LES HALLES VERDWIJNEN
vriendelijk
deel van
Engeland
Radarimpulsen storen
trekvogels niet
BEDRIJFSVEILIGHEIDSBEURS
SPECIAAL VOOR KLEINE ZAKEN
ELKE DAG REIZEN 650.000
FORENSEN OP EN NEER
DONDERDAG 19 FEBRUARI 1959r
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Twee jongetjes wilden
liften met een trein
(Van onze correspondent.)
Ernstig geschrokken trok de ma
chinist van de sneltrein Enschede-
Den Haag maandagmiddag om
streeks kwart voor vijf uit alle
macht aan de remmen, toen hij
een eindje buiten Deventer twee
knaapjes van zes en vier jaar als
of het heel gewoon was langs de
spoorbaan zag staan. Het waren
Bertie Hoek uit de Spuistraat en
een vriendje, die hun verlangen
naar een treinrit niet langer had
den kunnen bedwingen. Ze dach
ten dat je met treinen net kon
doen als met auto's: je stelt je
langs de baan op, steekt je hand
omhoog, je vraagt om een lift.
Hun fantasie werd wel heel wreed
verstoord door de machinist, die
de jongens ijlings op het rechte
pad terugbracht en die daarna op
het station Deventer het geval
meldde. De Deventer politie heeft
vervolgens de jochies, «ie 6 en 4
jaar oud zijn, aan het verstand
gebracht dat tr,einen geen lift-
objecten zijn.
PHILIPS-ROXANE
CONCLUSIE NA PROEVEN .-
met beroep buiten de woongemeente.
Voor de kleine geïndustrialiseerde
plattelandsgemeenten is dit percen
tage ruim 40. In de specifieke fo
rensengemeenten, gelegen rond de
grote steden en in het Gooi, Noord
en Zuid-Kennemerland, is meer dan
50 van de hoofden van huishou
dens met beroep forens.
In de 12 gemeenten met meer dan
100.000 inwoners tezamen zijn bijna
75.000 hoofden van huishoudens ge
teld, die in een andere gemeente hun
beroep uitoefenen. Daartegenover
komen in deze gemeenten circa
110.000 hoofden van huishoudens
werken, die elders wonen.
IEDEREEN ZEGT: DE GAULLE HEEFT BESLUIT GENOMEN
„Iedereen zegt dat De Gaulle zijn besluit genomen heeft. Dat betekent dat
het gebeuren gaat", zei de vleesverpakker somber. Zijn woorden gingen na
genoeg verloren in het geroezemoes, dat „Les Halles" de reusachtige,
centrale voedselmarkt in het hart van Parijs in de vroege morgenuren
vulde. Maar Louis Lambotte, 48 jaar, met meer dan twintig jaren dienst in
3 afdeling vlees van „Les Halles", voorspelde het einde van dat lawaai en
de markt zelf, tenminste, voor zover hij het kon weten. Hij voorspelde dat
generaal De Gaulle niet kan worden tegen gehouden bij zijn maatregelen
„Les Halles" te decentraliseren en de wurgende greep die zij eeuwenlang
op de Parijse voedselaanvoer heeft, te verbreken.
sche plannen om „Les Halles" te split
sen en hun distributie-taken over te
doen nemen door nieuwe moderne
markten in de buitenwijken van Pa
rijs.
De nieuwe gedecentraliseerde mark
ten zullen dichtbij stations wor
den gebouwd. Dit zal de distribu
tie-kosten meteen al met niet minder
dan 25 frank per kg reduceren, zo
hebben deskundigen geraamd. Maar
dit zal ook zwaar wegen voor de tus
senpersonen, die „Les Halles" exploi
teren. Talloze regeringen voor De
Gaulle hebben getracht de reusachti
ge markt te reorganiseren, maar zij
faalden altijd volkomen. Niemand in
Frankrijk heeft elke hervorming met
zoveel succes kunnen tegengaan als
de 34 verschillende voedselsyndicaten,
die voor 160 miljard frank per jaar
zaken doen in de smalle, volle straat
jes van Les Halles.
De laatste doelmatige hervorming
was in 1860 ingevoerd door baron
Haussmann, de energieke politiechef
van keizer Napoleon de derde. De to
renhoge, met glas afgedekte pavil
joens die hij liet bouwen waren ont
worpen om de proviandering van een
bevolking van een miljoen te bescher
men tegen het weer.
