PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
BILT
Regering streeft naar democratisering van
Nederlands Nieuw-Guinea
KREEKRAKPLAN; groot havengebied tussen
Bath en Woensdrecht
Persconferentie van minister Helders en gouverneur Platteel
Geen „koloniale mentaliteit"
Nieuwe bewindsregeling opgesteld
ARBEIDERS IN ARGENTINIË
HEBBEN WERK NEERGELEGD
AMERIKAANSE REGERING WIL
KOUDE OORLOG VOORTZETTEN
202e jaargang - no. 16
Dagblad, uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant.
Directie: P. v. d. Velde en P. B.
den Boer. Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdredacteur: W. Leertouwer.
Adjunct-hoofdred.: G. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 56 cent per
week; 7.00 p. kw.; fr. p. p. 7,25
per kw. Losse nummers 15 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESSE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Dinsdag 20 jan. 1959
ADVERTENTIEPRIJS 25 cent per
mim. Minim, p. advertentie 4.—.
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (max. 8 regels)
23 cent p. regel met een minimum
van 1.—. „Brieven of adres
bureau v. d. blad" 25 cent meer.
Giro no. 359300 P.Z.C., Middelburg.
Bureaus: Vllssingen Walstr. 58-60, tel. 2355 4 lijnen (b.g.g.'3508 of 3546); Middelburg, Markt 51, tel. 3841; Goes, L. Vorststr. .63, tel. 2475 (b.g.g. adv. 2234); Oostburg, G. F. de Pauwstr. fl, tel. 20; Terneuzen, Brouwerijstraat 2; Zierikzee, red. tel. 2425. adm. tel. 2094.
De minister van Zaken Overzee, mr. G. Ph. Helders en gouverneur dr.
P. J. Platteel, hebben gisteren een persconferentie gehouden over Nieuw-
Guinea.
Mededelingen werden gedaan over:
1. de voortgaande democratisering van Nieuw-Guïnea;
2. de economische ontwikkeling en
3. de interne toestanden. Nader werd ingegaan over zending en
en de kwestie met het diensthoofd De Wit.
„Als men ziet wat de Nederlandse werkers voor de Papoea's doen en hoe
de bevolking ons tegemoet treedt, dan geloof ik meer dan ooit in een
Nederlandse taak in Nieuw-Guinea", zo zei de gouverneur. Hij noemde
het pertinent onjuist, dat er een „koloniale mentaliteit" onder het ambte
narencorps in Nieuw-Guinea zou bestaan.
Verkiezing op Schouteneilanden
Op de Schouteneilanden zal een streekgemeenschap met een vertegen
woordigende raad in het leven worden geroepen. De raad zal door middel
van verkiezingen, waaraan ook vrouwen zullen deelnemen, tot stand
komen. De eerste taak van de streekgemeenschap zal zijn nieuwe dorpen
In het leven te roepen van 1000 tot 1500 inwoners. Het is nog niet bekend,
of deze verkiezingen direct, of indirect zullen zijn. Slaagt het experiment
dan zullen de Papoea's uit andere delen van Nieuw-Guinea naar Biak
worden gezonden om van de resultaten kennis te gaan nemen.
Inmiddels is het overleg over een nieuwe bewindsregeling op bevredigen
de wijze afgesloten. De huidige regering zal echter, gezien haar beperkte
taak, geen wetsvoorstellen daaromtrent indienen. Niettemin zal aan de
verdere voorbereiding worden doorgewerkt.
Uitvoerig werd de gang van zaken
ten aanzien van de economische ont
wikkeling besproken. Het onlangs
afgesloten geologische onderzoek
heeft positieve resultaten opgeleverd.
Dit onderzoek was voornamelijk ge
richt op nikkel en tin. Het buiten
land toont daarvoor grote belang
stelling, hetgeen belangrijk is voor
de investeringen.
Met de mechanische rijstbouw gaat
het niet onbevredigend. Gaat het met
de verdere proefnemingen gunstig
dan is het mogelijk- Nieuw-Guinea
onafhankelijk te maken van de rijat-
toevoer uit andere landen.
De proefboringen voor olie gaan
door. Het was de minister niet be
kend of het oliebedrijf zich zou wil
len terugtrekken.
T oetsen
x t ijftlg jaar geleden kon iedere
V huisvrouw wel zo ongeveer dé
kwaliteit toetsen van de goede
ren, welke zij kocht. Vandaag is dat
voor vele goederen niet meer moge
lijk. Zij moet vertrouwen op advie
zen, en meestal zijn die adviezen
juist, maar als het om belangrijke
bedragen gaat, dan rijst er wel eens
twijfel. Een twijfel, die zij zelf niet
kan wegnemen, omdat het haar ont
breekt aan controlemiddelen.
