PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
V.S. bereid deze zomer aan topconferentie
met Sowjet-Unie deel te nemen
Brabantse Staten aanvaarden Kreekrakplan
REDE VAN EISENHOWER
VOOR RADIO EN TELEVISIE
JAGER NEERGESTORTPILOOT
UIT HAAMSTEDE GEDOOD
PRESIDENT EISENHOWER
geen gedwongen verdeling
van Duitsland
Djoeanda gaat naar Moskou
Premier Kroesjtsjew heeft de pre
mier van Indonesië, Djoeanda, tot
een bezoek aan de Sowjet-Unie uit
genodigd, meldt Tass. Djoeanda heeft
de uitnodiging aanvaard en komt de
ze zomer.
Aanpassing
De Vereniging van Schouwburg- en
Concertgebouwdirecties vreest
voor de ondergang van het Ne
derlands toneel. Eigenlijk is dit niets
nieuws, want in het verleden is bij
herhaling om allerlei redenen door
pessimisten het einde van het toneel
voorspeld. Het toneel is echter tot nu
toe al die vormen van vrees te boven
gekomen.
e Vereniging van Schouwburgdi
recties heeft echter een nieuwe
vrees. Zij is beducht voor de te
levisie. De* televisie haalt teveel ar
tiesten weg uit bestaande gezelschap
pen, die daardoor verzwakken en dat
verzwakken kan wel eens leiden tot
het zakken van het artistieke niveau,
waardoor het schouwburgbezoek zal
teruglopen.
De schouwburgdirecties en de uit
kooporganisaties zouden dan lagere
uitkoopsommen moeten bieden of in
het geheel geen uitkopen meer aan
gezelschappen kunnen betalen en het
einde zou de ondergang van het Ne
derlands toneel zijn.
Dat is een somber geluid. Nu heeft
ieder in ons democratische land
het recht om sombere buien te
hebben en men zou deze mannen met
hun somberheid rustig aan de kant
van de weg kunnen laten staan tot
dat ze zelf de zon weer opzoeken.
De rustige zelfinkeer ligt echter niet
in de bedoeling van de schouwburg
mannen. Ze hebben zich tot het mi
nisterie gewend, waaronder hun be
drijf ressorteert, en ze hebben een eis
gesteld, waarvoor ze publieke belang
stelling vragen.
Die eis is deze: de overheid geeft vrij
ruime subsidies aan toneelgezelschap
pen en op grond van die staatssub
sidies moet men de acteurs en actri
ces verplichten in de eerste plaats
te spelen voor het levend toneel en
pas daarna voor de televisie.
Kan het publiek met deze eis mee-
gaan? Wij menen van niet! Het
is een wonderlijke eis, waaraan
zelf de meest elementaire logica ont
breekt.
De toneelsubsidies worden gegeven
aan gezelschappen, die zonder deze
subsidies niet op de been kunnen blij
ven. Tegenover deze subsidies staan
verplichtingen, die betrekking hebben
op het geven van een bepaald aantal
voorstellingen.
Nu verschijnt er op toneelgebied een
nieuwe werkgeefster (de televisie),
die artiesten aanneemt zonder dat zij
een greep uit de staatssubsidiekas
behoeft te doen. Zoiets moet van har- i
te toegejuicht worden!
Het ligt toch voor de hand. dat het
toneel als „bedrijf" voortdurend ge
zonder wordt naarmate er meer to
neelspelers (sters) zijn, die geen toe
slag uit de subsidiepot nodig hebben
Wat de schouwburgdirecties willen is
het krachteloos maken van „gezon
den" om hen naar het niveau van de
„zwakken" omlaag te drukken.
Het is vrijwel zeker uitgesloten, dat j
de overheid via het subsidiestelsel
an een dergelijke dwang zal mee
werken.
)e schouwburgdirecteuren zullen dus
voor de oplossing van hun problemen
een andere weg moeten zoeken. Dat
zal dan niet de weg van de belem
mering, maar die van de aanpassing
bij de nieuwe toestand (met televisie)
mo§ten zijn.
President Eisenhower heeft in een radio- en televisierede tot het
Amerikaanse volk verklaard, dat de Verenigde Staten bereid
zijn, deze zomer aan een topconferentie met de Sowjet-Unie deel
te nemen, als de gebeurtenissen zulks rechtvaardigen. Hij zei
dat de Verenigde Staten inzake Berlijn uit drie mogelijkheden
kannen kiezen. De eerste mogelijkheid was nit vrees voor de
Bussen de rechten en verantwoordelijkheden, „gekocht met het
leven van Amerikaanse en geallieerde militairen" op te geven.
„Deze keuze is voor ons duidelijk onaanvaardbaar", aldus de
president.
