Kerkrestauratie in Brouwershaven
STEMMEN UIT DE KERKEN
5650,-
1
RES
IWri
Moeder
BRIGITTE BARDOT LOGEERT IN
EEN LICHTZINNIGE OMGEVING
BOOM IN DE KOEPOORTLAAN
TE MIDDELBURG GEVELD
ZATERDAG 2 MEI 1959
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Zout werkt al
weer in...
HEJ GAAT VLOT met de restaura
tie '"van de prachtige Halle-kerk in
BrouwershavenDe restaurateurs
hebben thans het hoogoprijzende
middenschip onder handen. Inmiddels
is het koor vrijwel hersteld en hier
is al uitstekend te zien hoe prachtig
dit deel van de kerk geworden is. Het
streven is de restauratie van dit his
torische bouwwerk in 1961 te vol
tooien.
In dat herstelde koor zijn nog vele
grafstenen te vinden, waarvan in de
Franse tijd alle familiewapens zijn
afgekapt. Helemaal boven in het koor
bevinden zich nog twee heiligenbeel
den, die dus wel de beeldenstorm heb
ben overleefd. Wie die beelden voor
stellen? Er zijn twee meningen: wel
licht zijn het symbolische beeltenissen
van Augustinus en de apostel Jaco
bus, maar anderen beweren, dat de
ze kerk oorspronkelijk gewijd is aan
Petrus en Paulus.
Er zijn nog meer bijzonderheden
aan dit kerkgebouw. Zo zijn de
nonnengangen eveneens bewaard
Êebleven. En in het middenschip
eeft men indertijd reeds funda
menten bloot gelegd, die er op wij
zen, dat voor de bouw van deze
Sint-Nikolaaskerk, op dezelfde
plaats al eerder eon kerkgebouw
heeft gestaan. Opvallend fraai zijn
ook de beeldjes aan de pilaren.
Ondertussen heeft de lijst van predi
kanten nog geen plaats gekregen,
maar dit bord met een afmeting van
ruim drie bij vier meter zal ongetwij
feld als een soort „historisch docu
ment" in de kerk blijven. Op dit bord
is onder meer te lezen, dat Brouwers
haven in 1577 zijn eerste prediker
kreeg. Het is overigens niet bekend
of dit een rooms-katholieke dan wel
een protestantse voorganger was. In
ieder geval Is zeker, dat de kerk in
1578 reeds is overgedragen aan de
protestanten, maar pas in 1630, toen
ene Johan van Beyst beroepen werd,
voegde men bij de "naam van de voor
ganger het woord „predikant" toe,
Hetgeen dus op een protestantse pre
diker wijst.
De fraaie preekstoel is nog steeds-ge
deeltelijk ingepakt. Dit fraaie voor
werp dateert uit het jaar 1773 en is
een geschenk van Hoobius de Krijger,
wiens naam in vergulde letters boven
de preekstoel staat vermeld.
Te veel stemmers
De geschiedenis van het orgel is
merkwaardig. Omstreeks 1900 werd
Een kijkje in het gerestaureerde deel
van de kerk. (Foto P.Z.C.),
het oude orgel uit de prachtig be
werkte kast gehaald en een nieuw
kwam er voor in de plaats. Helaas,
dat nieuwe orgel heeft het niet zo
best gedaanTe veel personen
(deskundig of niet deskundig?) hiel
den zich met het stemmen van het
orgel bezig, waardoor de kwaliteit
van het instrument bepaald slecht
werd.
De geschiedenis verhaalt verder, dat
de orgelkast aan het rijksmuseum te
Amsterdam werd verkocht, dat tot
heden nog altijd de eigenaar is. Fi
nanciële moeilijkheden hebben tot de
ze verkoop geleid. Korte tijd later
werd de kast in bruikleen weer afge
staan aan de kerkelijke gemeente in
Brouwershaven.
Mede door de ramp (en door de
afzetting van zout) moet het or
gel ook worden vervangen. Dit
nieuwe instrument zal echter moe
ten passen in de kast en dat is
geen eenvoudige zaak. Zover is
het echter nog niet, want als de
eigenlijke restauratie van liet
kerkgebouw voltooid zal zijn, dan
waagt het interieur allereerst de
aandacht en pas daarna zal het or
gel aan de beurt komen.
De zoutaanslag tast overigens het ge
hele kerkgebouw aan. Zelfs in het ge
restaureerde koorgedeelte is de ..zout-
werking" nu reeds weer te zien.
