sprookjes
van Alibaba zijn ze onder het motto
„Sesam open U" per vliegtuig uit
Bagdad naar Lod, de vlieghaven van
Tel Aviv overgebracht.
De Joden uit Tripoli, die in holen
woonden en van wie velen nog nim
mer de moderne wonderen van de
techniek hadden gezien, keerden te
rug, de kooplieden uit Jemen, de zil
versmeden uit Marokko, de marskra-
Straatbeeld in Jeruzalem.
mers uit Saloniki. Joden uit Amerika,
Engeland, België, Frankrijk, Oosten
rijk, van enkele landen achter het
ijzeren gordijn, van India en de Phi-
lippijnen, van Sjanghai en Indonesië,
van alle delen van de wereld kwamen
per schip naar Haifa, de prachtig op
heuvels gelegen stad aan de Middel
landse Zee, die in de Turkse tijd op
instignatie van keizer Wilhelm werd
gesticht en zo sterk dot denken aan
San Francisco en Napels.
Armen en rijken werden toegelaten,
zieken, zwakken, displaced persons,
overlevenden van Duitse concentra
tiekampen, ouden ran dagen, analfa
beten en Joden met een zeer hoge in
telligentiequotiënt, jonge sterke men
sen ook, die zich gemakkelijker aan
pasten dan de velen, die in eigen so
ciale structuur waren vastgelopen,
stabiele families en onevenwichtige
groepen, Joden die gewend waren van
de hand in de tand te leven en ook
zij, die een rustige administratieve of
culturele taak hadden gehad. Immi
granten, die uiteenlopende richtingen
van godsdienstig leven vertegenwoor
digen en vaak weerstand betoonden
voor veranderingen in hun levens
wijze. Om over de grote verschillen
in arbeidsproduktivitelt nog maar te
zwijgen.
Hoe is het mogelijk geweest om in
elf jaar tijd een eenheid te smeden
van zovele tegendelen? Hoe is men
erin-gesleagd een sterke staat op te
bouwen, waar de opvattingen op po
litiek, sociaal en godsdienstig gebied
zo uiteen liepen?
Er was één gemeenschappelijke taak;
het land op te bouwen. Daarom was
het nodig om van alle krachten en
middelen een nuttig gebruik te ma
ken. En diep sluimerde de eenheid van
het Joodse volk op historische en re
ligieuze gronden.
Sommigen zeggen: in Israël geschie
den wonderen. Uit woestijngebied
werd vruchtbaar land geschapen, fa
brieken zijn gesticht, universiteiten
rezen, dank zij de steun van rijke
Amerikanen, in enkele jaren uit de
grond. De verplichte voertaal, het
moderne Hebreeuws (Iwriet) heeft
veel bijgedragen tot de eenheid. Kran
ten en boeken verschenen in het He
breeuws, de radio stimuleerde dit
streven sterk en de televisie, die bin
nenkort ook in Israël zal komen, kan
eveneens een positieve bijdrage leve
ren. De jongeren leren op de scholen
het Hebreeuws en vaak moeten nieu
we groepen immigranten eerst een
cursus in die taal volgen alvorens zij
in het pfoduktieproces worden opge
nomen. Leger, jnarine en luchtmacht
bevorderen, mede door een bepaalde
opvoedkundige inslag, sterk de een
heid. Dc medische verzorging voor
iedereen doet wonderen. De huizen
zijn aardig en gezellig ingericht, maar
zeer praktisch, in ruwe tegenstelling
tot de oude vuile Arabische nederzet
tingen of de tentenkampen, van zwar
te geitenvellen, der Bedoeïnen.
Reeds groeit er een nieuwe jeugd
op, de in Israël geboren Joden, die
de ghetto's en de vervolgingen niet
hebben meegemaakt, die geen her
innering hebben aan kampen, aan
armoede en ellénde. Trots reizen
deze jongeren, in schoolverband,
met sportclub of jeugdorganisatie
het land, hün land door. Zij zien er
gezond uit, lachen en kijken vrolijk
het leven in.
Jongemannen smeken hun ouders in
de luchtmacht te mogen gaan, straal
jagerpiloot te worden. De jonge meis
jes proberen 'n eigen leven op te bou
wen, los van al datgene, wat vorige
generaties bond. In de theaterclub in
Tel Aviv, een ondergronds lokaal, zit
de nieuwe jeugd van Israël bij elkaar,
zingt nationale liederen en luistert
naar de politieke en menselijke sati
res van de caberetiers, die niemand
sparen. De zelfpot, kenmerk van
kracht, viert er hoogtij.
