Plotselinge vergiftiging wateren
in Zuid-Holland is een raadsel
Herter komt heden met
pakket' op de proppen
KLANKBORD
CHRISTELIJKE OPTICIENS TOT
FEDERATIE" TOEGETREDEN
DONDERDAG 14 MEI 1959
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
3
VISSEN EN KATTEN STERVEN
deri door een enorm grote c<
Ingenieurs zoeken naarstig
naar de bron van het kwaad
(Van een speciale verslaggever)
De plotselinge sterke vergiftiging van een aantal wateren in Zuid-Holland
waarvan reeds honderdduizenden vissen het slachtoffer zijn geworden,
stelt de deskundigen voor vele raadsels. Men volgt echter een spoor, dat
via een grote vuilstortplaats bij Gouderak aan de Hollandsche IJsel naar
Pernis voert. Twee ingenieurs van het rijksinstituut voor zuivering van
afvalwater stellen daar momenteel een onderzoek in bij een bedrijf, dat
onlangs met de fabricage van een nieuw bestrijdingsmiddel voor insekten
is begonnen. Een enorra sterke concentratie van een dergelijk giftige
stof lijkt voorshands namelijk nog de enig mogelijke verklaring voor dit
alarmerende vergiftïgingsgeval, waarvan de kolossale omvang ook door
de deskundigen „bijna ongelofelijk" wordt genoemd.
Behalve de grote vissterfte doen zich in de omgeving van de vergiftigde
wateren ook andere verontrustende verschijnselen voor. Zo wordt de dood
gemeld van katten die vergiftigde vis hebben gegeten én ook komen
meldingen binnen van kinderen, die na het zwemmen in deze wateren
braakversehijnselen vertonen.
Het schijnt echter niet geheel vast te
staan, dat deze braakversehijnselen
inderdaad het gevolg van vergiftiging
zouden zijn. Hoe dit zij, de enorme
verbreiding door geheel Rijnland
heen tot aan de Haarlemmermeer toe
kan niet anders worden verklaard
dan door de aanwezigheid van een
vergift in enorm sterke concentratie,
dat de bron voor deze besmetting is
geweest. Het staat wel vast, dat deze
bron zich in de omgeving van Gouda
bevindt. Daar wordt namelijk water
uit de Hollandsche IJsel ingepompt in
de boezem van Rijnland en het on
derzoek heeft aangetoond, dat ach
tereenvolgens alle wateren op het
traject van dit watèr besmet gewor
den zijn. Dat het vergif ondanks de
vergaande verdunning die hierdoor
plaatsheeft, toch nog zijn gevaarlijke
werking heeft behouden, is ook voor
de ingenieurs van het rijksinstituut
voor zuivering van afvalwater een
reden tot grote Verbazing;.
De bron van de vergiftiging, een in
secticide dus, zou terechtgekomen
moeten zijn op de vuilstortplaats te
Gouderak, waar verscheidene grote
bedrijven onder andere uit Pernis
hun afval storten. Eén van die be
drijven is een chemische fabriek op
het terrein van de Shell-raffinaderij
die onlangs met een nieuwe fabri
cage is gestart. Aangezien het toch
moeilijk de bedoeling kan zijn ge
weest om het nieuwe insecticide zelf
als afval naar de stortplaats te bren
gen, denkt men momenteel aan de
mogelijkheid van een fout of een be
drijf songeluk, waardoor het produlct
zelf naar de stortplaats is afge
voerd. De afvalstoffen van dit be
drijf worden thans nauwkeurig on
derzocht. Inmiddels zijn uiteraard
alle stortingen van afval, voor zover
zij als verdacht moeten worden be
schouwd, stopgezet.
Spuien
Ondanks het feit dat de besmetting
dus zo goed als zeker door water van
de Hollandsche IJsel in Rijnland is
gebracht, gaat het spuien van wate
ren van Rijnland met water uit de
Hollandsche IJsel door. De enige mo
gelijkheid om het vergif kwijt te ra
ken is immers de oplossing ervan
zover te verdunnen, dat het zijn ge
vaarlijke werking verliest en het ver
ontreinigde water af te voeren naar
zee.
