PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Gromyko wenst dat Polen en Tsjecho-Slowakije
onmiddellijk meedoen in Genève
Algiers gespannen aan
vooravond van 13 mei
Ook de schijn van geheimzinnigheid in de
raad vermijden
BILT
GEHEIMZINNIGE RUST ROND
ACTIVITEIT VAN PROF. BEEL
VERWACHT.
202e jaargang - no. Ill
Dagblad, uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant.
Directie: F. v. d. Velde en F. B.
den Boer. Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdredacteur: W. Leertouwer.
Adjunct-hoofdred.: G. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 6« cent per
•week i 7.00 p. kw.; fr. p. p. J 7.25
per kw. Losse nummer» 15 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESSE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Woensdag 13 mei 1959
ADVERTENTIEPRIJS 25 cent per
mm. Minim, p. advertentie Aj—
Ing. mededelingen, driemaal tarief.
Kleine advertenties (max. 8 regels)
23 cent p. regel met een minimum
van 1.—. „Brieven of adres
bureau v. d. blad" 25 cent meer.
Giro no. 359300 P.Z.C., Middelburg.
Bureaus: Vilsslngen Walstr. 58-60, tel. 2355 4 lijnen (b-g.g. 3608 of 8548); Middelburg, Markt 81, teL 8841; Goes, L. Vorststr. 68, tel. 2473 (b.g.g. adv. 2234); Oostburg, G. F. de Pauwstr. 9, tel. 20; Teraeuzen, Brouwerijstraat 2; Zierikzee, red. tel. 2425, adm. tel. 2094.
Op tweede dag geen compromis gevonden
Een overzicht van de Ronde Tafel in Genève: v.l.n.r.: de verte-
woordigers van Amerika, Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk
en de Sowjet-Unie. De vierkante tafels herbergen links de
Westduit se delegatie en rechts die van Oost-Duitsland.
Westen wil zulke kwesties in
later stadium behandelen
De ministers van buitenlandse zaken van de vier grote mogend
heden hebben dinsdagmiddag in het Volkerenpaleis te Genève
geen overeenstemming bereikt over het Russische voorstel Polen
en Tsjecho-Slowakije onmiddellijk als volwaardige deelnemers
aan de conferentie uit te nodigen. Tegenover dit voorstel van de
Russische minister, Gromyko, stelden de ministers van de Ver
enigde Staten, Groot-Brittannië en Frankrijk, respectievelijk
Herter, Lloyd en Couve de Murville, een voorstel tot toelating
van Italië. De bijeenkomst heeft bijna anderhalf uur geduurd.
sieve plannen van Duitse militaris
ten.
Herter en Lloyd antwoordde dat zij
gaarne zouden zien dat in een later
stadium over toelating van andere
landen wordt gesproken. De Ameri
kaan vond dat in het begin alleen
de vier grote mogendheden met
elkaar moeten spreken en hij drong
er bij Gromyko op aan de conferen
tie niet op te houden met procedure-
kwesties.
Het is in de eerste plaats aan de Tier
grote mogendheden een regeling voor
Duitsland op te stellen, aldus Herter.
„Dit betekent niet dat wij niet bereid
zijn de deelneming te overwegen van
andere landen, waaronder Italië
waarschijnlijk de beste aanspraken
heeft, als liet verloop van de bespre
kingen zulks rechtvaardigt".
Ook Lloyd zei dat naar zijn oordeel
de tijd voor de door Gromyko voor
gestelde toelating nog niet rijp is.
Hoe minder deelnemers des te meer
kans op succes, aldus Lloyd.
Hoe staat het dan
met Nederland
Volgens een Britse woordvoerder
zei Herter ook: als Polen en
Tsjecho-Slowalöje aan de confe-
„Niet slechts een
kwestie van
procedure"
Gromyko die dinsdag voorzitter
was, heeft dadelijk na de ope
ning de kwestie van de toela
ting van Polen en Tsjecho-Slo
wakije ter sprake gebracht. De
ze kwestie dient, zei de Russi
sche minister, te worden gere
geld voordat andere vraagstuk
ken aan de orde komen. Hij
wees erop dat de Sowjet-rege-
ring van meet af heeft aange
drongen op deelneming van deze
twee landen aan de conferentie
over Duitsland. Het gaat hier
niet om een procedurekwestie,
maar om een zaak van een grote
politieke betekenis, aldus Gro
myko.