Thans trachten Les Halles 6000 ton
voedsel per dag te verhandelen voor
vijf tot zes miljoen inwoners. De
markt heeft zich als een woekerplant
verspreid in alle richtingen, en langs
de kant van de straatjes die naar Les
Bouw van andere
markthallen
Lambotte was somber, waarschijnlijk
uit loyaliteit voor de „voedselbaron-
nen" de tussenhandelaren, de ex
pediteurs en agenten de kleine be
sloten groep, die „Les Halles" regeert
op de grondslag van een gilde. Maai
de doorsnee Parijzenaar verheugt
zich. „Les Halles" met zijn verouder
de werkmethoden en zijn myriaden
tussenpersonen, kost de Parijse con
sument 50 procent extra op al het
fruit en 60 procent op alle groenten,
aldus de deskundigen.
Voor de Fransman, die gemiddeld
45 procent van zijn verdiensten
aan voedsel uitgeeft, is elke her
vorming welkom. Zeven eeuwen
geleden werd „Les Halles" opge
richt op dezelfde plaats, waar zij
heden tendage staan, door een ko
ning die de naam Lodewijk de dik
ke droeg. De reusachtige markt
wordt ook wel de „buik van Pa
rijs" genoemd en is een beziens
waardigheid voor de toerist.
„Les Halles" mogen dan een speci
fiek Parijse bezienswaardigheid zijn,
een schilderachtig geheel, voor de vijf
miljoen Parijzenaars heffen zij een
zware tol op 't voedsel. De regering
1 van De Gaulle heeft dan ook drasti-
Halles lopen, staan groentenkraamp-
jes.
Bij gebrek van een gezonde organisa
tie hebben honderden tussenhande
laren zich meester gemaakt van de
voedseldistributie. Het resultaat hier
van is dat er een aanzienlijk verschil
bestaat tussen hetgeen de boer krijgt
voor zijn produkt en wat de Parijze
naar betaalt voor zijn voedsel.
Volgens deskundigen gaan groenten
en fruit minstens veertien maal door
verschillende handen alvorens zij in
de keukens der Parijzenaren belan
den. Onder het huidige systeem gaan
aardappels in Engeland voor twee
cent per pond van de hand. reizen 600
km naar Parijs, waar zij tenslotte
voor tien cent verkocht worden. Ver
volgens worden zij naar Engeland te
rug verzonden en kosten dan 20 cent.
Maar De Gaulle heeft reeds een de
creet ondertekend, dat de geleidelijke
overbrenging van winkels in het
vleespaviljoen naar de omsloten ruim
ten voor vee in La ViUette in het
noem de naam - voor alle xekerheid
noorden van Parijs beoogt. De vol
gende stap is de bouw van andere
markthallen aan de rand van Parijs.
De reorganisatie zal zeer langzaam
in het werk gaan en het geheel zal
niet minder dan tien jaar in beslag
nemen.
De toeristen hoeven zich nog niet be
zorgd te maken. Volgend jaar en het
jaar daarna zullen zij nog hun uien
soep in Les Halles kunnen eten. Maar
niet iedereen in Les Halles maakt
zich over de komende veranderingen
bezorgd.
Madame Yvonne Thomasset, een
grijze, maar nog energieke vrouw,
bijvoorbeeld, verkoopt elke mor
gen haar groenten aan de kant
van de weg bij Les Halles. „Ah,
mon cber", zeide ze, terwijl ze
druk bezig was haar bloemkool uit
te stallen. „Ik maak me niet be
zorgd over mijn baas. Hij zal het
overleven, maar weet U wel, dat
ze zeggen, dat ik in de nieuwe
markt een dak boven mijn hoofd
zal hebben".
Alle voorzieningen, voorschriften en
wettelijke verplichtingen ten spijt
gebeuren er per jaar in ons kleine
landje altijd nog zo'n 280.000 be
drijfsongevallen. Volgens een schat
ting van mr. P. H. Valentgoed, direc
teur-generaal van de arheid, gaan
bierdoor jaarlijks zeker 11 miljoen
arbeidsdagen verloren.
Het Veiligheidsinstituut te Amster
dam, de 75-jarige stichting van het
bedrijfsleven zelf, probeert door
voortdurende voorlichting dit stellig
verontrustende cijfer te drukken.
Voor de derde maal organiseert het
instituut van 3 tot 6 maart in zijn
uitgebreid gebouw In de hoofdstad
een bedrijfsvelligheidsbeurs van per
soonlijke beschuttingsmiddelen, mo
derne technische beveiligingen, veili
ge werkmethoden en instructie- en
controlemogelijkheden.
