PRÜVIHCIALE ZEEUWSE COURANT
Staatssecretaris kwam in het geweer voor
vliegkampschip en kruisers
Sowjet-Unie verwijt
Perzië „vijandigheid"
„De Schelde" reserveert weer
f3 miljoen voor Sloe-werf
NU KOMEN BRITSE BELANGEN
OP CYPRUS IN HET GEDING
202e jaargang - no. 37
Dagblad, uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant.
Dtrectie: P. v, d, Velde en P. B.
den Boer. Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdredacteur: W. Leertouwer.
Adjunct-hoofdred.: G. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 66 cent per
week; 7.00 p. kw.; fr. p. p. 7.25
per kw. Losse nummers 15 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESSE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Vrijdag 13 febr. 1959
ADVERTENTIEPRIJS 25 cent per
mim. Minim, p. advertentie 4.—.
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (max. 8 regels)
23 cent p. regel met een minimum
van f 1.—. „Brieven of adres
bureau v. d. blad" 25 cent meer.
Giro no. 359300 P.Z.C.. Middelburg.
Bureaus: Vlisslngen Walstr. 58-60, tel. 2355 4 lijnen (b.g.g. 3508 of 3546); Middelburg, Markt 51, tel. 3841; Goes, L. Vorststr. 63, tel. 2475 (b.g.g. adv. 2234); Oostburg, G. P. de Pauwstr. 9, tel. 20; Terneuzen, Brouwerijstraat 2; Zierikzee, red. tel. 2425. adm. tel. 2094.
NA BEZUINIGINGSVOORSTELLEN VAN SCHOUWEN AAR:
Donderdagmiddag is in het „Stuurhuis" te Lelystad het eerste
huwelijk van oostelijk Flevoland voltrokken tussen de 2!,-
jarige heer A. E. de Jong en de 27-jarige mej. Eefje Peere-
hoorn. Het jonge paar werd in het huwelijk verbonden door
de heer G. Bosch, voor wie dit het eerste huwelijk was, dat hij
voltrok in zijn functie van ambtenaar van de burgerlijke
stand van het openbaarlichaam Zuidelijke IJselmeerpolder.
Deze foto laat zien hoe de heer Bosch (links) het jonge paar
na de huwelijksvoltrekking het boek jfLand uit zee" aanbood.
Steeds kleiner deel van nationaal
inkomen gaat naar marine
(Van onze parlementaire redacteur)
De staatssecretaris van marine, de vice-admiraal (buiten dienst) H. C.
W. Moorman, heeft zich donderdag, tijdens de voortgezette behandeling
van de begrotingen van oorlog en marine in de Tweede Kamer, op
rustige maar besliste wijze verzet tegen de voorstellen van de heer
Schouwenaar (p.v.d.a.), die een bezuiniging van 50 miljoen gulden zou
den opleveren. De heer Schouwenaar die vroeger marineofficier was,
wil de top van de Koninklijke Marine doen verdwijnen door het vlieg
kampschip Hr. Ms. „Karei Doorman" en onze beide kruisers af te schaf
fen en de marine-luchtvaartdienst eveneens op te heffen. De staats
secretaris verdedigde het behoud van onze marine-top door erop te
wijzen, dat de kruisers een grote bondgenootschappelijke waarde heb
ben, die in geen enkele verhouding staat tot wat ze kosten.
De staatssecretaris zei met grote be
langstelling liet debuut van de oud-
nmrineofficier in de Kamer te hebben
gevolgd, vooral ook omdat dit debuut
vergezeld is gegaan van voorstellen
tot een radicale en principiële wijzi
ging van het marinebeleid, zoals dat
na de oorlog is gevoerd en waaraan
de partij van de heer Schouwenaar
de staatssecretaris zei dit met er
kentelijkheid zijn onmisbare steun
heeft gegeven.
gaan. In 1949 besteedde Nederland
2,2 procent van het nationale Inko
men aan de marine, voor 1959 vraagt
de regering de helft minder, dus 1,1
procent. Op deze manier voortgaan
de komen wij voor 1965 op een per
centage van 0,76, dus op hetzelfde
niveau als Noorwegen, gelijk de heer
Schouwenaar wil. „Er zit dus wel een
hoopvolle tendens in de ontwikkeling
en een wenkend perspectief."
