A.R. uit ernstige bezwaren tegen
structuur van „mammoetwet"
klankbord
Sjah van Perzië brengt officieel
bezoek aan Engeland
VIJFTIEN „UITVERKOPERS"
STONDEN VOOR DE RECHTER
NEDERLANDSE BANKEN NEMEN
RESTANT VAN LENING OVER
WOENSDAG 6 MEI 1959
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
TEVEEL AAN DE KROON GEDELEGEERD
Ontwerp in strijd met karakter
van openbaar en bijzonder onderwijs
De onderwijscommissie van het college van advies der Anti-
Revolutionaire Partij heeft een nota opgesteld over het ontwerp
van wet tot regeling van het voortgezet onderwijs (de zgn.
mammoetwet)In deze nota worden onder meer ernstige bezwa
ren aangevoerd tegen de structuur van het wetsontwerp, waarin
het openbare en het gesubsidieerde bijzondere onderwijs onder
één regeling worden samengevat. Dit wordt in strijd met het
karakter zowel Van het openbare als ook van het gesubsidieerde
bijzondere onderwijs geacht.
Het openbare onderwijs immers moet door de overheid geheel
uitputtend worden geregeld en ingericht, terwijl daarentegen
het bijzondere onderwijs in beginsel vrij behoort te zijn, zo
wordt betoogd. Dit brengt mede, dat bijvoorbeeld de eisen van
deugdelijkheid en de subsidievoorwaarden, welke aan het ge
subsidieerde bijzondere onderwijs worden gesteld, tot het nood
zakelijke minimum beperkt dienen te blijven.
In het wetsontwerp wordt echter één
regeling voorgesteld voor het open
bare en het gesubsidieerde bijzonde
re onderwijs met het gevolg dat het
bijzondere onderwijs niet alleen ge
bonden wordt aan de strikt noodzake
lijke subsidievoorwaarden maar te
vens aan tal van (voor het openbare
onderwijs inderdaad onmisbare) be
palingen, welke het onderwijs als zo
danig raken. Het gehele gesubsidi
eerde bijzondere onderwijs wordt
daardoor in feite voorwerp van rege
ling bij de wet, aldus wordt in de
A.R.P.-nota gezegd.
In de nota wordt vervolgens kritiek
geoefend op het feit, dat in het wets
ontwerp de regeling van vrijwel alle
belangrijke aangelegenheden aan de
Kroon wordt gedelegeerd. Dit wordt
niet alleen ongewenst, maar in strijd
geacht met de grondwet.
Een leemte in het wetsontwerp
noemt de nota het ontbreken van el
ke overgangsregeling. Voorts worden
bedenkingen ingebracht tegen de
voorgestelde scheiding van het voor
bereidend wetenschappelijk onder
wijs (V.W.O.) en het hoge algemeen
voortgezet onderwijs (H.A.V.O.).
Twee broers onder
trein: één gedood
De 15-jarige Joop Glandorf en zijn
12-jarig broertje René uit de gemeen
te Beets onder Oosthuizen zijn giste
ren op de onbewaakte overweg bij de
verlengde Beetserweg gegrepen dooi
de trein van Purmerend naar Hoorn.
Joop werd op slag gedood, zijn broer
tje werd ernstig gewond naar een
ziekenhuis in Hoorn vervoerd.
Hij zal waarschijnlijk een been moe
ten missen. Joop Glandorf zou over
enige dagen 16 jaar worden. Ter ge
legenheid hiervan had hij reeds nu
een bromfiets gekregen, die hij giste
ren met zijn broertje achterop wilde
inrijden. Vermoedelijk heeft hij te
veel aandacht aan de bromfiets ge
schonken en daardoor het naderen
van de trein niet bemerkt. De trein
had 20 minuten vertraging.
Lijk van ontvoerde neger
in rivier gevonden
Vit de rivier de Parel nabij Bogalusa
in dc Amerikaanse staat Louisiana
is liet lijk opgehaald van de 23-jarige
neger Mack Charles Parker, die ne
gen dagen geleden uit een cel in de
gevangenis van het in «Ie slaat Mis
sissippi gelegen Poplarville werd
ontvoerd.
