PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Moord op Europeanen voorbereid door leiders
Afrikaanse Nationale Congres
Kolonel Grivas in
Athene aangekomen
Weekendbewoners houden oud Veere in stand
BILT
Minister Perth na reis door Njassaland:
FELLE BRAND TEISTERDE
VOORSTAD VAN LONDEN
202e jaargang - no. 65
Dagblad, uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant.
Directie: F. v. d. Velde en F. B.
den Boer. Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdredacteur: W. Leertouwer.
Adjunct-hoofdred.: G. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 56 cent per
week 7.00 p. kw.; fr. p. p. 7.25
per kw. Losse nummers 15 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESSE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Woensdag 18 maart '59
ADVERTENTIEPRIJS 25 cent per
mm. Minim, p. advertentie 4.—.
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (ma*. 8 regels)
23 cent p. regel met een minimum
van L-. „Brieven of adres
bureau v. d. blad" 25 cent meer.
Giro no. 359300 P.Z.C., Middelburg.
Bureaus: Vlissingen Walstr. 58-60, tel. 2355 4 lijnen (b.g.g. 3508 of 8546); Middelburg, Markt 51, tel. 3841; Goes, L. Vorststr. 63. tel. 2475 (b.g.g. adv. 2234); Oostburg, G. F. de Pauwstr. 9, tel. 20; Terneuzen, Brouwerijstraat 2; Zierikzee. red. tel. 2425, adm. tel.
Ook in Noord-Rodesia kwam
het tot een uitbarsting
De minister van staat voor koloniale zaken van Engeland, lord
Perth, heeft gisteren meegedeeld, dat hij er niet aan twijfelt,
dat de leiders van het Afrikaanse nationale congres in Njassa
land hadden samengezworen met het doel een bloedbad onder
de Europeanen aan te richten. Lord Perth maakt een rondreis
door Njassaland voor het verzamelen van gegevens op instruc
tie van de Engelse regering, om de oorzaken te ontdekken van
de ongeregeldheden en de opstandjes onder de Afrikaanse be
volking in Njassaland.
De minister voor de koloniën, Alan Lennox Boyd, heeft het eerst de be
schuldiging geuit, dat de Afrikanen een komplot op touw hadden gezet
voor een bloedbad. Hij uitte die beschuldiging kortgeleden in een rede in
het Lagerhuis. Socialistische sprekers van de oppositie weigerden zijn
beschuldiging te geloven.
Gisteren deelde lord Perth op de
luchthaven van Blantyre aan de
journalisten mee, dat hij ervan
overtuigd is, dat er een komplot
had bestaan om de Europeanen
te vermoorden.
Perth vloog daarna naar Loesaka
in Noord-Rhodesia.
Ook in Noord-Rhodesia is het tot een
uitbarsting gekomen. Een menigte
Afrikanen heeft met knotsen en
speren een aanval gedaan op twee
Britse regeringsfunctionarissen op 't
eiland Chilibi in het Bangweulu-
meer. Op twee andere plaatsen wer
den regeringsgebouwen in brand ge
stoken en geplunderd. Twee Afrika
nen kwamen om het leven. Politie-
eenheden zijn nu op weg naar de
plaatsen van onrust.
Deze ongeregeldheden volgen op
het verbod van de Zambia-bewe-
ging, een groep nationalistische
extremisten, die zich van het Afri
kaanse nationale congres hebben
afgescheiden.
In tegenstelling tot het Noord-Rho
desia, was het dinsdag volgens de
autoriteiten rustig in Njassaland. Elf
Afrikanen werden hier gearresteerd
Ontwaarding
Spannende gebeurtenissen in het
buitenland leiden in deze dagen
wel enigermate de aandacht af
van de kabinetscrisis in Nederland.
Wanneer president Eisenhower
spreekt over een topconferentie met
Rusland zit daar een veel machtiger
impuls achter dan achter het stude
ren van prof. Beel in de rapporten
over de Nederlandse kabinetscrisis.
Toch is do oplossing van de kabinets
crisis voor Nederland een belang van
de hoogste orde en dus is zij brede
aandacht waard, al was het alleen
maar omdat de oplossing van de ka
binetscrisis slechts bereikt kan wor
den, wanneer tegelijk in hoofdzaak de
lijn wordt bepaald voor het regerings
beleid in de komende vier jaar. Aan
de conferentietafel zal in deze dagen
beslist moeten worden over die lijn en
dus over een ganse reeks van han
gende vraagstukken, die bepalend
zijn voor de volkswelvaart.
