CARTHAGO
VERWOEST
N
Geheimen der verdwenen volkeren
NOG WEINIG VAART IN DE
ECONOMISCHE VOORUITGANG
KONINKLIJKE VLIEGTUIGEN
VOOR VAKANTIEGANGERS
MAANDAG 6 APRIL 1959
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
1
HET EINDE VAN EEN MACHTIG RIJK
„Marble Arch" staat op de plaats, welke toegang gaf tot de machtige staat
Carthago. Heden ten dage verpozen toeristen zich op het strand waar eens
de hoofdstad lag.
(V)
IET een van de mannen van
het achste leger in Nöord-
Afrika zal de marmeren poort
vergeten. Het was dan ook een
opvallend gezicht de grote tri
omfboog midden in de woestijn
te zien staan, mijlen verwijderd
van een bewoonbare plaats. De
meeste soldaten grijnsden en
gilden toen ze de triomfboog
passeerden. En er waren weini-
nigen, die niet dachten aan een
of andëre gril van Mussolini,
die juist hier de poort had laten
bouwen.
Maar degenen, die de gelegenheid
hadden het bouwwerk wat beter te
bestuderen begrepen, dat het meer
betekende dan alleen maar een mo
dern monument om de grens van het
Italiaanse Tripolitanië te markeren.
I>bog bovenop de poort stonden twee
mannenfiguren. Ze waren een her
innering aan een vreemde, 3000 jaar
oude legende. Mussolini immers had
de poort laten bouwen op de plaats,
waar vroeger een andere grens liep,
die tussen Cyrene en Carthago.
landen van de wereld, voorzover ze
ten minste waren ontdekt. Onmete
lijk rijk, onmetelijk machtig en on
metelijk arrogant, werden ze steeds
meer gevreesd en gehaat en de perio
de van Carthago's grootheid (onge
veer vijfhonderd Jaar) is er een van
eindeloze conflicten.
door
Felix Barker
Ze probeerden Cicilië te bezetten en
werden derhalve de vijanden van
Griekenland, ze vochten gedurende
100 jaar met de Romeinen in de drie
Phoenicische oorlogen. Maar twee
duizend jaar geleden werd Rome
sterk genoeg om de vijand te ver
slaan en Carthago te veroveren en te
verwoesten. Wie nu de heuvel be
klimt naar de 19de-eeuwse kathe
draal heeft heel wat verbeeldings
kracht nodig om het Carthago te
zien zoals het eens is geweest.
De gevonden graven in Carthago
hebben evenwel genoeg achtergelaten
om ons te kunnen voorstellen hoe de
bevolking destijds gekleed was. We
weten, dat de mannen lange mantels
droegen tot aan hun enkels en een
hoofdtooi in de vorm van een suiker-
Ze vermeldden, dat in de tempel
een bronzen beeld van de god was
opgericht met uitgestrekte armen,
die zo waren geplaatst, dat als men
er een kind inlegde het naar beneden
rolde in een put, waar een vuur
brandde. Volgens de overlevering
werden er op deze manier gedurende
een beleg 200 kinderen geofferd, ten
einde de god mild te stemmen.
Kunnen we deze rapporten ge
loven? Dr. Nathan Davis heeft in de
vorige eeuw zulk een put gevonden,
op de bodem waarvan een laag as
lag, die de beenderen bevatte van,
zoals hij na een uitgebreid onderzoek
vaststelde, „slachtoffers, die aan de
god Moloch waren geofferd".
In 1925 ontdekte het hoofd van een
Frans-Amerikaanse expeditie, Fran
cis W. Kelsey, de ligging van de
Tempel van Tanit, een van de groot
ste tempels van Carthago, die op de
oostelijke helling van de zogenaamde
heuvel van Juno stond. Ze vonden
hier vier bouwlagen, elk uit een ver
schillende periode. En ze brachten
1100 urnen naar de oppervlakte.
De urnen bevatten de verkoolde
beenderen van kinderen, in leeftijd
variërende van pasgeboren baby's tot
jongens en meisjes van twaalf jaar.
Tussen deze trieste overblijfselen
werden armbandjes en stuitjes speel
goed aangetroffen.
