Twee Westkappelaars na 47 jaar
Amerika in geboortedorp terug
KLANKBORD
„Proeve" van nieuwe berijming
van 110 psalmen verschenen
STRAAUAGER STORTTE
BRANDEND NEER: ÉÉN DODE
ZATERDAG 3 JANUARI 1959
PROVINCIAL
ZEEUWSE COURANT
3
Jacob en Andries Huibregtsen waren
een halve eeuw Jakeen „Andy"....
IN EEN MENGELMOESJE
van zuiver Amerikaans en
zonodig nog zuiverder West-
lcappels hebben de gebroeders
Huibregtsen ons hun verhaal
gedaan. Na een verblijf van
47 jaar in de Verenigde Sta
ten zijn de beide vrijgezellen
voorgoed teruggekeerd naar
hun geboorteplaats Westka-
pelle. Als jongens van 15 en
16 jaar vertrokken zij met
hun ouders naar Amerika. Ze
hebben er geboerd en getui
nierd en na het overlijden
van hun ouders die steeds
het dialect van Westkapelle
bleven spreken het Neder
lands een beetje verleerd.
Wat hen goed bijbleef was
dit dialect. Daarom was het
bij de aankomst op de kade
in Rotterdam een beetje
moeilijk. Maar ze ontdekten
spoedig, dat zij beter werden
begrepen als zij zich in hun
Amerikaanse Engels uitdruk
ten...
Daarom bewaarden zij het
dialect tot in Westkapelle,
waar zij met hun Amerikaans
minder kunnen uitrichten..
De gebroeders Huibregtsen, die
zich dus, na bijna een halve eeuw
aan de andere kant van de Atlan
tische Oceaan te hebben gewoond
en gewerkt, weer in Westkapelle
hebben gevestigd, zijn daar ont
vangen als échte Westkappelaars.
Wat zij van hun dorp terugvon
den, was vanzelfsprekend niet hét
Westkapelle-van-vroeger. Het was
een gans ander dorp, met vreemde
straten, voor de gebroeders Hui
bregtsen curieus in haar loop...
Maar zij vonden er wel hun oude
schoolkameraden, de buurjongens
én al die anderen, die zich uiter
aard in dezelfde, bijna-pensioen-
gerechtigde-leeftijd mogen ver-
Jacob en Andries Huibregtsen met
hun ouders in hun „eerste West-
kapelse tijd". Voor hun emigratie
in 1912 droegen zij de klederdracht
van hun dorp, die zij eerst op de
dag van de emigratie aflegden.
heugen... En bij al die bekenden
vonden zij nog dezelfde eigen
schappen en karaktertrekken van
vroeger. Hoewel de „zeden en ge
woonten" in de tijd, dat zij weg
waren, wel veel zijn veranderd, zo
vinden ze. En de levensstandaard,
die was, toen ze met de oude
„Noordam" vóór 47 jaar vertrok
ken, niet zo hoog.
Maar eigenlijk hebben ze deze ver
anderingen in de Verenigde Sta
ten ook zien voltrekken...
Andries was vijftien jaar en Ja
cob zestien, toen hun vader, die
in Westkapelle landbouwer en
dijkwerker was, besloot te emi
greren. Ze vonden het geweldig,
het zou allemaal nieuw zijn, an
ders
Ze legden de dracht van hun dorp
af en stapten in New York „op z'n
burgers" aan wal.
Zo deed ook hun vader. Me
vrouw Huibregtsen-Gabriëlse
wilde haar dorp niet verlaten in
Het huis van de gebroeders Hui
bregtsen in Wisconsin-Rapids, hun
laatste verblijfplaats in de Vere
nigde Staten
BUIT. Iemand ging er dinsdag op
een Londens station van door met
een kartonnen doos kleding van de
televisiekomiek Richard Hearne. De
inhoud: een verfomfaaide pantalon,
een schertsbril van koper, een hoge
hoed die betere dagen heeft gekend
en een valse snor.
SCHEEF GEBLEVEN. Enkele Fran
se toeristen, die de jaarwisseling in
Pisa vierden, kwamen op de gedachte
dat het met die scheve toren, waar
niemand een oplossing voor weet, in
de grond van de zaak heel eenvoudig
gesteld is. Na afloop van de festivi
teiten reden zij hun auto naar de to
ren. Twee van hen klommen naar bo
ven en maakten daar een staaldraad
vast, twee anderen bevestigden de
kabel aan de achterzijde van de auto.
De meest nuchtere Fransman ging
achter het stuur zitten, gaf flink veel
gas en liet de koppeling opkomen.