Parker was beschuldigd van aanran
ding van een blanke vrouw.
De vindplaats ligt ongeveer dertig
kilometer van de gevangenis te Pop
larville. De identificatie geschiedde
door het nemen van vingerafdruk-
keil.
Parker werd 25 april j.l. door ge
maskerde en gehandschoende
mannen uit de niet bewaakte ge
vangenis van Poplarville ontvoerd.
De jeugdige getrouwde blanke
vrouw, die indertijd in tegenwoor
digheid van haar dochtertje van
5 jaar door Parker zou zijn aange
rand, had tégenover verslagge
vers verklaard- dat zij de ontvoe
ring van dc neger en zijn mogelij
ke. terdoodbrenging „verschrikke
lijk" vond. Zij had hieraan toege
voegd de voorkeur te hebben ge
geven aan een gerechtelijk proces.
0 in Tsjeeho-Slowakije is uit „lelietjes
der dalen" een middel ter beïnvloeding
van de werkzaamheid van het hart be
reid.
WAT ZE ZEGGEN. Dc Amerikaan
se ex-president Harry S. Truman:
„Ik ben er trots op. een politicus te
zijn. Als een goede politicus dood
gaat, wordt hij staatsman. Ik wil
daarom een flinke tijd politicus blij
ven". De Brit. sir Ernest Rock Car-
ling, oud-voorzlttcr van dc Interna
tionale Commissie voor Radiologi
sche Bescherming: „Leven is een ge
vaarlijk tijdverdrijf".
BEZET. Xavler Federman, eigenaar
van Israels grootste hotelcombinatie,
moest toen hij voor het joodse paas
feest uit Amerika in zijn land aan
kwam een nacht zonder slaapgele
genheid op het vliegveld Lydda door
brengen daar alle bedden "in zijn ei
gen hotels door toeristen bezet wa
ren.
Op verschillende gronden wordt ge
pleit voor een 'regeling, volgens wel
ke het H.A.V.O. een gedifferentieer
de vorm van onderwijs aan de scho
len voor V.W.O. zal zijn en wel na
het derde leerjaar. Daarenboven zul
len de scholen voor middelbaar alge
meen voortgezet onderwijs (M.A.V.
O.) vierjarig moeten zijn, zoals de
huidige Ulo-scholen, met de 'eventue
le mogelijkheid van een uitbouw in
de richting van het H.A.V.O.
Do in het wetsontwerp voorgestelde
planprocedure welke gevolgd zou
worden bij de stichting van openbare
en de subsidiëring van bijzondere
scholen, wordt in de nota onbevredi
gend genoemd. Daarmede wordt de
beslissingsbevoegdheid te zeer uit
sluitend in handen van de minister
van onderwijs gelegd. Bovendien
acht de nota de voor de onderschei
dene soorten van scholen gestelde
mi nimumaantallen leerlingen te hoog.
De nota sluit met de volgende con
clusies:
Tegen de structuur van het wetsont
werp bestaan overwegende bezwaren.
Een regeling van het Nederlandse
onderwijs is slechts aanvaardbaar,
indien daarin duidelijk het onder
scheiden karakter van het openbaar
onderwijs enerzijds en het bijzonder
onderwijs anderzijds tot uitdrukking
komt.
De grote omvang van de delegatie
van bevoegdheden aan de Kroon, is,
nog afgezien van grondwettelijke be
zwaren, ongewenst. Het valt te be
treuren, dat in het wetsontwerp het
overgangsrecht niet is geregeld.
De in het wetsontwerp voorgestelde
scheiding van voorbereidend weten
schappelijk onderwijs en hoger alge
meen voortgezet onderwijs verdient
geen aanbeveling.
Het middelbaar algemeen voortgezet
onderwijs, zo concludeert het rapport
verder, is in het wetsontwerp niet op
bevredigende wijze geregeld.
De planprocedure is in de voorgestel
de vorm moeilijk aanvaardbaar. De
minimum-leerlingen-bezetting, ver
eist voor het voortbestaan respectie
velijk het behoud van het subsidie-
recht van scholen is voor de minder
dicht bevolkte delen van ons land te
hoog.
