Tentoonstelling „Het ideale huis../'
Zandkreek-conferentie van de
Ned. Hervormde Kerk
KLANKBORD
VERDERE VERBETERING VAN
TOESTAND OP ARBEIDSMARKT
DRONKEN GEWICHTHEFFER
MAAKTE REL IN CABARET
ZATERDAG 7 MAART 1959
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
3
DEPARTEMENTALE CIJFERS BEKENDGEMAAKT
Werkloosheid gedaald
in bouwvakken, landbouw
en metaalindustrie
In de maand februari 1959 is niet al
leen de totale geregistreerde arbeids
reserve van mannen gedaald (van
137.844 tot 130.595, zoals reeds ge
meld), maar ook het voor het seizoen
gecorrigeerde cijfer van de gere
gistreerde arbeidsreserve, en wel van
84.000 tot 77.000. Weliswaar is dit
laatste cijfer geflatteerd door de zeer
gunstige weersomstandigheden aan
liet eind van de maand februari, doch
uit verschillende berichten blijkt, dat
niettemin van een duidelijke verder
gaande verbetering van de situatie
op de arbeidsmarkt gesproken kan
worden, aldus bet ministerie van so
ciale zaken en volksgezondheid. Het
aantal werkloze vrouwen daalde van
Verkiesingen
Slot van pag. 1)
actief is, dan is dat voldoende voor
de opbloei van een daadkrachtig po-
litiek-sociaal leven.
Die opbloei hebben we na 1945 in
Nederland werkelijk wel kunnen
constateren. Er zijn na 1945 mach
tige activiteiten ontwikkeld. Grote
sociale problemen zijn vele stappen
nader tot de uiteindelijke oplossing
gebracht.
In het bestaan van de Nederlandse
politieke partijen valt er geen ander
tijdperk aan te wijzen, waarin zoveel
van hun programmapunten ge
heel of gedeeltelijk werden ver
wezenlijkt.
Toegegeven moet overigens wor
den, dat dit tijdperk zich niet
gekenmerkt heeft door politieke
strijd maar door politieke samenwer
king. En daarin zit vermoedelijk
voor de artistieke heren de kern van
de lusteloosheid!
Zij willen heftigheid, verscherpte te
genstellingen en felle strijd. Zij wil
len op barricades staan, of althans
er naar kijken als andere daarop
staan. Samenwerking echter is niet
heftig. Zij voert tot verzachting van
de tegenstellingen en zij kent geen
barricaden-gevechten. Voor sommi
gen heet het dan dat de politiek wei
nig tot het gevoel en de verbeelding
spreekt, maar het grootste deel van
het Nederlandse volk heeft geen be
hoefte aan die heftigheid. Een be
trekkelijk kalme politieke strijd, zo
als er zich thans een voltrekt past
volkomen bij het Nederlandse volks
karakter. Ui't de goede opkomst van
de kiezers bij de jongste verkiezin
gen en uit het betrekkelijk geringe
aantal ongeldige stemmen blijkt
steeds weer, dat men het kiezers
korps werkelijk wel heeft weten te
bereiken.
En ook blijkt, dat de leiders van de
grote politieke partijen in Nederland
met open ogen en dus klaar wak-
kor in het politieke leven staan.
Zij behoeven waarlijk niet gewekt
te worden door een groepje lustelo
ze kunstenaars!
WAT ZE ZEGGEN. De Britse schrij
ver Somerset I iaugham: „Wie in En
geland goed wil eten, moet driemaal 'n
ontbijt bestellen". De Amerikaanse
columnist Harrison Winters: „Voor de
loopbaan van een diplomaat zijn de
ziekten van superieuren soms even be
vorderlijk als de eigen bekwaamhe
den".
DE MOEITE. In Llanfairpwllgwyn-
gyllgogerychwyrndrobwllllantysiliog-
ogogoch, een dorpje in Wales de
naam betekent: de Mariakerk in een
dal met witte hazelaars bij een snelle
maalstroom, niet ver van de St. Tysi.
liokerk vlak bij een rode grot is het
zes meter lange plaatsnaambord van
het station gestolen.
6813 eind januari tot 6161 eind fe
bruari.
