PAGIM „Meisjes met twee rechterhanden" op Amsterdamse huishoudschool „Koningin Klant" is vaak een meisje van zestien VRUDAG 22 MEI 1959 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT SCHILDERES INSPIREERT ORIGINELE MODESHOW ze niet kunnen tekenen", aldus Frie da Himziker, „maar nadat we hen eerst los gemaakt hebben, komen er verrassende dingen voor de dag En ze wees ons een jurk, die volgens haar opvattingen met allerlei kleur rijke arabeske lijnen „lekker doorge tekend" was, terwijl ze verder op merkte, dat het „zich onbevangen la ten gaan in kleuren" bij allen zo tref fend verschil in temperament en ka rakter verried. Het vrije creatieve werk speelt hier in elk opzicht een belangrijke rol en alle vormen van handenarbeid tot het vervaardigen van schilderijen met kleurige lapjes toe worden toege past. Het hoeft daarom niet te ver wonderen, dat onder de meisjes, die voor deze opleiding geselecteerd wer den, een prettige en spontane sfeer (Van een medewerker) De weg van een'eenvoudige linnen lap of onderrok uit grootmoeders tijd tot een zelf vervaardigde haute couture-jurk met een eigenhandig ontwor pen dessin naar persoonlijke smaak met het wasechte Japanse krijt Pentelsomeil geïnspireerd op de abstracte schilderkunst is minder moei lijk, dan men denkt. Tenminstedit geldt stellig voor de meisjes in het schoolgebouw aan de J. W. Brouwerstraat te Amsterdam, waar een onder afdeling van de nieuwe huishoudschool gevestigd is, welk instituut men wel eens spottend met de naam „Spinazie-academie" aanduidt. Het klinkt misschien enigszins vreemd, dat een bekende schilderes als Frieda Hnnziker hier naast de Verschillende andere leerkrachten voor de klas staat. Maar het gaat om een zeer bijzondere en interessante opleiding, die de laatste jaren hand over hand aan populariteit wint. Uit alle delen van Nederland (Groningen, Friesland, Brabant, Limburg, Zeeland Zuid-Holland, het Sticht, enz.) komen de meisjes die minstens mulo A dienen te hebben om de „Acte N 20" op hun naam te krijgen, welke vorming een geesteskind is van de moeder van jhr. Sandberg, de huidige directeur van het Stedelijk Museum te Amsterdam. „Deze opleiding kweekt", aldus zei Frieda Hunziker ons, „vrouwen met een brede theoretische en praktische kennis, die altijd in staat zijn, in haar eigen onderhoud te voorzien en bo vendien voor een man zeer begerens waardig zijn, aangezien zij twee rech ter handen hebben. De meesten heb ben trouwens al banen, voordat ze weg zijn De adj.-directrice van de school, mej. H. A. Sarink (er zijn overi gens elders in de stad nog twee adjuncts in functie, terwijl de alg. leiding bij mej. W. L. P. Burger berust) vertelde, dat de „N 20-ers" op tal van maatschappelijke vlak ken ingezet kunnen worden: zij kunnen vormingswerk doen voor de bedrijfsjcugd, leiding geven in kindertehuizen en taken vervullen op het terrein der kinderbeschér- ming, ingeschakeld worden bij voogdijwerk, de opbouw der pro vincies en een hygiënisch vlak (ge zondheidskolonies moedercursus sen naast verpleegsters op zich ne men, het gebied der sociale werk sters betredenenfin, noemt U maar op. De opleiding, die 4 jaar duurt, begint met een jaar algemene huishoudschool er wordt dus eerste een „basis" gelegd. „En dan zie je al dadelijk, wie er een N 20 wordt en wie nietje haalt de types met aanleg er zo uit", aldus mej. Sarink, nadat ze ons een dei- vroegere leerlingen voorgesteld had, die na het behalen van haar examen thans aan het eigen instituut les geeft. En om nu op ons uitgangspunt terug te keren: een tier parallelklassen met ongeveer 12 meisjes (die in de loop van deze meimaand samen met 86 an dere leerlingen het eerste praktische gedeelte van hun examen doen, dat o.a. handenarbeid, tekenen, kinderbe scherming, muziek, administratie, boekhouden, biologie en maatschappe lijk inzicht omvat) was het toneel van een or:g nel? modeshow, waai bij men aan elkaar en aan de