PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
NEDERLAND HERDACHT GESNEUVELDEN
Binnenkort wordt over het SLOE-PLAN
brochure gepubliceerd
BILT
„Voor hen, die vielen"
NA 8 UUR TWEE MINUTEN
STILTE IN ACHT GENOMEN
Prof. Beel ontving
Burger en Romme
NOG GEEN OVEREENSTEMMING
TUSSEN E.G.K.S. EN H.A.
IN BRUSSEL WERD BIOSCOOP
AG0RA IN DE AS GELEGD
202e jaargang - no. 105
Dagblad, uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant.
Directie: F. v. d. Velde en F. B.
den Boer. Adjunct: W de Pagter.
Hoofdredacteur: W. Leertouwer.
Adjunct-hoofdred.: O. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 66 cent per
week 7.00 p. kw.; fr. p. p. 7.35
per kw. Losse nummers 15 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESSE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Dinsdag 5 mei 1959
ADVERTENTIEPRIJS 25 cent pe*
mm. Minim p advertentie 4,
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (max 8 regels)
23 cent p. regel met een minimum
van li—„Brieven of adres
bureau r. d. blad" 25 cent meer.
Giro no. 359300 PZ.O.. Middelburg.
Bureaus: Vlisslngen Walstr. 58-60, tel. 2355 4 UJnen tb.g.g. 8508 of 8546); Middelburg, Markt 61, tel. 3841; Goes, L. Vorststr. 63, tel. 2475 (b.g.g. adv. 2234); Oostburg, G. F. de Pauwstr. 9, tel. 20; Temeuzen, Brouwerijstraat 2; Zlerlkzee. red. teL 2425. adm tel 2094.
Kransen gélegd bij monumenten
Nederland heeft gisteren twee minuten stilte in acht genomen
ter herdenking van die Nederlanders, die sneuvelden in de Twee
de Wereldoorlog. De treinen, de auto's en de bromfietsen ston
den stil. In de fabrieken zwegen de machines. De radio en de
televisie lieten geen geluid horen. De telefoons ratelden niet en
de telexen gaven geen nieuws. Nadat de klokken een kwartier
lang hadden geluid was het twee minuten stil over geheel Neder
land en heeft men aan hen gedacht, die hun leven gaven voor de
vrijheid. Alleen kinderen nog buiten spelend in de avondzon heb
ben zich laten horen. Zij speelden. Zij begrepen nog niets van de
herdenking;! zij genoten van de vrijheid, die veertien jaar ge
leden vooral voor hen werd gewonnen. Vele landgenoten hebben
deelgenomen aan de stille tochten, die overal in het land werden
gehouden.
De nationale dodenherdenking wa9
in Amsterdam, Den Helder, Soester-
berg en op de Grebbeberg gelijk
tijdig om kwart voor elf begonnen.
De eerste van de vele bloemstukken,
die bij het Nationaal Monument te
Amsterdam werd gelegd, was de
krans van witte tulpen met de ko
ninklijke linten van de koningin en
prins Bembard.
Het koninklijk paar legde de krans
terwijl een compagnie intendance-
Vrede bewaren
Zondag is in alle Nederlandse ker
ken gebeden voor het samenleven
van de volkeren ln gerechtigheid
en vrede. Een gebed, dat des te die
pere betékenis kreeg nu de komende
conferentie van Genève onder ongun
stige voortekenen zal beginnen.
Gisteren heeft Nederland zijn doden
uit de Tweede Wereldoorlog her
dacht. Doden, die gevallen zijn voor
„het samenleven van de volkeren in
gerechtigheid en vrede".
Vandaag viert Nederland het bevrij
dingsfeest als herinnering aan de be
vrijding. die weliswaar nationaal
moet worden gezien, maar die toch
destijds door duizenden Nederlanders
werd beschouwd als het openen van
de poort naar een wereld, die zich
meer dan in het verleden zou richten
op een „samenleven in gerechtigheid
en vrede".
Op elk van deze dagen klonk en
klinkt de aansporing tot bezinning
en aangezien het Nederlandse volk
geen oppervlakkig volk is, dat zich
luchthartig van grote vraagstukken
afwendt, mag men aannemen, dat
in deze dagen meer dan gewoonlijk
is nagedacht over het samenleven in
gerechtigheid, over het vredelievend
naast elkaar wonen, over de vrede en
over de koude en de hete oorlog.