Er is één vraagstuk, waarvoor we
hier nog eens speciale aandacht
willen vragen, omdat het grote
publiek er tot voor kort zo gemakke
lijk overheen wandelde. Dat is het
vraagstuk van de nog steeds voort
gaande geldontwaarding. Jarenlang
heeft Nederland zachtjes achter de
geldontwaarding aan gedrenteld. De
lonen werden verhoogd en de meeste
pensioenen werden verhoogd, zodra
het geld weer een deel van zijn waar
de had verloren. Dat zal niet al
tijd door kunnen gaan. Eens moet
aan die geldontwaarding een einde
komen. En dat klemt te meer nu heel
Nederland pensioengerechtigd is. De
mensen, die vandaag pensioenpremies
betalen, moeten zekerheid hebben,
dat tegen de tijd van de pensioenuit
kering de waarde van hun spaarduit
jes niet tot een akelig minimum is
verschrompeld.
Enkele weken geleden kwam dat
vraagstuk aan de orde toen de
leder, van een der grootste be
drijfspensioenfondsen in Zeeland hun
jaarvergadering hielden. Men sprak
over de belegging van de gelden, die
door de arbeiders en door het bedrijf
bijeen werden gebracht voor de oude
dagsvoorziening. Het bestuur verze
kerde dat bij de belegging steeds
weer overwogen wordt hoe men zich
door het kiezen van de juiste beleg*
gingsobjeeten kon beschermen tegen
de geldontwaarding. Maar enige ze
kerheid geven kon dat bestuur uiter
aard niet. De kans zit er dus in, dat
zulke bedrijfspensioenfondsen over
een aantal jaren guldens moeten uit
betalen, die heel wat minder waard
zijn en dat zal dan diepe teleurstel
ling geven bij de gepensioneerden.
Wat de ambtelijke pensioenfond
sen betreft is al enige tijd ge
leden betoogd, dat de koop
kracht van de ambtelijke pensioenen
door de overheid gewaarborgd moet
worden, zoals ook de koopkracht van
(Zie slot pag. 3 kol. IX
en de arrestatie van vele anderen
zal nog volgen.
Kamp
Journalisten kregen dinsdag toestem
ming voor een bezoek aan het con
centratiekamp van Kanjedza bij
Limbe. waar op het ogenblik een 260
gevangenen vertoeven, 't Kamp is on
geveer 12 hectare groot en biedt
plaats aan 750 gevangenen. De ge
vangenenverblijven zijn stenen ge
bouwen van 24 bij 9 meter.
De verslaggever van United Press
International beschreef zijn bezoek
aan zulk een verblijf als volgt:
„Er waren 26 mensen in het ge
bouw dat wij betraden. Iedereen
sprong in de houding achter zijn 2
opgerolde dekens, waarop een tinnen
bord en een mok stonden. Iedereen
legde zijn handen op zijn hoofd. De
kampcommandant majoor J. Willey
legde uit, dat dit een tijdelijke vei
ligheidsmaatregel was vanwege het
feit, dat de Afrikaanse kampwach
ten ongeoefend zijn en bescherming
behoeven tegen een plotselinge aan
val. Alle gevangenen worden kaalge
schoren zodra zij binnenkomen. Zij
worden ondervraagd en dan onder
verdeeld zwart, grijs of wit
naargelang de ernst van de overtre
ding waarvan zij worden beschul
digd.
In Odessa schilderijen
van Frans Hals gevonden
„De apostel Lucas" en „De apostel
Johannes", twee schilderstukken van
Frans Hals, waarvan men tot nog
toe meende dat ze verloren waren
gegaan, zijn dezer dagen in de op
slagplaats van het staatsmuseum
voor westerse en oosterse kunst te
Odessa aan de Zwarte Zee terugge
vonden, zo meldt het Russische pers
bureau Tass.
DOOR DUIZENDEN TOEGEJUICHT
Krans op graf van
Onbekende Soldaat
Kolonel Grivas die onder de schuil
naam Dighenis de Eoka-verzetsbewe-
ging op Cyprus leidde, is dinsdagmor
gen per vliegtuig van het vliegveld
B
Een radiografisch overgebrachte tele-
foto van kolonel Grivas.
bij Nicosia naar Athene vertrokken.
Met hem en een aantal hoge Griekse
officiereu als officiële begeleiders
reisde zijn onderbevelhebber, Georia-
des, mee, op wiens hoofd vier jaren
lang na Grivas de hoogste prijs heeft
gestaan.