De tweede mogelijkheid, „opgedrongen door de Russen", was
oorlog. „Zeker wensen de Amerikaanse en westelijke volkeren
geen oorlog, maar de gehele geschiedenis heeft ons de grimmige
les geleerd, dat er nog nooit een land in is geslaagd, de ver
schrikkingen van een oorlog te vermijden door te weigeren zijn
rechten te verdedigen, door te pogen agressie te verzoenen".
Volgens de president wordt het gevaar van oorlog verkleind als
het westen vastberaden blijft.
De laatste mogelijkheid was onderhandelen. Hierover zei Eisen
hower o.a.: „Wij zijn bereid naar nieuwe denkbeelden te luiste
ren en andere denkbeelden te berde te brengen. Wij willen alles
doen wat in ons vermogen ligt om ernstige onderhandelingen
tot stand te brengen en dit overleg zinvol te maken".
hington was echter bereid, met alle
betrokken landen te spreken over re
delijke methoden om tot een ver
enigd Duitsland te komen.
Voorts konden de V.S. niet het be
weerde recht van enig land erkennen
om willekeurig zich niet te houden
aan zijn internationale overeenkom-
Geen duimbreed
Vein plicht wijken
De Russische nota van 2 maart
scheen de president een stap in de
richting van onderhandelingen op
een betere basis te zijn. Hij hoopte
op een spoedige bijeenkomst van
ministers van buitenlandse zaken.
Als de gebeurtenissen een topcon
ferentie in de zomer zouden recht
vaardigen, zouden de V.S. bereid
zijn hieraan deel te nemen.
Er moet een duidelijk begrip zijn van
hetgeen de V.S. niet kunnen doen.
Als voorbeeld noemde hij öfen poging
om „de vrede te kopen door twee
miljoen vrije mensen van Berlijn op
te offeren". In dit verband zei hij
ook, dat de V.S. niet akkoord kun
nen gaan met een permanente en ge
dwongen verdeling van Duitsland,
waardoor Midden-Europa voortdu
rend een kruitvat zou blijven. Was-
sten. Als men zich hierbij zou neer
leggen, zou elke onderhandeling een
schijnvertoning worden.
Niet eerste om vrede
te verbreken
Aan de hand van een kaart van
Duitsland liet de president de
verhoudingen in dit land en de
verbindingen tussen de Bonds
republiek en West-Berlijn zien.
Het Amerikaanse standpunt in
zake Berlijn vatte hij als volgt
samen: „Wij zullen geen duim-
br- ed van onze plicht wijken.
Wij zullen ons recht op vreed
zame doortocht naar en van
West-Berlijn blijven uitoefenen.
Wij zullen niet de eerste zijn
om de vrede te verbreken. Het
zijn de Sowjets die dreigen met
geweld deze vrije doortocht te
hinderen. Wij zijn bereid ten
volle deel te nemen aan elke op
rechte poging tot onderhande
len, waarbij de bestaande rech
ten van allen en hun kans om
in vrede te leven worden geres
pecteerd". De eerste helft van
zijn rede besteedde Eisenhower
aan de kwestie-Berlijn. De rest
van zijn betoog betrof de de
fensie.
Hierin zei hij o.m.: Berichten als zou
de Amerikaanse defensie niet bij
machte zijn de communistische drei
ging het hoofd te bieden zijn „een
voudig niet waar". De strijdkrachten
van de Verenigde Staten beschikken
over een „bijna onvoorstelbare ver
nietigingskracht". Aan zowel inter
continentale projectielen als raket
wapens voor middelgrote afstanden
wordt voortdurend gewerkt.
De 43-jarige Engelse huisvrouw
mevr. Margaret Vincent uit Wey
mouth wordt hier getraind door de
officier J. A. Naylor, sergeant-
majoor van liet garnizoen van het
Royal Tank Regiment in het kamp
Bovengton te Dorset. Mevrouio Wey
mouth, die vaandeldraagster is voor
de vrouwelijke afdeling van het Brit
se legioen te Weymouth komt eens
per week naar Bovington om daar te
worden opgeleid. Zij traint voor de
Ashwanden Cup, de prijs van een
jaarlijkse wedstrijd voor vaandel-
draagsters van het Britse legioen,
wélke zij in 1956 en 1958 heeft ge
wonnen. De finale zal worden ge
houden op het terrein van de Wel-
Ungfonkaseine Êd. Londen,
IN WOLKENDEK VERDWENEN
Wrak gevonden in
bos bij Hilvarenbeek
De 23-jarige ongehuwde beroepsser-
geant-vlleger W. van der Poel uit
Haamstede is gisteren met zijn
straaljager neergestort in een bos bij
Hilvarenbeek. De piloot heeft geen
kans meer gezien uit liet neerstor
tende toestel te springen. Zijn stoffe
lijke resten zijn bij het wrak gevon
den.
