In veertien minuten werd begroting
van Zaken Overzee behandeld
Strijd om erkenning van Anastasia
herleeft weer
TELEVISIE ALS CONCURRENT
VAN HET AMATEURTONEEL
klAtiKBORD
WOENSDAG 4 FEBRUARI 1959
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Een aantal van de kwesties, die de
heer Zegering Hadders aan de minis
ter, mr. Van Aartsen, had voorge
legd, roerden ook de andere afgevaar
digden, die bij dit begrotingshoofd
stuk het woord voerden, aan. Op het
spreekgestoelte verschenen de heren
Posthumus (p.v.d.a.), De Ruiter (c.
Achterstand bij wegenbouw in ons
land wordt steeds groter
(Van onze parlementaire redacteur)
De Tweede Kamer heeft dinsdag slechts veertien minuten nodig gehad om
de begroting 1959 van het departement zaken overzee te behandelen en
goed te kernen. De heer De Graaf (k.v.p.) deelde namens de vaste Kamer
commissie mee, dat de commissie zich het recht voorbehoudt na de verkie
zingen het verslag van de parlementaire missie over Nieuw-Guinea alsmede
het antwoord van de regering daarop, uitvoerig te behandelen. Hoewel deze
afgevaardigde ermee akkoord ging, dat onder de huidige omstandigheden
geen beleidsvragen aan de orde komen, meende hij, dat de regering toch
haar aandacht en studie moet geven aan het vraagstuk over de status en
de rechtspositie van de ambtenaren in Ned. Nieuw-Guinea. Het nieuwe
kabinet moet straks over objectieve gegevens beschikken, aldus het stand
punt van de heer De Graaf.
Minister Helders zei, dat de regering
met grote aandacht kennis heert ge
nomen van het verslag' van ae paue-
mentaire missie naar Nieuw-Guinea.
Wat de positie van de ambtenaren De-
treft, gaf de bewindsman de stellige
verzekering, dat de regering zal wei-
ken in de door de heer De Graaf ge
wilde richting. De minister ging met
in op Paul de Groot, de C.P.N.-
fractievoorzitter, die had betoogd
het de hoogste tijd te achten, dat Ne
derland de kwestie-Nieuw-Guinea op
lost door het aan Indonesië af te
staan."
Voordat de Kamer aan deze begro
ting begon, was er een debat geweest
over de wijze van begrotingsbehande
ling. Voorzitter Kortenhorst wees op
het karakter van het kabinet-Beei,
dat zich slechts een beperkte taak
voor een korte tijd heeft gesteld. In
deze situatie is het controlerecht van
de Kamer aan banden gelegd.
De fractieleider van de P.v.d.A.,
mr. Burger, zei zich al akkoord te
hebben verklaard met een techni
sche behandeling van de begrotin
gen, zoals het kabinet-Beel wenst.
Vragen, die actueel zijn en die
gaan over zaken, waarvan de re
gering een beslissing voorbereidt,
moeten worden beantwoord. De
Kamer aanvaardde het voorstel
van de voorzitter inzake de rege
ling der werkzaamheden, met aan
tekening, dat de heer Gortzak en
zijn politieke vrienden geacht wil
len worden tegen te hebben ge
stemd.
VERKEER EN WATERSTAAT.
De achterstand bij de wegenbouw in
ons land wordt steeds groter, vooral
in die gebieden, waar de regering in
verband met de zesde industrialisatie
nota industriekernen in het leven wil
roepen of de bestaande verder wil
ontwikkelen. Voor de derde maal is
nu voor nieuwbouw van wegen 60
miljoen minder uitgetrokken dan mi
nister Algera bij de behandeling van
de begroting voor 1957 aan de Eerste
Kamer voorrekende nodig te hebben
om bij te blijven. De achterstand, die
nu is bereikt,,zou niet meer ingelopen
kunnen worden, aldus de liberale af
gevaardigde, de heer Zegering Had
ders, over de begroting van verkeer
en waterstaat.
h.), v. d. Heuvel (k.v.p.), Kodde (s.g.
p.), Gortzak (comm.), v, d. Zaal (a.
r.), Borst (c.p.n.), Ver-kerk (a.r.) en
mejuffrouw' Schilthuis (p.v.d.a.).