Het zou onjuist zijn deze landen niet
als volwaardige gesprekspartners
aan de conferentie te laten deelne
men omdat zij langer dan de andere
landen gebukt zijn gegaan onder de
Duitse bezetting. Bovendien, aldus
Gromyko, zijn deze landen meer dan
'eens het doelwit geweest van agres-
Karakterverlies
De secretaris van de Bond Heem
schut heeft een noodkreet ge
slaakt in de jongste jaarverga
dering van dit genootschap. Die se
cretaris is iemand met grote liefde
voor de oude bouwkunst, voor de
oude vormgeving aan stad ,en dorp,
kortom voor de wijze, waarop het
Nederland van vandaag historisch is
Maar één ding ontkent hij beslist,
namelijk, dat Heemschut conserva
tief zou zijn en dat de bond alleen
maar oog zou hebben voor het be
houden van oude zaken en toestan
den.
Intussen is Heemschut echter wel
van mening, dat men soms nodeloos
onverschillig omspringt met zaken,
die het streek-, het dorps- en het
stadskarakter bepalen.
andaar de noodkreet. Vroeger
V
omspringen'
gevallen, waarover dan gepraat kon
worden en dan werden er vaak op
lossingen gevonden, die zowel voor de
moderniserende technici als voor be
schermers van het „levende verle
den" aanvaardbaar waren.
Nu valt er bijna niet meer te pra
ten, zo klaagt de secretaris. De drei
ging is niet meer beperkt tot enkele
gevallen, maar zij is massaal en to
taal.
Gehele streken veranderen van ka
rakter door verkaveling, ontbossing,
bebouwing, wegenaanleg, verkeers-
eisen enz. (Deltaplan!) Oude kernen
van steden en dorpen worden dus
danig gewijzigd, dat van een ont
wrichting gesproken kan worden.
In deze tijd van techniseh-giganti-
sche ontwikkeling wegen de techni
sche eisen zo zwaar, dat ze vrij ge
makkelijk algemeen worden geaccep
teerd.
at is dan de noodkreet, maar in
het jaarverslag van Heemschut
>rdt gelukkig niet volstaan
D
met een noodkreet alleen. Er wordt
ook een belangrijke opmerking ge
maakt, die algemene aandacht ver
dient. De grote technische plannen
worden gewoonlijk door een staf van
ingenieurs en medewerkers in jaren
lange arbeid gereedgemaakt. Pas als
de plannen kant en klaar zijn ko
men ze in de openbaarheid en dan
moet daarover op korte termijn be
slist worden. Wanneer een bond als
Heemschut iets daartegenover zou
willen stellen, zou die bond eigenlijk
over een technisch apparaat moeten
beschikken, dat bij de grote plannen
een doorwrocht advies zou dienen te
geven ter bescherming van het land-
schaps-, stads- en dorpskarakter.
Heemschut beschikt niet over een
goed gefundeerd technisch apparaat
en het is daarom uiterst moeilijk zo
danige adviezen te geven, dat de be-
(Zie slot pag. 3 kol. 1)
rentie mogen deelnemen omdat zij
een slachtoffer van Duitse agres
sie waren, hoe staat het dan met
Nederland, België, Luxemburg,
Denemarken en Noorwegen?
Couve de Murville sprak in dezelfde
geest. De ministers zullen vanmiddag
om half vier weer bijeenkomen en de
bespreking over toelating van ande
re landen voortzetten.