Het rapport acht het niet gewenst,
dat aan besturen van bijzondere
scholen de verplichting wordt op
gelegd, in bepaalde gevallen aan
leerlingen vrijstelling van gods
dienstonderwijs te verlenen.
GELDBOETES OPGELEGD
Zaak tegen landelijke
N.V. werd aangehouden
Voor de economische politierechter te
Breda moesten gisteren 15 leiders
van textielbedrijven en schoenenwin
kels terechtstaan wegens overtreding
van de uitverkoopwet 1956. Herwa
ren middenstanders en grote N.V.'9
met zaken in Breda, Tilburg en
Bergen op Zoom, die allemaal ervan
beschuldigd werden dat zij op 2 janu
ari van dit jaar niet de uitverkoop
VORDERINGEN DER WERELDBANK
Vermindering van
buitenlandse schuld
Naar van dc zijde van de Wereldbank
wordt meegedeeld heeft een syndicaat
van Nederlandse banken van de We
reldbank ongeveer 54,9 miljoen dollar
aan vorderingen overgenomen, welke
bet restant vertegenwoordigen van
een lening, die door de bank in
augustus 1947 aan de Nederlandse
regering werd verstrekt. Het betreft-
hier een bedrag van 54.540.000 dollar
aan Nederlandse dollarobligaties en
het equivalent van 353.000 dollar in
Belgische franken, welke alle tussen
1959 en I960 vervallen.
De gelden, die het syndicaat nodig
heeft voor de aankoop van de obli
gaties van de Wereldbank, zullen af
komstig zijn uit de kasreserves van
de Nederlandse banken. De Neder-
landsche Bank heeft toestemming
verleend tot een verlaging van de
verplichte reserves met een bedrag,
groot genoeg om de aankoop te kun
nen betalen.
De Nederlandscne Bank gaf haar
toestemming tot deze transactie,
daar zij meende, dat een verminde
ring van de buitenlandse schuld op
Itet. grote filmfestival in Cannes
heeft., zoals altijd weer, vele fotogra
fen én cineasten getrokken. Het is
verder de taak van de filmsterren,
te zorgen, dat de cameralieden hun
lens op hun richten. De Franse film
ster Mylene Dimongeot nam met
haar kleren aan een bad in de Mid
dellandse zee... en deed daarbij alsof
ze het allemaal heel erg naar vond.
dit moment mogelijk is en dat er
door de vermindering van de reser
ves geen nieuwe middelen op de
geldmarkt zullen komen.
De in 1947 aan Nederland verstrekte
lening beliep 195 miljoen dollar. Zij
stelde Nederland in staat de drin
gend noodzakelijke invoer voort te
zetten, zowel van uitrusting als van
grondstoffen, op een zeer moeilijk
moment van de na-oorlogse pogingen
tot herstel. Oorspronkelijk liepen de die" dan ook 100 boete eiste.
vervaldata tot 1972, maar in augus-
tus 1954 en in februari 1955 heeft de
Nederlandse regering twee terugbeta
lingen verricht van tezamen ruim 103
miljoen dollar, waarmede de op en na
1 oktober 1966 vervallende vorderin
gen vervielen.
Dc stoet, die dinsdagavond ter gele
genheid van het bevrijdingsfeest en
als uitgesteld onderdeel van de ko
ninginnedag door de Vlissingse stra
ten trok, bood een alleszins sportieve
aanblik. Tal van sportverenigingen
maakten er deel van uit.
waren begonnen, terwijl de wettelijk
vastgestelde datum 15 januari is.
De eerste verdachte was L. S. uit
Amsterdam, die in zijn textielzaak in
Bergen op Zoom na een advertentie
in de dagbladen met een etalage met
goedkope coupons en reclamebiljetten
de indruk had gewekt dat de uit
verkoop bij hem was begonnen. In
heel ons land is op 2 januari of in
die dagen daarna de uitverkoop be
gonnen en overal zijn processen-ver
baal opgemaakt, nadat in 1957 en in
1958 door de economische controle-
dienst „waarschuwend" was opgetre-
den.
