ZO WAS HET IN ZEELAND RAAD VAN DE KUNST OVER T0NEEL0PLEIDINGSPR0BLEEM ZATERDAG 28 MAART 1959 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT Klachtenboek van veer bij Tholen verdween in 1928 naar de zolder TOEN THOLEN zijn brug nog niet had en zo was het tot 1928 was het eiland op een pontveer over- de Een dracht aangewezen om het „vasteland", de Auvergnepolder in westelijk Noord-Brabant, te bereiken. Een heel oud veer, waarvan men het ontstaan moet zoeken in een zeer grijs ver leden Werd het geboren uit een „particulier initiatief", Philips van Bourgondië schonk Tholen de rechten van het veer om de stad na de grote brand van 1452 weer een beetje op de been te helpen. De gemeente verpachtte het veer, en pas heel veel later zag men in, dat het veer, mits zelf geëploiteerd, een be langrijke bron van inkomsten voor de gemeente kon beteke nen. Zo kwam er een gemeentelijke pont en een veerman in gemeentedienst Velen zullen zich de ijzeren pont herinneren met het op schrift ..Gemeente Tholen", die in het begin van cle twintiger jaren de houten pont kwam ver vangen. Over dat laatste vaartuig en met name over de bediening bereikte het Thoolse gemeente bestuur nogal eens een klacht: de veerman was namelijk ver plicht te allen tijde de passa giers, zo deze dit wensten, het „klachtenboek" ter hand te stellen. En zo er. klachten aan het boek waren toevertrouwd en die be troffen dan als regel dc veerman dan moest de pontjesbaas deze regelen persoonlijk aan de burge meester voorleggen, want eens in de maand moest het boek op liet stadhuis worden afgetekend... Thans treft men in de gemeente archieven van Tholen 'n eenvoudig werkje aan, waarin op 't titelblad is gecalligrafeerd„Dit Register strekt tot inschrijving van klach ten wegens de bediening van het veer van Tholen op den Auvergne polder". Het werd „afgegeven aan den pachter van voornoemd veer" op de 1ste februari van het jaar 1899. Het veer voldeed uitstekend in die dagen, want het duurde tot 1904, eer er een halve bladzijde aan een klacht werd gewijd. „31 juli 1904 kwam ik op 't veer om overgezet te worden om kwart over vier des namiddags, 'k vroeg om dadelijk overgezet te worden, doch de veerman zei mij dal hij 't zelf niet deed, daar hij zijn knecht daar voor had, alhoewel de boot aan deze kant lag". Het veer was namelijk een im mer functionerend bedrijf zodra er „aanbod" was werd er gevaren en kandidaten, voor Tholen of de Brabantse oever, konden immer op een vrijwel „on middellijke verbinding" rekenen. Ook in de nachtelijke uren was er een veerman paraat: de boot lag dan aan de Thoolse kant, maar aan de walkant van de Au vergnepolder stond een bel opge steld, waarmee men de veerman op „enig aanbod" van de Brabant se kant kon attenderen Dat ook paraatheid wel eens een keer kan verslappen ondervonden in 1912 twee Tholenaren, die bet. in de nacht van 10 op 11 juli wel erg laat hadden gemaakt. Om één uur stonden zij aan de Brabantse oever en zonden zij hun gebel over het spiegelglad de water van de Eendracht, die stil in de zomernacht lag Maar er kwam geen veerman. Wel iemand, zoals zij in 't klach tenboek schreven, „die niets met het veer te maken had". Zo kwamen zij toch nog op hun ei land, „hopende dat deze klacht op de rechte plaats komt en er in vervolg zal gezorgd worden dat het publiek niet aan de grillen van den veerman wordt overgele verd". Na 1912 komen er vaker klachten voor. Wellicht, doordat het ver voersaanbod groter werd en ook het tempo van het leven al enigs zins werd opgevoerd... In elk ge val: in 1914, in februari was er een veehandelaar heel erg boos