Aangezien er geen enkele aanwij
zing ooit is gevonden, dat de Cartha-
Levend begraven
DE BEELDEN stelden de gebroe
ders Philenus voor, twee be
roemde Carthageense atleten.
Volgens de legende hadden beide sta
ten besloten een paar hardlopers te
laten starten vanuit hun hoofdste
den. Op de plaats waar zij elkaar
zouden ontmoeten zou de grens ko
men te lopen.
De gebroeders Philenius legden
echter zo'n grote afstand af, dat zij
van bedrog werden beschuldigd. Na
een hevig gekrakeel zeiden de Cy-
renen, dat zij met de plaats van de
grens akkoord zouden gaan als de
gebroeders op dezelfde plek levend
werden begraven- Waar ze echter
niet op hadden gerekend, gebeurde.
De twee broers waren de eersten, die
met de voorwaarden akkoord gingen.
Om het Carthageense rijk een zo
groot mogelijk grondgebied te ver
schaffen kozen zij de dood in de Ly-
bische woestijn.
Carthago ligt aan de kust in de
nabijheid van het moderne Tunis i
Tegenwoordig nemen de Fransen en i
rijke Arabieren de elektrische trein
of rijden in hun auto de tien mijlen i
naar de ruïnes en het strand, waar j
eens deze metropole van de oudheid i
gelegen was.
De Phoeniciërs vierden hier 3500
jaar geleden hun Afrikaanse kolonie,
toen zij op deze plaats hun schepen i
op het strand lieten glijden.
Toen hun macht op de Palestijnse
kust afnam, richtten zij zich op hun j
steeds meer groeiende Afrikaanse j
nederzetting. Zeshonderd jaar voor i
Christus waren de Carthagenen de j
heersers in het Middellandse-Zee-
gebied. Hun rijk strekte zich uit van
Spanje tot Sicilië. Ze hadden kolonies I
op Sardinië, Malta en de Balearen.
En overal langs de Afrikaanse kust
tot aan Tanger kon men Carthageen
se handelsposten aantreffen.
Hun grootste trots was evenwel
Carthago zelf een stad, die werd
overheerst door een tempel, welke
op een heuvel stond, 200 vpet boven
de zeespiegel. Van deze témpel, die
waarschijnlijk even groot was als de
Acropolis in Athene, had de Cartha-
ger een wonderlijk uitzicht.
Onmetelijk
arrogant
BENEDEN hem lag een stad met
glinsterend witte huizen, mar
meren tempels en kostbare palei
zen op een oppervlakte van ten min
ste tien vierkante mijl. Binnen de
muren, die een lengte hadden van 18
mijl ze waren gemaakt van ge
houwen steen, 46 voet hoog en 34
voet dik woonden 70-000 mensen.
Van een binnenhaven, die groot ge
noeg was om 200 galeien te bevatten
de overblijfselen zijn nog te zien
voeren de Carthageense zeelui uit
jmh handel te drijven soek vrijwel alle
brood. En gouden en zilveren ringen
glinsterden in hun oren. Ook hun
vrouwen droegen lange, losse kleding
en hielden van juwelen.
Carthago was een republiek. Twee
magistraten bestuurden het land met
behulp van een raad van 28 man.
Toch had dit systeem een sterk de
mocratische inslag, want voor elke
beslissing van verstrekkende invloed
werd een referendum gehouden on
der het volk.
Mensenoffers
VROEGERE schrijvers hebben ver
haald van een afschuwelijk as
pect van het godsdienstige leven
van de Carthagers: het offer van le
vende kinderen aan de god Moloch
of Tanit.
IlllllllllllIllllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllllilllll
Carthagozoals een artiest
de oude stad heeft gere
construeerdgezien vanaf
de top van de heuvel,
waarop de citadel en de
hoofdtempel waren ge
bouwd: 1: de tempel van
Baal; 2. de Golf van Cartha
go; S. de grote binnenhaven
met het eiland in het mid
den (op de foto links bo
ven kan men de huidige si
tuatie zien); 4- de fortifica
ties van dé citadel; 5. een
stuk van twintig kilometer
lange muur, welke het oude
Carthago omringde.
genen hun doden cremeerden moet
men haast wel aannemen, dat dit de
resten waren van jeugdige slacht
offers van de god Moloch of Tanit
in tijdén, dat de stad honger leed of
de vijand voor de poorten lag.
