PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT KroesjtsjewEr mogen wat westerse militairen in „vrije stad" West-Berlijn blijven Vliegtuigen van Iraakse regering bombardeerden Mosoel Voor haven vissers wordt een nieuwe in Colijnsplaat aangelegd BILT PRINS BERNHARDKANSEN VOOR BOEREN IN ZUID-AMERIKA 202e jaargang - no. 58 Dagblad, uitgave van de firma Provinciale Zeeuwse Courant. Directie: P. t. d. Velde en P. B. den Boer. Adjunct: W de Pagter. Hoofdredacteur: W. Leertouwer. Adjunct-hoofdred.G. A. de Kok. ABONNEMENTSPRIJS 68 cent per week 7.00 p. kw.; fr. p. p. 7.25 per kw. Losse nummers 15 cent. WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESSE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN Dinsdag 10 maart 1959 ADVERTENTIEPRIJS 25 cent per mm. Minim, p. advertentie 4.—. Ing. mededelingen driemaal tarief. Kleine advertenties (max. 8 regels) 23 cent p. regel met een minimum van lr—. „Brieven of adres bureau v. d. blad" 25 cent meer. Giro no. 359300 P.Z.C.. Middelburg. Bureaus: Vlissingen Walstr. 68-60, tel. 2355 4 lijnen (b.g.g. 3508 of 3546); Middelburg, Markt 61, tel. 3841; Goes, L. Vorststr. 63, tel. 2475 (b.g.g. adv. 2234); Oostburg, G.-F. de Pauwstr. 9, tel. 20; Terneuzen, Brouwerijstraat 2; Zierikzée, red. tel. 2425. adm. tel. 2094. Tijdens toespraak in Oost-Berlijn „Oost-Duitsland zal zich niet mengen in Westberlijnse zaken Premier Kroesjtsjew heeft gisteren op een bijeenkomst in Oost- Berlijn gezegd, dat de Sowjet-Unie goed vindt dat de Grote Vier of neutrale landen wat militairen in West-Berlijn stationeren om de status van vrije stad te handhaven. Hij verklaarde wederom, dat de spanning in de wereld moet worden verminderd, o.a. door een Dnits vredesverdrag en beëindiging van de bezetting van Berlijn. „Wij blijven hopen, dat onze voorstellen worden aange nomen" aldus de premier. Hij verklaarde te beseffen, dat opne ming van West-Berlijn bij Oost-Dnitsland „bittere veranderin gen" voor dit stadsdeel zou meebrengen. Oost-Duitsland had plechtig beloofd zicli niet in de zaken van West-Berlijn te men gen. nodigiug op het Westberlijnse stad huis. De Bus stelde voor het onder houd vanochtend te houden. De stede lijke regering van West-Berlijn pleeg de maandagavond overleg over de uitnodiging. Van Britse zijde werd vernomen dat Brandt ook met Ame rikaanse, Britse en Franse ambtena ren over dit onderwerp van gedacii- ten heeft gewisseld Later op de avond het Brandt Kroesj tsjew weten dat hij niet ingaat op diens uitnodiging. In zijn antwoord geeft Brandt te kennen dat hij door een bespreking met Kroesjtsjew het viermogendhedenstatuut voor Berlijn zou schenden. Bovendien acht hij zich niet een juiste gesprekspartner voor de Russische premier. Twee uur met Ollenhauer De leider van de sociaal-democrati sche partij in West-Duitsland, Ollen hauer, heeft gisteren in tegenwoor digheid van de Sowjet-onderminister Kroesjtsjew wilde er niet van weten ook Oost-Berlijn bij de vrije stad te betrekken. Men moet niet vergeten, zet hij, dat Berlijn de hoofdstad van de Duitse Democratische Republiek is. Logischer zou het naar zijn me ning zijn, de gehele stad Oostduits gebied te maken. De Russische pre mier waarschuwde het westen voor zichtiger met woorden, maar vooral met daden te zijn. Er moest geen oor log komen. Rusland is bereid de me dewerking van de Vei'. Staten bij het garanderen van de status van Berlijn te aanvaarden. Aan het slot van zijn toespraak zei Kroesjtsjew „Lang le ve de vrede in de gehele wereld" er vervolgens riep hij luid driemaal het Duitse woord „Freundschaft". Invitatie voor Brandt De burgemeester van West-Berlijn Willy Brandt heeft over deze ver klaring van Kroesjtsjew gezegd: „Mooi. We komen wat dichter bij elkaar". Kroesjtsjew heeft Brandt