De heer Posthumus informeerde of de
minister bereid is samen met zijn col
lega van buitenlandse zaken aan de
Belgische regering inlichtingen te
vragen over de Rijnvaartpremies.
In de beperking door Engeland van
het K.LJVÏ.-verkeer met Singapore
zag hij een symptoom van een een
voudig machtsspelletje. Een oplos
sing achtte hij alleen mogelijk, indien
Europa een sterke macht wordt. Deze
afgevaardigde meende verder, dat.
Schiphol achterop dreigt te geraken
door de stagnering'bij de bouw van
een nieuw stationsareaal.
Men vroeg om een betere naleving
van het rijtijdenbesluit, men pleitte
voor een spoedige verbetering van de
buitenhaven van Scheveningen en
voor verbetering van de waterhuis
houding in het oosten van het land,
voor zondagsrust in de binnenvaart,
voor oplossing van de Eems-Dollard-
kwestie, opdat Delfzijl niet in het ge
drang komt en voor een regeling be
treffende'het autorij-onderwijs.
JAARVERSLAG N.A.T.U.
Overheid zal helpende
hand moeten bieden
In het jaarverslag over 1958 van de
Nederlandse Amateur Toneel Unie
(N.A.T.U.) wordt vermeld, dat de
organisatie zich verleden jaar niet in
zo'n snel tempo kon ontwikkelen als
dat in 1957 het geval was.
Ondanks het feit, dat de rijkssubsidie
niet werd verhoogd, onderging het
scholingswerk een aanzienlijke uit
breiding. In september werden in sa
menwerking met het Werkverband
Katholiek Amateurtoneel driejarige
basisopleidingen voor amateurregis
seurs begonnen in Leeuwarden, De
venter, Alkmaar en 's-Gravenhage.
Aangezien ook voor 1959 de rijks
subsidie gefixeerd bleef op het bedrag
van 1957, kon men eind 1958 niet
overgaan tot de aanstelling van een
provinciaal toneeladviseur in Fries
land.
In de provincies Groningen, Overijsel,
Gelderland, Utrecht, Noord-Holland
en Zeeland zijn nu gewestelijke ad
viescolleges ingesteld; dit voorjaar
komt er waarschijnlijk ook een in
Zuid-Holland.
Het contact met de zusterorganisa
ties in Vlaams België werd versterkt
door toneeluitwisselingen van de
technische commissie ter uitvoering
van het Nederlands-Belgisch cultu
reel akkoord.
Op 31 december 1959 waren bij de
N.A.T.U. 1169 verenigingen aange
sloten; 76 meer dan een jaar daar
voor.
In het jaarverslag wordt gezegd, dat
de televisie het in bepaalde delen van
het land vele verenigingen moeilijk
maakt zich staande te houden. Naar
de mening van het hoofdbestuur zal
het amateurtoneel zich tegen de con
currentie van de televisie moeten en
kunnen wapenen door energiek de
verbetering van het repertoire en het
spelpeil ter hand te nemen.
Het hoofdbestuur besluit met de ver
klaring, dat met name de overheden
van hoog tot laag de helpende hand
dienen te bieden bij het streven het
amateurtoneel op een hoger plan te
brengen, opdat de culturele zelfwerk
zaamheid van vele landgenoten vei
liggesteld en gestimuleerd zal wor
den.
Hulp voor bouw van huizen
door Nederlandse emigranten
De regering heeft de Tweede Kamer
een wetsontwerp voorgelegd tot goed
keuring van de op 21 januari gesloten
overeenkomst tussen het Amerikaan
se „Development Loan Fund" en het
koninkrijk der Nederlanden, waarbij
een definitieve regeling is getroffen
voor de lening van het Amerikaanse
fonds van drie miljoen dollar.
