Oosterhuis (pvda) acht algemene
loonsverhoging verantwoord
Kort geding te Amsterdam over
optreden Victor Sylvester te Blokker
KLANKBORD
PLAN TOT ONTVOERING
VAN NOORSE KONING
WOENSDAG 22 APRIL 1959
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
FEEST. Velen zaten in een zaal te
Kopenhagen te wachten: er zou een
groot festijn worden gevierd omdat
de Hans Andersenprijs van 5000
kroon zou worden uitgereikt aan de
auteur Hans Brix.
De organisatoren hadden gezorgd
voor champagne en andere lekker
nijen. Een dir.g hadden zij echter
vergeten. Met schaamte gaven ze toe,
dat ze de prijswinnaar niet hadden
uitgenodigd.
WAT ZE ZEGGEN. Dc Britse histo
ricus G. M. Trevelyan: „Dc mensen
zijn steeds meer geneigd, een staats
man zonder scrupules voor een groot
staatsman te houden". De Britse
schrijver en politicus Harold Nicol-
son: „Het is voor een diplomaat al
moeilijk genoeg, de waarheid te ont
dekken. Nog veel moeilijker is het
echter voor hem, de waarheid zo
naar huis te zenden dat zij ook
wordt geloofd".
Ter gelegenheid van het 12e lustrum
van de Utrechtse vrouwelijke stu-
dentenverening hebben de leden van
de U.V.S.V. dinsdag een rondrit te
paard door de stad gemaakt. Op de
foto ziet men H.K.H. prinses Irene
in de stoet.
Koningin Elizabeth vierde
haar 33e verjaardag
Koningin Elizabeth van Groot-Brit-
tannië heeft gisteren haar 33c ver
jaardag gevierd. Alleen prins Charles
hield haar op het k- Orel Windsor ge
zelschap.
De hertog van Edinburg was op reis
naar Centraal Amfrika en de ko
ningin-moeder en prinses Margaret
waren in Rome. Prinses Anne is wel
iswaar- op Windsor maar is van de
rest van het gezin geïsoleerd wegens
water-pokken. Prins Charles is juist
van deze ziekte hersteld.
0 Op uitnodiging van de regering van
Ghana zijn zes Russische mijningenieurs
tc Accra aangekomen om de exploitatie
van de mijnen in Ghana te bestuderen.-
N.T.B. voelt zich
tekort gedaan
Het kort geding, dat de organi
sator van het muziekfestival te
Blokker, Ben Essing, aanhangig
heeft gemaakt tegen de Neder
landse Toonkunstenaarsbond
(aangesloten bij het N.V.V.)
heeft gisteren onder veel be
langstelling voor de president
van de rechtbank te Amster
dam, mr. U. W. H. Stheeman,
gediend.
Aanleiding tot het geding is de
actie die de N.T.B. in samenwer
king met de British Musicians
Union (B.M.U.) heeft onderno
men om te verhinderen dat het
bekende dansorkest van Victor
Sylvester op Hemelvaartsdag in de
veilinghal te Blokker zal spelen.
Van de president wordt nu ge
vraagd de N.T.B. te gelasten aan
de B.M.U. te verzoeken alsnog toe
stemming te geven aan Sylvester
om in Blokker op te treden op
straffe van een dwangsom van
10.000 gulden per dag bij het in
gebreke blijven daarvan.
De raadsman van Essing, mr. C.
Bei-khouwer, uit Alkmaar stelde dat
Sylvester door bemiddeling van de
EERSTE KAMER BESPRAK SOCIALE ZAKEN
Het Wereldgebeuren
Prof. Witteveen (v.v.d.) stijging kosten
levensonderhoud al gecompenseerd
(Van onze parlementaire redacteur)
Er bestond dinsdagmiddag in de Eerste Kamer, waar de begro
ting van sociale zaken en volksgezondheid voor het dienstjaar
1959 aan de orde was, een duidelijk verschil van mening tussen
de liberale Rotterdamse hoogleraar prof. Witteveen en de oud
voorzitter van het N.V.V., de heer Oosterhuis (p.v.d.a.) over de
wenselijkheid en de mogelijkheid van een algemene loonsverho
ging.
