PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
KABINETSFORMATIE IS WEER
IN EEN KRITIEK STADIUM
Nog geen kandidaten voor
landbouw en volkshuisvesting
Sir Winston Churchill
terug in de politiek
Kreekrakplan„ZEBRA" voor Brabant
en Zeeland
WEST-DUITSLAND ZAL GEEN
RAKETKOPPEN VERVAARDIGEN
202e jaargang - no. 93
Dagblad, uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant.
Directie: F. v. d. Velde en F. B.
den Boer. Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdredacteur: W. Leertouwer.
Adjunct-hoofdred.: Q. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 56 cent per
week 7.00 p. kw.; fr. p. p. 7.25
per kw. Losse nummers 15 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESSE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Dinsdag 21 april 1959
ADVERTENTIEPRIJS 25 cent per
mm. Minim. p. advertentie 4.—.
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (ma*. 8 regels)
23 cent p. regel met een minimum
van 1.—. „Brieven of adres
bureau v. d. blad" 25 cent meer.
Giro no. 359300 P.Z.C., Middelburg.
Bureaus: Vlisslngen Walstr. 58-60, tel. 2355 4 lijnen (b.g.g. 3508 of 8546); Middelburg, Markt 51, tel. 3841; Goes, L. Vorststr. 63, tel. 2475 (b.g.g. adv. 2234); Oostburg, G. F. de Pauwstr. fi, tel. 20; Terneuzen, Brouwerijstraat 2; Zlerikzee, red. tel. 2426, adm. tel. 2094.
Een plantje „ergens op Sumatra":
een soldaat van de tegenregering po
seert met drie gevangenen van de
Centrale regering te Djakarta. Er
komt vrij weinig nieuws uit Indone-
maar de strijd woedt er nog
teur laten weten, dat zij de hun ge
geven portefeuilles van defensie, bin
nenlandse zaken alsmede verkeer en
waterstaat, niet meer uit handen wil
len geven.
Prof. De Quay staat das nu voor de
keus een kabinet te formeren zonder
C.H.U.-figuren of zijn opdracht terng
te geven. In het eerste geval zon hij
weer uit andere partijen kandidaten
(Van onze parlementaire redacteur)
De kabinetsformatie is weer in een kritiek stadium gekomen. De
door de formateur aangezochte C.H.U.-kandidaten voor de de
partementen van volkshuisvesting en landbouw hebben bedankt.
Deze kandidaten waren voor landbouw zeer waarschijnlijk de
demissionaire minister van defensie, ir. C. Staf, en voor volks
huisvesting, de Rotterdammer mr. A. C. W. Beerman. Minister
Staf wilde beslist niet meer deel uitmaken van een kabinet, ter
wijl de heer Beerman er niets voor voelde belast te worden met
het departement van volkshuisvesting, dat ook als „zwaar" be
kend staat.
De formateur, prof. De Quay, heeft daarop maandag de voorzit
ter en de vice-voorzitter van de C.H.U., respectievelijk de heren
mr. H. K. J. Beernink en C. J. van Mastrigt, in een informatief
gesprek geraadpleegd over personen uit de C.H.U., die de f orma-
teur eventueel zou kunnen uitnodigen.
Na hun onderhoud met de formateur
hebben de heren Beernink en Van
Mastrigt besprekingen gevoerd met
de voorzitter van de C.H.U.-Tweede
Kamerfractie, dr. H. W. Tilanus. Dit
gesprek schijnt echter niet tot een
verbetering in de situatie te hebben
geleid. Van vooraanstaande C.H.U.-
zijde werd ons het gerucht bevestigd,
dat men geen kandidaten wil aanbe
velen voor de portefeuilles van volks
huisvesting en landbouw.
Man handhaaft daarbij het stand
punt, dat een oplossing moet worden
gezocht in een verschuiving of her
verdeling van de portefeuilles tussen
de partijen. Dit verschuiven acht
men in C.ïLU.-kringen zeer wel mo
gelijk.