Aartsbisschop Makarios deed de ver
zetsleiders uitgeleide.
In Athene werd Grivas verwelkomd
door een menigte van duizenden be
langstellenden, de Griekse premier,
een erewacht, en zijn vrouw. In de
stadswijk Thessicen, waar Griyas'
huis staat, waren dichte drommen
huldigers samengestroomd.
Grivas kwam in Athene aan in het
kaki pak dat hij al die tijd op
Cyprus gedragen heeft, met het
zelfde baretje op het hoofd, en zijn
pistool aan de koppelriem.
Onder toejuichingen reed Grivas, ver
gezeld van zijn vrouw, per auto naar
de stad. Een grote menigte zag toe
toen hij een krans legde op het graf
van de Onbekende Soldaat. Daarna
ging hij het parlementsgebouw bin
nen waar hij werd ontvangen door
premier Karamanlis en de voorzitter
van het parlement. Grivas bood de
burgemeester van Athene, generaal
Katsotas, Cyprische aarde aan die
naar hij zei „gekleurd was door het
bloed van Cyprische strijders".
In een toespraak die af en toe door
zijn tranen werd onderbroken, zei
Grivas: „Mijn vurigste wens is ooit
weer voet op Cyprische bodem te
zetten". Hij uitte de klacht dat „de
onderdrukker" hem niet had toege-
De foto toont brandweerlieden aan
het werk in een door de brand zwaar
geteisterd straat gedeelte.
Helikopters redden 13
mensen van tanker
De Ilaliaaiise tankboot „Lisa-C"
heeft dinsdagochtend geseind bij de
Marokkaanse haven Mazagan op
klippen gestoten te zijn.
Amerikaanse hefschroefvllegtuigen
haalden dertien bemanningsleden van
het schip van boord. De kapitein en
de eerst# stuurman bleven op eigen
verzoek achter.
Koude oostenwind
(Van onze weerkundige H
s medewerker)
H Van Rusland tot boven de Brit-
§g se eilanden strekt zich een f|
s* krachtig hogedrukgebied uit,
H dat aan een winterse situatie
§f doet denken. Langs de zuid-
flank voert een vrij sterke oos- =i
tenwind droge en koude lucht
uit Oost-Europa aan. De tem-
11 peratuur komt hierin 's mid-
dags niet veel hoger dan zes a
zeven graden celsius. In gebie- i|
H den waar de zon achter de wol-
s ken schuil blijft, komt de tem-
peratuur niet hoger dan vijf 11
M graden. De eerste hellt van
m maart was bijzonder zacht en
kwam met een gefniddelde §f
temperatuur vier graden boven j=
js normaal te liggen. Het laat g
11 zich aanzien, dat deze tweede
helft van de lentemaand naar
de koude kant zal uitvallen.
Nieuwe depressies kunnen ons
de eerste dagen niet bereiken, s
zodat ditzelfde weertype zal ff
H voortduren. Er komen ver-
spreide opklaringen voor, maar
de temperatuur blijft onder
normaal. n
iiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiil
HERINNERINGEN AAN BOMBARDEMENTEN
staan de graven van zijn kameraden
die in de strijd waren gevallen, te
bezoeken en daar te bidden.
„Na vier jaar adem ik opnieuw de
vrije lucht van Griekenland in na
mijn plicht te hebben gedaan voor
mijn geboortegrond Cyprus waar ik
voor het eerst het daglicht aan
schouwde". Hij dankte de Griekse re
gering voor haar inspanningen voor
de bevrijding van Cyprus en besloot:
,Lang leve Cyprus".
Schade bedraagt
40 miljoen gulden
De grootste brand sinds de dagen
van de slag om Engeland heeft in de
nacht van maandag op dinsdag acht
winkels en meer dan tien woningen
in een 150 meter breed huizenblok
te Ilford, een Londense voorstad, in
de as gelegd. Drie brandweerlieden
raakten gewond, honderden mensen
zijn door de „Civil Defence" (Engel
set B.B.) geëvacueerd. Tot 100 km
uit de omtrek waren brandweerploe
gen aangetrokken, tot zelfs uit Har
wich.
De brand werd maandagavond om
half negen ontdekt door de conduc
teur van een bus die door de hoofd
straat van Uford reed. Hij zag een
vuurgloed in een meubelzaak en
alarmeerde brandweer en politie.
