PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
PLAN OM BERLUN ONDER
TOEZICHT V.N. TE STELLEN
Amerikanen voor geleidelijke
hereniging en ontwapening
Thans VIER ontwikkelingskernen aangewezen
BILT
SPOEDIG T.B.C.-C0NTR0LE
BIJ VOORTGEZET ONDERWIJS
FORMATEUR ONTVING VRIJDAG
VIJF KANDIDAAT-MINISTERS
VERWACHT.
202e jaargang - no. 85
Dagblad, altgavo van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant.
Directie: P. v. d. Velde en F B.
den Boer. Adjunct: W de Pagter.
Hoofdredacteur: W. Leertouwer.
Adjunct-hoofdred.: G. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 56 cent per
week 7.00 p kw.. fr. pp7.25
per kw Losse nummers 15 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESSE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Zaterdag 11 april 1959
ADVERTENTIEPRIJS 25 cent p«r
mm. Minlm p. advertentie f 4.—.
Ing. mededelingen driemaal tarief-
Kleine advertenties (ma* 8 regels)
23 cent p. regel met een minimum
van 1.—. „Brieven of adres
bureau v. d, blad" 25 cent meer.
Giro no. 359300 P.Z.C. Middelburg.
Bureaus Vllssingen Walstr 68-60. tel 2355 4 lijnen (b g.g 3508 of 3548); Middelburg, Markt 61. tel S841; Goes, L. Vorststr 63. tel. 2475 (b.g.g. adv 2234): Oostburg, G. P. de Pauwstr. 0, tel. 20; Temeuzen, Brouwerijstraat 2; Zierikzee. red tel 2425 a dm tel 2094.
De Engelse ministerraad bestudeert met grote aandacht de
verschillende voorstellen welke met het oog op een oplossing
van de Berlijnse crisis geformuleerd zijn. De meeste kans op
aanvaarding maakt het plan om Berlijn onder toezicht van de
Verenigde Naties te stellen, en er waarnemers en een symbo
lische strijdmacht van de Verenigde Naties te stationeren.
Hen voorstel in de letterlijke betekenis is het niet. Verschillende regerin
gen hebben er op gezinspeeld, Kroesjtsjew heeft hierop ingehaakt met zijn
verklaring dat een neutrale troepenmacht in Berlijn zijn instemming zou
hebben, maar geen enkele regering heeft het ooit in details geformuleerd.
De officiële regeringswoordvoerders in de westelijke hoofdsteden zwijgen
Zal het een detailplan voor de Ge-
neefse conferentie van 11 mei wor
den? De Amerikaanse ambassadeur
in Londen heeft enkele malen met
minister Lloyd geconfereerd, uit Pa
rijs wordt gemeld dat de Franse re
gering met V.N.-toezicht zal instem
men. Er zijn dus tekenen, die erop
wijzen dat het plan dat nooit een
plan is genoemd thans nader omlijnd
en voor presentatie in Genève ge
reedgemaakt wordt.
Kernen
M
inister Zijlstra heeft gesproken
Zeeland beschikt thans over
kernen. Hetgeen naar wij menen een
reden is tot tevredenheid. Weliswaar
had het provinciaal bestuur in totaal
om vijf kernen gevraagd, waarvan
er dus nu één is afgevallen, maar
wanneer men de overwegingen van
de bewindsman in aanmerking neemt,
dan moet worden geconcludeerd dat
deze aanwijzing van vier uit een oog
punt van rijksbeleid logisch en begrij
pelijk is.
Het grote verschil tussen het advies
van het provinciaal bestuur en de mi-
nistriële beslissing is, dat excellentie
Zijlstra Zeeuwsch-Vlaanderen niet als
twee afzonderlijke delen heeft be
schouwd, maar als één geheel heeft
gezien. Hetgeen na het tot stand ko
men van de Braakman-polder, uit
een oogpunt van verbindingen al
thans. niet helemaal onbegrijpelijk
is. Werknemers uit west kunnen te
genwoordig heel wat makkelijker in
oost werkzaam zijn dan vroeger. Uit
een oogpunt van provinciaal beleid
is het zeker te betreuren, dat twee
kernen voor Zeeuwsch-Vlaanderen
niet mogelijk waren, maar tevens is
het toch wel duidelijk, dat deze twee
niet passen in het ministerieel beleid,
dat immers uitgaat van ,,spreiding
door middel van concentratie".
