In 1958 kwam meer toenadering tussen de verschillende Kerken Tachtigjarige Paul Reynaud heeft „jonge" kijk op Europa's toekomst 6 PROVIN CI ALE ZEEUWSE COURANT WOENSDAG 81 DECEMBER 195S Belangrijke taak voor Europeaan Ex-premier Paul Reynaud speelt, al is hij reeds 80~ jaar, nog steeds een actieve rol in het Franse politieke leven. Ook dit jaar heeft hij herhaaldelijk van zicli doen spreken, onder meer als voorzitter van de breed-sameflgestelde commissie die aan premier Charles de Gaulle advies moest uitbrengen over diens ontwerp-grondwet voor de Vijfde Republiek. Slechts vijf van de dertien mee dingende oud-premiers werden vorige maand bij de eerste ver kiezingen voor de Nationale Vergadering der Vijfde Repu bliek gekozen. Reynaud was een van die vijf. Daarbij heeft ongetwijfeld de faam, die hij zich in het verleden verwierf, een belangrijke rol gespeeld. Was hij niet de man, die zich van het begin af kantte tegen de Duitse expansiepolitiek in de dertiger jaren in die als pre mier der Franse regering in het voorjaar van 1940 een capitula tie wilde weigeren om de strijd tegen de Duitsers van Afrika uit voort te zetten Hij moest toen echter het on derspit delven tegen vice-pre mier Pétain en opperbevelheb ber Weygand. Reynaud week eerst uit naar Engeland, maar hij keerde terug naar het aan vankelijk onbezet gebleven deel van Frankrijk. Eerst werd hij door het bewind-Pétain gear resteerd. Later is hij door de Duitsers van het ene concen tratiekamp naar het andere ge voerd. In de na-oorlogse jaren ontpop te hij zich als een hartstochte lijk pleitbezorger voor nauwere Europese samenwerking. Hij behoort tot de meest gezagheb bende leden van de Raad van Europa. Nu het gevaar dreigt dat in Frankrijk „nationalisti sche" stromingen meer dan in het verleden hun invloed zullen doen gelden, is voor de „Euro peaan" Reynaud in het nieuwe parlement een belangrijke taak weggelegd. STEMMEN UIT DE KERKEN Terugblik op het afgelopen jaar Uren, dagen, maanden, jaren, vlie gen als een schaduw heen. Naar de woorden van dit, voor velen al te dierbare gezang, zijn dan nu de uren, dagen, maanden van het jaar onzes Heren 1958 als een vluchtige schaduw voorbij gegaan. Hoe vluch tig het wel geweest is, heseffen we wanneer we ons neerzetten om na te gaan wat er in een afgelopen jaar is geschied. Er zijn natuurlijk gebeurtenissen van hetgeen er in de wereld en in ons land is voorge vallen, die we ons zo nog herinne ren. Maar het zal met ons menigeen overkomen zijn dat hij, lezende de overzichten die de dagbladen ge woon zijn op 31 december te geven, telkens weer bij zich zelf zegt: O Ja, 't is waar, ook dat is dit jaar gebeurd! We waren het al weer vergeten. Wanneer we zo zitten te bladeren In datgene wat er in de officiële en niet-officiële kerkelijke bladen in 1958 geschreven is en in wat door persbureaus is gepubliceerd, me nen we toch een algemene lijn te kunnen zien in datgene wat is voor gévallen in de kerken. Er is meer toenadering- gekomen tussen de verschillende kerken in ons land. Allereerst komt dan naar voren de concensus (overeenstemming:) die tot stand kwam tussen de Lutherse en Hervormde Kerk in ons land, welke concensus op 7 december is bekrach tigd met de viering van het H. Avond maal in een van de Lutherse kerken in Amsterdam. Op die dag heeft al daar een hervormd predikant in een lutherse kerk gepreekt en een luther se in een hervormde kerk. Dit alles is om te betuigen dat men, welke ge schillen er in het verleden ook mogen zijn geweest, die aanleiding waren tot de formatie van en het gescheiden blijven van de twee kerken, erkent: in wezen behoren we bij elkaar, om dat we staan voor één en dezelfde zaak, hl. om De Goede Boodschap uit te dragen in de wereld van nu. Van toenadering kan ook gespro ken worden intussen de rooms ka tholieken en de protestanten. Ge tuigde niet onlangs een zeer voor aanstaande pater: we zijn heel wat dichter bij elkaar gekomen; we begrijpen eikaars bedoelingen be ter en daarom kunnen wij elkaar ook beter de waarheid zeggen. Er zijn dit jaar allerlei persoonlijke contacten gegroeid en wel zo, dat een aantal predikanten en r.