Ridders Orde van Oranje-Nassau
Concertmeester vanInstrumentale'
speelt Beethovens Vioolconcert
DONDERDAG 30 APRIL 1959
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
1
Jhr. I. F. den Beer
Poortugael
J. van Goor
A. W. Cevaal
J. de Jonge
De burgemeester van Biervliet, de
heer A. P. Kostense, die benoemd
werd tot Ridder in de Orde van
Oranje Nassau, werd 16 maart 1904
te Biervliet geboren. Na zijn school
opleiding voltooid te hebben trad de
lieer Kostense in 1921 als volontair
in dienst op de gemeente-secretarie
van Biervliet, waar hij per 1 januari
1933 benoemd werd tot secretaris.
Op 1 augustus 1935 volgde zijn be
noeming tot burgemeester van deze
gemeente. In het openbare leven be
kleedt de heer Kostense verscheide
ne functies; zo is hij o.m. sedert de
oprichting gezworene van het water
schap „Het Vrije van Sluis" en be
stuurslid van o.m. de afdeling West
Zeeuwsch-Vlaanderen van het Ned.
Rode Kruis en van de stichting re
creatiegebied Braakman.
J. S. Nieuwendijk
De vlootaalmoezenier van de Ko
ninklijke Marine J. S. Nieuwendijk
te Vlissingen, die benoemd werd tot
Ridder in de Orde van Oranje Nas
sau, werd in 1916 te Amsterdam ge
boren. Hij studeerde in Brabant en
Limburg in de opleidingstehuizen
van de Congregatie voor de Missie en
werd 18 juli 1943 tot priester gewijd.
Sinds 1 oktober 1945 is hij vlootaal
moezenier van de Koninklijke Mari
ne, 'in welk ambt hij van november
'45 tot december '49 werkzaam was
bij de vloot in Nederlands-Indië.
Van 1950 tot 1951 verbleef vlootaal
moezenier Nieuwendijk in de Kore
aanse wateren aan boord va,n- Hr.
Ms. „Evèrtsen", waarna hij tot 1953
Tot ridder in de Orde van Oranje-
Nassau werd benoemd de te Veere
wonende graficus Dirk van Gelder,
die in 1907 te Scheveningen werd
geboren.
Nadat hij reeds verschillende malen
opdrachten had gekregen van de P.
T.T. voor het ontwerpen van post
zegels, kinder- en zomerzegels. werd
eind 1952 zijn ontwerp voor een post
zegel van de Verenigde Naties met
de eerste prijs bekroond. In datzelf
de jaar ontving hij van de Neder
landse regering de opdracht een map
met houtgravures van Zeeland sa
men te stellen.
De heer Van Gelder is autodidact. In
Den Haag, waar hij zijn jeugd door
bracht, maakte hij zij eerste werken.
Hij reisde veel, maar in 1938 vestig
de hij zich in Veere, dat zijn vaste
woonplaats werd.
Sinds 1952 geeft de heer Van Gelder
les aan de grafische klas van de Ko
ninklijke Academie voor Beeldende
Kunsten in Den Haag. Voorts is hij
lid van de Raad voor de Kunst, een
rijksadviesraad.
I. van Noppen
De heer I. van Noppen, hoofd van de
geref. lagere school aan de Heren-
ftracht te Middelburg, die tot ridder
n de Orde van Oranje-Nassau werd
benoemd, is op 16 januari 1897 te
Vlissingen geboren. Na zijn opleiding
aan de christelijke kweekschool te
Middelburg werd hij onderwijzer te
Koudekcrke. Op 1 oktober 1915 werd
hij benoemd aan zijn huidige school,
waaraan hij dus thans bijna 44 jaar
werkzaam is. Sinds 1941 is de heer
Van Noppen hoofd van de Hèren-
gracht-school.
Daarnaast heeft hij talrijke functies
in het kerkelijk en maatschappelijk
leven. De heer Van Noppen is ouder
ling en organist van de Geref. Kerk,
organisator van de jaarlijkse
Woudschoten-conferentie en voorts
was hij voorzitter van dè Zeeuwse
organistenvereniging.