Dat kan alleen door zoveel mogelijk
water in Rijnland in te laten en de
Hollandsche IJsel is nu eenmaal de
enige toegangsweg. Nu de „ver
dachte" stortingen van afval uit Per-
nis zijn stopgezet, hoopt men op deze
wijze de Zuidhollandse wateren weer
schoon te krijgen.
Schrootaffaire wordt „tot
op de bodem" uitgezocht
De vice-voorzitter van de Hoge.
Autoriteit, D. Spierenburg, heeft
woensdagmorgen in het Europese
parlement in antwoord op een door
de Nederlandse socialist Nederhorst
gestelde vraag geantwoord, dat het
onderzoek inzake de schrootaffaire
„tot de bodem" zal worden voortge
zet.
Op het ogenblik wenst de heer Spie
renburg echter nog geen nadere bij
zonderheden bekend te maken, ten
einde het onderzoek niet te schaden.
Hij verwacht, dat het onderzoek aan
het einde van deze zomer zal kunnen
worden afgesloten en de kwestie tij
dens de herfstzitting van het Euro
pese parlement zal kunnen worden
besproken. Ook ten aanzien van het
vcreveningsfonds is een onderzoek
gaande, dat voor het ogenblik nog
grote geheimhouding' vraagt.
HONDS. Voor de villa van de Russi
sche delegatie in Genêve is een bord
verschenen met het opschrift: „Pas
op voor de honcl". Voorbijgangers
hebben echter nog geen hond gezien
ot! gehooi'd. De enige „waakhonden"
die de journalisten tussen het struik
gewas zagen, waren leden van de
veiligheidsdienst die niets te doen
hadden.
GEKOZEN. Vorig jaar was wethou
der A. J. Stokes tót "burgemeester van
Poole gekozen. Toen zijn vrouw het
goede nieuws hoorde, viel zij, en brak
een been. Daarop deelde Stokes mee
de verkiezing niet te zullen aanvaar
den. Onlangs werd hij weer tot bur
gemeester van Poole gekozen. Zijn
vrouw ze heet Vera viel prompt,
en brak een pols. Maar Stokes heeft
laten weten dat hij de verkiezing nu
toch wel aanvaardt.
Hoewel inmiddels circulerende ge
ruchten over radio-activiteit als
oorzaak van. de vissterfte zowel
door de autoriteiten van volksge
zondheid als door het R.I.Z. absurd
worden genoemd, is ook een radio
chemisch onderzoek ingesteld. Dit
heeft echter geen enkele aanwij
zing voor radio-actieve besmetting
opgeleverd. Een acute vissterfte
van deze omvang zou bovendien
slechts veroorzaakt kunnen wor-
gro
tratie van radio-activiteit, waarvan
hier bepaald geen sprake is.
Intussen houden zowel het R.I.Z. als
de farmaceutische hoofdinspectie
zich reeds bezig met de vraag wat
er in de toekomst zal moeten gebeu
ren met het afval van het bedrijf,
waarvan het vergif vermoedelijk af
komstig is. Een zo alarmerend geval
van vergiftiging- mag zich uiteraard
niet herhalen.
De grote vraag is echter waarheen
dit afval dan wel zal moeten worden
afgevoerd zonder dat het opnieuw
een gevaar zal kunnen opleveren
voor de volksgezondheid.
Naar wij nader vernemen is de
technische dienst van het Hoog
heemraadschap Rijnland druk be
zig met een chemisch onderzoek
van het besmette water. De uit
komsten van dit onderzoek zijn
nog niet bekend. De gifstof die de
verontreiniging veroorzaakte blijkt
van een zeer ingewikkelde samen
steling te zijn.
De drinkwatervoorziening is ner
gens in gevaar. De waterleiding
bedrijven onttrekken namelijk
geen water uit de boezem van
Rijnland. Slechts gebruikt -de
Leidse Duinwaterleiding Maat
schappij geregeld water uit Rijn
land voor bevloeiing van de duinen.
Die bevloeiing is echter stopgezet,
zodra de eerste berichten over de
vergiftiging uit Gouda en Alfen
bekend werden. Op dat moment
had de giftige stof de omgeving
van Leiden nog niet bereikt.