In 1924 werd bekend, dat er in
Carthago beenderen van een olifant
waren gevonden. Een wat voorbarige
conclusie, want achteraf bleken ze
van een kameel te zijn. Toch moeten
er volgens geschiedschrijvers stallen
voor niet minder dan 300 olifanten in
de stad zijn geweest. Het merkwaar
dige is, dat men er nooit een spoor
van heeft gevonden.
Hun Held
IN diezelfde stallen moeten de
meest bekende olifanten uit de
wereldgeschiedenis hebben staan
trompetteren: de 37 olifanten waar
mee Hannibal over de Alpen trok.
Als een jongen van negen jaar was
Hannibal door zijn vader meegeno
men naar de tempel van Baal en had
daar eeuwige haat gezworen tegen
de Romeinen. Zeventien jaar later,
in 221 voor Christus, ging de gene
raal, die de grootste held uit de ge
schiedenis van Carthago zou worden,
scheep naar Spanje.
In de volgepropte galeien bevonden
zich de olifanten en wilde Afri
kaanse troepen, die de Romeinen bij
Ticino verschrikt op de vlucht zou
den jagen entot een overweldigende
zege bij Cannae zouden leiden.
Maar voor de poorten van Rome
keerde het gunstige tij zich tegen
Hannibal. Zijn leger, dat jarenlang
in Italië roofde en vernielde, had ten
slotte versterking nodig en die aan
voer wisten de Romeinen te voor
komen. Nederlagen volgden en Car
thago verzocht achter de rug van
Hannibal om vrede. Hij werd terug
geroepen naar de hoofdstad.
Een van de vredesvoorwaarden,
die de Romeinen dieteerden, was, dat
de reusachtige olifanten, die zoveel
schrik hadden gebracht, door de Car
thagers moesten worden opgeruimd.
De teruggekeerde held kreeg voor
slechts korte tijd de eer van een be
noeming tot hoofdmagistraat. De
raad voelde echter weinig voor een
militaire figuur, die vol dienstijver
was en vastbesloten scheen de heer
sende corruptie uit te roeien. Ze
zweerden tegen hem samen en het
duurde maar een paar jaar voordat
Hannibal besloot te vluchten. Hij
werd door de raad buiten de wet ge
steld en al zijn bezittingen werden in
beslag genomen. Als een banneling in
Klein-Azië op 2000 mijl afstand van
Carthago, dat hij zo goed had ge
diend, pleegde hij op 64-jarige leef
tijd zelfmoord. Zijn dood kwam pre
cies 37 jaar voor het einde van het
Phoenicische Carthago.
Na de tweede oorlog met de Ro
meinen herstelde de stad zich razend
snel van de verliezen, die zij had ge
leden. De handel floreerde als nooit
tevoren en in korte tijd waren de
oorlogsschulden afgelost en het ver
loren gegane herbouwd. Rome vond
het tijd opnieuw toe te slaan om deze
overheersende macht aan zich te on
derwerpen.
In 146 voor Christus begon de laat
ste belegering van Carthago en of
schoon de hoge muren niet te nemen
watten, noopte de honger de bevol
king zich ten slotte over te geven.
Deze keer maakten de Romeinen geen
fout. De verwoesting van de stad
was volledig.
Gedurende 17 dagen en nachten
hing een rode vuurgloed boven Car
thago. Zij verlichtte het verschrik
kelijke tafereel van een langzamer
hand verdwijnende stad, uit de
puinhopen waarvan de Romeinse sol
daten zich de nog aanwezige kost
baarheden toeëïgenden. Toen pas
stuurde Scipio bericht- naar Rome:
„Ik heb Carthago ingenomen. Wat
zijn de verdere orders?"
Het antwoord was duidelijk. Hij
moest het noodlot van de stad be
zegelen met een laatste vervloeking.
En zo gebeurde het, dat de generaal
deze verschrikkelijke woorden uit
sprak eer hij naar Rome terugkeerde:
„Laten de eeuwige stilte en eenzaam
heid hier blijven. Vervloekt zijn zij,
die hier terugkeren. Dubbel vervloekt
zij, die proberen deze ruïnes weer op
te richten".