J. de Vries
De waterstaatkundig hoofdambte
naar eerste klas bij de rijkswater
staat, de heer J. van Goor te Hans-
weert, geniet sedert 1 februari j.l.
van een welverdiend pensioen. De
heer Van Goor, die op 16 oktober
1893 in Dedemsvaart werd geboren,
begon zijn loopbaan na de M.T.S.-
studie te hebben voltooid. Na drie
jaar als opzichter werkzaam te zijn
geweest, trad hij in 1913 in dienst
van de rijkswaterstaat. Achtereen
volgens had hij als standplaats Delf
zijl, Kampen, Zutphen en Utrecht. In
1920 werd hij benoemd in Terneuzen
en in 1946 ging hij over naar de
dienstkring Hansweert. Als tech
nisch ambtenaar maakte de heer
Van Goor de werken van het Am
sterdam-Rijnkanaal mee. In Hans-
weert heeft hij zich vooral verdienste
lijk gemaakt door krachtig het her
stel van de sluizen in Hansweert en
Wemeldinge te steunen. Ook tijdens
de ramp toonde de heer Van Goor
zich zeer actief. In sportkringen is
de heer Van Goor eveneens een zeer
geziene figuur. Zijn schutterscapaci-
teiten leverden hem vele trofeeën op.
Als bridger heeft hij reeds verschil
lende malen beslag gelegd op het
kampioenschap van Zeeland. Hij
werd benoemd tot Ridder in de Orde
van Oranje Nassau.
C. P. Kuijper
De tot ridder in de Orde van Oranje-
Nassau benoemde heer A. W. Cevaal
te Grijpskerke is op 28 september
1895 te Grijpskerke geboren, waar
hij altijd gewoond heeft. Vooral in
het landbouw-verenigingsleven is hij
zeer actief. Omstreeks '20 trad hij toe
tot de plaatselijke landbou,wvereni-
ging. Na de splitsing in C.B.T.B. en
Z.L.M. werd de heer Cevaal voorzit
ter van de afdeling Grijpskerke van
de Z.L.M. In 1933 werd hij kring-
bestuurslid van Walcheren. Vlak na
de oorlog werd hij voorzitter van de
kring Walcheren en tevens hoofdbe
stuurslid.
Andere functies van de heer Cevaal
zijn onder meer: voorzitter van het
bestuur der coöperatieve landbouw-
vereniging „Eiland Walcheren", 2e
voorzitter van de coöperatieve zui
velfabriek en voorzitter van de silo
vereniging in Middelburg. Voorts is
hij wethouder van Grijpskerke.
P. J. de Leeuw
De heer J. de Jonge, rustend bakker
te Ellewoutsdijk, werd op 29 april
1891 te Kruiningen geboren. Op vijf
jarige leeftijd verhuisde hij met zijn
ouders naar Yerseke, waar hij het
bakkersvak leerde. In 1915 vestigde
de heer De Jonge zich in Ellewouts
dijk. In bakkerskringen in Zeeland
en daarbuiten is hij een zeer geziene
figuur. Zo is hij o.m. lid van het
Centraal Bestuur van de Nederland
se Bakkersbond, bestuurslid van de
afdeling Zeeland van de NJB.B.,
voorzitter van de afdeling Zuid-Beve
land van de N.B.B., en voorzitter
van de regionale Bakkerijcommissie
Zeeland. De heer De Jonge heeft
voorts diverse functies in zijn dorp
bekleed. Veertien dagen geleden nam
hij afscheid van de plaatselijke afde
ling van het Groene Kruis, na 45
jaar voorzitter te zijn geweest. Ze
venentwintig jaar was hij brand
weercommandant in Ellewoutsdijk
en gedurende een reeks van jaren
was hij ook voorzitter van het Bur
gerlijk Armbestuur. Hij werd be
noemd tot Ridder in de Orde van
Oranje Nassau.
S. Hillebrand
werkzaam was bij de Nederlandse
Militaire Missie in Indonesië. Voorts
verbleef aalmoezenier Nieuwendijk
van 1953 tot 1954 te Vlissingen; van
'55 tot '56 in Nieuw-Guinea, daarna
tot 1958 in Den Helder en sindsdien
te Vlissingen.