Dit jaar was echter het hek com
pleet van de dam. Verdachte ontken
de overigens echte uitverkooprecla
me te hebben gemaakt. Een ambte
naar van het departement van econo
mische zaken werd als getuige-des-
kundige gehoord. Hij verklaarde dat
de datum 15 januari in overleg met
het bedrijfsleven is tot standgekomen
en dat men ook nu nog handhaving
van deze datum wenst. De officier
van justitie betoogde dat de ver
dachte bij het publiek de indruk had
gewekt dat de uitverkoop begonnen
was. In de advertentie werd gezegd
„S. breekt de prijzen". Ook de in
richting van de etalage was dusdanig
geweest, dat iedereen direct aan uit
verkoop moest denken. De officier
wilde er rekening mee houden dat
iedeï-een in de textielbranche begon
nen was en dat verdachte dus moei
lijk kon achterblijven. Strafbaar
blijft het echter, aldus de officier,
Het vonnis luidde 75 boete. In alle
andere zaken werden ook geldboeten
opgelegd. In een zaak, tegen een lan
delijke N.V., werd de uitspraak be
paald over 8 dagen. Deze N.V. had
centraal in alle zaken in ons land
en in Breda dus ook, een nieuwjaars-
Hoge druk met zon
(Van onze weerk. medewerk.)
M Deze eerste meidagen worden
H gekenmerkt door koud ijsheili-
genweer. Vooral in het binnen-
land kwamen in de twee laat-
ste nachten vrij zware nacht-
H vorsten voor. Ook overdag
H bleef 't te koud. Een hoge-druk-
gebied strekt zich van Enge
ls land over onze omgeving naar
sj Oosl-Europa uit en brengt ons
f| droog en vrij zonnig weer. Een
depressie bij Spanje krijgt
hierdoor geen kans om dichter
bij te komen. Het lijkt ons
daarom waarschijnlijk, dat wij
tijdens Hemelvaartsdag ook
nog van dit hoge-drukgebïed
zullen profiteren, met droog
en vrij zonnig weer en 'n zwak
ke tot. matige wind tussen
noord en oost. De middagtem-
peratuur zal daarbij 2 tot 4 M
graden hoger worden dan
dinsdag het geval was.
llllllllllllllllllllllllllllllilllllllllll
[lllllllllllllllllllllllllllllllllll
collectie aangekondigd met adverten
ties en door de etalage-inrichting.
Het publiek werd uitgenodigd „Nu
reeds (2 jan.) kennis te komen ne
men van cie nieuwe voorjaarscollec
tie".
Volgens de officier van justitie, was
de indruk gewekt van een uitver
koop omdat in de etalage rijtjes kin
derkleding waren uitgestald op uit
verkoopmanier en de eis luidde 160
boete. Na het pleidooi van nir. Ja
cobs, die bestreed dat in dit geval
uitverkoop was gesuggereerd, omdat
bij de reclame juist zorgvuldig die
suggestie was vermeden, bepaalde de
politierechter de uitspraak oArer 8 da
gen.
Het Wereldgebeuren
Een koning, die een vrouw
zoekt en twee ongehuwde prin
sessen ontmoetten elkaar giste
ren onder de klok van het Vic
toria-station. Doch er was niets
spontaan of informeel aan de
ontmoeting tussen Zijne Keizer
lijke Hoogheid de Sjahansjah
(koning der koningen) van Per
zië, en de Britse prinses Marga
ret en haar nicht prinses Alex-'
andra, omdat hun ontmoeting
het begin betekent van een offi
cieel bezoek van vier dagen aan
Engeland.
De 39-jarige sjah, die zich verleden
jaar van koniugin Soroja liet schei
den, omdut zij hem geen zoon en erf
genaam voor de troon schonk, ar
riveerde uil Genêve, terwijl nog
steeds dc geruchten niet verstomd
zijn dat hij naar de hand dingt van
de 19-jarige Italiaanse prinses Ma
ria Gabrielln. Daarbij is het vermoe
den gekomen dat de sjah thans de
kans krijgt: de 28-jarige prinses Mar
garet en haar 22-jarige nicht beter
te leren kennen.
