PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
KroesjtsjewEr mogen wat westerse militairen
in „vrije stad" West-Berlijn blijven
Vliegtuigen van Iraakse regering
bombardeerden Mosoel
Voor
haven
vissers wordt een nieuwe
in Colijnsplaat aangelegd
BILT
PRINS BERNHARDKANSEN
VOOR BOEREN IN ZUID-AMERIKA
202e jaargang - no. 58
Dagblad, uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant.
Directie: P. t. d. Velde en P. B.
den Boer. Adjunct: W de Pagter.
Hoofdredacteur: W. Leertouwer.
Adjunct-hoofdred.G. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 68 cent per
week 7.00 p. kw.; fr. p. p. 7.25
per kw. Losse nummers 15 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESSE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Dinsdag 10 maart 1959
ADVERTENTIEPRIJS 25 cent per
mm. Minim, p. advertentie 4.—.
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (max. 8 regels)
23 cent p. regel met een minimum
van lr—. „Brieven of adres
bureau v. d. blad" 25 cent meer.
Giro no. 359300 P.Z.C.. Middelburg.
Bureaus: Vlissingen Walstr. 68-60, tel. 2355 4 lijnen (b.g.g. 3508 of 3546); Middelburg, Markt 61, tel. 3841; Goes, L. Vorststr. 63, tel. 2475 (b.g.g. adv. 2234); Oostburg, G.-F. de Pauwstr. 9, tel. 20; Terneuzen, Brouwerijstraat 2; Zierikzée, red. tel. 2425. adm. tel. 2094.
Tijdens toespraak in Oost-Berlijn
„Oost-Duitsland zal zich niet
mengen in Westberlijnse zaken
Premier Kroesjtsjew heeft gisteren op een bijeenkomst in Oost-
Berlijn gezegd, dat de Sowjet-Unie goed vindt dat de Grote Vier
of neutrale landen wat militairen in West-Berlijn stationeren om
de status van vrije stad te handhaven. Hij verklaarde wederom,
dat de spanning in de wereld moet worden verminderd, o.a. door
een Dnits vredesverdrag en beëindiging van de bezetting van
Berlijn. „Wij blijven hopen, dat onze voorstellen worden aange
nomen" aldus de premier. Hij verklaarde te beseffen, dat opne
ming van West-Berlijn bij Oost-Dnitsland „bittere veranderin
gen" voor dit stadsdeel zou meebrengen. Oost-Duitsland had
plechtig beloofd zicli niet in de zaken van West-Berlijn te men
gen.
nodigiug op het Westberlijnse stad
huis. De Bus stelde voor het onder
houd vanochtend te houden. De stede
lijke regering van West-Berlijn pleeg
de maandagavond overleg over de
uitnodiging. Van Britse zijde werd
vernomen dat Brandt ook met Ame
rikaanse, Britse en Franse ambtena
ren over dit onderwerp van gedacii-
ten heeft gewisseld
Later op de avond het Brandt Kroesj
tsjew weten dat hij niet ingaat op
diens uitnodiging. In zijn antwoord
geeft Brandt te kennen dat hij door
een bespreking met Kroesjtsjew het
viermogendhedenstatuut voor Berlijn
zou schenden. Bovendien acht hij
zich niet een juiste gesprekspartner
voor de Russische premier.
Twee uur met Ollenhauer
De leider van de sociaal-democrati
sche partij in West-Duitsland, Ollen
hauer, heeft gisteren in tegenwoor
digheid van de Sowjet-onderminister
Kroesjtsjew wilde er niet van weten
ook Oost-Berlijn bij de vrije stad te
betrekken. Men moet niet vergeten,
zet hij, dat Berlijn de hoofdstad van
de Duitse Democratische Republiek
is. Logischer zou het naar zijn me
ning zijn, de gehele stad Oostduits
gebied te maken. De Russische pre
mier waarschuwde het westen voor
zichtiger met woorden, maar vooral
met daden te zijn. Er moest geen oor
log komen. Rusland is bereid de me
dewerking van de Vei'. Staten bij het
garanderen van de status van Berlijn
te aanvaarden. Aan het slot van zijn
toespraak zei Kroesjtsjew „Lang le
ve de vrede in de gehele wereld" er
vervolgens riep hij luid driemaal het
Duitse woord „Freundschaft".
Invitatie voor Brandt
De burgemeester van West-Berlijn
Willy Brandt heeft over deze ver
klaring van Kroesjtsjew gezegd:
„Mooi. We komen wat dichter bij
elkaar".