De auto schoot het plein over. Maar
aan de staalkabel zat een flink stuk
van de achterzijde der auto vast, dat
bij deze manoeuvre werd losge
scheurd. En natuurlijk stond de to
ren even scheef als in 1958.
FANTASIEPMN. „Ik heb alleen
maar wat whisky gedronken omdat
ik kiespijn had", zei Curtis E. Tho
mas, toen hij in Knoxville (V.S.) was
gearresteerd omdat men hem ver
dacht van chaufferen onder invloed
van alcohol. Zijn excuus baatte niet.
De rechtbank legde hem vijftig gul
den boete op -ladat was vastgesteld,
dat hij tanden noch kiezen bezit*
Opdracht voor drie Esso
mammoeth-tankers
Esso Nederland N.V. en haar moeder
maatschappij de Standard Oil Com
pany New Jersey hebben de opdracht
voor de bouw van vier tankschepen
van elk 47.000 dw ton bij Verolme's
verenigde scheepswerven N.V. gean
nuleerd.
Deze annulatie hangt samen met de
gestegen behoefte aan grotere sche
pen in het internationale olievervoer
en is met name, wat Esso Nederland
betreft, een gevolg van het besluit van
de gemeente Rotterdam tot de bouw
van Europoort, waardoor het in de
toekomst mogelijk wordt deze grote
schepen in Nederland te ontvangen. In
de plaats van de bovengenoemde vier
schepen van 47.000 dw ton is thans
aan de Verolme's verenigde scheeps
werven opdracht gegeven tot de bouw
van drie mammoeth-tankschepen van
elk 73.000 dw ton, waarvan een voor
Esso Nederland is bestemd en twee
andere voor het Jersey-concern.
Drs. v. d. Beugel wordt
belast met bijzondere
opdrachten
Met ingang van 5 januari zal de oud
staatssecretaris van buitenlandse za
ken, drs. E. H. van der Beugel, lijde
lijk worden verbonden aan het depar
tement van buitenlandse zaken als
speciaal adviseur van de ministei van
buitenlandse zaken. Hij zal worden
belast - met bijzondere opdrachten.
een japonnetje uit de confectie
bedrijven: eerst in Middelburg
verwisselde zij van kleding.
Boerden'j
De familie vestigde zich in de
staat Wisconsin aan het Michigan-
meer. Twee jaar werkten ze hard
in Sheboygan, tot zij in 1914 in
Vesper in dezelfde staat een
boerderij kochten, waarbij 65 hec
taren land hoorde. Onontgonnen
land, dat de Huibregtsens in cul
tuur brachten. Dertig jaar werk
ten ze op deze boerderij, een zui
velbedrijf met Nederlands vee. Te
genslagen bleven hen daarbij niet
gespaard, maar zij waren boer in
hun hart en hadden plezier in het
veelal harde werk.
Toen zij zich in Vesper vestigden,
was hun land geheel bebost. In
de winter, als de temperatuur
soms tot dertig graden onder nul
(Celsius) daalde, hakten ze bo
men. De kolenleveranciers hebben
er in die dertig jaren nimmer één
mudje kolen kunnen slijten...
De wortels gingen ze met dyna
miet te lijf.
Na het overlijden van hun ouders
vestigden zij zich in 1944 in Wis
consin Rapids, waar zij tot 1958
de tuinen van enkele riante villa's
onderhielden.
Zoals het ook met de kerken ging
in de voornamelijk door Neder
landse emigranten bewoonde ne
derzetting Vesper, zo ging het ook
de gebroeders Huibregtsen, die al
spoedig na hun vestiging in de
Verenigde Staten alleen nog naai
de namen „Jake" en „Andrew" of
„Andy" luisterden.
Er waren twee kerken, waar men
aanvankelijk 's morgens een
dienst in het Nederlands en 's
middags een dienst in het Engels
hield. Maar al spoedig waren het
tweemaal twee in de Engelse taal
gehouden diensten.
Zoals Jacob en Andries Jake and
Andrew werden, zo gingen zij ook
zelf het Amerikaanse Engels spre
ken en nog later: er ook in den
ken. Daarom hebben zij nu soms
een beetje moeite met het Neder
lands.
Jae-s"
Aan dat Nederlands of het dialect
voegen zij nog gemakkelijk een
„You know" toe en ook wisselen
zij het Westkappelse „Jae" met
„Yes" ai'. Als ze met elkaar con
verseren, doen zij dat ongemerkt
nog in het Amerikaans.
