Instituut voor dove kinderen
tracht veel leed te lenig
en
W
Betere toekomst voor Turkije
J
Succes is groot
Nog witter...
stralend wit...
zó wast...
Waarborg-
herenondergoed
„INVASIE" VAN ZWEMMENDE
ZEEDUIZENDPOTEN GEMELD
DONDERDAG 16 APRIL 1959
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
9
Gezocht wordt naar oplossing
van gehoorstoornissen
(Van een speciale verslaggever)
De geschiedenis van het instituut van de Nederlandse Stichting voor het
dove en slechthorende kind te Amsterdam, begon in 1953. Een rijke Ne
derlandse Amerikaan ontmoette een meisje, Marianne, dat doof was en
nergens behoorlijk onderzocht kon worden. Steeds maar werd het kind
onder controle .gehouden, maar een wezenlijke bijdrage tot haar gene
zing en opneming in het normale leven kon niemand haar géven.
Deze man, die inmiddels is overleden, werd zo getroffen door het leed,
dat hij zag, dat hij een ton f 100.000 ter beschikking stelde van een
toen nog op te richten stichting, die zich speciaal met dove en slechtho
rende kinderen moest bezighouden. Hij verbond er één voorwaarde aan:
voor iedere gulden, die van het kapitaal gebruikt werd, moest een gulden
door het Nederlandse volk bijeengebracht worden.
danks ging men opnieuw aan het
werk. Het meisje stond al lang als
imbeciel te boek. Zij werd achtereen
volgens door zes verschillende psy
chiaters en psychologische instanties
onderzocht, waarbij het éénparige
oordeel was: imbecilitas, zich o.a. ui
tend in psychische doofheid.
Zij werd verpleegd in een internaat
voor zwakzinnigen. Het instituut
kreeg het verzoek nog eens een on
derzoek in te stellen. Het meisje
bleek geheel het voorkomen te heb
ben van een gestichtskind: slappe
houding met wat gebogen rug en
sloffende gang. Bij het oordeelkun
dig onderzoek deed men de verras
sende ontdekking, dat het kind orga
nisch doof moet zijn.
Na al die jaren van onderzoek had
de ene onderzoeker na de andere
blijkbaar zozeer vertrouwd op het
eenmaal gegeven etiket van imbeci
litas, dat nimmer een werkelijk on
derzoek naar de gehoorfunctie no
dig werd geacht.
Bij het psychologisch onderzoek met
tests voor doven bleek het intelligen
tieniveau op een zwak begaafd peil
te liggendus zeker niet op een im
becielniveau. Thans koestert men de
hoop, dat het kind een betere vorm
van onderwijs kan volgen, waardoor
veel kan worden ingehaald.
SCHOOLONDERZOEK
Na een initiatief van de stichting
werd een massaal gehoor-onderzoek
uitgevoerd, waarbij tienduizend kin
deren waren betrokken in de leeftijd
van 6 tot 15 jaar. Ongeveer 4.3 pro
cent bleek ten aanzien van het ge
hoor gehandicapt te zijn. De slecht
horendheid was in 47.4 procent van
de gevallen niet bekend bij ouders en
onderwijzend personeel. Welk een
leed vloeit er niet voort uit die on
bekendheid en hoe kan een kind, dat
Binnen twee jaar was er voldoende
geld om het instituut te stichten en
onder te brengen in een kapitaal
pand aan de Oranje Nassaulaan te
Amsterdam. Het eerste instituut
voor dove en slechthorende kinderen
was er.
Honderden kinderen en hun ou
ders hebben de weg gevonden.
Mensen en kinderen, die nergens
terecht konden en voor wie de
maatschappij geen begrip kon
opbrengen: doven waren gevaar
lijke mensen. Zij konden niet ho
ren en niet spreken. Zij waren
doofstom. Zij leefden aan de zelf
kant van de maatschappij.