geworden omdat hij 's morgens om zeven uur, toen hij met vee naar België moest, niet kon wor den overgezet omdat.... de pont op het droge zat! „Het zal misschien wel half tien uren worden", schreef hij verbol gen, „waarschijnlijk zal ik te laat aan de trein komen met mijn vee, voorwaar een groote schade en de schuld van de veerbaas, anders niets". Inderdaad, er waren treinen ge komen en auto's, de polsslag van het economische leven werd sneller. Zo schreef op 30 april 1914 een Tholenaar in het klachtenboek „Hoewel den laatsten tijd bekend is, dat de bediening van het Thoolsche veer alles te wenschen overlaat, doch veelal wegens het uitblijven van een officiële klacht hierin geen verbetering zal kun nen worden gebracht, wensch ik het hiervolgende onder den aan dacht Uwer commissie te bren-, sinds 1928 (Foto P.Z.C.) De oude houten veerpont, zoals die in 1908 werd gefotogra feerd. Op de pont de heer Voor dijk die in die dagen de bode op Bergen op Zoom was met zijn wagen. gen, hopende dat mijn gegronde klacht het gevolg moge hebben dat er eindelijk eens een grondi ge verbetering zal zijn te consta teren in het belang der passan ten. Woensdag 29 dezer kwam ik vergezeld van mijn echtgenote aan het veer aan den Brabantsche wal, de veerpont zwaar beladen stak juist van wal, terwijl mijn horloge 10 minuten vóór vijf aan wees, op de pont bevonden zich 2 veerknechts, zoodat volgens ver ordening zich aan de overzijde twee man personeel moest bevin den. We moesten echter wachten totdat de pont kalm terug was, hetgeen juist vijftien minuten had geduurd. Door het passeren van 2 hoogaavsen duurde de overtocht eveneens vijftien minuten en stap te een half uur na onzen komst aan het veer,- den veerdam aan Thoolse zijde op". De „passanten" gingen dus be reids met minuten rekenen... Er waren ook klachten, die weer in een ander vlak lagen. Zo als een man uit Sint Maartens dijk, die schreef, dat „bij 't over zetten zijner dochtertje door ver regaande onvoorzichtigheid van den knecht het kind in den „Een dracht" is terecht gekomen". En over een veerknecht, die een man uit Bergen op Zoom niet onmid dellijk wenste over te zetten, om dat hij eerst koffie ging drinken... Merendeels waren het klachten over de wachttijden, een oud ge luid, dat elders nog wel is te be luisteren. Zelfs de P.T.T. diende op 21 maart 1921 een klacht in. Een man, die tekende met „Brieven- steller" schreef: „Volgens gege ven instructie van den Directeur der posterijen is aan de auto, die de post vervoert voorrang gege ven voor andere rijtuigen. Door mij is de bedienende beambte daarvoor gewaarschuwd en liet nog anderen voorgaan, waardoor voor de post een vertraging van 15 minuten is ontstaan". Bracht de nieuwe ijzeren pont met grotere capaciteit hier in verbetering, een brug, die in 1928 met veel vertoon werd opengesteld was uiteraard dé oplossing. De tijd, dat verbolgen gebrui kers van de pont tegen de veer baas konden zeggen: „Kom maar eens over de brug met je klachtenboek!" was voorbij. Men kón over de brug en de klachtenboeken verdwenen voorgoed naar de zolders van het Thoolse stadhuis. Herdenkingsbijeenkomst tien jaar N.A.V.O. Op 3 april 's avonds te kwart over acht zal in het gebouw van de Twee de Kamer een bijeenkomst worden gehouden waarin het tienjarig be staan van de Noord-Atlantische Ver dragsorganisatie herdacht zal wor den. Deze bijeenkomst wordt georga niseerd door het Atlantisch Comité. De Nederlandse ambassadeur te Londen, mr. A. W. C. baron Ben- tinck van Schoonheten, die van 1956 tot 1958 plaatsvervangend secretaris generaal van de NA..V.O. was, zal in deze