Jonge Duitsers willen in Ouddorp
teken van verzoening oprichten
Consumptie in ons land neemt
regelmatig toe
BUNGALOWS BOUWEN VOOR
MET GROTE BOS"
RAAD VAN STATE BESPRAK
SUBSIDIE GODSDIENSTLESSEN
DONDERDAG 9 APRIL 1959
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
9
„AKTION SÜHNEZE1CHEN
(Van één onzer redacteuren)
In de eerste helft van deze week hebben dertien jonge Westduit
sers zich in het jeugddorp Michaelshoven bij Keulen voorbereid
op een taak die zij vrijwillig op zich zullen nemen in Ouddorp op
Goeree-Overflakkee. Zij komen uit verschillende delen van West-
Duitsland en uit West-Berlijn en hopen, dat him gezelschap de
zer dagen nog kan worden aangevuld met veertien Oostduitsers,
die echter helaas nog geen uitreisvergunning hebben ontvangen.
In Ouddorp zullen degenen voor wie de reis mogelijk werd ge
maakt geruime tijd hun werkkracht geven voor de opbouw van
een recreatiecentrum der Nederlands Hervormde Kerk, dat zal
worden opgezet als dépendence van „Het Grote Bos" te Drieber
gen. Het is de bedoeling dat achter de Goereese duinenrij dertig
bungalows worden gebouwd waar in de toekomst vakantiegan
gers een goed onderkomen zullen vinden.
zijn tot de slotsom gekomen, dat het
weinig zin heeft te praten, maar dat
er wat gedaan moet worden.
Zo kwam de „Aktion Sühnezel-
chen" op de Spandauer Synode
van april 1958 tot stand. Er ging
een oproep uit naai" jonge men-
Uit het feit dat deze Duitsers voor
„geruime tijd", sommigen zelfs voor
een half jaar, hierheen komen is af
te leiden dat hun verblijf hier een
zeer serieuze achtergrond heeft. Zij
zullen in ons land dan ook een aan
vang maken met de uitvoering van
de „Aktion Sühnezeiehen", waarvan
de praeses der Synode van de „Kir-
che der Union" te Berlijn, dr. Lothar
Kreyssïg, de centrale figuur is.
In het gebouw der synode te West-
Berlijn heeft dr. Kreyssig ons het
een en ander over deze actie verteld.
Hij zei onder meer dat in Duitse
kringen de overtuiging veld wint dat
men te veel over de gebeurtenissen
van het verleden heen geleefd heeft.
De omstandigheid dat beide delen
van Duitsland „expositieruimte" van
Oost en West werden, heeft ertoe bij
gedragen dat men zich in veel geval
len pas vrij laat bewust werd van
de schuld die het Duitse volk op zich
heeft geladen. De jeugd die b.v. ken
nis nam van „Het dagboek van Anne
Frank" beseft echter veelal, dat zij
onder de volkeren een uitzonderings
positie inneemt. En jonge mensen
jaar genoemd) naar een der door
de nazi's bezette gebieden te trek
ken om tegenover de daar door
de Duitsers veroorzaakte ver
woesting een opbouwprestatie te
leveren, door bijvoorbeeld te hel
pen aan de bouw van een dorp,
een ziekenhuis of wat dan ook, al
les in het teken van verzoening.
Niet alleen in westerse landen
maar ook als men toestemming
daarvoor krijgt in Polen, Tsje-
cho-Slowakije én in de Sowjet-
Unie zullen zulke „tekenen van
verzoening" worden opgericht.
Met de Nederlands Hervormde Kerlt
bestond een prettige samenwerking,
ook al dank zij het werk van da. B.
Ruys in Berlijn, en het gevolg daar
van is dat de actie het eerst in Ne
derland tot gelding zal komen. De
jongelui, die deze week arriveren om
bungalows te bouwen in Ouddorp,
zijn dan ook de eersten die in deze
actie de handen aan de troffel slaan.
Hun gewone dagelijkse bezigheden
zijn zeer verschillend: die variëren
van collegelopen tot timmeren, van
ziekenverpleging tot stenoën en ty
pen.
Zij zullen onderdak vinden in een
huis van de Hervormde Kerk en met
een gering zakgeld, hun door de
Duitse kerk versterkt, genoegen ne
men.
In de plaats van het geweld uit het
sen van alle standen en gods-1 verleden willen zij thans een sym-
diensten, om voor geruime tijd bool van bereidheid tot concreet die-
(toen werd de termijn van een nen stellen.