De opmerking van de heer Schou-
wenaar, dat de Kon. Marine zóveel
haast maakt met de overgang naar
bewapening met geleide projectie
len, had de staatssecretaris „ver
driet" gedaan. „Wij trachten bin
nen het defensieplafond en de af
spraken te doen wat de Kamer wil,
namelijk het beste op marinege-
Scheepvaart op Nieuwe
Waterweg was gestremd
Tussen Maassluis en Poortershaven
is gisteravond om half acht de tan
ker „Olympic Sky" (13934 brt., va
rend onder Liberiaanse vlag) op de
Nieuwe Waterwag aan de grond ge
lopen. Het schip, eigendom van de
Griekse roder Onassis, kwam kort
daarna weer vlot, doch lag daarna
dwars op de rivier, waardoor het
scheepvaartverkeer gestremd werd.
Verscheidene schepen moesten het
anker laten vallen. De stremming is
omstreeks negen uur opgeheven. De
sleepboot „Schelde" uit Hoek van
Holland en drie hulpsleepboten uit
Vlaardingen trokken het voornaamste
obstakel, de „Olympic Sky" „rond" en
sleepten het naar Rotterdam.
STAATSSECRETARIS MOORMAN
...in de bres voor vliegkampschip...
De vice-admiraal was van oordeel,
dat de heer Schouwenaar aan de
nagedachtenis van wijlen de heer
Vorrink bepaald geen eer had ge
bracht. De socialistische afgevaar
digde had daags te voren gezegd,
dat de heer Vorrink al tien jaar
geleden op het standpunt stond,
dat kruisers niet passen in ons de
fensiestelsel. De staatssecretaris
zei dankbare herinneringen te koes
teren aan de gesprekken, die hij
met de heer Vorrink had en aan de
adviezen, die deze hem gaf. Een
van deze adviezen luidde: „Doe iets
en doe het in internationaal ver
band". Hoewel het waar is, dat de
heer Vorrink niet warm liep voor
kruisers, kon hij toch de grootheid
opbrengen met grote schepen ak
koord te gaan, omdat men deze in
internationaal verband wilde heb
ben. In de voorstellen van de heer
Schouwenaar wordt dan ook de
grootheid van wijlen zijn politieke
voorganger ondergewaardeerd.
De staatssecretaris ontkende overi
gens de mogelijkheid 50 miljoen gul
den te kunnen besparen, indien de
voorstellen van de heer Schouwenaar
zouden worden aangenomen. Ook is
het helemaal niet zeker, dat de 3000
marinemannen, die we dan over zou
den hebben, zich naar de Kon. Land
macht zouden laten „verschuiven".
Het geven van wachtgeld kost ook
heel veel. „Als ik heel goed mijn best
zou doen, dan zou ik misschien 10
miljoen kunnen bezuinigen", aldus de
heer Moorman.
Wel meende de staatssecretaris, dat
de wensen van de heer Schouwenaar
uiteindelijk in vervulling zullen
Kassem verwacht „groot
nieuws" voor Irak
De premier van Irak, generaal-ma-
joor Kassem, heeft op een bijeen
komst van hoofdredacteuren van
Iraakse bladen verklaard, dat elke
week één of twee Iraakse vliegtui
gen wapens en munitie naar de Al
gerijnse verzetsstrijders brengen. Hij
kondigde aan dat deze hoeveelheid
zal worden verhoogd.
In een kennelijke toespeling op de
aanvallen op Irak door de radio en de
pers van de Verenigde Arabische Re
publiek adviseerde de eerste minis
ter geen wraak te nemen, maar de
aanvallers lof toe te zwaaien..
In de komende maand zouden zich
in Irak verscheidene belangrijke ge
beurtenissen voordoen, waardoor de
soevereiniteit en liet welzijn van het
land zouden worden versterkt.
