VAN „KRISISSTRAND" TOT RECREATIEGEBIED
mm
Belgen zoeken rust
in de Braakman
SCHAAPHERDER SONNEMANS KÉNT DE BRAAKMAN
ZATERDAG 9 MEI 1959.
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
H .«W&ldPSl
een bloemlezing
Maar ook mossels zijn van belang!
Brugge. Maar of ze nu In Knokke de
rust vinden, die ze zoeken valt sterk
te betwijfelen. Dat er grote behoefte
aan recreatiegebied bestaat blijkt
wel uit de aanleg van een „open-
luchtdomein", een soort van sport
park in Eeklo. Dit sportveldencom
plex ligt recht tegenover het prach
tige stadspark. Altijd zal echter de
drang blijven bestaan om de stad de
rug toe te keren en dit kan mede de
toekomst van de Braakman bepalen.
Wanneer men de dagjesmensen
uit Eeklo straks aan de liand van
fraaie folders zal kunnenaanto
nen, dat een bezoek aan de Braak
man werkelijk de moeite loont en
dat het niet verder is dan een
tochtje naar de overvolle boule
vards van Knokke, dan heeft de
Braakman nog groter recht van
bestaan gekregen. Wanneer de
madame in het gemeentehuis van
Eeklo dan aan bezoekers zegt, dat
de burgemeester er niet is en dat
de secretaris met verlof is, zal ze
er wellicht aan kunnen toevoegen:
„Ze zijn naar de Braakman, me-
De „mossels"
In Watervliet trekt men weer wél
naar de Braakman. Vroeger, voor de
Tweede Wereldoorlog, trok men daar
naar de kreken van St.-Jan, een
plaatsje in de omgeving. Maar sinds
het water van die kreken in sterke
mate verontreinigd werd door root-
water van de vlasserijen in die om
geving, is het de Braakman gewor
den. Vooral op zondag zijn het de he-
heboeren uit het sterk agrarisch in
gestelde Watervliet, die in het nabij
gelegen Zeeuwsch-Vlaanderen ont
spanning zoeken en die vanzelfspre
kend ook de „mossels van Philippi
ne" uitstekend weten te waarderen.
Want dat laatste is ook een
punt van groot belang, zo blijkt
telkens weer. Men verlangt
rust, maar daarnaast moet er
toch ook gelegenheid zijn om
culinair iets te beleven: „Ge
|llll!lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll||||||||||||||||||||||||||||||||
H „Krisisstrand" zo kende
men voor de oorloc/ het Braak- |p
mangebied, toen het vrijwel
uitsluitend wérd bezocht door
„dagjesmensen" uit Gent en H
Lz omgeving, die de luxe van de M
badplaatsen aan de Belgische
kust teveel luxe wasIn
Boekhoute leeft de herinnering
H aan die tijden voort in de
naam van een stamineetje.
T? Tt r7 n
Rust en natuurschoon vindt
men in de Braakman het e§
H uitgestrekte gebied, dat in '52
na afsluiting van de zeearm m
ontstond waarvan een gedeelte
g bestemd is om ontwikkeld te
M worden tot recreatie-gebied.
Aan de kreken is het goed toe-
ven voor wie de dagelijkse be- M
slommeringen een ogenblik
wil vergeten
p (Foto P.Z.C
IlllllllllllllIlllllllllllllillllllllllllllllf
moet 'n doel hebben", zoals de
gemeente-secretaris van Boek
houte liet formuleerde.
Hele stap
Van krisisstrand tot recreatie-oord,
het is een hele stap. Sinds de afslui
ting in 1952 is men die weg beleidvol
gegaan. Er werd begonnen met de
aanplant van 9 h.a. jonge boompjes
die nu tot enige wasdom zijn geko
men en als het ware een belofte in
houden voor de nabije toekomst.
Want enig geboomte is in dit voor
het overige uiteraard i:og vrij vlakke
gebied onontbeerlijk. In 1956 voerde
men in de Braakman de „bliksem-
operatie zwembad" uit, met als re
sultaat een provisorische zwemgele-
genheid, waar sindsdien echter al
een dankbaar gebruik van is ge
maakt.