De socialisten hebben de laatste tijd geregeld verkondigd, dat
de bestedingsbeperking voor de loontrekkenden dient te worden
opgeheven. Prof. Witteveen betoogde, dat die bestedingsbeper
king al geruime tijd niet meer bestaat. Hij toonde dat aan met
behulp van de door het Centraal Bureau voor de Statistiek gepu
bliceerde cijfers betreffende de ontwikkeling van de lonen en
van de kosten van het levensonderhoud in de achter ons liggende
tijd.
De heer Oosterhuis was het op grond
van andere hem ten dienste staande
statistieken daarmee niet eens. Deze
socialistische afgevaardigde was van
oordeel, dat de lonen nog altijd zeker
3 procent bij de kosten van het le
vensonderhoud zijn achtergebleven.
Op grond daarvan achtte hij een al
gemene loonsverhoging verantwoord.
Zij kan worden ingevoerd, meende
hij, na de afloop van de thans van
kracht zijnde collectieve arbeidscon
tracten.
De heer Oosterhuis vond voorts, dat
de gedifferentieerde loonpolitiek in
de praktijk bewezen heeft, bedenke
lijke kanten te hebben. Hij was te
gen een huurverhoging voordat een
algemene loonsverhoging is inge
voerd.
DE ARBEIDSTIJD
Een tweede belangrijk punt, dat
ter sprake kwam, was de verkor
ting van de arbeidstijd. Te dien
aanzien meende prof. Witteveen
(v.v.d.), dat als er economisch
ruimte zou zijn voor een verkor
ting van de arbeidsduur, eerst wel
degelijk onderzocht moet worden,
of die ruimte niet in de eerste
plaats moet worden aangewend
voor de verhoging van het natio
nale inkomen. Hij achtte tal van
andere maatregelen urgenter dan
de verkorting van de arbeidstijd.
De heer Middelhuis van de K.V.P.
toonde zich voldaan over de toezeg
ging van de minister, dat een herzie
ning van dc gemeenteklassificatie
binnen afzienbare tijd tc verwachten
is. Hij drong aan op een verminde
ring van het aantal klassen en op
een geringer onderscheid tussen de
klassen. De heer Ruppert (a.r.) sloot
zich daarbij aan. evenals bij de wens
van de heer Middelhuis om de werk
gelegenheid in dc probleemgebieden
op te voeren. Dc daar gebruikelijke
pendeldiensten soms over lange
afstanden brengen namelijk geen
oplossing.
De heer Ruppert (a.r.) betreurde,
dat er nog steeds geen wettelijke re
geling van de lonen te verwachten is,
hoewel de Stichting van de Arbeid
en de Sociaal-Economische Raad al
geruime tijd geleden advies hebben
uitgebracht.
Niet alleen op het gebied van de ar
beidsverhoudingen bewogen de afge-
vaardigden zich, maar ook op dat
van de volksgezondheid. Speciaal
ging o.a. aan prof. Quei'ido van de
P.v.d.A. en aan dr. Polak van de C.
P.N. de verpleging van de langdurig
zieken ter harte. Zij betreurden, dat
dooi- het tekort aan personeel minder
langdurig zieken in inrichtingen ver
pleegd worden, dan het aantal bed
den toelaat. De Anti-Revolutionaire
heer Schipper pleitte voor subsi
dies aan particuliere inrichtingen.
Prof. Querido kritiseerde het voor
nemen, dat op het ogenblik bij de
kabinetsformateur blijkt te be
staan de afdeling volksgezondheid
bij maatschappelijk werk onder
te brengen.