En is dat dikwijls niet nog zo? Voor
blinden hebben wij begrip en veel is
er en wordt er voor deze gehandi
capte mensen gedaan. De doofstom
men stopten wij en dat gebeurt
nog dikwijls op debielen- en inbe-
cielenscholen.
Het instituut doorbreekt deze
gedachtengang en probeert de
dove en slechthorende mensenkinde
ren 'als één geheel te zien. Zijn er
andere stoornissen en zijn er mis
schien nog rudimenten van gehoor
aanwezig?
Niet alleen het gehoor wordt op het
instituut onderzocht, ook de medi
sche en psychologische kant wordt
bekeken, zodat men wenken en aan
wijzingen kan geven voor verdere
behandeling en voor de zorg, opvoe
ding en hulp. die de onderzochte kin
deren voor het bereiken van een
plaats in de maatschappij behoeven.
Voorts is er de nazorg.
Het succes van het instituut, dat
met een groot team medewerkers
arbeidt, is groot en blijkt uit de
slechts enkele gevallen, waarin
tot nog toe, geen juiste diagnose
gesteld kon worden.
Er was een 12-jarig meisje, dat al op
velerlei manieren werd onderzocht.
De stichting kreeg uiteraard alle
gewenste inlichtingen, maar deson-
Advertentie)
Engeland opgeschrikt
door reeks van moorden.
Dinsdag ls tussen de bomen aan de
kant de weg, nabij het rustige dorpje
Binbrook in Lincolnshire het lichaam
van de 12-jarige Janice Holmes ge
vonden. Het meisje was geworgd.
De politie gelooft dat Janice stierf
doordat zij niet bang in het donker
was. Zij was haar vriendinnetje Su
san Baker, 15, die bang in het don
ker was, naar huis gaan brengen. De
politie gelooft dat de moordenaar
toesloeg toen het kind alleen naar
huis terugkeerde.
Sedert 7 april zijn in Engeland acht
moorden gepleegd. Op 7 april werden
de 20-jarige student Neil Saxton en
zijn vriendin Joyce Moran doodge
schoten in de technische school te
Rotherham. Op 10 april werd Ernest
Crapper, 82, dood aangetroffen in zijn
kapperswinkel te Rotherham. Hij was
vastgebonden en zijn hoofd was inge
slagen. Op 11 april werd mrs. Helen
McGhee, 58, doodgestoken in een win
kel in Glasgow. Op 12 april werd mrs.
Elizabeth Kirby dood gevonden in een
caravan te Middelsborough; 13 april
was de zwartste dag. In de Londense
voorstad Brixton werd een niet-ge-
identificeerde man doodgeslagen in
een café. Mrs. Mary Howard werd
doodgeslagen in een laan in Halifax
en Janice Holmes werd geworgd in
het bos bij Binbrook.
In 1060 zal de wereld naar schatting
1075 miljoen kinderen tellen beneden 15
jaar. Daarvan leven er rond 350 miljoen
ln gebieden, waar het gemiddeld jaarin
komen per hoofd van de bevolking min
der dan honderd dollar bedraagt, zo heeft
de directeur-generaal van UNICEF, Pate,
medegedeeld.
zich er wellicht niet van bewust is,
dit allemaal verwerken? Het massa-
onderzoek bewees tevens, dat de zo
genaamde fluisterproef op de scho
len betrekkelijk waardeloos is, om
dat vele kinderen met gehoorstoor
nissen door dit onderzoek „glippen".
Het instituut van de Stichting ver
richt zegenrijk werk. Dat kan zij
doen, omdat zij zich speciaal met dit
werk bezighoudt, zich geregeld op
de hoogte stelt van de nieuwste ont
wikkelingen. Het zoeken naar een
oplossing van gehoorstoornissen, de
verzachting ervan, is juist na de oor
log zo succesvol verlopen. Men kan
stellen, dat voor de oorlog niet zo
veel aandacht aan deze tak van
stoornissen gewijd werd, ook al in
verband met de technische weten
schap, die de uitbouw ervan thans
heeft mogelijk gemaakt.