D3 volkeren van de wereld zijn ech
ter op het punt van het vredelie
vend samenleven nog niet veel
verder gekomen dan ln 1945. Over de
Ver. Naties behoeft niet eens ge
sproken te worden. Die organisatie is
door tweedracht totaal verscheurd.
Maar ook het zo zwaar geteisterde
West-Europa heeft na 1945 nauwe
lijks enige vordering gemaakt. Dat
valt te meer op nu in deze dagen de
P.aad van Europa (Straatsburg) 10
jaar bestaat. Die raad had de leiding
moeten hebben bij de samenwerking
tussen de Westeuropese landen. Op
timisten voorzagen al op korte ter
mijn een verenigd Europa met ver
vagende grenzen en verminderde be
wapening.
D; realiteitszin gebiedt ons thans
op deze bevrijdingsdag te erken
nen, dat de Raad van Europa in
tien jaar tijds nagenoeg niets heeft
bereikt.
Er is een Kolen- en Staalgemeen
schap gesticht, die op dit ogenblik
in een ernstigo crisistoestand ver
keert, omdat Duitsland en Frankrijk
zich te weinig lid weten van een
Europese gemeenschap. Deze landen
laten het eigen belang overheersen.
Er is gepoogd een Europese defensie
gemeenschap te stichten, maar zij
bezweek.
Er is een Atoomgemeenschap ge
sticht, die tot nog toe geen wezen
lijke waarde bleek te bezitten.
En er is een Europese markt, waar
van men niet weet of zij bevredigend
kan werken en die in elk geval uitge
breid moet worden met een vrijhan
delszone, wil zij niet tot ernstige
moeilijkheden aanleiding geven.
Dat zijn dan de vier „daden" van
Europese samenwerking. Men
kan daarover niet optimistisch
zijn.
Er is weinig bereikt en wat bereikt
werd, is bijna dodelijk zwak.
Men zal er daarom goed aan doen op
deze bevrijdingsdag, als men met
dankbaarheid aan de vrede denkt,
toch te beseffen, dat de worsteling
om het behoud van die vrede nog al
tijd voortgaat en dat inspanning van
alle krachten nodig zal zijn om die
strijd niet te verliezen.... Van win
nen, werkelijk winnen wordt dan met
eens gesproken, omdat daarvoor een
samenwerking tussen de volkeren no
dig ig, zoals zij thans men zie naar
d« resultaten van de Raad van Euro
pa nog niet bestaat.
troepen als erewacht stram stond
aangetreden en het fanfarekorps
der genie koraalmuziek speelde.
Daarna plaatsten de minister-pre
sident prof. dr. L. J. M. Beel en de
minister van defensie, lr. C. Staf,
een krans namens de ministers.
Terstond daalde een diepe stilte
op de andere 20 rumoerige Dam.
Na het spelen van het Wilhelmus
was de korte plechtigheid geëin
digd.
Bij het monument „Voor hen die vie
len" in de onmiddellijke nabijheid
van de marinehaven te Den Helder
werden de gevallenen van de Konink
lijke Marine en de koopvaardij her
dacht. De vlootpredikant F. Colen
brander hield een toespraak en vloot-
aalmoezenier B. J. Wilmink sprak
een gebed uit. Daarna hebben vice-
admiraal H. H. L. Pröpper namens
de Nederlandse strijdkrachten, de di
recteur-generaal namens de koop
vaardij een krans gelegd.
BIJ het Nationaal Legermonument
op de Grebbeberg werd om kwart
Het koninklijk Heerlens mannenkoor
Pancratius heeft onder leiding van
Heydendaal bij het oorlogemonument
voor de onbekende soldaat op het
,JPiazza Venezia" te Rome een uit
voering gegeven van Italiaanse en
Nederlandse hymnen.
voor elf de klok in het monument ge
luid, waarna twee coupletten van
„Wilt heden nu treden" door de Ko
ninklijke Militaire Kapel werden ge
speeld.
De gedachtenisreden werden uitge
sproken doo rde hoofdlegeraalmoeze
nier mgr. H. J. J. M. van Straelen
en de hoofdlegerpredikant ds. A. T.
W. de Kluis. De chef van de generale
staf tevens bevelhebber van
de landstrijdkrachten, luitenant-ge
neraal G. J. Ie Févre de Montigny,
heeft in aanwezigheid van vertegen
woordigers van de chef marinestaf
en de chef luchtmachtstaf een krans
bij het monument gelegd. Verder
werden onder meer kransen gelegd
namens het voormalige K.N.I.L., de
Koninklijke Landmacht van voor
1940, de voormalige Binnenlandse
Strijdkrachten, de voormalige Ko-
Prof. Beel heeft gisteren met mr.