leerkrachten de eigen kunstzinnige scheppingen toonde. En men kon goed constateren, dat het accent op do aesthetica (mede door de rondleidingen door musea) vrucht afgeworpen had! „Wanneer ze kort hier zijn, beweren zo vaak, dat ,jMelsjes met twee rechterhanden ■poseren met haar „abstracte" mode- creaties in gezelschap van de schilde res Frieda Hunziker (derde van links) voor de fotograaf. heerst, zodat het begrip „ordepro bleem" niet bestaat. Maar zoals wel duidelijk geworden zal zijn het knippen en in elkaar naaien van zelf beschilderde stoffen (welk laatste slechts mogelijk is worden met behulp van de reeds ge noemde Japanse krijtvinding) vormt op het lesprogramma slechts een be scheiden onderdeel. Bij een dergelijke brede opleiding behoort ook we zouden het door de veelheid der vak ken bijna vergeten 't onderricht in psychologie, paedagogie, Sociologie, cultuurgeschiedenis en spel. Kqj-t na ons bezoek schakelden de „manne quins" (aangezien liet „leiding ge ven" en onderrichten ook geleerd wil zijn) over naar een geheel ander ge bied: zij gaven op haar bcuft les en wel aan VGLO-kinderen, naar bij de leefkrachten toezicht hielden. Het werd dus een „les in een les", die door de flatteuze en originele kleding der meisjes een spectaculair karakter kreeg Ook de herenmode maakt slank De Europese herenmode loopt in zo verre parallel met de damesmode, dat ook de man dit seizoen slank moet lijken. Die „slanke lijn" tracht -men in vooraanstaande Europese heren- mode-centra te bereiken door het ver werken van alle soorten streepstoffen, maar ook door het-aanbrengen van platliggende kragen welke de hals vrijlaten, door een normale schouder lijn, die niet afhangt en ook niet ge watteerd is, door smalle revers en een heel flauwe taillering, en door smalle broekspijpen. De stoffen, ook die voor de komende winter, lijken steeds lichter in gewicht te worden: modekleur voor de heren wordt ver moedelijk bruin, bruin-met zwart of met groen, grijs met groen. Dit alles althans volgens het „Bal der Mode", dat enkele weken geleden in het Duit se Düsseldorf heeft plaats gehad. (Advertentie) "We genieten nu meer bewegingsvrijheid" „Vroeger, met die omslachtige methode, waren wij hele dagen maar een half mens. En wij voelden ons rampzalig. Maar tegenwoordig? Dank zij de moderne o.b.-hygiëne doen miljoenen vrouwen weer aan alles mee: dansen, fietsen, uitgaan, sport. Altijd en overal zijn zij volkomen „safe" met o.b.-tampons, de 'Onmerkbare Bescherming, handig weggestopt in het kleinste tasje." - per pakje van 10 tampons,voldoende voor maandelijks gebruik: Normaal f 1,-, Speciaal f 1.25 MEIMAANDTROUYVMMND „ÏOittc WuW" is géén eeuwenoude traditie Het is weer mei en in die maand tromoen er meer mensen dan in de mees te andere maanden. Sommigen lopen in hun daagse plunje even naar het stadhuis, met ouders en de onontbeer lijke getuigen, en ko men er een kwartiertje later getrouwd van daan. Anderen trouwen helemaal in stijl en be steden weken aan een grondige voorberei ding, al dan niet na vele meningsverschil len in de tra/nt van hoe- hoort-het-eigenlijk. Tussen die twee soorten bruidsparen bevinden zich tallozen, die er niet zoveel drukte van ma ken, maar de dag toch wel een bijzonder ca chet willen geven. „Maar je hoort toch eigenlijk in het wit te gaan", denken talloze jonge bruidjes. £n toch is de witte bruid niet een kwestie van eeu wenoude traditie. Dat kan men ontdekken aan de Lange Vijver berg in Den Haag, ivaar U op nummer li binnen kunt gaan in één oud, deftig huis. Hier is namelijk het Kostuummuseum ge vestigd. Het is op een rustige morgen een heerlijke bezigheid eens in dit ■museum rond te wan delen en kennis te ma ken met de mannen en vrouwen van vroeger. Op voor dit doel spe ciaal gemaakte poppen ziet men er kleding van honderden jaren gele den, vaak kostbaar en uiterst fraai bewerkt. De bruid van vroe ger ging niet in het wit. Zij koos zich een prachtige