Het toestel maakte deel uit van een
formatie, die was opgestegen van de
vliegbasis Eindhoven. Het was het
laatst gezien toen de formatie, een
kilometer of zeven van Eindhoven,
een wolkenveld binnenvloog. Toen de
formatie uit de wolken kwam, was
het toestel verdwenen.
Omdat er nergens uit Nederland
melding kwam van een neergestort
toestel werd aangenomen, dat het er
gens in zee of in het IJselmeer was
gestort. Radio-Scheveningen verzocht
de scheepvaart uit te kijken naar een
wrak in de buurt van de Nederlandse
kust; van het marinevliegkamp Val
kenburg stegen in de loop van de
middag in totaal zes Avengers en
een Beachcraft op om het IJselmeer
de Waddenzee, de Zeeuwse stromen,
de Biesbosch én de Noordzeekust af
te zoeken
Tot het invallen van de duisternis
zijn deze toestellen in de lucht ge
bleven.
Het wrak werd tenslotte gevonden
door de brigade-commandant van de
marechaussee te Hilvarenbeek. Hij
was gealarmeerd door boeren die tij
dens de nieuwsberichten van zes uur
hoorden, dat er een straaljager was
neergestort. Zij hadden even na 12
uur een zware klap gehoord. Om zes
uur rees toen het vermoeden dat die
klap wel eens veroorzaakt kon zijn
door de vermiste straaljager
De piloot Van der Poel, die in
Sommelsdijk geboren werd, kwam
op jeugdige leeftijd met zijn
ouders naar Brouwershaven, waar
hij de lagere school bezocht. Ver
volgens was hij leerling van de
chr. u.l.o. te Zierikzee, waarna hij
na het behalen van het diploma b,
tot aan zijn militaire diensttijd
als kantoorbediende werkzaam
was.
Voor een opleiding tot straalja
gerpiloot werd hij naar Canada
uitgezonden, waar hij zijn brevet
behaalde. Later ging hij in be-
roepsdienst over.
Maandag heeft het centraal stembu
reau onder voorzitterschap van prof.
dr. G. van den Bergh zijn vergade
ring gehouden, waarin beslist werd
wie tot lid van de Tweède Kamer ver
kozen moest wórden verklaard.
„Moimties" traden op tegen
opstandige Irokezen
Canadese bereden politie heeft in het
afgelopen weekeinde de leiders van
opstandige Indianen in de Canadese
provincie Ontario nit het door hen
bij verrassing bezette raadhuis van
de plaats Ohsweken verdreven. De
leiders vergaderen thans weer in een
landhuis, dat door de federale politie
wordt bewaakt.
De betrokken Indianen zijn Irokezen.
Zij willen onafhankelijkheid, onder
meer omdat zij menen dan met meer
succes te kunnen optreden tegën het
geen zij als „misstanden" beschou
wen. De inkomstenbelasting, die zij
moeten betalen, is een dezer „mis
standen". De Indianen worden bij
gestaan door een voormalige gene
raal van het Amerikaanse leger, Her-
bert Holdridge, die hen reeds meer
malen heeft, geholpen in conflicten
met de Canadese regering.
Overigens is er ook een tegenstel
ling, waarbij de Verenigde Staten
betrokken zijn, namelijk het terrein
van een Indianen-reservaat nabij de
Niagara-waterval, waarop de Ame
rikaanse regering een waterkracht
installatie wil doen bouwen.
Japanse kroonprins trouwt
op 10 april
De trouwdag voor kroonprins Akihito
en zïin verloofde van niet-vorstelijken
bloede, Misjieko Sjoda, is gisteren of
ficieel op 10 april vastgesteld. Ieder
een kende die datum al weken gele
den. Maar het paleis-ritueel besliste,
dat men de traditionele „ldkko-no-gi"
zou bewaren, met andere woorden er
niet over zou spreken.
Takanoboe Mitani, groot-kamerheer
van het keizerlijke paleis bracht gis
teren een bezoek aan de woning van
Sjoda. Gezeten aan een zijde van een
tafel, terwijl Misjieko en haar ouders
aan de andere zijde waren gezeten,
zei Mitani: „Er is een keizerlijke
boodschap, dat het huwelijk van de
kroonprins op 10 april zal plaats heb
ben en ik breng U die boodschap
over". Misjieko antwoordde daarop
zachtjes: „Het is voor mij een grote
eer dit te aanvaarden".
„De „witte berk" is als embleem
gekozen door Misjieko, wanneer zij
de volgende maand prinses wordt.
Het embleem van keizer Hirohito
is een jonge bamboe-struik, die
van de keizerin Nagako een perzik
en die van de kroonprins is het
kenteken van de welvaart.