Intussen zijn de voor recrea
tie bestemde gronden in goede
samenwerking door de Dienst
der Domeiuen overgedragen aan
de beheerschap recreatie-oord
„De Braakman" en indien nu de
definitieve overkeidsgoedkeu-
ring voor uitvoering van D.A.C.
W.-werkeu tot een bedrag van
een kwart miljoen gulden wordt
verkregen, kan men metterdaad
aan de slag. Om van de Braak
man, nu alleen nog een aantrek
kelijk natuurgebied, met onder
meer een grote vogelrijkdom,
een sfeervol recreatie-oord te
maken. Zo mogelijk „met een
doel", waarin ook de Belgen be
hagen kunnen scheppen
verschijnsel in de Braak
man. Van de Wester-
schëlde in het noorden
af tot aan de dijk, diep
in het zuiden bij Philippi
ne, dus tegen de grens
met België, staat name
lijk geen enkele boom.
De polder is daarvoor
nog te jong en de be
groeiing', die het Vlaam
se land zo aantrekkelijk
maakt, mist men hier.
De wind heeft vrij spel
in de Braakman, maar
lang zal dat niet meer
duren. In het noorden
vooral, maar ook op an
dere plaatsen, heeft men
jonge boompjes geplant.
Dat zijn de bescheiden,
maar veelbelovende be
ginnetjes van een fraaie
bebossing.
Herder Sonnemans uit
Isabellesluis ziet die
boompjes zonder vrees
groter worden, want er
blijft nog genoeg gras
over, voor zijn schapen...
en voor de toeristen.
Van „Krisisstrand" tot recreatie-oordZo zou men de ont
wikkeling kunnen zien van de in 1952 afgesloten zeearm „de
Braakman" in Zeeuwsch-Vlaanderen. Een ontwikkeling, die op
het ogenblik nog in volle gang is en die nog onlangs een flinke
stimulans in de goede richting kreeg met de goedkeuring door
de provinciale commissie voor het verlenen van een subsidie
groot 250.000 voor het uitvoeren van werken in Dj\.C.W.-ver-
band. Deze werken zullen de aanleg omvatten van een kampeer
terrein, een parkeerterrein en voor een weg zuid-noord, van de
bestaande Middenweg naar een aan te leggen jnchthaventje,
compleet met steigers. Voorts bestaan erzoals bekend -
plannen tot het bouwen van bungalows, waarvoor reeds enige
gegadigden zijn, en voor de bouw van een café-restaurant. Voor
dit laatste zoekt de commissie beheerschap recreatie-oord
„Braakman" contact met belangstellenden.
De ontwikkeling van de Braak
man tot recreatie-oord wordt
vooral ook nauwlettend gadege
slagen door onze zuiderburen in
nabij de grens gelegen plaatsen
als Gent, Boekhoute en Water
vliet. Men kent daar de Braak
man al sinds jaar en dag al
van voor de oorlog, toen het
„Braakmanstrandje" een zekere
reputatie genoot, als„kri
sisstrand". Die aanduiding leeft
zelfs nu nog voort in de naam
van een café in Boekhoute, het
rond 2500 inwoners tellende
plaatsje, op enkele kilometers
afstand van Philippine.
KrisisstrandGéén opgewekt
klinkende benaming. Zij is ontstaan
toen in de voor-oorlogse jaren „de
kleine luyden" uit Gent en omge
ving zich bij honderden als dagjes
mensen per fiets naar de Braakman
begaven om daar op hun manier te
genieten van zon en zee, zoals de be
ter gesitueerden dat deden in de
„eigen", luxe badplaatsen Knokke en
Blankenberg'hc, aan de Belgische
kust. De dagjesmensen trokken er
met vrouw en kroost op de fiets op
uit en„Ah, dat was voor ons een
goeie tijd", vertelt de waardin in ca
fé „Krisisstrand", een klein „stami
nee" in Boekhoute. „Maar een jaar
na de afsluiting van de Braakman
was het gedaan voor ons. Afgelopen.
Sindsdien hebben we hier praktisch
geen mens meer gezien".