en vaak bijzonder kost bare stof in een dessin of een tint, dat zij mooi vond en liet zich daar de japon voor de grote dag van maken. Ten minste, dat gebeurde in de meer gegoede krin gen. De bruid uit de burger stand zocht een mooie rok uit, die zij soms zo fraai liet bewerken, dat er uren en uren tijd in gingen zitten voordat die rok klaar was. Daar k wam dan een passend jak op en de bruid voel de zich de mooiste vrouio uit stad of dorp. De minder met aard se goederen be deelde meisjes hielden het ook bij die rok en het jak en het hing van de beurs af hoe kostbaar die rok en dat jak viel zouden worden. In ieder geval was men wel zo prak tisch, dat men een com binatie samenstelde, die later nog jaren mee kon gaan en waarvan men, als men wat van dè jeugdige slankheid had verloren, toch altijd nog wel iets goeds kon maken voor de kinde ren. Het was in de em- pire-tijd, dat de bruid zich voor het eerst in wit, of be ter gebroken wit ging kleden. Niet omdat ze de bruid wa% maar om dat zacht wit toen mo de was. Naderhand is het mode geworden voor de trouwdag een 7cit toilet te nemen en al spoedig verbond men aan dat witte toilet verschillende begrippen, die van de maagdelijk heid, de kuisheid en de ingetogenheid van de vrouw bijvoorbeeld. Het duurde niet lang meer of aan de oranjebloe sem in het haar werd ook de sluier gemaakt. Soms heel lange sluiers waren het, waarvoor meters en meiers tule worden gebruikt. Het korte sluiertje is nog niet eens zo lang in de mode, evenmin als trou wens het korte bruids toilet. „Teen-ager" heeft haar eigen mode (Van een medewerkster) „Hou toch op met die lippenstift. Dat heb jij nog niet nodig". Het is één van die moederlijke vermanin gen, die het jonge meisje van tegen woordig verfoeit als typisch-ouder- vvets, en er haar van overtuigen, dat dat ze helemaal niet begrepen wordt. Lippestift, redeneert die „ouderwet se" moeder, gebruik je, als je lippen te bleek zijn van zichzelf. Crèmes, poeder, mascara, rouge beschouwt zij uitsluitend als hulpmiddelen, waar naar een vrouw pas grijpt ais ze haar jeugdige frisheid gaat verlie zen. De fabrikanten van cosmetische ar tikelen, bovenkleding en ondergoed weten wel beter. De reclamemensen, die voor hen werken, eveneens. En ook de moeders moeten ervaren, dat er rondom de moderne bakvis een eigen „markt" van die artikelen wordt opgebouwd. Rijpt die ervaring niet door principiële overtuiging, dan toch wel door de talrijke aanslagen, die op haar portemonnee worden ge daan. Want de bakvis naar Ame rikaans voorbeeld nu: de teenager is een klant, naar wier gunsten de handel met zoveel succes dingt, dat het achteraf bijna verwonderlijk lijkt, dat men haar niet nog eerder heeft „ontdekt" als belangrijk con sument. Het jonge meisje van deze tijd kan rekenen op speciaal voor haar ont worpen en gefabriceerde japonnetjes, step-innetjes, b.h.-tjes, oogschaduw tjes en lipsticks. Nee, de ouderwetse moeders be- grijpen er niets van. Make-upar-. tikelen zijn niet alleen middeltjès om de lijnen en oneffenheden der ouderdom te verdoezelen, en om bloedarme lippen een wat gezon der kleur te geven. Integendeel: de meeste bakvissen zien er wel graag wat ouder en wat „rijper" uit, dan ze zijn. En lipstick nu ja, dat weet ieder sinds de opkomst van Brigitte Bardot lipstick kies je in een bloedarme, matte cyclaamtint, of nog wat lichter, want dat is mo- Het is misschien een jaar of zeven geleden, dat op modeshows als iets nieuws de „echte teenagers-model len" werden gelanceerd. Ze kwamen uit Amerika, waren misschien wat zoetelijk ontworpen met hun kleine kraagjes, strikjes en kwikjes, maar werkelijk, men kon ze rangschikken onder de verzamelnaam „vooruit gang". Niet dat er vóór die tijd geen aardige jurkjes voor meisjes tussen twaalf en achttien te koop waren ge weest. Die waren er zeker wel. Maar hier was een Amerikaanse ontwerp ster aan het werk geslagen, die wel bewust afstapte van de