Als actie-onderwerp voor deze beurs
is gekozen de ongevalsbestrijding in
bedrijven van 200 tot 500 man, die
geen eigen functionaris daarvoor
kunnen aanstellen. Het veiligheids
instituut propageert op deze beurs de
aansluiting van deze kleinere bedrij
ven bij een gezamenlijke bedrijfsvei-
ligheidsdienst, die bijvoorbeeld regio
naal of plaatselijk zou kunnen wer
ken, precies zoals er dus ook al be
drijfsgeneeskundige diensten zijn, die
voor gezamenlijke rekening functio
neren.
Als men op een zo klein mogelijk gebied, zo veel
mogelijk over Engeland's geschiedenis te weten
wilt komen, dan kan men het beste naar Hampshire
gaan. Behalve Londen heeft dit graafschap de laat
ste tweeduizend jaar waarschijnlijk meer opzien
barende gebeurtenissen beleefd dan enige andere
streek in Groot-Brittannië. Als men een kaart be
kijkt waarop de graafschappen van Engeland in ver
schillende kleuren zijn aangegeven, dan zal men hal
verwege de zuidkust Hampshire vinden, ongeveer
405.000 ha platteland, groen en vredig. De kust is
beschermd door het eiland Wight. Hampshire heeft
geen uitzonderlijk landschapsschoon, geen bergen of
kloven, geen woeste heidevelden of door de zee uit
geslepen rotsen; het heeft slechts de vriendelijke,
liefelijke schoonheid, die zo typerend is voor Enge
land. Hier zijn dalen waar heldere rivieren stromen;
hier zijn vriendelijke, met gras begroeide heuvels,
die „downs" worden genoemd; hier zijn oude steden
eh kleine, rustige dorpjes, waar de vriendelijke be
woners van Hampshire wonen en werken.
Hampshire was het centrum van
het oude koninkrijk Wessex,
waarvan Winchester de hoofd
stad was. In deze stad ligt koning
Alfred begraven. Reeds lang daar
voor hadden de Romeinen enige van
hun beroemde steden en nederzettin-
fen gebouwd. Een van deze steden is
ilchester aan de noordgrens van het
graafschap. Een andere Romeinse
vestiging is Porchester Castle bij de
haven van Portsmouth gelegen. Dit
is het grootste in tact gebleven mo
nument van Romeins Groot-Brittan
nië. Het kasteel heeft muren van 7 Va
door PENELOPE TURING.
meter hoog en bijna twee nieter dik
en is omgeven door ongeveer 4 ha
terrein.
Een van Groot-Brittannië's grootste
badplaatsen is Bournemouth, aan de
kust van Hampshire. Ook liggen daar
twee van haar grootste havens: de
grote marinehaven Portsmouth,
waar Nelson's beroemde vlaggeschip
de „Victory" te bezichtigen is; en
Southampton, de thuishaven van de
„Queen Mary" en „Queen Elisabeth",
Southampton was reeds een haven
in de tijd van koning Alfred. Van
hier vertrok Richard Leeuwenhart
met zijn kruisvaarders. Eveneens
vertrokken uit Southampton de
Engelse soldaten die bij Crecy
vochten, de troepen van Hendrik V,
die met zijn kleine leger de over
winning bevocht bij Agincourt, en
in meer recente tijd de Britse
strijdkrachten, die in de beide laat
ste wereldoorlogen naar alle delen
der wereld vertrokken.
In het graafschap Hampshire bevindt
zich een groot aantal machtige oude
kerken, waarvan enige nog beeld
houwwerk uit de Angelsaksische en
Normandische tijd hebben.
Willem de Veroveraar werd in
Winchester gekroond. Deze stad heeft
de onmiskenbare sfeer van een En
gelse kathedraalstad vredig en
waardig. Deze kathedraal van
Winchester is de langste middeleeuw
se kerk van het land, 166 meter van
oost naar west. Het grootste deel van
de kathedraal is in de Normandische
stijl opgetrokken. In de kerk, die
bijna negenhonderd jaar oud is, be
vinden zich de beenderen van zeven
Saksische en Normandische koningen,
waaronder Canute en William Rufus.
In de kathedraal zijn ook Mary Tu
dor en Philip van Spanje in dè echt
verbonden.
Een andere bezienswaardigheid ln de
stad is Winchester College. Het is de
oude van alle beroemde Engelse jon
genskostscholen en het merendeel van
de gebouwen dateert uit de 14e
eeuw.
Winchester is een van de steden waar
oneindige mogelijkheden zijn voor
historici en fotografen: de aloude
stadspoorten, de prachtige oude hui
zen van de kerkelijke hoogwaardig-
Foto boven:
Kathedraal te Winchester.
Foto onder
i. b
heidsbekleders, welke gelegen zijn
rondom de kathedraal, het standbeeld
van koning Alfred en vooral het St.
Gross ziekenhuis.