(Advertentie)
RENAULT DAUPHINE
Slot van pag. 3)
uitgenodigd alsmede de moderami-
na van de 4 classes en degenen
die zij voor een bepaalde werk
zaamheid wilden Inschakelen. Deze
zou dan moeten varen onder de
algemene titel: Zeeland in over
gangstijd. Dio conferentie nu is
aeze week gehouden op de Koebel
te Burgh van maandag tot woens
dag en alle aanwezigen waren het
erover eens dat het goed geweest
is om in een rustig oord zich te
rug te trekken om daar met elkaar
rustig te overdenken wat kerke
lijk te doen staat in een provincie
als. de onze.
Zeeland in overgangstijd! Dat is een
nog al breed onderwerp. Ook al gaat
men uit van de kerk en ook al zijn de
besprekingen daarop gericht, toch
wordt die kerk en voor de andere
kerken geldt dit evengoed als voor
de Ned. Hervormde door allerlei
factoren van buiten sterk beïnvloed.
We zijn in een tijd van overgang van
een stabiele maatschappij naar een
mobiele, zoals een van de deelnemers
het uitdrukte. Eeuwen lang heeft
onze provincie een landbouwend ka
rakter gehad. De grote meerderheid
van de Bevolking vond daarin haar
bron van bestaan. Dat is nu afgelo
pen. Van de jeugd in de dorpen kun
nen we wel zeggen dat zij zich wel
bewust van de landbouw afkeert. Ze
moet dat ook wel doen. Er is immers
een overschot aan- arbeidskrachten
dat ook buiten ons gewest werk zoekt,
wat in sommige delen pendel-arbeid
meebrengt. Er zijn plannen voor
meerdere industrialisatie, waarheen
het overschot van de arbeidende be
volking zal moeten afvloeien. „In de
stabiele maatschappij van weleer pas
te wellicht de statische godsdienstige
gemeenschap. De moderne mobiele
naatschappij, die de oude samenle
vingsverbanden opbreekt en oprolt,
verlangt een dynamische gemeente
van Christus, die zich in haar uit
drukkingsvormen aanpast aan de ver
anderde wereld." In deze zin is wel
het algemene vraagstuk aangeroerd
waarvoor de kerk in onze provincie
nu staat. Weigert de gemeente dit te
doen, dan wordt zij misschien een mu
seum-stuk, maar zij functioneert niet
meer in de nieuwe dorpssamenleving.
Inleidingen
Om aan deze brede algemene zaak
beperking te geven, zijn er 4 inleidin
gen gehouden, die elk verzorgd zijn
door een studie-commissie uit de 4
classes. Allereerst is gesproken over
het sociologische aspect, waarin in
cijfers werd voorgelegd hoe in Zee
land de opbouw is van de bevolking
en hoe de kerkelijke deling is in onze
provincie. Hoeveel kleine dorpsge
meenschappen zijn er; welke invloe
den van buiten verandering geven;
wat staat er in de toekomst te ge
beuren; welke zal de invloed zijn van
de voorgenomen concentratie van
burgerlijke gemeenten enz. Wat kan
er al niet bij de sociologie ter sprake
komen?
De tweede inleiding ging over de klei
ne gemeenten. Steeds meer loopt hun
ledental terug. Ze hebben moeite om
finantieel het hoofd boven water te
houden. Op een totaal van 97 ge
meenten (de gecombineerde voor één
gerekend) zijn er 43 met een zielental
tussen 100 en 700. De kleinste ge
meenten offeren het meest. Maar
leert het evangelie niet dat het ene
lid het andere moet helpen en is er
daarom niet een diaconie? Geldt dit
ook niet van de gemeenten?
De derde inleiding ging over het
theologische aspect van deze over
gangstijd. Het is een oer-reformatori-
sche gedachte „dat de kern van het
kerk-zijn in de prediking ligt en de
kerk vóór alle dingen kerk des
Woords is." Maar dit Woord moet
verkondigd worden aan mensen die
leven in deze tijd. Nu de maatschap
pij in Zeeland zo grondig verandert
ook al blijven mensen natuurlijk in
wezen gelijk kan de prediking
daar niet buitenom gaan. „Het gaat
om de mens in zijn totoale omgeving,
in zijn maatschappelijke ruimte."
Ook voor de wereld die komen gaat
is Christus gekruisigd.