Overigens is er, evenals vorige
week donderdag, een geheimzinni
ge stilte te constateren. De woord
voerder van de formateur liet
maandagavond weten, dat er geen
officiële mededelingen waren te
verwachten. Politieke kringen
vragen zich af of deze stilte mis
schien de voorbode is van het te
ruggeven door prof. De Quay van
zijn opdracht aan H.M. de Konin
gin. Ook acht men het nog voor
mogelijk, dat er achter de scher
men weer hard wordt gewerkt om
toch nog tot een oplossing te ko
men. Wat dit laatste betreft ging
maandagavond in Den Haag het
gerucht, dat het C.H.U.-Tweede
Kamerlid Van der Peijl zou wor
den voorgedragen als kandidaat
voor het departement van volks
huisvesting.
Overigens was het opvallend dat de
heer Van der Peyl gisteren als on
der-voorzitter van de Kamer van
Koophandel voor de Zeeuwse Eilan
den de West-Brabantdag te Bergen
op Zoom bezocht. Het was dus niet
zo, dat zijn aanwezigheid in Den
Haag dringend vereist was. Zijn kan
didaatstelling voor het ministerschap
is dus waarschijnlijk een van de vele
geruchten, die thans over de kabi
netsformatie de ronde doen. Voor
landbouw zou de C.H.U. echter be
slist geen kandidaat willen aanbeve
len.
Anderzijds zijn politieke kringen in
Den Haag ervan overtuigd, dat de
formateur er niet aan denkt tot een
herverdeling van portefeuilles over te
gaan, omdat dit weer tot moeilijkhe
den zou leiden met de liberalen. De
V.V.D.-kandidaten hebben de forma-
moeten zoeken. Daarbij Is het zeer
waarschijnlijk, dat bij uitschakeling
van de C.H.U., ook de A.R. er de
voorkeur aan zou geven 't bijltje er
bij neer te leggen en niet meer mee te
doen. Daarmee zou de basis van de
formateur-De Quay wel geheel uit
elkaar vallen.
Bij alle moeilijkheden met de C.H.U.-
kandidaten vormen uiteraard ook in
terne spanningen in de unie een rol.
Nadat vorige week al zes Zeeuwse le
den van de C.H.U. hadden laten we
ten, dat zij de voorkeur gaven aan de
oppositie boven een kabinet zonder
socialisten en met een dominerende
invloed van K.V.P. en liberalen, heeft
thans weer een groep unie-leden erop i
aangedrongen om buiten de nieuwe
regering te blijven. In een telegram
van vooraanstaande Gelderse leden
van de CJi.U. wordt gewezen op de
omstandigheid dat met de departe
menten van landbouw en volkshuis
vesting de C.H.U. kennelijk voor het
feit wordt gesteld als „sluitpost" te
moeten optreden.
De vraag is dus nu: wat doet de C.
H.U.? Komt zij niet met kandidaten
voor landbouw en volkshuisvesting,
dan ziet het er naar uit, dat de for
mateur geen andere uitweg meer ter
beschikking staat en dus zijn op
dracht terug zal geven.
MINISTER STRAUSS
Rechtbank te Pretoria
Tenlastelegging aan
hoogverraad vern:atigd
Een rechtbank te Pretoria heeft
maandag de tenlastelegging tegen 61
mensen, die zich aan hoogverraad
schuldig gemaakt zouden hebben,
vernietigd. Na een verzoek om ver
nietiging van de zijde van de advo
caat van de verdachten, zei de presi
dent van de rechtbank dat het open
baar ministerie de tenlastelegging
niet had moeten indienen in de vorm
waarin dit is gebeurd.
Er wordt alleen maar in gesteld, dat
de verdachten hebben deelgenomen
aan een samenzwering tot omverwer
ping van de regering zonder verdere
bijzonderheden. Dat is niet voldoen
de, aldus de president.
De voornaamste openbare aanklager
had aangevoerd, dat de tenlasteleg-
fing zo beknopt was gehouden, om-
at verwacht werd dat de zaak zou
worden opgeschort. De 61 mensen,
die behoren tot verschillende bevol
kingsgroepen, konden dadelijk naar
huis terugkeren. De procureur-gene
raal moet thans uitmaken of er op
nieuw een tenlastelegging tegen hen
kan worden ingediend.