Deze sombere uitspraak
wordt geïllustreerd door de
entourage van het cafeetje;
stof op het biljart- een in ja
ren niet gebruikte grammo
foon enhet ontbreken
van bier! „Awel, de brouwer
is nog niet geweest", veront
schuldigt zich de waardin,
wier etablissement zó model
zou kunnen staan voor dat
liedje van de in België zeer
populaire Bobbejaan Sehoe-
pe, die immers zingend pleegt
te betogen, dat hij „een café
zonder bier zo triestig
vindtVeel toekomst
ziet de vrouw niet meer in de
Braakman, ook niet nu er
sprake is van een ontwikke
ling tot recreatie-oord.
Een doel!
De gemeente-secretaris van Boek
houte, de heer Henri Steijaert, ziet
daarentegen wel degelijk mogelijk
heden. „Het- is in de Braakman nu
beter, properder", licht hij toe, maar
om het gebied voor de Belgen aan
trekkelijker te maken als recreatie
oord acht hij één voorwaarde pri
mair: „Geef ze 'n doel. Zorg voor
een snackbar, een aantrekkelijk res
taurant, waar 'men mossels of paling
kan eten en maak dat niet te koste
lijk". Hij is van mening, dat er in de
directe omgeving van Boekhoute zelf
te weinig gelegenheid is voor ont
spanning en recreatie en daarom ziet
hij voor de Braakman goede toe
komstmogelijkheden.
„Bij goed weer gaan mensen
met. kinderen er nu al naar toe;
dat kunnen er nog meer worden
wanneer ge zorgt voor een res
taurant. De mensen willen een
doel hebben" herhaalt bij nog
eens met nadruk en dan uil bij
tocli ook even van dc gelegen
beid gebruik maken om zijn
hart over een andere kwestie te
luchten t „En schrijf eens, dat
de politie in Nederland wat min
der stug moet zijn. Laat ze
eerst eens, als dat nodig is, een
waarschuwing geven en dan pas
bekeuren. Dat stugge optreden
zijn de mensen hier niet ge
wend—^"
En dan heeft hij nóg een suggestie:
„Zorg voor 'n kindertuin, een speel
tuin, maar daar moet het dan ook bij
blijven. Want het is vooral ook de
rustige sfeer, die aantrekkelijk is".
Tenslotte verklaarde de heer Steijaert
nog, dat een goede propaganda onge
twijfeld vruchten zou afwerpen en
het bezoek aan de Braakman, wan
neer het gebied straks inderdaad ge
reed is als recreatie-oord, sterk zou
stimuleren.
Ander geluid
Een tiental kilometers zuidelijker, in
het plaatsje Bassevelde, valt een heel
ander geluid te beluisteren. Daar
vindt men de Braakman al weer te
ver weg. „Die uit Gent gaan er wel
heen, maar onze mensen geven de
voorkeur aan de Belgische kust",
verklaarde de gemeente-secretaris
koit en krachtig.
In Eeklo, de hoofdstad van het Meet
jesland aan de rijksweg van Brussel
naar Oostende, worden de toeristen
zaken behartigd door een vriendelij
ke en charmante ambtenares. Wan
neer men het woord „Braakman"
laat vallen staat ze echter met de
lachende mond vol tanden, maar
nauwelijks heeft men over „recrea
tie" gesproken of een lade van een
der indrukwekkende schrijftafels
wordt opengetrokken en madame
spreidt op de balie in het Eeklose
aan folders
Jongedames op klompen en mo
lens met draaiende wieken staan
op de omslagen afgebeeld. Binnen
in worden tochtjes'naar de bloem
bollen, naar Miniatuur Walcheren
in Middelburg en naar Volendam
aanbevolen, maar over de Braak
man geen woord. Bijna iedere
folder is verlucht met foto's, heel
fraaie over het algemeen, die Ne
derland van zijn zonnigste kant
tonen; als een luilekkerland voor
de toerist.
Maar over de Blaakman,
wordt met geen woord gerept.
Landkaartjes op heel kleine
schaal geven de mooiste plekjes
aan. Ook die in Zeeland, een drie-
hoekje bij Terneuzen en zo'n zelf
de driehoekje bij Breskens. Om
dat daar watersport is, staat links
onder in de „verklaring van de te
kens". De duinen bij Vrouwen
polder en het strand bij Cadzand
staan er ook op. De Braakman
echter niet.