De vierde inleiding ging over het
pastorale aspect. Juist door haar pas
toraat (dat is herderlijke zorg in de
breedste zin) heeft de kerk in voor
gaande tijden een grote invloed uitge
oefend, vooral in de dorpsgemeen
schappen. Nu komen er allerlei nieu
we vormen. Maar dan kan hot pasto
raat ook niet helemaal hetzelfde blij
ven. Ze zal zich moeten aanpassen
aan de nieuwe vormen van samenle
ving. De functie van een predikant en
van een kerkeraad zal veranderen.
Hoever moet die verandering gaan?
Heeft de kerk niet de taak "haar le
den op te roepen wat te doen? Ar
tikel XX van de kerkorde zegt
en dit is bijbels „De leden der
gemeente onderhouden de herderlijke
zorg ten opzichte van elkander." Wat
moet er gebeuren om dit in deze ver
anderende tijd te laten geschieden?
Hoe moet de kerkvisitatie in dezen
werken? Hoe moet het ringverband
zijn
Dit zijn enig© vragen dïe opkwamen
waarop soms een antwoord werd ge
geven en soms bleef het bij zoeken
en tasten.
Deze. samonspreking is van belang
geweest. Het is een eerste initiatief
geweest dat door de prov. kerkverga
dering van Zeeland genomen is, zodat
de praeses vnn de Gén. Synode het de
moeite waard heeft geoordeeld om een
gedeelte van deze conferentie bij te
wonen en hnnr met een dienst in de
kerk van Burgh te besluiten.
H.
Collecte
De Emmabloemcollecte ten bate van
het „Groene Kruis" heeft in Biggeker-
ke 35,73 opgebracht.
De inzameling voor het verjaardags
geschenk H.M. de Koningin bracht
in Biggekerke 36,80 op».
Dreischor voor verhoging
wethouderswedden
De gemeenteraad van Dreischor
heeft in de jongste vergadering zich
akkoord verklaard met de door Ge
deputeerde Staten voorgestelde ver
hoging van de wethouderswedden.
In verband met de bouw van diverse
grote werken en de daarmee sa
menhangende hoge lasten, besloot
de raad een verzoek in te dienen om
verhoging van de algemene uitke
ring uit het gemeentefonds.
De raad besloot afwijzend te beschik
ken op een verzoek om subsidie van
de Koninklijke Ned. Militaire Bond
„Pro Rege". Aan de provinciale com
missie ter bevordering van rijkswe
ge van de veefokkerij in Zeeland,
werd een subsidie verleend van f 10
voor de rundveekeuring 1959. Ver
der werd aan de Stichting dienst voor
Geestelijke Volksgezondheid in de
provincie Zeeland de subsidie ver
hoogd van 3 tot 10 cent per inwoner.
De raad willigde een verzoek in van
de vereniging van burgemeesters en
secretarissen op Schouwen-Duiveland
eu St. Philipsland om verhoging van
de subsidie dier vereniging. Voorts
werd besloten de bouwverordening te
wijzigen evenals de gemeenschappe
lijke regeling Beatrixschool en de
gemeenschappelijke regeling Centra
le Werkplaats en de kindertoelage
verordening.
(Advertentie)
Baby-huidje
51ABYDERMMVF
FILMS IN ZEELAND
„Sluipvaart in de Pacific"
is spannend oorlogsrelaas
„Spaanse driften", Alhambra (Vlïssin-
gen) is een rolprent uit de tijd, dat
Brigitte Bardot nog een gunstelinge
was van Roger Vadim, de Franse re
gisseur, die haar ontdekte en voor
de film opvoedde. Nu zijn BB. en
Vadim al lang zulke goede vrienden
niet meer en de Fransman speurt al
enige tijd naar een nieuwe pupil; met
wisselend succes. B.B. zal er wel
niet over in zak en as gezeten heb
ben, want haar naam was intussen een
begrip geworden. „Spaanse Driften"
was een V3n de bijdragen tot haar suc
ces-
De film speelt in Spanje, maar Bri
gitte hier Ursula geheten blijft
een frangaise. Een naïeve jongedame,
die haar vakantie gaat doorbrengen
op het kasteel van haar verdorven
oom en lieftallige tante. De avontu
ren van Ursula rond het romantische
Spaanse kasteel zijn van pikante aard,
de traditie van alle vorige B.B.-films
getrouw. De lichtzinnige oom wordt
gespeeld dooi; Pepe Nieto, de rol van
tante Florentine wordt door Alida
Valid vervuld. De gelukkige jonge
man, die zich mag verheugen in Ur
sula's gonst is de Spaanse heethoofd
Lamberto, een creatie van Stephen
Boyd-
„Jailhouse Rock is een van de be
tere rock 'n roll-films. Het genre
mag dan iets verouderd zijn, Elvis
Presley doet het nog steeds wel.