De minister heeft dus midden-Zeeland
en zuid-Zeeland als twee op zich zelf
staande eenheden beschouwd. En
daarin twee gemeenten aangetroffen,
die voldeden aan de eisen aan een
ontwikkelingskern te stellen, name
lijk een reeds aanwezig zijn van een
industriële ontwikkeling en een com
binatie van maatschappelijke, cultu
rele en sociaal-hygiënische voorzie
ningen. Voor hem was er derhalve
geen twijfel mogelijk: Terneuzen en
Goes kwamen in aanmerking. Dat
Walcheren buiten beschouwing bleef,
met name Vlissingen, betekent tevens
dat de bewindsman conform zijn zes
de indutiialisatienota aan dit gebied
een andere functie heeft toebedeeld,
namelijk van zeehavengebied. Uit het
ongerijmde redenerend zou men dus
mogen stellen, dat te zijner tijd het
Sloeplan aanspraak mag maken op
een rijkssteun van geheel andere or
de: voor de ontwikkeling van een zee
havengebied met mogelijkheden voor
zware industrie.
Twee primaire kernen dus: Goes en
Terneuzen. Daarnaast en dat
is toch wel bijzonder gelukkig
erkent de bewindsman, dat Tholen en
Schouwen-Duiveland noch aan Goes,
noch aan Terneuzen ook maar iets
zullen hebben. En daarom geeft hij
gevolg aan een wens van het provin
ciaal bestuur: hij wijst ook Zierikzee
aan en Sint-Maartensdijk, zij het dan
als kernen van een aflopend karakter.
Hoewel dus deze plaatsen strikt ge
nomen niet in zijn beleid passen, heeft
hij overwogen dat de beide noordelij
ke eilanden niet in de actieradius van
de primaire kernen in midden
zuid-Zeeland vallen. Zodat hij alsnog
maatregelen neemt om de bevolkings-
afneming ook hier tot stand te bren
gen.
Nogmaals, alles overwegend, geloven
wij dat de beslissing van minister
Zijlstra reden tot tevredenheid geeft.
Het zal er thans op aankomen van
de nu aan Zeeland geboden kan
sen gebruik te maken. Want wie
zou denken, dat de buit nu wel bin
nen is. vergist zich schromelijk. Deze
aanwijzing betekent slechts liet ver
schaffer. van gunstige vestigingsfac
toren, zodat het aan Zeeland is om
die voor de volle honderd procent te
benutten. Het is bovendien geen wet
van Meden en Perzen, dat deze rege-
(Zie slot pag. 3 kol. 1)
Volgens Dana Adams Schmidt,
de correspondent in Washington
van de „New York Times" tracht
de Verenigde Staten de ver
wijdering tussen West-Duitsland
en Engeland te helen met een
plan dat beginselen bevat voor
de Europese veiligheid en de her
eniging van Duitsland. Ameri
kaanse functionarissen hopen dat
hun formule voor gelijktijdige
stappen in de richting van een
veiligheidsstelsel en hereniging
zowel de Britse als de Duitse
eisen kan bevredigen, aidus
Schmidt.
Het plan, dat zou worden voorge
legd aan de groep van Amerikaanse
Britse, Franse en Westduitse diplo
maten die gisteren in Londen zouden
beginnen met het opstellen van een
gemeenschappelijke gedragslijn.voor
de komende conferentie met de Sow-
jet-Unie, zou geleidelijke vereniging
van Oost- en West-Duitsland voor
staan, te beginnen met meer econo
mische en culturele betrekkingen,
vorming van gemeenschappelijke
niet-regerlngscommissies, toelating
van alle politieke partijen in geheel
Duitsland en vorming van een ge
mengde Oost-Westduitse commissie
ter voorbereiding van verkiezingen
en het sluiten van een vredesverdrag.
Elke stap in deze ontwikkeling zou
gepaard gaan met maatregelen voor
geleidelijke ontwapening die nun be
kroning zouden moeten vinden in een
verdrag tussen oost en west uat alle
deelnemers een garantie tegen agres
sie geeft.