kleinste-da- mesmaat (van een damesmodel) voor het jonge meisje, en probeerde, de bakvis in haar kleding een heel ei gen „gezicht" te geven. En de bakvis vond het wel goed! Ze wilde niet langer de grote maat kin derjurk. Ze wilde wèl een damesjurk, maar dan eentje met een beetje luchthartige luxe, een strook hier, een fluwelen lint daar, en een weel derige, wijde petticoat eronder Die jurk kreeg ze nu. Op dat succes Is een reeks andere gevolgd. Fabrikan ten van korsetten en b.h.'s denken er tegenwoordig wel degelijk aan, in hun reclame-campagnes het jonge meisje als een belangrijke mogelijke afneemster te beschouwen en als zo danig met alle verschuldigde belang stelling te bejegenen. Naast tiental len modellen voor slanke, dikkere, korte, lange gevulde en niet zo ge vulde volwassen figuren, bieden zij triomfantelijk hun „speciale teen agerscollectie" aan. Niet alleen zal het hun daardoor mo gelijk- zijn, aan twee „fronten" tege lijk goede zaken te doen, maar bo vendien maken zij zo de jeugd „rijp" voor een geregeld gebruik van foun dation-artikelen. Zij leren het jonge meisje, dat het heel gewoon is, meer dan één step-in, korsetje, sjarretel- gordeltje en b.h.-tje te gebruiken, omdat het cocktailjurkje een andere „basis" vraagt dan de sportieve trui, en omdat ook deze kledingstukken geregelde wasbeurten nodig hebben. Dat is een enorm verschil met vroe ger. In damesbladen van voor de oorlog althans in die, welke wij erop nasloegen zijn maar weinig advertenties voor bustehouders en korsetten te vinden. Een enkel kor set, een enkele „gezonde gordel" wordt aanbevolen, discreet uitgebeeld op een vrouwenfiguur, dat zo figuur loos is, dat men niet begrijpt wat zij met een korset moeten doen. Dat een bakvis zich met die zaken zou be moeien, was toen blijkbaar ondenk baar. Heeft de jeugd van nu meer in de melk te brokkelen dan die van toen? Men zou het wel zeggen, hoe slecht die conclusie ook te rijmen lijkt met de verzuchting (van volwassenen), dat de jeugd van nu zó landerig en willoos en onverschillig door het le ven gaat. Op dit punt heeft ze klaar blijkelijk wèl een eigen willetje. Of moeten we aannemen, dat dat wil letje haar is opgelegd door de zaken lieden en door de reclame-mensen, van wie we weten, dat zij niet al leen op bestaande behoeften afgaan, maar er ook in slagen, nieuwe be- .hoeften te scheppen ~Z)an ozóuw C tol OZCMO Onlangs verzeilde ik als gast, in een bijzonder aardige discussie, die mij weer eens een leerzame ervaring verschafte ten opzichte van onze, laat ik maar zeggen, moeilijke vrouwelijke mentaliteit. Want heus, wij z ij n moeilijk, en dat niet alleen voor de verkoopster in een schoenwinkel of de redactie van een damesblad. Nee, ik bedoel dit moei lijk zo in het algemeen, in de wijze waarop wij reageren en vooral: waar op wij een heftig zwart-wit visie voorstaan. Een vrouw is ergens fel voor 'of vin nig tegen, maar ze weet nooit te for muleren, waaróm. Zij wil dat trou wens ook niet eens formuleren, en ze wordt kribbig, als je op dat punt Aan houdt In het bovengenoemde geval ging het over het beantwoorden van een in het algemeen gestelde vraag ten dienste van een enquête: Hoe denkt U over postorders Zonder enige aar zeling kwamen de antwoorden (ik had mij het voorrecht van heksluiter bedongen): Absoluut tegen. Uit den boze. Niet vóór Maar is het niet de bedoeling, vroeg ik voorzichtig, al vorens mijn standpunt te formuleren, dat wij ook ons antwoord een beetje motiveren Dit nu. bleek alvast een gloednieuw gezichtspunt te zijn. Misschien zijn wij in diverse „quïzz"-uitzendingen, vragenspelletjes en punten-competi. ties 'al zo gewend aan een kort bon. dig: Ja nee weet ik niet dat wij niet beter weten of dat is de enige juiste manier om een vraag te beant woorden. Nu, als ik daar dan op stond, wilde ieder haar beknopt oordeel wel even toelichten. En in de levendige discussie die op borrelde, kwam langzamerhand dit