St. Cross is een van de oudste liefda
digheidsinstellingen van Engeland, ge
sticht in de 12de eeuw. De armen
kregen er voedsel, en er werd onder
dak verleend aan degenen, die oud en
ziek waren. Tegenwoordig kan de be
zoeker nog steeds de „Wayfarer's
Dole" in ontvangst nemen aan de
?ioort van het ziekenhuis. Deze „Way-
arer's Dole" van brood en bier wordt
reeds meer dan achthonderd jaar aan
de ziekenhuizen uitgereikt.
Na Winchester is voor de toerist
The New Forest, een gebied van 150
vierkante mijl ten westen van South
ampton, een van de aantrekkelijkste
gebieden. Ten tijde van Willeni de
Veroveraar was het koninklijk jacht
terrein; zijn zoon, bijgenaamd Rufus,
werd daar door een pijl van Walter
Tyrrell gedood. De „rufussteen" wijst
de plek aan waar hij werd gedood.
Er zijn tegenwoordig weinig herten
in het bos, maar daarentegen kan
men er veel kleine, ruigharige New
Forest pony's tegenkomen. Automobi
listen wordt verzocht voorzichtig te
rijden, wanneer zij door het bos gaan,
aangezien er ieder jaar nog een groot
aantal pony's door auto's wordt ge
dood.
In het bos aan de rivier de Beaulieu
bevindt zich Bu elders Hard, waar de
schepen voor Nelson werden gebouwd
uit het hout afkomstig uit de bossen
van Hampshire. In het midden van
het bos is de begraafplaats van mrs.
Reginald Hargreaves, die toen zij
een klein meisje was, Lewis Carroll
inspireerde tot het schrijven van zijn
boek „Alice in Wonderland".
Zo Is Hampshire. Ieder plekje heeft
haar eigen herinneringen, van histo
rische veldslagen tot kindersprookjes.
Hampshire schonk Engeland ook de
populairste sport van dit land: cricket.
UITKOMST TELLING
Tien procent gedwongen
door woningnood
Het Centraal Bureau voor de Sta
tistiek heeft de uitkomsten gepubli
ceerd van de forensentelling, welke
gelijktijdig met de algemene woning
telling van juni 1956 is gehouden.
Blijkens de verkregen eindcijfers
werken minstens 650.0(H) mensen bui
ten hun woongemeente, onder wie
bijna een half miljoen hoofden van
huishoudens. Dit betekent, dat van
elke vijf hoofden van huishoudens
met een beroep één forens is.
Voor 50.000 of ruim 10 van deze
forensen bleek de scheiding tussen
woon- en werkgemeente samen te
hangen met de woningnood. Hoewel
geen exacte cijfers omtrent het aan
tal woningnoodforensen voor 1947 be
kend zijn, zal dit aantal in 1947 ze
ker niet minder zijn geweest. De ver
meerdering van het aantal forensen
onder de hoofden van huishoudens
van 300.000 in 1947 tot bijna 450.000
in 1956 kan dan ook vrijwel geheel
als een reële toeneming van het fo
rensenverkeer worden beschouwd.
Nadere regionale splitsing der cijfers
leert, dat het forensenverkeer zich
in hoofdzaak concentreert in de
randgemeenten rond de grote steden
in West-Nederland en rond de grote
industrie-centra in de oostelijke en
zuidelijke provincies. Voor bijna de
helft van de eerder bedoelde 450.000
forensen grenst de werkgemeente
aan de woongemeente.
In de uitgesproken plattelandsge
meenten (meer dan 50 agrarische
beroepsbevolking) werkt slechts 12
van de hoofden van huishoudens
Schotse agenten van
mishandeling beschuldigd
De Britse regering is eindelijk ge
zwicht onder druk van de publieke
opinie en een petitie van 200 parle
mentsleden om een onderzoek in te
stellen naar de beschuldigingen, dat
een 16-jarige jongen door twee
Schotse politiemannen was mishan
deld.
De zaak dreigde zich tot een groot
politiek schandaal te ontwikkelen
toen de regering vorige week weiger
de een onderzoek in te stellen.
4 De Arabische Liga heelt een stuk ge
publiceerd, waarin de Verenigde Staten
wordt verweten, dat zij na de oorlog Is
raël op veel grotere schaal hulp heb
ben verleend dan de Arabische Staten.
Israël zou voor een waarde van 432 mil
joen dollar hebben ontvangen tegen de
Arabische Staten voor 213 miljoen. Wel
wordt toegegeven dat in de laatste Jaren
de verhouding omgekeerd is geworden.