Kroesjtsjew heeft Brandt gisteren
voor een bespreking uitgenodigd. Een
koerier van de Russische ambassade
In Oost-Berlijn overhandigde de uit-
Een enorme watertoren verrijst op
het terrein van het Olympisch dorp
bij Rome. Deze toren regelt de wa
tervoorziening voor de twee Olympi
sche zwembaden. Bovendien wordt
er bovenop een restaurant gebouwd
dat een fraai uitzicht garandeert.
Voor middenstand geen
nieuwe directeur-generaal
Het ligt niet in de bedoeling op kor
te termijn overjp te gaan tot de be
noeming van een nieuwe directeur-
generaal voor de middenstand en
van een nieuwe plaatsvervangend
directeur-generaal. De waarneming
van do functie van directeur-gene
raal voor de middenstand door de
huidige plaatsvervangend directeur-
generaal is gedacht voor dezelfde tijd
als gedurende welke de directeur-ge
neraal van de daadwerkelijke uit
oefening van zijn functie is onthe
ven, derhalve voor een onbepaalde
tijd.
De minister van economische zaken,
prof. dr. J. Zijlstra, antwoordt dit
mede namens de heer Veldkamp,
staatssecretaris van economische za
ken, op vragen van het Tweede-Ka
merlid de heer Peschar, betreffende
de reorganisatie van het directoraat-
generaal voor de middenstand. In
derdaad, aldus prof. Zijlstra, is de
directeur-generaal voor de midden
stand sinds enige tijd belast met
werkzaamheden van adviserende
aard, in het bijzonder op het stuk
van internationale middenstands
aangelegenheden. Hij verricht deze
werkzaamheden thuis,, maar dit moet,
waar deze werkzaamheden goeddeels
geschieden buiten het organisatori
sche verband van het directoraat-
generaal, zakelijk gezien normaal
Svorden geacht,
van buitenlandse zaken Zorin, de
Sowjet-ambassadeur in Oost-Duits
land Perwoechin en de leider van de
socialistische persdienst, Barsig, in de
Russische ambassade te Oost-Berlijn
met Kroesjtsjew gesproken. Enige da
gen geleden, toen hij Kroesjtsjews
uitnodiging ontving, lichtte Ollen
hauer de Westduitse christen demo
cratische minister van buitenlandse
zaken, Von Brentano, in. Deze nam,
naar uit socialistische bron verluidt,
hetzelfde standpunt in als het partij
bestuur, dat namelijk een bespreking'
mogelijk nut zou kunnen hebben als
verkenning van het Russische stand
punt.
Na het gesprek dat twee uur duurde
werd door de Russische ambassade
een communiqué uitgegeven volgens
hetwelk Kroesjtsjew en Ollenhauer
het eens waren dat de hangende
vraagstukken „op vreedzame wijze
door onderhandelingen moeten wor
den opgelost". Ollenhauer zei dat
Kroesjtsjew en hij over een groot
aantal punten van mening verschil
den.
Canadese stem
De Canadese minister van buiten
landse zaken, Smith, heeft maandag
in het Canadese Lagerhuis gezegd dat
zijn regering voor een geleidelijke
hereniging van Duitsland is, die in
Berlijn moet beginnen. Smith deelde
mee dat regeringen van N.A.V.O.-
landen op het ogenblik gezamenlijk
een gewijzigde vorm van het Poolse
plan voor een zone zonder kernwa
pens in Midden-Europa bestuderen.
Verder zei de Canadese minister dat
zijn regering ernstig ongerust zou
zijn over gebruik van geweld in een
kwestie over wie de reisdocumenten
naar Berlijn stempelt. Hij zei te gelo
ven dat de westelijke mogendheden
niet altijd „neen" kunnen zeggen op
Russische voorstellen voor Berlijn.
Grivas roept Cyprioten op
de strijd te staken
Kolonel Grivas, de leider van d
Grieks-Cyprische verzetsbeweging,
heeft maandag in een afscheidsbood-
schap die onder zijn aanhangers is
verspreid, de Cyprische bevolking op
geroepen de strijd te staken en aarts
bisschop Makarios te steunen.
Men verwacht dat Grivas binnenkort
naar Griekenland zal vertrekken. In
de afgelopen dagen heeft hij achter
de schermen gewerkt om de toekomst
van leidende verzetstrijders die in ge
vangenschap vertoeven, te regelen.
Grivas verklaart in zijn afscheids-
boodsehap, dat zijn „geweten gerust
is". „Ik heb mijn plicht gedaan'
schrijft hij. Hij heeft besloten geen
deel te nemen aan liet politieke of
openbare leven op Cyprus of in Grie
kenland.