Burger, en met prof. nu-. Romme
de politieke situatie besproken.
Vandaag zal hij achtereenvolgens
daarover besprekingen voeren met
prof. mr. Oud, dr. Bruins* Slot en
dr. Tilanus. Dir. Burger heeft aan
prof. Beel medegedeeld, dat de frac
tie van de Partij van de Arbeid on
veranderd bereid blijft tot het voeren
van onderhandelingen, die zouden
kunnen leiden tot het mede dragen
der regeringsverantwoordelijkheid
door de P.v.d.A., zulks onder erken
ning zijnerzijds van de moeilijkheden
die alsdan zouden zijn te overwin
nen.
Prof. Beel is van oordeel dat zoda
nige onderhandelingen slechts vrucht
kunnen dragen, indien vooraf zeker
heid wordt verkregen nopens over
eenstemming van inzicht over enige
punten van het regeringsbeleid, die
van wezenlijke betekenis zijn en die
bij de besprekingen, door hem on
middellijk na de verkiezingen als in
formateur met de fractievoorzitters
gevoerd, als contraversieel naar vo
ren zijn getreden.
In verband hiermede heeft prof. Beel
een schrijven gericht aan de fractie
voorzitter van K.VP., P.v.d.A., V.VD.
AJt.P. en C.H.U. waarin hij deze
punten heeft omschreven. Hij heeft
hun verzocht hun standpunt terzake
hem uiterlijk woensdagavond 6 mei
kenbaar tè maken.
ninklijke Nederlandse Brigade „Prin
ses Irene" en de vereniging 8 RJ.,
die door deputaties waren vertegen
woordigd.
In aanwezigheid van verscheidene
burgerlijke en militaire autoritei
ten heeft geheraal-majoor H. P.
Zielstra, plaatsvervangend chef
luchtmachtstaf een krans gelegd
bij het monument voor de geval
lenen der luchtmacht op de vlieg
basis Soesterberg.
Aanleg atoomproefterrein
door Frankrijk in Sakara
Premier Debré heeft maandag ln de
Franse staatscourant meegedeeld, dat
Frankrijk bezig is met de aanleg van
een proefterrein voor kernwapens in
de Sahara. De keuze van het terrein
was pas na diepgaande studie ge
maakt, opdat de gezondheid van men
sen en vee voor honderd procent ge
garandeerd kon worden. Debré deel
de niet mee waar de proefgrond is
Het Parijse dagblad France Soir wist
echter al in maart te melden dat op
600 km zuidelijk van Colomb Bechar
in de Sahara, waar raketten getest
worden, een „geheime stad" gebouwd
wordt met de naam Hamoudia. Het
ligt op bijna 40 km afstand van de
laatste oase (Reggan) op de kara
vaanweg naar de Niger.
CRISIS OP DE KOLENMARKT
Duits verzet tegen
produktievenmndering
In de gisteren te Luxemburg gehou
den bijeenkomst van de raad van mi
nisters der E.G.K.S. en de leden van
de Hoge Autoriteit (H.A.) heeft men
nog geen overeenstemming kunnen
bereiken over de gewijzigde voorstel
len van de Hoge Autoriteit om tot *n
oplossing te komen van de crisis op
de de kolenmarkt. De besprekingen
worden vandaag voortgezet.
Hoewel geen bijzonderheden over de
gehele dag gevoerde onderhandelin
gen werden bekendgemaakt de
vergadering draagt een zeer geslo
ten karakter schijnt de kern der
moeilijkheden, die een oplossing der
problemen in de weg staan, nog
steeds te schuilen ln de voorgestelde
beperking der steenkoolproduktie in
de zes landen. Vooral van Duitse zij
de blijkt men zich categorisch tegen
een dergelijke algemene produktie-
vermindering te verzetten, waarbij
men van Franse zijde wordt ge
steund. Vooral schijnt de Duitse
Bondsrepubliek zich niet door de Ho-
ige Autoriteit te willen laten voor-
I schrijven welke maatregelen zij bij
een crisis in haar land moet nemen.