Het aantal openstaande aanvragen
voor mannen steeg van 15.395 eind
januari tot 18.495 eind februari 1959,
het aantal openstaande aanvragen
voor vrouwen van 22.433 eind januari
tot 24.525 eind februari 1959.
Een analyse van de geregistreorde
arbeidsreserve van mannen leidt tot
de volgende verdeling:
seizoenwerkloosheid eind jan, 1959
58.000; eind febr '59 51.000; wrij
vingswerkloosheid 22.000 (23.000);
werkloosheid van mindergeschikten
22.000 (22.000); structuurwerkloos
heid 17.000 (17.000); conjunctuur
werkloosheid 9000 (8000).
De geregistreerde arbeidsreserve van
mannen was eind februari 1959 als
volgt over de provincies gespreid:
Groningen 12,511; Friesland 10.846;
Drente 11.270; Overijsel 9778; Gel
derland 11.271; Utrecht 4376; Noord-
Holland 15.011; Zuid-Holland 17.676;
Zeeland 5537; Noord-Brabant 16.940;
Limburg 5379. Totaal Nederland
120.595.
Voor het eerst sinds begin 1957, zo
deelt het ministerie verder mede, is
de geregistreerde arbeidsreserve van
mannen lager dan in de overeen
komstige maand van het voorafgaan
de jaar. (Eind februari 1958 bedroeg
zij 124.174, eind februari 1959:
120.595).
De vermindering van de geregistreer
de arbeidsreserve wordt vooral te
ruggevonden in de daling van de
werkloosheid onder bouwvakarbei
ders met ruim 3800, met name bij de
arbeiders in de burgerlijke- en utili
teitsbouw waarvan liet, aantal inge
schrevenen als gevolg van het ople
ven van de activiteit in de bouwnij
verheid rond 3000 verminderde.
In de landbouw werd hier en daar
reeds een begin gemaakt met voor
jaarswerkzaamheden
Een verbetering van de economische
situatie ligt ten grondslag aan de
daling van de werkloosheid onder de
metaalbewerkers. Zo nam bijvoor
beeld de activiteit toe in de rijwiel
industrie, de bllkemballagebedrijven
en de fabrieken van stalen meube
len. Ook bij verschillende kleine
constructiebedrijven viel een verbete
ring te constateren. Voorts nam hier
en daar in de scheepsbouw de bedrij
vigheid toe.
H. C. H. C. J. van der Mandere
te Wassenaar overleden
In de Ursulakliniek te Wassenaar is
in de nacht van donderdag op vrij
dag overleden de heer H. Ch. C. J.
van der Mandere, directeur-secretaris
der Haagse volksuniversiteit en be
kend radiospreker over internatio
nale politiek. De zeventiende van
deze maand zou hij 76 jaar zijn ge
worden.
De heer Van der Mandere werd op
17 maart 1883 te Amsterdam gebo
ren. Van 1899 af was hij werkzaam
als journalist te Goes, Nijmegen en
Den Haag. In 1908 werd hij secre
taris van de Nederlandse Coöpera
tieve Bond en in 1919 directie-secre
taris van de Koninklijke Nederlandse
Edelmetaalbedrijven. Van 1920 tot
1929 bekleedde hij de functie van se
cretaris van de Bond van eigenaren
van Nederlands-Indische Suikeron
dernemingen. In 1911 werd hij secre
taris van de toenmalige Algemene
Bond Vrede door Recht en daarna
van de Vereniging voor Volkenbond
en Vrede.
Van de oprichting op 29 december
1945 af tot 1949, was hij secretaris
van de vereniging voor internatio
nale rechtsorde. Voorts was hij be
stuurslid van tal van verenigingen
op internationaal sociaal gebied.
In 1934 was hij in de Saar en van
19371938 was hij in Syrië werk
zaam voor de Volkenbond. In 1937
werd hij radio-commentator bij de
A.V.R.O. De heer Van der Mandere
was ook een bekend publicist.