HET OVERLEG TE GENÈVE
Tot GromykoNiet
zeurenzaken doen
Mede namens zijn collega's van
Groot-Brittannië en Frankrijk
zal de Amerikaanse minister van
buitenlandse zaken Herter van
daag het westelijke „pakket'
plannen voor Duitsland indienen
op de conferentie van Genève.
Deze plannen beogen een oplos
sing van het Duitse vraagstuk
iu drie stadia, namelijk dat van
uitbreiding van de met-politieke
contacten tussen de beide Duits-
landen, dat van veiligheidsmaat
regelen, inspectie en ontwape
ning in een overeengekomen
zone in Europa en tenslotte dat
van hereniging van Duitsland
met vrije verkiezingen, gevolgd
door het sluiten van een vredes
verdrag.
Een Britse woordvoerder zei woens
dagavond dat de conferentie thans
zonder agenda reeds in volle gang is.
Wat het Russische voorstel tot toe
lating van Polen en Tsjecho-Slowa-
kije betreft zei de Brit, dat men Gro
myko niet kan beletten, deze kwestie
vandaag weer aan te roeren.
Ook gisteren heeft Gromyko, da
delijk na het begin van de bij
eenkomst, zijn voorstel tot deel
neming van deze beide landen
weer ter sprake gebracht, maar
niet in de vorm van een ultima
tum of op een anderszins voor het
westen onaanvaardbare wijze.
Herter, de voorzitter,
De deelnemers aan het opticiens-con
gres 1959dat in café-restaurant
„Britannia" te Vlissingen wordt ge
houden loerden op de tiveede con
gresdag (woensdagofficieel ontvan
gen door het gemeentebestuur van
Vlissingen in de tuin van het stad
huis.
(Foto P.Z.C.).
met de opmerking dat later ver
der over de kwestie zal worden
gesproken en dat er nu zaken ge
daan dienden te worden.
Op de bijeenkomst, die drie en een
iialf uur duurde, hebben de ministers
Herter, Selwyn Lloyd en Gromyko
vervolgens verklaringen over het doel
van de conferentie afgeleg'd, die niet
afweken van de tot dusver bekende
standpunten en waarin het voorne
men, opbouwende voorstellen op te
stellen voor een eventuele topconfe
rentie, op de voorgrond werd gesteld.
Couve de Murville was door griep
verhinderd; zijn verklaring' werd
voorgelezen door de directeur van de
afdeling politieke zaken van het Fran
se ministerie van buitenlandse zaken;
Lucet.
Vanochtend zullen de vier ministers
bpeengekomen om te spreken over 'n
verbod van proeven met kernwapens.
Op de Amerikaans-Brits-Rnssische
conferentie over beëindiging van de
proeven die tot uiterlijk 8 juni is
verdaagd, is overeenstemming bereikt
over een preambule en zeventien ar
tikelen van een desbetreffend ver
drag.
De Westduitse minister van buiten
landse zaken, Von Brentano, heeft
woensdagochtend te Genève een on
derhoud van ruim vijf kwartier met
Gromyko gehad. Volgens Westduitse
ambtenaren droeg het onderhoud bij
tot verwezenlijking van het streven
van de conferentie.
Armstrong wil trompet
steken voor jongens
van Genève
Onder de vele beroemdheden
die momenteel in Genève ver-
H blijven heeft zich nu ook Louis ff
Armstrong geschaard. De we-
reldbefaamde negertrompettist
M kwam gisteren aan. |f
j§ Gevraagd of zijn komst iets
uitstaande had met de minis-
tevsconferentie was hij heel
ff positief: „Neen, neen, dat is H
toeval". Hij is echter volko-
men bereid zijn trompet te
steken, „voor de jongens die
ff daar nu vergaderen". Ik hoop
maar dat het allemaal in orde
H komt.
liiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
Deense postdiefstal
(469.000 kr.) opgehelderd
Het geld van de Deense postdiefstal
is terecht. De politie heeft de postzak
met 469.000 kronen, die tien dagen
geleden liit het centrale postkantoor
van Kopenhagen verdween, terugge
vonden op een geheime plek in het
postkantoor, die tijdens de oorlog ge
bruikt werd om post te verbergen
voor de Duitse bezetters.