Een vliegtuig van de Griekse lucht
macht heeft gisteren van Cyprus een
negental Eokaleiders opgehaald. Deze
mannen werden op Rhodos onderge
bracht. Als Cyprus een republiek zal
zijn geworden, zullen zij naar het ei
land kunnen terugkeren.
Methylalcohol eist 25
mensenlevens in Mexico
Tengevolge van het drinken van me
thylalcohol zijn tot nu toe in het ge
bied van Monterrey (Noord-Mexico)
25 mensen overleden en circa 80
blind geworden.
Men vreest dat de ramp een nog
veel grotere omvang zal aannemen,
want men heeft van de 3000 liter
methylalcohol, die uit geparkeerde
tankwagens is gestolen, tot nu toe
nog maar een klein gedeelte terug
gevonden bij een slijter.
In het ziekenhuis van Monterrey
voeren de artsen een wanhopig ge
vecht om het leven van de talrijke
slachtoffers, die daar verpleegd wor
den, te redden. De meeste gevallen
zijn echter hopeloos.
TEGENSTRIJDIGE BERICHTEN OVER OPSTAND
Sjawwaf gevlucht,
gedood, gevangen
of vrij man
Zeer verward zijn de berichten over
de opstand in het noorden van Irak.
Gisteravond deelde radio-Bagdad
mee, dat de leider van de opstand,
kolonel Sjawwaf, gevangen genomen
was. Dit zou zijn geschied door „het
heldhaftige volk van Mosoel, dat
hierbij heeft samengewerkt met mi
litairen en politie". Dit nieuws stond
in een telegram aan de Iraakse pre
mier, generaal-majoor Abdel Iiarim
Kassein. De omroeper van radio-
Bagdad deelde echter niet mee ran
wie het afkomstig was.'
Eerder op de dag had voor radio-
Mosoel iemand gesproken van wie
werd gezegd dat hij Sjawwaf was die
„de leugens van radio-Bagdad" wilde
ontzenuwen.
Vliegtuigen van de regeringsge
zinde luchtmacht hebben Mosoel,
het hoofdkwartier van de opstan
delingen, gebombardeerd. Radio-
Mosoel deelde later mee, dat het
bombardement, uitgevoerd door
lichte bommenwerpers die ook
van him boordwapens gebruik
maakten, „hen gesterkt had in
hun houding".
In een uitzending van radio-Mosoel
die kort op deze mededeling volgde'
werd gezegd dat „de tiran en dicta
tor Kassem" een kleine strijdmacht
naar Mosoel had gezonden. Deze
kleine strijdmacht was volgens het
bericht van ï-adio-Mosoel geheel ver
nietigd. Gisterochtend had radio-Bag-
dad verklaard, dat „de muiterij van
Mosoel was geëindigd", en dat „het
Iraakse leger de toestand onder con
trole had". Ditzelfde radiostation
heeft gisteren eerst meegedeeld dat
Sjawwaf op de vlucht was, later dat
hij was gedood, hetzij door troepen
onder zijn commando, hetzij tijdens
het bombardement op zijn hoofd
kwartier door vliegtuigen van de re
gering. Tenslotte werd bericht dat
de opstandelingenleider zou zijn ge
arresteerd
In de door radio-Mosoel uitgezonden
redevoering van kolonel Sjai
werd gezegd dat de „dictatuur"
Kassem op zijn eind liep. Sjawwaf
beloofde dat hij do beginselen van
de revolutie van vorig jaar juli zou
verwezenlijken.
Amerikaanse en
Britse burgers
Volgens maandagavond te Cairo ont
vangen berichten hebben de com-
van de Iraakse luchtmacht
en de bevelhebber van een eenheid
gevechtswagens zich voor generaal
Kassem uitgesproken. Voorts werd
vernomen dat de door communisten
beheerste volksverzetstroepen in
Bagdad wapens ontvangen om de
„de republiek te verdedigen".
De Amerikaanse ambassade te Bag
dad heeft, naar uit Washington
wordt gemeld, geen aanwijzingen
verstrekt over de noodzaak om Ame
rikaanse burgers uit Irak te doen
wegvoeren wegens de revolutie. Een
woordvoerder deelde mede dat de
normale voorzorgsmaatregelen zijn
genomen. De Amerikanen zijn ge
waarschuwd zich niet op straat tc
begeven en de Amerikaanse scholen
in Bagdad zijn tijdelijk gesloten. Er
bevinden zich in Irak ongeveer 1100
Amerikanen. Van hen wonen 164
in het noorden. De Britse regering
heeft gisteren meegedeeld, dat er
plannen „in vergevorderde staat van
gereedheid" zijn voor het evacueren
van Engelse onderdanen uit Irak, in
dien dat nodig mocht blijken.