En in Jeruzalem wordt met steun
van de wetenschap, een plan opge
steld om het woestijngebied van de
Negeb, dat bijna de helft van het land
beslaat, bewoonbaar te maken voor
nieuwe immigranten. Pogingen daar
nieuwe industrieën te stichten hebben
de voorrang.
Zo blijft dit dynamische land boeien
door nieuwe mogelijkheden, waarbij
men er ondanks de sterk uiteenlopen
de opvattingen altijd weer in slaagt
en zelfs in een verbluffend tempo
nieuwe projecten te verwerkelijken.
Moderne wijk in Tel Aviv. I
Nog geen arrestaties voor
lynchen van neger
De federale autoriteiten hebben zich
uit het onderzoek inzake het lynchen
van de neger Mack Charier Parker
teruggetrokken, omdat zij geen basis
vonden voor federale prosecutie, en
hebben de zaak ter afdoening overge
dragen aan de staat Mississippi.
De gouverneur van Mississippi, J. P.
Coleman heeft laten doorschemeren
dat het minstens nog een half jaar
zal duren voor dat getracht zal wor
den de mannen in staat van beschul
diging te stellen die door het F.B.I.
zijn aangewezen als de „voornaamste
verdachten". Coleman zeide dat hij de
bevindingen van het F.B.I. in novem
ber zal voorleggen aan de „Grand
Jury" van het district Pearl River.
Het F.B.I. werd uit de zaak terugge
trokken, toen deskundigen van het
ministerie van justitie die deze zaak
bestudeerden, geen basis voor federa
le prosecutie vonden. Het ziet er niet
naar uit dat op korte termijn arresta
ties zullen plaats hebben. Inmiddels
heeft de National Broadcasting Com
pany gezegd vernomen te hebben dat
het F.B.I. de mannen die Parker
i vorige maand uit de gevangenis van
I Poplarville hebben gehaald, geïden-
Itificeerd heeft. Hun namen zijn aan
de autoriteiten van Mississippi mee-
Teun Aaldijk in Canada heet hij
Stevc, omdat men er zijn naam niet
kon uitspreken is de 47-jarige ka
pitein van het ni.s. „Prins Willem
George Frederik" van de Fjell-Oran-
jelijnen. Deze Rotterdammer, win
naar van de rare van zeeschepen
naar de Grote Meren en de eerste die
de nieuwe St. Laurenszeeweg „nain"
heeft in de nacht van dinsdag op
woensdag om één uur zijn schip
langs de kade in de IJsclhaven te
Rotterdam gemeerd en kon met vol
doening gewagen van „een stunt"
die hem gelukt was. „Wij hebben, zo
zei hij met gerechts vaardigde trots,
de Nederlandse vlag hoog kunnen
houden en ofschoon ik gezegd had,
dat wij er voor gingen knokken, was
ik werkelijk overtuigd, dat wij toch
l geen kans hudden.
lOns schip ging wel als eerste de ka-
I palen binnen, maar wat moesten wij
met een snelheid van 10 knopen be
ginnen tegen de „Manchester Faith",
die op zijn maidentrip 17 mijl liep?
Bovendien hadden wij nog een be
schadigde schroef, die we hadden op
gelopen toen wij drie dagen door
i drijfijs van een meter dikte moesten
boren. Maar de „Manchester Faith"
1 ging in Lake St. Lewis voor anker
liggen, van half acht 's avonds tot
de dag aanbrak. Ik begrijp, nog. niet
dat men dit gedaan heeft, temeer
omdat ik per telefoon had bekendge
maakt, dat ik loods of geen loods
verder zou stomen. Hij heeft dit
gesprek kunnen horen.
Kapitein Aalders achtte het risico
van doorvaren zelfs minder groot
zonder loods dan met een loods. Deze
mensen voeren immers eveneens
voor de eerste maal deze route, ter
wijl de Nederlandse gezagvoerder 't
voordeel had zijn eigen schip te ken
nen en hij kon rekenen op de uitste
kende teamgeest van de bemanning.
Hij vaart bovendien al 20 jaar op
de grote meren, waarvan tien jaar
als kapitein.
Niettemin kwam er, toen hij te ken
nen had gegeven niet voor anker te
willen gaan, toch een loods aan boord,
maar de feestelijkheden van de ope
ning van de zeeweg hadden hem par
ten gespeeld en dus moest het in fei
te toch zonder hem geklaard worden.