Zowel de kleine, donkere prinses
Margaret als de grote, blonde prin
ses Alexandra, is een passende par
tij voor een vorst. En wel in zulk een
mate dat de romantische royalisten
slechts aarzelend bekennen "dat het
verschil in godsdienst een onoverko
melijke hinderpaal voor een Britse
prinses zou vormen om zelfs maar
aan een mohammedaanse troon te
denken,
De sjah en zijn gezelschap zijn op de
luchthaven Gatwick begroet door een
oom van koningin Elizabeth, de her
tog van Gloucester. De koningin, de
hertog van Edinburgh en andere le
den van de koninklijke familie, heb
ben de sjah op het Victoria-station
begroet met de gebruikelijke luister.
De sjah, koningin Elizabeth en prins
FMip zün daarna naar bet Bucking
ham Palace gereden in een met zes
schimmels bespannen koninklijke
landauer. De cavallerie van de ko
ninklijke huishouding heeft de stoet
in vol ornaat geëscorteerd via de met
vlaggen versierde Mali naar het pa
leis. Na de lunch heeft de sjah een
krans gelegd op het graf van de on
bekende soldaat in de Westminster
Abdij en een officieel bezoek ge
bracht aan koningin Elizabeth, de
koningin-moeder en prinses Marga
ret, in Clarence House.
De koninklijke familie heeft met
inbegrip van de twee prins.essen
op Buckingham Palace een staatsie
banket bijgewoond dat door de ko
ningin en prins Philip gegeven werd.
Vandaag zal de koninklijke familie
door de sjah ontvangen worden op de
Iraanse ambassade, welke uitzicht
biedt op het Kensington Park.
Het hoogtepunt van zijn bezoek zal
een gala-voorstelling zijn van het
koninklijk ballet in Covent Garden.
Dc koninklijke loge is getransfor
meerd in een Perzisch paviljoen dat
aan „duizend en een nacht" doet den
ken.
Uiteraard bieden de" huwelijksperike
len van de sjah de Londense „roddel
rubrieken" thans royaal stof. De
Daily Herald annonceerde een nieu
we dans genaamd de sjahansjah cha-
eha: als de man naar voren treedt,
treden de meisjes terug". Verteld werd
dat deze dans geprobeerd is in Ge
nêve, toen prinses Maria Gabriel-
la de stad verliet terwijl de sjah er
arriveerde. Wanneer hij hier komt.
aldus de Daily Herald, zal de 19-
jarige Fallah weg zijn uit haar En
gelse „finishing school" en terug zijn
in Teheran, zij een dochter van een
rijke Iraanse familie, is genoemd als
een mogelijke huwelijkspartner voor
de sjah.
Volgens andere berichten maakt
de 21-jarige Ferial, dochter van
ex-koning Faroek, een kans. Deze
schoonheid-met-donkere-ogen is
in Zwitserland, doch zij heeft de
sjah niet ontmoet tijdens zijn be
zoek daar. De eerste vrouw van
4e üaii is een teut* ïan ZeraJ.
Zwart goud
Robert Schuman heeft zich inder
tijd dc antipathie van heel wat
Franse landgenoten op dc hals
gehaald, toen hij op 9 mei 1950 voor
stelde de Franse en Duitse kolen- en
staalproduktie onder één gezagsli-
chaam onder te brengen, waarbij oolc
de andere Europese landen konden
aansluiten. Men begreep, dat de mi
nister van buitenlandse zaken ei-van
uitging dat Frankrijk in zo'n ge
meenschap een overheersende positie
zou innemen. Maar wat vooral de
Gaullisten van die dagen niet kon
den verkroppen, was het feit. dat
ook Frankrijk offers aan soevereini
teit zou moeten brengen.
Maar het voorstel vond bij andere
regeringen met sympathie voor de
verwezenlijking van ten Europese
eenheid, veel bijval.
De Europese Gemeenschap voor Ko
len en Staal werd opgericht, door
West-Duitsland, Frankrijk, Italië en
de drie BêneluxlanÜen.
Schumans plan had ten doel een
zo goedkoop mogelijke produk-
tie te verwezenlijken. Drukte
men de kosten, dan zou dat niet al
leen de concurrentiekracht van West-
Europa en van de bedrijven in dit ge
bied kunnen bevorderen, maar ook
kon dan het verbruik worden gesti
muleerd. Grotere welvaart lagen in
het verschiet voor dc werkende be
volking. Maar men ging zijn E.G.K.