„BELANGSTELLING VAN NEDERLANDSE ZIJDE"
Ook mogelijkheden
voor scheepsbouw
Prins Bernhard heeft giste reu op
het paleis Soestdijk over zijn vier
de goodwill-reis naar Zuld-Amerika,
waarbij ditmaal de nadruk viel op
Paraguay en Brazilië, een perscon
ferentie gehouden.
Het doel van deze, in overleg met
de regering gemaakte, goodwill-reis,
noemt de prius in de eerste plaats
het geven van bekendheid aan m
het kweken van goodwill voor Ne
derland in het algemeen. Juist in Z.-
Ameriba is het contact van persoon
tot persoon volgens de prins van het
grootste belang.
Prins Bernhard heeft geprobeerd in
zijn contacten met de autoriteiten in
de landen die hij bezocht, aandacht
te vragen voor de actviviteiten, die
Nederlandse bedrijven daar ont
plooien of van plan zijn te gaan ont
plooien.
Tijdens een bezoek is het volgens de
Tins meestal tc vroeg om te kunnen
leoordelen, of zijn gesprekken over
die Nederlandse activiteiten inder
daad stimulerend hebben gewerkt.
De ervaring leert echter, aldus de
jrins, dat herhaaldelijk bepaalde be-
emmeringen door die contacten uit
de weg konden worden geruimd.
De prins deelde mede, dat in Chili
enorme kansen liggen voor land-
bouwemigranten. De president van
Chili heeft de prins verzocht op deze
mogelijkheden nadrukkelijk te wij
zen. Voor Nederlandse cultuuronder
nemingen, maar ook Op het gebied
van scheepsbouw, wegenbouw en der
gelijke, biedt Zuid-Amerika vele mo
gelijkheden, aldus de prins. De moei
lijkheden liggen evenwel op het ge
bied van kredietfinanciering.
Op de vraag, of de kansen door het
Nederlandse bedrijfsleven voldoende
'orden benut, zei prins Bernhard,
dat in tegenstelling tot zijn eerste
reizen, hij tijdens deze reis van Ne
derlandse zijde veel interesse heeft
ondervonden in de vorm van bemid-
delingsbrieven-telegrammen. Combi
naties van bedrijven in Nederland, zo
zei hij, zijn bereid iets te gaan on
dernemen in Zuid-Amerika.
Voor de Indische Nederlanders, waar
van er destijds velen naar onder
meer Brazilië emigreerden, zijn de
kansen niet zo groot, aldus prins
Bernhard. Er is grote belangstelling
voor Nederlanders met landbouw-er-
KOSTEN ÉÉN a TWEE MILJOEN
Los- en laadwallen zouden voor de
aardappelexport belangrijk zijn
NU VRIJWEL VOOR VASTSTAAND kan worden aangenomen,
dat Colijnsplaat op Noord-Beveland de thuishaven wordt van
een dertigtal vissersschepen, rijst de vraag, welke voorzieningen
hier ten behoeve van de visserij moeten worden getroffen. Im
mers, hi 1961 zullen de garnalenvissers uit Veere en Arnemuiden
hun thuishaven Veere niet meer kannen bereiken in verband met
afsluiting van het Veerse Gat. Op dat ogenblik zal de vloot van
Sjawwaf dertiS in Colijnsplaat worden gestationeerd. De huidige haven
uur" van van dit dorp is evenwel veel te klein, zodat op vrij korte termijn
4 voorzieningen moeten worden getroffen.