gisteren voor een bespreking uitgenodigd. Een koerier van de Russische ambassade In Oost-Berlijn overhandigde de uit- Een enorme watertoren verrijst op het terrein van het Olympisch dorp bij Rome. Deze toren regelt de wa tervoorziening voor de twee Olympi sche zwembaden. Bovendien wordt er bovenop een restaurant gebouwd dat een fraai uitzicht garandeert. Voor middenstand geen nieuwe directeur-generaal Het ligt niet in de bedoeling op kor te termijn overjp te gaan tot de be noeming van een nieuwe directeur- generaal voor de middenstand en van een nieuwe plaatsvervangend directeur-generaal. De waarneming van do functie van directeur-gene raal voor de middenstand door de huidige plaatsvervangend directeur- generaal is gedacht voor dezelfde tijd als gedurende welke de directeur-ge neraal van de daadwerkelijke uit oefening van zijn functie is onthe ven, derhalve voor een onbepaalde tijd. De minister van economische zaken, prof. dr. J. Zijlstra, antwoordt dit mede namens de heer Veldkamp, staatssecretaris van economische za ken, op vragen van het Tweede-Ka merlid de heer Peschar, betreffende de reorganisatie van het directoraat- generaal voor de middenstand. In derdaad, aldus prof. Zijlstra, is de directeur-generaal voor de midden stand sinds enige tijd belast met werkzaamheden van adviserende aard, in het bijzonder op het stuk van internationale middenstands aangelegenheden. Hij verricht deze werkzaamheden thuis,, maar dit moet, waar deze werkzaamheden goeddeels geschieden buiten het organisatori sche verband van het directoraat- generaal, zakelijk gezien normaal Svorden geacht, van buitenlandse zaken Zorin, de Sowjet-ambassadeur in Oost-Duits land Perwoechin en de leider van de socialistische persdienst, Barsig, in de Russische ambassade te Oost-Berlijn met Kroesjtsjew gesproken. Enige da gen geleden, toen hij Kroesjtsjews uitnodiging ontving, lichtte Ollen hauer de Westduitse christen demo cratische minister van buitenlandse zaken, Von Brentano, in. Deze nam, naar uit socialistische bron verluidt, hetzelfde standpunt in als het partij bestuur, dat namelijk een bespreking' mogelijk nut zou kunnen hebben als verkenning van het Russische stand punt. Na het gesprek dat twee uur duurde werd door de Russische ambassade een communiqué uitgegeven volgens hetwelk Kroesjtsjew en Ollenhauer het eens waren dat de hangende vraagstukken „op vreedzame wijze door onderhandelingen moeten wor den opgelost". Ollenhauer zei dat Kroesjtsjew en hij over een groot aantal punten van mening verschil den. Canadese stem De Canadese minister van buiten landse zaken, Smith, heeft maandag in het Canadese Lagerhuis gezegd dat zijn regering voor een geleidelijke hereniging van Duitsland is, die in Berlijn moet beginnen. Smith deelde mee dat regeringen van N.A.V.O.- landen op het ogenblik gezamenlijk een gewijzigde vorm van het Poolse plan voor een zone zonder kernwa pens in Midden-Europa bestuderen. Verder zei de Canadese minister dat zijn regering ernstig ongerust zou zijn over gebruik van geweld in een kwestie over wie de reisdocumenten naar Berlijn stempelt. Hij zei te gelo ven dat de westelijke mogendheden niet altijd „neen" kunnen zeggen op Russische voorstellen voor Berlijn. Grivas roept Cyprioten op de strijd te staken Kolonel Grivas, de leider van d Grieks-Cyprische verzetsbeweging, heeft maandag in een afscheidsbood- schap die onder zijn aanhangers is verspreid, de Cyprische bevolking op geroepen de strijd te staken en aarts bisschop Makarios te steunen. Men verwacht dat Grivas binnenkort naar Griekenland zal vertrekken. In de afgelopen dagen heeft hij achter de schermen gewerkt om de toekomst van leidende verzetstrijders die in ge vangenschap vertoeven, te regelen. Grivas verklaart in zijn