Dit particuliere instituut ontvangt
per geval subsidies van de gemeente
Amsterdam en in enkele gevallen
ook van andere gemeenten. De kos
ten van één onderzoek bedragen ze
ker f 150.Uiteraard behoeven de
ouders dit niet te betalen, althans
niet helemaal, maar het geld moet
toch eigens vandaan komen. Het
komt er wel, zoals vermeld, door
subsidies en particuliere giften. Er
moet echter nog zoveel gebeuren. On
geveer een half procent van de Ne
derlandse bevolking lijdt aan gehoor
stoornissen en heeft bijzondere maat
regelen nodig. Vele kinderen dragen
een leed, dat bij een nader onderzoek
zeker verlicht kan worden. Er zijn
meer mogelijkheden dan men opper
vlakkig kent.
Marianne was het eerste kind, dat
profiteerde van de nienwe onder
zoekmethoden, van de bewogenheid
met het doofstomme, het dove en
slecthorend ekind. Honderden zijn
haar gevolgd, maar duizenden wach
ten nog op een behandeling, die hulp
en verlichting kan schenken.
Het Instituut van de Ned. Stich
ting voor het dove en slechtho
rende kind te Amsterdam kent die
weg. Donderdagavond wijdt de V.
P.R.O. er een televisie-uitzending
aan onder leiding van arts A. C.
van Swol, die al meermalen op
zo'n dringende en voortreffelijke
wijze gehandicapte kinderen voor
de teletvisiecamera haalde. De be
wogenheid met de getroffen kin
deren bracht veelal wat geld op.
Eén van dc artsen leert het kind
goed te luisteren naar een signaal.
Hoort de jongen dat, dan mag hij
iets doen. Een spelletje, dat pas na
veel geduld en arbeid geleerd wordt.
Speciale aanbieding
(geldig tot en met 25 april
Prachtige katoenen
singlets en slips („Startex")
▼an prima kwaliteit
en pasvorm.
Degelijk afgewerkt.
Profiteer van deze
extra voordelige aanbieding.
25 zaken in Nederland. Voor Zeeland
Middelburg,
Vlissingen
Op aanvrage bezoeken wij U gaarne.
Lange Delft 60—62
Walstraat 84 -
Nieuwe zeesluizen en
Eomskanaalarm geopeni
De minister van verkeer en water
staat, mr. J. van Aartsen heeft giste
ren in het uitbundig vlaggende Delf
zijl en ln aanwezigheid van vele
autoriteiten en genodigden de officiële
openstelling verricht van de nieuwe
arm van het Eemskanaal en de nieu
we zeesluizen bij Farmsum.
De nieuwe sluizen en de nieuwe ka-
naalarm te Delfzijl, behoren tot de
verbetering van het 90 jaar oude
Eemskanaal, het scheepvaart- en af
wateringskanaal van Groningen naar
de Eems te Delfzijl. Het Eemskanaal
is tussen 1866 en 1876 aangelegd door
de provincie ter voorziening in de
zeescheepvaart voor de stad Gronin
gen en ter verbetering van de afwa
tering.
Parkerhekjes langs
Amsterdamse grachten.
De Amsterdamse grachten, beroemd
om hun schoonheid en berucht om
hun aantrekkingskracht op langs de
kant geparkeerd staande auto's, wor
den nu beveiligd. De gemeenteraad
heeft er reeds jarenlang op aange
drongen, de wallekanten van lage
hekjes te voorzien teneinde te voor
komen dat geparkeerde auto's te wa
ter raken.
Men is thans begonnen met het boren
van gaten langs de walkant van de
Singel. De gemeente zal in deze gaten
de afsluitingshekjes laten plaatsen,
zoals die reeds bij wijze van proef
op een gedeelte van de Prinsengracht
nabij de Leidsestraat waren aange
bracht.
Twee marinemannen op
Texel omgekomen.