Over het lidmaatschap van Irak van
de verdragsorganisatie van Bagdad
zei Kassem, dat er „in het geheim"
werd gewerkt teneinde ,\zeer bevredi
gende regelingen" te treffen.
In antwoord op een vraag over de
terechtstelling van leiders van het
vorige bewind over wie doodvonnis
sen zijn geveld, verklaarde Kassem
dat haast niet goed is.
Komende zomer wordt te Jeruza
lem een postzegelmuseum 't twee
de van zijn. soort ter wereld voor
het publiek opengesteld.
De N.V. Kon. Mij. „De Schelde" die ter financiering van een voorge
nomen uitbreiding van de scheepsreparatieafdeling op een terrein aan
het Zuid-Sioe, in 1957 reeds 2 miljoen reserveerde, heeft gemeend
het voor dit doel gereserveerde bedrag nog met 3 miljoen te moeten
verhogen. In opdracht van het ministerie van Verkeer en YVatersaat
worden thans voor het bepalen van de meest doelmatige oeververde
diging van het Zuid-Sloe onderzoekingen verricht. Inmiddels werd tot
de minister van financiën het verzoek gericht te bewilligen in de aan
koop van bedoeld terrein. Het nader uitwerken van de plannen voor
inrichting van het terrein wordt door de directie met kracht voort
gezet. Aldus wordt medegedeeld in het jaarverslag over 1958, dat „de
Schelde" als eerste van de grote werven thans heeft gepubliceerd.
Directie en commissarissen stellen aan de op 2 maart a.s. te houden
algemene vergadering van aandeelhouders voor .het dividend over
1958 te bepalen op 12% (onv.). Dit betekent voor de N.V. Nationaal
Bezit van Aandeelen Koninklijke Maatschappij „De Schelde" 12*4%
(onv.).
In het jaar 1958 werden 5 schepen!Het casco van de „Argo Sounion"
te water gelaten, n.l. de motor- werd in opdracht van „De Schelde"
vrachtschepen „Argo Chios", „Argo gebouwd bij de met haar gelieerde
Delos" en „Argo Sounion" en de mo- onderneming Bijker's Aannemings-
tortankschepen „Naess Falcon'' en bedrijf te Gorinchem en aldaar te
„London Harmony." water gelaten.
BESPREKINGEN EINDIGDEN IN TWIST
NAAR DRIE-LANDENCONFERENTIE?
Selwyn Lloyd juicht
Turks-Grieks akkoord toe
De ministers van buitenlandse zaken
van Griekenland, Turkije en Enge
land doen op het ogenblik te Londen
pogingen om een conferentie van de
drie landen over do kwestie-Cyprus
te beleggen, die dan maandag in de
Britse hoofdstad gehouden zou moe
ten worden.
Op deze conferentie zou dan een re
geling voor Cyprus opgesteld moeten
worden op basis van het Grieks-
Turkse plan.
Een van de kwesties die men nog
moet regelen, is de vraag of verte
genwoordigers van de Griekse Cy
prioten onder wie vermoedelijk
aartsbisschop Makarlos en de
Turkse gemeenschap op het eiland de
conferentie al dan niet van de aan
vang af moeten bijwonen.
De Britse minister van buitenlandse
zaken, Selwyn Lloyd, heeft donder
dag in het Lagerhuis verklaard, dat
de Britse regering het feit dat Tur
kije en Griekenland het in Zürich
eens zijn geworden over Cyprus, van
harte toejuicht.
Maar het gaat hierbij niet alleen
om kwesties, die van belang zijn
voor de Griekse en Turkse gemeen
schap van het eiland, maar ook
om vitale Britse belangen, waar
voor Engeland de verantwoordelijk
heid draagt, aldus Selwyn Lloyd.