Kapitein Aalders was sportief genoeg
om te erkennen, dat het sneu was
voor de „Manchester Faith" geen
winnaar te zijn geworden. Men had
er niet alleen alles op gezet, maar
ook vast op de overwinning gere
kend. Evenzo de Canadese autoritei
ten. Dit bleek wel uit het feit, dat
kapitein Aalders o.a. een schilderijtje
aangeboden kreeg met een koperen
plaatje, waarop bij voorbaat al de
naam van de „Manchester Faith"
was gegraveerd. Hij heeft het in To
ronto achtergelaten. Op de terugreis
had men de fout gecorrigeerd.
De Canadese maatregelen tegen de
wjlde-vaartboten, noemde kapitein
Aalders gerechtvaardigd, ook al zijn
de havens dan nog niet berekend op
groot verkeer. Vele libertyschepen,
behorend tot de z.g. mottenballen-
vloót, had men halsoverkop voor
graanladingen ingezet, vermoedelijk
met de gedachte aan een goldrush
in het achterhoofd. Maar dit is tegen
gevallen. Men had gedacht tot 26 voet
diepte te kunnen laden, maar de
vaargeul van de kanalen ls daar nog
niet op berekend dat zal metter
tijd verbeterd worden en zodoende
De eindindruk van kapitein Aalders
was, dat de St. Laurenszeeweg een
grote verbetering is te noemen, al zijn
er nog kinderziekten te overwinnen.
Hier en daar zijn er z.g. bottlenecks,
maar de schepen van de Fjell-Oran-
jelijnen zullen er geen hinder van on
dervinden. Anders is het echter ge
steld met de schepen van de wilde
vaart, die zonder kennis van de situ
atie, de omstandigheden en de door
Canada gestelde voorwaarden de
reis maar gewaagd hebben.
De „Priiü» Willem George Frederik"
is te Bolnes in het dok geweest. Men
wil wel eens zien welke schade de
ijsgang aan de zijwanden heeft ge
maakt. En ook moet de schroef weer
in orde zijn, al was het natuurlijk
niet zo en dat is wel gebleken
dat men niet verder kon varen. Men
rekent voor het dokken slechts een
enkele dag, want morgen vertrekt
men weer naar Antwerpen, Bremen,
Hamburg, om dan in Rotterdam te
rug te keren. Ten slotte verwacht
men ook dat de schade niet zo aan-
I zienlijk is, dat het definitieve herstel
niet tot de winter kan wachten, als
de vaart naar de grote meren toch
stil moet liggen.
was het slechts mogelijk lading in te
nemen tot 21.6 voet. Dit scheelt bij
10.000 tonners als deze liberty's al
gauw een 3000 ton lading. De vracht
prijs, die goed was, kon het verlies
niet egaliseren.
Het Nederlandse succes bleek la
ter nog groter, toen een andere
Nederlander, de „Prins Willem
III", tweede werd en zij boven
dien gedrieën de „Friso" deed
ook dapper mee alle havens
als eerste binnenliepen. Hiervan
nam de „Prins Willem George
Frederik" zelf de havens Toron-
Advertentie
Voor moderne, chique
dames-en herenhorloges
in talrijke asymmetrische
modellen,
(Advertentie)
Spanningen tussen Israël en de Arabische wereld
(Van een medewerker)
In mei van elk jaar wordt
op één der boulevards
van Tel Aviv een grote mi
litaire parade gehouden,
symboliserend de kracht
van de nieuwe staat Israël.
Dit jaar werd de elfde ver
jaardag gevierd van de
stichting van liet moderne
land van belofte, dat nog
steeds in het dynamisch
opbouwstadium verkeert.
In 1948 woonden er bij de
onafhankelijkheidsverkla
ring 650.000 mensen in Is
raël, van wie er 550.000 het
land waren binnengekomen
tussen 1880 en 1948. Thans
wonen er twee miljoen Is
raëliërs in de steden en op
het land en nog is er plaats
voor vele honderdduizen
den immigranten.
In die elf jaar zijn er
275.000 huizen gebouwd,
werden bijna 500 nieuwe
dorpen gesticht, breidde
het in cultuur gebrachte
land zich uit van 400.000
acres tot een miljoen, is de
agrarische produktie ge
stegen tot een zodanige
hoogte dat men gerust kan
zeggen dat het land zich
zelf kan voeden, is de ex
port tot het eenvoudige
toegenomen, werden 1500
nieuwe produkten gefabri
ceerd, brengen de citrus-
cultuur en het vreemdelin
genverkeer miljoenen aan
buitenlandse valuta het
land binnen, werden 1200
km's nieuwe moderne we
gen aangelegd, waarvan er
enkele dwars door de woes
tijn lopen, heeft het spoor
weg- en luchtnet zich sterk
uitgebreid en in de handels
vloot toegenomen tot
250.000 ton.