Nog voor de bemanningen van de
eerste motorspuiten hun gereed
schap in werking hadden sloegen de
vlammen dertig meter boven het
pand uit. Terwijl de politie, later
geholpen door de B.B., de inwoners
van de naastgelegen woningen in
veiligheid bracht, werden steeds
meer brandweerploegen ingezet. Po
gingen om het vuur te beperken tot
de meubelzaak, mislukten geheel.
De brand sprong over naar huizen
aan de overzijde van Ilford High
Street, en naar panden naast de
meubelzaak. Opnieuw werd alarm ge
maakt. Op het hoogtepunt van de
brand, tegen half twaalf, werkten
Meisje (22 maanden) viel in
ketel met chloorwater
Het dochtertje van de familie Deij-
kers te Tilburg, oud 22 maanden, is
maandagavond in een onbewaakt
ogenblik, terwijl de moeder in de
schuur met de was bezig was, in een
ketel koud chloorwater gevallen.
De moeder, die niets meer hoorde,
ging kijken en vond het meisje. Zij
waarschuwde onmiddellijk de dokter,
die het kind naar het ziekenhuis liet
overbrengen. Hoewel het zich in het
begin niet liet aanzien, dat het meisje
in levensgevaar verkeerde, is het
toch 's avonds overleden.
meer dan tweehonderd brandweer
lieden aan de bestrijding van het
vuur, dat tot op 30 km van de brand
zichtbaar was als een dreigende rode
gloed, herinnering aan de dagen dat
delen van de Londense haven een
kilometersbreed front van vuur wa
ren.
Om vier uur in de ochtend was de
brand bedwongen.
De hoofdstraat van Ilford was als
een stad die een luchtaanval heeft
verwerkt. Kromgetrokken stalen
balken, geblakerde muren, puinho
pen, scheefhangende daken en een
luchtbrug die op instorten staat zijn
de overblijfselen van een stuk win
kelstraat. Brandweerlieden en perso
neel van de opruimings- en reddings
dienst van de Engelse B.B. doorzoe
ken de puinhopen en stutten wankele
muren.
De schade bedraagt 4 miljoen pond
(meer dan 40 miljoen gulden).
Zowel de brandweer als de politie
is een onderzoek begonnen. Het
was de vijfde geheimzinnige brand
in deze Londense voorstad in min
der dan twee maanden. In minstens
één^ geval staat brandstichting
Dinsdagavond steeg nog steeds rook
op nit de puinhopen. Het treinverkeer
door Ilford een van de voornaam
ste verbindingen tussen Londen en
het zuidoosten is stopgezet om
gelegenheid te geven tot het opblazen
van puinhopen. Ook het wegverkeer
wordt omgeleid.
Veerse vrienden
in herenhuizen
Zeer oude, zeer statige en dus
vaak zeer monumentale huizen
en andere eerbiedwaardige
bouwwerken hebben zo hun
voor- en nadelenHet voor
deel is, dat ze voor de plaats,
waar ze eeuwen geleden ge
bouwd zijn, bijzondere toeristi
sche trekpleisters zijn. Maar er
is ook een belangrijk nadeel:
diezelfde monumentale huizen
en bouwwerken zijn ook gulzi
ge opslokkers van fikse bedra
gen. Want er komt een mo
ment, dat een historisch ge
bouw zo oud en zo monumen
taal wordt, dat een nogal dure
restauratie dringend noodzake
lijk wordt. Zo is bet ook in Vee-
staan, die voor instanties als
„Monumentenzorg" troetelkin
deren zijn. Niettemin: voor het
gemeentebestuur van Veere is
het op de been houden van de
vele oude herenhuizen geen al
te kostbare zaak
Dat gemeentebestuur heeft namelijk
een oplossing gevonden om die stati
ge huizen zonder al te veel hoofdbre
kens in stand te houden. Al lang ge
leden ontdekte het Veerse gemeente
bestuur, dat de eerbiedwaardige he
renhuizen een grote aantrekkings
kracht hadden op vele „vrienden van
Veere", in vele gevallen Zeeuwen,
maar toch ook mensen van buiten de
Erovincie. zelfs van buiten Neder-
md.
