PAGIM
„Meisjes met twee rechterhanden"
op Amsterdamse huishoudschool
„Koningin Klant"
is vaak een meisje van zestien
VRUDAG 22 MEI 1959
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
SCHILDERES INSPIREERT ORIGINELE MODESHOW
ze niet kunnen tekenen", aldus Frie
da Himziker, „maar nadat we hen
eerst los gemaakt hebben, komen er
verrassende dingen voor de dag
En ze wees ons een jurk, die volgens
haar opvattingen met allerlei kleur
rijke arabeske lijnen „lekker doorge
tekend" was, terwijl ze verder op
merkte, dat het „zich onbevangen la
ten gaan in kleuren" bij allen zo tref
fend verschil in temperament en ka
rakter verried.
Het vrije creatieve werk speelt hier
in elk opzicht een belangrijke rol en
alle vormen van handenarbeid tot
het vervaardigen van schilderijen met
kleurige lapjes toe worden toege
past. Het hoeft daarom niet te ver
wonderen, dat onder de meisjes, die
voor deze opleiding geselecteerd wer
den, een prettige en spontane sfeer
(Van een medewerker)
De weg van een'eenvoudige linnen lap of onderrok uit grootmoeders tijd
tot een zelf vervaardigde haute couture-jurk met een eigenhandig ontwor
pen dessin naar persoonlijke smaak met het wasechte Japanse krijt
Pentelsomeil geïnspireerd op de abstracte schilderkunst is minder moei
lijk, dan men denkt. Tenminstedit geldt stellig voor de meisjes in het
schoolgebouw aan de J. W. Brouwerstraat te Amsterdam, waar een onder
afdeling van de nieuwe huishoudschool gevestigd is, welk instituut men wel
eens spottend met de naam „Spinazie-academie" aanduidt.
Het klinkt misschien enigszins
vreemd, dat een bekende schilderes
als Frieda Hnnziker hier naast de
Verschillende andere leerkrachten
voor de klas staat. Maar het gaat om
een zeer bijzondere en interessante
opleiding, die de laatste jaren hand
over hand aan populariteit wint. Uit
alle delen van Nederland (Groningen,
Friesland, Brabant, Limburg, Zeeland
Zuid-Holland, het Sticht, enz.) komen
de meisjes die minstens mulo A
dienen te hebben om de „Acte N
20" op hun naam te krijgen, welke
vorming een geesteskind is van de
moeder van jhr. Sandberg, de huidige
directeur van het Stedelijk Museum
te Amsterdam.
„Deze opleiding kweekt", aldus zei
Frieda Hunziker ons, „vrouwen met
een brede theoretische en praktische
kennis, die altijd in staat zijn, in haar
eigen onderhoud te voorzien en bo
vendien voor een man zeer begerens
waardig zijn, aangezien zij twee rech
ter handen hebben. De meesten heb
ben trouwens al banen, voordat ze
weg zijn
De adj.-directrice van de school,
mej. H. A. Sarink (er zijn overi
gens elders in de stad nog twee
adjuncts in functie, terwijl de alg.
leiding bij mej. W. L. P. Burger
berust) vertelde, dat de „N 20-ers"
op tal van maatschappelijke vlak
ken ingezet kunnen worden: zij
kunnen vormingswerk doen voor
de bedrijfsjcugd, leiding geven in
kindertehuizen en taken vervullen
op het terrein der kinderbeschér-
ming, ingeschakeld worden bij
voogdijwerk, de opbouw der pro
vincies en een hygiënisch vlak (ge
zondheidskolonies moedercursus
sen naast verpleegsters op zich ne
men, het gebied der sociale werk
sters betredenenfin, noemt U
maar op.
De opleiding, die 4 jaar duurt, begint
met een jaar algemene huishoudschool
er wordt dus eerste een „basis"
gelegd.