bijeenkomst „de balans op maken over de afgelopen tien jaar". Voorts zal het. woord worden ge voerd door mr. H. R. Nord, de voor zitter van de Atlantische Commissie, die zal spreken over de toekomst van de Atlantische gemeenschap. De bij eenkomst wordt voorgezeten door de voorzitter van de Tweede Kamer, dr. L. G. Kortenhorst. Weer diplci natiek verkeer Amerika-Bulgarije De Ver. Staten hebben zich bereid verklaard de diplomatieke betrekkin gen met Bulgarije te hervatten. Zij werden begin 1950 afgebroken, na dat de Bulgaarse overheid de Ame rikaanse gezant in Sofia, Donald Heath, had laten terugroepen op be schuldiging van contact met Bul gaarse spionnen. Bij besprekingen tussen de beide landen zijn de belemmeringen voor dc vriendschap weggenomen, zo deelt, het Amerikaanse departement van buitenlandse zaken mee. De enige landen in Oost-Europa waarmee Amerika geen betrekkingen onder houdt, zijn nu nog Oost-Duïtsland en Albanië. „MEEST AANVAARDBARE OPLOSSING" Uitbreiding verwacht van toneelbezoek In een rapport over „het vraagstuk van de toneelspreiding", aan de staatssecretaris van onderwijs, kunsten en wetenschappen uitge bracht door de Raad van de Kunst, wordt als meest aanvaardbare oplos sing voor de toneelspreiding gesteld, dat per groep van provincies een minimum aantal voorstellingen van de beschikbare toneelgezelschappen wordt gevraagd. De speelgebieden, die in het verleden de dupe zijn gewor den van een onevenredige produktie- beperking, met name het noorden en het zuiden, kunnen dan, meent de commissie die het rapport samen stelde, globaal gezien in de toekomst duarvan worden gevrijwaard. De com missie zou het voorts toejuichen als het tevens mogelijk zou blijken het aantal reisvoorstellingen mede als norm bij de berekening van het sub sidie te betrekken. De commissie is er van uitgegaan dat in de standplaatsen Amsterdam, Den Haag, Rotterdam en Oost-Nederland een gezelschap gevestigd is dat aan de criteria: een vormende waarde te be zitten en als artistiek aanvaardbaar te kunnen worden beschouwd, vol doet, en dat er tevens middelen zul len bestaan voor twee, in hoofdzaak reizende, gezelschappen. Een tweede uitgangspunt is geweest dat deze ge zelschappen vooralsnog zullen blijven doubleren. Vader Presley had in Duitsland auto-ongeluk De vader van de zanger-soldaat Elvis Presley heeft donderdagavond op de autoweg Kassel-Frankfurt een ongeluk gehad, waarbij hij en de se cretaresse van de zanger, Elisabeth Stefaniak, enkele schrammen oplie pen. De wagen werd totaal vernield. Vader Presley verloor de controle over het stuur, toen hij uit alle macht moest remmen bij het passe ren van een Duitse auto die op zijn beurt een vrachtwagen voorbij wilde. Presley's wagen sloeg verscheidene keren over de kop. De inzittenden werden in een ziekenhuis behandeld en konden toen naar huis terugke ren. De rock 'n rollzanger was nog niet van de dienst teruggekeerd toen het ongeluk plaatshad. Omzet van de Nederlandse industrie in 1958 lager De totale omzet in de Nederlandse industrie bedroeg in 1958 blijkens het C-B.S. (in miljoenen guldens) 30.754, waarvan buitenland 9022. Voor 1957 waren deze cijfers 31.145 en 8436. Het onderzoek betreft industriële onder nemingen met 10 en meer man perso neel, exclusief de bouwnijverheid. Van de verschillende bedrijfsklassen staat wat omzet betreft de industrie van vqpdings- en genotmiddelen bo venaan met een totaal bedrag van 8581. Zij wordt onmiddellijk gevolgd door de metaalnijverheid met 8213. Andere belangrijke bedrijfsklassen zijn voorts de chemische industrie met 4462 en de textielnijverheid met 