Twee marinemannen, 'n elektro-mon-
teur der tweede klasse en een vlieg-
dienstweerkundige, zijn dinsdagavond
omstreeks elf uur op Texel omgeko
men door een ongeluk met een truck
van de koninklijke marine nabij het
amfibisch oefenkamp.
De auto, waarin tien marinemannen
zaten die van het passagieren terug
kwamen, is door een nog onopgehel
derde oorzaak van. de weg geraakt en
gekanteld.
Dr. Eduard van Beinum in
stilte begraven.
Na een in de parochiekerk „Maria
Zuivering" te Putten (Gld.) opgedra
gen mis van requiem is gisteren het
stoffelijk overschot van dr. Eduard
van Beinum op het gewijde gedeelte
van de algemene begraafplaats te
Garderen in alle stilte ter aarde be
steld.
Een watervliegtuig van de Amerikaan
se marnieluchtvaartdienst is in Zuid-
Korea tegen een heuvel gevlogen, waar
door tien inzittenden om het leven kwa
men.
ONDER ZEELANDS HOGE HEMEL
Zeldzame waarneming
bij Yerseke
In de nacht van zondag 5 op maan
dag 6 april ongeveer half twee was
een aantal Yersekenaren bezig
met het lossen van een mosselschip.
Het schip lag ergens aan de kade in
de zogenaamde Hardenhoek. Plotse
ling werd een van de arbeiders op
merkzaam op een ongewone bewe
ging in het water rondom het schip,
speciaal tussen die kade en het vaar
tuig, waar de grote lamp, benodigd
voor het nachtwerk, voldoende licht
wierp om te bespeuren, dat daar een
groot aantal palingen krioelde. Dat
was een onverwacht buitenkansje,
maar het viel wat tegen, toen de ge
alarmeerde makkers ten tonele ver
schenen en de beesten wat beter kon
den worden bekeken. Een paar in
der haast opgeslagen dieren bleken
tot de grote verbazing van de man
nen „zagers" te zijn.
Duizenden bij elkaar krioelden deze
zeepieren een gewild aas voor hen
gelaars, die met de haak vissen
als een klomp bijeengedrongen pa
lingen door elkaar. Men noemt ze in
Yerseke ook wel „zagemians" en ze
behoren wel tot de zeewormen,
maar niet tot de zeepieren. Deze
laatste zijn dik en opgeblazen en
worden vaak aan een snoer geregen
om er mee te peuren, de naam is
Arenicola Marina.
Hij ligt gekromd in het slik, het kop-
einde bij een vrij diepe trechter, het
achtereind bij een gekronkeld berg
je, dat bestaat uit het uit het
lichaam verwijderde slik, dat deze
zeepier „eet" of eigenlijk „waaruit"
hij ongeveer 1 voedsel heeft kun
nen zeven.
De zager is een roofworm, die er uit
ziet als een geweldige duizendpoot en
daarom ook wel zeeduizendpoot
wordt genoemd. Er zijn diverse soor
ten van, de zeeduizendpoten in kwes
tie leven niet in de ondiepe strand
en slikzönes maar in dieper water.
Het meest vreemde vonden de arbei
ders in Yerseke het feit, dat wanneer
men de dieren uit het water opviste
ze geel werden en leeg liepen!
De mannen wilden dus wel graag
eens weten welk verschijnsel zich
VAN ALADIN'S WONDERLAMP NAAR T.L.-BUIS
Boeren moeten nu
In verband met het feit., dat tien
jaar geleden door de blokkade
Berlijn via de „luchtbrug" van le
vensbehoeften moest worden voor
zien, hebben de Duitse posterijen
een postzegel uitgegeven van 25
pfennig.