Wij zijn nu begonnen deze zaken
te bespreken. Er zijn talrijke pun-
bied te leveren wat er te leveren
Ook betoogde de lieer Moorman, dat
de minister en hij steeds geprobeerd
hebben voor een dubbeltje op de eer
ste rij te zitten. A<ls echter nu de
heer Schouwenaar, met een knip
oogje naar Noorwegen, voor vijf cent
op de eerste rang wil zitten, dan doen
wij daaraan niet mee. Nu er in
tien jaar door onderlinge samenwer
king een goed defensie-apparaat is
opgebouwd, is het te betreuren, dat
ergens in Nederland ernstige pogin
gen worden gedaan zich te onttrek
ken aan de verplichtingen.
In dit verband wees de staatssecreta
ris op het feit, dat op 350 km af-
stahd de grootste militaire macht
staat, die de wereld ooit heeft gezien.
Bij de replieken vroeg de heer
Schouwenaar of de bewindslieden
de brief kunnen tonen, waaruit zou
moeten blijken, dat wij voor de
marine verplichtingen in het kader
van de N.A.V.O. hebben aanvaard.
De afgevaardigde rekende zijn
mede-afgevaardigden verder voor,
hoe men 50 miljoen door afschaf
fing van de kruisers en het vlieg
kampschip zou kunnen besparen.
1 Minister Staf antwoordde, dat een
brief over dit onderwerp niet be
staat en dat de verplichtingen in
de vergaderingen van de N.A.V.O.-
raad zijn aanvaard. Staatssecreta
ris Moorman zei, dat hij nog gaar
ne met de heer Schouwenaar ver
der van gedachte zou willen wis
selen over vele punten. „Maar voor
deze keer laat ik aan mijn jongere
collega graag het laatste woord."
Volgende week dinsdag zal de Kamer
over de begroting alsmede over het
amendement van de heer Schouwe
naar tot schrapping van de post mo
dernisering van de kruisers stemmen.
ten die nader bekeken moeten wor
den en waarover overeenstemming
met de Griekse en Turkse regering
bereikt moet worden, zo zei de mi
nister.
Selwyn Lloyd zei voorts nog dat. En
geland geen afstand zal doen van de
Britse bases op Cyprus.
Verhoging uitkering aan
gemeenten voorgesteld
Dc regering heeft de Tweede Kamer
voorgesteld, in 1959 aan de gemeen
ten een algemene uitkering te doen
en de belastinguitkering aan de ge
meenten te verhogen. De algemene
uitkering zal de schatkist ruim 842
miljoen gulden kosten en-de verho
ging van de belastinguitkering rond
5,1 miljoen.
De ministers Zijlstra en Struycken
hebben hiertoe een nota van wijzigin
gen ingediend op de begroting voor
1959 voor hét gemeentefonds, samen
mej. rlf' nota naar aanleiding van, het
verslag van de TWeede Kamer over
deze begroting.
De ■ministers van buitenlandse zaken
van Griekenland en Turkije, Averoff
én Zorlu, voeren in Londen bespre
kingen met de Engelse regering over
de kwestie-Cyprus.
Foto. v.l.n.r.: Zorlu, Selwyn Lloyd en
Averoff.
Na westelijke
waarschuwing
JAARVERSLAG OVER 1958
Bedrijfsuitkomsten over 1958
gunstig te noemen
Afgeleverd werden 4 schepen, t.w.
het motortankschip „Naess Tiger"
en de motorvrachfsehepen „Argo El-
las", „Argo Chios" en „Argo Delos".
Verder werden afgeleverd vier turbi
ne-installaties met bijbehorende con
densors en tandwielkasten. twee
Scheldc-Sulzer dieselmotoren, drie
landketels, acht scheepsketels, zeven
scheepstandwielkasten, alsmede en-
kele losse tandwielen.
In het verslag wordt melding ge
maakt van een goede bezetting van
de afdeling Scheepsreparaties.
Ord er portefeuille
De economische achteruitgang,
welke het jaar 195S kenmerkte,
heeft een nadelige invloed gehad
op de aanvulling van de order
portefeuille. Tengevolge van de
ongunstige situatie op de zee-
vrachtenmarkt konden geen op
drachten voor nieuwe zeeschepen
worden geboekt. Wel werd bij in
schrijving gegund het bouwen'van
een grote veerboot voor de ver
binding Vlissingen—Breskens
voor rekening van de provincie
Zeeland. Deze veerboot zal maxi
maal circa 120 auto's en 1500
passagiers kunnen vervoeren.