-k. geestelijken uit Friesland samen op reis zijn gegaan. Zij hebben wel niet op de wijze van Bertus Aaf- jes een voetreis naar Rome ge maakt, maar ze zijn per trein daarheen gegaan. Tevens hebben ze Genève aangedaan, de stad, wier naam verbonden zal blijven met Calvijn en met de Wereldraad der Kerken. Natuurlijk waren er wel keersedoppers die hierop de domper van hun kritiek wilden zetten, maar het feit blijft toch bestaan dat zo iets dit jaar moge lijk was. We zouden ook wel mee hebben gewild, want we hebben al tijd gehoord dat pastoors zulke goedgemutste en vrolijke reismak kers zijn. Eveneens is het dit jaar mogelijk geweest dat de hooglera ren en studenten van de gerefor meerde theologische school in Kampen een bezoek hebben ge bracht aan het Dominicanen-kloos ter te Zwolle, terwijl deze witte kloosterlingen een speciaal con cent kregen om met z'n allen de theologische school te Kampen een tegenbezoek te brengen, bij welk bezoek, naar het bericht dat we lazen, het aan vrolijke humor niet heeft ontbroken..Ook dit zijn tekenen des tijds. Van toenadering menen we ook te mogen spreken als het gaat om de verhouding van Hervormden en Ge reformeerden. De synode van de Ger. Kerken is hiermee in toenemende ma te verlegen evenals met haar houding tegenover de Wereldraad der Kerken. Zij heeft een gesprek niet willen af breken, maar van harte gaat het ook weer niet. Maar niettemin zijn er dit jaar allerlei tekenen van toenadering geweest. Ook de Hervormde en Gere formeerde predikanten verstaan el kaar beter en kunnen elkaar daarom beter zeggen wat zij van elkaar den ken. In menig deel van ons land heb ben zij een gemeenschappelijk con vent of hoe men het dan ook noe men mag en wanneer er eens een ge meenschappelijke dienst is (natuur lijk geen officiële kerkdienst nog) die meestal in een Hervormde kerk wordt gehouden omdat deze de groot ste is, blijkt het gereformeerde volk allesbehalve afkerig daarheen te gaan. In dit verband kunnen we er ook op wijzen, hoe tegen het einde van dit jaar een proefbundel van 110 psal men. opnieuw berijmd, is gereed ge komen, waaraan theologen en dich ters uit vele kerken hebben meege werkt. PROCES We hebben gesproken van toenade ring en een beter verstaan van elkaar als algemene lijn. Dat wil niet zeg gen dat de breuken die er in de loop der eenwen gekomen zijn, er in 't ge heel niet meer zouden zijn. Ook daar van zijn voor dit jaar wel voorbeel den aan te halen. Dit jaar is er een proces geweest over net processie verbod, eerst voor de rechtbank te Breda en nadien in hoger beroep voor het gerechtshof in Den Bosch. Drie r.-k. geestelijken waren de gedaag den. Zij hadden in Geertruidenberg een processie geleid. Het geschil ging over de vraag of Geertruidenberg on der de plaatsen valt waar in 1848, het jaar waarin art. 184 van de grondwet van kracht werd, openbare gods dienstoefeningen bulten gebouwen en besloten plaatsen waren toegelaten. In Nijmegen hebben de rooms katho lieken dit jaar hun grote Maria-con- gres met de daaraan verbonden fees telijkheden gehouden, waaraan met toestemming van de minister van oorlog, ook werd deelgenomen door een deel van de aldaar gelegerde troepen, wat nog al heftige reacties heeft uitgelokt van protestantse zijde. De gereformeerde kerken hebben een nieuwe kerkorde gekregen, waarmee voor hen die van Dordrecht van 1618 en 1619 heeft afgedaan. Zoals dat met