Maar onder de druk van de pro
testen van de 6-jarige Joke Hui
bregtsen dochtertje van het fa
milielid, waarbij zij op het ogen
blik hun intrek hebben genomen
schakelen zij langzaam maar
zeker weer over op het Neder
lands. Zij blijven daarbij Ameri
kaans staatsburger. Zo betalen ze
nog steeds belasting aan Uncle
Sam...
Daar staat tegenover, dat zij met
hun harde dollars in Nederland
goedkopdr kunnen leven dan in
Amerika.
Het bevalt de beide Amerikaanse
Westkapelaars weer uitstekend in
hun geboortedorp. Zij leggen aan
de lopende band visites af bij oude
.vrienden en kennissen.
Zij hebben nu een eigen huis
gehuurd, dat zij binnenkort zul
len betrekken. Hun besluit is
eigenlijk al een beetje definitief
zij blijven.
Hoewel zij al hun bezittingen heb-
tfen verkocht,, hopen zij nog wel
eens eèn vakantiereisje naar Wis
consin te maken. Want zoals zij
in 1912 in Westkapelle vele vrien
den achterlieten, zo ging het ook
in 1958 in Wisconsin-Rapids.
Om op de hoogte te blijven van
de gebeurtenissen in deze stad
hebben zij een abonnement geno
men op de „Wisconsin-Rapids
Daily Tribune", zoals zij, ook tien
jaar geleden in Amerika abonnee
van de P.Z.C. werden, toen het
plan rijpte, om naar Nederland
terug te keren. De P.Z.C. was in
De gebroeders Huibregtsen, die na
een verblijf van .'f7 jaar in de Vere
nigde Staten in hun geboorteplaats
Westkapelle zijn teruggekeerd.
(Foto P.Z.C.)
die laatste tien Amerikaanse ja
ren niet alleen een middel om het
Nederlands weer eens wat op te
halen, maar ook om op de hoogte
te blijven van de gebeurtenissen
in Westkapelle.
Wel vonden ze, dat de P.Z.C., hoe
wel toch steeds stipt verzonden,
hen te onregelmatig bereikte. Nu
de rollen zijn omgedraaid is het
met de ontvangst van de „Tri
bune" geen haar beter...
Maar al is dat soms een week
lang het geval, het blad komt er,
vaak met zes exemplaren tegelijk.
En daarmee wordt nu, in West
kapelle, het Engels bijgehouden...
Dat lukt aardig.
Zegt een bezoeker bij het ver
trek in een poging eens iets
echt Westkapels te lanceren:
„Kom, gae'is klaransie mae-
ken", dan is er een blik van
vage verwondering, van herken
ning ook, maar het antwoord
luidt: „Jae... yes, may be some
day we see you again"...
PILOOT KWAM IN BOOM TERECHT
Vrouw trachtte nog
haar man te redden
Een vliegtuigongeluk in ons land
heeft gisteren een dode geëist: de
heer C. Rondeel uit Huis ter Heide.
Zijn knecht is met ernstige brand
wonden in het ziekenhuis te Zeist
opgenomen. De piloot, de 84-jarige
majoor B. C. Buys uit Amersfoort,
vlieger-instructeur bij het 700ste
squadron had op tijd het toestel
(een straaljager van het type f 86 k)
met zijn schietstoel verlaten.
Kort na de start kreeg majoor Ruys
storing aan de motor. Hij probeerde
een open plek te vinden, waar hij
het toestel kon laten neerkomen. Het
vliegtuig vloog echter in brand zodat
hij gedwongen was van de schietstoel
gebruik te maken.
Al brandend ramde de straaljager het
dak van een kolenopslagplaats, waar
in het slachtoffer en de heer Van der
Hoven aan het werk waren. De
schuur vloog onmiddellijk in brand
en was in korte tijd een laaiende fak
kel. Ook de kleren van de heer Ron
deel en de heer Van der Hoven vat-
j ten vlam, mevrouw Rondeel goot met
fevaar voor eigen leven water over
eide mannen. Zij kon geen hulp krij
gen, omdat niemand het aandurfde,
zich tussen de nog rondvliegende ex
plosie-brokstukken te begeven. Eerst
nadat de explosies ophielden, kon men
de onheilsplaats benaderen.
De beide mannen werden naar het
Algemeen Ziekenhuis te Zeist ver
voerd, waar de heer Rondeel kort na
aankomst overleed.
Nadat het toestel eerst de kolen-
opslagplaats van de heer Rondeel
had geraakt, boorde het zich in het
kleine stukje rulle grond, dat hier
tussen een groot aantal huizen ligt.
Er volgde een enorme explosie, waar
op brandende brokstukken in het
rond werden geslingerd. Vlammen to
renden hoog op en zetten de omge
ving in een onheilspellende vuurgloed.