afscheids- boodsehap, dat zijn „geweten gerust is". „Ik heb mijn plicht gedaan' schrijft hij. Hij heeft besloten geen deel te nemen aan liet politieke of openbare leven op Cyprus of in Grie kenland. Een vliegtuig van de Griekse lucht macht heeft gisteren van Cyprus een negental Eokaleiders opgehaald. Deze mannen werden op Rhodos onderge bracht. Als Cyprus een republiek zal zijn geworden, zullen zij naar het ei land kunnen terugkeren. Methylalcohol eist 25 mensenlevens in Mexico Tengevolge van het drinken van me thylalcohol zijn tot nu toe in het ge bied van Monterrey (Noord-Mexico) 25 mensen overleden en circa 80 blind geworden. Men vreest dat de ramp een nog veel grotere omvang zal aannemen, want men heeft van de 3000 liter methylalcohol, die uit geparkeerde tankwagens is gestolen, tot nu toe nog maar een klein gedeelte terug gevonden bij een slijter. In het ziekenhuis van Monterrey voeren de artsen een wanhopig ge vecht om het leven van de talrijke slachtoffers, die daar verpleegd wor den, te redden. De meeste gevallen zijn echter hopeloos. TEGENSTRIJDIGE BERICHTEN OVER OPSTAND Sjawwaf gevlucht, gedood, gevangen of vrij man Zeer verward zijn de berichten over de opstand in het noorden van Irak. Gisteravond deelde radio-Bagdad mee, dat de leider van de opstand, kolonel Sjawwaf, gevangen genomen was. Dit zou zijn geschied door „het heldhaftige volk van Mosoel, dat hierbij heeft samengewerkt met mi litairen en politie". Dit nieuws stond in een telegram aan de Iraakse pre mier, generaal-majoor Abdel Iiarim Kassein. De omroeper van radio- Bagdad deelde echter niet mee ran wie het afkomstig was.' Eerder op de dag had voor radio- Mosoel iemand gesproken van wie werd gezegd dat hij Sjawwaf was die „de leugens van radio-Bagdad" wilde ontzenuwen. Vliegtuigen van de regeringsge zinde luchtmacht hebben Mosoel, het hoofdkwartier van de opstan delingen, gebombardeerd. Radio- Mosoel deelde later mee, dat het bombardement, uitgevoerd door lichte bommenwerpers die ook van him boordwapens gebruik maakten, „hen gesterkt had in hun houding". In een uitzending van radio-Mosoel die kort op deze mededeling volgde' werd gezegd dat „de tiran en dicta tor Kassem" een kleine strijdmacht naar Mosoel had gezonden. Deze kleine strijdmacht was volgens het bericht van ï-adio-Mosoel geheel ver nietigd. Gisterochtend had radio-Bag- dad verklaard, dat „de muiterij van Mosoel was geëindigd", en dat „het Iraakse leger de toestand onder con trole had". Ditzelfde radiostation heeft gisteren eerst meegedeeld dat Sjawwaf op de vlucht was, later dat hij was gedood, hetzij door troepen onder zijn commando, hetzij tijdens het bombardement op zijn hoofd kwartier door vliegtuigen van de re gering. Tenslotte werd bericht dat de opstandelingenleider zou zijn ge arresteerd In de door radio-Mosoel uitgezonden redevoering van kolonel Sjai werd gezegd dat de „dictatuur" Kassem op zijn eind liep. Sjawwaf beloofde dat hij do beginselen van de revolutie van vorig jaar juli zou verwezenlijken. Amerikaanse en Britse burgers Volgens maandagavond te Cairo ont vangen berichten hebben de com- van de Iraakse luchtmacht en de bevelhebber van een eenheid gevechtswagens zich voor generaal Kassem uitgesproken. Voorts werd vernomen dat de door communisten beheerste volksverzetstroepen in Bagdad wapens ontvangen om de „de republiek te verdedigen". De Amerikaanse ambassade te Bag dad heeft, naar uit Washington wordt gemeld, geen aanwijzingen verstrekt over de noodzaak om Ame rikaanse burgers uit Irak te doen wegvoeren wegens de revolutie. Een woordvoerder deelde mede dat de normale voorzorgsmaatregelen zijn genomen. De Amerikanen zijn ge waarschuwd zich niet op straat tc begeven en de Amerikaanse scholen in Bagdad zijn tijdelijk gesloten. Er