„En dan zie je al dadelijk, wie er een
N 20 wordt en wie nietje haalt
de types met aanleg er zo uit", aldus
mej. Sarink, nadat ze ons een dei-
vroegere leerlingen voorgesteld had,
die na het behalen van haar examen
thans aan het eigen instituut les
geeft.
En om nu op ons uitgangspunt terug
te keren: een tier parallelklassen met
ongeveer 12 meisjes (die in de loop
van deze meimaand samen met 86 an
dere leerlingen het eerste praktische
gedeelte van hun examen doen, dat
o.a. handenarbeid, tekenen, kinderbe
scherming, muziek, administratie,
boekhouden, biologie en maatschappe
lijk inzicht omvat) was het toneel van
een or:g nel? modeshow, waai bij men
aan elkaar en aan de leerkrachten
de eigen kunstzinnige scheppingen
toonde. En men kon goed constateren,
dat het accent op do aesthetica (mede
door de rondleidingen door musea)
vrucht afgeworpen had! „Wanneer ze
kort hier zijn, beweren zo vaak, dat
,jMelsjes met twee rechterhanden
■poseren met haar „abstracte" mode-
creaties in gezelschap van de schilde
res Frieda Hunziker (derde van
links) voor de fotograaf.
heerst, zodat het begrip „ordepro
bleem" niet bestaat.
Maar zoals wel duidelijk geworden
zal zijn het knippen en in elkaar
naaien van zelf beschilderde stoffen
(welk laatste slechts mogelijk is
worden met behulp van de reeds ge
noemde Japanse krijtvinding) vormt
op het lesprogramma slechts een be
scheiden onderdeel. Bij een dergelijke
brede opleiding behoort ook we
zouden het door de veelheid der vak
ken bijna vergeten 't onderricht in
psychologie, paedagogie, Sociologie,
cultuurgeschiedenis en spel. Kqj-t na
ons bezoek schakelden de „manne
quins" (aangezien liet „leiding ge
ven" en onderrichten ook geleerd wil
zijn) over naar een geheel ander ge
bied: zij gaven op haar bcuft les en
wel aan VGLO-kinderen, naar bij de
leefkrachten toezicht hielden. Het
werd dus een „les in een les", die
door de flatteuze en originele kleding
der meisjes een spectaculair karakter
kreeg
Ook de herenmode
maakt slank
De Europese herenmode loopt in zo
verre parallel met de damesmode, dat
ook de man dit seizoen slank moet
lijken. Die „slanke lijn" tracht -men
in vooraanstaande Europese heren-
mode-centra te bereiken door het ver
werken van alle soorten streepstoffen,
maar ook door het-aanbrengen van
platliggende kragen welke de hals
vrijlaten, door een normale schouder
lijn, die niet afhangt en ook niet ge
watteerd is, door smalle revers en
een heel flauwe taillering, en door
smalle broekspijpen. De stoffen, ook
die voor de komende winter, lijken
steeds lichter in gewicht te worden:
modekleur voor de heren wordt ver
moedelijk bruin, bruin-met zwart of
met groen, grijs met groen. Dit alles
althans volgens het „Bal der Mode",
dat enkele weken geleden in het Duit
se Düsseldorf heeft plaats gehad.
(Advertentie)
"We genieten nu meer
bewegingsvrijheid"
„Vroeger, met die omslachtige
methode, waren wij hele
dagen maar een half mens.
En wij voelden ons rampzalig.
Maar tegenwoordig? Dank
zij de moderne o.b.-hygiëne
doen miljoenen vrouwen weer
aan alles mee: dansen,
fietsen, uitgaan, sport. Altijd
en overal zijn zij volkomen
„safe" met o.b.-tampons, de
'Onmerkbare Bescherming,
handig weggestopt in het
kleinste tasje." -
per pakje van 10 tampons,voldoende
voor maandelijks gebruik:
Normaal f 1,-, Speciaal f 1.25
MEIMAANDTROUYVMMND
„ÏOittc WuW"
is géén eeuwenoude traditie
Het is weer mei
en in die maand
tromoen er meer
mensen dan in de mees
te andere maanden.
