PAGIM
Poppen met persoonlijkheid uit
papier en oude lappen
~öan ozótitu
C iet uzótiti)
VRIJDAG 27 MAART 1959
PROVINCIALE ZEEUWSE
C O U li AN 1
MEVROUW GOSLINGA UIT KATWIJK MAAKT
Statige figuren
naast losbollen
Op een dag kon meneer Goslin-
ga uit Katwijk aan de Rijn ner
gens zijn oude, gemakkelijke
huisjasje vinden. Zijn vrouw
kennende, moet hij wel op de
gedachte zijn gekomen, dat zij
het kon hebben verknipt. Maar
nee, mevrouw Goslinga had het
jasje geruild tegen het nog ou
dere colbertje van een kennis,
en dat jasje had ze verknipt.
Omdat er zo'n mooie kleur
blauw in zat. Ze had er een pak
van genaaid voor één van haar
vele poppen.
Toen de vorige week in Amsterdam
de Huishoudbeurs werd gehouden, zat
mevrouw M. N. Goslinga-Klos uit
Katwijk aan de Rijn in het R.A.I.-
gebouw om ieder, die het graag we
ten wilde, te vertellen hoe zij van
toiletpapier en stijfsel, wat verf en
oude lapjes haar poppen maakt. „Ik
doe het voor mijn plezier", zegt ze,
„ik heb geen handel en hoef dus
geen concurrentie te vrezen. En ik
vind het leuk als andere mensen ook
aan het poppen maken gaan, want ik
weet hoeveel genoegen ze eraan
kunnen beleven. Ik doe liet zelf al
tien jaar".
In een vitrine op de afdeling vrije
tijdsbesteding van de Huishoudbeurs
stonden haar poppen. Eenzame,
zwei-versachtige eenlingen met de
helblauwe ogen van een zeeman;
kleurige muzikanten, Diogenes in
zijn ton, gebaard en wijs. Hele tafe
relen heeft ze ook, zoals „Leidens
Ontzet". De poppen dragen de kle
ren die passen bij de tijd, die zij
vertegenwoordigen. „En dat is niet
zo moeilijk", zegt mevrouw Goslin
ga. „Ik kijk naar de historische op
tochten, en als ik dan nog niet ze-
ker ben ga ik maar eens een mu
seum binnen". Niet alleen voor de
kleding, ook voor de sfeer van een
tijd moet zij bijzondere feeling heb
ben, want elke pop past in het tafe
reel, elke pop die uit haar handen
komt, heeft een eigen inzicht, is een
persoonlijkheid-in-miniatuur.
Mevrouw Goslinga is altijd handig
geweest, ze heeft altijd van hand
werken gehouden. Bij dat handwer
ken behoorde voor haar, dat ze af en
toe van tricot een popje maakte. Dat
is al een aantal jaren geleden, ze
woonde toen in Dordrecht. Een Dordt
se beeldhouwer, Hans Petri zag iets
in die poppen, maar hij zag ook
en wist er mevrouw Goslinga van te
overtuigen dat zij met wat meer
begrip van de menselijke anatomie
met wat meer technische vaardigheid
veel meer zou kunnen bereiken. Een
winter lang hielp hij haar een avond
per week; hij leerde haar boetseren.
En nu is mevrouw Goslinga dan
al tien jaar aan het poppen ma
ken. Wat daar allemaal uit voort
zou komen, heeft zij van te voren
niet kunn envermoeden. In haar
huis in Katwijk komen tientallen
Uw haar
is veel mooier
dan U denkt!
Maak het weer fris en fleurig,
mooier van kleur en prachtig
glanzend met
POLYCOLOR Kleurshampoo
9t hóórt bij uw make-up
Tlntgevende haarwassing om thuis
ze!f toe te passen.
Bij alle drogisten en parfumerie
zaken.
Tube voor 2 kee
kinderen op hun vrïjë middagen
met haar poppenkast spelen. Zij
helpt ze als ze een toneelstukje
moeten instuderen, en ze mogen
bij haar „zoveel rommelen als ze
maar willen", zegt ze zelf. Ze
maakt maskers voor hen of helpt
ze die zelf maken.