2350. In 1957 stond de metaalnijverheid bo venaan met een omzet van 8582 en de industrie van voedings- en genotmid delen op de tweede plaats met 8267. Ook toen kwam de chemische in dustrie op de derde en de textielnij verheid op de vierde plaats. De vijfde plaats op de ranglijst in 1958 was voor de gas-, elektrieiteits- en waterleidingbedrijven met een omzet van 1082. Alle overige bedrijfs klassen bleven beneden f 1 miljard. Het C.B.S. heeft ook de personeels sterkte berekend op het eind van 1958. Deze beliep in de betrokken onderne mingen tezamen 1.023.200, inclusief openbare nutsbedrijven. Dit is min der dan een jaar tevoren, toen was 'het totale personeel 1.043.300. De cij fers zijn inclusief personen wier werk tijd -werd verkort. Men heeft daarna de volgende mi nimum-aantallen voorstellingen per provincie-groep berekend: Groningen, Friesland, Drenthe 160; Overijssel en Gelderland 359; Utrecht, Noordhol land, Amsterdam en Zuid-Holland 952 en voor de laatste groep, Zeeland, Noord-Brabant en Limburg 258. De gestelde maxima liggen gemiddeld enige tien lallen hoger. Meegerekend een totaal minimum-aantal stand plaatsvoorstellingen van 890,'komt de commissie op een minimum-aantal voorstellingen voor alle gezelschap pen van 2619- Het maximum bedraagt 2796. De basis voor deze berekenin gen was het gemiddeld aantal voor stellingen van elk gezelschap in de jaren 1953 tot en met 1957. Ten aanzien van de toneelvoorziening in de verdere toekomst, geeft de com missie uiting aan de verwachting dat het toneelbezoek in Nederland zich tussen 1960 en 1980 aanzienlijk zal nitbreiden. Dit op grond van verschei dene factoren, zoals onder meer de groeiende belangstelling van onder wijs en jeugd. Protestmars naar Londen tegen kernoorlogvoering Ongeveer 4000 demonstranten H tegen de H-bom, variërend van M studenten en moeders die kin- derwagens duwden, tot be- jaarde mensen, begonnen vrij- s dag een mars van ruim 80 ki- lometer naar Londen, in een massaal protest tegen kernoor- logvoering. Het startpunt was M Aldermaston. waar de Britse waterstofbom gemaakt wordt. Delegaties uit Zweden, Frank- rijk, Duitsland, Noorwégen en Denemarken lopen mee. De vierdaagse tocht zal maan- dag eindigen, met een bijeen- komst op Trafalgar Square. Dr. Summerskill, een omstre- den figuur in de Labour- fl partij, bezorgde de demonstra- tie veel publiciteit. Zij had het M plan een deel van de mars mee- te maken, maar verscheen niet. De deelnemers waren op alle weersomstandigheden voorbereid. Zij droegen regen- M H jassen en hadden dekens bij zich en men zag ook guitaren en accordeons. De meeste vrouwen droegen lange panta- H lons. Er werden spandoeken p meegedragen en op een er van M stond: „Oeganda roept op tot kernontwapenïng". iliiiiiniiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiin De Londense financier George Daw son, die na de oorlog een fortuin heeft vergaard met schroothandel is in Londen veroordeeld tot zes jaar gevangenisstraf. Hij is o,a. schuldig bevonden aan frau de. Op de Atlantische Oceaan ter hoogte vgn Atlantic City is het passagiersschip „Santa Rosa" (10./,16 tonin aanvaring geko men met de tankboot Valchern (9.237 ton). Twee mensen wer dén gedood 16 anderen raakten gewond. De 21,7 passagiers van de „Santa Rosa", wélke juist te rugkeerde van een cruise in de Caraibische Zee, werden door de enorme schok uit hun bedden ge worpen. -De „Santa Rósa" was ter hoogte van de machinekamer van de tanker ingevaren. Een schoor steen van de „Vdlchem" viel dreu nend op het dek van de „Santa Rosa". Welke hem nu als boeg beeld (zie foto) meevoert. S.E.R. werkt