Vier kinderen gedood bij
brand in Pittsfield
„Ark Royal" door brand
zwaar beschadigd
Het 45.000 ton metende Britse vlieg-
dekschin „Ark Royal" is zwaar be
schadigd door een brand welke don
derdag benedendeks gewoed heeft.
Persoonlijke ongelukken deden zich
niet voor.
Negen dokwerkers werden gered toen
de brand begon in een ketelhuis van
deze oorlogsbodem, die 21 miljoen
pond sterling gekost heeft. De brand
brak 's middags om 3 uur uit en was
vier uur later geblust. Een kraan liet
een gangboord zakken naar het dek
van het brandende schip, waardoor
een groep ingeslotenen zich kon red
den. De „Ark Royal" was in Ply
mouth voor vernieuwingswerkzaam
heden. Geloofd wordt dat de brand be
gonnen is doordat oüedampen in een
van de ketelhuizen in brand zijn ge
raakt bij laswerkzaamheden. Normaal
heeft de „Ark Royal" een beman
ning van 2500. Toen de brand uitbrak
was echter een veel kleiner aantal
schepelingen aan boord. Als gevolg
van de dampen waren de brandweer
lieden gedwongen een speciaal
ademhalingsapparaat te diagen.
Vooral hutten en gangen in het voor
schip werden zwaar beschadigd.
foto uit Lhasa, de hoofdstad
van Tibet, laat zien hoe Tibetaanse
strijders tegen de Chinese commu
nisten zich overgaven en hun wapens
inleverden bij communistische solda
ten, na in het nauw te zijn gedreven.
De strijd in Tibet gaat nog steeds
voort.
Melk per knipkaart in
scholen te Schiedam
Men is te Schiedam tot een oplossing
gekomen voor de regeling van de be
taling van de schoolmelk. Tot dusver
brachten de kinderen, zoals dit ook
elders gewoonte is, het geld mee naar
school, waar de onderwijzer of de
onderwijzers voor de inzameling
Vier kinderen werden gedood en hun z?r^en- Dit bracht nogal wat romp-
ouders ernstig gewond bij een brand 5>°mP metie. aasr P,vend'en km"
- J deren nogal eens het geld verloren,
of misschien wel versnoepten. Het
euvel is thans ondervangen, doordat
de melkhandel aan de ouders kaarten
gaat verkopen, die door de kinderen
mee naar school worden gebracht en
waarop dan de melk zal kunnen wor
den afgeleverd. Een knipje in de
kaart is voldoende.
in Pittsfield.
De moeder zal de brandwonden die
zij heeft opgelopen waarschijnlijk
niet overleven. De toestand van de
vader is gunstiger.
De brand, die ontdekt werd door 'n
politieman, woedde reeds door' het
gehele huis toen de brandweer arri
veerde.
KOSTEN f 600.000,
Toen HM. Koningin Elizabeth van
Engeland tijdens een tocht door het
Graafschap Oxfordshire een bezoek
bracht aan het stadje Witney, een
bekend centrum van de fabricage
van wollen dekens, viel een klein
jongetje, de driejarige Charles Early,
een grote eer ten deel. Charles mocht
aan de Koningin een blauwe wollen
deken uit de fabriek van zijn vader
aanbieden voor Pri?is Charles, de
Prince of Wales.
De foto laat zien hoe hij dat op ver
tederende wijze deed.
„Explosies" zullen uitvoering
versnellen
Aan do minister van sociale zaken
en volksgezondheid is een plan voor
gelegd om de leerlingen van scholen
voor voortgezet onderwijs ieder jaar
op t.b.c. te controleren. Per jaar zou
den daardoor zeshonderdduizend kin
deren gecontroleerd worden en het
zou het rijk evenveel guldens kosten:
een tiende van het bedrag dat nu
voor t.b.c.-bestrijding op de rijksbe
groting staat.
Het plan dateert al van voor de
„t.b.c.-explosies", die zich de laatste
maanden in Neede, Millingen, Ter
Apelkanaal en Alkmaar onder jon
gelui tussen de dertien en twintig
jaar hebben voorgedaan, maar er is
een goede kans dat die „explosies" er
toe zullen bijdragen de uitvoering
ervan te versnellen.