De politie is er echter van overtuigd,
dat de diefstal, de grootste uit de
geschiedenis van de criminaliteit in
Denemarken, een grapje was. of dat
iemand per ongeluk het geld op de
onderduikersplek legde. Zij zoekt nog
door naar de dader(s). Het gevolg
van de diefstal is geweest, dat de vei
ligheidsmaatregelen voor het geld-
postverkeer in het land verscherpt
zijn.
Snoek vangt jongen
De negenjarige Jan van Brand-
ff wijk uit 'Krimpen aan de Lek
had van zijn vader de uitdruk-
kelijke waarschuwing gelere-
ff gen, dat hij niet meer met de
schouw van boer Van der Laan
mocht gaan varen. Ondanks de-
ff ze waarschuwing ging hij er
j= gistermorgen om tien uur toch
ff met de schuit vandoor. Als pas-
sagier nam hij de vijfjarige
Adri Kout mee. Toen ze bij de
M Tiendweg kwamen, verloor Jan ff
ff' de vaarboom. Hij wilde deze uit
het water halen, doch greep mis s
.en op hetzelfde moment heet ff
een snoek hem in de middelvin-
ger. De jongen trok zijn hand
ff schielijk terug en daarbij bleef
de snoek aan zijn middelvinger
hangen. Eerst toen hij boven de
p schouw kwam liet de vis los,
ïen lelijke wond in de hand ach-
terlatend. Een boerenknecht, ff
p die het ongeluk zag gebeuren, p
schoot snel toe en sloeg met de
p klomp do snoek, die ongeveer p
p zestig centimeter lang was en p
naar schatting drie pond woog,
p dood. Jan kreeg de eerste ge- ff
ff neeskundige hulp van zijn va- p
der, die lid is van de vereniging
H E.H.B.O.
InnIIIIHIII
Woensdag maakte in café-restaurant
Britanniate Vlissingen, waar het
opticiens-congres 1959 wordt gehou
den de Zeeuwse fruitfee haar op
wachting. Zij bood daarbij Miss Bril
1959 een keur van Zeeuws fruit aan.
(Foto P.Z.C.).
Stremming in de
St.-Laurence
Zeeweg
Ter voorkoming van opstopping' heeft
de Canadese minister van vervoer
bepaald, dat schepen, die van de St.
Laurence zeeweg gebruik willen ma
ken, voorzien moeten zijn van extra
uitrusting, welke hen in staat stelt
in zeer kleine ruimten te manoeuvre
ren. Schepen die niet speciaal zijn
toegerust voor de vaart iii kanalen
van de St. Laurence zeeweg worden
geweerd.
Naar aanleiding van de berichten
over stremming van de St. Laurence-
zeeweg vernemen wij van de Oranje-
lijn te Rotterdam, dat er weinig
commentaar te leveren is, omdat de
maatregelen, welke de Canadese mi
nister van vervoer, mr. George Hees,
heeft aangekondigd, in feite geen
nieuwe zijn, doch slechts een daad
werkelijke toepassing van de bestaan
de bepalingen.
De schepen van de Oranjelijn, die op
deze route varen, zijn volkomen uit
gerust volgens de normen die van Ca
nadese zijde gesteld zijn. Het schijnt
alleen zo te zijn, dat sinds de datum
van opening van de waterweg en nu
er verscheidene schepen doorheenge-
slipt zijn die niet aan de gestelde
eisen voldeden.
Nu dit een enorme opstopping tot
gevolg schijnt te hebben, wil men
cr toe overgaan alle bepalingen
strikt te handhaven. De Oranje-
lijn verwacht dan ook, dat haar
schepen geen hinder zullen onder
vinden, Van enige noemenswaar
dige vertraging is tot nu toe geen
sprake.