In de grote hal op Olympia te Lon
den wordt de tentoonstelling „Hef
ideale huisgehouden. De standhou
ders exposeren hun artikelen in een
nagemaakt dorpje, het nagemaakte
Blenheimpaleis en kasteel Warwick
geven nog eens extra cachet aan de
zaak
SOLDAAT LOSTE
NOODLOTTIG SCHOT
Krijgsraad legde straf
van zes weken op
De krijgsraad tc velde-oost heeft vrij
dagmiddag de 30-jarige dienstplich
tige soldaat L. C. G. V., afkomstig
uit Den Bosch, deel uitmakend van
het 43ste bataljon infanterie, te As
sen, veroordeeld tot een Iieclitenis-
straf van 6 weken wegens het ver
oorzaken van een ongeluk te Emmen.
De eis was twee maanden onvoor
waardelijk.
Door een kogel uit zijn pistool werd
het 8-jarige meisje Ida Haverdings
gedood en de 21-jarige soldaat J.
van Veghel uit Vught ernstig ge
wond.
Op de dag waarop de oefening Ca
rillon begon, op 18 november, ston
den beklaagde en van V. op wacht
te Emmen en deze dubbelpost had
nogal enige belangstelling van de
zijde van het publiek. Na ruim an
derhalf uur begon beklaagde zich te
vervelen. Hij trok zijn pistool en
verrichte gedachteloos enige hand
grepen. Het was hem niet bekend,
dat het wapen geladen was. Hij had
het kort daarvoor uitgeleend aan een
sergeant, die op wacht moest en hij
had het geladen terugontvangen. De
sergeant had verzuimd hem daarop
attent te maken.
Plotseling ging het wapen af en de
kogel trof zowel het kleine meisje
als de andere soldaat,
Koning Idris van Libië heeft een
wet bekrachtigd, waarin de breedte
der Libische territoriale wateren op
twaalf mijl wordt gesteld.
De liedjeszanger Perry Como heeft
een overeenkomst gesloten met een
Amerikaanse levensmiddelenfirma,
die hem, voor wekelijks optreden voor
de televisie gedurende twee jaar, 25
miljoen dollar oplevert.
Rebellen doen grote
aanval bij Menado
Het Indonesische leger heeft vrijdag
avond bekendgemaakt dat de rebel
len op Celebes tegen het einde van fe
bruari een grootscheeps aanval in de
omgeving van Menado hebben ge
daan. De opstandelingen gebruikten
moderne wapens die uit het buiten
land werden gesmokekld. De rege
ringstroepen hebben de frontale aan
vallen ten zuiden van Menado gebro
ken en 400 opstandelingen gedood, al
dus de bekendmaking. Zij zouden zelf
26 man hebben verloren.
Radio-Menado heeft bekendgemaakt,
dat er tijdens de gevechten 10.000
vluchtelingen Menado zijn binnenge
komen. Uit Makassar wordt gemeld
dat leden van de Daroel Islam ook
actief zijn geweest. Hun acties waren
geconcentreerd rond Makassar en Pa-
lopo.
Bij Palopo zouden de leden van de
Daroel Islam en de opstandelingen
uit Noord-Celebes contact hebben ge
maakt.
Volgens de bekendmaking van het
Indonesische leger worden de opera
ties ter breking van het verzet voort
gezet bij Palopo en Makassar.
Geen signalen meer
van Pionier IV
In Washington is bekendge
maakt dat het ontvangststation
Goldstone in Californië vrijdag
om ongeveer 16.34 uur (Ned.
tijd) het contact met de Ame
rikaanse kunstplaneet „Pionier
4" had verloren. De laatste sig
nalen waren zeer zwak.
Een woordvoerder van het nationale
bureau voor luchtvaart en ruimte
vaart deelde mede, dat de batterijen
kennelijk uitgeput waren.
De laatst gekende positie was ca.
660.000 km van de aarde verwijderd.
De snelheid van de buurtplaneet was
toen ongeveer 6400 km per uur.
Nooit tevoren zijn signalen van zulk
een grote afstand uitgezonden.
Een nieuwe ster van Columbia, Evy
Norland, is door de buitenlandse
persveréniging te Hollywood uitge
roepen tot miss Golden Globe. Evy,
eertijds miss Denemarken, heeft
blond haar en blauwe ogen.