Er zijn en er worden in Nederland
regelmatig pogingen gedaan om in
dat gebrek aan controle te voorzien.
Zo zijn bijvoorbeeld door een be
paalde instantie een reeks middelen
onderzdcht, die bescherming zouden
bieden tegen zonnebrand. Daarbij
bleek, dat de allerduurste merken
heel wat minder bescherming bo
den, dan enkele eenvoudige en goed
kope middelen. Kortgeleden heeft
diezelfde instantie een onderzoek la
ten instellen naar de bruikbaarheid
van zeven soorten stofzuigers van de
allerbekendste merken.
Nu doet het hier niet terzake wat
het resultaat van dat onderzoek
precies geweest Is.
Maar een van de fabrikanten pro
testeerde al direct tegen dat onder
zoek. Zijn merk was er heel goed
afgekomen en toch uitte hij bij voor
baat twijfel aan de deskundigheid
van de onderzoekers. Hij meende,
dat de kosten van het onderzoek bij-
geboekt konden worden op de reus
achtige post van de in het water ge
worpen gelden.
Het standpunt van deze fabrikant
is onjuist. Ook al wordt de consu
ment door de fabrikanten en door
de handel zo goed mogelijk
het algemeen ook heel betrouwDaar
voorgelicht, dan nog moet er ruimte
zijn voor controle door de consu
ment.
In feite moest het zo zijn, dat iedere
fabrikant zich bereid verklaarde zijn
produkt op eigen kosten te laten
toetsen door een controlebureau en
dat bij de verkoop van zijn produkt
de resultaten van die controle wer
den vermeld.
Geen protest dus tegen controle,
maar integendeel, vrijwillige aan
vaarding van controle.
Niet zonder reden publiceeerde
„De Nederlandse Industrie"
(Orgaan van het Verbond van
Nederlandse Werkgevers) enkele da
gen geleden een prijzenartikel van
een Newyorkse correspondent over
de kwaliteitscontrole in de Verenigde
Staten.
„Er zijn in de Verenigde Staten
thans ongeveer 75 laboratoria geves
tigd, die zich met niets anders bezig
houden dan het analyseren en toet
sen van industriële produkten vóór
deze op de markt worden gebracht.
Constructiefouten en zwakke plek
ken kunnen aldus worden ontdekt
alvorens ongunstige ervaringen, in
(Zie slot pago 3 kol 1
De cacao-cultuur heeft succes. De
bedoeling is dat de aanplant met
100 ha per jaar wordt uitgebreid.
Aan de regering zijn geen conflicten
bekend met de zending en de missie.
Uiteraard zal er in het dagelijkse
verkeer wel eens verschil van me
ning zijn, maar in ieder geval heeft
dit niet betrekking op de leiding. De
minister ontkende, dat een subsidie
voor de rooms-katholieke primaire
school afhankelijk was gesteld van
de eis, dat deze school zou worden
gevestigd in Merauke en niet in Hol-
landia. De overheid voert een be
paalde planning en de vestiging van
een school houdt verband met de
aanvoerlijnen van de leerlingen.
De minister wilde niet ingaan op
een vraag wat de kern is van het
conflict met het diensthoofd De Wit.
De bewindsman vond het jammer,
dat van bepaalde zijde de gods
dienstige overtuiging van de be
trokkene in het geding is gebracht.
Deze overtuiging, aldus mr. Helders,
heeft niets met de zaak te maken.
Waakzaam
Minister Helders gaf nog eens te
verstaan, dat de regering waak
zaam is ten opzichte van een In
donesische bedreiging. Men blijft
de situatie observeren. Het volk
van Nieuw-Guinea zal op het ge-
eigende tijdstip eigen lot moeten
bepalen. De minister zei te hopen
dat onze taak door de Papoea
bevolking zo zal worden opgevat
dat daardoor een blijvende band
met Nedei-land zal ontstaan.
Vrije pers
Gouverneur Platteel sprak er zijn
vreugde over uit dat onlangs een on
afhankelijk dagblad in Nederlands
Nieuw-Guinea is opgericht. Voor de
aankoop van de drukkerij heeft de
regering een bankgarantie gegeven.
Ter bevordering van de openbare
mening werkt de regering ook een
werk te hervatten. De regering
heeft verklaard dat niets in het
versoberingsprogramma door een
staking kan worden veranderd.