(Copyright P.Z.C.-ABC-press)
De olifant Jumbo" uit de dieren
tuin van Turijn zal de beroemde
tocht over de Alpen, zoals deze twee
duizend jaar geleden door Hannibals
legioenen werd gemaakt, overdoen.
De reis geschiedt op initiatief van de
Britse „Hannibal expeditie". Een
beetje 20e eeuws comfort voor de oli-
I fant is er echter wel bij: om te
voorkomen, dat het dier zijn poten
I openscheurt aan de scherpe rots-
splinters op de bergwegen worden
hem een stel „orthopaedische" schoe-
j nen aangemeten. Op de foto past de
schoenmaker een van de stappers bij
I Jumbo.
ONDANKS HERSTEL VAN VORIG JAAR
Goud- en deviezenaanwas sterk vertraagd
(Door onze economische medewerker)
In het afgelopen najaar werd het duidelijk, dat het economische tij ging
keren. Tal van ondernemingen lieten doorschemeren dat er weer opdrach
ten binnenkwamen, het aantal vergunningen om korter te mogen werken
liep terug, de produktie in de industrie begon te stijgen, terwijl de on
onderbroken stijging van de goud- en deviezenreserves zeer tot de ver
beelding sprak. Ook de consumptie herstelde zich, zodat de terugslag van
1957 en begin 1958 volkomen werd ingehaald.
Met andere woorden: de toekomst
begint er vrolijker uit te zien, nu de
doem van de bestedingsbeperking
achter ons ligt.
De laatste bekendgemaakte cijfers
wijzen zeker nog niet op een .af
braak" van de bereikte verbetering.
In januari bijvoorbeeld lag de indu
striële produktie nog altijd 4 bo
ven het peil van vorig jaar januari.
Ook de consumptie weet zich op het
wat hogere peil uitstekend te hand
haven.
Maar toch kunnen wij niet zeggen,
dat de vaart in de economische voor
uitgang opnieuw groter wordt, dat
de ondernemers met groter vertrou
wen de toekomst inzien en daar ook
naar handelen.
Het valt op, dat de kredieten die zij
bij de banken opnemen, maar heel
matig stijgen. Eind januari was het
totaal aan kredietverlening door de
34 belangrijkste banken in ons land
f 2973 miljoen lager dan het bedrag
op 30 april 1958. Het lijkt dat de on
dernemers de kat nog liever even
uit de boom kijken. Wij zien daar
naast natuurlijk ook emissies van
aandelen en obligaties door onderne
mingen, maar ook hier is nog geen
sprake van opmerkelijke cijfers.
Merkwaardig is ook, dat
verbluffende stijging van de goud
en deviezenvoorraad een eind lijkt
te zijn geomen. Het tempo van de
stijging is althans sterk vertraagd.
En tenslotte is een tegenvaller de
nog steeds hoog blijvende cijfers van
de werkloosheid: zowel eind januari
als eind februari lagen die in de
buurt van de 100.000 (de werkvoor
ziening en de aanvullende werken
nog buiten beschouwing gelaten).
Er is beslist geen aanleiding om aan
de toekomst te wanhopen, om te vre
zen voor een nieuwe terugslag. Wel
zal men er goed aan doen, hoogge
spannen verwachtingen nog even
voor later te bewaren.
Zwakke plekken
Een koude douche maar overigens
een bevestiging van de geschetste
ontwikkeling was het rapport van
de Europese Economische Commis
sie, dat deze week bekend werd ge
niaalst en waarin een voorspelling
werd gegeven van het thans voor de
boeg liggende tweede kwartaal.
Een stijging van de economische ac
tiviteit wordt daarom zeer wenselijk
geacht en als een van de middelen
hiertoe, wordt gedacht aan een op
voering van de uitvoer. Maar gezien
de loop van de conjunctuur in de we
reld moet niet te veel worden gere
kend op een grotere vraag van lan
den buiten de Euromarkt.
Er bleven echter enkele zwakke
plekken en juist deze verontrusten
de „heelmeesters". Zo hebben de
wereldgrondstoffenprijzen als
één geheel gezien geen stijging
vertoond. Zowel het Amerikaanse
cijfer van Moody als het Engelse oij-
fer van Reuter (die beide een hele
froep goederen omvatten), ligt
hans nog beneden het peil van de
cember 1957, maar ook van augus
tus 1958. In het algemeen betekent
dit. dat de grondstoffen produceren
de landen in Afrika, Azië en Zuid-
Amerika hun inkomsten niet zagen
stijgen, waardoor hun koopkracht
laag bleef.