V.S. en Canada houden
gezamenlijk raketproeven
De Verenigde Staten en Canada heb-
oen besloten gezamenlijk raketproe
ven te doen om hun kennis van de
hoogste luchtlagen boven het noord-
poolgebied te vergroten, 7.0 is in Was
hington meegedeeld.
Het gaat om de uitvoering van een
niet-militair program. De proeven
zullen o.a. worden genomen bij Chur
chill in Manitoba.
Prinses Gracia van Monaco en haar
dochtertje Caroline, gefotografeerd
terwijl zij even zitten te wachten op
een auto. De prinsesprins Rainier
en Caroline zijn op het ogenblik voor
enkele dagen in de Franse hoofdstad,
waar prinses Gracia wat op verhaal
komt na de blindedarmoperatie, die
zij dezer dagen heeft ondergaan.
Duitse imarine zal met
Denen samenwerken
De Westduitse minister van landsver
dediging, Franz Jozeph Strauss, heeft
in een gesprek met een vertegen
woordiger van het Amerikaanse tijd
schrift „U.S. News and world report"
waarbij hij antwoordde op hem ge
stelde vragen, mededelingen gedaan
over de Westduitse strijdkrachten.
Strauss verklaarde: „Onze gehele
weermacht maakt deel uit van het
z.g. N-A.V.O.-schild, zodat de bewa
pening geheel op tactisch gebied valt
Het door tactische wapens bestreden
gebied 560 tot 960 km is thans
slechts weinig uitgestrekter dan het
eigenlijke slagveld".
Strauss zei verder, dat de Westduit
se luchtmacht niet de beschikking
over lange-afstandsbommenwerpers
zal krijgen.
De minister voegde hieraan toe:
„Indien wij geen deel van de N.A.
V.O. uitmaakten en geheel zelf
standig voor onze militaire verde
diging moesten zorg dragen, zou
den wij ons gehele defensiestelsel
moeten wijzigen. Ik meen, dat dit
ons economische en financiële
vermogen te boven zou gaan en
het zou bovendien ook uit politiek
oogpunt niet erg verstandig zijn".
In antwoord op de vraag, of de West
duitse strijdkrachten ook de beschik
king over atoomwapens zouden krij
gen, verklaarde Strauss: „Wij zullen
in staat zijn tactische atoomwapens
in de kiloton-klasse (een kiloton is
duizend ton t.n.t.) te vervoeren, doch
de zeggenschap over de kernladingen
(bv. in de kop van raketten) zal in
Amerikaanse handen blijven.
De minister voegde hieraan toe dat
er geen plannen bestaan voor de ver
vaardiging van raketkoppen met
Jrernladingen in West-Duitsland.
Strauss verklaarde verder dat de
Duitse marine in de Oostzee met de
Deense vloot moest samenwerken.
Een van de taken dezer twee vloten
was de Sowjet-Unie de heerschappij
over de Oostzee te betwisten. Een an
dere bestond eruit te beletten, dat de
Russen over zee voorraden voor hun
grondstrijdkrachten vervoerden.
Indonesische dagbladen
mogen weer verschijnen
De oorlogsraad te Djakarta heeft
maandag het verschijningsverbod op
geheven, dat „in het belang van rust
en orde" vorige week is opgelegd aan
zeven dagbladen en het persbureau
„Pia". Gisteren verschenen de be
trokken bladen en de „Pia"-bulletins
weer.
Discoverer II zal vandaag
dn")t wrijving verbranden
De „Discoverer II" die sinds 13 april
een baan om de aarde beschrijft die
over de polen loopt, zal waarschijn
lijk vandaag in de atmosfeer komen
en door de wrijving verbranden, zo
heeft een woordvoerder van de afde
ling raketten der Amerikaanse lucht
macht bekendgemaakt.