bevinden zich in Irak ongeveer 1100 Amerikanen. Van hen wonen 164 in het noorden. De Britse regering heeft gisteren meegedeeld, dat er plannen „in vergevorderde staat van gereedheid" zijn voor het evacueren van Engelse onderdanen uit Irak, in dien dat nodig mocht blijken. „BELANGSTELLING VAN NEDERLANDSE ZIJDE" Ook mogelijkheden voor scheepsbouw Prins Bernhard heeft giste reu op het paleis Soestdijk over zijn vier de goodwill-reis naar Zuld-Amerika, waarbij ditmaal de nadruk viel op Paraguay en Brazilië, een perscon ferentie gehouden. Het doel van deze, in overleg met de regering gemaakte, goodwill-reis, noemt de prius in de eerste plaats het geven van bekendheid aan m het kweken van goodwill voor Ne derland in het algemeen. Juist in Z.- Ameriba is het contact van persoon tot persoon volgens de prins van het grootste belang. Prins Bernhard heeft geprobeerd in zijn contacten met de autoriteiten in de landen die hij bezocht, aandacht te vragen voor de actviviteiten, die Nederlandse bedrijven daar ont plooien of van plan zijn te gaan ont plooien. Tijdens een bezoek is het volgens de Tins meestal tc vroeg om te kunnen leoordelen, of zijn gesprekken over die Nederlandse activiteiten inder daad stimulerend hebben gewerkt. De ervaring leert echter, aldus de jrins, dat herhaaldelijk bepaalde be- emmeringen door die contacten uit de weg konden worden geruimd. De prins deelde mede, dat in Chili enorme kansen liggen voor land- bouwemigranten. De president van Chili heeft de prins verzocht op deze mogelijkheden nadrukkelijk te wij zen. Voor Nederlandse cultuuronder nemingen, maar ook Op het gebied van scheepsbouw, wegenbouw en der gelijke, biedt Zuid-Amerika vele mo gelijkheden, aldus de prins. De moei lijkheden liggen evenwel op het ge bied van kredietfinanciering. Op de vraag, of de kansen door het Nederlandse bedrijfsleven voldoende 'orden benut, zei prins Bernhard, dat in tegenstelling tot zijn eerste reizen, hij tijdens deze reis van Ne derlandse zijde veel interesse heeft ondervonden in de vorm van bemid- delingsbrieven-telegrammen. Combi naties van bedrijven in Nederland, zo zei hij, zijn bereid iets te gaan on dernemen in Zuid-Amerika. Voor de Indische Nederlanders, waar van er destijds velen naar onder meer Brazilië emigreerden, zijn de kansen niet zo groot, aldus prins Bernhard. Er is grote belangstelling voor Nederlanders met landbouw-er- KOSTEN ÉÉN a TWEE MILJOEN Los- en laadwallen zouden voor de aardappelexport belangrijk zijn NU VRIJWEL VOOR VASTSTAAND kan worden aangenomen, dat Colijnsplaat op Noord-Beveland de thuishaven wordt van een dertigtal vissersschepen, rijst de vraag, welke voorzieningen hier ten behoeve van de visserij moeten worden getroffen. Im mers, hi 1961 zullen de garnalenvissers uit Veere en Arnemuiden hun thuishaven Veere niet meer kannen bereiken in verband met afsluiting van het Veerse Gat. Op dat ogenblik zal de vloot van Sjawwaf dertiS in Colijnsplaat worden gestationeerd. De huidige haven uur" van van dit dorp is evenwel veel te klein, zodat op vrij korte termijn 4 voorzieningen moeten worden getroffen. Naar wij vernemen ligt het in de be doeling een nieuwe haven aan te leg gen, die westelijk van de huidige tij haven is geprojecteerd. De kosten van aanleg worden geraamd op 1 a 2 mil joen gulden. De plannen betreffen al leen de aanleg en inrichting van een vissershaven, men heeft daar bij (nog?) geen rekening gehouden met eventuele los-en laadwallen voor het vervoer van aardappelen en bieten van Noord-Beveland. Hoewel de be staande haven van Colijnsplaat slechts 120 meter lang en 40 meter breed is, bij eb droog valt en een doorvaartbreedte heeft van slechts 12 meter, is er een vrij intensief scheepvaartverkeer, Wat betreft de aardappelexport heeft