Vorig jaar vertelde ze voor de tele-
beoefenen, omdat ze er zo'n grote
bekwaamheid in heeft ontwikkeld.
Ze heeft er trouwens méér voor over
dan alleen wat lege uren: „Het
kwam een beetje slecht uit", zegt ze
laconiek, „we waren net aan het ver
huizen toen ik naar de Huishoud
beurs moest. Maar mijn man vond
het goed, dat ik de rommel voorlo
pig de rommel liet. We moeten dus
thuis even flink aan de slag als ik
terug benEn heeft ze geen groot
gelijk Een huis schoonmaken en
inrichten kun je elke week van het
jaar doen, maar ettelijke duizenden
mensen tonen wat je met vaardige
w IAHNEMANN - LarenN.H.- Poitbu* 18.
visie over haar hobby en sindsdien
krijgt ze stapels brieven van vol
wassenen en kinderen, die het ook
wel zouden willen leren. Al die brie
ven beantwoordt ze zo uitvoerig mo
gelijk, maar in een brief kun je
geen volledig onderricht geven.
Daarom gaat er nu binnenkort een
mapje met losbladige lessen in het
poppen maken verschijnen in de Ar-
tireeks, en mevrouw Goslinga is er
de schrijfster van.
De poppenmaakster heeft zo'n on
blusbaar plezier in haar hobby,
dat je haar nooit hoort zeggen
dat het een moeilijk of tijdrovend
werk is. Het schijnt bij haar van
zelf te gaan. De statigste figuren
zijn in haar collectie te vinden,
naast de grootste losbollen. Zij
kijkt naar haar poppen of 't haar
vrienden zijn, met wie zij op ver
trouwelijke voet staat, ze kijkt er
niet naar alsof ze trots is op haar
prestatie. Op één ding is ze mis
schien wel een beetje trots, en dat
is op het feit, dat ze haar hobby
al zo lang beoefent en nog altijd
met dezelfde toewijding.
„Als je ermee begint", zegt ze, „dan
zijn er altijd mensen die hun schou
ders ophalen en menen, dat het een
grillige bevlieging van je is om de
verveling te verdrijven".
Dat is het bij haar bepaald niet. Het
is een hobby die ze met vreugde kan
„Huishouddienstplicht"
in Zweden
„Zweedse meisjes mogen dan
knap zijn, aan haar huisvrou- H
welijke kundigheden ontbreekt
wel het een en ander. Daarom
is het nodig dat alle meisjes in
de leeftijd van 17 en 18 jaar
een soort dienstplicht krijgen, M
eigenlijk een huishoudeursus, =j
die vijf maanden duurt. Dan
kunnen ze leren hoe men M
kookt, een huis verzorgt, meu-
bileert en kinderen verzorgt." s
Dit voorstel is afkomstig van M
mevrouw Signe Hoff, 'n maat-
schappelijk werkster die zich in
Goteborg op politiek terrein M
beweegt. Tijdens het congres
dat de Zweedse sociaal-demo-
craten in augustns houden zal
haar voorstel opnieuw ter
sprake komen, en wellicht nog-
eens in het parlement in de j=
vorm van een motie worden in-
gediend. n
„Zweedse meisjes trouwen dik-
wïjls zo jong dat zij van de s
plichten van de huisvrouw wei
nig of totaal niets weten. Na
tuurlijk geldt het niet voor al
lemaal, maar het aantal meis
jes dat van kinderverzorging,
huishoudelijke economie,
schoonmaken en andere, vrij
gewone zaken, niet het minste
benul heeft is toch wel zo groot
dat een landelijke dwangmaat-
s regel noodzakelijk is," aldus
H mevrouw Hoff.
Om wat evenwicht aan te
brengen merkte zij op dat ook
H de Zweedse jongens niet zulke
beste adspirant-huïsvaders
zijn. Het zou heel nuttig zijn
als zij tijdens hun militaire
diensttijd van een jaar een
p maand lang onderwezen wer- I
don in de zaken die des vaders
p zijn: ccn beetje paedagogie,
wat huishoudkunde, en de ne- f|
ginselen van de babyverzor-
1 ë'inë1
Het lijkt of mevrouw Goslinga over
leg pleegt met de pientere nar, die
naast haar werktafel staat. Het zou
ons niet verwonderen, want poppen
met zulke gezichten en zulke kos
tuums worden persoonlijkheden,
waar je rekening mee gaai houden...
vingers en fantasie kunt bereiken,-,
kun je alleen als er ergens een ten
toonstelling of een beurs gehouden
wordt.