De kolencrisis in Europa is voorts ook
al te bekend. Er zijn enorme voorra
den van industriekolen, er zijn invoer
beperkingen voor Amerikaanse invoer
(met een dienovereenkomstige terug
slag op de activiteiten in de zeeha
vens), terwijl daarnaast een gedwon
gen produktiebeperking tot de moge
lijkheden behoort.
Een heel naar ding is ook de versterk
te protectie van landen als Engeland
en de V.S. Wij noemen hiel alleen
maar de K.L.M. en de bloemen om te
begrijpen wat dit voor ons land, dat
zo sterk op de export is aangewezen,
betekent.
Het Israëlische hoogste militaire ge
rechtshof heeft de straffen verminderd
waartoe elf Israëlische militairen waren
veroordeeld die tijdens de Suezcampagne
te Khar Kassem 48 Arabische burgera
hadden gedood. De commandant van de
groep, Malinkin kreeg 14 jaar gevangenis
straf in plaats van 17, twee van zijn on
dergeschikten zagen hun straf van vijf
tien tot tien jaar teurggebracht en van
de anderen werd de straf van zeven tot
drie-en-een-half jaar gereduceerd.
BRITSE HOF BEZUINIGDE
(Van een speciale
verslaggever)
Tussen de vele reuzen
vogels, die af en aan
vliegen op Schiphol,
zal de tweemotorige
Vïckers Viking „Cum
bria" met het ver
chroomde landingsge
stel van de particuliere
Britse luchtvaart-on
derneming Tradair
London zaterdag mis
schien niet eens opval
len, toch ïs het een bij
zonder vliegtuig, want
nog maar enkele maan
den geleden was het
niet de zuster-vliegtui-
gen „Mergia" en Ang-
lia" in het bezit van de
Britse koninklijke fa
milie.
Prinses Margareth
reisde er geregeld mee
wanneer ze het naar
haar genoemde Britse
regiment bezettings
troepen in Duitsland
bezocht en prins Phi
lip en koningin Elisa
beth maakten er ge
bruik van op hun rei
zen naar Afrika en an
dere delen van het
Britse gemenebest,
Niet omdat ze versle
ten zijn werd dit drie-
tal getrouwen enkele
maanden geleden na
strenge selectie aan
Tradair Londen ver
kocht. Al die jaren be
leefden ze maar 2000
vlieguren elk. De B.E.
A. en de B.O.A.C.
de beide Britse lucht
vaartmaatschappijen,
die toegerust zijn met
moderne straalver-
keersvliegtuigen, heb
ben enige toestellen
zodanig laten inrich
ten. dat ze voor ko
ninklijk gebruik ge
schikt zijn. Aangezien
er zo'n twintig man
per machine voor on
derhoud van de Vi
kings in dienst wer
den gehouden, gaf dit
een aanzienlijke bespa
ring op het budget van
de Britse hofhouding.
Merkwaardige omstan
digheid is, dat er van
zaterdag at voorname
lijk Nederlanders met
de Royal Vikings „Cum
bria", en „Mercia" en
„Anglia" zullen reizen.
Deze dag vertrekken
er 36 mee naar Major
ca om daar 15 dagen
vakantie te genieten.
Het zijn 36 Nederlan
ders. die de mddernste
vakantiereisvorm heb
ben gekozen, namelijk
de vliegvakantie, die
het Haarlemse reisbu
reau C.TJ. vorig jaar
voor het eerst in ons
land introduceerde, te
gen prijzen, die de ge
bruikelijke reiskosten
naar dè bestemmingen
niet te boven gingen.
C.TJ. heeft dit jaar
als tour-operator on
der ander Tradair Lon
den aangezocht als ver
voersmaatschappij
voor zijn vakantiegan
gers te gaan werken.
Vandaar dat de toe
stellen thans voorzien
zijn van het C.TJ.-em-
bleem.
Omdat het nog vroep
in het vakantieseizoe;
is zullen we ze van za
terdag af wekelijks op
Schiphol kunnen signa
leren, maar van "half
mei af vrijwel dage
lijks,