Voor degene, die de retoureabine van
de satelliet terugvindt is een beloning
van 500 dollar uitgeloofd, zo heeft de
vertegenwoordiger van de „Lock-
heed"-vliegtuigfabriek in Oslo be
kendgemaakt. De cabine moet in het
gebied van Spitsbergen terecht zijn
gekomen, maar het onderzoek dat
sinds enkele dagen o.a. met behulp
van vijf Amerikaanse militaire vlieg
tuigen en twee Noorse hefschroef-
vliegtuigen wordt uitgevoerd, heeft
tot dusver niets opgeleverd.
China richt „groene muur"
op tegen zand uit de Gobi
In de Chinese Kansoe en in het zelf-
besturende gebied Ningsia in noord-
west-China is men bezig over een
afstand van 2000 km een haag bo
men te planten.
Men wil deze gebieden zodoende be
schermen tegen Je winden uit de Go-
bi-woestijn, die zand meevoeren. Dit
jaar zal men met de eerste 1600
km van de „grote groene muur" ge
reedkomen. Aan de noordelijke
grens van de provincie Sjensi zal
men later een soortgelijke haag
planten.
OPENBARE REDE IN WOODFORD
Hij zal zich weer
verkiesbaar stellen
Sir Winston Churchill heeft maandag
in zijn kieskring Woodford (Essex)
zijn eerste openbare rede sedert twee
jaren gehouden en meegedeeld dat hij
zich bij de komende algemene ver
kiezingen weer verkiesbaar zal stel
len. Churchill is thans 84 jaar.
Overstromingen in Zuid-
Amerika eisten 75 doden
De overstromingen, die de vorige
week delen van Brazilië, Uruguay en
Argentinië hebben geteisterd, blijken
tot dusver 75 doden te hebben ge-
eist. In een door talrijke rivieren en
stroompjes bij Brazo Chico gevorm
de delta, op 40 km ten noorden van
Buenos Aires, is een gezin van neger
personen omgekomen door het instor
ten van een door het water verzwakt
huis. In de delta van Brazo Chico
zijn 20.000 mensen dakloos geworden.
Op de Argentijnse oever van de ri
vier Uruguay wordt de schade van de
overstromingen geraamd op ruim
1.3 miljard pesos. Te Colon werd een
warenhuis met 5 miljoen kilo voor de
export bestemd vlees geruïneerd, te
Concordia gingen 11.000 ton graan
en grote hoeveelheden in tanks opge
slagen benzine en petroleum verlo
ren.
WESTBRABANTDAG IN BERGEN OP ZOOM
(Van onze speciale verslaggever)
IN BERGEN OP ZOOM lieten
gisteren honderden autoriteiten
uit Brabant en Zeeland de
bioscoop Luxor zat tjokvol: het
leek wel alsof er „Fanfare"
werd gedraaid zich nog eens
uitvoerig het hoe en 't waarom
van het Kreekrakplan uitleg
gen. En daarom was Luxor van
af de ingang tot aan het podium
behangen met kleurige kaarten
en uitgebreide statistieken, die
zelfs de foto's van de filmdames
hadden doen verdwijnen. Een
wat grimmige verandering, die
zich ook had voltrokken op de
plaats, waar het witte doek
pleegt te hangen. Want daar
was gisteren géén film te zien,
doch doceerden de directeuren
van de Noordbrabantse water
staat en de planologische dienst
allerlei technische zaken, die sa
men het Kreekrakplan vormen.
Een plan, dat een der sprekers
héél prozaïsch een „zebra" voor
Zeeland en Brabant noemde,
een goede „overgang van het
verleden naar een betere toe
komst".
Maar er werd daar gisteren op de
plaats van het witte doek gelukkig
niet alleen gedoceerd: er werd ook
allerplezierigst gebabbeld en dat
laatste gebeurde door de Nijmegense
hoogleraar professor doctor Assel-
bergs, in Nederland beter bekend als
de dichter Anton van Duinkerken.