J. W. van den Doel
De heer J. W. van den Doel te Zie-
rikzee, die tot ridder in de Orde van
Oranje-Nassau werd benoemd, werd
6 maart 1904 geboren. Van zijn zes
tiende jaar' af is hij werkzaam ge
weest op de Scheldebank in zijn
woonplaats. Begonnen als jongste be
diende, op 1 oktober 1920, werd hij
op 1 oktober 1927 tot algemeen pro
curatiehouder, vervolgens op 1 okto
ber 1932 tot directeur-titulair en per
1 oktober 1945 tot definitief directeur
benoemd. Naast zijn werk bij de
Scheldebank heeft de heer Van den
Doel zich op vrijwel elk terrein van
het Zierikzeese gemeenschapsleven
verdienstelijk gemaakt.
Zo is hij vanaf 1936 voorzitter van
de Commissie van Beheer der Geref.
Kerk, van 1942-1956 penningmeester
chr. lagere- en chr. uloschool en
daarna voorzitter van deze scholen.
Voorts o.m. vice-voorzitter Zierik
zeese Oranjevereniging en sinds 1947
raadslid voor de A.R..Partij, waar
van enkele jaren tijdelijk wethouder.
D. van Gelder
Tot ridder in de Orde van Oranje-
Nassau werd voorts benoemd de heer
S. Hillebrand te Sint-Laurens, die op
6 september 1889 in die gemeente ge
boren is. Op 12 maart 1920 werd hij
lid van de Smedenbond, welke orga
nisatie hij met inzet van al zijn
krachten gediend heeft. Hij is sinds
1939 voorzitter van de afdeling Mid
delburg, in welks bestuur hij in 1928
benoemd werd. In 1942 werd hij
hoofdbestuurslid voor Zeeland. Hij
verrichtte voor de smeden baanbre
kend werk ten aanzien van de ver
sterking van de organisatiegedachte.
Antwerpen zoekt
nieuwe zeeweg
De hele opkomst en ontwikkeling van
Antwerpen is voor het grootste deel te
danken aan het feit dat deze stad, met
zijn c.a. 600.000 inwoners tot de grootste
en belangrijkste havens van de wereld
moet worden gerekend Jaarlijks lopen
hier zo'n 1G.OOO schepen binnen en men
kan rustig zeggen dat de levenslijn van
België via Antwerpen en daarmede langs
de Schelde loopt.
Nu heelt men in bepaalde Antwerpse
kringen zorgen over de toekomstige en
huidige bevaarbaarheid van de Schelde
voor de grote zeeschepen. Het „Waterwe
gen en Scheepvaartcomité" wil nu de
aanleg van een belangrijke scheepvaart
weg dwars door Vlaanderen. Bijna 82 km
lang moet deze nieuwe zeeverbinding
worden die Antwerpen aan de Noordzee
moet brengen. Twee sluizen zq'n ln het
kanaal gedacht, dat zelf 20 meter diep
moet worden. Hinderpalen in de vorm
van bruggen zijr niet daar men het weg
vervoer met tunnels onder het kanaal
door wil leiden.
De door het comité gewenste verbinding
geeft een vergroting van de vaarafstand
met ca. 45 km., terwijl de weersinvloeden
aanmerkelijk geringer zullen zijn dan bij
de bestaande vaarweg.
Tot ridder in de Orde van Oranje-
.Nassau werd benoemd jhr. I. A. den
Beer Poortugael, burgemeester van
Veere. Jhr. Den Beer Poortugael
werd 24 oktober 1897 te Leiden ge-
horen. Na zijn schoolopleiding vol
tooid te hebben was hij o.m. volon
tair op de gemeente-secretariën van
Zeist en Maarssen en sinds augustus
1922 ambtenaar ter secretarie van
Deventer. Op 1 januari 1946 volgde
zijn benoeming tot burgemeester van
Veere.- Jhr. Den Beer Poortugael was
(en is nog steeds) actief op verschei
dene terreinen van het maatschappe
lijk leven en een onvermoeid voor
vechter van de Veerse belangen.