Sommigen lopen in hun
daagse plunje even
naar het stadhuis, met
ouders en de onontbeer
lijke getuigen, en ko
men er een kwartiertje
later getrouwd van
daan. Anderen trouwen
helemaal in stijl en be
steden weken aan een
grondige voorberei
ding, al dan niet na
vele meningsverschil
len in de tra/nt van hoe-
hoort-het-eigenlijk.
Tussen die twee soorten
bruidsparen bevinden
zich tallozen, die er niet
zoveel drukte van ma
ken, maar de dag toch
wel een bijzonder ca
chet willen geven.
„Maar je hoort toch
eigenlijk in het wit te
gaan", denken talloze
jonge bruidjes.
£n toch is de witte
bruid niet een
kwestie van eeu
wenoude traditie. Dat
kan men ontdekken
aan de Lange Vijver
berg in Den Haag,
ivaar U op nummer li
binnen kunt gaan in
één oud, deftig huis.
Hier is namelijk het
Kostuummuseum ge
vestigd.
Het is op een rustige
morgen een heerlijke
bezigheid eens in dit
■museum rond te wan
delen en kennis te ma
ken met de mannen en
vrouwen van vroeger.
Op voor dit doel spe
ciaal gemaakte poppen
ziet men er kleding van
honderden jaren gele
den, vaak kostbaar en
uiterst fraai bewerkt.
De bruid van vroe
ger ging niet in
het wit. Zij koos
zich een prachtige
en vaak bijzonder kost
bare stof in een dessin
of een tint, dat zij mooi
vond en liet zich daar
de japon voor de grote
dag van maken. Ten
minste, dat gebeurde in
de meer gegoede krin
gen.
De bruid uit de burger
stand zocht een mooie
rok uit, die zij soms zo
fraai liet bewerken, dat
er uren en uren tijd in
gingen zitten voordat
die rok klaar was. Daar
k wam dan een passend
jak op en de bruid voel
de zich de mooiste
vrouio uit stad of dorp.
De minder met aard
se goederen be
deelde meisjes
hielden het ook bij die
rok en het jak en het
hing van de beurs af
hoe kostbaar die rok en
dat jak viel zouden
worden. In ieder geval
was men wel zo prak
tisch, dat men een com
binatie samenstelde, die
later nog jaren mee kon
gaan en waarvan men,
als men wat van dè
jeugdige slankheid had
verloren, toch altijd
nog wel iets goeds kon
maken voor de kinde
ren.
Het was in de em-
pire-tijd, dat de
bruid zich voor
het eerst in wit, of be
ter gebroken wit ging
kleden. Niet omdat ze
de bruid wa% maar om
dat zacht wit toen mo
de was. Naderhand is
het mode geworden
voor de trouwdag een
7cit toilet te nemen en
al spoedig verbond men
aan dat witte toilet
verschillende begrippen,
die van de maagdelijk
heid, de kuisheid en de
ingetogenheid van de
vrouw bijvoorbeeld. Het
duurde niet lang meer
of aan de oranjebloe
sem in het haar werd
ook de sluier gemaakt.
Soms heel lange sluiers
waren het, waarvoor
meters en meiers tule
worden gebruikt. Het
korte sluiertje is nog
niet eens zo lang in de
mode, evenmin als trou
wens het korte bruids
toilet.
„Teen-ager" heeft haar
eigen mode
(Van een medewerkster)
„Hou toch op met die lippenstift.
Dat heb jij nog niet nodig". Het is
één van die moederlijke vermanin
gen, die het jonge meisje van tegen
woordig verfoeit als typisch-ouder-
vvets, en er haar van overtuigen, dat
dat ze helemaal niet begrepen wordt.