In ieder geval heeft men in kringen
rondom de conferentie de indruk,
dat de Hoge Autoriteit bij de onder
handelingen, die thans in Luxem
burg gevoerd worden, alles in het
werk zal stellen om een breuk te ver-
I mijden en het gezicht van de gemeen
schap te redden. Behalve het compro
mis voorstel van de Hoge Autoriteit
ligt bij de besprekingen ook een voor
stel ter tafel, dat is ingediend door
de Duitse bondsrepubliek.
In dit memorandum stelt "de Duitse
delegatie voor het hoofd te bieden
aan de crisis door:
le een zuiver vri
van de produktie
in het amendement van de "Hoge
Autoriteit op haar aanvankelijke
voorstellen.
2e de beperking van de Invoer ln ge
zamenlijk overleg, hetzij door een
vrij akkoord van de lidstaten, hetzij
door invoering van rechten op de
invoer van steenkool met uitzonde
ring van een vrij contingent, zoals
dit thans in Duitsland plaatsvindt.
3e een eventuele instelling van een
certificaat van oorsprong teneinde in
een deel van de gemeenschap te ver
hinderen dat uit derde landen steen
kool wordt ingevoerd.
4e meer maatregelen om de bijzon
dere problemen van België op te los
sen.
HM. de Koningin en Z.KM. prins
Bernhard hebben maandagmorgen
een krans gélegd bij het nationaal
monument op de Dam te Amsterdam.
Churchill naar
Amerika
vertrokken
Sir Winston Churchill is gisteren per
lijnvliegtuig naar ds Verenigde Sta
ten vertrokken.
Churchill maakt zijn eerste reis naar
Amerika sedert 1954. HUI heeft een
uitnodiging van president "Eisenhower
en zal tijdens het vierdaags bezoek
meestentijds op het Witte Huis zijn.
Het bezoek van Churchill is een
„vriendenvisite" genoemd, maar in
Britse politieke kringen hoopt men
dat de politieke veteraan de Ameri
kaanse president zal geruststellen dat
Engeland geen belangrijke wijzigin
gen overweegt wat betreft de bena
dering van de Rus in de koude oor
log.
POLITIE ZOEKT NAAR PYROMAAN
Ook brand in Galeries
bioscoop en 4 huizen
De Belgische politie zoekt naar de
pyromaan die zes branden heeft ge
sticht welke de Brusselse brandweer
zijn zwaarste nacht sedert de bom
bardementen uit de oorlog bezorgd
heeft.
HET PROVINCIAAL BESTUUR van Zeeland hoopt binnen niet
al te lange tijd een goed-nitgevoerde brochure te publiceren over
het Sloeplan, zo deelde ons gistermorgen de commissaris der ko
ningin in Zeeland, jhr. mr. A, F, C. de Casembroot, mede. Deze
pnblikatie, die wellicht ook in het Engels kan verschijnen, zal
geheel gericht zijn op het duidelijk maken van de vestigingsmo
gelijkheden voor de industrie in het Sloegebied. Het zal dus iets
geheel anders zijn dan de pnblikaties van Zuid-Holland (plan-
Langen) en Noord-Brabant (Kreekrakplan). Bij deze beide pro
vincies ging het voornamelijk om een planologische studie, waar
van de verwezenlijking nu nog niet aan de orde is. Dat is echter
wél het geval bij het Sloeplan, zodat een brochure hierover van
een andere opzet behoort te zijn.
Tot dusver is er aan officiële
Zeeuwse publikaties over het Sloe
plan nog maar weinig versche
nen Het project werd gelanceerd
enige jaren geleden tijdens een
bezoek van parlementsleden (sep
tember 1957) aan de Koninklijke
Maatschappij „De Schelde". De
president-directeur van deze
maatschappij, de heer J, W. Hup-
kes, vertelde toen iets over de
plannen van zija-bedrijf en deel
de daarbij mede, dat een voorstel
tot het aanleggen van een haven
bekken in het Zuidsloe bij de
rijkswaterstaat was Ingediend.
Het provinciaal bestuur heeft
daarna bij herhaling gewezen op
de grote mogelijkheden van dit
project, maar verstrekte daarbij
feen gedetailleerde gegevens,
lind vorig jaar evenwel publiceer
den Ged. Staten wél het voorlopi
ge schema van uitvoering,
namelijk in de memorie van ant
woord op het verslag van de pro
vinciale begroting.