Dat kan tocli echt niet zijn omdat de
Braakman de Eeklonaren niets te
bieden heeft. Waarom gaan de men
sen uit Gent er dan wel heen? De
dame achter de balie in het Eeklose
stadhuis geeft het antwoord: „De
Braakman? Nog nooit van gehoord!"
Juist, dat is de voornaamste reden.
De inwoners van Eeldo, ongeveer
17.500 in getal, weten niet, dat dicht
in de buurt, juist over de grens prak
tisch, een commissie zich druk maakt
om temidden van het bouwland een
fraai recreatiegebied te scheppen. Ze
hebben er geen flauw idee van, dat
ze daar kunnen zwemmen, zonneba-
baden en luieren in het gras. „De
Braakman" zeggen ze in Eeklo. „De
Braakman, dat is niets meer. Die
is een jaar of wat geleden afgeslo
ten. De Hollanders hebben er het
water verjaagd en nu ligt daar al
leen maar bouw- en weiland met gro
te boerderijen en er staat geen boom
om beschutting te geven tegen zon
of tegen wind".
Dat is het antwoord van Eeklo, waar
17.500 ménsen wonen, van wie de
meeste fabrieksarbeiders zijn, die de
hele dag zaagsel proeven in de meu
belfabrieken of die in ververijen,
spinnerijen en kammerijen werken.
Dat zijn mensen, die snakken naar
de 'frisse lucht van de kuststreek. Op
hun vrije dagen nemen ze nu maai
de bus naar Knokke. Ei- is een uit
stekende verbinding, omdat Eeklo zo
gunstig gelegen is aan de grote rijks
weg rijksbaan nummer 10 is de
officiële'naam van Gent naar
Belgen nemen hun
eigen biertje mee
Als er iemand in de
Braakman bekend is en
over dit gebied weet te
vertellen, dan is dat wel
Emiel Sonnemans uit
ïsabellasluis. Sonnemans
is schaapherder en niet
zijn kudde, waarover een
drietal honden hem hel
pen waken, trekt hij van
de ene polderhoek naar
de andere om de dieren
te laten grazen in de
groene grasbermen langs
de uitgestrekte polder
wegen. Van schaapher
ders denkt men gewoon
lijk, dat het stille, ge
sloten mensen zijn, die
graag zwijgen.
Sonnemans is niet zo. Hij
maakt graag eens een
praatje niet de mensen,
die hij tegenkomt en zo
mers zijn dat er zeer
velen.
,,'s Zomers kan het hier
druk zijn", zegt Sonne
mans *1» men hem ilaae
naar vraagt. „Dan ko
men dc Belgen bij bos
jes."
Ze komen op dc fiets,
met de auto en
met bussen. Het ge-
improviseerde zwembad
is hun voornaamste doel.
Daar zetten zij zich in
het gras langs de wa
terkant, gekleed in korte
broeken en felgekleurde
„wildebeestenhemden"
en vaak doen ze niets an
ders dan kijken.
Ze kijken naar de jeugd,
die in het water stoeit en
naar de schapenwolkjes,
die boven hun hoofden
drijven.
Dat is de Braakman in
de zomer. Wanneer het
weer meewerkt, ver
dringt men zich langs de
waterkant. De eerste
mei, toen België een dag
je vrij nam, was er een
voorproefje van die ge
weldige drukte.
„Ze liggen aan de water
kant". zegt Sonnemans
„en ze maken een pvaat-
je, fotograferen de kud
de en eten hun boter
hammen uit de papier
tjes, waarin ze die uit
Gent of Watervliet heb
ben meegenomen. „Een
hotelletje zou hier op z'n
plaats zijn", meent de
herder, „want de meeste
bezoekers richten hun
eigen cafeetje op met de
flesjes bier in het koele
water van het zwem
bad
Behalve aan zwemmen
doen de bezoekers aan
kanovaren. Aan een klei
ne steiger alles in de
Braakman is nu nog
klein en bescheiden
schommelen altijd wel
een paar bootjes op de
golfjes, die de zeewind
op het water tovert.
Op die wind wordt wel
eens gemoppetd. Niet als
het een snikhete dag is
en een fikse bries koelte
brengt, maar juist op
die andere dagen, wan
neer de zon minder fel
is en men de wind best
missen kan. Dan is ieder
zuchtje een ongewenst
sast