Met dit geld zal de Nederlandse re
gering woningbouwverenigingen in
Australië helpen bij het bouwen van
woningen voor Nederlandse emigran
ten. Tevèns is een wetsontwerp inge
diend, waarbij voor de tegenwaarde
van de Amerikaanse lening een post
wordt opgevoerd op de begroting van
sociale zaken en volksgezondheid,
omdat via dit denartement het voor
schot aan de Nederlandse woning
bouwverenigingen in Australië zal
worden verleend.
Op Malta werd uit
protest gestaakt.
Gouverneur Laycock van Malta heeft
dinsdag in zijn jaarlijkse rede tot de
Maltese geestelijkheid gewaarschuwd
tegen het communistische gevaar op
Malta. „De communistische macht
hebbers achter het IJzeren Gordijn
schijnen de toestand op ons eiland
rijp te achten voor infiltratie op gro
tere schaal", aldus sir Robert, die in
dit verband ook wees op de grote
voorraden communistische literatuur
die op het eiland ingevoerd wordt.
Hij drong er voorts op aan te stre
ven naar de terugkeer van de demo
cratie en verklaarde zich een vurig
aanhanger van herstel van het bin
nenlandse zelfbestuur op Malta. Na
de ongeregeldheden van april vorjg
jaar had hij geen andere keus gehad
dan de macht over te nemen.
Dom Mintoffs Maltese labourpar-
tij beroemde zich dinsdagochtend
op een „totale zege" in haar po
gen om het dagelijks leven op
het eiland te verlammen als een
rouwbetoging tegen de parlemen
taire goedkeuring op de opschor
ting van de Maltese grondwet.
Het havengebied lag verlaten.
Slechts de helft van de arbeiders
ging op de scheepswerf aan het
werk, maar in andere industrie
wijken lag alles stil. Een derde
van het overheidspersoneel werk
te, maar in de straten van Valetta
was het vrij druk.
Prins Bernhard heeft het ere-voor-
zitterschap aanvaard van de Euro
pese beweging in Nederland bewe
ging van Europese federalisten. Op
een nader te bepalen datum zal de
prins als ere-voorzitter worden ge
ïnstalleerd.
De Italiaanse zanger Doménico Mo-
dugno is met zijn lied Piove(het
regent) winnaar geworden van het
Italiaanse Song Festival in het ca
sino van San Remo.
De foto toont de zanger met zijn
vrouw, verschanst achter de bekers,
die hij heeft gewonnen. Hij zal in
Cannes voor Italië uitkomen in de
finale van het Eurovisie Song Festi
val.
Wanbetalers gaan in Gemert
naar een „strafkolonie"
Het college van B. en W. van Gemert
heeft van de raad een krediet ge
kregen ten bedrage van 108.000,
voor de bouw van 12 „ongerieflijke"
woningen, die op enige afstand van
de dorpskom als een soort „straf
kolonie" zullen dienen voor een aan
tal gezinnen in Gemert, die een grote
achterstand hebben in de betaling
van huur aan de gemeente.
De gemeente heeft door 'deze wan
betalers, die al vele maanden huur
(tien tot twaalf gulden per week)
achter zijn, een strop van bijna vijf
tienduizend gulden. Er zijn in Ge
mert tientallen gezinnen, die regel
matig een flinke huurachterstand
hebben. Er zijn zelfs tachtig gezin
nen die van het plaatselijk burger
lijk armbestuur een bijdrage krijgen
om de huur te kunnen betalen. Van
beslaglegging kan meestal niets ko
men omdat de radio, televisie, stof
zuiger, wasmachine of andere dure
stukken, op afbetaling gekocht, nog
eigendom van de handelaar zijn. Vol
gens burgemeester De Bekker is het
gehele probleem te wijten aan de
snelle groei en industrialisatie, waar
in de mens vaak geestelijk niet is
meegegroeid.