PF. van Hootegem
D.e heer P. F. van Hootegem. burge-
rrieestef van Sluis, die benoemd werd
tot ridder in de Orde van Oranje-
Nassau, werd 30 juni 1900 in Kapélle
géboren. Na zijn schoolopleiding vol
tooid te hebben was hij in de jaren
'14-18 leerling-ambtenaar ter secre
tarie van de gemeente Aardenburg,
waarna hij iu 1919 naar Terneuzen
ging. In 1925 werd hij benoemd tot
gemeente-secretaris te Sluis en in
1950 volgde zijn benoeming tot bur
gemeester van deze gemeente. De
heer Van Hootegem bekleedt vele
functies in het maatschappelijk le
ven, zowel in zijn gemeente als in
West-Zeeuwsch-Vlaanderen.
A. PKostense
Tot Ridder in de Oiüe van U-anje
Nassau werd benoemd de heer J. de
Vries, directeur van het post- en te
legraafkantoor te Hulst. De heer De
Vries werd 20 november 1896 te Ter
neuzen geboren. Na aan de normaal
school in Axel het einddiploma te
hebben behaald, volgde in maart
1915 zijn aanstelling tot klerk op het
postkantoor in Terneuzen, waar hij
tot 1926 in dienst bleef. Van 1926
tot 1930 was de heer De Vries werk
zaam in Lekkerkerk, waarna hij te
rugkeerde naar Terneuzen. Hier was
hij van 1938 tot .1941 waarnemend
directeur van het postkantoor. Van
juli 1944december 1945 verbleef
hij in het strafkamp Amersfoort.
Later heeft hij nog een boekje
over dat kamp geschreven. In
oktober 1948 werd de heer De Vries
benoemd tot directeur van het post
kantoor te Hulst. De heer De Vries
is bestuurslid van diverse, op sociaal
terrein werkzaam zijnde verenigin
gen en voorzitter van het Humanis
tisch Verbond, afdeling Oost
Zeeuwsch-Vlaanderén.
Wethouder C. P. Kuijper van Ouwer-
kerk werd eveneens tot ridder in de
Orde van Oranje-Nassau benoemd.
Vele jaren reeds heeft hij zich voor
de Ouwerkerkse samenleving bijzon
der verdienstelijk gemaakt. Van vele
plaatselijke verenigingen is hij be
stuurslid. Sins 1931 heeft hij zitting
in de raad, waarvan vanaf 1935 als
wethouder, eerst voor de vrijzinnig
democraten en na de bevrijding voor
de P. v. d. A. In de oorlogsjaren
maakte de heer Kuijper zich verdien
stelijk als verzetsman. Vooral ook
tijdens en na de ramp trad hij door
zijn werk veel op de voorgrond. Deze
eenvoudige landbouwer-handelaar is
o.m. secretaris van het Groene Kruis,
bestuurslid muziekvereniging „Nieuw
Leven", voorzitter van de culturele
vereniging en van de Raad van Toe
zicht van de boerenleenbank.
De thans 57-jarige mosselconserven
fabrikant P. J. de Leeuw uit Yerseke
is geboortig van Tholen en kwam op
10-jarige leeftijd in Yerseke. Op vis-
serijgebied neemt hij in zijn woon-
laats een vooraanstaande plaats in.
'e heer De Leeuw is al ruim dertig
jaar secretaris van de vissersvereni
ging Yerseke. Voorts'heeft hij zit
ting in de gemeenteraad. De heer
De Leeuw bekleedt de functie van
voorzitter van de Nederlandse Vere
niging van Visconservenfabrikanten.
Ook in de verschillende P.B.O.-orga-
nen is de Yersekse mosselconserven
fabrikant een actief bestuurslid. Da
gelijks bestuurslid is hij van het
Produktschap voor Vis- en Vispro-
dultten en van het Bedrijfsschap
Groothandel in Vis. Ook heeft hij
zitting in het bestuur van de Neder
landse Visfederatie, terwijl hij te
vens lid is van tal van commissies.
In zijn woonplaats bekleedt de heer
De Leeuw nog de functie van voor
zitter van „Zeeland Presenteert". Hij
werd benoemd tot Ridder in de Orde
van Oranje Nassau.
Morgenavond in
Middelburg
De Middelburgse „Instru
mentale" geeft morgenavond
een concert, waarvan het
programma ondermeer Beet
hovens vioolconcert ver
meldt. Dit werk wordt ge
speeld door de concertmees
ter van het orkest, mr. F. K.
Adriaanse uit Middelburg.