De directeur van de Koninklijke Ne
derlandse centrale vereniging tot be
strijding der tuberculose, dr. Meijer,
verwacht dan ook dat al zeer binnen
kort alle scholen voor voortgezet on
derwijs benaderd zullen worden door
de schoolartsendiensten en de t.b.c.-
consultatiebureaus. Hij hoopt dat,
behalve de scholen, ook de ouders
van de leerlingen zullen meewerken.
Zonder die medewerking kan het
niet, cmdat evenmin als dat nu bij de
t.b.c.-controle van andere bevol
kingsgroepen gebeurt, dwang zal
worden gebruikt.
Regionaal heeft men hier en daar
reeds maatregelen genomen. Zo is
bijvoorbeeld al enkele jaren geleden
op de middelbare scholen in het
Gooi de schoolcontrole ingevoerd.
Schoolinfecties zijn daar dan ook niet
voorgekomen.
Ondanks die plaatselijke explosies
is het landelijke ziektecijfer onder
de groep dertien- tot twintigjari
gen namelijk nog steeds dalende.
Veel meer kopzorgen, zo vertelt
dr. Meijer verder, hebben de t.b.c.-
bestrijders om de volwassenen die
nog jeugdinfeeties meedragen. En
dat doen op het ogenblik de mees
te volwassenen in Nederland.
NIEUW KABINET LAAT NOG OP ZICH WACHTEN
Tilburgse hoogleraar maakte
reis naar Den Haag
(Van onze parlementaire redacteur)
De formateur, prof. dr. J. E. de
Quay, heeft vrijdag niet minder dan
vijf kandidaat-ministers ontvangen,
onder wie vier leden van de Tweede
Kamer. In de ochtenduren ontving
hij achtereenvolgens drs H. A. Kort
hals (v.v.d.) en mr. P. A. Blaisse
(k.v.p.), terwijl in de middaguren drs
C. P. Hazenbosch (a.r.) en W. J.
Andriessen (k.v.p.), alsmede prof.
dr. P. P. van Berkum, hoogleraar
aan de Katholieke Economische Ho
geschool te Tilburg, werden ontvan
gen. Het bezoek van de laatste was
voor Haagse politieke kringen in ze
kere zin een verrassing, aangezien
de naam van deze hoogleraar tijdens
de huidige crisis niet was genoemd.
Overigens heeft men in politieke
kringen niet de indruk, dat de for
mateur in het huidige stadium van
de formatie In de eerste plaats bezig
is met het verdelen van portefeuilles.
Natuurlijk zal met de meeste kandi
daten over een bepaalde portefeuille
worden gesproken, maar de zetelver
deling zou thans nog niet het hoofd
doel van de formateur zijn.
Indiaas vliegtuig in
Pakistan neergeschoten
Naar het Indiase persbureau „Press
trust of India" uit Lahore meldt, is
het vliegtuig dat Pakistaanse jacht
vliegtuigen hebben neergeschoten,
een tweemotorige straalbommemver-
per van het type „Canberra" van de
Indiase luchtmacht.
Van doorgaans betrouwbare zijde te
Rawalpindi in Pakistan werd verno
men, dat de twee inzittenden van de
„Canberra" gewond zijn. Zij waren
van Gojar Chan, waar hun toestel
neerkwam, voor een onderzoek naar
het vijftig km verder gelegen Rawal
pindi overgebracht.
De Canberra was eerst door de Pa-
kistanen op het radarscherm waar
genomen. Een onderschep'pingsvlieg-
tuig werd de lucht ingestuurd toen
de inzittenden van de Canberra niet
reageerden op waarschuwingssigna
len via de radio.
Terneuzen, Goes, Zierikzee
en St.-Maartensdijk
MINISTEK ZIJLSTRA heeft
aan liet provinciaal bestuur van
Zeeland meegedeeld, dat in het
kader van het nieuwe regionale
industrialisatiebeleid de ge
meenten Goes en Terneuzen zijn
aangewezen tot ontwikkelings
kernen. Teneinde tevens zoveel
mogelijk tegemoet te komen
aan de door liet provinciaal be
stuur naar voren gebrachte
wensen zal de minister ook Sint-
Maartensdijk en Zierikzee in
het stimuleringsbeleid betrek
ken.