C.J.V. stelt secties in
voor speciale takken
van jeugdwerk
Het 'Christelijk Jongeren Verbond
houdt op 6 en 7 mei a.s. een congres,
tevens jaarvergadering, in „Het Gro
te Bos" te Driebergen. Om de bespre
king van de voorstellen tijdens het
congres voor te bereiden en de leden
op de hoogte te brengen van de ach
tergronden der voorstellen, zijn op
zaterdag 4 april op 30 plaatsen in ons
land voorlichtingsvergaderingen, ge
houden.
Zoals men weet, ontstond het Chris
telijk Jongeren Verbond in 1958 uit
een fusie van Meisjesverbond C.J.V.F.
en Christelijk Jonge Mannen Verbond.
Er hebben zich de laatste jaren in het
jeugdwerk verschuivingen voorge
daan, die zich ook binnen het C.J.V.
weerspiegelen. Er zijn ontwikkelingen
die tenderen in de richting van wat
aangeduid wordt als „Open Jeugd
werk" (instuiven e.d.) Daarnaast
heeft het C.J.V. al sinds enige jaren
zijn z.g. „industriewerk" in Enschede,
dat karakter-trekken gaat vertonen
van Vormingswerk Bedrijfsjeugd.
In de sector van het. werk met bene
den 16 jarigen doen zich op sommige
plaatsen verschuivingen voor in de
richting van „jeugdzorg". Het bestuur
acht de tijd gekomen, om, teneinde
deze ontwikkelingen op doeltreffende
wijze en in de juiste richting te bege
leiden, hiervoor in de organieke op
bouw van het C.J.V. aparte secties
ln het leven te roepen.
Zo komen er naast de sectie „vrije
jeugdvorming", die zich zal bezig
houden met het club- en vereni
gingswerk, zoals het C.J.V. van
oudsher heeft gekend, drie andere
secties voor de hiervoor aangedui
de gebieden. Boven deze vier sec
ties komt een overkoepelend be
stuur voor het algemeen beleid.
Het C.J.V. hoopt op deze wijze de
interne verschuivingen in het werk
te kunnen opvangen en via deze
secties ook het nodige contact en
de gewenste samenwerking met de
daarvoor geëigende organen te
kunnen bewerkstelligen.
Bij beschikking van de minister van
verkeer en waterstaat is aan de plaats
vervangend hoofddirecteur der P.T.T., ir.
A. h. de Voogt, te 's-Gravenhage (cen
trale directie der P.T.T.) ingaande 1
maart 1959 op zijn verzoek eervol ontslag
verleend, zulks met dankbetuiging voor
de door hem aan den lande bewezen
diensten.
Monument Hiidebrand van
„uitzonderlijke waarde"
Een aantal directeuren van musea
en enkele kunstenaars hebben over
het HHdebrand-monument een brief
gezonden aan de gemeenteraad van
Haarlem. In deze brief wordt ojtu ge
zegd: „alle strubbelingen die zich in
de loop van de vele jaren hebben
voorgedaan mogen de ogen niet doen
sluiten voor het feit, dat het nu ge
reedgekomen werk van uitzonderlij
ke kunstwaarde is.
Het monument is vervaardigd door
de nestor van de Nederlandse beeld
houwers voor een nationale figuur,
de Haarlemmer Hiidebrand, die zo
nauw met deze stad en de Haarlem
merhout is verbonden. „Zij twijfelen
er niet aan, dat de gemeenteraad al
les in het werk zal stellen om de
oprichting van dit monument te rea
liseren".
Hispano-Suiza-fabriek te
Breda ontslaat 140 man
Bij de Hispano Suïza-fabrïeken in
Breda zullen in de komende weken
weer 140 werknemers moeten wor
den ontslagen. Het betreft weeklo-
ners van de wapen- en van de muni
tiefabriek en tien procent maand-
loners van de administratie. Geleide
lijk aan zal het personeel worden
meegedeeld, wie voor ontslag in
aanmerking komt.
Over dit ontslag heeft overleg plaats
gevonden met de vakbonden. Vorig
jaar reeds, toen op grote schaal per
soneel moest worden ontslagen, was
meegedeeld dat in april van dit jaar
een verdere vermindering van het
aantal werknemers verwacht moest
worden.
Q De regering van West-Berlijn heeft de
Westberlijnse bevolking verzocht de „bij
eenkomst voor de vrijheid" bij te wo
nen, die op l mei gehouden zal worden
op het plein voor de resten van het
vroegere Duitse rijksgebouw.