Edwards voorzitter van
raadgevende vergadering
De Britse labourafgevaardigde John
Edwards is dinsdagochtend door de
raadgevende vergadering van de
Raad van Europa tot voorzitter ge
kozen.
Edwards volgt de Belgische socialis
tische senator Dehousse op, die 3 jaar
achtereen voorzitter is geweest. De
housse had zich niet herkiesbaar ge
steld. Er waren slechts twee kandi
daten: Edwards en de Deense liberaal
Per Federspiel. Edwards had onder
meer de steun van de Duitse chris
ten-democraten.
De verkiezing van een afgevaardig
de van buiten de zes betekent ver
moedelijk een nieuwe oriëntatie van
de raadgevende vergadering. De zes
hebben immers hun eigen europese
parlement. Bovendien kan men deze
voorzitterskeuze zien in het licht van
de wens der assemblee om het par-
lementaire orgaan van de O.E.E.S. te
worden, een begrijpelijk verlangen,
aangezien de raadgevende vergade
ring dan minder „in de lucht" zou
hangen.
Begroting van sociale zaken
goedgekeurd
(Van onze parlementaire redacteur)
De Eerste Kamer heeft dinsdagavond
zonder hoofdelijke stemming de be
groting van sociale zaken en volksge
zondheid, doch met aantekening, dat
het communistische lid dr. Polak te
gen was, goedgekeurd.
Minister Beel heeft met de verdedi
ging ervan niet veel moeite gehad.
Over de belangrijke kwestie van de
toekomstige loonsverhoging liet de
bewindsman zich bijzonder kort uit.
Hij deelde mee, dat de regering la
ter azl beslissen, als zij het rapport
van de S.E.R. bestudeerd heeft.
Over de arbeidsverkorting zal de re
gering eveneens op korte termijn be
slissen. Zij zal de zaak bezien in het
kader van het algemene loonbeleid.
Het zal dan gaan om het „wanneer",
om het „in welk tempo" en om de
i,prioriteiten".
Om een einde te maken aan het te
kort aan verpleegsters zal een oplei
ding worden opengesteld voor zieken-
verzorgsters, die bepaalde taken van
de verpleegsters kunnen overnemen.
Acteur verscheen niet
voorstelling afgelast
Een huis vol toneelliefhebbers heeft
dinsdagavond een uur lang zitten
wachten tot het doek opging, omdat
wegens het niet verschijnen van de
acteur Hans Culeman in de Konink
lijke Schouwburg te 's-Gravenhage
niet met de voorstelling van „De ge
schiedenis van Vasco" door de To
neelgroep Theater begonnen kon
worden. De acteurs stonden ge
schminkt op de planken te wachten.
Te negen uur werd de voorstelling
tenslotte afgelast. Men wist toen nog
niet waar Hans Culeman, die de rol
van luitenant September in het stuk
speelt, was, ofschoon stad en land
waren afgebeld.
De acteur had 's middags voor de
televisie te Bussum moeten optre
den en is op de tocht van Bussum,
via Amsterdam, naar Den Haag
zoekgeraakt.
Twee beelden van de verkiezingen
voor de gemeenteraden, die in Alge
rije zijn gehouden: boven: een mo
hammedaanse, die voor deze gelegen
heid haar sluier heeft laten vallen, in
een stembureau in de Kasba van
Algiers. Onder: in de Rue Michelet,
de hoofdwinkelstraat van Algiers
ontplofte een bom in een geparkeer
de auto. Twee mensen kwamen om
het leven terwijl een dozijn andere
gewond werd.
Twee oud-sergeanten
van het Noorse leger
hebben dinsdag een
rechtbank in Oslo doen
schateren van het la
chen door te bekennen,
dat zij van plan zijn
geweest koning Olav V
en premier Gerhardsen
te ontvoeren en voor
hen losgelden te vra
gen van respectievelijk
een miljoen en een half
miljoen kronen. Elke
Noor beschouwt zoiets
als onvoorstelbaar, hoe
wel het waarschijnlijk
niet zo moeilijk zou
zijn koning en premier
die haast geen bescher
ming hebben, te over
meesteren.