VERHOREN VAN GETUIGEN IN AMERIKA
MOTORRIJDER I. Motorrijder Luca
Bratevich ging in Toronto naar de
gevangenis omdat hij onder invloed
van alcohol had gereden en achter
uit door een rood stoplicht was ge
gaan.
MOTORRIJDER II. Oliver P. Bar
ber, die eveneens op een motorfiets
had gereden, kreeg van de rechter
in Hartford (V.S.) een boete van
200 dollar ondanks zijn verklaring
dat zijn onduidelijke taal was te
wijten aan een loszittend gebits
plaatje, zijn waterige ogen aan een
astmatische toestand en zijn waggel-
gang aan het feit, dat in zijn jeugd
bij een ongeluk enkele van zijn
voetpezen werden beschadigd.
Dit is Gustav Angstmann, die bewees
dat een naam niets met de eigen
schappen van de drager heeft te ma
ken, door in zijn eentje in Zurich de
beruchte Engelse misdadiger Donald
Hume te overmeesteren, die in Zu
rich zijn zoveelste overval had ge
pleegd, waarbij hij een man doodde
en een andere ernstig verwondde.
Het gemeenteraadslid Siéber (rechts)
heeft de heer Angstmann met zijn
moed gecomplimenteerd en hem een
beloning van 10.000 Zwitserse fran
ken uitgereikt.
De uniteitscommissie van de Unltas
Fratrum (Broedergemeenten) onderzoekt
de mogelijkheid om in oktober a.s. Ir
Zeist een theologische leergang te hou
den voor jonge predikanten en oudere
theologische studenten van Broederge
meenten uit de gehele wereld, omvattend
zowel de kerk als de Hernhutterzending.
Men wil cursisten uitnodigen uit Afrika,
Amerika en Europa.
Een Westduitse rechter zal op 13 maart in New York getuigenverhoren
afnemen in een poging het raadsel, dat bijna, een lialve eeuw de hoog
ste Europese adel bezighoudt, tot oplossing te brengen, namelijk het
'raadsel Anastasia. Rechter Heinrich Backen, lid van de civiele recht
bank te Hamburg, hoopt dat een groep van belangrijke Amerikaanse
en Canadese getuigen enig licht zal brengen in de zaak. Hij zal ook
in Montreal (20 maart) en in Toronto (23 maart) verhoren afnemen.
Rechter Backen wordt vergezeld door de Hamburgse advocaten Paul
Leverkühn en baron Giinther von Berenberg-Gossler, respectievelijk
optredend voor mevr. Anna Anderson en de hertogin Barbara von
Mecklenburg, die de aanspraak van mevr. Anderson, groothertogin
Anastasia te zijn, betwist.
Het raadsel dat deze mannen zul
len trachten op te lossen, heeft
niet alleen de Europese konings
huizen en adel beziggehouden,
maar ook miljoenen over de ge
hele wereld. Het inspireerde Holly
wood tol een film met Ingiid
Bergman in de titelrol die haar
een „Oscar" opleverde en le
verde stof voor allerlei elkaar te
gensprekende publikaties op.
Op 17 juli 1918 weerklonken scho
ten in het souterrain van het huis
Ipatiew in Jekaterineburg in de
Oeral. Geveld door de kogels
zo vermeldt de geschiedenis
vielen tsaar Nicolaas H van Rus
land, zijn gemalin en hun vijf kin
deren. De stoffelijke resten wer
den in een mijnschacht geworpen.
Twee jaar later, in 1920, beweerde
een naamloze patiënte in een in
richting voor geesteszieken in
Berlijn, die bijna verdronken uit
een kanaal was gevist, Anastasia,
de jongste dochter van de tsaar te
zijn. Zij beweerde op miraculeuze
wijze gered te zijn door Tsjai-
kowski, een lid van het vuurpelo
ton* dat het keizerlijk gezin had
vermoord.