De hobby van mevrouw Goslinga
heeft haar in het hele land succes en
publiciteit opgeleverd, in haar woon
plaats vele vriendschappen, in haar
huis een eigen wereldje van ver
trouwde poppenfiguren, die zij zelf
bedacht en gemaakt heeft.
Merkwaardig vrouwen
beroep: „Sprengmeisterin"
Toen onlangs in West-Berlijn de
laatste resten van het Lehrter Sta
tion werden opgeblazen, bediende een
vrouwenhand de installatie, die de
springstof tot ontploffing bracht.
Want West-Duitsland heeft een
„Sprengmeisterin".
Zij heet Herta Bahr en haar merk
waardige beroep heeft zij min of
meer te „danken" aan de oorlog, toen
zij op een springstoffenfabriek werk
te. Na 'de oorlog, in de jaren dat wij
bezig waren alle herinneringen aan
springstoffen zo goed mogelijk te
vergetpn, deed Herta Bahr de nodige
examens om vergunning te krijgen,
met dat spul om te gaan. Dat kostte
haar moeite, omdat de Duitsers eerst
geen explosieven konden krijgen
Maar ze zette door en heeft nu een
bedrijf, met zestig man personeel.
Het bedrijf doet niet alleen ruïnes
de lucht in gaan, maar is tevens op
ruimingsdienst.
Van de eigenaarster van het bedrijf
is bekend, dat zij er zeer verzorgd
uitziet, reeds een aantal „beroemde"
ruïnes met succes heeft opgeblazen,
en vaker naar de kapper moet dan
andere vrouwen, omdat er tijdens
haar werkzaamheden nogal wat stof
opdwarrelt
Opzienbarend van dessin en daar
om uitsluitend bestemd voor „de jon
ge garde"is dit Engelse katoenen
jurkje. Het mouwloze lijfje heeft een
vierkante hals, de rok is bij de taille
sterk ingenomen en loopt daardoor
naar onderen zeer wijd uit.
Groen voor moede ogen
Breit, naait, borduurt of stopt U erg
veel en krijgt U daar dikwijls van
die vermoeide, pijnlijke ogen van?
Het is natuurlijk mogelijk dat U een
bril (of een andere bril) nodig hebt,
maar als uw ogen alleen maar moe
zijn, kunt U ze wel te hulp komen.
Groen is een kleur, die de ogen rust
geeft. Van verschillende nijvere werk
sters hebben we gehoord, dat ze geen
last meer van haar ogen hadden, als
ze tijdens het breien een grasgroene
huisjurk of schort droegen. Niet on
mogelijk, dat voor studerende en huis-
wërkmakende kinderen een gras
groen tafelblad de voorkeur verdient!
Het is geen echt paas-
menu, waarop de eie
ren ontbreken! Een
paasontbijt of -koffie
tafel waarbij geen eie
renverschijnen, is in
de ogen van vele men
sen beslist niet com
pleet. Meestal gaat het
op de. paasdis om ge
kookte eieren ten
pleziere van de jeugd
soms versierd met wat
sclmdèrwerk of om
een- salade die kwistig
met eieren is gegar
neerd, of om gevulde
eieren die ook altijd 'n
feestelijk tintje aan 't
menu geven.
Voor haar die nog ver
der roil fantaseren op
het thema „eieren op
de paastafél" hebben
wij nog wat fantasie-
f9
op
Ixuvi ^P&ftsbesi
mogelijkheden bijeen
gezocht:
Wie een oven heeft,
kan „oeufs en cocotte"
maken: eieren die het
kan eventueel ook au
bain marie) worden
gaar gemaakt in kleine
vuurvaste potjes. Zo'n
potje wordt met boter
ingevet en daarna gaat
het ei (voorzichtig bre
ken!) erin: met wat
peper ,en zout, of op 'n
bedje van champig
nons; van kleingesne
den asperges, van reep
jes ham of stukjes to
maat.