S.-verpJichtingen niet aan met de
gedachte dat een utopia aanstaande
was. Dat er ook zwarte tijden kon
den komen in de wereld van het
zwarte goud, stond voor de onderte
kenende ministers wel vast. Vandaar
dat in het verdrag voorzieningen
werden opgenomen voor „mogelijke
maatregelen van de Hoge Autoriteit
in abnormale tijden voor kolen en
staal". Een van die voorzieningen
gold een „uitgesproken crisistoe
stand".
De Hoge Autoriteit (het hoogste ge
zagsorgaan van de gemeenschap)
kan in zo'n toestand na raadpleging
van het raadgevend comité en met
instemming van de ministerraad een
stelsel van produktiequota invoeren.
De Hoge Autoriteit kan ook wanneer
zij dat nodig acht de importpolitiek
van de zes regeringen ingeval van
crisis coördineren en dus de vrijheid
die anders op dit gebied bestaat, be
perken.
Paul Finet, een Belg die zijn car
rière indertijd als leerjongen in
een ketelmakerij begon, maar
die een gedegen kennis van de pro
blemen in dc kolen- en staalindus
trie opdeed in de nationale en in de
internationale vakbeweging, waar hij
hoge functies heeft vervuld, heeft
maandag en dinsdag in Luxemburg
diepgaande discussies gevoerd met
een gezelschap van lieden die even
als hij „aan de top" staan in West-
Europa. Finet is indertijd door de
acht leden van de Hoge Autoriteit
benoemd; het negende lid van hun
college moeten die heren namelijk
zelf aanwijzen, urn de laatste tijd
fungeert hij als voorzitter. In die
functie was hij een der hoofdrolspe
lers in het overleg met de minister
raad der E.G.K.S. over de huidigé
toestand in de kolen- en staalindus
trie.
Finet (wie sociale aangelegenheden
misschien nog meer interesseren dan
menig ander lid van de Hoge Auto
riteit) is met zijn medeleden ervan
overtuigd dat er op dit ogenblik, nu
zich bij dc mijnen in de Gemeenschap
grote voorraden kolen hebben opge
hoopt. een duidelijke crisis voordoet.
De Hoge Autoriteit wil dwingende
maatregelen voor de hele gemeen
schap voorschrijven zoals die in het
plan-Schuman zijn voorzien.
In deze noodsituatie ziet de Hoge
Autoriteit zich ineens door een aan
tal vrienden (en nog wel de mach-
tïgsten) in de steek gelaten. De
Duitsers, die zelf inmiddels maatre
gelen hebben genomen om de situatie
in hun land enigermate het hoofd te
bicden, zijn er niet van overtuigd dat
de huidige crisistoestand een officië
le afkondiging waard is; de Fransen
zijn niet tegen die afkondiging,
maar zij wensen een oplossing waar
bij zij in nationaal opzicht alles kun
nen doen wat zij willen.
Paul Finet en degenen met wie
hij sprak moeten ervan over
tuigd zijn geweest, hoe belang
rijk hun beslissingen zouden zijn. He
laas hebben in elk geval de Fransen
en Duitsers leden van de minister
raad de indruk gewekt, het stelsel
van de éénwording te willen verla
ten en terug te verlangen naar een
Europese samenwerking waarbij ie
der zijn volledige soevereiniteit be
houdt. Zij zijn niet bereid de nu door
de Hoge Autoriteit gewenste be
voegdheden af te staan. Hebben Ro
bert Schumans plannen dan toch op
hersenschimmen berust? Deze vraag
stond op de achtergrond van de Lu
xemburgse discussies. Men heeft 't
antwoord tenslotte ontweken: een
beslissing werd verdaagd „om reke
ning te kunnen houden met de zowel
door de vertegenwoordigers van
sommige regeringen als door de Ho
ge Autoriteit gedane voorstellen".
Het zullen tien spannende dagen zijn,
omdat nu wordt beslist, of het Euro
pa dat Schuman voor de geest stond,
al of niet verwezenlijkt wordt.
PAUL FINET
L^om kolen nu Buropa...