De voorzitter van het
hof verklaarde, dat dit
ontvoeringsplan niet
zal worden opgenomen
in de aanklacht tegen
de twee jongelui. De
beschuldigingen blij
ven overigens nog ern
stig genoeg: spionage
en poging tot moord op
twee politie-agenten.
De twee ex-sergeanten
Karsten Gunnestad en
Erik Ivaas, beiden 22
jaar, hebben zeventien
documenten gestolen
uit een bureau van de
Noorse defensiestaf en
ermee „gevent" langs
communistische ambas
sades. Eerst schreven
zij een brief aan de
militaire attaché van
de Tsjechische ambas
sade in Oslo. niet we
tend dat er hier geen
militaire attaché is, en
daarna probeerden zij
in contact te komen
met de Russische mi
litaire attaché.
Deze bleek geen prijs
te stellen op samen
werking met de onder
nemende jongelui. Vo
rige herfst werden de
aspirant spionnen ge
snapt bij een doodge
wone autodiefstal. Gun
nestad schoot toen een
agent neer, die hier
door invalide werd.
Volgens de openbare
aanklager waren hun
plannen grootscheeps
van opvatting: spiona
ge. bankroof en ont
voering van de groten
des lands. Maandag is
het proces tegen hen
begonnen.
Dalai Lama met gevolg
in Moessoori aangekomen
Chinezen plunderen
dorpen in Nepal
De Dalai Lama, de geestelijke leider
der Tibetanen, is met zijn gevolg
dinsdag na zijn reis van 2080 km.
van Lhasa in Moessoori ten noorden
van New Delhi aangekomen. Hij
zal tijdens zijn ballingschap in de
villa van een Indische miljonair wo
nen.
Hij zal op de bovenste verdieping
van het huis, dat op het Indische
gedeelte van de Himalaja uitziet,
verblijven omdat niemand zich bo
ven de „god-koning" mag bevinden.
De vlucht door de bergen en stoffige
vlakten heeft vijf weken geduurd.
Dit is de eerste grote rustperiode.
Plunderende communistiseh-Chinese
soldaten zijn vanuit Tibet Nepal bin
nengedrongen voor overvallen op Ne-
palese dorpen, waar zij gevangenen
maakten, die zij martelden. De Chi
nezen hebben die dorpen leeggeplun
derd.
Dit nieuws werd gister bekend door
een memorandum van sherpaleiders
aan koning Mahandra van Nepal.
Het memorandum doet een beroep
op koning Mahandra om een einde
te maken aan de Chinese overvallen
en zijn volk te behoeden voor verde
re Chinese wreedheden.
MET DREIGING VAN „IN DE BAN"
impresario Jean Mikkenie is gecon
tracteerd en niet zoals de N.T.B. be
weert door de „zwarte bemiddelaar
Lou van Rees". De vereiste werkver
gunning werd aan Mikkenie afgege
ven. N.T.B. en B.M.U. hebben laten
weten, dat zij Sylvester verboden
hebben om zijn contract uit te voe
ren. Als Sylvester toch zou komen
zal hij door de B.M.U. „in de ban"
worden gedaan en elkeen in Engeland
die hem engageert zal op een zwa: te
lijst worden geplaatst: „Een soort
boycot" aldus pleiter. Hij zeide zich
nadien met de B.M.U. te hebben ver
staan en deze had geen bezwaar te
gen het optreden van Sylvester mits
de N.T.B. het ook goed vond.
„De ondernemende jongeman Essing
zou de dupe worden van de strijd, die
de N.T.B. voert over zijn positie met
het rijksarbeidsbureau (R.A.B.). Ook
Nederlandse musici dreigen de dupe
te worden, want het „Dutch Swing
College" mag nu niet naar Engeland
komen. De grootste grief van de X.