Zeeland namelijk de grote havenstad Rotterdam van de eer ste plaats verdrongen. Vroeger werden de aardappelen per beurt- vaart of per wagen naar Rotter dam vervoerd, waar zij na te zijn gesorteerd, werden overgeladen op coasters en zeeschepen met be stemming buitenland. Export van de consumptie-aardappelen van Zeeland uit betekent echter een extra winst van bijna 1 y2 cent per kilo, want dat zijn de kosten van vervoer en liggelden voor de sche pen, die bij transport naar Rotter dam op elke kilo aardappelen ko men te drukken. Sedert 1934 heeft het exportbeeld zich dan ook to taal gewijzigd en zijn het vooral Hansweert en Colijnsplaat, die een groot aandeel hebben in de aard- appelliandel op het buitenland. Uit ons door het Economisch Techno logisch Instituut voor Zeeland ver strekte cijfers, blijkt dat Colijnsplaat in 1958 werd bezocht door 56 coas ters, waarvan 43 in de maanden (Zie slot pag. 2 kol. 6) Aan de hand van een grote kaart vertélt prins Bernhard van zijn reis. varing. Hij zag dan ook geen grote toekomst voor een verdere emigra tie van Indische Nederlanders. Prins Bernhard zei over de mogelijk heden voor het Nederlandse bedrijfs leven in Paraguay, dat men in dit land zwaar gebukt gaat onder de slechte verbindingen. Er wordt door de regering, aldus prins Bernhard, hard gewerkt aan een oplossing van dit nijpende probleem. Zo is men thans bezig een grote vervoersweg aan te leggen. De vrachtprijzen van het vervoer te water zijn op het ogenblik bij zonder hoog. De Argentijnse scheepvaart heeft 90 procent van dit vervoer in handen. Wellicht zo zei de prins, liggen hier ook moge lijkheden voor de Nederlandse coastervloot. Over handelsmoge lijkheden met Brazilië zei prins Bernhard. dat gezien de ervarin gen, vestiging van filialen of deel neming in ondernemingen aldaar mogelijkheden voor het bedrijfsle ven biedt. Drie verdachten in arrest na dodelijke roofoverval Zondagavond laat heeft de recher che var het politiebureau Linnaeus- straat te Amsterdam twee jongeman nen gearresteerd, die er van worden verdacht de roofoverval op de 67-jari- fe mej. C. Belles in de Bankastraat te hebben gepleegd. In de nacht van maandag op dinsdag werd nog een derde jongeman naar het bureau ge bracht. Maandagochtend werden zij verhoord. Zij ontkenden. Zo lang hij nog niet van hun schuld overtuigd is acht commissaris L. A. A. Cohen, chef van het bureau, het beter huu identiteit nog niet bekend te maken. Mej. Belles werd zoals bekend, zon dagochtend om half vier door een of meer indringers overvallen en aan handen en voeten gebonden. Om kwart voor negen troffen agenten van de radio autodienst, die s' ochtends door bovenburen telefonisch waren gewaarschuwd, haar onder een deken dood in haar bed aan. Zij bleek niet vermoord, doch van schrik en angst gestorven te -ïjn. Zweden telde in afgelopen jaar 1613 miljonairs Zweden had verleden jaar 1613 mil jonairs, aldus zondag door „Afton- hladet" gepubliceerde cijfers. Volgens deze cijfers, afkomstig van de Zweedse financiële almanak, is de rijkste familie van Zweden de ban kiersfamilie Wallenberg. De familie bestaat uit negen leden die tezamen 75 miljoen kronen (ruim 80 miljoen gulden) bezitten. Erich Koch ter dood veroordeeld Erich Koch, gauleïter van Oost-Prui sen en Noordoost Polen in de laatste Wereldoorlog, is maandag in War schau wegens oorlogsmisdaden ter dood veroordeeld. Koch wordt verant woordelijk gesteld voor de dood van 400.000 Polen. Er zal beroep tegen het vonnis worden aangetekend. VERWACHT. Geldig 'of hedenavond OVERWEGEND ZONNIG Droog en overwegend zonnig weer met een matige tot vrij krachtige wind tussen oost en zuidoost, Onge- T.ew dezelfde mMda slemp era toem

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1959 | | pagina 1