concrete argument bovendrijven: Het verleidt de mensen maar tot kopen van dingen, die ze niet nodig hebben. Het werkt de spilzucht in de hand... Ik zie niet in, zei een van het gezel schap tenslotte, wie daarmee nu ge baat zou zijn. Ik wierp als eerste argument tegen, dat dergelijke kopers en vooral koopsters, toch wel degelijk bestaan. Het systeem, dat afkomstig" is uit Amerika, en hier in korte tijd verba zingwekkend is ingeburgerd, heeft stellig een reële behoefte tot basis. Talloze adspirant-kopers wonen daar verschrikkelijk afgelegen op het ein deloos uitgestrekte platteland, met heel weinig mogelijkheden om eens op hun gemak in een behoorlijk gesor teerd zakencentrum te gaan winke len. Voor hen was, en is, de uitgebrei de postorder-catalogus een ware uit komst, om zich ook eens moderne con fectie aan te schaffen, of gereed schappen en apparaten van technisch comfort. En hoezeer ons land hoe langer hoe meer een angstig klein kluitje met benauwend veel kikkers erop gaat lij ken; er zijn nog plaatsen genoeg aan te wijzen waarvan de bewoners niet of zelden in de gelegenheid zijn zich het nieuwste vlak naast de deur aan te schaffen. U kunt zich voorstellen wat het voor een aardig jong vrouwtje op een een zaam gelegen boerderij betekent om nu eens op haar gemak een modieuze jurk, een sportief jasje of een han dig stuk huishoudgerei dan te schaf fen, alleen door een bon in te vullen. Goed: men wilde dan wel toege ven dat in dit bijzonder geval het postorder-principe een uitkomst kon betekenen. Maar in het algemeen bleven de contra-stemmen toch stevig een streep trekken onder haar een maal ingenomen standpunt: absoluut tegen. Al moesten zij wel erkennen dat het hele systeem stond of viel met de mentaliteit van de vrouw, die de bon invulde. En dat bracht ons.tenslotte op het al gemene thema van de volwassenheid, die de een wel bereikt en de ander nooit. Waarop het eind van alle te genspraak werd geleverd door een, die opmerkte: dat voor een onvolwas sen vrouw niet alleen de postorder, maar elke mogelijkheid van kopen, gevaren opleverde. De afbetaling, de zelfbediening, de uitverkoop een doodgewone goed voorziene étalage zelfs waren voor haar al gevaarlijke aangelegenheden. En in plaats van een of ander sy steem te beoordelen was het dus misschien doeltreffender om te over wegen hoe het aankweken van die noodzakelijke volwassen mentaliteit kon bereikt worden. Waarom ik bij dit alles zo uitvoe rig stilsta? Niet alleen om deze laatste conclusie, maar ook en vooral om het feit. dat die typisch vrouwelijke instelling van: zwart-wit, vóór of tégen zonder enige nadere kritische formulering juist in onze tijd grote gevaren oplevert. Het is alsof men ons vóór alles be letten wil zelf ergens over na te den ken, zo heftig wordt ons van alle kanten gesuggereerd om enkel zwart-wit te accepteren, om te ver werpen of töe te juichen zonder ons af te vragen waarom wij dat doen. Men zou het zelfs zo kunnen formu leren, dat de maatschappij waarin wij leven, en die met de technische ontwikkeling op een uiterst gevaarlijk punt is beland, juist in die technische en materiële zin nog heel mannelijk en objectief is ingesteld, op het kil'le af. Maai- dat de gedachtenwereld, die deze technisch bijna perfecte maat schappij beheerst en op gang brengt, zich angstig subjectief en volstrekt vrouwelijk begint te gedragen. En als dat onze enige invloed op het wereld gebeuren is dan zetten we de klok wel lelijk achteruit. SASKIA. De teen-agerheeft haar eigen mode, en dit i's er een voorbeeld van: een Frans confectiejurkje, gemaakt uit no-iron stof met een zomers nop- dessin. Weet U, dat U bij de gemeentelijke en nutsspaarbanken een boekje kunt krij gen, dat „Lof der vakantie" heet? Er staan berekeningen in voor allerlei soor ten vakantie en, natuurlijk, goede raad gevingen 'in verband met het sparen.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1959 | | pagina 5