Lippestift, redeneert die „ouderwet
se" moeder, gebruik je, als je lippen
te bleek zijn van zichzelf. Crèmes,
poeder, mascara, rouge beschouwt zij
uitsluitend als hulpmiddelen, waar
naar een vrouw pas grijpt ais ze
haar jeugdige frisheid gaat verlie
zen.
De fabrikanten van cosmetische ar
tikelen, bovenkleding en ondergoed
weten wel beter. De reclamemensen,
die voor hen werken, eveneens. En
ook de moeders moeten ervaren, dat
er rondom de moderne bakvis een
eigen „markt" van die artikelen
wordt opgebouwd. Rijpt die ervaring
niet door principiële overtuiging, dan
toch wel door de talrijke aanslagen,
die op haar portemonnee worden ge
daan. Want de bakvis naar Ame
rikaans voorbeeld nu: de teenager
is een klant, naar wier gunsten de
handel met zoveel succes dingt, dat
het achteraf bijna verwonderlijk
lijkt, dat men haar niet nog eerder
heeft „ontdekt" als belangrijk con
sument.
Het jonge meisje van deze tijd kan
rekenen op speciaal voor haar ont
worpen en gefabriceerde japonnetjes,
step-innetjes, b.h.-tjes, oogschaduw
tjes en lipsticks.
Nee, de ouderwetse moeders be-
grijpen er niets van. Make-upar-.
tikelen zijn niet alleen middeltjès
om de lijnen en oneffenheden der
ouderdom te verdoezelen, en om
bloedarme lippen een wat gezon
der kleur te geven.
Integendeel: de meeste bakvissen
zien er wel graag wat ouder en
wat „rijper" uit, dan ze zijn. En
lipstick nu ja, dat weet ieder
sinds de opkomst van Brigitte
Bardot lipstick kies je in een
bloedarme, matte cyclaamtint, of
nog wat lichter, want dat is mo-
Het is misschien een jaar of zeven
geleden, dat op modeshows als iets
nieuws de „echte teenagers-model
len" werden gelanceerd. Ze kwamen
uit Amerika, waren misschien wat
zoetelijk ontworpen met hun kleine
kraagjes, strikjes en kwikjes, maar
werkelijk, men kon ze rangschikken
onder de verzamelnaam „vooruit
gang". Niet dat er vóór die tijd geen
aardige jurkjes voor meisjes tussen
twaalf en achttien te koop waren ge
weest. Die waren er zeker wel. Maar
hier was een Amerikaanse ontwerp
ster aan het werk geslagen, die wel
bewust afstapte van de kleinste-da-
mesmaat (van een damesmodel) voor
het jonge meisje, en probeerde, de
bakvis in haar kleding een heel ei
gen „gezicht" te geven.
En de bakvis vond het wel goed! Ze
wilde niet langer de grote maat kin
derjurk. Ze wilde wèl een damesjurk,
maar dan eentje met een beetje
luchthartige luxe, een strook hier,
een fluwelen lint daar, en een weel
derige, wijde petticoat eronder Die
jurk kreeg ze nu. Op dat succes Is
een reeks andere gevolgd. Fabrikan
ten van korsetten en b.h.'s denken
er tegenwoordig wel degelijk aan,
in hun reclame-campagnes het jonge
meisje als een belangrijke mogelijke
afneemster te beschouwen en als zo
danig met alle verschuldigde belang
stelling te bejegenen. Naast tiental
len modellen voor slanke, dikkere,
korte, lange gevulde en niet zo ge
vulde volwassen figuren, bieden zij
triomfantelijk hun „speciale teen
agerscollectie" aan.
Niet alleen zal het hun daardoor mo
gelijk- zijn, aan twee „fronten" tege
lijk goede zaken te doen, maar bo
vendien maken zij zo de jeugd „rijp"
voor een geregeld gebruik van foun
dation-artikelen. Zij leren het jonge
meisje, dat het heel gewoon is, meer
dan één step-in, korsetje, sjarretel-
gordeltje en b.h.-tje te gebruiken,
omdat het cocktailjurkje een andere
„basis" vraagt dan de sportieve trui,
en omdat ook deze kledingstukken
geregelde wasbeurten nodig hebben.