Voor een wantrouwende wereld
ivas haar identiteit echter niet
eenvoudig vast te stellen en een
polemische strijd ontbrandde bo
ven haar hoofd. Onder de aristo
cratie, die verwant was aan het
tsaristische huis, waren zowel
voor- als tegenstanders van Anas
tasia, die zich later Anna Ander
son liet noemen. Deze strijd duurt
reeds een kwart eeuw en het ein
de schijnt nog niet in zicht te
zijn.
De Duitse gerechtshoven waar zij
erkenning van haar titel als Anas
tasia Nikolaiewni Romanow,
groothertogin van Rusland, zocht,
verwierpen haar aanspraken.
Rechter Backen, die maanden lahg
de dossiers van Anastasia heeft
bestudeerd, wordt thans als een
der grootste autoriteiten in deze
zaak beschouwd. Hij moet de ver
klaringen van derden, die lang ge
leden gestorven getuigen aanha
len, op hun waarde bepalen, oude
dossiers bestuderen, onderzoekin-
u i en trachten waarheid
en leugen van elkaar te scheiden.
Backens intercontinentale reis,
gefinancierd door een onbekende
helper van mevr. Anderson, heeft
ten doel verklaringen te verza
melen van sleutelgetuigen, die
door beide partijen zijn genoemd.
Backen, die vastbesloten is vol
doende bewijzen te verzamelen
voor openbare zittingen, die in de
lente of zomer in Hamburg zullen
worden gehouden, heeft een aantal
deskundigen in Duitsland aan het
werk gesteld.
Professor O. Rechner, deken van
de Duitse anthropologen, is door
hem aangewezen om naar bewij
zen geboortekenmerken, been
structuur, gelaatstrekken te
zoeken, die de aanspraak van me
vrouw Anderson tot de keizerlijke
familie van Rusland te behoren,
moeten ondersteunen,
Aan een arts is verzocht vast
te stellen of „er redelijke bewijzen
zijn om aan te nemen dat mevr.
Anderson niet in staat is haar
eigen zaken te behartigen" een
in diplomatieke bewoordingen op
gesteld verzoek of zij zwakzinnig
of geestelijk ziek is.
Hij moet tevens vaststellen of
de lidtekens op haar voeten ver
oorzaakt waren door bajonetste
ken na de slachting van de tsaris
tische familie of zoals door het
huis van Hessen wordt beweerd
door een explosie in een munitie
fabriek waar juffrouw Schanz-
kowski gedurende de eerste we
reldoorlog zou hebben gewerkt.
Aan een regeringstolk, tenslot
te, is verzocht met mevrouw An
derson te praten in gezelschap van
een functionaris van de rechtbank
waarschijnlijk Backen zelf
om vast te stellen of zij de Rus
sische taal kan spreken.
Maltezer wanorde
Op Malta heeft Dominic Mintoff
veel in de melk te brokken. Het
idee, om gisteren een „rouw-
staking" te houden, was van hem
uitgegaan. En het was vooral aan
zijn invloed toe te schrijven, dat een
groot deel van de Maltese arbeiders
inderdaad het werk neerlegde. Op de
Britse marinewerf meldde zich nog
de helft van het personeel. Die helft
was kennelijk meer onder de indruk
van de orders die de Britse gouver
neur sir Robert Laycock had gege
ven dat het overheidspersoneel
niet mocht wegblijven op straffe van
disciplinaire maatregelen dan door
de woorden van Mintoff: „Ik waar
schuw U, dat ge zelfs wanneer ge
naar het werk gaat op de duur uw
baantjes zult verliezen, want dan
zien de Engelsen dat ge laf zijt en zij
zullen er voordeel van trekken". In
andere industriewijken werd alge
meen gevolg gegeven aan het sta
kingsparool.
Mintoff is tot vorig jaar april
premier van Malta geweest; het
is onder meer aan de strijd
vaardigheid die hij in die functie ten
beste gaf toe te schrijven, dat de
Maltezers in hém een soort ridder
zien.