Het Wereldgebeuren
Dertiende
OPTICIENSCONGRES IN VLISSINGEN
Officiële ontvangst in
tuin van stadhuis
De korte tijd geleden opgerichte
Christelijke Organisatie van Opti
ciens (Chrovo) lieeft zich ti jdens het
opticienscongres 1959, dat In „Britan
nia" te Vlissingen wordt gehouden, of
ficieel aangesloten bij de Federatie
van Nederlandse Opticiens-Organisa
tie, waarin tot nu toe alleen de Ne
derlandse Organisatie van Opticiens,
N.O.V.O. en de Nederlandse Katholie
ke Bond van Opticiens ,St. Odïlia"
zicll verenigd hadden. Het nieuws van
de aansluiting werd bekendgemaakt
in de woensdagmiddag onder voorzit
terschap van de heer L. Caminada
gehouden feestvergadcring.
in deze vergadering werd tevens ge-
sen, welke met de opticiens concurre
ren door brillen te leveren uit eigen
werkplaats.
De opticien, zo voerde men aan, is ge
zien zijn opleiding de enige, die voor
het leveren van brillen in aanmerking
komt.
Over de vakopleiding werd vervolgens
verslag uitgebracht door de heer Bies-
sels, voorzitter van de commissie
„vakopleidingen", waarna nog gespro
ken werd over de collectieve propa
ganda, waarvan.de uitvoering in hon
den is van de Stichting „Oog en Bril".
Om half zes woensdagavond werden
de congressisten officieel ontvan
gen door het Vlïssingse gemeente
bestuur in de tuin van het stad
huis, waar burgemeester mr. B.
Kolff de dames en heren in een
geestige speech met als thema
„de bril" welkom heette.
„Sinds de zeventiende eeuw is er veel
veranderd", meende de burgemeester
en ter illustratie voegde hij er aan
toe: „In de zeventiende eeuw was de
bril het symbool van de ouderdom, te
zien boven de poorten van oude man
nen en -vrouwenhuizen, nu echter
kiest men een Miss Bril en associeert
men de bril ook met de jeugd".
Voorts vertelde mr. Kolff iets van de
rijke historie van Vlissingen.
De heer Caminada beantwoordde dc
toespraak van de burgemeester en hij
sprak daarbij in de eerste plaats zijn
dank uit voor de ontvangst. Voor de
Zeeuwen had de heer Caminada alleen
maar lof en voor de spreuk onder het
Zeeuwse wapen. „Luetor et Emergo",
bleek hij grote bewondering* te heb
ben. „We voeren namelijk zelf reeds
jaren een felle strijd, omdat we het
funest achten, dat sommige zieken
fondsen de taak van de opticiens op
eisen".
Overigens behoren de ziekenfondsen
in Zeeland niet tot de tegenstanders
van de opticiens.
Met één van de beste zaken, welke
Zeeland biedt, maakten de deelnemers
aan het congres kennis even voor de
aanvang van het diner, toen de
Zeeuwse fruitfee in Britannia haar
opwachting maakte om *Miss Bril
Ik ben geen generaal voor een
staatsgreep het regime is de
moeite niet waard". Dat zei gene
raal Jacques Massu in de tijd dat hij
de Franse Vierde Republiek nog
diende. Maar op de dertiende mei
van het vorige jaar nam hij toch de
moeite om een staatsgreep tegen de
Vierde Republiek te organiseren. Dc
proclamaties die hij als voorzitter
van het „Comité de salut public" uit
Algiers via de radio de wereld in
seinde, klonken een beetje onzeker.
De generaal, die bekend stond om
zijn doortastende optreden in de
strijdmacht van de Vrije Fransen tij
dens de Tweede Wereldoorlog, in
Indochina in de zone van het Suez-
kanaal en in Algerije, had kennelijk
het gevoel op glad ijs te lopen toen
hij zich plotseling zo intensief en
beslissend met de politiek bemoeide.
Neen, dan was hij resoluter geweest
hij het „waken over de veiligheid in
de omgeving van Algiers", waartoe
minister-president Robert Lacoste
hem indertijd opdracht gaf. De „ech
te vechtgeneraal" ging toen met zijn
parachutisten zo te keer dat de Lon-
dense „Times" sprak van „methoden
die een al te grondig onderzoek niet
zouden kunnen weerstaan". Zoals ge
zegd: als een der steunpilaren van
de rebellie op 13 mei 1958, maakte
hij een wat weifelachtige indruk.