Door deze demonstratie moeten de Wèst-
berlijners de wereld tonen" dat zij vastbe
sloten; Zijn „de vrijheid van de stad en
de eenheid mét het vaderland te hand
haven", aldus de verklaring van de
Westberlijnse regering.
De Franse politicus Pierre Mendes
France heeft een bezoek gebracht
aan het Oeregaards gymnasium in
Kopenhagen, waar een van de klas
sen o.m. Frans leert door te luisteren
naar de op de band opgenomen Fran
se redevoeringen van o.aPierre
Mendes France....
Mendes France, die met veel belang
stelling een dergelijke les volgde, gaf
later zelf antwoord op vragen van
de leerlingen en hield een korte toe
spraak.
VOOR LEERLINGEN OPENBARE SCHOLEN
Gemeente Deventer
in beroep bij de Kroon
De Raad van State heeft zich giste
ren onder presidium van mr. W. J.
H. Cort van der Linden geruime tijd
beziggehouden met de subsidiever
lening aan Kerkeraden van Neder
lands Hervormde Gemeenten voor 't
geven van godsdienstonderwijs aan
leerlingen van openbare lagere scho
len. Deze aangelegenheid speelt mo
menteel in diverse Nederlandse ge
meenten. Staatsraad prof. mr. A. L.
de Block rapporteerde over deze
zaak, ten aanzien waarvan de ge
meente Deventer bij de Kroon in be
roep was gekomen. Het gemeentebe
stuur van Deventer had namelijk be
sloten aan de Hervormde Gemeente
ter plaatse een subsidie voor het ge
ven van godsdienstonderricht te ver
lenen, Gedeputeerde Staten van Over-
ijsel hadden hun goedkeuring aan dit
raadsbesluit evenwel onthouden op
grond van het gestelde in artikel 26
der lager-onderwijswet 1920, waar
in is bepaald dat voor het geven van
godsdienstonderwijs verwarmde cn
verlichte schoollokalen kosteloos door
de gemeente beschikbaar moeten
worden gesteld.
Volgens G.S. behandelt dit artikel
de materie uitputtend, zodat de ge
meentebesturen daarboven geen sub
sidie meer mogen verlenen. Mr. dr,
N. Bolkestein, burgemeester van De
venter was het met deze opvatting
niet eens; de gemeente ging dus in
beroep en zo heeft de burgemeester
van Deventer gisteren een lang plei
dooi voor het verlenen van subsidie
aan de hervormde kerkeraden ge
houden.
Volgens hem is het gestelde in ar
tikel 26 slechts de minimum-eis,
waarboven wel subsidie mag worden
verleend. „Slechts subsidie", aldus de
burgemeester, die met nadruk in het
midden wilde laten of het subsidie
bedrag wel toereikend is voor de wer
kelijke kosten, die voor het geven
van godsdienstonderwijs zouden moe
ten worden berekend.
Bovendien wees de burgemeester er
op, dat diverse gemeenten in Neder
land reeds subsidie hebben verleend
en de desbetreffende colleges van Ge
deputeerde Staten hun goedkeuring
daaraan al hebben gehecht, waardoor,
indien het gemeentebestuur in De
venter in het ongelijk wordt gesteld,
in Overijsel niet mag geschieden wat
in andere provincies wel mag. De
Raad van State zal later een advies
aan de Kroon uitbrengen.
Nederlander te Brugge
verdacht van zwendel
De gerechtelijke politie van Brugge
heeft dinsdagmiddag de Nederlander
J. H. aangehouden, die verdacht
wordt van zwendel. Nederland heeft
België reeds In 1955 verzocht om nit-
levering van H. wegens huwelijks-
zwendel.
H. heeft de afgelopen drie maanden
in een hotel te Brugge gewoond,
waar hij de plaatselijke autoriteiten
en industriëlen wilde interesseren bij
de bouw van een fabriek voor auto's
met plastieken carrosserie. Hij ver
zócht de stad Brugge om 900.000
gulden. De burgemeester liet inlich
tingen over H. inwinnen, maar de
man bleek nergens bekend te zijn.
De justitie is er later in geslaagd
zijn identiteit vast te stellen.
H. was er inmiddels in geslaagd het
vertrouwen te winnen van een in
dustrieel te Zele, die hem geld voor
de bouw van de fabriek had beloofd.
Woensdag in de namiddag liet de
politie van Brugge A. evenwel
weer vrij omdat hem geen mis
drijf ten laste kan worden gelegd
en de Nederlandse noch Belgische
justitie hem in staat van beschul
diging hebben gesteld. A, werd
vrijgelaten met een driedaagse
verblijfsvergunning. Daarna zal
hij België moeten verlaten.