Hoewel bij deze aanwijzing van
de kernen Goes en Terneuzen is
gedacht aan een periode van
vijf jaar, behoudt de minister
zich het recht voor indien de
ontwikkeling daartoe aanlei
ding geeft, tussentijds de no
dige wijzigingen aan te bren
gen, hetzij door het aanwijzen
van nieuwe kernen, hetzij door
het afvoeren van kernen, waar
de industrialisatie niet blijkt
aan te slaan. Voor de tweede
categorie van kernen (Sint-
Maartensdijk en Zierikzee) zul
len de daar alsnog te verrichten
stimuleringsactiviteiten in be
ginsel een aflopend, op afron
ding gericht karakter dienen te
hebben. Voorts zullen in alle
aangewezen kernen dezelfde di
recte stimulansen worden toe
gepast. Een soortgelijke brief
is ook uitgegaan naar de pro
vinciale besturen van Gronin
gen, Friesland, Drente, Noord-
Brabant en Limburg.
De minister wil bevorderen, dat voor
de ontwikkeling van de aangewezen
kernen voor het lopende begrotings
jaar 1959 het grootste deel van de in
de bestaande vijf-jaren opzet voor
deze kernen beschikbare 7,5 miljoen
als eerste aanzet ter beschikking
komt.
Dit betekent, dat nog dit jaar een
begin kan worden gemaakt met het
aanpakken van enkele opvallende
knelpunten in de industriële ont
wikkeling van de betrokken gebie
den in Nederland. De minister wil
daarbij tevens bevorderen, dat ter
uitbreiding van deze post op de be
groting van economische zaken
voor de eerstkomende jaren de be
nodigde gelden worden opgenomen
voor. de verbetering van de „infra
structuur", (wegenaanleg enz.)
voor zover deze in direct verband
staat met de industriële ontwikke
ling.
In de blief aan de provinciale bestu
ren heeft de minister nog enige as-
Eecten van zijn beleid nader belicht,
aarbij zet hij uiteen, dat tot nu toe
bij de regionale industrialisatie de be
strijding van ernstige acute structu
rele werkloosheid centraal was ge
steld. Het feit, dat door de industriële
ontwikkeling van de oude ontwikke
lingsgebieden mede een zekere ver
lichting van de concentratie elders in
den lande werd bereikt, was slechts
een neveneffect.
Bij de opzet van .het nieuwe beleid
daarentegen is de spreiding van de
industriële werkgelegenheid als
doelstelling ingevoerd. Hoewel in
principe het gehele land hierbij is
betrokken, vragen de gebieden
waar een ernstig werkgelegen
heidsvraagstuk bestaat of te ver
wachten is, de bijzondere aandacht
van de regering. Ten behoeve van
deze landsdelen zal een beleid wor
den gevoerd, dat een krachtige in
dustriële ontwikkeling bevordert,
waardoor een tegenwicht kan wor
den geschapen tegen de zuigkracht
van grote industriële centra elders
in den lande. Dit betekent, dat ster
ker dan in het verleden concentra
tie van de ontwikkeling in een be
perkt aantal plaatsen moet worden
nagestreefd.
De stimulerende maatregelen van het
nieuwe regionale inclustralisatiebeleid
in de eerste plaats dienen te worden
geconcentreerd op die plaatsen, die in
Kernen buiten Zeeland
f§ Buiten Zeeland heeft minister s
Zijlstra als ontwikkelingskern
H aangewezen: (provincie Gro- i§
ningen) Delfzijl, Groningen,
g Stadskanaal, Veendam en Win- 1
schoten; (provincie Friesland)
Drachten, Harlingen, Heeren-
veen, Leeuwarden en Sneek, M
g (provincie Drente) Assen, Em- 1
men en Hoogeveen; (provincie
Limburg) Weert. j|
H Daarnaast zijn nog aangewe-
zen (tweede categorie) in Gro-
p ningen: Hoogezand, Leek en 1
Ter Apel; in Friesland: Ber-
gum, Dokkum, Kootstertille,
p Lemmer, Oosterwolde en Wol- H
vega; Drente: Coevorden, Kla-
zienaveen en Roden; in Noord-
TI Brabant: Bladel, Cuyk, Etten, g
Oss en Uden; en in Limburg:
H Panningen en Venray. p
iiimimniniiitiiiniiiiiiiiiifnniiiiiiniiniiiiniiniiiiiiiiniiiiiiiiiiiininiiiinii
het verleden reeds een krachtige in
dustriële ontwikkeling hebben door
gemaakt en waar een combinatie van
maatschappelijke, culturele en soci
aal-hygiënische voorzieningen aan
wezig is of met betrekkelijk geringe
middelen tot stand kan worden ge
bracht.