T.S. is, dat het rijksarbeidsbureau
vergunningen afgeeft zonder dat de
N.T.B. daarover wordt gehoord. Het
rijksarbeidsbureau wil dat niet doen
omdat het daarvoor een subcommis
sie heeft waarin werkgevers en
werknemers uit de betrokken branche
zitting hebben, aldus pleiter.
De raadsman van de N.T.B., mr.
K. Jansma, betoogde dat het N.V.
V. geheel achter de N.T.B. (2000
leden) staat, die volkomen repre
sentatief is voor de Nederlandse
toonkunstenaar, meer in het bij
zonder voor de amusementsmusi
ci. (De twee kleinere confessio
nele bonden hebben tezamen circa
200 leden).
Het is onjuist dat de leden het niet
eens zouden zijn met hun bestuur.
Bij de amusementsmusici is een
werkloosheid van 20 tot 26%. De N.
T.B. stelt zich volstrekt niét op het
standpunt, dat buitenlandse orkesten
geweerd moeten worden. Er is maar
één bezwaar, nl. dat als impresario
Lou van Rees optreedt, die volgens
de wet daartoe niet bevoegd is, al
dus pleiter. De ernstige grief van de
N.T.B. is, dat ten aanzien van amu
sementsmusici de wettelijke bepalin
gen inzake arbeidsbemiddeling een
dode letter zijn.
De heer Van Rees heeft in een on
derhoud met drie bestuursleden van
de N.T.B. verklaard, zo vervolgde
mr. Jansma, dat hij gebruik had ge
maakt van Jean Mikkenie als „ca
mouflage".
Lou van Rees heeft alles in deze zaak
gedaan, hij is „de zwarte bemidde
laar". De B.M.U. wil niets te maken
hebben met Lou van Rees. Zij han
delt niet uit solidariteit met de N.T.
B. maar heeft haar eigen grieven
tegen Van Rees. Als Blokker er van
afhangt dat de N.T.B. een telegram
aan de B.M.U. zou sturen met het
verzoek alsnog toestemming te verle
nen, dan vrees ik dat Blokker Victor
Sylvester niet zal zien. Zo merkte mr.
Jansma nog op „Het is de eigen
schuld van Ben Essing, hij had Lou
van Rees er buiten moeten houden".
FRANZ ETZEL
...van de mijn naar de top?...
Landbouwersknecht door
eigen tractor gedood
Te Grevenbicht is gisteren de 18-ja-
rige landbouwersknecht O. door zijn
eigen tractor gedood. Hij was op het
veld aan het werk met zijn tractor.
Hij is waarschijnlijk van de tractor
afgevallen en er onder terechtgeko
men. Niemand heeft het ongeluk ge
zien. Hij werd dood onder de tractor
aangetroffen.
Rivalen
Franz Etzel begon zijn loopbaan
als mijnwerkersleerling. Maar
hij mikte hoger dan het doel,
j een goede mijnwei .'cer te worden. Van
zijn loon wist hij geld over te hou
den voor avondcursussen. Zo ver
werf hij zich een middelbare oplei
ding. Later studeerde hij rechtenals
I werkstudent in Frankfort. Münster
j en München. Op zeker ogenblik kon
I hij met collega's in Duisburg een ad-
voeatenkantoor oprichten. Maar nog
was hij niet tevreden: hij wilde in de
I politiek. In de nazitijd viel daaraan
I voor deze advocaat met christende-
mocratische opvattingen niet te
prakkizeren. Wel heeft hij als infan-
terist gediend in de Tweede Wereld-
i oorlog; hij werd reserve-luitenant.
I Na de oorlog ondernam hij tenslotte
de sprong in de politiek. Hij behoor-
de tot de stichters van de Christen-
Democratische Unie en in de eerste
I Bondsdag was er voor hem een zetel.