Dat is een enorm verschil met vroe
ger. In damesbladen van voor de
oorlog althans in die, welke wij
erop nasloegen zijn maar weinig
advertenties voor bustehouders en
korsetten te vinden. Een enkel kor
set, een enkele „gezonde gordel"
wordt aanbevolen, discreet uitgebeeld
op een vrouwenfiguur, dat zo figuur
loos is, dat men niet begrijpt wat zij
met een korset moeten doen. Dat een
bakvis zich met die zaken zou be
moeien, was toen blijkbaar ondenk
baar.
Heeft de jeugd van nu meer in de
melk te brokkelen dan die van toen?
Men zou het wel zeggen, hoe slecht
die conclusie ook te rijmen lijkt met
de verzuchting (van volwassenen),
dat de jeugd van nu zó landerig en
willoos en onverschillig door het le
ven gaat. Op dit punt heeft ze klaar
blijkelijk wèl een eigen willetje. Of
moeten we aannemen, dat dat wil
letje haar is opgelegd door de zaken
lieden en door de reclame-mensen,
van wie we weten, dat zij niet al
leen op bestaande behoeften afgaan,
maar er ook in slagen, nieuwe be-
.hoeften te scheppen
~Z)an ozóuw
C tol OZCMO
Onlangs verzeilde ik als gast, in
een bijzonder aardige discussie,
die mij weer eens een leerzame
ervaring verschafte ten opzichte van
onze, laat ik maar zeggen, moeilijke
vrouwelijke mentaliteit.
Want heus, wij z ij n moeilijk, en dat
niet alleen voor de verkoopster in een
schoenwinkel of de redactie van een
damesblad. Nee, ik bedoel dit moei
lijk zo in het algemeen, in de wijze
waarop wij reageren en vooral: waar
op wij een heftig zwart-wit visie
voorstaan.
Een vrouw is ergens fel voor 'of vin
nig tegen, maar ze weet nooit te for
muleren, waaróm. Zij wil dat trou
wens ook niet eens formuleren, en ze
wordt kribbig, als je op dat punt Aan
houdt
In het bovengenoemde geval ging
het over het beantwoorden van een
in het algemeen gestelde vraag ten
dienste van een enquête: Hoe denkt
U over postorders Zonder enige aar
zeling kwamen de antwoorden (ik
had mij het voorrecht van heksluiter
bedongen): Absoluut tegen. Uit den
boze. Niet vóór Maar is het niet
de bedoeling, vroeg ik voorzichtig, al
vorens mijn standpunt te formuleren,
dat wij ook ons antwoord een beetje
motiveren
Dit nu. bleek alvast een gloednieuw
gezichtspunt te zijn. Misschien zijn
wij in diverse „quïzz"-uitzendingen,
vragenspelletjes en punten-competi.
ties 'al zo gewend aan een kort bon.
dig: Ja nee weet ik niet dat
wij niet beter weten of dat is de enige
juiste manier om een vraag te beant
woorden.
Nu, als ik daar dan op stond, wilde
ieder haar beknopt oordeel wel even
toelichten.
En in de levendige discussie die op
borrelde, kwam langzamerhand dit
concrete argument bovendrijven: Het
verleidt de mensen maar tot kopen
van dingen, die ze niet nodig hebben.
Het werkt de spilzucht in de hand...
Ik zie niet in, zei een van het gezel
schap tenslotte, wie daarmee nu ge
baat zou zijn.
Ik wierp als eerste argument tegen,
dat dergelijke kopers en vooral
koopsters, toch wel degelijk bestaan.
Het systeem, dat afkomstig" is uit
Amerika, en hier in korte tijd verba
zingwekkend is ingeburgerd, heeft
stellig een reële behoefte tot basis.