Er waren zelfs van die Veerse vrien
den, die wel zo'n klassiek huis wil
den kopen om er af en toe in een
middeleeuwse rust het weekend door
te brengen. En bovendien hetgeen
dan voor Veere vooral belangrijk was
hadden die Veerse vrienden er wel
iets voor over om die oude huizen te
laten restaureren
Verbazingwekkend is het daarom
niet, dat de gemeente Veere in ver-
v mei., uqi uo tcmccuic vcac ju vei"
re„ waar opvallend veel buizen hand roet de huizen besloot „het ei
gendomsrecht te doen prevaleren",
met andere woorden: wanneer ie
mand een huis koopt, mag hij het ook
bewonen! Een daarmee kwam er in
Veere een categorie woningen, die
men „weekendhuizen" noemt. Wel
licht zullen er nu met weinigen zijn,
die deze vraag in zich op voelen ko
men: „Past zo'n systeem in deze tijd
van woningnood?". Want woningnood
is er. ook nog in Veere.
Kostbare zaak
Ondanks die woningnood, mag men
echter stellen, dat die oplossing van
het gemeentebestuur, ook de beste
oplossing isWant die oude he
renhuizen mogen dan fraai en statig
zijn, ze zijn naar moderne begrippen
ook akelig groot, vaak onpraktisch
ingedeeld en bijvoorbeeld ook moei
lijk warm te houden. Eri al zijn die
huizen groot, toch lenen ze zich niet
voor een dubbele bewoning: er is één
opgang, er is één keuken en de ka
mers zijn wel opvallend groot en
hoog, maar zeker niet groot in aan
tal. Eén gezin kan dus zo'n kast van
een bouwwerk moeilijk bewonen.
Dat is voor bijna iedereen een kost
bare zaak: a- het onderhoud kost-
vaak handen vol geld, b. de inrich
ting is een ingewikkelde en dure ge
schiedenis en c. de verwarming moet
pok intensiever zijn dan bijvoorbeeld dan afnemen.
in een flatje.
Zo ge ziet: het is inderdaad beter de
ze herenhuizen voor de weekendbe-
woners open te zetten. Die bewoners
zorgen er immers voor, dat die hui
zen in hun oorspronkelijke, histori
sche staat gehandhaafd blijven en
dat Veere dus zijn typisch klassieke
karakter behoudt, waardoor ieder
jaar weer duizenden toeristen naar
dit Walcherse stadje worden getrok
ken.
Overigens behoeven de nieuwe ei
genaars, die zich als weekendbe
woner in Veere vestigen de res
tauratie van die oude herenhuizen
niet helemaal zelf te betalen. Als
het werkelijk om een historisch
bouwwerk gaat, dat restauratie
dringend nodig heeftv worden de
kosten zo verdeeld: Monumenten-
zorg 40 procent, provincie 10 pro
cent. gemeente 20 procent en eige
naar 80 procent.
Waar wonen, die „weekendinwoners
van Veere?'' Voornamelijk aan de
Kade, maar ook aan de Marlet, in de
Kraanstraat en in de Oliemolen
straat. Op dit ogenblik zijn er nog
enkele aanvragen om weekendhui
zen bij het gemeentebestuur. Het is
dan ook wel zeker, dat de vraag naar
een dergelijke bewoning eer zal toe-
Canadese minister
Smith overleden
De Canadese minister van buiten
landse zaken, Sidney Smith, is dins
dag plotseling overleden. Dit werd
door premier Diefenbaker in een zit
ting van het lagerhuis bekendge
maakt. Smith was hoofd van liet mi
nisterie van buitenlandse zaken sinds
1957. Twee maanden later werd hij
in een tussentijdse verkiezing tot lid
van het lagerhuis gekozen.
Nadat de premier had verklaard, dat
er geen woorden waren om uitdruk
king te geven aan zijn gevoelens bij
het verlies van een man, die sinds
lang een persoonlijke vriend van hem
was, werd de zitting verdaagd.
„Prinses Irene" met
slagzij door brug
Met een slagzij van tien graden naar
bakboord is het motorschip „Prinses
Irene", het nieuwe vlaggeschip van
de Oranjelijn te Rotterdam, gisteren
de Baanhoekbrug over de Mei-wede
gepasseerd. Het bij de N.V. scheeps
werf en machinefabriek „De Merwe-
de" te Hardinxveld gebouwde vaar
tuig werd door vijf sleepboten tussen
de brugpijlers doorgetrokken, waar
bij aan weerszijden slechts een gerin
ge speling bleef. Het spectaculaire
transport verliep echter zonder onge
lukken.
VERWACHT.
Geldig *ot hedenavond
OOSTELIJKE WIND.
Droog en bewolkt, maar plaatselijk
ook enkele zonnige perioden. Matige
tot vrij krachtige oostelijke wind.
Weinig verandering in temperatuur.
ZON EN MAAN
19 maart
Zon op 6.48
Maan op 12.47
onder 18.50
onder 3.32