alle nieuwe dingen die in de kerken worden ingevoerd is, het geval is, zijn er ook hier die er over mokken. Wanneer wij van de gebeurtenis sen uit de Ned. Herv. Kerk van dit jaar iets naar voren moeten halen, is het natuurlijk het besluit de vrouw tot het ambt toe te la- en. Het heeft lang geduurd eer dit besluit gevallen is, maar toen was men er nog niet, getuige de in no vember gehouden vergadering van de synode. In Utrecht waren her vormde ambtsdragers op G.G. bij een geweest, ivelke vergadering aan de synode een schrijven richt te waarin verzocht werd het ge noemde besluit in te trekken, als zijnde in strijd met de H. Schrift- De hervormde mannenverenïgin- gen op G.G. zijn ook al bijeen ge weest en hebben eenzelfde geluid laten horen en op de jaarvergade ring van de hervormde wonwen- verenigingen op G.G. heeft de pre sidente haar diepe verontrusting uitgesproken over het synodebe sluit. Van $eze zijde zijn dus wel alle stammen ten strijde geroepen. Met haar modaliteiten, die nog al veel nestharen van de vroegere richtingen hebben overgemouden, heeft de Generale Synode toch nog al wat te stellen gehad. Dat bleek ook uit de nasleep van de discussie BuskesDe Wilde en naar aanlei ding waarvan de synode een verkla ring gegeven heeft, die ook al weer aanleiding was tot een hele discus- Gewoonlijk vinden we in jaarover zichten de namen van hen, die door de dood ontvallen zijn. Wij hebben ons daarvan tot nu toe onthouden. We willen nu een uitzondering ma ken op de regel die wij ons zelf ge steld hadden. In het begin van het jaar is overleden N. G. J. v. Schou wenburg, directeur van het persbu reau der Ned. Herv. Kerk. Hij was geen predikant, maar kende het kerkelijk leven van ons land als weinigen en wist het te bezien met de milde humor van het geloof. Zijn warme vriendschap zal ieder missen die hem heeft gekend. H. EXCLUSIEF INTERVIEW VOOR JAARWISSELING Reynauds mening De Gaulle is een gunsti ge factor voor Europa. Navo-standvastigheid en Atlas-satelliet zijn twee successen in- de concurrentiestrijd met de Sowjet-Unie. „Berlijn" is Rusland geen botsing waard. Aarzeling van het wes ten betekent oorlogsge vaar. Als westen standvastig blijft zal er geen oorlog komen (Van een speciale correspondent) Tarijs „De instelling van de Gemeenschappelijke Markt is ongetwijfeld een grote stap voorwaarts op de weg naar Europese eenheid". Dit verzekerde ons de bejaarde Franse staatsman Paul Rey- naud in een exclusief interview, waarin wij liem zijn mening vroegen over de stand van zaken ïn Europa bij deze jaarwis seling. Reynaud, thans 80 jaar, is nog steeds een actief politicus en een der leiders van de onafliankelijke partij, ïn de nieuwe Na tionale vergadering de op één na grootste fractie. De kleine, levendige staatsman heeft een briljante politieke carrière achter zich, waarin hij vele ministerschappen, onder andere het premierschap, heeft bekleed. Sinds lang is hij een voor vechter van Europese eenheid. Op liet eerste „Europa"- congres, in 1948 in de Haagse Ridderzaal gehouden, behoorde hij met Churchill, tot de grote figuren. Reynand ziet twee belangrijke lichtpunten aan de horizon der Europese eenwording. Het ene is dan „de toepassing van het verdrag van Rome in het vormen van de Europese ge meenschappelijke markt". De andere gunstige factor is naar zijn mening, de verkiezing van generaal Charles de Gaulle tot president van Frankrijk. ....een interview met Paul Reynaud.... „Gezien de openlijke pro-Euro- pese houding die generaal De Gaulle heeft aangenomen sinds hij aan de macht is gekomen, ge loof ik stellig dat zijn verkiezing tot president een gunstige factor is voor Europa", aldus Reynaud. Hij zinspeelde daarmede op de vrees die voorstanders van Euro pese integratie in de afgelopen