REGERING NAM STRENGE MAATREGELEN
Afschaffing versoberings-
programma geëist
De algemene staking in Argentinië
geleid door de 62 Peronistisclie vak
verenigingen en gesteund door 19
communistische vakverenigingen,
schijnt voor ongeveer 80 procent ef
fectief te zijn.
De treinenloop blijkt normaal te zijn
en in de loop van de ochtend liepen er
ook enige ondergrondse treinen, met
hoger personeel als bestuurders.
Waar de ondergrondse nog loopt
staan echter soldaten, bewapend met
karabijnen. Op een station stonden
vijf soldaten, van wie een gewapend
niet een repeteergeweer.
De Argentijnse regering heeft ove
rigens strenge maatregelen genomen
om elke staatsgreep tijdens de afwe
zigheid van president Arturo Frondi-
zi te voorkomen. Volgens goed inge
lichte zegslieden hebben de autoritei
ten de bevoegdheid een algemene mo
bilisatie af te kondigen, indien nodig.
Het leger heeft 21-jarigen reeds op
geroepen tot actieve dienst.
Ondanks aandrang van de autori
teiten weigeren de arbeiders het
plan uit, waarbij de radio-omroep
sterk zal worden verbeterd. Hiermee
beoogt men ook de invloed van de
Indonesische zenders te ontgaan.
Woningnood
Over de interne toestanden in het
gebiedsdeel zei dr. Platteel dat de
woningnood er groter is dan in Ne
derland. Voor grote gezinnen zijn
er geen geschikte huizen, maar daar
zal nu spoedig verandering in ko
men. Dat er een speciaal duurtepro-
bleem bestaat, ontkende de gouver
neur. Stelt men het indexcijfer in '52
op 100, dan kan men zeggen dat de
kosten van levensonderhoud zijn ge
daald, want het indexcijfer bedraagt
nu 97.
Jongen (12) moest nacht
voor winkeldeur doorbrengen
Een surveillerende politieagent
ontdekte zondagavond laat in de
hal van een winkel in de binnen
stad van Hengelo een twaalfjari
ge jongen, die vertelde van zijn
vader opdracht te hebben gekre
gen de nacht voor de winkeldeur
door te brengen om maandagoch
tend' als eerste aan de uitverkoop
te kunnen deelnemen. Doel van
deze nachtwake was het bemach
tigen van een autoped van 5,95
en een schemerlamp van 0.95.
De agent vond het toch wel wat
te bar, dat de jongen de nacht in
de kou moest doorbrengen en fiet
ste naar diens ouderlijke woning.
De ouders bleken evenwel naar
een feestje te zijn. Toen ze tegen
middernacht thuiskwamen en zij
'de agent op zijn beurt voor hun
deur aantroffen, was de echtge
noot slechts met moeite te overre
den om de plaats van zijn zoon in
te nemen. Maandagmorgen vroeg
stond de jongen overigens weer
op zijn post. Hij stapte inderdaad
als eerste de winkel binnen 'en
nam autoped en lamp in triomf
mee naar huis.
Maar <3e leiders van de „62" heb
bel verklaard dat de staking al
leen opgeheven wordt zodra alle
acht eisen zijn ingewilligd, waar
onder een loonsverhoging van
1500 peso's per maand» en af-
schaffing van het versoberingspro
gramma.
Een maand lang is de zwaarste ijs-
breker van Canada, de ,,d'Iberville",
bezig geweest het ijs te breken in
St.-Laurens-rivier, dat op sommige
plaatsen acht tót tien meter dik was,
om een weg naar zee vrij te maken
voor de 15 koopvaardijschepen, die
in de greep van het ijs gevangen
zaten.
Deze foto toofit de Rotterdamse koop
vaarder ,fPrins Frederik Hendrik" na
vele weken gedwongen wachten ein
delijk op weg naar open water, als
een van de eerste bevrijde schepen.
De brug is de Cartïerbridge.
BESCHULDIGING VAN MIKOJAN:
„Buitenlandse handel
ondervindt de gevolgen"
De Russische plaatsvervangende eer
ste minister-president Mikojan heeft
maandag na een onderhoud van ze
ven kwartier met de Amerikaanse
onderminister van buitenlandse za
ken Dillon, die belast is met dé bui
tenlandse handel, gezegd, dat het
Amerikaanse ministerie voortgaat
met het voeren van de koude oorlog
en dat de buitenlandse handel daar
van-de gevolgen ondervindt.