Voorts, werden opdrachten ont
vangen voor het vervaardigen van
een scheepsdieselmotor, een hoge-
druk-laudstoomketel-installatie en
(Zie slot pag. 2 kol. 3)
Geldig tot hedenavond
WEINIG VERANDERING
Overwegend droog weer met mist of
laaghangende bewolking maar ook
enkele verspreide opklaringen. Tn de
middag temperaturen over het alge
meen om het vriespunt. Overwegend
zwakke wind uit oostelijke richtin
gen.
ZON EN MAAN
14 februari
Zon op 7.59 onder 17.50
Maan op 10.32 onder 0.19
De Perziseh-Russische besprekin
gen te Teheran over de wederzijdse
betrekkingen zijn op een woorden
twist uitgelopen.
Officieel is bekendgemaakt dat deze
besprekingen, die gehouden zijn
tussen de Russische plaatsvervan
gend premier Alexander Simenow
en de Iraanse minister van buiten
landse zaken Ali Asghar Helomat,
zonder overeenstemming beëindigd
zijn, toen de Russen weigerden ze
kere Iraanse voorstellen te accepte
ren.
De Sowjet-regering heeft later een
verklaring uitgegeven, waarin zij
zegt dat de Perzische regering „op
instigatie van de Amerikanen" de
onderhandelingen heeft doen mis
lukken.
De Perzen hadden voorgesteld twee
artikelen van het Russisch-Perzi-
sche verdrag van 1921 te schrap
pen, die de Sowjet-Unie het recht
geven bases op Perzisch grondge
bied te hebben.
De Sowjet-verklaring beschuldigt
Perzië ervan dat het „vijandige stap
pen" onderneemt tegen de Sowjet-
Unie en dat het de weg-van de „Ame
rikaanse. agressieve politiek" opgaat.
Voorts wordt de sjah beschuldigd van
„onoprechtheid". Hij zou reeds kort
na de aankomst van de Sowjet-dele-
gatie een „vreemde mogendheid"
hebben beloofd geen verdrag met de
Sowjet-Unie te sluiten. De Sowjet-
verklaring noemt de besluiten van de
Perzische l egering een „keerpunt" in
de wederzijdse betrekkingen.
Het Sowjet-ministerie van buiten
landse zaken heeft donderdagmiddag
alle buitenlandse correspondenten in
Moskou ontboden om de verklaring
in ontvangst te komen nemen. Dit
wijst er op dat het Kremlin de zaak
hoog opneemt.
WESTELIJKE WAARSCHUWING
Volgens gewoonlijk welingelichte
kringen te Washington hebben de re
geringsleiders van de Ver. Staten,
Engeland en Turkije vorige week dc
sjah boodschappen gezonden met de
raad, voorzichtig te zijn tegenover
de Sowjet-voorstellen voor hulpver
lening en liet sluiten van een niet-
aanvalsverdrag.
De Ver. Staten zouden zich bereid
hebben verklaard tegemoet te komen
aan zekere Perzische bezwaren tegen
de tekst van een nieuw akkoord op
economisch en militair gebied. Hier
door zou de overeenkomst waarover
al sinds vorige zomer wordt onder
handeld, spoedig kunnen worden on
dertekend. Over soortgelijke akkoor
den tussen de Ver. Staten en Turkije
en Pakistan wordt nog onderhandeld.
twee inzittenden gedood
Op de weg Assen-Rolde is woensdag
avond door de gladheid van de weg
een personenauto tegen een boom ge
botst.
De bestuurder van de wagen, de heer
C. Bakker, bedrijfsleider van Schol-
ten's aardappelmeelfabrieken te Smil-
de, was op slag dood, evenals zijn bij
hem in de auto zittende moeder, me
vrouw Bakker-Mulder. De heer Bak
ker laat twee kinderen na. De auto
moest worden weggesleept.