zomer wel hebben geuit, dat De Gaulle's optreden de pogingen tot eenmaking van Europa zou ver tragen. Reynaud en zijn Europe se medestander Robert Schu- man („meneer Europa", zoals hij wel wordt genoemd) zouden toen van de generaal de verzekering hebben gevraagd en gekregen dat niets zou worden ondernomen te gen Frankrijke economische inte gratie met West-Duitsland, Ita lië en de Benelux. Reynaud be vestigde deze berichten door zijn volledige steun te geven aan De Gaulle en thans weer door zijn duidelijke woorden hierover tij dens ons gesprek. Over de netelige kwestie van de ,Vrijhandetezone en de moeilijke onderhandelingen daarover wilde Reynaud zich begrijpelijkerwijs in dit stadium niet uitlaten. Twee successen In plaats daarvan vestigde hij er met nadruk de aandacht op dat het streven naar Europese een wording slechts één aspect vormt van de inspanningen van het wes ten om de Sowjet-uitdaging op politiek, economisch en cultureel- wetenschappelijk terrein te be antwoorden. Hij sprak in dit ver band van „twee belangrijke suc cessen, die de westelijke landen behaald hebben". Het ene succes is van politieke aard: „Het stand punt dat de N.A.V.O. de vorige week heeft ingenomen ten aan zien van de kwestie-Eerlijn". Het andere ligt op wetenschappelijke gebied: ,,Het lanceren van de nieuwe Amerikaanse Atlas-satel liet". „Deze twee successen hebben de positie van het westen in de con currentiestrijd met de commu nistische wereld versterkt", aldus de mening van Reynaud. Hij werk te deze opvatting nader uit: „Op wetenschappelijk terrein zijn de Amerikanen dit jaar begonnen met een achterstand op de Rus sen. Zij hebben thans ingelopen dank zij hun prestaties met de satelliet. Dit succes zal zeker ook militaire repercussies hebben". In dit verband uitte Reynaud zijn geloof in de grote wenselijkheid van nauwe wetenschappelijke sa menwerking tussen alle landen van het westen. Wat Berlijn betreft: Reynaud gelooft niet dat Rusland het daar op een militaire botsing zal laten aankomen. „Ik ge loof dat Moskou in Berlijn slechts moeilijkheden veroor zaakt om twee redenen. In de eerste plaats om de publieke opinie m het eigen land beter in de hand te kunnen houden. In de tweede plaats om te trachten de hereniging van beide delen van Duitsland tot iedere prijs tc voorkomen. Mos kou hoopt West-Duitsland te kunnen dwingen met Oost-Duits land te onderbandelen, of al thans het Oostduitse regime te erkennen", aldus Reynaud. „Er zal geen oorlog om Berlijn ko men", zo vervolgde hij, „mits het westen vasthoudt aan het in de NA.V.O.-raad de vorige week geformuleerde standpunt". „Oorlogsgevaar zal pas dan ont- Het Middelburgse kamerkoor is de laatste tijd steeds meer op de voor grond getreden. Onder leiding van zijn dirigentBart Leijnse, trad het enige malen met succes op voor de radio. Met name polyfone koormuziek weet dit kleine ensemble op een uiterst muzikale wijze uit te voeren. Onze fotograaf nam onlangs enige foto's van het koor tijdens een repe titie in de Nieuwe Kerk te Middelburg. Foto P.Z.C.) staan, als het westen Rusland de indruk zou geven dat het een aarzelende houding aanneemt". Reynaud wilde in dit opzicht hul de brengen aan de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken. „Ik breng hulde aan de stand vastige honding die John Foster Dulles hierbij aanneemt", zo' zei* de hij. Skiën Daarmede was ons onderhoud met de vitale oud-premier ten einde. Hoe vitaal deze tachtigjarige kampioen van een Verenigd Euro pa nog is, bewees wel zijn as pecten: „Ik ga nu een korte win- tervakantie houden: skiën in de Alpen". (Copyright P.Z.C.). ....Paul Reynaud: de leeftijd der heel sterken, maar nog steeds fit en s rijdlustig....

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1958 | | pagina 14