Het ministerie is, aïdus Mikojan tot
verslaggevers, niet bereid dé beper
kende voorschriften voor de handel
lussen de Verenigde Staten en de
Sowjet-Unie in te trekken, zodat de
Russische uitvoer naar de Verenig
de Staten niet kan worden uitgebreid.
Mikojan doelde hierbij op het embar
go op de uitvoer van strategische
goederen naar de Sowjet-Unie.
De Russische bewindsman verklaar
de niettemin te hopen dat de koude
oorlog zal worden overwonnen. Vol
gens verslaggevers toonde Mikojan
na het onderhoud met Dillon niet zijn
gebruikelijke glimlach.
De woordvoerder van het Ameri
kaanse ministerie van buitenland
se zaken, White, zei over het on-
In Rivadélago, het Spaanse dorpje,
dat na het doorbreken van een stuw
dam door een enorme watermassa
vrijwel werd weggespoeld, een ramp
waarbij vele bewoners het leven lie
ten, is alle leed nog lang niet gele
den. Slechts uitermate langzaam
komt het leven er weer wat op gang.
De regen veel bij stromen op het
noodlotsdorp, toen het leger aan de
overlevende bewoners', die have en
goed verlorendekens en bedden uit
reikte.
Professor De Quay lanceert:
HET PROVINCIAAL BESTUUR van Noord-Brabant heeft gis
teren een uitvoerige studie doen verschijnen over „Noord-Bra
bant in het nieuwe westen", waarin een groots en gedurfd pro
ject is opgenomen om de Brabants-Zeeuwse grensstreek (de
driehoek Bergen op ZoomWoensdrechtRilland-Bath) tot
een imposant haven- en industriegebied te maken. Dit project
kreeg de naam „Kreekrakplan" en omvat een complex gronden
ter grootte van circa zestienhonderd hectaren. De indeling is
zodanig, dat van de totale bruto terreinoppervlakte duizend
hectaren aan ondiep en circa vierhonderd hectaren aan diep
vaarwater zijn gelegen. Een gedeelte van driehonderddertig
hectare wordt verkregen door inpolderingen aan de Wester-
schelde.
Er is over dit plan nauw overleg geweest tussen Gedeputeerden
van Noord-Brabant en Zeeland, waarbij beide colleges hebben
besloten tot instelling van een gezamenlijke commissie, die de
bestuurlijke en commerciële aspecten van het project zullen
bestuderen.
Hét totale plan omvat:
AANLEG TUSSEN BATH EN
WOENSDRECHT VAN CIRCA 1000
HECTAREN HAVEN- EN INDUS
TRIETERREINEN, BEREIKBAAR
VOOR KLEINE ZEESCHEPEN EN
BINNENVAARTUIGEN.
Aan de oostzijde van het gebied
ongeveer parallel lopend met de
Brabants-Zeeuwse grens is een
noord-zuid gericht kanaal ontwor
pen, waarmee naar het noor-den
een verbinding tot stand komt met
de Oosterschelde (na afsluiting
zeegaten: het Zeeuwse meer) en
naar het zuiden met dat gedeelte
van de Antwerpse dokken, dat zal
worden aangelegd in het kader van
de havenuitbreiding van Antwer
pen.
Dit nieuw ontworpen kanaal, dat
dus een rechtstreekse verbinding
geeft van Antwerpen met de Oos
terschelde (of t.z.t. het Zeeuwse
meer) is door het provinciaal be
stuur van Noord-Brabant de naam
„Beneluxkanaal" gegeven.
Aan de noordkant van dit kanaal
is een sluis geprojecteerd, waarvan
de plaats zodanig is bepaald, dat
tussen het buitennoofd en de spoor
lijn naar Vlissingen een kanaalvak
van 1300 meter lengte voor wach
tende schepen beschikbaar is.
Tussen Bath en dit nieuwe „Bene
luxkanaal" komt een verbinding
van circa 4500 meter, die „basis-
kanaal" wordt genoemd. Bij Bath
zal voor de toegang naar dit basis-
kanaal een schutsluis nodig zijn
waarvan de kolk-afmetingen zijn
geprojecteerd op 18 x 225 meter
met tnssenhoofd, dorpeldiepte 6.50
meter min N.A.P. Deze sluis is ge
schikt voor kustvaartuigen en klei
ne zeeschepen tot 1000 bruto regis-
terton.
Langs het basiskanaal zijn de in
dustrieterreinen geprojectéerd. Na
aftrek van de oppervlakte, die no
dig is voor de aanleg van wegen,
kanalen en insteekhavens, blijven
van de. ca. 1000 hectaren nog 730
hectaren over als netto industrie
terrein aan ondiep vaarwater.