Een ridder, wiens aftreden vorig jaar
een protestdemonstratie uit
naam van het volk moest worden be
schouwd. In november 1957 was hij
het na twee jaar moeizaam overleg
met de Britse regering in principe
erover eens geworden, dat Malta zich
volledig zou aansluiten bij het Ver
enigd Koninkrijk. Bij de uitwerking
van dit akkoord in bijzonderheden
wilde het echter opnieuw niet vlot
ten.
Toen Mintoff in april 1958 aftrad, be
schuldigde hij de Engelsen ervan, dat.
zij „vals speelden om hun zin te
krijgen". Zinspelend op de beperking
van de Britse subsidie aan het eco
nomisch zichzelf niet bedruipende
eiland en op de inkrimping van de
Britse vlootbasis, zei hij, dat de En
gelsen de Maltese voorwaarden voor
de integratie moesten aanvaarden.
Een dezer voorwaarden luidde dat
volledige werkgelegenheid op het
eiland moest worden gewaarborgd
als de Britse marinewerven waarvan
vele Maltezers direct of indirect hun
inkomsten verkrijgen, na 1960 geslo
ten zullen zijn. Als deze eis niet werd
aanvaard, zou Malta volgens Mintoff
toch meer voor volledige onafhanke
lijkheid voelen. Van het ene uiterste
(volledige opneming der 300.000 Mal
tezers in Groot-Brittannië) kwam hij
dus in het andere uiterste terecht.
De politieke moeilijkheden gingen
gepaard met heftige demonstraties.
En in mei kondigde de Britse gou
verneur sir Robert Laycock, die zich
volgends de grondwet gewoonlijk al
leen maar met defensie en buiten
landse zaken belastte, de noodtoe
stand af om op die manier alle be
voegdheden te verkrijgen die hij no
dig achtte ter handhaving van orde
en trust..pp...het geducht versterkte,
eiland, dat, zoals bekend, uit strate
gisch oogpunt voor Groot-Brittannië
van groot belang wordt geacht.
Maandag heeft het Britse Lagerhuis
zijn goedkeuring gegeven aan ver
dere opschorting van de Maltese
grondwet. Het was tegen dit besluit,
dat nu al haast een jaar „stakende"
premier voor dinsdag een
rouwstaking afkondigde.
Zou Malta worden opgenomen in
het Verenigd Koninkrijk, dan
zou volgens de principe-over
eenkomst van november 1957
een geleidelijke verhoging van de le
vensstandaard op Malta worden na
gestreefd. Nu er niets gebeurt, blijft
echter boven het eiland het spook
van de sociale achterstand rondwaren
met daarbij dat van een achteruit
gang in de werkgelegenheid. De
waarschuwing die gouverneur Lay
cock gisteren tot de Maltese geeste
lijkheid richtte, „dat de communisti
sche machthebbers achter het IJze
ren Gordijn naar het schijnt de toe
stand op ons eiland rijp achten voor
infiltratie op grote schaal (gezien
o.m. de grote importen van commu
nistische lectuur) is dan ook zeker
voor alle partijen in dit geding be
hartigenswaard. Men zou wensen dat
Dom Mintoff, die de eilandbevolking
in zijn macht heeft en de gouverneur
zouden trachten óm tot een hervat
ting van het overleg te komen.
Zo'n gesprek moet mogelijk zijn,
want Mintoff, die in zijn redevoerin
gen in het Maltees, een verbasterd
Arabisch, bijzonder fel van leer kan
trekken, ontvouwt zijn denkbeelden
in niet-openbare onderhandelingen bij
zonder rustig en beschaafd. Zijn veel
zijdige studie (eerst civiel ingenieur
en architectuur aan de Koninklijke
Universiteit van Malta, daarna En-'
gels in Oxford) kan hem daarbij
goed van pas komen. Gebruik makend
van zijn voortreffelijk Engels kan hij
misschien, constructief te werk gaand,
een voorbeeldig staatkundig „bouw
werk tot stand brengen.
DOM MINTOFF
...fel en veelzijdig....
5
TWEEDE KAMER BIJEEN
Het Wereldgebeuren