aan advies over parallellisatie Een daarvoor aangewezen subcom missie van de commissie adviezen ves tigingsregelingen van de Sociaal-eco nomische Raad zal op donderdag 2 april vertegenwoordigers van een vijftigtal organisaties en complexen van organisaties horen over hnn visie op de parallellisatïeproblemcn met het oog op het hierover door de So ciaal-Economische Raad uit le bren gen advies. Deze informatieve bijeenkomst zal onder leiding staan van prof. dr. Th. L. M. Thurlings. Verwacht wordt dat het horen van de afgevaardigden de gehele dag in beslag zal nemen. Brieven over het onderwerp en daar mede samenhangende vraagstukken zijn bij het secretariaat van de S.E.R. binnengekomen van drieënveertig organisaties. Daarin worden wensen en verlangens uitgesproken ten aan zien van buiten de ontwerpbesluiten over de vestiging gelegen algemene onderwerpen, tèn aanzien van de po sitie van het grootbedrijf, de sane ring van de bakkerij en de broodver koop, dïepvriesprodukten, zelfbe- dieningsbedrijven, de indeling van zwak-alcohoihoudende dranken, bier en vruchtenwijn, het algemeen levens middel enbedrijf, kruideniersbedrijf. drogisterijbedrijf, de kleinhandel in melk en de kleinhandel in zuivelpro- dukten, kleinhandel in aardappelen, groenten en fruit, de ambulante han del in vis, het poeliersbedrijf, slagers- bedrijf, broodbakkersbedrijf, banket bakkersbedrijf, de kleinhandel in brood, banket en chocolaterieën en de kleinhandel in tabaksartikelen. „Paaszang over de graven" op 2e paasdag in Rotterdam In Rotterdam wordt op eerste paas dag 's middags om drie uur bij de hoofdingang van de algemene be graafplaats „Crooswijk" de „paaszang over de graven" gehouden. Twee predikanten, ds. K. J. Kraan (gereformeerd) en as. F- Oberman (hervormd) houden een korte toe spraak over het thema „God is ster ker dan de dood". Een koor verleent medewerking. Tekstbladen stellen de aanwezigen in staat de paasliederen mee te zingen. Een oud gebruik der Hermhutters vindt hier een Rotterdamse toepas- Arbeidsanalyse in concertzaal (Van een correspondent) De meeste grapjes over arbeidsanalisten zijn nogal kwaadaardig. De „Arbeitswissenschaft- licher Auslandsdienst", een blad van die ar beidsanalisten, plaatste echter onderstaand grapje. Van een team arbeids analisten werd na een bezoek aan de concert zaal het volgende rap port ontvangen: „De vier hoboïsten had den telkens gedurende langere tijd in het ge heel niets te doen. Aan bevolen wordt hun aan tal te verminderen en hun werk meer gelijk matig over het gehele concert te verdelen om zo topbelasting te ver mijden. De twaalf eerste violen speelden alle dezelfde melodie. Dit lijkt vol komen overbodig. Ilun aantal kan drastiseh verlaagd worden en in dien een groter geluids volume gewenst wordt, kan dat gemakkelijk met inschakeling van een versterkingsinstal latie bereikt worden. Grote inspanning ver oorzaakte kennelijk het spelen van passages met tweeëndertigste en vierenzestigste noten. Dit lijkt een overbodige verfijning. Aanbevolen wordt de verfijning hoogstens te beperken tot achtste noten. In dit geval zou men min- der-geoefende krach ten kunnen inschake len. Vele thema's worden te vaak herhaald. De par tituren moeten daarop grondig nagezien wor den. Het heeft weinig zin een thema van de violen nogmaals door de hoorns te laten spe len. Men mag ver wachten, dat na ver wijdering van alle overbodige passages de duur van het con cert van twee uur tot twintig minuten terug gebracht kan worden. De pauze zou dan ook kunnen vervallen."

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1959 | | pagina 11