II. AANLEG VAN HAVENS VOOR
ZEESCHEPEN IN HET ZUIDELIJK
DEEL VAN HET KREEKRAKGE-
BIED, NAMELIJK TUSSEN DE
WESTERSCHELDE, DE BELGI
SCHE GRENS EN OSSENDRECHT.
Dit gebied zal door grote zeesche
pen slechts bereikt kunnen worden
door middel van zeesluizen. Het
provinciaal bestuur van Noord-
Brabant heeft die echter niet in
het plan opgenomen, omdat het er
van uitgaat, dat het voor de hand
ligt en rationeel is het medege
bruik te vragen van de zeesluis,
die België in 1960 zal bouwen in
het kader van het tienjarenplan
voor de Antwerpse havenuitbrei
ding westelijk van Zandvliet.
Indien deze toestemming zou wor
den verleend, dan zullen grote zee
schepen dit gedeelte van het
Kreekrakgebïed bereiken via deze
nieuwe Belgische sluis en via een
daarop aansluitend door het pro
vinciaal bestuur van Noord-Bra
bant geprojecteerd kanaal voor
zeeschepen. Dit kanaal is gedacht
evenwijdig lopend aan het hierbo
ven onder I. genoemde Beneluxka
naal. In dat geval zullen er dus
twee kanalen naast elkaar worden
gelegd, één voor de grote zeesche
pen en één voor de binnenvaart en
de kleine zeeschepen.
Indien tot uitvoering van dit grootse
Kreekrakplan zou worden besloten,
(Zie slot pag. 3 kol. 2)
derhoud van Mikojan en Dillon, dat
de Amerikaanse onderminister de
Rus erop heeft 'gewezen, dat er
ruimte is voor een uitbreiding van
dé handel tussen de Sowjet-Uniè en
de Verenigde Staten.
Dillon wees Mikojan erop, dat de
Russen geen belangstelling voor uit
breiding van de handel hebben, ten
zij dé Amerikanen tén aanzien van
de Russische invoer - behandeling op
basis van de meest begunstigde natie
toepassen. Ook toonde Mikojan geen
belangstelling voor hervatting, van
onderhandelingen over leen- en
pachtovereenkomsten.
Vei'der zei de Amerikaanse woord
voerder, dat het verbod van uitvoer
van strategische goederen naar de
Sowjet-Unie slechts betrekking heeft
op ongeveer tien procent van wat een
normaal handelsvolume kan zijn.
Mikojan heeft later aan een. lunch
van de Amerikaanse persvereniging
gezegd na zijn reis door de Verenig
de. Staten de indruk te hebben, dat
het Amerikaanse volk en de voor
aanstaande zakenlieden genoeg heb
ben van de koude oorlog, maar dat
de Amerikaanse regering van plan
is hem voort te zetten.
President Eisenhower en de minister
van buitenlandse zaken, Dulles, wa
ren in hun houding jegens hem zeer
vriendschappelijk, maai' zij gaven
hem te vestaan, dat er geen veran
dering in de Amerikaanse politiek
zal komen. Zij zeiden, dat de politiek
zou veranderen, als de omstandig
heden een wijziging ondergaan.
Zending van f 40.000
bij P.T.T.
zoekgeraakt
Een zending van f 40.000 aan bank
biljetten door een Amsterdamse
bankinstelling verzonden naar Delft,
is niet aangekomen. De postale re
cherche heeft deze zaak thans in
onderzoek. Van de zijde van de P.
T.T. verklaarde men ons, hangende
dit onderzoek, niets te kunnen me
dedelen.
Spoorwegman verongelukt
op emplacement Zwolle.
Op het spoorwegemplacement te
Zwolle is gistermorgen de 38-jarige
Zwolse wagenmeester H. G. V. Rien-
tjes bij het oversteken van de rails
door een locomotief gegrepen en mee
gesleurd. Hij werd daarbij zo ernstig
aan het hoofd gewond, dat hij vrijwel
onmiddellijk dood was. Het slachtof
fer laat een vrouw en drie kinderen
achter.
VER,WACHT.
Geldig tot hedenavond
VRIJ ZACHT
Half tot zwaar bewolkt met tijdelijk
enige regen. Matige tot krachtige en
tijdelijk krachtige tot harde wind
tussen zuid en zuidwest.
ZON EN MAAN
21 janauri
Zon op 8.37 onder 17.06
Maan op 14.25 onder 5.29