Het eerste deel van het verhaal
speelt zich af tegen een gevangenis
decor, want de held van het verhaal
is na een kroegruzie achter de tra-
liet gezet. Nu en dan kan het ook
daar een vrolijke boel zijn, dank zij
vriend Elvis. Electro (Middelburg)
vertoont de flïm.
Het kampleven tijdens de laatste we
reldoorlog heeft al voor heel wat
films stof geleverd. „Het kamp op
het bloedeiland" onderscheidt zich in
de eerste plaats door het typische ge
geven: niet een vlucht is het hoogte
punt van dit verhaal, maar de po
gingen van de gevangenen om voor
de Japanse bewakers geheim te hou
den, dat de oorlog voorbij is. Val
Guest is de regisseur, die met behulp
van dit bijzondere gegeven een aan
vaardbare oorlogsfilm wist te ver
vaardigen. Enkele karakters worden
uitstekend vertolkt door Carl Mohner,
Andre Morell, Phil Brown en Bar
bara Shelley. Te zien in Grand (Goes)
Het boek „Run silent, run deep" van
kapitein Edward L. Beach is een
spannend relaas van duikboot-ope
raties in de Pacific. Een boeiend en
beklemmend boek. Hetzelfde kan
gezegd worden van de film „Sluip
vaart in de Pacific", die Robert Wi
se naar deze roman vervaardigde.
Hét scenario werd geschreven door
John Gay en deze liet zo veel moge
lijk van het oorspronkelijke, lange
verhaal intact. Twee zeer goede ac
teurs, Clark Gable en Burt Lancaster,
brengen de in het verhaal domineren
de figuren tot leven, terwijl Jack
Warden (uit „Bachelor Party" cn
„Twelve angry men") opvalt als lid
van de duikbootbemanning. „Sluip
vaart in de Pacific" wordt vertoond
in Schouwburg (Middelburg).
Domino Kid (Rory Calhoun) trekt
van leer tegen de moordenaars van
zijn vader in „Bloedwraak", Luxor
(Vlissingen). En dat tot genoegen
van de twee mooiste meisjes van liet
dorp.
Grand (Goes) draait zondagmiddag
ook een western, namelijk „De weg
van het geweld" met Van Heflin en
Tab Hunter. Ook daarin gaat het
hard tegen hard.
„Jantjes op Tahiti", Badpaviljoen
bioscoop (Domburg) is een vrolijke
geschiedenis over matrozen, die op
een „luilekker-eiland" verzeild zijn
geraakt.
DE BOOM, die vele jaren het begin
van de Koepoortlaan te Middelburg te
genover de Koepoort halveerde, is
vrijdag geveld. Voor een betere ver
keerssituatie op het Molenwater
moest de boom verdwijnen. De gehele
vrijdagmorgen zijn mannen met bij
len bezig geweest om zijn wortels
stuk te hakken, waarna precies om
12 uur de reus met eea doffe klap
omlaag stortte.
In de laatste vergadering van de
Middelburgse raad is er nog over het
wel een wee van de boom gesproken.
Niet alle raadsleden gingen er mee
akkoord, dat hij omgehakt moest
worden. Die enkele tegenstanders
hadden et* al eerdei? de aandacht op,
Op de foto: nog enkele seconden en
de reus zal neervallen. (Foto P.Z.C.).
gevestigd, dat een noodzakelijke
draai om de boom veiliger was voor
het verkeer. De burgemeester even
wel vond de sta-in-de-vveg vooral ge
vaarlijk voor onbekenden, die des
avonds niets vermoeaend de Koepoort
naderen en dan plotseling geconfron
teerd worden met een boom, midden
op de weg.
Maar dat vermocht de tegenstanders
nog niet overtuigen. Dat gebeurde
pas, toen de burgemeester vertelde,
dat de boom ziek was. „Dan er maar
uit", beslisten ook de voormalig© te
genstandera,
Hoofd van de linnenkamer
van „Bethesda" jubileert
Bloemen en geschenken voor
mejuffrouw M. P. Godeschalk
In de zonnige conversatiekamer van
de verpleegsters in het ziekenhuis
„Bethesda" brachten vrijdagochtend
in een ongedwongen bijeenkomst het
bestuur en personeel vim het zieken
huis hulde aan mejuffrouw M. P.