Volgens officieel op Formosa gepu
bliceerde cijfers telt TCationallstisch-Chl-
na thans ruim tien miljoen inwoners
van wie de helft mannen. Hierbij is de
bevolking van de kusteilanden niet in
begrepen en dat zijn een vijftigduizend
mensen. Taipeh telt ruim 813.000 inwo
ners.
Nauw contact met Zeeland
„Sloeplan in een
verder stadium"
De Provinciale Staten van
Noord-Brabant hebben maan
dag in een buitengewone ritting
hun goedkeuring gehecht aan
het ontwikkelingsplan voor
West-Brabant, zoals dat is
neergelegd in het boek „Noord-
Brabant in het nieuwe westen".
Zoals bekend bevat dit plan ook
de aanleg van een zeehaven
complex aan de Westerschelde,
ter hoogte van Bath en Woens-
drecht. Over dit project, het zo
genaamde Kreekrakplan, heeft
steeds een nauwe samenwer
king bestaan tussen de provin
ciale besturen van Brabant en
Zeeland, zo werd ook in deze
vergadering medegedeeld.
Naar aanleiding van een vraag
uit de Staten zei de Brabantse
Commissaris van de Koningin,
prof. dr. J. de Quay, over de sa
menwerking:
„Wij hopen het contact met
Zeeland te behouden, zodat
er geen misverstanden zul
len ontstaan over de vraag,
wat het eerst aan bod zal
komen, het Sloeplan of het
Kreekrakplan. Met de uitvoe
ring zal eerder worden be
gonnen dan met het Kreek
rakplan", zo zei prof. De
Quay, „omdat het Zeeuwse
plan al in een verder sta
dium is. Voor Brabant is dat
een vanzelfsprekende zaak,
al betekent dat echter niet,
dat het Sloeplan dus moet
prevaleren. Het betekent na
melijk niet, dat wij Bra
bant met de uitvoering
van het Kreekrakplan zullen
wachten tot het Sloeplan he
lemaal is uitgevoerd".
Er werd ook aan herinnerd, dat
thans een werkcommissie is gevormd
waarin van Zeeland en Noord-Bra
bant een Gedeputeerde en voorts nog
de burgemeesters van Rilland-Bath
en Woensdrecht zitting hebben. Deze
commissie zal vooral de bestuurlijke
vraagstukken bestuderen.
Professor De Quay zei van mening
te zijn, dat voor de technische voor
bereiding van de eerste fase van het
plan het gebied van samenwerking
niet groter behoeft te zijn. Deze eer
ste fase omvat: bouw van de sluis bij
Bath, het graven van het basiska
naal van Bath naar het ontworpen,
maar dan nog niet uitgevoerde Be-
neluxkanaal, het bouwrijp maken van
de terreinen langs het basiskanaal,
het aanbrengen van spoorweg- eri
wegaansluitingen en als sluitstuk
van de eerste fase de aanleg van het
gedeelte Beneluxkanaal tussen het
basiskanaal en het Belgische Zand
vliet.
Anders wordt dit zo vervolgde
de commissaris over de samen
werking waaneer bet de aan-
ido maatregelen op sociaal,
cultureel en ruimtelijk gebied
gaat betreffen en de verdere vol
tooiing van het plan aan de orde
komt, waarmee men ook op Bel
gisch grondgebied gaat komen.
Prof. De Quay zou met het Sta
tenlid, de heer Asselbergs, voelen
Zie slot pag. 5 kol. 6)
VERWACHT...
Geldig fot hedenavond
OOSTELIJKE WIND
Over het algemeen veel bewolking
maar droog weer. Zwakke tot matige
wind tussen noordoost en oost. Vrij
koud.
ZON EN MAAN
18 maait
Zon op 6.50 onder 18.48
Maan op 11.49 onder 2.47
202e jaargang - no. 64
Dagblad, uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant.
Directie; F. v. d. Velde en F B.
den Boer Adjunct; W de Pagter.
Hoofdredacteur: W. Leertouwer.
Adjunct-hoofdred.G. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS. 68 cent per
week 7.00 p. kw.; fr p. p. 7.25
per kw Losse nummers 15 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESSE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Dinsdag 17 maart '59
ADVERTENTIEPRIJS 25 cent per
mm. Minim, p advertentie 4.—.
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties <msu 8 regels)
23 cent p. regel met een minimum
van 1.—. „Blieven of adres
bureau v. d. blad" 25 cent meer.
Giro no. 359300 PjZ C. Middelburg.
Bureaus; Vllssingen Walstr 58-60. tel 2355 4 lijnen (b.g.g 3508 of 3546); Middelburg. Markt 61, tel. 3841; Goes, L. Vorststr 63, tel. 2475 (b.g.g adv 2234); Oostburg, G F de Pauwstr.' 9, tel. 20; Terneuzen, Brouwerijstraat 2; Zierikzee. red. tel 2425. adm tel 2094.
Als de gebeurtenissen zulks rechtvaardigen