Op pag. 7 hebben wij een
aantal gegevens vermeld in
zake de aanwijzing van ont-
wikkelingskernen.
gen als c
Korthals,
geen ander
Het zou nu voor prof. De Quay er
nog in de eerste plaats om gaan een
team te vormen, waarbij het pro
gram van het te vormen kabinet in
het middelpunt van het huidig over
leg zou staan.
Mr. Blaisse deelde zelfs na zijn on
derhoud met de formateur mee, dat
hem geen portefeuille was aangebo
den. Van de instelling van een nieuw
departement voor Europese zaken en
buitenandse handel zei hij niets te
weten en het onderhoud met de for
mateur had het karakter van „een
babbeltje over het program".
Inmiddels is men wat de zetelverde
ling betreft weer tot de conclusie
gekomen, dat de anti-revolutionairen
toch met twee departementen genoe
gen zullen moeten nemen, te weten
prof. Zijlstra aan financiën en drs.
Hazenbosch aan sociale zaken. Dit
zon dan betekenen, dat mr. Van
Aartsen niet in het nieuwe kabinet
zal terugkeren, hetgeen door velen
wordt betreurd.
De liberalen voelen er echter niet
veel voor, dat de anti's, die in de
Tweede Kamer vijf zetels minder
bezetten dan zij in de regering,
evenveel portefeuilles zouden krij-
de V.VJD. Behalve drs.
heeft de formateur nog
dere liberale kandidaten ge
polst, zodat hier nog verrassingen
kunnen optreden. Ook ten aanzien
van de c.h.-kandidaten valt nog
niets te zeggen.
Minder guur met
opklaringen j
H (Van onze weerk. medew.)
TT De afgelopen week heeft ons g
tal van gure buien gebracht,
waarvan sommige met hagel
en onweer. Ook vrijdag dre-
ven er nog enkele van deze g
p buien over Zeeland. Deze on-
H stabiliteit wordt veroorzaakt
door een hoeveelheid zeer kou-
de lucht in de hogere luchtla- n
H gen. Op ongeveer 5000 m. bo- g
p ven ons land komt een tempe-
ratuur van 25 graden Celsius p
voor. De koude depressie boven p
de Noordzee neemt verder in g
p betekenis af, maar kan in de g
middag toch hier en daar nog p
g een bui brengen.
Tijdens het weekend verwach- p
p ten wij een geleidelijke verbe- g
p tering doordat er vooral in de s
p hogere lagen wat warmere p
g lucht binnenstroomt. Een re- g
p genfront, dat vrijdagavond g
p zuid-west Engeland bereikte, g
p komt nog langzaam naderbij, p
g maar zal waarschijnlijk niet p
p voor zondagavond onze omge- g
p ving bereiken. De wind blijft p
p zwak tot matig en zal later p
g meer naar zuidwest tot zuid p
krimpen. Enige verbetering g
H tijdens het weekend lijkt ons g
p daarom waarschijnlijk. Door
g dit koude weer is de grote p
g voorsprong van dit voorjaar g
p iets teruggelopen, maar be- g
p draagt toch nog ongeveer 10 p
g k 12 dagen, vergeleken met p
p normaal in de lente. p
iTmnnniiiimrfnnmiiiiiiiiiiiiiiiiinnmffiiiïïiiniiiiiiiiinnnTnnmmimi
DEZELFDE TEMPERATUREN
Opklaringen en plaatselijk enkele
buien. Weinig verandering in tem-
perataur. Matige tot vrij krachtige
wind tassen zuid en west.
ZON EN MAAN
12 april
Zon op 5.52 onder 19.31
Maan op 8.12 onder 23.52
13 april
Zon op 5.50 onder 19.32
Maan op 8.53 ondeg