Italië dan ook
De Russische plaatsvervangende
minister van buitenlandsë zaken
Zorin heeft dinsdagavond na de
bijeenkomst van de vier ministers
in een onderhoud met verslagge
vers geen antwoord willengeven
op de vraag of de Russen de ver
gaderzaal zullen verlaten indien
er geen overeenstemming wordt
bereikt over het vraagstuk van
Polens en Tsjecho-Slowakijes toe
lating. In conferentiekringen was
men dinsdag van oordeel dat de
westelijke landen zullen instem
men niet toelating van Polen en
Tsjecho-Slowakije als volwaardi
ge deelnemers bij de besprekingen
van aangelegenheden die voor de
ze landen van direct "belang zijn,
maar Italië dient dan eveneens als
volwaardig deelnemer op dezelfde
voorwaarde aanwezig te zijn.
Van andere zijde werd vernomen dat
men betwijfelt of de ministers ooit
zullen toekomen aan het opstellen
van een agenda.
Aan de zitting van gisteren was Veel
officieus overleg voorafgegaan. De
ministers van buitenlandse zaken van
de westelijke Grote Drie spraken
drie kwartier over hun houding je
gens het Russische voorstel tot toe
lating van Polen en Tsjecho-Slowa
kije. De Westduitse minister van
buitenlandse zaken, Von Brentano,
nam aan deze bespreking deel. Her
ter en Couve de Murville pleegden
voor de bijeenkomst overleg met Gro
myko. Vanochtend zal Von Brentano
een onderhoud hebben met de Russi
sche minister.
DE KABINETSFORMATIE
Bedankte mr. Beerman
voor ministerschap
(Van onze parlementaire redacteur)
Dinsdagmiddag ging in politieke
kringen te Den Haag het gerucht, dat
de door prof. Beel voor justitie aan
gezochte C.H.U.-kandidaat, de Rot
terdamse jurist mr. A. C. W. Beer
man, voor het ministerschap zou heb
ben bedankt. Van de zijde van mr.
Beerman kon dit gerucht niet beves
tigd worden. De uitnodiging om de
portefeuille van justitie te aanvaar
den, zou nog steeds bij hem in over
weging zijn.
Overigens was het dinsdag geheim
zinnig rustig rond prof. Beel. Nie
mand werd door hem ontvangen,
maar het is waarschijnlijk, dat prof.
Beel voorzover hij behoefte had aan
contact, hiervoor de telefoon heeft
gebruikt. Wil prof. Beel er echter in
slagen vóór Pinksteren zijn kabinet
gereed te hebben, dan zal hij de wind
wat meer mee moeten krijgen. Want
niet alleen verkeert hij nog in onze
kerheid over de bezetting van het de
partement van justitie, ook voor het
beheer van sociale zaken heeft hij
nog geen geschikte K.V.P.-ër bereid
kunnen vinden.
Inmiddels heeft de tot maandag
morgen voor sociale zaken gedood
verfde kandidaat, de heer W. D.
Lelieveld, secretaris van de K.A.
B., dinsdag een verklaring uitge
geven. In deze verklaring zegt de
heer Lelieveld dat hij geen enkele
mededeling aan de pers heeft ver
strekt en dat daarom alle berich
ten en commentaren die in de pers
zijn verschenen, voor rekening
van de desbetreffende bladen blij
ven. Wel geeft de heer Lelieveld
toe voor het ministerschap van so
ciale zaken te zijn gepolst, maar
uit louter persoonlijke overwegin
gen heeft hij gemeend de uitnodi
ging niet te moeten aanvaarden.
Deze verklaring geeft echter geen
antwoord op alle vragen die zijn ge
rezen. Zo blijft hierdoor o.a. nog on
beantwoord de vraag, of de heer Le
lieveld er persoonlijk bezwaar tegen
heeft zitting te nemen in een kabinet,
waarin het werkgeverselement sterk
vertegenwoordigd is. Zoals bekend,
zijn zowel de confessionele vakbon
den als de werkgevers voorstanders
van een vrijere loonpolitiek, maar
over de toepassing bestaat verschil
van mening.
Prof. Beel blijft ernaar streven het
departement van sociale zaken door
een K.V.P.-er te doen bezetten, maar
in Den Haag wordt betwijfeld of hij
erin zal slagen, een andere K.A.B.-er
hiervoor bereid te vinden.