Godeschalk, die 25 jaar aan „Beth
esda" verbonden is. Op 1 mei 1934
kwam zij als leerling in dienst en
werd zij te werk gesteld in de lin
nenkamer, waarvan zij sinds 1942
het hoofd is.
In de loop van de jaren zag mejuf
frouw Godeschalk veel veranderen.
De heer J. Moll, die de jubilaresse
namens het bestuur gelukwenste en
haar een geschenk onder couvert en
rose anjers aanbood, vertelde in zijn
toespraakje over die veranderingen:
„De bezetting was in 1934 uiterst be
scheiden, zowel wat patiënten als
wat personeel betreft. Een gedeelte
van het ziekenhuis werd toen zelfs
nog gebezigd voor de verzorging van
bejaarden. Nu hebben we een uitge
breide staf personeel en komen we
eigenlijk bedden tekort", aldus de
heer Moll. Spreker had veel waar
dering voor het werk van mejuf
frouw Godeschalk: „Wij zijn U heel
dankbaar, omdat U ons zo lang
trouw bent gebleven" De woord
voerder van net bestuur sprak ech
ter ook over moeilijkheden. Kleine
moeilijkheden overigens, die een ge
volg waren van de financiële zorgen
van het bestuur. Mejuffrouw Gode
schalk ^yilde namelijk graag haar af
deling uitbreiden en het bestuur kon
aan die wens niet altijd voldoen. De
jubilaresse toonde aan de andere
kant echter ook weer begrip voor de
bezwaren van de bestuurders. De heer
Moll roemde deze eigenschap.
Vervolgens werden gelukwensen uit
gesproken door de administrateur,
de heer W. de Jong. Deze overhan
digde mejuffrouw Godeschalk een
geschenk onder couvert namens het
personeel, „omdat zij de patiënten
altijd op tijd in schone lakens laat
rollen en de verpleegsters als
sneeuwwitjes door dè gangen laat
zweven".
De adjunct-directrice, zuster M. J.
Blok, overhandigde, eveneens na
mens het personeel, een geschenk,
waarna het personeel, dat zich in de
conversatiekamer had verzameld in
een lange rij langs de jubilaresse
„defileerde" om haar de hand te
drukken.
Zeehengelwedstrijden op
Hemelvaartsdag bij
Hoofdplaat
De hengelsportvereniging „De Braak
man" te Biervliet organiseert op He
melvaartsdag voor de 3e maal een in
ternationale zeehengelwedstrijd in de
Westerschelde nabij Hoofdplaat.
Evenals vorige jaren zijn ook thans
naast verschillende ere-prijzen zeer
waardevolle prijzen beschikbaar ge
steld o.a- een elektrische wasmachihe.
Reeds enkele honderden sportvissers
waaronder verschillende Belgische
cluövissers hebben zich voor deze
wedstrijd aangemeld.
Gevist wordt op bot, schar, paling,
tong, zeebaars, geep, makreel, rog,
pijlstaartrog, lomp, knorhaan en fint.
De wedstrijd begint om 13.00 uur.
M. Meijboom voorzitter van
Chr. Besturenbond te Goes
Opvolger van de heer
A. de Lange
Tijdens een vrijdagavond in „De Op
ril" te Goes gehouden vergadering
van de Christelijke Besturenbond is
de heer M. Meijboom met algemene
stemmen gekozen tot voorzitter. Hij
neemt do plaats in van de heer A.
de Lange, die enkele maanden gele
den afscheid heeft genomen als voor
zitter van de Christelijke Besturen
bond.
Het bestuur werd voorts met twee
leden uitgebreid, namelijk de heren
A. Joosse en RL Paauwe. De heer K.
Goudzwaard vertoonde tijdens deze
bijeenkomst enkele dia's over het
Zeeuwse landschap en het fruitcorso
te Goes.
Wielrijder te Grijpskerke
door motor aangereden
De wielrijder J. D. uit Grijpskerke is
aldaar, doordat hij geen richting
aangaf, aangereden door de motor
rijder P. W„ eveneens afkomstig uit
Grijpskerke. De hep D. liep hierbij
lichte verwondingen op De motorrij
der trof geen schuld.
Collecte
De Emmabloemcollecte heeft te Co-
opgeb^ih^ 363,80 en te 114