Wat variaties op het
chapiter „gevulde eie
ren":
Kook de eieren goed
hard, halveer ze met
een roestvrij mes!) en
vul de witte helften
met een creme van het
fijngemaakt eigeel,
vermengd met: boter,
zout, peper, worcester-
shiresaus; met kerrie-
of paprikapoeder, of-
met wat garnalen en
mayonnaise.
Tenslotte tioee warme
eierschotels:
Gekookte eieren, be
dekt met een bloem
koolsausje ivaardoor
geraspte oude kaas is
gemengd, op een bedje
van spinazie, omringd
door een rand van
aardappelpuree (indien
mogelijk wordt de hele
schotel nog even in de
oven gegratineerd); of
hardgekookte eieren
op een laagje droog ge-
kookte rijst, bedekt
met een tomatensaus.
Wanneer men ten langen
leste is uitgekeken op de
Parijse mode van dit
voorjaar, kan men nog
eens de blik wenden naar
de overzijde van het Ka
naal, naar Engeland dus.
En dan ontdekt men ook
dit voorjaar weer, dat de
Engelse mode weliswaar
wat gereserveerder, wat
fantasielozer misschien
dan de Franse mode is,
maar ook dat de Engelse
mode altijd aanspraak
kan maken op het predi
kaat „stijlvol".
Deze tekening geeft een
beeld van het mode-sil
houet dat dit voorjaar
Londen zal beheersen.
Links een model van Ca-
vanagh: een eenvoudige
marineblauwe japon met
een jasje van wit piqué,
waarvan de ceintuur op
de normale plaats is
aangebracht, doch ver
der uitsluitend als gar
nering dienst doet.
Eveneens blauw (met
zwarte ruiten) is het
middelste kostunm, dat
wel wat streng aandoet,
maar desondanks toch
ook zeer zeker elegance
heeft. Het is een creatie
uit het modehuis Creed.
Het derde model is van
het bekende modehuis
Worth; het is een don
kerblauw pakje met vis
graatmotief, dat een wit
te kraag lieeft en waar
bij een rode blouse ge
dragen wordt. De voor
panden van het jasje
zijn schuin-weg gesne
den, zodat alleen de bo
venste knoop kan wor
den dichtgemaakt. De
manchetjes van de blou
se komen net even on
der de monwrand nit.
Erich Kastner is zestig jaar gewor
den. Zestig het is eenvoudig
niet te geloven. Nu ja, theore
tisch weten wij opperbest dat de tijd
niet stilstaat, ook niet voor kunste
naars. die speciaal tot een mensenras
behoren dat begiftigd schijnt met een
onuitroeibare jeugdigheid van voorko
men en gemoed.
Eigenlijk is het zo dat de kunstenaar,
en dan met name de schrijver, de zan
ger, de musicus en de acteur de leef
tijd behouden van het tijdstip, waarop
wij voor het eerst met hun werk of
verschijning kennis maakten.
Nicolaas Beets mag dan negentig jaar
geworden zijn: voor onze verbeelding
is hij immer de hupse, speels begaafde
wat eigenwijze en zelfingenomen,
maar desondanks geestige student van
midden twintig gebleven, die in verlo
ren ogenblikken bij brokjes en beetjes
de Camera Obscura schreef. Ook wat
dat betreft is onze tijd met zijn zieke,
lijke drang tot fotograferen, zijn film
journaal en televisie dodelijk voor de
illusie.
xXx
Hoeveel temeer geldt deze legende
van niet-ouder.kunnen-worden
voor Erich Kastner, die zovelen
van deze en de vorige generatie bij een
knoop van het jasje heeft gegrepen op
het moment dat „leeftijd" een begrip
is dat ver buiten hun belangstellings
sfeer ligt. Hij schreef, en schrijft nog,
uit aanleg en noodzaak kinderboeken,
in de ruimste zin van dat veel mis
bruikte woord. Er zullen weinig mid
delbare scholieren zijn, die niet bij na
me zijn Emil kennen, die zoveel won-
derbaarlijk-alledaagse avonturen be
leeft en in staat, gebleken is zelfs in
een schoolboek met annotaties spring
levend te blijven.