(Van een speciale
correspondent)
Ankara, maart. Over Aladin
en zijn Wonderlamp, over sul
tans en sultanes, moskeeën en
minaretten, gesluierde harem
dames en Turkse honing las
men eens in sprookjesboeken en
geschriften over Turkije. De
sprookjes zijn voorbij, de sul
tan, de haremdames en de won
derbaarlijke Oosterse pracht
verdwenen. Gebleven zijn
slechts de moskeeën en kapellen
en misschien ook de honing. In
plaats van de wonderlamp han
gen un de TL-buizen in de mo
derne bankpaleizen.
Op 30 oktober 1918 sloeg de klok, die
Turkije's lot bepaalde. Op deze dag
capituleerde het Osmaanse Rijk, dat
aan de zijde van Duitsland had deel
genomen aan de Eerste Wereldoor
log. In de daarop volgende jaren viel
het land evenals Duitsland en zijn
bondgenoten van de ene crisis in
de andere tot uit de nationale ver
heffing onder Kemal Atatürk het
nieuwe Turkije groeide. Atatürks
opgave om uit de magere vleespot
ten van Anatolië toch een vette soep
te brouwen was schier bovenmense
lijk. En ook nu nog is de verande
ring, van Turkije van een Kleinazia-
tische boerenstaat in een macht van
Europese betekenis niet geheel vol
tooid.
Armoede
De bittere armoede en de oosterse
berusting van de boerenbevolking
remden jarenlang de wil tot vooruit
gang van de regering in Ankara
sterk af. De boeren incasseerden rus
tig de staatssubsidies voor hun pro-
dukten en verkochten die dan voor
gced geld op de zwarte markt. En
zo ontstond langzamerhand een nood
toestand in het land van de oosterse
sprookjes. Voor de levensmiddelen
winkels moesten de huisvrouwen in
de rij staan. De valuta verloor zijn
waarde. Deviezen ontbraken. Het
gevolg was, dat het moderniserings
proces stagneerde. De staat had in
het buitenland tienduizend tracto
ren gekocht. Al gauw reden ze niet
meer: er was geen geld om reserve-
delen te kopen.
Nieuwe hoop
Dit jaar echter ziet de Turkse rege
ring met hoop naar de toekomst.
Want de Verenigde Staten en de le
den van de O.E.E.C., de Europese
Economische Gemeenschap, zijn van
plan Turkije, dat een geduchte bond
genoot is in de N.A.V.O., met kre
dieten te saneren. Om te beginnen
zal een 250 miljoen dollar-krediet
naar het land vloeien. Ankara zelf
nam een economisch hervormings-
en hulpprogramma ter hand en de
valueerde het Turkse pond. De boe
ren, die tot nu toe geen belasting
hadden behoeven te betalen 72
procent van de bevolking werkt op
het land moeten nu ook hun of
fer aan de staat brengen.
Industrialisatie
Het economische programma omvat
onder andere een ver doorgevoerde
industrialisatie van het land. Het
wegen- en spoorwegennet en het te
lefoonnet van dit enorme land, dat
met 167.000 vierkante kilometer on-
geveei tweemaal zo groot is als heel
Duitsland, moet dringend uitge
breid worden. De directie van de
spoorwegen heeft besloten, het
spoorwegtelefoonnet volledig te mo
derniseren en uit te breiden. Er
moeten daabij afstanden van tegen
de duizend kilometer overbrugd wor
den. Hierbij wordt gebruik gemaakt
van de hulp van Duitse ingenieurs,
die onder andere de Turken wegwijs
maken in de zogenaamde draaggolf-
techniek. Ondanks het tempo, waar
in de moderniseringen worden aan
gepakt denkt men toch meerdere ja
ren nodig te hebben. Want op vele
plaatsen zijn de spoorlijnen onder
broken en wordt de dienst met veer
schepen onderhouden. En dit alleen
al geeft de mensen, die voor de te
lefoonverbindingen moeten zorgen,
handen vol werk.
toch wel voordeed in die maandag
nacht.
Dank zij hun belangstelling konden
de arbeiders, ondanks het nachtelijke
uur een beschrijving geven, die in
houdt met welke soort ze te doen
hadden, welk interessant verschijn
sel hier „aan de nacht" was getre
den.