Op een hoekje van een grote scheep-
sloperij in Hamburg staat een een-
saam, groepje ankers in het steeds
hoger wordende gras. Toch blijken
er soms nog wel gegadigden te zijn
vóór een net tweedehands anker
tje?', zodat zij niet omgesmolten
worden, doch op een rustig plekje
van de sloperij neergezet zijn om te
wachten op een eventuele koper.
Klok en kompas in
vogelhersens
(Van een medewerker.)
In de Botanische Tuin van Berlijn
haalde men, naar mevrouw dr.
Heinroth vertelt, een draaihals uit
zijn nestkastje, ringde een van zijn
pootjes en vervoerde hem in een
vliegtuig over 1600 kilometer naar
Saloniki in Griekenland. Na tien
dagen zat hij weer in zijn eigen
nestkastje in Berlijn.
Met geraffineerde methoden vervoer
de men trekvogels onder omstandig
heden, die een oriëntering op de terug
weg vrijwel onmogelijk moesten ma
ken. Zo heeft men de vogels tijdens
het transport met ether of chloroform
verdoofd of ze met kooi en al op dc
langzaam draaiende schijf van een
grammofoon gezet, om iedere waarne
ming van richtingverandering met
zekerheid uit te sluiten. En toch,, de
proefdieren vonden de terugweg naar
hun vroegere woonplaats precies zo
gemakkelijk terug als hun niet mis
handelde soortgenoten.
In Engeland is de Wilde eend stand
vogel. In tegenstelling tot de Finse
wilde eenden, die trekvogels zijn,
wijkt hij in de winter niet naar het
zuiden uit. Brengt men echter Engel
se wilde eendeëieren naar Finland
en laat men daar uitbroeden, dan trek
ken de dieren langs dezelfde lucht
wegen als hun Finse soortgenoten
naar het zuiden en keren zij het vol
gend voorjaar terug naar Finland,
waar zij opgegroeid zijn.
Ook bij grasmussen, die net als de
ongelukkige Kaspas Hauser direct na
hun geboorte in een verduisterde
ruimte werden opgesloten, heeft het
zoölogische instituut van de univer
siteit van Freiburg kunnen aantonen,
dat de dieren op de vastgestelde tijd
dezelfde trek-activiteit, de drang naar
het zuiden te vliegen, vertoonden als
hun in het wild levende soortgenoten.
De neiging tot trekken schrijft men
tegenwoordig algemeen toe aan een
hormoonwerking, waarbij overigens
niet, zoals lang werd aangenomen, de
hormonen van de kiemklieren, doch
die van voorste lobben van de hypo
fyse het startschot voor de trek ge
ven. Overigens is het onmogelijk, ook
met de krachtigste hormooninjecties,
bij échte standvogels de trekdrang op
te wekken. De vraag, hoe trekvogels
zich oriënteren is ook heden nog niet
geheel opgehelderd. Toch werd in het
Max Planck Instituut in Wilhelmsha
ven aangetoond, dat de dieren zich op
het licht van de hemel oriënteren, dat
niet noodzakelijk het zonlicht behoeft
te zijn. De ingeslagen route is onaf
hankelijk van de tijd van de dag, wat
dus betekent, dat de dieren over een
nauwkeurig tijdsorgaan een soort
klok in de hersenen beschikken.
Vaak wordt de vraag gesteld, of
Jiet oriëntatievermogen van vogels
tijdens de trek gestoord wordt door
radarzenders. Men heeft op radar
schermen vluchten vogels waarge
nomen, die dus onder het onmiddel
lijk bereik van de straling vielen
en derhalve ook „getroffen" wer
den door een aanzienlijke energie
in de vorm van zeer korte impul
sen.
Professor dr. Erwin Stresemann, een
vogelkenner van wereldnaam heeft
deze vogels bestudeerd en medege
deeld, dat hij niet de geringste afwij
king van de vliegformatie, de richting
en het algemeen gedrag van de vogels
kon waarnemen. Zijn conclusie is, dat
radarimpulsen geen storing betekenen
voor de oriëntatie van de vogels.
Advertentie
Maar nu is de zomer verjaagd. In ons land
heersen regen en mist. Geef. Moeder. Uw
gezin en Uzelf wat de donkere seizoenen
niet geven kunnen. Geef vitaminen. Vita
minen van Philips-Roxanel
ACTIFRAL 10
HET HELE GEZIN
ACTIEF EN VITAAL!
De 10 belangrijkste vita
minen. Niet te veel, niet te
weinig. Precies wat U nodig
i hebt. Eén dragee per dag is voldoende.
Flacon met 100 dragees f 2.88. Gezins
verpakking -150 dragees - de helft méér
en tbch slechts f 3.75.