AANKOOP DUURZAME GOEDEREN STIJGT
Ook jaar van bestedingsbeperking
gaf kleine vooruitgang te zien
(Door onze economische medewerker)
Ruwweg tweederde van wat wij gezamenlijk per jaar aan inkomen ont
vangen, wordt weer besteed voor aankoop van voedings- en genotmid
delen, van duurzame consumptiegoederen (zoals stofzuigers en radio's) en
alle andere goederen en diensten. In geld uitgedrukt is dit een enorm be
drag. Met elkaar geven wij zo ongeveer 21.000.000.000 per jaar voor
consumptie uit, geld dat dus terecht komt bij winkeliers en huiseigena
ren (liuur is ook een vorm van consumptie), bij ziekenhuizen en bios
copen, bij trambedrijven en ambachtsbedrijven.
De consumptie neemt in ons land regelmatig toe. Zelfs het jaar van de
bestedingsbeperking (1958) heeft een heel kleine vooruitgang te zien gege
ven. Het zou niet juist zijn om hierbij uit te gaan van het in geld bestede
bedrag, omdat dit bedrag bij een prijsstijging automatisch oploopt. De
beste maatstok is daarom het verbruik in hoeveelheid.
Als wij de consumptie zo bekijken,
blijkt dat wij in 1958 bijna meer
geconsumeerd hebben dan in 1957 en
lat wij daardoor weer bijna gelijk
zijn gekomen met het verbruik in
1956. Merkwaardig is dat het ver
bruik van voedings- en genotmidde
len sterker is toegenomen: ongeveer
met 3%%. Hier staat weer tegen
over dat de aankopen van duurzame
consumptiegoederen in 1958 ongeveer
2% zijn gezakt.
Dit "zijn dan de cijfers over heel
1958. De cijfers over het laatste
kwartaal van het afgelopen jaar
tonen echter duidelijk aan dat de
weg naar boven weer is ingesla
gen. Zo lag in het vierde kwar
taal 1958 de totale consumptie
3% hoger dgn in hetzelfde kwar
taal van 1957. De aankopen van
duurzame gebruiksvoorwerpen
stegen zelfs met 5%.
Menigeen zal zich afvragen waar dit
aan te danken is. Van algemene
loonsverhogingen was geen sprake,
terwijl bovendien werkloosheid en
werktijdverkorting velen tot een
uiterst somber bestaan dwongen.
Hoe juist deze feiten ook zijn, het
voor consumptie beschikbaar geko
men bedrag is toch gestegen, door
dat verscheidene bronnen extra zijn
gaan vloeïén.
Zo zijn er in verschillende branches
wel loonsverhogingen geweest. Het
uurloon van volwassenen lag in 1958
ongeveer 5% hoger dan in 1957, als
wij het totaal nemen van nijverheid,
transport en landbouw; ook het ad
ministratieve personeel en de rijks
ambtenaren gingen wat vooruit (on
geveer 3%). Menige lezer zal deze
percentages niet in zijn loon- of sa
lariszakje terugvinden. Het zijn ech
ter cijfers die voor ons land als ge
heel gelden.
Een belangrijke bron is natuurlijk
ook de A.O.W. In 1957 werd hier
voor f 834 miljoen uitgekeerd tegen
290 miljoen aan ouderdomsvoorzie
ning in 1956. In 1958 was het bedrag'
o.a. doordat de uitkering werd ver
hoogd, zeker groter.
De werkloosheid betekent natuurlijk
een groot leed in de getroffen ge
zinnen; economisch gezien staat hier
gelukkig tegenover dat gedurende
een bepaalde tijd een uitkering
plaats vindt, waardoor de koop
kracht voor een belangrijk gedeelte
behouden blijft.
Belangrijk voor de totale koopkracht
zijn uiteraard ook de gratificaties,
winstdelingen enz. aan het personeel
geweest. Juist die extraatjes hebben
de aanschaffing van een brokje luxe
of het vervangen van onbruikbaar
geworden duurzame gebruiksgoede
ren mogelijk gemaakt. Voor de cate
gorie van effectenbezitters zijn er
dan nog de koerswinsten, voor zover
die in de consumptiehoek terecht
zijn gekomen.
Bepaald van belang is ook dat het
inkomen van de man dikwijls wordt
aangevuld door overwerk, een kar
weitje in de avonduren, de verdien
sten van kinderen en het meewerken
van de vrouw. Hierdoor kan een ge
zinsinkomen soms behoorlijk stijgen.