Men zag kort daarop, hoe de piloot
niet zijn parachute in de kruin van
een denneboom terechtkwam.
De brandweer uit Zeist en de on-
gevallenploeg van het vliegveld
Soesterberg waren spoedig ter
plaatse. Met schuimblussers werd
het vuur bestreden, waardoor uit
breiding kon worden voorkomen.
STEMMEN UIT DE KERKEN
Verdienstelijk werk van een
interkerkelijke stichting
Juist vóór de kerstdagen, zoals was aangekondigd, kregen we toegezonden
de „Proeve van een nieuwe berijming" van 110 psalmen. Ze is aangeboden
„door de interkerkelijke stichting voor de psalmberijming". Die interkerke
lijkheid betekent tot op het moment van aanbieding, dat in deze stichting
mensen zitting hebben die waren aangewezen door de Nederlandse Her
vormde Kerk, de Gereformeerde Kerken, de Algemene Doopsgezinde So
ciëteit, de Remonstrantse Broederschap en de Evangelisch Lutherse Kerk.
In een begeleidend schrijven wordt ons verteld, dat sommige kerken nog
geen beslissing genomen hebben wat de deelneming betreft. Wanneer zij
een gunstige beslissing nemen, zullen zij alsnog tot de stichting worden
toegelaten.
Dat er gewerkt werd aan een nieuwe berijming van de psalmen, mag als
algemeen bekend worden verondersteld en eveneens dat de Ned. Hervormde
Kerk de leiding heeft gehad, wat niet wil zeggen dat men aanstuurde op
een Hervormde bundel. Veeleer heeft hier de gedachte geleefd: Als wij het
niet samen kunnen doen en als protestants Nederland nu ook nog meer
verdeeld moet worden door verschillende berijmingen van de bijbelse psal
men, dan kunnen wij veel beter blijven voortgaan met de tot nn toe ge
bruikte berijming van 1773, hoeveel bezwaren daartegen steeds meer mo
gen komen.
Die interkerkelijke stichting heeft de
medewerking gekregen van dichters
van naam. ook weer uit verschillende
kerken afkomstig, terwijl natuurlijk
theologen, die vaardig zijn in de oor
spronkelijke talen van het Oude en
Nieuwe Testament, hebben meege
werkt als toeziend® voogden. Dat
nauw samenwerken van dichter en
theoloog is hier dan ook wel nodig.
Het voorlopige resultaat ligt dan
in die 110 opnieuw berijmde psal
men voor ons. Laten we direct er
aan toevoegen, dat het gebodene
ons niet tegen valt. De interkerke-
lijka stichöng belooft ^jnet be
kwame spoed" haar arbeid te vol
tooien, zodat we binnen niet al te
lange tijd de 40 overgeschoten
psalmen mogen tegemoet zien.
Men wil nu vast eens horen hoe
„de klank en weerklank van deze
psalmen bij het Nederlandse volk
zullen zijn". Wie bezwaren tegen
psalmen in dit proefbundeltje
heeft en voorstellen tot verbete
ring kan zich richten tot het secre
tariaat van de stichting. Het is dus
echt een proefbundel die boekje
van 95 cent, om eens te proberen
hoe deze psalmen bevallen en hoe
ze zingen.
De psalmen hebben door de eeuwen
heen een grote betekenis gehad in de
kerk. Het woord psalm komt van een
Grieks woord, dat een goede vertaling
is van een Hebreeuws, dat betekent
„snarenspel". Het is dus een lied dat
gezongen werd. Begeleid door bepaal
de muziekinstrumenten. We vinden
deze opgesomd in psalm 150. In na
volging van de synagoge zijn deze
psalmen van het begin af aan een be
langrijk bestanddeel geweest van de
eredienst van de christelijke gemeen
te. Paulus vermaant haar „onder
elkander te spreken met psalmen,
lofzangen en geestelijke liederen".