Deze jonge jurist is ook bui
ten Zeeland herhaaldelijk als
violist opgetreden. Hij fun
geerde in zijn studententijd
als concertmeester van de
beide studentenorkesten in
Leiden en trad met beide en
sembles als solist op. Tijdens
de tournee 1956 van het Ne
derland Studentenorkest was
hij eveneens concertmeester.
Enige jaren daarvoor had hij
een tournee door de V.S. en
Canada gemaakt op uitnodi
ging van de Ambassade en
onder anspiciën van het Co-
mittee for Netherlands Mu
sic. Mr. Adriaanse heeft vi
ool gestudeerd bij Jo Juda.
Het vioolconcert van Beethoven is
overbekend, zodat het eigenlijk
overbodig is om het hier te intro
duceren. Wij willen derhalve met
enkele kleine bijzonderheden vol
staan. Het werd voor het eerst
gespeeld door de violist Franz
Clement, die in die tijd grote ver
maardheid genoot. Men vertelt,
dat hij het concert van Beetho
ven tijdens de eerste uitvoering
zonder één repetitie van het blad
heeft gespeeld. Repetitie was na
melijk niet mogelijk geweest, om
dat Beethoven het werk niet eer
der klaar had.
Indien deze geschiedenis waar is,
dan zal het concert wel niet he
lemaal volmaakt hebben geklon
ken. Niettemin schreef de Ween-
se Theaterkrant over deze eerste
uitvoering, dat liet- concert dank
zij zijn originaliteit en zijn vele
schone passages grote bijval ver
wierf. Wel werd er bij opgemerkt,
dat de vele herhalingen van be
paalde thema's een beetje „ver
moeiend" werkte....
Beroemd is het concert eerst
recht geworden toen de grote
negentiende eeuwse violist Joa
chim het op zijn repertoire
nam: als dertienjarige jongen
speelde hij het "onder leiding
van Mendelssohn voor het eerst
in Londen en later nog eens on
der Schumann in Dösseldorf.
De cadenzen die Joachim bij het
werk schreef worden nog altijd
door vele violisten gebruikt.
Minder bekend is, dat Beethoven
dit vioolconcert ook nog omge
werkt heeft tot een piano-concert
Af en toe hoort men dit werk nog
wel eens uitvoeren.
Voor de pauze vermeldt het con
cert van morgenavond werken
van Bizet, Stamitz en Schultz
Van de laatste wordt een ouver
ture „Höstgildet" uitgevoerd, be
horende bij een zangspel van deze
naam. Dit werk dateert uit 1790.
Van Stamitz worde een symfonie
in Es gespeeld, een werk van bij
zondere allure, dat nog eens dui
delijk maakt welk een belangrijke
plaats de familie Stamitz heeft
ingenomen in het muziekleven in
de negentiende eeuw.
Zo is de vader van deze Karl
Stamitz als de grondlegger van
het moderne orkest te beschou
wen. Hij maakte van de Mann-
heimer Hofkapelle, waarvan
hij dirigent was, een voortref
felijk spelend ensemble, dat naar
allerlei nieuwe mogelijkheden
zocht, o.a. het gebruik van toen
nieuwe instrumenten en het
toentertijd als novum geldende
encrescendo en decrescendo-spel.
Twintig jaar na de dood van
deze voortreffelijke dirigent
getuigde Mozart nog van zijn
bewondering voor stijl en spel
van de Hofkapel. Ook Karl
Stamitz heeft in deze groep ge
speeld, terwijl hij als compo
nist niet zonder invloed is ge
bleven. Weliswaar wordt hij
vaak beschouwd ais een figuur
van het tweede plan, maar
vaak blijkt dat deze figuren
met subliem werk voor de dag
komen. Hetgeen ook hier het
geval is.
Van Bizet tenslotte wordt ge
speeld de suite „Jeux d'enfants",
vijf delen uit de bekende reeks pi
anostukken, die de componist een
magnifieke orkestrale bewer
king gaf. Het gaat hier om tafe
relen uit het kinderleven: trom
pettist en trommelaar, het wiege
lied van de pop, de tol, vadertje
en moedertje spelen (met cello- en
viool-solo) en het bal, een dans
scène. De leiding van het concert
berust bij de dirigent van de In
strumentale, Henk Stam,