Talloze adspirant-kopers wonen daar
verschrikkelijk afgelegen op het ein
deloos uitgestrekte platteland, met
heel weinig mogelijkheden om eens
op hun gemak in een behoorlijk gesor
teerd zakencentrum te gaan winke
len. Voor hen was, en is, de uitgebrei
de postorder-catalogus een ware uit
komst, om zich ook eens moderne con
fectie aan te schaffen, of gereed
schappen en apparaten van technisch
comfort.
En hoezeer ons land hoe langer hoe
meer een angstig klein kluitje met
benauwend veel kikkers erop gaat lij
ken; er zijn nog plaatsen genoeg aan
te wijzen waarvan de bewoners niet
of zelden in de gelegenheid zijn zich
het nieuwste vlak naast de deur aan
te schaffen.
U kunt zich voorstellen wat het voor
een aardig jong vrouwtje op een een
zaam gelegen boerderij betekent om
nu eens op haar gemak een modieuze
jurk, een sportief jasje of een han
dig stuk huishoudgerei dan te schaf
fen, alleen door een bon in te vullen.
Goed: men wilde dan wel toege
ven dat in dit bijzonder geval het
postorder-principe een uitkomst
kon betekenen. Maar in het algemeen
bleven de contra-stemmen toch stevig
een streep trekken onder haar een
maal ingenomen standpunt: absoluut
tegen.
Al moesten zij wel erkennen dat het
hele systeem stond of viel met de
mentaliteit van de vrouw, die de bon
invulde.
En dat bracht ons.tenslotte op het al
gemene thema van de volwassenheid,
die de een wel bereikt en de ander
nooit. Waarop het eind van alle te
genspraak werd geleverd door een,
die opmerkte: dat voor een onvolwas
sen vrouw niet alleen de postorder,
maar elke mogelijkheid van kopen,
gevaren opleverde.
De afbetaling, de zelfbediening, de
uitverkoop een doodgewone goed
voorziene étalage zelfs waren voor
haar al gevaarlijke aangelegenheden.
En in plaats van een of ander sy
steem te beoordelen was het dus
misschien doeltreffender om te over
wegen hoe het aankweken van die
noodzakelijke volwassen mentaliteit
kon bereikt worden.
Waarom ik bij dit alles zo uitvoe
rig stilsta? Niet alleen om deze
laatste conclusie, maar ook en
vooral om het feit. dat die typisch
vrouwelijke instelling van: zwart-wit,
vóór of tégen zonder enige nadere
kritische formulering juist in onze
tijd grote gevaren oplevert.
Het is alsof men ons vóór alles be
letten wil zelf ergens over na te den
ken, zo heftig wordt ons van alle
kanten gesuggereerd om enkel
zwart-wit te accepteren, om te ver
werpen of töe te juichen zonder ons
af te vragen waarom wij dat doen.
Men zou het zelfs zo kunnen formu
leren, dat de maatschappij waarin
wij leven, en die met de technische
ontwikkeling op een uiterst gevaarlijk
punt is beland, juist in die technische
en materiële zin nog heel mannelijk
en objectief is ingesteld, op het kil'le
af. Maai- dat de gedachtenwereld, die
deze technisch bijna perfecte maat
schappij beheerst en op gang brengt,
zich angstig subjectief en volstrekt
vrouwelijk begint te gedragen. En als
dat onze enige invloed op het wereld
gebeuren is dan zetten we de klok
wel lelijk achteruit.
SASKIA.
De teen-agerheeft haar eigen
mode, en dit i's er een voorbeeld van:
een Frans confectiejurkje, gemaakt
uit no-iron stof met een zomers nop-
dessin.
Weet U, dat U bij de gemeentelijke
en nutsspaarbanken een boekje kunt krij
gen, dat „Lof der vakantie" heet? Er
staan berekeningen in voor allerlei soor
ten vakantie en, natuurlijk, goede raad
gevingen 'in verband met het sparen.