En tot slot mogen wij de gezins
kredieten niet uit hét oog verliezen.
In 1958 hebben de volkskredietbanken
en de geldschietbanken ruwweg 10%
meer kredieten gegeven, terwijl in
het najaar 3 handelsbanken door
persoonlijke leningen de koopkracht
hebben helpen vergroten.
Wij hebben nu zo ongeveer alle
factoren bij elkaar die duidelijk
maken dat de totale consumptie
van alle Nederlanders in 1958 niet
ïs gezakt maar zelfs nog iets is
gestegen'. Een statistiek van het
Centraal Bureau voor de Statis
tiek die deze week verscheen, re
kent die stijging haarfijn uit op
0,6%.
Al deze cijfers zeggen natuurlijk a'.-
leen maar hoe het met de totale con
sumptie in ons land staat. Volkomen
buiten beschouwing blijft of die con
sumptie door bepaalde maatregelen
niet groter behoort te worden en of
de consumptiemogelijkheden van
verscheidene groepen van de bevol
king wel groot genoeg zijn. Dit toch
is het terrein van de economische
politiek, het terrein bij uitstek van
de werknemers- en werkgeversorga
nisaties en van de overheid.
Ter afsluiting nog enkele vergelij-
kingscijfers met het buitenland. De
consumptie (in totaal) ln ons land
lag in 1958 gemeten in hoeveel
heden 26% boven het niveau van
1953, dus ongeveer i/4. in de Ver.
Staten was die stijging 15% en in de
groep landen die tezamen de Organi
satie voor Europese Economische
Samenwerking vormen, was de toe
neming 23%. Nederland slaat dus
geen slecht figuur.
Statendam heeft door
machineschade vertraging
Het s.s. „Statendam" van de Holland
-Amerika Lijn, thans op een reis
rond de wereld, heeft met zwaar weer
te kampen gehad, zodat mede in ver
band met bet herstellen van een lich
te machineschade, het vertrek uit
Honoloeloe een dag later zal zijn dan
het schema aangeeft.
De aankomst in de volgende aan
loophavens, San Francisco, Acapulco,
Balboa en Cnristobal zal daarom ook
telkens een dag later geschieden,
omdat besloten is de resterende land-
uitstapjes voor de volle honderd pro
cent te handhaven. De afvaardatum
van New York naar Rotterdam, te
weten 29 april, blijft ongewijzigd.
Drie nieuwe schepen op
technische voorjaarsheurs
Voorgaande jaren viel bij de afde
ling scheepsbouw op de Utrechtse
vóorjaarsbeurs 't accent op de bouw
van coastèrs. Op de technische voor
jaarsheurs die van woensdag 15 tot
en met vrijdag 24 april wordt gehou
den, zal de groep scheepsbouw, die
meer dan de helft van het aantal in
zendingen omvat echter een alge
meen karakter dragen.
Behalve in de aard van de geëxpo
seerde produkten komt dit tot uiting
in de aanwezigheid van drie typen
schepen, die ter bezichtiging in het
Merwedekanaal zullen liggen en die
aan de Muntkade, naast de Margriet
hal en de Bernhardhal, worden ge
meerd.
Het zijn nieuwe schepen, een kotter,
een sleepboot en een binnenvaart
schip, die van de meest moderne tech
nische hulpmiddelen zijn voorzien. De
moderne kotter is de IJmuiden 66
„Paul", de sleëpboot is „Assistent"
van IJmuidense zeesleepvaart en
bergingsmaatschappij N-V. Bureau
Wijsmuller en het binnenvaartschip
„Vlissingen", een motorvrachtschip
van de Rijnsneldienst R.R.B.-Kö
nigsfeld te Rotterdam.
Het Amerikaanse hooggerechtshof
heeft afwijzend beschikt op een ver
zoek tot invrijheidsstelling van Caryl
Chessman, die in 1948 in Califomië,
op beschuldiging van ontvoering en
verkrachting, ter dood werd veroor
deeld.
Ach ja... Nu huivert Holland. Kou,
nattigheid, rilwind - actieve hand
langers van verkoudheid - zijn in
de aanval. Bescherm Uzelf met
Agré-Gola van Philips-Roxane!
AGRÉ-GOLA
Voorkomt verkoudheid,
aandoeningen van de
luchtwegen, hoest,
heesheid enz. Doosje met 60 ta
bletten f 0.98.
noemde naam «voor alle