HIJ WILDE EEN LIEDJE ZINGEN
Straf van zes
maanden geëist
Breedgeschouderde figuren van het
Rembrandt- en het Thorbeekeplein
hebben gisteren voor de reehtbank in
Amsterdam allerlei verklaringen af
gelegd over de vechtpartij in het- ca
baret ,,'t Uiltje" op 29 jnli van het.
vorig jaar. Teneinde alle vrienden uit
de hoofdstedelijke onderwereld te
waarschuwen, die het voor de ver
dachte in deze zaak, de 36-jarige ge-
wichtlieffer T. van der V. willen op
nemen, eiste de officier van justitie
mr. J. Hartsuiker de maximum straf
voor de ten laste gelegde lokaalvrede
breuk: 6 maanden gevangenisstraf
plus terbeschikkingstelling van de re
gering.
De verdachte had het voorbeeld van
de meest notoire vechtjassen die Am
sterdam bezit gevolgd: hij had voor
zijn verdediging als advocaat mr, M.
H. Huygens uit Den Haag gekozen.
Dit had tot gevolg, dat de zitting zeer
langdurig werd en niet zonder inci
denten verliep. Mr. Huygens had niet
alleen een vijftal getuigen a décharge
meegenomen, maar ondervroeg bo
vendien de vier overige getuigen zo
uitvoerig, dat de president daar aan
merking op begon te maken.
In zijn pleidooi noemde hij de ver
dachte „een goeige gorilla" en „een
oermens"; hij noemde de zangeres
uit het cabaret „geen serieus
iemand", hij beschuldigde de artiest
Kees Manders van meineed, hij vroeg
de officier tegen Manders een vervol
ging wegens uitlokking tot meineed
m te stellen, hij zeide te hopen dat
de rechtbank objectief recht zon spre
ken en hij beschuldigde de psychia
ters. die het rapport over verdachte
hadden uitgebracht, van „schrome
lijke nalatigheid". Tenslotte vroeg hij
voor zijn cliënt een geheel voorwaar
delijke straf.
Als getuige vertelde de 34-jarige
zangeres H. E. Jansen, beter be
kend als „Zwarte Riek", dat ver
dachte op 29 juli het cabaret bin
nenkwam, terwijl zij op het po
dium stond te zingen. Na het lied
sprong de verdachte het toneel op
en begon aan de microfoon te trek
ken, die zij in haar handen had.
..Ik wilde zelf een liedje zingen", zei
hij ter zitting. Er ontstond een scher
mutseling en Zwarte Riek zei, dat zt
„een knietje" van verdachte kreeg,
waarvan ze drie weken last had ge
had. Niemand anders had dit echter
gezien, zodat de officier van justitie
deze beschuldiging niet bewezen acht
te. Een 42-jarïge Surinaamse kelner
probeerde Zwarte Riek te ontzetten.
Kees Manders bemoeide zich met de
re! en verdachte werd tegen de grond
geslagen en bleef bewusteloos liggen.
STEMMEN UIT DE KERKEN
Besinning op de taak van
de kerk in „pionier"-gebied
In de memorie van toelichting bij de Deltawet staat er ook een aparte
paragraaf die gewijd is aan het Drie-eilundenplan. Het is een stuk van
het. Deltaplan dat zo spoedig mogelijk ter hand zal worden genomen, zo
is er bij de opstelling van do wet geschreven. Inmiddels is dit stuk ter
hand genomen en wie bij Katse Veer of op de westpunt van Noord-
Beveland komt, kan zien wat er zo al gedaan is, opdat in 1961 de defini
tieve afsluitiug zal kunnen plaatsvinden. De dam in het Veerse Gat
heeft men zo ver mogelijk naar het westen geprojecteerd. De bedoeling
is van deze afsluiting een „pionierdam" te maken. Hier wil men een
nieuwe wijze van constructie toepassen en hier zal men nieuwe caissons
gaan beproeven om daarmee ervaringen op te doen ten behoeve van de
andere sluitingen van de zeegaten.
Wanneer die dam in het Veerse Gat voltooid zal zijn, zal in onze pro
vincie het eerste stuk van de Deltawerken voltooid zijn. Ongeveer 50 km
dijk zullen hun functie als eerste waterkering hebben verloren en ruim
3000 ha land, dat nu bij vloed door het zilte water wordt overspoeld, zal
droog komen te liggen en bestemd worden voor andere doeleinden. Dan
zal Noord-Beveland uit zijn isolement zijn verlost, omdat dit eiland vaste
verbindingen heeft verkregen met Walcheren en Zuid-Beveland.