Naar wij vernemen ligt het in de be
doeling een nieuwe haven aan te leg
gen, die westelijk van de huidige tij
haven is geprojecteerd. De kosten van
aanleg worden geraamd op 1 a 2 mil
joen gulden. De plannen betreffen al
leen de aanleg en inrichting van een
vissershaven, men heeft daar bij
(nog?) geen rekening gehouden met
eventuele los-en laadwallen voor het
vervoer van aardappelen en bieten
van Noord-Beveland. Hoewel de be
staande haven van Colijnsplaat
slechts 120 meter lang en 40 meter
breed is, bij eb droog valt en een
doorvaartbreedte heeft van slechts
12 meter, is er een vrij intensief
scheepvaartverkeer,
Wat betreft de aardappelexport
heeft Zeeland namelijk de grote
havenstad Rotterdam van de eer
ste plaats verdrongen. Vroeger
werden de aardappelen per beurt-
vaart of per wagen naar Rotter
dam vervoerd, waar zij na te zijn
gesorteerd, werden overgeladen op
coasters en zeeschepen met be
stemming buitenland. Export van
de consumptie-aardappelen van
Zeeland uit betekent echter een
extra winst van bijna 1 y2 cent per
kilo, want dat zijn de kosten van
vervoer en liggelden voor de sche
pen, die bij transport naar Rotter
dam op elke kilo aardappelen ko
men te drukken. Sedert 1934 heeft
het exportbeeld zich dan ook to
taal gewijzigd en zijn het vooral
Hansweert en Colijnsplaat, die een
groot aandeel hebben in de aard-
appelliandel op het buitenland.
Uit ons door het Economisch Techno
logisch Instituut voor Zeeland ver
strekte cijfers, blijkt dat Colijnsplaat
in 1958 werd bezocht door 56 coas
ters, waarvan 43 in de maanden
(Zie slot pag. 2 kol. 6)
Aan de hand van een grote kaart
vertélt prins Bernhard van zijn reis.
varing. Hij zag dan ook geen grote
toekomst voor een verdere emigra
tie van Indische Nederlanders.
Prins Bernhard zei over de mogelijk
heden voor het Nederlandse bedrijfs
leven in Paraguay, dat men in dit
land zwaar gebukt gaat onder de
slechte verbindingen. Er wordt door
de regering, aldus prins Bernhard,
hard gewerkt aan een oplossing van
dit nijpende probleem. Zo is men
thans bezig een grote vervoersweg
aan te leggen.
De vrachtprijzen van het vervoer
te water zijn op het ogenblik bij
zonder hoog. De Argentijnse
scheepvaart heeft 90 procent van
dit vervoer in handen. Wellicht zo
zei de prins, liggen hier ook moge
lijkheden voor de Nederlandse
coastervloot. Over handelsmoge
lijkheden met Brazilië zei prins
Bernhard. dat gezien de ervarin
gen, vestiging van filialen of deel
neming in ondernemingen aldaar
mogelijkheden voor het bedrijfsle
ven biedt.
Drie verdachten in arrest
na dodelijke roofoverval
Zondagavond laat heeft de recher
che var het politiebureau Linnaeus-
straat te Amsterdam twee jongeman
nen gearresteerd, die er van worden
verdacht de roofoverval op de 67-jari-
fe mej. C. Belles in de Bankastraat
te hebben gepleegd. In de nacht van
maandag op dinsdag werd nog een
derde jongeman naar het bureau ge
bracht. Maandagochtend werden zij
verhoord. Zij ontkenden. Zo lang hij
nog niet van hun schuld overtuigd is
acht commissaris L. A. A. Cohen,
chef van het bureau, het beter huu
identiteit nog niet bekend te maken.
Mej. Belles werd zoals bekend, zon
dagochtend om half vier door een of
meer indringers overvallen en aan
handen en voeten gebonden. Om
kwart voor negen troffen agenten van
de radio autodienst, die s' ochtends
door bovenburen telefonisch waren
gewaarschuwd, haar onder een deken
dood in haar bed aan. Zij bleek niet
vermoord, doch van schrik en angst
gestorven te -ïjn.
Zweden telde in afgelopen
jaar 1613 miljonairs
Zweden had verleden jaar 1613 mil
jonairs, aldus zondag door „Afton-
hladet" gepubliceerde cijfers.
Volgens deze cijfers, afkomstig van
de Zweedse financiële almanak, is de
rijkste familie van Zweden de ban
kiersfamilie Wallenberg. De familie
bestaat uit negen leden die tezamen
75 miljoen kronen (ruim 80 miljoen
gulden) bezitten.
Erich Koch ter dood
veroordeeld
Erich Koch, gauleïter van Oost-Prui
sen en Noordoost Polen in de laatste
Wereldoorlog, is maandag in War
schau wegens oorlogsmisdaden ter
dood veroordeeld. Koch wordt verant
woordelijk gesteld voor de dood van
400.000 Polen.
Er zal beroep tegen het vonnis
worden aangetekend.
VERWACHT.
Geldig 'of hedenavond
OVERWEGEND ZONNIG
Droog en overwegend zonnig weer
met een matige tot vrij krachtige
wind tussen oost en zuidoost, Onge-
T.ew dezelfde mMda slemp era toem