BETOGERS VOCHTEN MET POLITIE
Ultra's roepen nu:
„De Gaulle aan
de galg"
Generaal Jacques Massu heeft dins
dag in een radiorede de Algerijnse
bevolking opgeroepen een einde te
maken aan de „Byzantijnse discus
sie" over de vraag hoe men vandaag
de verjaardag van de opstand van 13
mei 1958, die het voorspel was voor
het aan de macht komen van gene
raal De Gaulle, zou vieren.
In de afgelopen dagen is een felTe
„pamflettenoorlog" gevoerd tussen
aanhangers van de officiële herden
king vandaag en „activisten" die de
13e mei willen „rouwen" uit protest
tegen de Algerijnse politiek van pre
sident De Gaulle. Maandagavond is
het in Algiers tot vechtpartijen met
de politie gekomen, toen „activisten"
bij het oorlogsmonument in Algiers
demonstratief de slachtoffers van de
slag van Garigliano (Italië) her
dachten.
Bij deze betoging werden kreten
als „De Gaulle aan de galg"
Het laatste huis van het
dorpje Fall staat nog ongeschonden
in het water, doch zal over enkele
dagen ook verdwenen zijn. Dan is
het dorpje verzwolgen door het water
van het nieuw aangelegde Sylven-
stein reservoir, een stuwmeer met
een capaciteit van 105 miljoen mS
water, dat hoofdzakelijk door dooi
water gevoed zal worden. De bewo
ners van Fall hebben zich al gerui
me tijd geleden gevestigd in hun
nieuwe woonplaats, ongeveer een ki
lometer verder.
NOGMAALS DE INFORMELE RAADSVERGADERINGEN
VORIGE WEEK is in de raad
van Teraeuzen opnieuw gespro
ken over het houden van infor
mele raadsbijeenkomsten, een
discussie die mede het gevolg
was van een beschouwing in ons
blad (P.Z.C. van 28 april j.l.).
Men heeft nu het standpunt ver
duidelijkt, dat in deze aangele
genheid door de raad wordt in
genomen, waarbij met name van
belang is de verklaring van het
raadslid, dat destijds deze infor
mele zittingen had verzocht.
Van deze verklaring hebben wij
gaarne akte genomen. Maar zij
heeft géén wijziging kunnen
brengen in het standpunt, dat
wij vorige maand op deze plaats
verdedigden.
In de Terneuzense raad is ditmaal
duidelijk uiteengezet wat men met
informele bijeenkomsten beoogde,
namelijk het geven van voorlichting,
b.v. door deskundigen, over allerlei
gemeentezaken aan raadsleden, op
dat deze daarover in de openbare
vergaderingen met kennis van zaken
zouden kunnen spreken. Daarbij
werd nog betoogd, dat er geen be
zwaar tegen zou bestaan indien de
pers deze bijeenkomsten zou willen
bijwonen. Er was immers niets ge
heimzinnigs
Teneinde hierover elk misver
stand te voorkomen, willen wij
duidelijk stellen, dat hier niet de
pers in eerste instantie in het ge
ding ia. doch het recht van de
burger te weten wat zijn overheid
doet. Iedere inwoner van een ge
meente heeft cr recht op openbare
zittingen van de raad bij te wo
nen. En wanneer men nu betoogt,
dat bepaalde vergaderingen wél
voor de pers toegankelijk zijn, ook
al hebben zij geen openbaar ka
rakter, dan kan daaraan slechts
één uitleg worden gegeven: ,Dit
betekent, dat de burgerij het recht
heeft deze vergaderingen te be
zoeken". De pers is hier immers
geen hoofdzaak, doch slechts een
medium door middel waarvan de
burger zich laat inlichten over di
verse aangelegenheden, o.a. over
het bestuur der gemeente. Niet de
pers is in het geding, maar de
burgerij.
Slechts op deze wijze mogen wij de
aanwezigheid van de pers interpre
teren. Niet: toegelaten omdat de raad
er geen bezwaar tegen heeft, maar:
aanwezig op grond van de openbaar
heid der raadsvergaderingen. Een
prineipieel verschil! Het verschil te
vens tussen een openbare en een in
formele raadsvergadering.