Zelf had hij kennelijk ook een „steun
pilaar" nodig, iemand die met de mi
litairen kon praten en tegelijk wat
bedrevener was iïi het politiek gedoe.
Die steunpilaar moest Charles de
Gaulle zijn, de kluizenaar-aehtig le
vende leider van de Vrije Fransen uit
de Tweede Wereldoorlog, van wie be
kend was dat hij zich voortdurend
zat te verbijten over het doen en la
ten van de staatslieden in de Vierde
Republiek. Massu zond aan president
René Coty een plechtig telegram
waarin hij dringend verzocht, aan De
Gaulle opdracht te verlenen om een
regering „de salut public" te vor
men.
Achteraf hebben vorsers vastge
steld, dat Massu in zijn rol van
oproerkraaier misschien meer
een „gedrevene" dan een drijver was.
Ultra-conservatieve elementen onder
de Franse kolonisten, bang voor een
eventuele „liberaler" politieke koers
in de Algerijnse kwestie, hadden het
klaargespeeld om hem en zijn mede-
generaals voor hun karretje te span
nen. Dat was niet zo'n geweldige
prestatie, want er heerste onder de
militairen grote ontevredenheid om
dat zij na de Tweede Wereldoorlog
niet veel anders hadden gedaan dan
telkens met hun gevechten een poli
tieke terugtrekking inleiden de
strijd tegen afbrokkeling van het
oude imperium was vergeefs. Konden
zij met deze rebellie voorkomen dat
het in Algerije dezelfde kant opging
dan was dat meegenomen. De naam
van De Gaulle zou wel waarborgen
dat alles in orde kwam.
Op de herdenkingsdag van giste
ren hebben de ultra's en degenen,
die hen steunen zich bijzonder
stil gehouden. Zij „rouwden" officieel,
omdat hun verwachtingen van het
nieuwe regime niet zijn uitgekomen.
President De Gaulle heeft zich bij
voorbeeld nog nooit uitgesproken
voor „integratie", een volkomen op-
gaaii van de Algerijnse bevolking
(Europese minderheid en mohamme-
aanse meerderheid) in het bestel van
het Franse moederland. Zo'n integra
tie zou automatisch van de Europese
minderheid in Algerije een onderdeel
van de grote in Frankrijk-zelf ge
vestigde Europese meerderheid ma
ken en de invloed van de mohamme
daanse Algerijnen zou tot een mini
mum worden beperkt.
De Gaulle heeft daarentegen laten
weten, dat „het Algerije der papa's"
niet terug zal komen; het is duide
lijk dat hij uitziet naar 'n meer reële
politieke regeling. Omdat hij met
machtige groepen rekening moet
houden heeft hij zich nog daarover
uitgesproken, afgezien dan van be
tuigingen dat Algerije Frans is.
Een heel belangrijke troef heeft
De Gaulle intussen in handen:
het leger staat aan zijn zijde.
Generaal Massu behoorde niet tot de
ultra's die dezer dagen riepen „De
Gaulle aan de galg"; hij stond daar
entegen plechtig op het plankier tij
dens een door de regering georgani
seerd militair défilé. Spandoeken met
„Leve Massu" en met „Leve De
Gaulle" zag men broederlijk naast
"elkaar, Het schijnt dat Massu weer
uitgaat van de stelling, dat hij geen
generaal voor een staatsgreep is. En
y.o hóórt het eigenlijk.
GENERAAL JACQUES MASSE
...geen „ultra" meer...
1959" fruit van Zeeuwse bodem aan te
bieden.
's Avonds amuseerde men zich met
een cabaretvoorstelling door radio-
artiesten die al even zeer in de smaak
viel. De tweede congresdag werd met
een bal besloten. Vandaag (donder
dag) worden op een tocht door Zee
land Yerseke, Goes, Middelburg, de
Westkappelse zeedijk en Domburg be
zocht. In Domburg wordt de lunch ge
bruikt, daarna volgt een bezichtiging
van de Deltawerken.