Hij was er door de organisatoren
de Westbrabantse gemeenten en ka
mers van koophandel bijgevraagd,
omdat liet bij het plannenmaken niet
uitsluitend gaat om technische za
ken, maar uiteindelijk alléén om de
mens. Alle plannen worden immers
voor hem gemaakt. Dit aspect nu
diende Anton van Duinkerken te be
handelen. Hij deed dit inderdaad al
lergenoeglijkst: met een. veelheid van 1
beelden, die varieerden van. de trein
reiziger die verlegen om een
praatje aan zijn overbuurman
vraagt: ,,'t Is koud vandaag, niet
waar?", tot de gunstige situatie van
de Brabantse mensenziel toe.
Over dit laatste punt vertelde de
dichter, dat de Brabanders,, hoog wo
nend op het „Brabantse schild", geen
last van de zondvloed hadden gehad.
En waarom niet? Omdat er eenvou
dig geen zonde was geweest
Maar tevens kwam Anton van
Duinkerken tot de vraag of dé
Brabander, deze veelgeprezen en
bezongen Kempische mens, in so
ciaal-economisch opzicht eigenlijk
niet een beetje te lui was om een
zo groots plan als dit Kreekrak-
project uit te voeren. Een direct
antwoord daarop gaf hij niet,
maar wel stelde hij, dat dit plan
arbeid betekent. „En arbeid gaat
verder, arbeid roept om arbeid.
En in dit alles wordt de mens ge
schapen. Hij moge dan wat lui
zijn en zijn godsvertrouwen gro
ter dan zijn directe initiatieven-
kracht, toch is hij nu op een ni
veau gekomen, waarop hij moed
heeft gevat om tegen zijn mede
reiziger te zeggen: „Niet zo koud
(Zie slot pag. 5 kol. 5)
De Britse oorlogsleider zei: „Ik
ben bereid mij nog eens kandi
daat te laten stellen in uw kies
kring, die ik bijna 35 jaar mocht
vertegenwoordigen".
In zijn toespraak sprak Churchill ook
Kroesjtsjews bewering uit Leipzig
tegen dat hij, Churchill, de aanstich
ter van de koude oorlog geweest was.
„Ik heb altijd naar vrede met de
Russen gestreefd en deed mijn uiter
ste best om Duitsland weer in het
Europese gezin terug te brengen. Het
Duitse vraagstuk is op zichzelf be
trekkelijk eenvoudig. Ik hoop, indien
mogelijk, een herenigd Duitsland te
zien.
Maar met de herinnering aan de
laatste oorlog is de Russische vrees
voor een herrijzend Duitsland begrij
pelijk, ook al is zij niet gerechtvaar
digd.
De Russen van hun kant moeten ech
ter begrijpen dat wij niet nog meer
landen onder hun controle kunnen
toelaten. Wij kunnen onze Navo-
bondgenoot West-Duitsland en ook
West-Berlijn niet in de steek laten",
aldus Churchill.
iiiiiiiiiiiiiiiniiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
Minder koud
(Van onze weerkundige
medewerker).
De vorige week maakten wij
ons al zomerillusies bij tempe-
raturen die in ons land flink
boven 20 graden Celsius ste-
gen. De laatste dagen was het
weer erg koud en konden wij
vooral zondag de winterjas m
weer uit de kast halen. In de
laatste nachten kwam er voor-
al in het binnenland zware II
nachtvorst voor. Dicht bij de
grond daalde het kwik, o.a. op
de Veluwe en in Twente, tot H
5 en 6 graden onder nul. Gis-
teravond bedroeg de tempera-
tuur in Vlissingen nog 6 gra-
den toen in Groningen het
kwik al weer tot het vriespunt
was gedaald. m
De wind gaat langzaam verder p
afnemen en zal naar westelijke
richting draaien. Dit betekent,
dat er aan de aanvoer van
koude poollucht een einde M
komt. De zon zal kans krijgen
de temperatuur in de middag
weer iets hoger te doen stij-
gen, dat wil zeggen tot boven
10 graden. Doordat wij dicht
bij een hogedrukgebied blijven f|
liggen zal er voorlopig nog
geen regen van betekenis val-
len.
lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilll
Geldig tot hedenavond
DROOG EN ZONNIG
Droog en zonnig weer met weinig
wind en dezelfde middagtemperatuur
als gjsteren of iets hogere.