(Ef. 5:18, 19). We weten dat, even
als de Joodse gemeente, de kerk van
de eerste eeuwen de gewoonte had
het lezen van de H. Schrift af te wis-
(Zie slot pag. 4 kol. 3)
Strijd beslecht
Tenslotte is de Cubaanse dictator
president Fulgencio Batista
dan toch ten val gebracht. Men
meende weieens, dat deze pleger van
staatsgrepen te gewiekst was om
zich op een of andere manier zelf te
laten verjagen. Van 1933 tot 1944 en
opnieuw van 1952 tot woensdag
jongstleden was hij óf de machtige
man achter de schermen óf zelf pre
sident. Was hij alleen maar „de
machtige man", dan zette hij presi
denten af wanneer ze niet meer vol
deden als marionet. „Het is mijn
roeping om revoluties uit te voeren
zonder bloedvergieten", heeft hij
eens gezegd. Als president heeft hij
de laatste jaren bijzonder meedogen
loos geregeerd. Zijn harde dictatuur
wekte reactie bij brede lagen der be
volking. De werking van deze tegen
krachten werd niet weinig gestimu
leerd, toen op 2 december 1956 de re
bellenleider Fidel Castro met een
tachtigtal bewapende aanhangers
van Mexico uit landde in de oostelij
ke provincie Oriente. In deze dichtst
bevolkte en vruchtbaarste provincie
van het eiland begon hij het voeren
van een guerïlla-oorlog die tegen Ba
tista's dictatuur was gericht. Het is
wel een bewijs van de grote ontevre
denheid, dat Castro's strijdmacht zo
sterke steun ontving en uitbreiding
onderging, dat de krachtmeting ten
slotte bij de jaarwisseling 1958-1959
in Castro's voordeel eindigde zodat
de dictator op de eerste dag van het
nieuwe jaar een goed heenkomen
moest zoeken naar de Dominicaanse
republiek.
Er valt nog weinig te zeggen over
de wending, die het beleid in
Cuba nu zal nemen. President
Batista heeft bij herhaling betoogd,
dat het internationale communisme
steun zou verlenen aan Castro's ac
ties. Hij knoopte aan bij het vast
staande feit, dat zich onder de aan
hang van Castro ook communisten
bevinden. Maar het is voorts niet aan
twijfel onderhevig, dat tot Castro's
„gevolg" lieden van zeer verschillen
de opvattingen behoren, zoals aan
hangers van oud-president Carlos
Prio Socarras (die in 1952 door Ba
tista uit het zadel werd geworpen)
en democraten van allerlei overtui
ging. Zelf heeft Castro indertijd in
de zomer van 1957 voor de New-
York Times een verklaring afgelegd
waarin onder meer stond dat hij
voorstander is van een gematigd,
niet-revolutionair regime met aan
het hoofd een burger en met een niet
overdreven radicaal sociaal-econo
misch program.
Ongetwijfeld bestaat de grootste
buitenlandse belangstelling voor
de verdere gang van Cubaanse
zaken in de Verenigde Staten. Voor
de Amerikanen is dit eiland tussen
de Golf van Mexico en de Caraibisclic
Zee zowel in militair-strategisch als in
economisch opzicht van groot belang.
De betekenis van Cuba in militair-
strategisch opzicht volgt uit de lig
ging van het eiland in de buurt van
het Panamakanaal. En wat de econo
mie betreft: een zeer groot deel van
de Cubaanse suikerfabrieken is Ame
rikaans eigendom en meer dan de
helft van de suikerproduktie (het
voornaamste bestaansmiddel op het
eiland) gaat eveneens naar de Ver
enigde Staten. Ook voor de winning
van ijzererts (en er zit heel wat ijzer
in Cubaanse grond) hebben de Ame
rikanen uitgebreide concessies ver
kregen. De Cuban-Colombian Oil
ComDany, die van plan is om
van Cuba ook een olieland te maken,
wordt eveneens door Amerikanen ge
financierd.
Dat er in sociaal opzicht ontevreden
heid heerst, is onder meer toe te
schrijven aan het lage levensniveau
van de plantage-arbeiders en boeren.
De sociale onrust in Cuba gaat op en
neer met dalingen en stijgingen van
de suikerprijs, die altijd nauw samen
hangen met de Amerikaanse invoer-
politiek.
Ook bij Castro's overwinning heeft
de economie een belangrijke rol
gespeeld. Zijn troepen hadden
name'ijk verscheidene suikerhavens
afgesloten, zodat aan de militaire
vorderingen een economische blokka
de werd toegevoegd. Aangenomen
mag worden, dat Batista de laatste
tijd ook bij de Amerikanen uit de
gratie was gevallen: het denkbeeld
om Amerikaanse wapens te sturen
ter versterking van Batista's troepen
vond bij de regering te Washington
geen ingang. En de „New-York
Times" heeft gisteren de val van Ba
tista toegejuicht en hulde gebracht
aan Fidel Castro voor diens strijd te
gen de dictatuur. Afgewacht moet in
middels worden, of Castro erin zal
slagen, een democratie te vestigen.
Gelukt het, dan kan een democra
tisch parlement vooral in sociaal op
zicht bergen constructief werk ver
zetten.
FIDEL CASTRO
t»^verjoeg dictator.»
ALS JONGENS GEËMIGREERD
Het Wereldgebeuren