Waren het de kundige besteding van
zijn mijnwerkersloon en de ervarin
gen als werkstudent, die ertoe leid-
aen dat hij al spoedig tot voorzitter
van de C.D.U.-commissie voor de
economische politiek werd benoemd?
Bondskanselier dr. Konrad Ade
nauer „zag iets" in Etzel, van
wie in eiK geval kan worden ge
zegd dat hij een bijzonder helder
hoofd heeft: zonder buitengewone in
telligentie Slaagt men er immers niet
in om onder zo moeilijke omstandig
heden te studeren. De bondskanselier
zorgde ervoor dat hij in 1952 werd
benoemd in de Hoge Autoriteit der
Europese Gemeenschap voor Kolen
en Sraal Etzel, die het daar vooral
opnam voor arbeidersbelangen, werd
tot vice-president benoemd onder
Jean Monnet, die toen voorzitter
was. Daar kreeg hij een ruime,
Europese kijk op de problemen. Deze
„Europese" ervaring bracht hij mee
naar Bonn toen hij daar in 1957 het
hoge ambt van minister van finan
ciën mocht overnemen van Fritz
1 Schaffer die zich bij zijn partijgeno
ten onmogelijk had gemaakt. Was in
Schaffers tijd het ministerie van fi
nanciën het voornaamste mikpunt
van kritiek, toen Etzel eenmaal de
touwtjes in handen had genomen
werd de omgang met het parlement
minder stroef.
Maar men kan zeker nog niet zeg
gen dat Etzel, wat de mate van po
pulariteit betreft, de minister van
economische zaken prof. Ludwig Er-
hard naar de kroon steekt. Erhard,
wiens welvarend uiterlijk als een le
vend symbool kan worden beschouwd
van het „Wirtschaftswunder" dat on
der zijn leiding in het naoorlogse
Duitsland tot stand kon worden ge
bracht, geniet veel meer bekendheid
en hij is omgeven met een zekere
roem.
Nu Adenauer zich kandidaat heeft
laten stellen voor het presi
dentschap der Bondsrepubiek,
wordt druk de vraag besproken, wie
hem zal opvolgen als kanselier. En
twee namen komen bij die specula
ties telkens naar voren: die van Er-
hard en Etzel. Als president zal Ade
nauer zelf de nieuwe premier benoe
men; van hem is dus de oplossing
van dit vraagstuk afhankelijk. Naast
objectieve zullen dan ook wellicht
persoonlijke overwegingen een be
langrijke rol spelen.
Bij het uitkiezen van een opvolger
zal Adenauer al rekening moeten
houden met de parlementsverkiezin
gen van 1961. Wat zal een betere
uitwerking hebben: het portret van
Erhard of dat van Etzel op de ver
kiezingsbiljetten
Erhard, die reeds vice-kanselier is,
heeft onlangs op een conferentie met
de buitenlandse pers in Bonn ver
klaard, dat hij het in principe met
Adenauers buitenlandse politiek eens
was maar dat hij misschien een iet
wat andere tactiek zou toepassen.
Men zou kunnen zeggen dat deze
woorden enige kritiek op Adenauers
beleid inhielden.
Daartegenover staat Etzel bekend
als een volgeling door dik en dun van
Adenauers politiek. Door zijn nuch
terheid en betrouwbaarheid geniet hij
een grote sympathie bij de bondskan
selier.
Erhard en Etzel zijn beiden vak
ministers, beiden hebben zij zich ge
specialiseerd op de economische
aspecten van het bestuur. Wie van
beiden er ook tot bondskanselier
wordt benoemd, in elk geval zal een
nadere oriëntering op het bredere
terrein van de algemene politiek no
dig zijn. Men krijgt de indruk, dat
Erhard en Etzel allebei al met die
algemenere oriëntering begonnen
zijn...