NIET ZELDZAAM
Het verschijnsel, dat duizenden
zwemmende zeeduizendpoten zich
in het zeewater berinden is niet
bepaald zeldzaam. Het zal ieder
jaar voorkomen, want het staat in
verband met de voortplanting,
waarbij mannetjes en wijfjes ge
zamenlijk de bijbehorende produc
ten, sperma en eieren, in het water
door
BAREND ZWERFMANS
afzetten. Dat gebeurt ook, wanneer
men zo'n „zager" opvist, zodat dan
letterlijk plaats heeft, wat de ar
beiders zagen, de wormen „lopen
leeg" en ze sterven meestal spoe
dig daarna.
Maar, als is dit verschijnsel niet zeld
zaam, dat men- het „te zien" krijgt
is helemaal geen alledaags geval. We
zijn dus heel blij, dat we het met
datum en al konden noteren. Ook
het verhaal over de „palingen" voegt
zijn steentje toe aan het oplossen
van het vraagstuk, welke soort er
bij was betrokken. Het waren onge
twijfeld alle Grote zagers, grote zee
duizendpoten, die 20 cm en meer
lang kunnen worden. Er zijn verder
gelukkig ook nog enkele exemplaren
op de kade achtergebleven, nadat de
vloed ze daarop had geworpen. Ze
behoren tot de soort Nereis Virens,
dat is de Latijnse naam voor Grote
Zeeduizendpoot.
VERBORGEN KRACHTEN
Deze worm brengt weer eens een op
merkelijk feit onder de aandacht,
namelijk het bestaan van voor ons
nog verborgen krachten in de natuur,
die het leven van bepaalde planten
en dieren zo beïnvloeden, dat ze alle
tegelijkertijd gaan bloeien of allemaal
tegelijk zich op pad begeven om de
eieren af te zitten onder mogelijk
heid van bevruchting. Zo maar plot
seling zijn ze er en dan in geweldige
aantallen.
De mannen uit Yerseke hadden in
de afgelopen dagen nog maar één
geval vernomen van een mossel
visser, die het feit ook had waar
genomen, ook slechts één maal in
zijn leven. Die had de Nereis-zwer-
men aangetroffen in de Wadden
zee, waar ze zo dik zwommen, dat
het schip er even moeilijk doorheen
kon komen.
Al moet dit verschijnsel dus vaak
optreden, het zegt ook wel wat, dat
we onmiddellijk een gegadigde von
den voor de enkele bewijsstukken,
die we konden verzamelen, nadat ze
dagen na de gebeurtenis op de kade
hadden gelegen. Men had in dat mu
seum in het centrum van ons land
nog geen enkel exemplaar van deze
soort. Dank zij het snel ingezonden
berichtje mochten we dus niet alleen
een zeldzaam feit voor de nagedach
tenis optekenen, maar blijven er ook
bewijsstukken van bewaard. Een
I woordje van lof mag deze mannen
1 zeker worden toegezwaaid.
Het geval weegt zeker op tegen een
ander in de krant (niet de P.Z.C.)
vermeld feit, opgegeven door een
andere Yersekenaar, daar ook aan
wezig: de vangst van een zeeeaca-
loebus van wel rijf pond zwaarte.
Ja, en dat was niet eens op één of
twee april! U ziet men is daar in
Yerseke heel wat mans. Want, en
misschien behoef ik dat er niet bij te
vertellen, het bewijsstuk van dèt ver
haal is door omstandigheden spoor
loos verdwenen. Wat heel jammer is,
want het is in geen enkel Nederlands
museum aanwezig.
Naschrift, de heer P. ffieftje, de mel
der van de Nereis-zwerm, zag op 8
april de eerste zwaluw boven de ha
ven van Yerseke; René van Loo uit
Wolfaartsdijk zag op dezelfde datum
twee huiszwaluwen boven de Vest te
Goes. Ze beginnen dus te komen.