Terwijl er daarnaast weinig ouderen
zullen zijn die zich niet de verblufte
vertedering herinneren nadat zij
Pünktehen und Anton terzijde hadden
gelegd op de opgeluchte glimlach
waarmee zij zich verdiepten in de be
levenissen van Drei Manner im
Schnee of van Die verschwundene
Miniatur
Boeken die de officiële kritiek van het
haastige stempeltje: „Aardige ont
spanningslectuur" voorzag maar
die een teug frisse lucht betekenden
in de trieste noodlotsatmosfeer der
dertiger jaren, waarvan de beklem
ming neersloeg in „Kleiner Mann, was
nun?" zowel als in het navrante lied.
je: „In einer kleinen Konditorei"
Een man die zó volkomen speels en
natuurlijk voor kinderen kan schrij
ven, die zo absoluut ouderwets en met
gedempte geestigheid een milde avon
turenroman weet te boek te stellen:
zo'n mens kan immers niet oud wor
den. Hij heeft er eenvoudig de aanleg
niet voor.
xXx
De aanleg U moet zijn gekweld
mager gezicht maar aandachtig
bestuderen op de omslag van die
naoorlogse bundel schetsen, artikelen
en kleine essays: Der tagliche Kram
waarvan de titel al een berustende
vermoeidheid uitdrukt. U moet zich
maar eens verdiepen in die ene „vol
wassen" roman uit die Berlijnse cri
sisjaren, de tegenhanger en noodzake
lijke aanvulling van de kinderboeken
en de plezierige verhalen vol verwik
kelingen: Fabian.
Daaruit treedt opeens de andere Kast
ner naar voren, de volwassen satiricus
de gekwelde mens, de scherpe uitbeel
der van een generatie die alle uitgan
gen versperd zag.
En dat misschien te aangrijpender,
omdat deze bittere reportage van. een
wanhopige worsteling om niet te 'ver-
drinken in de uitzichtloosheid werd
geschreven op een toon van nuchtere
verbaasde, bijna geamuseerde onpar
tijdigheid, tot aan het verbijsterende
slot: „En omdat hij geen zwemmen
geleerd had, verdronk hij".
Hier is een jonge man aan het woord,
die voortijdig grijsaard dreigde te
worden en zich nog bijtijds voor
geestelijk verdrinken behoedde door,
juist als Fabian, te pogen het kind te
redden door kinderboeken te gaan
schrijven.
Geen wonder dat al die tegenstrijdige
gevoelens, zowel de verbijstering over
de volwassen wereld als de genezende
genegenheid voor het rijk van de kin
deren. zijn samengevloeid in zijn laat.
ste boek, vol van een klaar begrijpen
en wijze aanvaarding, dat hem niet
voor niets het beste van zijn hele
oeuvre toeschijnt: „Als ich ein kleiner
Junge war".
Het is niet het gewone, te vaak her
haalde procédé van de naderende
ouderdom die zich vermeit in de
paradijselijke zonnigheid van een
voorgoed voorbije jeugd. Het is de ba
lans van een leven, de weldoordachte
en klare beschouwing van een man
die het menselijk bestaan toetst en be
grijpt door het opnieuw oproepen van
zijn kindertijd, zonder vertekening
naar de fraaie of de sombere kant.
Hij heeft noch wrok noch heimwee
uit deze herinneringen gepuurd, maar
enkel een milde tedere deernis.
Niet met de sterke, want onbewust
levende kinderen, maar met de zwak
ke, aan hun karakter en verstand lij
dende volwassenen. En deze deernis
bereikt haar toppunt in de ontleding
van de moederfiguur een beeld zo
aandoenlijk en beklemmend tegelijk
dat ik het iedere vrouw die kinderen
heeft als een spiegel zou willen voor
houden.
Geen betere waarschuwing tegen de
huidige cultus van het alleenzalig
makend moederschap dan juist dit te
dere boek Ja, Erich Kastner is nu
toch wel degelijk zestig jaar gewor
den.
SASKIA