Maar ook om andere redenen kunnen
wij nog steeds niet- inzien waarom
een raad voorlichtingsvergaderingen
van informele aard nodig zou hebben.
Wij kunnen ons namelijk niet voor
stellen, dat de raad zo maar eens een
deskundige, b.v. een tuinarchitect,
uitnodigt om een lezing te houden
over plantsoenaanleg. Voor zulke bij
eenkomsten dient de raad niet, daar
toe zijn geëigender instellingen.
Wel is voorstelbaar, dat de raad
zich laat voorlichten met het oog
op de locale situatie omdat men
bepaalde plannen heeft. Maar dan
is deze zaak plotseling weer van
zulk een algemeen belang, dat hier
de openbaarheid dringend is ge
boden!
GEHEIME ZAKEN
Naast dit „voorlichtings-aspect" is in
Teraeuzen ook nog 'n andere kant
van de informele zittingen belicht,
n.l. de omstandigheid dat bepaalde
zaken soms nog geheim zijn en dus
besloten behandeld moeten worden.
Nu kan niet worden ontkend, dat het
gemeentebelang soms inderdaad is
gediend met een behandeling van een
(Zie slot pag. 2 kol. 4)
hoord. Toen de vechtpartijen met
de politie hun hoogtepunt bereik
ten, kwam de Algerijnse afge
vaardigde Pierre Lagaillarde, die
vorig jaar op 13 mei aan het
hoofd van de betogers de rege
ringsgebouwen in Algiers be
stormde, met opgeheven armen
tussenbeide.Hij bezwoer de „ac
tivisten" de overheid geen excuus
te verschaffen voor „uitwijzing
van patriotten" uit Algiers.
Dinsdag heerste er in de stad een ge
spannen sfeer. Het leger zond mu
ziekkorpsen uit om openlucht-con
certen te geven om de mensen in de
stemming te brengen voor de her
denking van de „verbroedering" die
voor vandaag op het programma
staat. Lagaillarde heeft echter op een
persconferentie verklaard, dat de
„activisten" de feestelijkheden zullen
boycotten. Hij uitte felle kritiek op
De Gaulle. „De grondwet wordt el
ke dag geschonden als men toegeeft
dat generaal De Gaulle alles zelf
kan regelen". „Als wij dat toestaan,
staan we dictatuur toe", zo verklaar
de hij.
De autoriteiten verwachten vandaag
evenwei geen ernstige moeilijkhe
den. Zij hopen dat veel mensen aan
de officiële herdenking zullen deelne
men, die o.a. een militaire parade,
kransleggingen en een massabijeen
komst op het forum omvat. Er zijn
niettemin uitgebreide voorzorgs
maatregelen genomen. In het kader
hiervan zijn 45.000 man van de mi
litie opgeroepen. (In Frankrijk
wordt de 13e mei niet gevierd).
Gezinnen dakloos
door brand
Door een felle brand zijn dinsdag drie
gezinnen te Veenendaal dakloos ge
worden. Een huis en twee schuurtjes
brandden geheel uit. Van aangren
zende woningen gingen de zolderver
diepingen geheel verloren en deze
huizen liepen grote waterschade op.
Te Stadskanaal brandde dinsdag een
arbeiderswoning af, welke bewoond
werd door een echtpaar met vijf kin
deren. De brand is ontstaan door dat
kinderen in een schuur met vuur
speelden.
Dinsdag brak ook brand uit in het in
ternaat „Mariënwaard bij Maastricht.
Een gedeelte van het gebouw, alsme
de een slaapzaal werden door het
vuur ernstig beschadigd.
Geldig tot hedenavond
IETS LAGERE TEMPERATUREN
Droog en zonnig weer met overwe
gend matige wind tussen oost en
noordoost en iets lagere temperatu
ren.
ZON EN MAAN
Zon op 4.49
Maan op 10.28
onder 20.24
onder 0.44