Zeelands provinciaal bestuur heeft
dus bepaald niet naar een grote pu
bliciteit rond het Sloeplan gestreefd
en de vraag rijst of enige activiteit
op dit gebied niet moet worden nage
streefd. Het was juist deze vraag,
die gisteren aan de orde kwam tij
dens een bespreking van de commis
saris der koningin met vertegenwoor
digers van dc Zeeuwse pers. De com
missaris zette uiteen, dat het provin
ciaal bestuur wél deze richting wil
uitgaan, maar pas dan als men over
zeer concrete gegevens beschikt ten
aanzien van de uitvoering. Het gaat
er niet om thans in navolging van
Zuid-Holland en Noord-Brabant met
een planologische studie voor de dag
te komen hetgeen bovendien van
weinig originaliteit zou getuigen
maar om vaststaande feiten bekend
te maken.
Het Sloeplan immers is verder dan
Haringvliet- of Kreekrakplan: in
de Noordoostpolder worden reeds
modelproeven genomen, de Ko
ninklijke Maatschappij „De Schel
de" wil bepaalde terreinen aanko
pen, de industrie-adviseur van het
grovinciaal bestuur, dr. F. Q, den
tollander, heeft zijn eerste con
tacten reeds gelegd, een aparte
post op de rijksbegroting voor de
uitvoering van het plan is niet no
dig, want fn het kader van de Del
tawet moet de zeewering ter
plaatse worden verhoogd, ziedaar
een aantal factoren, die er op wij
zen dat de fase van het plannen-
maken is overgegaan in die van
de uitvoering.
„Daarom moeten wij een goed-uitge-
voerde brochure hebben, waaraan het
bedrijfsleven iets heeft" aldus de
commissaris. Hij dacht bijvoorbeeld
aan vermelding van de onderwijsmo
gelijkheden in de omringende plaat
sen, de activiteiten op maatschappe
lijk en cultureel gebied, diverse tech
nische gegevens over de havens en de
verbindingen met overig Nederland,
kortom een opsomming van de gun
stige vestigingsfactoren.
Het provinciaal bestuur hoopt nu,
dat binnen niet al te lange tijd defi
nitief zal vaststaan, hoe de uitvoe
ring van het project zal geschieden.
In dit verband zorgt de kabinetscri
sis ook op dit gebied voor onzeker
heden. Trouwens, ook andere zaken,
die verkeer en waterstaat aanbelan
gen, moeten op afdoening wachten.
Ais voorbeelden noemde de commis
saris het overleg met de minister
over de veertarieven, dat in het voor
jaar was geprojecteerd, de bespre
king met de bewindsman over de
vaste oeververbinding enz. Definitie
ve stappen zullen pas genomen kun
nen worden zodra een nieuw kabinet
is geformeerd en met de dan optre
dende minister van verkeer en water
staat kan worden onderhandeld.
Een bioscoop brandde uit in de nacht
van zondag op maandag, nog een
bioscoop werd zwaar beschadigd en
vier huizen meldden kleine, branden
in dezelfde wijk. Niemand raakte ge
wond. Deskundigen zeggen dat de
branden, die maandagochtend alle
geblust waren, kennelijk binnen een
periode van twee uur gesticht zijn.
Het eerste alarm werd om midder
nacht gegeven door een voorbijgan
ger die rook uit de Agora-bioscoop
zag komen. Vijf uur lang is deze
brand door de brandweer bestreden,
doch de bioscoop werd ln as gelegd.
Daar de bioscoop begrensd werd door
huizen, werd de omgeving binnen een
straal van honderd meter geëva
cueerd. In dekens gehulde mannen en
vrouwen renden, baby's en kostbaar
heden dragend, de straat op.
Voordat het vuur geblust was.
moest een deel van net materiaal
naar een andere brand worden ge
dirigeerd, die om 50 minuten na
middernacht gemeld was in de
Galeries-bioscoop, op enkele hon
derden meters afstand van de
Agora-bioscoop. Uit de voorsteden
kreeg de brandweer versterking.
Na een uur was men de tweede
bioscoop-brand meester, doch to
neel en doek zijn ln vlammen op
gegaan.
VERWACHT...
Geldig tot hedenavond
ZONNIGE PERIODEN
Zonnige perioden en slechts een en
kele verspreid voorkomende bui.
Zwakke tot matige wind uit noorde
lijke richtingen. Ongeveer dezelfde
middagtempera turen.
ZON EN MAAN
Zon op 5.03
Maan op 4.41
onder 20.11
onder 18,50