Zoals die dam in het Veerse Gat een
pionierdam zal zijn, zo zal heel het
gebied tussen deze dam en die in de
Zandkreek, een pioniergebied zijn,
waarbij de omliggende gemeenten
nauw worden betrokken. Wat er daar
gebeuren gaat, zal mee van invloed
zijn op datgene wat er in de rest
van het Deltagebied gebeuren kan,
wanneer alle stromen aan banden
zullen zijn gelegd en er nog veel
grotere gebieden droog komen te lig
gen dan in de smalste van onze zee
armen het geval is. Voor onze pro
vincie is het dus van uitermate groot
belang welke de ontwikkeling zal zijn
van het Zandkreekgebied en voor de
kerken is het van niet minder belang
wat er hier gebeuren gaat.
Wat gaat er dan gebeuren als in
1961 de dammen zullen zijn geslo
ten en de gronden droogvallen?
Natuurlijk zal het niet op slag ver
anderen, maar in de toekomst toch
wel. Met dit onderwerp hebben
kerkeraadsleden en anderen uit de
dorpen die direct betrokken ziju
bij het Drie-eilandenplan zich be
zig gehouden op de conferentie van
één dag, daartoe samen geroepen
door de Deltacommissie van de
Ned. Herv. Kerk. Zoals men in de
krant heeft kunnen lezen, heeft
drs. P. de Jong, de directeur van
het sociologisch instituut van de
N. H. Kerk, aldaar gesproken
over de technische en maatschap
pelijke veranderingen in het Zand
kreekgebied. Dit was een zakelijke
oriëntering, waarin nog eens in het
kort werden opgesomd en in een
zeker verband gezet, de feiten die
door de goede voorlichting in onze
provincie voldoende bekend mogen
worden geacht.
Echter gaat het niet zo zeer om die
technische zijde wanneer door een
kerk, wélke dan ook, mensen worden
bijeen geroepen, hoewel de zakelijke
gegevens ook gekend moeten worden.
Maar meer nog gaat het „om ver
anderingen die er plaats vinden in
onze levensruimte", zoals ds. F. H.
Landsman, de secretaris van de Gen.
Synode, en voorzitter van de Delta
commissie het uitdrukte.
VERANDERINGEN
Welke zijn dan die veranderingen?
Wanneer er over de toekomst van
het Zandkreekgebied gesproken
wordt, valt daarover steeds weer het
toverwoord „recreatie". Een 900 ha
van de droogvallende gronden zullen
zandgronden zijn, die niet voor land
bouwdoeleinden geschikt zijn en die
men voor een belangrijk deel voor
recreatie-doeleinden denkt te gebrui
ken. Ons land begint al meer gebrek
te krijgen aan recreatiegebied. De
stedelijke bewoning breidt zich steeds
meer uit en de industrieterreinen
worden al groter. Waar zal in de toe-
(Zie slot pag. 4 kol. S)
Het Wereldgebeuren
Contacten
Voor de Britse premier Harold
Macmillan is het reizen voorlo
pig niot voorbij. Maandag reist
hij naar Parijs voor overleg met de
Franse president, Charles de Gaulle
en met zijn Franse ambtgenoot, Mi
chel Debré. Ook naar Bonn tijgt hij
volgende week en wel om van ge
dachten te wisselen met bondskanse
lier dr. Konrad Adenauer. De Gaulle
en Adenauer, die naar men zegt.
maar half ingenomen waren met
Macmillans deze week geëindigde reis
naar Moskou, hebben vantevoren al in
de buurt van Parijs over de interna
tionale toestand beraadslaagd en men
heeft uit hun eensgezindheid de con
clusie getrokken dat er onder invloed
van de ontwikkelingen der laatste
maanden van een soort „as Bonn-Pa
rijs" kan worden gesproken. En op
donderdag 19 maart reist Macmillan
naar Washington om met president
Dwight D. Eisenhower overleg te ple
gen over zijn gesprekken met de
Russische premier Nikita S. Kroesj-
tsjew. En als Macmillan na al deze
reizen in Londen terug is, dan zal
Mikhail Soeslow, een der secretaris
sen van de Russisch» communistische
partij en een van de belangrijkste fi
guren achter de schermen van de
Russische buitenlandse politiek, in
Londen zijn.
Soeslow treedt maar zelden op de
voorgrond; or gaan maanden
voorbij dat men helemaal niets
van hem hoort en dan wordt hier en
daar weieens de veronderstelling ge
uit, dat hij uit de gratie kon zijn ge
vallen. Hij behoort namelijk tot de
oude „stalinisten", voor wie Kroesj"-
tsjew indertijd zeide niets te voelen.
Inmiddels zijn de grenzen tussen
..stalinisten" en „leninisten" na het
Hongaarse drama sterk vervaagd
Kroesjtsjew heeft zonder tot „sta
linistisch" geweld over te gaan in de
binnenlandse politiek een even
grote macht verkregen als de vroege
re dictator. En hij is druk in de weer
met pogingen om in de buitenlandse
politiek meer te bereiken dan zijn
wrede en vereerde voorganger tot
stand kon brengen, bijvoorbeeld in de
kwesaie-Berlijn. De verlenging van de
termijn die voor zijn „ultimatum" in
die kwestie gold, kan er overigens op
duiden dat hij al of niet door de
woorden van bezoeker Macmillan
tot de overtuiging is gekomen dat
't raadzaam is om op dit terrein geen
al te rare bokkesprongen te maken,
Het moet hem duidelijk zijn gewor
den dat het westen trots alle bluf van
geen toegeven wil weten voor zover
het de verplichtingen betreft, die het
voor de bevolking van West-Berlijn
op zich genomen heeft.
Een maand of langer" wil Kroesj
tsjew nu, volgens zijn rede in
Leipzig, de overdracht van de
controlebevoegdheden over het ver
keer van West-Duïtsland naar West-
Berlijn aan de Oostduitse autoriteiten
uitstellen. Het „ultimatum" van 27
mei geldt dan niet meer. al behoudt
hij ach het recht voor om als de on
derhandelingen niet naar zijn wens
verlopen een andere termijn te stel
len.. Men krijgt de indruk dat hij
misschien al half tot de slotsom komt
in de Berlijnse-kwestie gegeven de
machtsverhoudingen van dit ogenblik
een „stalinist" te moeten zijn, in
zoverre dat hij niet verder kan sprin
gen dan in 1948 Stalins polstok lang
wasAan Soeslow is blijkbaar de
opdracht gegeven om, na Macmillans
tochten naar oost en west. van nabij
te vernemen wat er dan wel te berei
ken valt; of er een mogelijkheid is
dat Oost-Duitsland door het westen
wordt erkend en of er uitzicht be
staat niet alleen op een conferentie
van ministers van buitenlandse zaken
der Grote Vier, maar ook op het hou
den van een top-conferentie, waar
naar Kroesjtsjew met een korte
onderbreking na zijn Chinese reis van
vorig jaar augustus al zo lang zon
der duidelijk-aangegeven redenen
verlangt. Soeslow, die zich in Sta
lins tijd bij het wegzuiveren van de
trozkisten en de „resten van de op
portunistische elementen" en voorts
bij de na-oorlogse deportaties en rus-
sificatiemaatregelen in Litauen niet
onbetuigd liet zal in Engeland niet
geestdriftig worden ontvangen. Men
kan zich afvragen of hij de juiste
man is om straks „door de achter
deur" contact te houden met de Brit
se regering. Overigens neemt men
aan dat Soeslow zelf een van Kroesj-
tsjews raadgevers is in kwesties die
Oost-Europa betreffen, cn het kan
misschien geen kwaad als zo'n advi
seur zijn inlichtingen uit de eerste
hand verkrijgt. Het is daarbij te ho
pen dat hij niet in de gelegenheid
wordt gesteld, westerse verdeeldheid
te rapporteren.
MIKHAIL SOESLOW
....aan Londense achterdeur...
Het opruimingswerk in de mergel
groeven van Zichem-Znssen-Rolder is
definitief gestaakt wegens de grote
oppervlakte van de instorting. De
tien vermiste stoffelijke overschotten
zijn niet gevonden. Het werk heeft
tien weken gednurd.
